STADSNIEUWS MAANDAG 17 OCTOBER 1938 No. 24097 Onze reisgids Hongarije en Tsjecho-Slowakije HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt. Luchtaanvallen 79sie Jaargang Dit nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD De toenadering Duitschland tot verwacht met Brandbommen LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens poslrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden f. 2.35 per week f. 0.18 Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -f- portokosten. (voor binnenland t. 0.80 per 3 mnd.) Doopsgezinde Gemeente. Het 300-jarig bestaan van het kerkgebouw plechtig herdacht. In een zeer druk bezochten dienst is gistermorgen op plechtige wijze het driehonderd-jarig bestaan van het kerkgebouw der Doopsgezinde Gemeen te herdacht. Onder hen. die het gerestaureerde bede huis aan de r ,v"i - kerkstraat geheel vul- lien, merkt om. op weth. J. Splinter namens hef KS'a entebestuur, prof. Kühler, prof. mr. A. S. de Blécourt, prof. dr. C. J. v. d. Klaauw. mr. P. J. Idenburg, secretaris van het Curatorium der Universiteit, mr. A. Brants van Den Haag voor de Alg. Doopsgez. Soc. en voorts een deputatie van ue Ned. Herv. Gemeente, Remonstr. Ge meente. Luth. Gemeente. Waalsche Ge meente, Ver. van Vrljz. Herv., de V. C. F., de zustergemeenten uit Den Haag, Gouda, Haarlem, Aalsmeer en van den Zuid-Holl. Zecuwschen Ring. Ds. F. ten Cate, Doopsgez. predikant te dezer stede, die in dezen dienst voorging, las allereerst Efez. 4 vers 16 en Efez. 2 vers 9 tot het einde, waarna hij een her denkingsrede uitsprak aan de hand van 2 Tim. 1 vers 141: ..Bewaar het goede pand, dat U toebetrouwd is". Na een woord van welkom herinnerde spr. er aan. dat in 1638 op oud-grafelijken grond dit bedehuis gesticht is. Dit kerk- sebouw. aldus spr., is geen Leidsche ka thedraal, geen zich hoogkoepelcnde kerk, maar een eenvoudig gebouw, verscholen voor het oog, een z.g. schuilkerk maar met een wijd'ng van drie eeuwen. Het vormt dc gewijde plaats, van onze Godsvereciing, nr.ze aanbidding, dank en vertrouwen. Hier ln dit gebouw hebben onze voorvaderen c-n ook wij genadiglijk ervaren Gods kracht, vertroosting, bemoediging en liefde. Steeds is hier gesproken over de bijzondere vroom heid van onze broederschap. Spr. herin nerde er voorts aan, dat de Doopsgezinden nis gemeenschap hun ontstaan vonden midden in den hervorminestijd en hoe de vader van burgemeester Pleter Adr. v. d. Werif een van de voorstanders en mede strijders was van de Doopsgezinden tc de zer stede. Verder gaande wees ds. Ten Cate er oo, dat de Doopsgezinden zich sinds eeuwen hebben kunnen handhaven en steeds zelfstandig beetaan hebben. Zeer bewust hebben zij elk kerkverband afge wezen. Ook zijn zij nooit verbonden ge weest aan den Staat of aan eenige staats inmenging, Principieel werd zulks afgewe zen. Na aan vervolging te hebben bloot gestaan, zijn de Doopsgezinden hun eigen weg gegaan. Lang heeft dit geduurd totdat tenslotte een vrij en onafhankelijk be staan verkregen werd. Toewijding, overgave, groote liefde, over tuigingsmoed, bijzondere offervaardigheid er. vroomheid waren de eigenschappen, «elke de gemeente steeds hebben bewaard. Onze geschiedenis is dan ook doorweven met veel goeds en kwaads. In dit verband memoreerde spr. den crltieken toestand in het begin der negentiende eeuw en het werk van prof. Siegenbeek, waardoor de gemeentelijke huishouding van een alge- heele slooping werd bewaard. Door alles heen werd steeds gevonden de sterke draad van geloofsbeginsel en trouw. Met warme p.eteit herdacht spr. vervolgens het werk van hen, die de gemeente ontvielen. Prof. Kohier, die aanwezig was. dankte spr. voor zijn steeds betoonde liefde en belangstel ling in het welzijn der gemeente. Ernstig werd verder gewaarschuwd te gen de lauwheid en de onverschilligheid, die een gemeente soms kunnen bedreigen. Een troostende gedachte is het., dat het voortbestaan van een gemeente niet van inenschen afhangt maar van Hem, d e In dertijd de gemeente in het leven geroepen heeft. God zelve heeft haar vastgehouden er. eeleid oo den weg. Zijn kracht stuwde FCO't en Zijn geest legt beslag op de harten Na tusschenzang weidde spr. nog enkele cogenbllkken uit over zijn tekst: ..Bewaar het zoede pand, dat u toebetrouwd ls, waar bij hi.i er nadrukkeliik oo wees, dat de on middellijke persoonsbetrekking tot God en het zien van de gemeente als geloofsge meenschap de twee polen der Doopsgezin den zijn. Sor. eindigde met er op te wij ten, dat wij onszelf hebben te ztjn en te blijven en dat wij dienen te volharden ln hetgeen ons ls toevertrouwd. Laat er ln "hs aldus spr., een levend besef zijn van het hooge en heilige pand, dat ons is toe vertrouwd. Wij zullen leven en bewaard vden vanuit- hetgeen wij dienen. Nadat het koor onder leiding van mevr. Van Leeuwen twee liederen had gezongen, i?- Brants namens de Alg. Doops- Sociëteit de gelukwenschen aan. w deed dit de heer A. J. Th. v. d. Vlugt aniens de Haagsche gemeente, die er o, wees- dat het voor 180 jaar de Leid de I-Pil"60"'6 geweest Is, die ln Den Haag ten trÜ ïan de Haagsche gemeente voor "ld heelt overgenomen. Ruim zestig Jaar geleden was het; eveneens de Leidsche gemeente, die er in Den Haag toe ls over gegaan om daar weer een gemeente te vestigen. Na afloop van den dienst werd in de bestuurskamer een receptie gehouden, welke zeer druk bezocht was. Prof. dr. p. H. G. van Gilse, voorzitter van den kerke- ïaad dankte hier allen voor hun tegen- woordighe'd en in het bijzonder mr. A. Brants en den heer v. d. Vlugt voor hun gelukwenschen. Ook ds. Makkink was hier tegenwoordig. In aansluiting op dezen herdenkings dienst zal dit feit a.s. Vrijdagavond eenigs- zins feestelijk herdacht worden. AARTSHERTOG FRANS JOZEF BEZOCHT PROF. DE HAAS. De Jozef, Hongaarsche aartshertog Frans die momenteel hier te lande ver- EXCURSIE DER NED. NATUUR HISTORISCHE VER. AFD. LEIDEN. Gisteren hield de afd. Leiden der N. N. V. een strand- en duinexcursie naar Noord- wijk-aan-Zee. De storm van de afgeloopen week had een massa zeewier op het strand achtergelaten. Het waren verschillende soorten brulnwieren, als knoop-, blaas-, riem- en peulwier, verder zeesla en eenige roodwieren. Tusschen deze wieren werd menige aardige vondst gedaan, o.a. een steen begroeid met eendenmossels, een dier waarvan men ln vroegere eeuwen dacht, dat hieruit de rotganzen ontston den; ook lagen er vele, meest de gewone, schelpen, verder zeeschuim (het rugschild van den inktvisch), zeeklitten een levende slangster, een spons, krabben, garnalen, polypen. mosdiertjes, groote, blauwgekleur- de, kwallen, en een bruinvisch. Voorts werd nog een doode Jan van Gent gevonden, deze vogel wordt na stor men wel aan de Nederlandsche kust aan getroffen, maar komt hier niet als broed- vogel voor. Door de duinen werd de terugtocht aan vaard; het plan om nog langs het strand naar Katwijk te wandelen meest wegens een regenbui worden opgegeven. toeft zie ook onder „Binnenland' heeft hedenmorgen een bezoek gebracht aan prof. dr. W. J. de Haas in het Kamer- lingh Onneslaboratorium. De aartshertog, die zich zeer interesseert voor de onderzoekingen van prof. de Haas en daarover meermalen met deze corres pondeerde, vertoefde ongeveer 1 uur in het vertrek van den hoogleeraar. RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN. Archaeologische lezingen en cursussen. Het naj aars-programma bevat lezingen van dr. W. D. van Wijngaarden, over „Meesterwerken der Egyptische kunst" (1 Nov.), Dr. W. C. Braat, over „Volkskunst en in- heemsche invloed op de kunst der noorde lijke provincies van het Romeinsche rijk" (15 Nov.). Prof. F. Mayence, Brussel, over „Les der- nières fouilles d'Apamée de Syrle" (29 Nov.) en dr. F. C. Bursch, over „Iets over onze urnenvelden" (13 Dec.). HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Wijziging V. Bouwgrondbedrijf „Cronestein", N, Stadhouderslaan F. 66a, Zoeterwoude De zaak ls met ingang van 6 October 1938 ln liquidatie getreden. PROPAGANDA-AVOND N. J. N. Zaterdag hield de afd. Leiden van de Nederlandsche Jeugdbond voor Natuur studie een propanganda-avond in het Fe deratiehuis, Gerecht 10, waarvoor groote belangstelling bestond. Eerst hield ae heer F. Wilmink een lezing over vogeltrek, n.l. de trek van kieviten, tureluurs, grutto's, spreeuwen, vinken enz., welke met lichtbeelden toegelicht werd. Na de pauze gaf de heer D. Bakker een lezing over najaarsplanten en insecten, eveneens met lichtbeelden, en gaf een uit voerige uiteenzetting van de verschillende bondswerkzaamheden. waarna de voorzit ter deze welgeslaagden avond sloot. Tegelijk met ons Blad ontvangen al onze abonné's hedenavond de Winterdienstrege- ling van onzen Spcor-, Tram- en Autobus- grids. DE DIRECTIE. Csaky, de kaïbinetschef in het Hongaar- sdhe ministerie van buitenlandsohe zaken, is Zaterdag opnieuw door Ciano, den Ita- liaanschen minister van buitenlandsche zaken, ontvangen. De bespreking duurde twee uren. Graaf Csaki is daarop uit Rome naar Boedapest teruggekeerd. In Hongaarsche kringen te Rome is men overtuigd, dat Mussolini het standpunt van Hongarije moreel steunt. Daranyi is uit München te Boedapest teruggekeerd en heeft terstond aan Im- rédy verslag uitgebracht. Later brachten beiden een bezoek aan Horthy. Het decreet tot oproeping van vijf lichtingen zal tot resultaat hebben, dat Hongarije binnenkort ongeveer 450.000 man onder de wapenen heeft, maar zij zijn niet in uniform of vol doende bewapend In Boedapest wordt algemeen aange nomen, dat de directe besprekingen met Tsjecho-Slowakije deze week wor den hervat. Officieele bevestiging of ontkenning hieromtrent was bij offi cieele instanties echter niet te verkrijgen In Slowakije is in achttien districten, waaronder Bratislawa, Neuhaeusel, Rose- nua, Kasohau e.a., het standrecht afgekon digd. Als reden voor dezen maatregel wor den botsingen tusschen Hongaren en Sio- waken in deze gebieden opgegeven. Volgens berichten in de dagbladen zal Roemenië, in overleg met Joego-Slavië, zoo wel te Boedapest als in de vier hoofdsteden der onderteekenaars van de overeenkomst te Muechen, zijn opvatting te kennen ge ven ten aanzien van de Hongaarsche eisohen. Roemenië is tegen de Hongaarsche cischen, die reeds door hun aard het kader van de in München aanvaarde beginselen te buiten gaan. De autonome Roetheensche regeering is gevormd. De besprekingen tusschen Praag cn Berlijn. Een delegatie van de Tsjecho-Slowaak- sche regeering, bestaande uit de vier mi nisters van landbouw, financiën, handel en Vavreka, minister zonder portefeuille, gaan begin dezer week naar Berlijn. Reuter ver nam dit na afloop van den kabinetsraad, ceert op de eerste pagina een communiqué van het secretariaat-generaal van de partij, waarin wordt gezegd: „Overeenkomstig de beslissingen, welke zijn genomen op de conferentie van Vrijdag j.l. zal bij de verantwoordelijke partij-in stanties een ontwerp worden ingediend, strekkende tot het zich terugtrekken van de partij uit de socialistische internationale. Dit ontwerp vloeit niet alleen voort uit de jongste gebeurtenissen, doch is een gevolg van een nieuwe oriëntatie, welke de partij reeds verscheidene jaren volgt." De naam der partij zal veranderd worden in „partij van het arbeidende volk". Algemeen wordt verwacht, dat het com munisme zal worden verboden en dat nieuwe perswetten de vergaande vrijheid, welke tot nu toe bestond, zullen inperken. Financieele hulp gevraagd. De Tsjechische financieele missie onder Pospisil heeft aan de Britsche regeering een memorandum overhandigd, waarin de voor stellen uiteen worden gezet, waarvoor de Tsjechische regeering financieele hulp ver zoekt. Een gelijkluidend memorandum is over handigd aan de Fransche regeering. De Valsche munter aangehouden. Hij had hier ter stede meerdere valsche rijksdaalders uitgegeven. Zaterdagavond omstreeks half acht werd een agent van politie op de Hoogewoerd aangesproken door een winkelierster, die mededeelde dat zij vermoedelijk een val- schen rijksdaalder had ontvangen De agent verzocht haar voor hem uit de Hooge woerd af te loopen en den man die nog niet ver weg kon zijn. en d e dezen rijks daalder had uitgegeven, aan te wijzen. Inderdaad gelukte het dezen persoon te achterhalen. De politieagent hield hem aan en nam hem mee naar 't po litiebureau. Hij gaf to kennen J. B. te heeten en woonachtig te zijn in den Haag. Bij fouilleering werd nog een valsche rijksdaalder gevonden. Inmiddels had ook een winkelier aan het Levendaal aang fte gedaan dat hij een valsche rijksdaalder had ontvangen en ook van andere zijden be- teikte de politie dergelijke mededeelingen. In samenwerking met de Haagsche recher che en de Valsch geld-cent'ale te Amster dam stelde de politie direct een uitgebreid onderzoek in, dat op het oogenblik nog voortduurt. Ook te Le'dschendam werd een onder zoek ingesteld naar aanleiding van het feit dat de man een briefkaart bij zich had, afkomstig van een bewoner van een woon schuit te Leidschendam. Dit onderzoek heeft echter geen resultaat opgeleverd, aangezien de bewoner aannemelijk kon maken met deze affaire niéts te maken te hebben. De valsche rijksdaalders zijn vrij goed nagemaakt. In het randschrift ..God zij met ons" ls het woordje God in plaats van met letters met cirkeltjes aangege ven Ook is het valsche muntstuk ongeveer 1 m.M. dikker dan een echt. De klank is natuurlijk ook niet goed. Vermoedelijk is het valsche munstuk een alliage van ko per en pijpaarde overtrokken met zilver. De commissaris van politie verzoekt in verband hiermede ieder die Zaterdag mo gelijk een valschen rijksdaalder heeft ont vangen of inlichtingen kan verstrekken, daarvan kennis te geven aan de afd. re cherche ten politiebureele. riNNENLAND. Prins Bern hard bij het lustrum van de V. P. N. (Binnenland, 4e Blad). De Amsterdamsche Zwendelaffaire. (2e BI.) Het Liberale Sociale congres. (2e Blad). Beschouwing over het centraal vliegveld (Binnenland, 4e Blad). Karl Kautsky overleden. (Binnenl., 4e BI.) Raichenbach heeft de leiding in den strijd om het wereldkampioenschap dammen (Sport, 2e Blad). Nederlandsch en Duitsch hockey-elftal spe len te Amsterdam gelijk. (Sport, 3e Blad). BUITENLAND. Hervatting der directe besprekingen tus schen Hongaren en Slowaken (Ie BI.) Churchill antwoordt op Hitler's rede te Saarbrücken. (Buitenland, le Blad). Beschouwing over Polen's politiek (Buiten land, le Blad). De gemeenteraadsverkiezingen in België (Buitenland, le Blad). De Japansche aanval op Kanton, (le Blad) Overleden is de leider van „De Blauwe Vogel" Jushny (Kunst, 4e Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. VEREENIGING VAN MATHESIANEN. Onder gunstige omstandigheden werd het jaarfeest gevierd. De Vereeniging van Mathesianen, die steeds aan haar jaarfees'en een recht feestelijk karakter weet te geven had dit maal alle reden tot feestv.eren. Immers werd in het afgeloopen vereen.gingsjaar een record ledenaantal bereikt In den tijd van haar 21-jarig bestaan was het maximum dat ooit bereikt werd 210 leden en thans bedraagt dit 270, Het was dus te begrijpen, dat het bestuur al het mogelijke had ge daan om directeur, leeraren, ouders en ge- noodigden Zaterdagavond een recht ge- noeglijken avond te bereiden Het had zich Britsche regeering zal het memorandum daarvoor de medewerk.ng verzekerd van tezamen met de Fransche regeering bestu- deeren en het antwoord zal zoo spoedig mo- lijk worden gegeven. Ondertusschen zal de Britsche regeering de Bank van Engeland verzoeken, op de Tsjecho-SIowaaksche nationale bank, ter beschikking van de Tsjechische regeering, tien millioen pond sterling te plaatsen, welke een tooneelgezelschap uit eigen kring en het show-orkest van John Lyons. Onder de vele aanwezigen bevonden zich o.m. de directeur van Mathesis Scientiarum Genitrix, de heer ïr. A. van Dijk dr. C. A. Crommelin en mr. C. J. Goudsmit bestuurs leden van het Genootschap, leeraren van M.S.G en het Kamelingh Onnes-labora o- Voor morgen wordt afwisselende bewolking verwacht met waar schijnlijk eenigen regen. De tempe ratuur zal vermoedelijk iets lager zijn dan vandaag, de wind zal met matige kracht uit het Zuidwesten tut Westen waaien. gebruikt zullen worden voor hetgeen on- «um en verder afgevaardigden van bonden middellijk noodig is. om het hoofd te bie-van technici, zustervereenigingen en van de den aan den toestand, hierbij inbegrepen de Afd. Le den en Den Haag van Vola. hulp aan de vluchtelingen en het te werk l Allen werden door den voorzitter, den stellen van hen. heer J. S Göbel in een vlot speechje har- De Tsjechische vertegenwoordigers hebben j telijk verwelkomd. Spr. vond tevens gele- te dien aanzien verklaard, dat geen discri- genheid te wijzen op de dertien excursies, minatie zal worden toegepast op politieke o.a. naar S'ork in Hengelo, de Fordfabrie- gronden of om redenen van ras. ken en de Staatsmijnen en de acht lezingen Dp Sndeten-Duitschp vlnehtcliniren o£ filmavonden, die door de Vereeniging in De Sudeten Duitsehe vluchtelingen. hfit afge-00pen jaar werden georganiseerd. Volgens de Ceske Slovo zijn er op het oogenblik te Praag ruim 10.000 Sudeten- Duitsche vluchtelingen. De autoriteiten Na aldus de vele voordeelen van het lid maatschap te hebben gereleveerd, wekte hij met aandrang op niet langer buiten de zijn bezig met een telling en bereiden hunvereeniging te blijven staan maar als lid I repatrieering voor. toe te treden. Spr. is dankbaar voor de j Wist U, dat bij de best uitgeruste brandweer niet in staat is alle branden tegelijk te blusschen en daarom de ge- heele bevolking moet trachten in eigen huis zeli ieder begin van brand te blusschen Nadere inlichtingen verstrekt de secre taris van de afd. Leiden der Ned. Ver. voor Luchtbescherming, dr. T. Potjewijd, Boerhaavelaan 37, Leiden. r 1 C* KUilollgtr UUilllC, WC1JV0 UC vuicciiisuik mans .iwuvg a-iv-c.ii uc riUS IllCL 6UU UUUi Kevocganeaen voor birovy. inneemt. maar dit neemt n et weg, dat al was als zij he deed voorkomen bleek maar Volgens een publicatie van het ministerie I werd een recordaantal leden bereikt, er al te duide'ijk in het derde bedrijf, waar van defensie is generaal Sirovy tijdens zijn I toch nosr velen zijn. die in V.V.M, thuis functie van minister-president belast met j hooren. Spr spoorde daarom alle leden uitoefening van de volgende, aan den pre- aan mede te doen aan de nieuwe-leden- I J.«,^,,1.1:^1. f HAnU l-n» AUiiipnfirt „I i t Ia VVV AA» A VVV fl A f ziOlA VVV rtV V 1 sident- der republiek toekomende rechten: 1. de onderteekening van internationale verdragen, voorts van wetten en maatrege len van de permanente-commissie der nationale vergadering en tevens van alle iioiu um na aiiuuu vau ucu aauiiicioi aau, waarin Chvalkovsky over zijn besprekingen aften' in Duitschland rapport uitbracht. Tsjechische socialisten uit de tweede Internationale. Het orgaan van de Tsjecho-SIowaaksche die de handteekening behoeven president; 2. de persoonlijke vertegenwoordiging van den staat naar binnen en naar buiten. mobilisatie, dit te meer omdat deze mobil satie ook een cultureeie zijde heeft. Is MSG. eenig in ons land. de V V.M. is dit in niet mindere mate. Tenslo'te dankte de heer Göbel allen, die steeds od dr een of andere wijze de V.VM. hadden bijgestaan of hulp verleend. Hierna werd het doek gehaald voor het eerste bedrijf van het uit drie bedrijven bestaande blijspel „Als een kwartel", dat in sociaal-democr. partij „Pravo Lidu" publi- macht. 3. het opperbevel over de geheele weer- vlot tempo werd opgevoerd en waarmede i allen zich kostelijk amuseerden. zii allen een gevoelige les gaf. Tusschen de bedrijven bracht John Lyons en zlin band vroolijke muziek ten gehoore. Een druk bezocht en prettig bal onder le.ding van den heer S P. Wielinsa besloot deze feestviering, waarop de V V.M. met groo'e vo'doen'ng kan terugzien. In de Stedelijke Werkinrichting waren opgenomen Maandag 10 Oct. 53 volwassen personen; Dinsdag 11 Oct. 53; Woensdag 12 Oct. 54; Donderdag 13 Oct. 54: Vrijdag 14 Oct. 53; Zaterdag 15 Oct. 53 volwassen personen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 1