DaladieJ voor de
Fransche Kamer
Bi
De wilde Zwanen
Binnenland
Woensdag 5 October 1938
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Volmachten gevraagd
Koop eerst een andere tandpasta
KERK- EN SCHOOLNIEUWS
DAGBLADRECLAME
Daladier heeft gisteren in de Fransche
Kamer zijn verklaring afgelegd.
De minister-president zette, uiteen, dat
het Sudeten-Duitsche probleem reeds be
stond, toen de huidige Fransche regeering
aan het bewind kwam. De regeering was
bezield door twee gevoelens, zich met te
mengen in een militaire actie en haar
woord niet te breken. Einde April stelde
de Fransche regeering met voldoening vast,
dat de Britsche regeering op een gelijk
standpunt stond. Daardoor kon bij de
crisis van 21 Mei onmiddellijk gemeen
schappelijk worden gehandeld.
Na een wapenstilstand laaiden de harts
tochten in het Sudetengebied wederom op,
hetgeen leidde tot de gebeurtenissen in
September. Daladier heeft toen de Tsje
chische regeering aangeraden om den Su
deten snel belangrijke en rechtvaardige
concessies te doen binnen het kader van
den staat. De Britsche regeering trad op
gelijke wijze op en de zending van Lord
Runciman naar Praag deed hoop ontstaan
door het onmiddellijk contact tusschen de
regeering van Praag en de leiders van de
Sudeten-Duitschers.
De voorstellen van de Tsjechische re
geering gingen steeds verder en de eischen
van de Sudeten werden steeds belangrij
ker. De eischen van Duitschland bleken
duidelijk op het congTes te Neurenberg, zij
waren gegrondvest op het zelfbestemmlngs-
recht der volken. Daladier verklaarde ver
volgens, dat hij er niet aan heeft gedacht
het land over te geven aan het blinde
noodlot. In den nacht van 13 op 14 Sept.
heeft hij zich in contact gesteld met
Chamberlain en gewezen op het nut van
persoonlijk contact tusschen de leidende
personen. Chamberlain was het hiermede
eens en hij begaf zich naar Berchtesgaden.
Chamberlain heeft hierdoor groote ver
diensten verzameld voor het handhaven van
den vrede.
Dat de vrede tenslotte gered is. is te
danken aan het feit, dat men niet zijn
toevlucht heeft genomen tot de geheime
diplomatie, doch onder het oog der vol
ken besprekingen heeft gevoerd. Men stond
voor een alternatief: ofwel neen te zeg
gen tot de Sudeten en te komen tot een
gewapend conflict, dat zou hebben geleid
tot de vernietiging van Tsjecho-Slowakije,
ofwel men moet zoeken naar een compro
mis. Men heeft den vrede gekozen, de Tsje
chische regeering heeft het Fransch-Brit-
sche plan heldhaftig aangenomen. In deze
dagen van spanning waren in Frankrijk
twee stroomingen merkbaar. De eene zette
alle hoop op onderhandelingen, de ander
verwachtte meer van onbuigbare kracht.
Do minister-president zag evenwel, dat het
heil lag in een samenvoegen van deze
beide stroomingen. Het Fransche volk wil
de een aanvai van Duitschland voorko
men, waardoor Frankrijk, overeenkomstig
de verdragen, in had moeten grijpen.
In dem nacht van 27 op 28 September
kreeg de Fransche ambassadeur te Berlijn
opdracht zich persoonlijk tot Hitier te
wenden en de ambassadeur te Londen kreeg
opdracht Lord Halifax te vragen door mid
del van den Britschen ambassadeur te
Rome den Ducc te verzoeken het denk
beeld van een bijeenkomst te steunen. Het
gevolg hiervan was een uitstel van 24 uur
van de Duitsche mobilisatie en de ultnoo-
diging tot de bijeenkomst te München.
ER WAS GEEN TIJD VOOR UITSTEL
De Fransche minister-president heeft,
deze uitnoodiging aangenomen. Er was
geen sprake van een formule of van
voorstellen, doch er was sprake van
het redden van den vrede. Daladier
heeft geen spijt van zijn handelwijze.
Liever zou hij gezien hebben, dat alle
betrokken mogendheden aanwezig wa
ren geweest, doch er was geen tijd voor
uitstel. De uitslag van de besprekin
gen te München is bekend. Uit de ont
vangst, welke den vier staatslieden in
hun resp. hoofdsteden is bereid, blijkt
wel, dat de volken den vrede wensch-
tcn. De overeenkomst van München
was ook een groote winst op het me
morandum van Godesberg.
Zij zal het gebied van Tsjecho Slo
wakije verkleinen, doch de republiek
zal vrij blijven leven.
Minister-pres'dent Daladier verklaarde
veider. dat de leiders van Tsjecho-Slowa
kije, president BenesJ. Hodza en generaal
Sirovy een hooge opvatting hadden van
hun plicht jegens hun vaderland en jegens
ae menschheid. Door het aannemen van
de overeenkomst van München heeft ge
neraal Sirovy bewezen, dat hij wist, dat
net ziin pl'cht was het. leven van het. land
te redden om een herstel mogelijk te ma-
kon. Daladier heeft een groote bewonde
ring hiervoor.
Daladier wees er vervolgens op, dat men
erin is geslaagd den vrede te redden door
het toonen de rechtvaardigheid te willen
er door loyaal te zijn, door te onderhan
delen als mannen, die overtuigd zijn den
waren weg des vredes te bewandelen. Hier-
Dii steunde men op het vertoon van zijn
kracht, niet als middel van intimidatie, 1
want men behoeft er niet meer aan te
denken Duitschland te intimideeren, even
min als men eraan kan donken Frankrijk
te intimideeren, doch door het toonen van
zijn kracht stond men als gelijke tegen
over gelijke.
Daladier heeft te München gevoeld dat
de achting van Duitschland voor Frank
rijk wes gegrondvest op het fe't, dat men
cv -11 "ri wa- dat Frankrijk bereid was
re s i -'en om te verhinderen, dat tekort
zou worden gedaan aan zijn vitale belan-
of aar rijn gevoelens van rechtvaar
digheid. Ongeacht, de regeeringsvorm wen-
schen de volken vrede. Op hét oogenbllk
zoo vervolgde Daladier, moet de vredeswil
van de geheele wereld vereenigd worden.
In het belang van den vrede wil Frank
rijk nieuwe vriendschap voegen bij de oude.
In dienst des vredes.
Bij zijn aankomst t« Le Bourget heeft
de minister-president gevoeld, dat de vrede
nog niet definitief heeft overwonnen, doch
icderen dag weer verdedigd moet worden.
Hij ls zeker gevoelig voor het vreugdebe
toon van het volk. doch als leider der re
geering moet hij aan de toekomst denken.
Nu de vrede gered is. moet het land nieu
we energie toonen. Men moet den vrede
weten te bewaren en op onwrikbare grond
vesten plaatsen. Dit, is mogelijk, aangezien
te München in enkele uren het aanschijn
der wereld geheel is gewijzigd.
Het zou in Frankrijk thans een mis
daad zijn de polemieken te hervatten,
welke voor de oplossing werden gevoerd
De minister-president heeft reeds ver
klaard, dat de beide stroomingen, wel
ke in het land tot uiting kwamen,
voortkwamen uit denzelfden wil. Hij
wil ze thans niet meer onderscheiden,
zij zijn samengevloeid in de bewonde
renswaardige beweging, welke alle zo
nen van het land naar hun vaandels
deed stroomen, ongeacht sociale om
standigheden, godsdienst of persoon
lijke overtuiging. Op het oogenblik
moeten alle Franschen, die het wel van
den staat willen, zich beschouwen als
in staat van permanente mobilisatie
voor den dienst des vredes en het va
derland.
De eerste plicht van allen is te werken
met alle kracht op de plaats waar zij zijn
zcsteld. De vrede kan slechts gehandhaafd
blijven, wanneer ln Europa en de geheele
wereld nieuwe beginselen worden uitge
werkt en overal, waar nog een oorlog woedt
een regeling wordt getroffen. Alles wat
haat opwekt en Franschen tegen Fran
schen ophitst moet worden beschouwd als
verraad.
Het land moet een moreelc omme
keer ondergaan. Tijdens de dagen van
de mobilisatie is de eenheid hersteld
en men moet zich niet verliezen in
nieuwe twisten.
Om dit tot stand te brengen moet de
regeering kunnen handelen en derhalve
heeft zij besloten het parlement te ver
roeken haar de middelen hiertoe ln de
hand te geven. „Het is aan u ons deze
middelen te geven, of ze te weigeren", zoo
besloot Daladier zijn verklaring, „doch
weet wel, dat het gaat om het belang en
zelfs het leven van het vaderland".
Het debat.
Na het afleggen van ïe regeeringsver-
klaring deelde de minister-president mede.
dat Chichery heeft verzocht een interpel
latie te mogen indienen. Bij zitten en op
staan sprak de Kamer zich uit voor een
onmiddellijk vaststellen van den datum
der interpellatie.
De minister-president verzocht deze in
terpellatie uit te stellen tot na de andere
interpellaties en stelde de kwestie van ver
trouwen.
De Kainer heeft dit verzoek met 535
stemmen tegen 75 en 3 onthoudingen
goedgekeurd.
Na de verklaring van den minister-pre
sident begonnen de debatten. Onder het
applaus van allen verklaarde de afgevaar
digde van het departement der Beneden
Rijn, Walter, dat Elzas Lotharingen in
dienst van Frankrijk zou staan onder alle
omstandigheden.
Louis Marin veroordeelde het gebruik
van geweld. Onder toejuichingen verzocht
hij vervolgens de regeering een ambassa
deur te Rome te benoemen. Tenslotte
bracht Marin hulde aan Tsjecho-Slowa
kije, dat onmetelijke offers heeft gebracht
om den vrede te bewaren.
Ook Leon Blum wenschte de regeering
geluk met het behaalde resultaat, hl) be
treurde evenwel Tsjecho-Slowakije. dat
zich voor de rust van Europa heeft opge
offerd. Hij stelde in Frankrijk hen ver
antwoordelijk, die de actie van den Vol
kenbond hebben doen mislukken.
VOLMACHTEN VOOR HERSTEL
VAN HET LAND.
Voor de verdaging van de zitting der
Kamer te 19.25 uur deelde de voorzit
ter mede, dat de minister van finan
ciën een wetsontwerp heeft ingediend,
waarbij de regeering volmachten wor
den verleend voor het economisch en
financieel herstel van het land.
Het ontwerp omvat slechts een artikel,
dat als volgt luidt:
De regeering wordt gemachtigd tot 31
Dec. 1938 bij decreet, overwogen en aan
genomen in den ministerraad, maatregelen
ie nemen tot onmiddellijk herstel van den
financieelen en economlschen toestand des
lands. Deze decreten zullen kracht van
wet hebben en zullen vóór 1 Jan. 1939 ter
ratificatie aan de Kamer worden voorge
legd.
Aanvankelijk scheen een crisis om deze
volmachtswet n et uitgesloten daar behalve
de communisten ook de socialisten mede
werking weigerden, doch toen de datum
van 31 December was teruggebracht tot 15
November en beloften waren gegeven voor
behoud der sociale wetten, gaven de socia
listen den tegenstand op.
Copyright P. I. 0. Box 6 Coponhogon
Op het nippertje bereikten de elf zwanen met Elize den rotstop.
Reeds was de zon niet veel grooter meer dan een ster, toen liun
voeten den vasten bodem raakten. Meteen ook verdween het
laatste restje zonlicht, zoodat de elf zwanen weer hun gewone
gedaante konden aannemen. Toen eerst beseften zij goed aan
welk groot gevaar zij ontsnapt waren
Elize keek nieuwsgierig rond. De elf broers stonden ln een
kring hand aan hand om haar heen. Meer plaats was er
niet op hun toevluchtsoord, dat zoo precies op tijd bereikt was.
Nog altijd was het onweer niet voorbij. De golven sloegen tegen
de rots, waarop zij stonden, te pletter, aoodat een stofregen van
zeewater hen telkens omhulde.
Voortdurend bliksemde het De hemel leek wel in vlammen ge- II Koningskinderen niet bang. Zij hielden elkaar stevig vast en
huid te zijn en donderslag volgde op donderslag. Toch waren de zongen een psalm, waaruit z\j den moed putten om het gevaar
onder de oog en te zien.
en liefst de duurste die et is en probeer daarna Ivorol (volgens Nieuw recept). Dan
neemt U waar hoe Ivorol in reinigend, witmakend en schuimend vermogen alk
675 andere verre overtreft. dngez. Med.)
De terugkeer der Grens-
beveiligingstroepen.
Feestelijke intocht in de
mobilisatiecentra.
Gisteren zijn de troepen, die op last van
de regeering onder de wapenen zijn geroe
pen ter versterking van de grensbeveiliging,
naar de mobilisatiecentra teruggekeerd,
hetgeen met eenlge feestelijkheden gepaard
ging. In Groningen. Assen, Dordrecht en
Maastricht hebben de troepen voor de
militaire en burgerlijke autoriteiten ge
defileerd.
Nadat minister-president Daladier de
kwestie van vertrouwen gesteld had,
heeft de Kamer het wetsontwerp tot
het verleenen van volmachten aan de
regeering goedgekeurd met 331 tegen
78 stemmen (die der communisten).
Socialisten en 25 leden der republikein-
sche federatie onthielden zich.
Daladier verklaarde nog een heftig tegen
stander te zijn van controle op de wissel
markt die de kapitaalvlucht bevordert en
twee valuta's schept: een voor het binnen-
en een voor het buitenland. Verder zeide
hij vijandig te staan tegenover een gedwon
gen conversie welke tot nadeel zou strekken
van de mensehen. op wie men in ernstige
omstandigheden altijd een beroep doet.
Herwaardeering van den goudvoorraad kan
morgen taak der regeering zijn. Alle
Franschen moeten toestemmen in een offer
dat noodzakelijk is voor het welzijn van
allen. Een millioen menschen aldus de pre
mier toonden zich bereid hun bloed voor
dat welziin te geven, wie zou zoo laag zijn
een lichter offer voor hetzelfde doel te wei
geren? De opofferingen moeten natuurlijk
niet van één groep gevraagd worden, maar
de sociale wetten kunnen slechts genand-
haafd werder door den arbeid van allen.
Ik wil aldus Daladier, een beroep op de
arbvideis doen voor de noodzakelijke ver-
grootinc c!er nationale productie. Ik richt
mijn oproep tot de geheele Kamer en het
gelieele land. Zij. die geen belang meer
hebben, daarnaar te luisteren, zijn degenen
die niets meer voelen voor de repubiikein-
sche idee en het parlementaire stelsel
Daladter's rede werd herhaaldelijk door
applaus onderbroken.
Te Maastricht heeft de chef van den
generalen staf luit.-generaal I. H. Reynders
het défilé bijgewoond.
Voorafgegaan door stafmuziek van het
zesde regiment infanterie uit Breda, trokken
de troepen ter gezamenlijke sterkte van
bijna 3000 man, van het station de stad
binnen. Zij werden door de bevolking, die
ip dichte hagen langs den intochtsweg
stond, hartelijk toegejuicht. Aan alle man
schappen werden bloemen uitgereikt, die
zij verder op de geweren of op hun uniform
meedroegen.
De troepen, bestaande uit het tweede
bataljon van het 13e regiment infanterie,
onder commando van majoor W. van Geer
en het versterkte tweede bataljon van het
37e regiment infanterie, onder commando
van kapitein Pieters, waaraan noe een
mitrailleurcompagnie en een vierhonderd-
tal man dekkingstroepen van het detache
ment Maastricht waren toegevoegd, arri
veerden om ongeveer een uur op het markt
plein. waar voor de autoriteiten, die zich
voor het stadhuis hadden opgesteld, werd
gedefileerd. Behalve luit-generaal I. H.
Reynders waren o.a. aanwezig de burgemees
ter van Maastricht, jhr. mr. W. Michiels
van Kessenich en luit.-kolonel E. P. H.
Haan, territoriaal bevelhebber van Zuid-
Limburg. de oud-burgemeester van Maas
tricht, mr. L. van Oppen en de garnizoens
commandant luit.-kolonel A. Govers.
Het défilé langs het gouvernementepaleis
moest vervallen, wegens uitstedigheidvan
den Commissaris der Koningin.
PREDIKBEURTEN»
VOOR HEDEN.
Zoo term eer Ver. tot verbr. der Geref.
Waarheid: Nam. 7 uur, ds. Kuyk van Diemen.
VOOR DONDERDAG 6 OCTOBER.
Benthuizen Geref. Gem.: Nam. half drie,
ds. Stulvenberg.
Boskoop Geref. Gem.: Nam. half acht. ds.
van Stuyvenberg van Benthuizen.
Lisse Oud Geref. Gem.: nam. half acht, ds,
J. van Wier van Rljssen.
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Borssele, O. G. Bunjes, te.Sir-
jansland: te Streefkerk itoez.). W. Kóól té
Gramsbergen; te Sprang, J. J. Poot te Bun
schoten.
Aangenomen: Naar Surhuisterveen, P. W. B,
Haseloop te Hoorn op Terschelling.
Bedankt: Voor Vianen, G. A. Bruins te Om-
men.
DE VLIEG VELDKWESTTE.
Rotterdamsch adres tegen de
concentratieplannen.
Het Robterdamsche Vliegveld-comité
heeft zich met een adres gewend tot de
leden van de Tweede Kamer m verband
met de plannen van de regeering inzake
concentratie van het luchtverkeer op
Schiphol, Tegen deze concentratie wordt
een aantal bezwaren opgesomd. Interna
tionale luchtverbindingen zijn voor de eer.
ste havenstad en centrum van een belang
rijk industriegebied noodzakelijk merkt het
comité op. De groote afstand tusschen
Rotterdam en Schiphol zal, vooral bii het
verkeer op vrii korte vliegafstanden, het
luchtvervoer van en naar Rotterdam ten
zeerste belemmeren. Bovendien wordt de
geheele omgeving, welke op Rotterdam is
aangewezen, benadeeld. De conclusie van
het comité is. dat bü een objectieve beoor
deeling van deze aangelegenheid niemand
de thans voorgestelde oplossing met Schip
hol als centraal vliegveld zal kunnen aan
vaarden Nationale belangen worden daar
door geschaad.
MGR. WOUTERS VRAAGT ONTSLAG.
Als deken van Maastricht.
Naar wij vernemen heeft mgr. J. A. H.
Wouters ontslag gevraagd als pastoor der
St. Servaas-parochie en als deken der stad
Maastricht
Mgr. Wouters is in den afgeloopen zomer
87 jaar geworden. Gedurende 45 jaar is hij
aan de Sint Servaaskerk verbonden ge
weest. waarvan 27 jaar als pastoor en acht
tien jaar als deken der stad.
l^e ruggegraat van elk goed
reclame-plan
FEDERATIE VAN VRIJZ. HERV.
VROUWENVEREENIGINGEN
IN ZUID-HOLLAND.
De federatie, welke in Februari van dit
jaar als jongste in de rij Friesland-Drente.
Noord-Holland werd opgericht, zal op 19
October te Alphen aan den Rijn haar eerste
ledenvergadering houden. Ds. B. J. Aris uit
Amsterdam zal daar komen spreken over
„De nieuwe liederenbundel der N. H. Kerk",
terwijl door de aanwezigen onder leiding
van mej. C. Kohnstamm samenzang uit den
nieuwen bundel zal worden beoefend Mevr.
van Dijk-de Ridder zal eenige liederen van
J. S. Bach ten gehoore brengen Ook zal
een dameskoor uit Sliedrecht het gods
dienstig lied naar voren brengen.
3—3 z
