BINNENLAND
Jïosct
DOUWE EGBERTS
yA
Het nieuwe Raadhuis te Alphen
79sfe Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 8 October 1938
Vierde Blad
No. 24090
Extra verlof
£,ep' 5°uj Py--
Onder gezellige
kout
voor militairen
van grensbewaking
J
Onderhoud met den G. G.
van Suriname.
Lichte verbetering in den economischen
toestand.
Vooruitzichten niet ongunstig.
Met het s.s. „Cottica" van de K.N S M.
is gisteren in ons land aangekomen de
gouverneur van Suriname, prof. mr. J. C
Kielstra, die met een verlof in 's lands be
lang voor vier maanden naar Nederland is
gekomen voor het voeren van besprekingen
met de regeering over verschillende dienst,
aangelegenheden en over de plannen in
zake de toekomstige economische ontwik
keling van Suriname, in verband waarmee
de gouverneur tevens besprekingen zal
voeren met een aantal particulieren van
wie mag worden aangenomen, dat zij be
reid zijn zich ook financieel voor deze ont
wikkeling te interesseeren.
Hoewel Suriname een overwegend
agrarisch gebied is met een zeer dunne
bevolking en de ligging uit het oogpunt
van het wereldverkeer niet al te gunstig
is, zoodat men ziin verwachtingen ten
aanzien van de mogelijkheden van dit
gebied nooit te hoog mag spannen
aldus prof. Kielstra in een interview
kan men zeggen dat de toestand, ver
geleken bij een paar jaar te voren,
licht verbeterd is. Deze verbetering is
voornamelijk een gevolg van de stijging
van den uitvoer, waardoor de betalings
balans van Suriname een niet onbe
langrijke verbetering heeft ondergaan.
Het product, dat daartoe in de eerste
plaats heeft bijgedragen, is het bauxiet, het
aluminiumerts. dat gewonnen wordt door
de Suriname Bauxiet Maatschappij, een
dochter-onderneming van het groote Ame.
rikaansche alumiumconcern. Deze onder
neming heeft in den laatsten tijd haar
productie op haar terreinen aan de Cottica
aanzienlijk opgevoerd en haar uitvoer ver
groot.
Van groote beteekenis is dan ook, dat zij
binnenkort een tweede winningsterrein in
exploitatie zal gaan nemen aan de samen
vloeiing van de Suriname- en de Para
rivier. In October of November wordt reeds
het eerste personeel uit Amerika verwacht,
voor het aanleggen van steigers, verwer
kingsinstallaties. enz., maar ook verschei
dene arbeidskrachten uit dc naaste om
geving en zelfs uit de stad zullen hier
werkgelegenheid vinden, wat vooral belang
rijk is voor de bevolking langs de Para
rivier, die weinig werkgelegenheid heeft.
Od tal van andere gebieden bestaat er
hoop. dat de omstandigheden tot verbete
ring zullen leiden Ten aanzien van de sterk
ingekrompen koffiecultuur hoopt men dat,
bij een kleine stijging van de koffieprijzen
en mits er streng de hand wordt gehouden
aan de controle, welke wordt uitgeoefend
door de Surinaamsche koffiecentrale. het
mogelijk zal zijn, enkele plantages in leven
te houden.
Daartoe kan o.a. het feit bijdragen,
dat men zich naast de koffie-cultuur
meer en meer gaat toeleggen op de
citrus-cultuur. Mits men de zaken voor
zichtig opzet, bestaat hier stellig aan
leiding voor kapitalisten om zich voor
verdere uitbreiding van de citruscultuur
te interesseeren.
Bovendien worden op het oogenblik weer
voorzichtige pogingen in het werk gesteld
om door invoering van de Congo-banaan
proeven te nemen met het wederopbouwen
van de bananen-cultuur, die evenals In
geheel West-Indië. ook in Suriname vrijwel
volkomen is vernietigd door de z.g. Pana
ma-ziekte, waartegen nog geen enkel be
strijdingsmiddel is gevonden, zoodat zelfs
de groote Amerikaansche United Fruit
Company een terrein eenvoudig verlaat,
wanneer dat eenmaal door de gevreesde
ziekte is aangetast.
Zeer gunstig ontwikkelt zich op het
oogenblik de rijstcultuur, voor zoover deze
door kleine landbouwers wordt uitgeoefend.
Hoewel het inheemsche riistverbruik lang
zaam stijgt, is de export, voornamelijk naar
de Fransche West-Indische eilanden, in
het afgeloopen jaar met circa 25 procent
gestegen en wel van 7 a 8000 ton op 10 000
ton. In Suriname wordt de natte rijstbouw
toegepast, zoodat machinale bewerking niet
mogelijk is. Daarom had prof. Kielstra dan
ook weinig vertrouwen in den rijstbouw op
groote schaal.
Wijziging van de Tarief
machtigingswet 1934
Meening van de Tweede Kamer.
Aan het verslag van de commissie van
rapporteurs der Tweede Kamer over de
wijziging van de Tariefmachtigingswet 1934
ontleenen wil:
In de memorie van antwoord zet de re
geering uiteen dat zij destijds heeft toe
gezegd. van de bevoegdheden, haar in ar
tikel 1 van de Tariefmachtigingswet 1934
verleend, geen gebruik te zullen maken ten
aanzien van tarief wijzigingen van protec-
tionistischen aard. Thans echter is ztf.
blijkens die memorie, van oordeel, dat het
noodzakelijk is. van deze bevoegdheden
gebruik te maken ter vergemakkelijking van
de invoering van een tariefwijzlgine van
matig beschermend karakter. Zij verklaart
nu dit niet te willen doen alvorens de
Staten-Generaal zich hebben uitgesproken
over hun principieele bereidheid, om aan
een tarlefwijziging van dezen aard mede te
werken. Een zoodanige uitspraak zou dan.
begrijpt de commissie van rapporteurs de
bedoeling der regeering goed. moeten
plaats hebben ter gelegenheid van de be
handeling van dit ontwerp m.a.w. zij zou
moeten voorafgaan aan de behandeling en
zelfs aan de indiening van het wetsontwerp,
waarin de bedoelde tarief herziening in
beschermenden zin zelve zal worden be
lichaamd. daar het anders zeer moeilijk
zou zijn ongewenschten vóórinvoer tegen
te gaan De commissie zal het op prijs
stellen, indien de regeering nader zou wil
len aangeven, in welken vorm zulk een
uitspraak van de Staten-Generaal haars
inziens zal kunnen geschieden
Voorts meent de regeering de vraag, of
een op grond van een bepaalde wet uitge
vaardigd Koninklijk Besluit zijn kracht
verliest op den dag waarop de wet. die er
de basis van vormt, vervalt, buiten be
schouwing te mogen laten De commissie
zou het echter juister achten, indien deze
vraag wel werd beantwoord. Onzekerheid
over de geldigheid van kort vóór het ver
vallen van de tariefmachtigingswet uitge
vaardigde Koninklijke Besluiten gedurende
de periode, waarin deze besluiten nog niet
bij de wet zijn goedgekeurd, behoort im
mers te worden voorkomen.
DE KINDERVERLAMMING.
Geval met doodelijken afloop.
In het academisch ziekenhuis te Gro
ningen is de 20-jarige mej. E. Kalff aan
kinderverlammng overleden.
In de afgeloopen week is te Gouda weder,
om een geval van kinderverlamming ge
constateerd. waardoor het totale aantal
aangegeven gevallen tot 24 is gestegen.
FI ETS LIC HT
De BOSCH fietslomp - 'n juweel
tje von hedendoagsche techniek
voldoet oon de hoogste eischen.
Geen storingen, mooi helder, vèr-
strolend licht. Steeds betrouwbaar.
Prijzen i 6 Volt, 1.8 Watt F. 6.25
6 Volt, 3 Wott met Alnl-
mogneeistaal F. 7.50.
Let op het merk Rotodyn.
Verkrijgbaor bij den Erkenden
Rijwielhandel.
N.V. WILLEM VAN RIJN
AMSTERDAM |C.) KEIZERSGRACHT 171 j
-TELEFOON 31308 14 IUNEN):
525
(Ingez. Med.)
i
Hierboven een opname van het exterieur van het nieuwe Raadhuis te Alphen, dat
gebouwd wordt door architect De Blauw, den bouwer van het Leidsche stadhuis.
De bouw van het fraaie Raadhuis te Alphen. waarover wij reeds meermalen voor-
oeschrijvingen gaven, vordert, getuige deze foto, wel zeer snel. Het zal. gelijk be
kend, in 1939 in gebruik worden genomen.
Haagsche Sportfondsen
spaarders vragen hun
geld terug.
In gebouw „Amicltla" te Den Haag heeft
het voorloopig comité van actie der Haag
sche spaaraandeelhouders der N.V. „De
Sportfondsen" een bijeenkomst belegd.
In deze zeer druk bezochte vergadering
werden ernstige grieven geuit tegen de
directie der N.V. „De Sportfondsen", die
stelselmatig geweigerd heeft te antwoor
den op gevraagde inlichtingen, o.m. be
treffende de financieele positie van de ln
1931 ongerichte afdeeling Den Haag
dezer N.V.
De vergadering stond onder leiding van
den heer J. J. Th. de Kok.
Van de meer dan 300 uitgegeven spaar-
aandeelen waren er 87 in de vergadering
vertegenwoordigd.
De directeur der N.V. „De Sportfondsen"
was uitgenoodigd. doch had laten weten
door verschillende omstandigheden niet
te kunnen komen, tegen welke houding
door de vergadering ernstig werd gepro
testeerd.
Er werd op gewezen dat de N.V. met
tegenslag te kampen heeft gehad. Immers
Ged. Staten onthielden eenige jaren gele
den hun goedkeuring aan het Raads
besluit. waarbii de gemeente Den Haag
zich voor f. 400.000 garant stelde.
Nadien liet de N.V. echter niets meer
van zich hooren!
Mr. Nord Thomson, uit Leiden, zeide de
mentaliteit der N.V niet slecht te achten.
Het feit evenwel, dat men de bepalingen
van het reglement niet heeft nageleefd, is
zeer grievend.
Iedere actie tegen de directie moet op
deze nalatigheid gebaseerd zijn.
Gezien het feit. dat er op een vierde
badinrichting in de residentie geen prijs
wordt gesteld, ls het meest wenschelijke,
dat de spaarders weer in het bezit van hun
gestorte geld komen Moreel bestaat hier
toe het recht, terwijl het juridisch zeker
mogelijk moet worden geacht.
De heer de Kok gag nog een overzicht
van den financieelen toestand. In de drie
Haagsche spaarkassen is ruim f. 19.000 ge
stort. Na aftrek van het In het spaar-
reglement vastgelegde percentage voor
administratiekosten moet er nog slechts
f 8040 over zijn. De oprichtingskosten be
droegen ongeveer f. 9000.
Mr Nord Thomson gaf hierop nog een
nadere toelichting. De bepaling van het
spaarreglement luidt zoo, dat bij net
nemen van een spaarbrief direct een aar
premie in de kas der N.V. wordt gestort
voor administratiekosten.
Na ampele discussie werd besloten een
comité van actie in te stellen, dat zal
trachten de gestorte spaargelden terug te
krijgen. Dit comité bestaat u.t de heer en
van Zanten. Jansen en Schneider; juri
disch adviseur is mr. Nord Thomson.
VERZOEK AAN DE REGEERING
INZAKE N.S.D.A.P.
Aan het Utrechtsch Nieuwsblad van
gisteren ontieenen wij het volgende.
Het navolgende telegram ls heden ver
zonden
Zijne Excellentie Mr Goseüng
Minister van Justitie
's Gravenhage.
Nationaal Socialistische Nederlandsche
Arbeiders Partij zetel Utrecht verspreidde
hedennacht pamflet volgendén inhoud;
Hebt U het slecht?
Natuurlijk, wie niet.
Wie zijn schuld?
Eigen schuld.
Waarom?
U stemde op kleermakers.
Wat nu?
Niet meer stemmen.
Wat dan?
Volgt Hitier.
Hoe?
Wordt lid der N.S.D.AP.
Wat brengt die?
Arbeid en brood voor alien.
Het bewijs?
Kijk naar Duitschland.
InlichtingenMulderstraat 41 bis
Verzoeken Uwe Excellentie dringend en
ongetwijfeld namens overgroote meerder
heid van alle Nederlanders, afdoende maat
regelen tot onderdrukking dezer landsver-
raderltike propaganda.
VAiN STRATEN
Directeur Utr. Nieuwsblad.
GOEDHART
Hoofdredacteur Utr. Nieuwsblad.
SAMENWERKING TUSSCHEN DRIE
LANDEN.
Nederlandsch-Belgisch-Luxemburgsche
economische commissie.
De permanente Nederlandsch-Belgisch-
Luxemburgsche economische commissie,
welke op 29 October te Luxemburg haar
algemeene vergadering zal houden, is sa
mengesteld uit een Nederlandsche delega
tie onder leiding van den oud-minister dr.
F. E. Posthuma en een Belgisch-Luxem-
burgsche delegatie onder leiding van den
oud-minister Van Isacker. De heer Laval-
Tudor, vice-voorzitter van de Kamer van
Koophandel in het Groot-Hertogdom, zal
Luxemburg vertegenwoordigen. De heer
Vinck. voorzitter van het studiecomité, zal
de verbinding vormen tusschen beide groe
pen en bereidt de vergaderingen voor,
welke beurtelings zullen worden gehouden
in Nederland. België en Luxemburg.
rookten onze voorouders hun geurige tabak. Ook nu nog
kunt U de gezelligheid genieten van hun onvolprezen melange.
Vraagt daarom Oud Hollandsche Pijptabak van
0OT)-H0LL.
PUPTABAK
i n.
(Inge». Med.)
De minister van Defensie
heeft het volgende bepaald:
Aan de helft van het per
soneel van de lie bataljons
der regimenten infanterie
(regimenten Grenadiers en
Jagers inbegrepen) en het
regiment wielrijders, alsmede
aan de helft van het perso
neel van het regiment kust-
artilierie en van de 3e en 4e
compagnie van het corps
motordienst kan een extra-
verlof worden verleend, aan
vangende op Zaterdag 8 Oc
tober, na den dienst en ein
digende op Donderdag 13
October 1938 (le reisgelegen
heid), terwijl dit extra-verlof
door de andere helft van het
personeel van genoemde on
derdeden kan worden geno
ten van Zaterdag 15 October,
na den dienst, tot Donderdag
20 October (le reisgelegen
heid).
Voor het korps politie-
troepen wordt deze aangde-
genheid geregeld door den
corpscommandant.
DE NIEUWE BELASTING VAN TWEE
PROCENT VAN HET INKOMEN.
BELGISCHE ONDERSCHEIDING.
Voor dr. Henri Polak.
Z.M. de Koning der Belgen heeft dr.
Henri Polak te Laren (N.H.j benoemd tot
officier in de Kroonorde van België.
GENERAAL-MAJOOR F. A. HOEFEH
OVERLEDEN.
Te Zeist is gisteren. 88 jaar oud. over
leden. de oud-generaal-majoor der artillerie
F A Hoefer. directeur van het Krijgs
geschiedkundigmuseum ,De Doorwerth".
De begrafenis ls bepaald op Dinsdag a.s.
3 uur te Hattem.
VERDUISTERINGSOEFENINGEN TE
VOORBURG EN OMGEVING.
Gedeelte Leidschendam was goed
verduisterd.
Onder leiding van de afdeeling Voor
burg van de Nederlandsche Vereenlglng
voor Luchtbescherming, zijn gisteravond
te Voorburg verduisteringsoefeningen ge
houden. Daar het resultaat van zulk een
oefening slechts van uit de lucht goed is
te constateeren, hadden de organisatoren
een vliegtuig gerequireerd, waarmee zij
van Rotterdam uit een korte vlucht boven
het verduisterde gebied maaken.
Als een donkere hap lag het verduisterde
gebied tegen de residentie.
Toch kon de verduistering geen honderd
procent genoemd worden. Nog tal van
lichtjes waren in de huizen te zien en bij
elkaar zouden deze nog een goed doelwit
voor vijandelijke vliegtuigen vormen.
Een gedeelte van Leidschendam, dat ook
mee deed aan de oefening, was weer zeer
goed verduisterd.
Invoering vermoedelijk niet voor Mei 1939.
Zooals men weet heeft de minister van
financiën in de Millioenennota een nieuwe
belasting van twee procent van het inko
men, waar mogelijk te heffen bij de bron
aangekondigd
Men verwacht in belastingkringen, dat
de wet niet voor Mei 17939 in werking zal
kunnen treden. Ook staat nog niet vast, of
deze dan met terugwerkende kracht tot
Januari zal worden toegepast.
Het wetsontwerp is thans nog ten de-
partemente in voorbereiding.
N-R.Crt.
EXPORTEURS VAN FRUIT, GROENTEN
EN AARDAPPELEN.
Onder groote belangstelling heeft de
Algemeene Nederlandsche Bond van fruit-,
groenten- en aardappelenexporteurs zu'n
eerste algemeene vergadering gisteren ge
houden in de tuinzaal van den Dierentuin
te 's Gravenhage.
De voorzitter, de heer H. K. Kruidenier
Jzn. wees op de groote beteekenis van den
Bond, iuist in den tegenwoordigen tijd.
Hierna volgde de verkiezing van drie
bestuursleden Gekozen werden de heeren
Bos, van Kleef en Boon.
Tenslotte hield mr. Luc. Schenderling
een inleiding over de positie van onzen
exporthandel waarbii hii vooral de betee
kenis van den Bond deed uitkomen.
EEN NEDERLANDSCH ZEILSCHOOL-
SCHIP OP KOMST.
Zooals bekend mag worden geacht, zijn
er sedert tientallen van jaren vergeefsche
pogingen gedaan, een opleidingsschip voor
de koopvaardij in de vaart te brengen.
Gedurende de laatst verloopen drie
i jaren getuigden verschillende berichten
in de pers van een sterk groeiende belang
stelling.
Op 5 October werd thans door de leden
van de commissie, welke aan de vereeni-
ging „Het Nederlandsche Zeewezen", rap
port heeft uitgebracht over het school-
schipvraagstuk. een vereeniging opgericht,
welke, naar wij vernemen, zoo breed moge
lijk nationaal wordt opgezet, met het doel
de schoolschip-gedachte te verspreiden,
schoolschipreederijen te steunen, de moge
lijkheid openlatende zelf een schip te
exploiteeren, door het stichten van beur
zen minder kapitaalkrachtigen de moge
lijkheid te geven, een reis op het oplei
dingsschip mede te maken enz.
Tot secretaris werd benoemd de heer J.
C. den Bandt, Prinsenweg 89 te Wassenaar,
die gaarne nadere inlichtingen verstrekt.
ONVEILIG STRAND.
Het strand te Scheveningen is onveilig
tusschen de strandpalen 92 en 93 op Woens
dag 12 October, van 10 tot 16 uur. wegens
schieten met geschut aan het Wassenaar-
sche Slag
De aandacht wordt erop gevestigd, dat
het strand eerst weder toegankelijk is, na
dat de roode vlaggen, welke de onveilige
strook aanduiden, zijn ingehaald.
vrijwillige bijdragen voor
defensie.
Sedert de vorige verantwoording van de
vrijwillige bijdragen voor de versterking van
de defensie is nog ontvangen:
f. 97.70 Nederl. Handel-MIJ.. Amsterdam, i.o.v.
„Ons Leger"; f.2.G. A. N. S. de H„ Den
Haag; f.1— N„ Delft; f.5.— N. A. H. v. d. B,
Den Haagf5.leerlingen Juliana van Stol-
bergschool. Den Haag; f 2277.— Amsterdam-
sche Bank. Amsterdam, namens een Amster-
damsche; f.1,— J. M. S.. Leiden; f.2.50 O. a.
N. S. de H„ Den Haag.
Tot- en met deze verantwoording werd ont
vangen f. 134.780,60.
altijd een poeder of cachet van Mljnhardt.
Mijnhardt s Poeders per stuk 8 ct. Doos 45 er.
Cachets.genaamd..Miinhardtje»"2sl. IQct.Doo«50c6
886 (Ingez. Med.)
UN/T IN IE TIEREN
lessen en laster.
De N.V. Het Residentie Tooneel. directeur
Dirk Verbeek, zal Maandag 10 October a.s. in
den Leidschen Schouwburg een voorstelling
geven van Sheridan's geestige blijspel: Lessen
in Laster (School for Scandal), met welk stuk
te 's-Gravenhage en elders een groot en door-
slaand succes is geoogd.
I Hoofdrollen worden gespeeld door de dames:
i Fie Carelsen, Bets RanucciBeekman. Enny
Meunier. Adrienne Canivez en de heeren:
Dirk Verbeek. Adolphe Engers. Johan de
Meester, Philippe la Chapelle, Piet Bron, Paul
Steenbergen, Bob de Lange. e.a.
Sheridan schreef dit stuk op 25 jarigen
leeftijd, dus in 1776. en veroverde zich hiermeda
opeens een naam als dramaturg.
