STADSNIEUWS
79ste Jaargang
DINSDAG 11 OCTOBER 1938
No. 24092
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
W Nieuw/
Leidsche Schouwburg.
Dit nunmer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tariet. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque-' en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden (.2.35
per week (.0.18
Franco per post 2:35 per 3 maanden -f portokosten.
(voor binnenland 0.80 per 3 mnd.)
DE LEIDSCHE BUITENSCHOOL.
De jaarvergadering.
Wederom heeft de vereenlglng: Herstel
lingsoord „De Leldsche Buitenschool" haar
Jaarvergadering gehouden. De secretaris en
de penningmeester brachten als gewoon
lijk hun jaarverslagen uit; ook die van den
geneesheer, dr. Boer, en de directrices van
de Buitenschool en het Kleuter huis, mej.
Crèvecoeur en mej. Ta venraat, werden
goedgekeurd.
In 1937 heeft de vereeniging haar werk
onverkort kunnen voortzetten. Dat is ge
makkelijk gezegd. Maar wie wil beseffen,
wat dit inhoudt, dient zich twee dingen
te realiseeren: eenerzijds de beteekenis van
het werk voor de kinderen, die men in 1937
op de Buitenschool en het Kleuterhuis
heeft zien komen en gaan. Op de Buiten
school is plaats voor 75 kinderen. Geregeld
zijn alle plaatsen bezet. In den loop van
het jaar konden niet minder dan 53 kin
deren worden ontslagen, doch hun plaat
sen werden terstond weer door anderen in
genomen, en zoo kwamen dit jaar ruim
125 kinderen uit Leiden en omstreken op
de Buitenschool. De meeste kinderen
kunnen thuis blijven wonen en gaan da
gelijks heen en weer. Voor enkele kinde
ren, die niet thuis kunnen blijven wonen,
of niet dagelijks heen en weer kunnen
reizen, ls er op de Buitenschool te Kat
wijk een klein Internaat met twee slaap-
zaultjes, die eveneens geregeld bezet zijn.
Naast de Buitenschool, die bestemd ls
voor schoolgaande kinderen, staat het
Kleuterhuis, dat twintig kleuters kan her
bergen. De meeste kinderen blijven onge
veer een jaar te Katwijk. Ziet men hoe
zeer zij in gezondheid en gezonde ontwik
keling vooruitgaan in dien tijd, dan wordt
het duidelijk, dat het verblijf te Katwijk
voor hen van beslissende beteekenis is voor
Cen verderen gang van hun leven, en wel
in dien zin, dat zij hun zwakte en zieke
lijkheid, waardoor ook hun intellectueels
ontwikkeling werd belemmerd, nu geheel
en al te boven komen, en daarmede ook
het gevaar van tuberculose volkomen over
winnen.
Uit het verslag van den geneesheer blijkt,
dat steeds goede resultaten bereikt wor
den. Kinderen, die eenmaal op de Buiten
school geweest zijn. blijven verder gezond.
Ook voor latere jaren blijkt het gevaar
voor tuberculose te zijn overwonnen.
Deze goede resultaten" aldus de se
cretaris in zijn verslag ..leveren jaar
In jaar uit weer het bewijs, dat het werk
onzer vereeniging zeker de moeite, die er
aan besteed wordt, volkomen waard is".
Van die moeite, die de vereeniging zich
getroost, getuigt onder meer de penning
meester. Met inbegrip van de dagelijksche
Iramreis naar Katwijk heen en weer. be
dragen de verploegkosten per kind en per
dag 93 cents voor de Buitenschool. Voor
gemiddeld 75 kinderen geeft dat een bud
get van meer dan f. 20.000.waarbij nog
komt het Kleuterhuis met een jaarreke
ning van circa f. 9000.Een groot ge
deelte van deze gelden wordt door ver
schillende subsidies gedekt, maar voor een
belangrijk deel blijft het bestuur aange
wezen op particuliere liefdadigheid. In het
verslag van den penningmeester, den heer
E. H. Moens, lezen wij hierover het vol
gende:
„Uit liefdadigheid is de vereeniging op
gericht en is de mogelijkheid geschapen,
het werk op de Buitenschool en het Kleu-
lerhuis te beginnen. Door liefdadigheid zal
dat werk moeten worden in stand gehou
den. Nu echter bedragen de inkomsten uit
contributies over 1937 ruim f60 minder
dan over het voorafgaande jaar. Deze ach
teruitgang is het gevolg van daling van
het. aantal leden, door sterfgevallen en ver
huizing of andere oorzaken. Dit verloop
dient volkomen te veranderen, of Lr den
cn de omliggende gemeenten zouden hun
Buitenschool moeten verliezen. Doch zoo
ver mag het zeker niet komen. Al te zeer
blijkt de Buitenschool onmisbaar te zijn
geworden; zij is laren achtereen steeds vol
bezet geweest. Het bestuur zal dan ook
geen moeite sparen om donateurs, leden
en contribuanten voor de Buitenschool te
verven: het hoopt in de vervulling van die
meelijke taak te mogen slagen en het
soreekt den wensch uit, dat velen zich
ernstig rekenschap zullen geven van de
onoverkomelijke werkelijkheid, dat de ver
eniging niet kan voortbestaan zonde- een
e'angrijke vermeerdering van contribu
ties".
Inderdaad blijkt uit de jaarrekeningen
der vereeniging. dat de Buitenschool over
1937 een tekort heeft geleden van bijkans
f. 3700.— en het Kleuterhuis ruim f1200.
Hieruit blijkt wel. dat de vereeniging er
zeer moeilijk voorstaat. Hier komt aan het
licht de andere zijde van de mededeeling:
„In 1937 kon het werk onverkort worden
voortgezet". Zal ook in de toekomst aldus
kunnen worden doorgewerkt? Van harte
spreken wij de hoop uit, dat deze sympa-
th eke en nuttige instelling, waarop wij te
Leiden terecht trotsch zijn, naast de alge-
aifene waardeering die zij geniet, nog meer
a.temeen den steun zal ontvangen, die
Yoor hare instandhouding noodig is.
rer illustratie van het leven van de kin-
(ren op de Buitenschool vermelden wij
ml het verslag van mej. Crèvecoeur, de
directrice, nog het volgende:
„Dit jaar werden méér schooltijden bui
len doorgebracht dan een jaar tevoren, n.l.
09.41%. Alleen in de maanden Januari, Fe
bruari en December werd meer onderwijs
binnen gegeven dan buiten. Van 4 Mei tot
25 October konden de maaltijden der klei
nen buiten worden gebruikt. De grooten
bleven hiervoor in hun nieuwe eetzaal, die
door haar ligging en door het feit. dat zich
aan drie zijden openslaande ramen bevin
den. ook in den zomer een heerlijk ver
blijf voor de kinderen is.".
Ook in de vacant'es blijft de Buiten
school geopend. Er wordt dan geen onder
wijs gegeven, maar de kinderen moeten
toch hun kuur in de buitenlucht voortzet
ten. „Door het organiseeren van kleine
wandelingen en wedstrijden wordt voor de
noodige afwisseling gezorgd en dat de
kinderen graag komen, blijkt uit het klei
ne aantal verzuimen en de talrijke aan
vragen van broertjes en zusjes om ook een
dagje te mogen komen.
Sinterklaas en Kerstfeest konden we
weer op prettige wijze vieren, dank zij veler
offervaardigheid, waarvoor we hartelijk
dankbaar zijn. Dat hierin ook door de
oudere der kinderen geholpen werd. die
vrijwillig in kleinen kring inzamelingen
hielden, stemt ons tot groote blijdschap,
daar hieruit blijkt, dat het werk der Bui
tenschool door hen op grooten prijs wordt
gesteld".
Voor nadere bijzonderheden verwijzen
wij naar het jaarverslag der Vereeniging.
dat. naar het bestuur ons mededeelde, op
aanvraag te verkrijgen is bij den secretaris
mr. F. D. L. Gunning, Rapenburg 36.
AANBESTEDING BOUW O. L. SCHOOL.
Liefst 72 inschrijvingen!
Namens B. en W. is hedenmorgen in het
bureau van Gemeentewerken in het open
baar aanbesteed het bouwen van een open
bare lagere school aan de Kernstraat. Er
waren 72 biljetten ingeleverd, waarop als
volgt was ingeschreven:
A. Langeveld f.58338
Fa. van Duin en Vink, Noordwijk.. 52800
K. Imthorn, Hoorn 50000
A. Sernee Jr.. Laren 49798
J. van Boxtel. Vught 49500
W. F Marcelis 49488
R. Fokkens, Arnhem 48634
N. N„43400
N V. Wormerveersche Aann. Mij. „43200
Fa. Kuipers, Surhuisterveen 47980
H. J. Klein Haneveld, Vorden 47800
Fa. Hensma en Schapen. Wierden 47500
H. Groen, Amersfoort 47334
Gebr. Timmerman, Wierden 47000
I. T. H. Cornet 46944
J. H v. d. Linden, Hilversum 46900
A. Driessen, Dreumel 46700
H. C. Heemskerk en B. Oudshoorn 46430
J Bontenbal, Zevenhuizen 46284
L.P.v.d. Geer en A.Th. Stuifzand 46180
G. van Eek, Zegveld 46044
Fa. J. van Riet 45999
Gebr. de Kok, Leeuwen Beneden.. ,45995
Fa. Cobelens, Haarlem 4595C
N.V. v. d. Kemp en Zn. Silvolde 45950
W. Bunnik. Amersfoort v45850
J H. ten Brake, Lichtenvoorde 45800
II. de Vries. Haarlem 45600
Mij. voor Betonwerken v.h. A. G.
Höften, A'dam 45400
Gebr. J. H. en E. H. Becker Stads
kanaal 45150
G. J. Blanken. Bussum 45000
J. Warnaar en Co. Den Haag 44900
N Schreuder en H. van Dillen
Wassenaar 44800
J. de Boer, Delfzijl 44800
Fa. Gosschalk en Co44760
W. Mulder, Oegstgeest 44600
D. Kaay en Zn44500
J. de Vink Groningen 44500
L. F Schotte. Zevenhuizen „44499
T. Pels. Amsterdam 44444
P G. de Jong. Oegstgeest 44300
W. van Beijeren en J. W. Snel
Alphen a. d. Rijn 44100
C. A. D. Schaap. Den Haag 43980
C. v. d. Wiel, Noordwijk 43968
A. Voordouw, Zoeterwoude ,43370
J. J. Feijen, Heiloo 43802
D. Adriaan. Den Haag 43800
A. J. de Later, Oegstgeest 43800
F. Philips, Haarlem 43765
C. Boel, Voorburg 43700
Fa. Gesman. Oudenes en Turken-
burg, Alphen a. d. Rijn „43700
Van d. Wal en Co43447
Fa. Gebr. A. en J. de Ouden Oegst
geest 43400
M Ebben. Haarlem 43360
H. H. Brink. Leeuwarden 42835
J. Oost. Vriezenveen 42800
P. Breijer, Den Haag 41900
Mij Erica, Noordwijk 41850
Aann. bedr. L. v. d. Hoek en Zn.
Den Briel 41838
C v d. Burg, Schipluiden 41800
Fa. J. H. Nieuwenhulzen, R'dam „41500
Fa Bik en Breedeveld 41400
Ph. Meyers en Zn„ Oegstgeest ..41300
W J. Bergshoef, Alphen 41300
Fa. Kuipers en Klopper Schiedam 41230
F. Keijzer, Den Haag 41200
G. C. Duyvenstein, Den Haag „41150
J, Dubbeldam, Voorburg „40880
Gebr. Smits, Schiedam 40799
M en J Stapen, Schiebroek 39694
W H Kelderman Enschedé 38930
Waar geen plaatsnaam is vermeld. Is
deze Leiden.
1 De gunning werd aangehouden.
N.V. RESIDENTIE-TOONEEL.
Lessen in Laster. Blijspel
van Sheridan.
By de verdwijning van het zoo roem
ruchte Hofstad-Tooneel Cor v. d Lugt
Melsert zwaait thans den scepter in Am
sterdam! heeft zich in Den Haag, zoo-
als bekend, gevormd het „Residentie-Too-
neel", onder leiding van Dirk Verbeek. Dit
nieuwe gezelschap heeft zich gisteravond
aan Leiden gepresenteerd. En op een wijze,
die alle lof verdient. Het was werkelijk een
prachtige inzet en wij betreuren het. dat
de belangstelling, hoewel niet direct slecht
te noemen, toch niet beter was. Het Resi-
dentie-Tooneel had met deze over de gan-
sche linie keurig verzorgde voorstelling een
vol Huis verdiend.
Sheridan's „School for scandal" uit het
jaar 1777, bevat nog voldoende interesse
voor onze tijden, wanneer het zoo als „too
neel wordt gespeeld. In ons land heeft dit
oeuvre in lange, lange jaren niet op het
repertoire gestaan, in tegenstelling tot She
ridan's „Rivalen". Toch bestaan er diverse
vertalingen van, maar daar deze door den
tand des tijds niet onberoerd waren gela
ten. heeft Victor E. van Vriesland zich tot
een nieuwe vertaling gezet, die uitmuntend
is geslaagd. Zeer fijntjes doet deze de kos
telijke humor van den schrijver hoe was
deze zijn tijd in dit opzicht vooruit! alle
recht wedervaren. Dat het stuk nu weer is
opgegraven, is een gelukkige greep geweest.
Want al onderschrijven wij niet voor de
volle 100 pCt„ dat er niets aan verouderd
zou zijn, toch bevat het qua intrige etc.
nog zooveel, wat oiok in onze tijden het
nog doet. dat dit opdelven o.i. geheel ge
rechtvaardigd mag heeten.
Het stuk geboren uit Sheridan's ervarin
gen in de badplaats Bath, typeert kostelijk
hoever het „roddelen" kan gaan. Gelukkig
is het toepassen van valsche brieven in on
zen tijd een zeldzaamheid blijkbaar in
tegenstelling tot destijds, toen men nog
„perfecter" te werk ging! maar het ge-
sprek-vullen met het critiseeren van vrien
den en vriendinnen is, helaas, ook nu nog
een veel gebezigde tactiek. Hoevelen zijn
er nog niet, die gnuiven aan de „chronique
scandaleuse" van hun plaats van inwo
ning.
De schrijver neemt het overigens op voor
losbollen met „karakter" tegenover z.g.
gewetensvolle menschen, die in huichel
achtigheid en bedrog hun aspiraties na
streven.
De „eerbiedwaardige" Jospeh krijgt zijn
trekken wel thuis, in tegenstelling tot zijn
lichtzinnigen, maar karakter-eerlijken
broeder Charles, als de suiker-oom uit In-
dië terugkeert en beiden „test" onder het
zich uitgeven voor een ander. Welk een
trouvaille dat verkoopen van de „Ahnen-
galerie" per pond en de besliste weigering
het portret van den suiker-oom daarbij te
betrekken!
Johan de Meester heeft dit blijspel kos
telijk geregisseerd in een entourage, die
een lust voor het oog was. Zelf had hij de
costumes fijnzinnig ontworpen, terwijl Ge
rard Hordijk voor prachtige decors had
gezorgd. En hoe vernuftig waren de groote
pauzes bij het wisselen der tafereelen ver
meden!
Het spel werd geheel inl uchtigen trant
gehouden, nergens aangedikt of zwaar be
klemtoond. Het werd zoodoende een pracht-
vertooning. Te meer. waar vrijwel alle me
despelenden geheel in hun rol opgingen.
Johan de Meester typeerde den schijnhei
ligen Joseph uitmuntend en Paul Steen
bergen. die zich meer en meer ontwikkelt,
deed hetzelfde met den loszinnigen Char
les. En welk een kostelijk type maakte
Adolphe Engere vai den suiker-oom. Het
applaus bfj open doek was volkomen ver
diend.
Dirk Verbeek speelde sir Peter krachtig
en vond aanvankelijk in Adrienne Canivez
als echtgenoote een waardig tegenspeelster.
Later zakte zij echter wat terug. Had zij
deze rol over moeten nemen?
De lasteraars vonden een keurige vertol
king in Fie Carelsen, Bets RanucciBeek
man, Bob de Lange etc. Een edel stel....
Nog dient Philippe la Chapelle genoemd
als de makelaar in alle slechte dingen en
Plet Bron als de eerlijke Rowley.
Wie de Maria heeft vertolkt?
Nogmaals, het was een succes over de
gansche linie en de aanwezigen hebben
het aan bewijzen van warme instemming
niet laten ontbreken.
Dit gezelschap heeft getoond er te mogen
zijn!
BINNENLAND.
Zekerheid over het lot van de Hunze Xm
(Gemengd, 3e Blad).
Renteverlaging van WoningTietvoorschot-
ten. (Binnenland. 3e Blad).
Wilde busdienst AmsterdamHaarlem ver
boden. (Rechtzaken, 4e Blad).
BUITENLAND.
De Slowaaksche onderhandelingen met de
Hongaren voortgezet. (Ie Blad).
Reorganisatie van het Britsche leger. (Bui
tenland, le Blad).
De kwestie der Spaansche vrijwilligers, (le
Blad).
Chineesche overwinning aan de Jangtsje.
(le Blad).
Belgisch vliegtuig verongelukt. 20 slacht
offers. (Luchtvaart, 4e Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 1 VAN HET VIERDE BLAD.
Het is te verwachten dat het weer
in onze omgeving weinig bewolkt
za! zijn en de nacht helder en
koud. Later zal de bewolking gaan
toenemen en ook de kans op zach
ter weer met tijdelijk regen neemt
wederom toe.
DE LASTERTONGEN AAN HET WERK.
INSTITUUT VOOR ARBEIDERS
ONTWIKKELING.
„Tsjecho-Slowakije in de branding".
Het bestuur der afdeeling Leiden van het
Instituut voor Arbeidersontwikkeling zal
gerekend hebben op een flink bezoek, toen
het de lezing „Tsjecho-Slowakije in de
branding", als eerste luisterbijeenkomst gis
teravond op het programma plaatste. Maar
de belangstelling, die de zaal in het Volks
gebouw tot de laatste plaats deed vullen,
zal ook zeker deze verwachtingen overtrof
fen hebben.
De Inleider, mr. Jan van Peursem uit
Den Haag, begon zijn verhandeling over
dit „pijnlijk-actueele" onderwerp, zooals de
voorzitter der afdeeling in zijn kort ope
ningswoord het noemde, met de verklaring,
dat hij reeds tal van jaren een groote be
wondering koesterde voor de figuur van
Masaryk en hij daardoor ook belangstel
ling ging krijgen voor het land en zijn
volk. dat menigmaal door hem bezocht
werd.
Dit land, aldus spr., is in geenendee.e een
fictieve schepping, zooals van Duitsche
zijde wordt beweerd, al zijn zijn staatkun
dige grenzen pas na den wereldoorlog vast
pin8 wezen bestond het reeds langen tijd.
en de bewering alsof de oorsprong van het
Tsjechische volk in het duister zou liggen
en het seen „cultuur" zou hebben, worden
door de feiten uit de historie gelogen
straft.
Uitvoerig behandelde spr. de geschiede
nis van het koninkrijk Bohemen in zijn
verschillende stadia om te komen tot het
tegenwoordige Tsjecho-Slowakije. dat in
de branding van dezen tijd staat.
Groot waren de moeilijkheden van het
nieuwe rijk met zijn lange onregelmatige
grenzen en zijn bevolkingsgroepen.
En de minderheden-kwesties, die eigen
lijk in haast ieder land zijn, werden voor
Tsjecho-Slowakije al zeer moeilijk. Opval
lend is echter dat dit pas zeer sterk merk
baar werd na 1933. het jaar waarin het
nationaal-socialisme in Duitschland de
overhand had gekregen.
Stap voor stap behandelde spr. de ver
schillende perioden, die men in deze
vraagstukken kan onderscheiden, waarbij
vooral de afgeloopan Septembermaand en
de rol van Frankrijk en Engeland de volle
aandacht kregen Spr. verbond aan zijn
uiteenzettingen de conclusie, dat èn Frank
rijk èn Engeland zich de mindere hebben
getoond der fascistische mogendheden en
dat de dreiging van geweld slechts ooeen-
schijnlijk den vrede heeft gered. Z.i. is
niet de oplossing gevonden voor de vraag
„oorlog of vrede", doch slechts voor de
kwestie oorlog-nü of over een paar maan
den. misschien een half jaar.
Waarbij, aldus spr. de situatie zich in
1 dien tijd veel voor Duitschland heeft ver
beterd, doordat het door kennisneming van
de Tsjechische „Maginot"-linie, de Fran-
sche niet meer zoo behoeft te duchten, sa
mengaande met het feit, dat Rusland noch
het resteerende Tsjecho-Slowakije sterke
pro-Fransche neigingen zullen hebben
Het aftreden van president Benesj deed
spr. nog even stilstaan bij deze groote po-
litieke figuur en zijn voorganger, waarna
I hij besloot met het geven van een kort
I overzicht van het voor Tsjecho-Slowakije
verlorene en het resteerende, waarbij z.i.
te groote moeilijkheid thans zal zijn de
democratie in eigen land ongerept te
handhaven.
I Na een korte pauze werd gelegenheid tot
vragen stellen gegeven, waarvan door en
kele aanwezigen gebruik werd gemaakt.
Tenslotte vertoonde de inleider een col
lectie interessante opnamen van het Tsje-
cho-Slowaaksche land, waarvan de bezoe
kers door de kleine tentoonstelling van
plaatwerken, die in de zaal was opgesteld,
ook reeds een indruk hadden ontvangen.
Met een woord van dank aan den inlei
der sloot de voorzitter de heer H. v. Wou
denberg deze uitstekend geslaagde eerste
I luisterbijeenkomst van het winterseizoen.
1 De volgende bijeenkomst zal een door dr.
C. v. Rijsinge te behandelen biologisch on
derwerp brengen: „Het leven in sloot en
plas".
EEN HULDIGING BIJ DE H. C. W.
Van den heer A. Zaalberg.
Gistermorgen is de heer A. Zaalberg we
gens zijn 40-jarig dienstverband bij de N.V.
Hollandsche Constructiewerkplaatsen ge
huldigd.
De jubilaris werd door de directie
in het bijzijn van het volledig tech
nisch toezichthoudend personeel, als
mede de fabrieksksrn toegesproken, waar
bij hem benevens de gebruikelijke enve
loppe met inhoud, het eere-diploma we
gens 40 jaren trouwen dienst van de Maat
schappij voor Nijverheid en Handel met
bijbehoorende draagmedaille werden over
handigd.
Nadat, het vertrouwen was uitgesproken,
dat de heer Zaalberg nog vele jaren als
voorbeeld voor alle jongeren zijn werk
zaamheden zal mogen verrichten, werd
hem gelegenheid geboden den dag verder
in huiselijken kring door te brengen.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen:
N.V. Dakpannen- en Kleiwarenfabrieken
voorheen D van Oordt en Co., Woubrug-
scheweg 10, Alphen a. d. Rijn. De statuten
I zijn gewijzigd.
Wed. H. J. Th Hulsbosch. Hoofdsiraat
216, Sassenhetm. Slagerij. Uittredend eige
naresse: Wed. M. A. Hulsboseh—Van der
Krogt, Sassenheim Wijz handelsn. in: J.
F. A. Hulsbosch. Nieuwe eigenaar: J. F. A.
Hulsbosch, Sassenheim.
