r
.J
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Dinsdag 27 September 1938
Verdere maatregelen en stappen
in Europa
Nog steeds de
beslissing aan Hitier
tectffer van alle Duitsche volksstammen
en hun kinderarmoede ls het grootst. De
werkloosheid is daar het verschrikkelijkst.
Hoe lang moet zoo iets nog duren? Als
ergens een landverrader wordt opgesloten,
dan Is er opwinding in Engeland, veront
waardiging in Amerika. Als echter hon
derdduizenden menschen verdreven wor
den, als tien duizenden worden afgeslacht,
dan brengt dit deze werelddemocraten niet
het minst in beroering. Wij hebben een
diepe verachting voor hen gekregen. Wij
zien slechts een groote mogendheid
en aan het hoofd daarvan eén man,
die begrip toont voor den
Men zie voor
pag. 1 van het
Stadsnieuws
Tweede Blad.
bieden gestemd wordt, het kan mij niet
schelen In ieder geval dan aan deze en aan
gene zijde van de grens. Ik was ook be
reid. de stemming door internationale con-
.u '"^commissies te laten controleeren. Ik
'noodtoe- ?!nS toen n°8 verder. Ik was bereid, de
stand van dit volk Het is een groote crensafbakening aan een Duitsch-Tsjechi
(Donderend ap-
sche commissie over te laten De heer
Chamberlain vroeg toen. of het geen In
ternationale commissie zou kunnen zijn. Ik
was ook daartoe bereid.
Ik was verder bereid, tijdens de stem
ming zelfs de troepen weer terug te
trekken en ik heb mij vandaag bereid
verklaard, voor dien tijd het Britsche
legioen (van oud-strijders), dat mij een
desbetreffend aanbod deed. uit te noo
digen, zich naar deze gebieden te bege
ven en daar de rust en orde te hand
haven (krachtig applaus) en ik ver
klaarde mij ertoe bereid, dat dan een
internationale commissie de definitieve
grens zal trekken. Ook was ik bereid,
een uit Dultschers en Tsjechen be
staande commissie met alle modalitei
ten te belasten.
Wat is nu de inhoud van dit memoran
dum? Het is niets anders dan de practische
uitvoering van wat de heer Benesj reeds
beloofd heeft en wel onder de grootste In
ternationale garanties. De heer Benesj zegt:
Dit memorandum schept een nieuwen toe
stand. Waarin bestaat die nieuwe toestand?
Hierin, dat ik slechts verlang, dat hetgeen
de heer Benesj beloofd heeft, ditmaal zon
der uitzondering ook nagekomen zal wer
den. Dat ls de nieuwe toestand voor den
heer Benesj. Benesj zegt: Wij kunnen niet
terug utt het gebied. Derhalve heeft hij
de overgave van dit gebied zoo begrepen,
dat het aan het Duitsche rijk als rechtstitel
wordt gecrediteerd en door de Tsjechen
.(ordt onderdrukt. Dat alles ls thans voor
bij. Ik heb thans geëlscht. dat na twintig
jaren de heer Benesj zich eindelijk aan de
waarheid zal houden Hij zal op 1 October
óns dat gebied moeten afstaan. De heer
Benesj hoopt nu op de wereld HU maakt
daar geen geheim van en ook zijn diploma
ten maken er geen geheim van Zij ver
klaren: Het ls onze hoop. dat Chamber-
lain zal aftreden en dat ook Daladier ter
Frankrijk sloot zich daarbij aan. aan WQrden gestela dat overal rcvo-
Tsjecho-Slowaktje den eenig mogeiij- lutles Komen Zij stellen thans hun hoop
cp Sovjet-Rusland. Benesj gelooft nog
steeds, zich aan de vervulling van dien
plicht te kunnen onttrekken.
Ik kan slechts dit zeggen: Nu komen twee
mannen tegen elkaar te staan. Daar is de
heer Benesj en hier ben ik. En wij zijn
twee verschillende persohen. Toen de heer
Benesj tijdens de groote volkerenwoTste-
ling in de wereld rend zwalkte, heb Ik als
fatsoenlijk Duitsch soldaat mijn plicht ge
daan. En thans sta ik weer tegenover dien
r.ian als de soldaat van mijn volk.
Ik heb. aldus ging de Fuehrer verder
slechts weinig te verklaren: Ik ben mr.
Chamberlain dankbaar voor al zijn be
moeiingen. Ilt heb hem verzekerd, dat het
Duitsche volk niets anders wil dan vrede.
Aileen. dat lk de grenzen van ons geduld
niet kan overschrijden. Verder heb ik hem
verzekerd en ik herhaal het hier, dat. in
dien dit probleem opgelost is, er voor
Duitschland geen territoriaal probleem
meer ln Europa bestaat.
Op het oogenblik dat Tsjecho-Slowa-
kije het probleem oplost, dat wil zeg
gen, de Tsjechen de geschillen met
hun andere minderheden geregeld heb
ben en wel op vreedzame wijze en niet
door onderdrukking, heb ik geen in
teresse meer in den Tsjccho-Slowaak-
sehen staat En dit wordt hem gega
randeerd. Wij willen heelemaal geen
Tsjechen.
Alleen wil ik nog voor het Duitsche volk
verklaren, dat met betrekking tot hêt 3u-
detên-Dultsche vraagstuk mijn geduld thans
ten einde is. Ik heb Benesj eeh Voorstel ge
daan. Het ls niets anders dan de verwezen
lijking van datgene wat hij zelf beloofd
heeft.
Hij heeft het thans in zijn hand:
vrede of oorlog. Hij zal óf dit aanbod
thans aanvaarden en den Dultschers
eindelijk de vrijheid geven, of wij zul
len deze vrijheid zelf gaan halen. Wij
zijn vastbesloten, aldus besloot Hitier.
Benesj mag thans kiezen.
„Het geheele volk staat achter mij"
En van één ding mag de wereld hier ken
nis nemen: in vier en eén half jaar oorlog
en in de vele jaren van mijn politieke werk
zaamheid heeft men mij één ding nooit
kunnen verwijten: „ik ben nog nooit laf
geweest". (Donderende toejuichingen). Ik
ga thans voor mijn volk uit als zijn eerste
soldaat en achter mij aan dat mag de
wereld wélen marcheert thans een volk
en wel een ander dan in 1018. (Btormacii-
lige bijval).
In dit uur zal zich het heele Duitsche
volk met mij verbinden. Het zal mijn wil
als de zijne ervaren, zooals lk zijn toekomst
en zijn lot als den opdrachtgever van mijn
handelen beschouw, En wij willen dezen
gemeenschappelijken wil zoo versterken,
dat hij eên kracht bere'kt als ln de dagen
van den strijd, toen ik als een eenvoudige,
onbekende soldaat uittoog om een Rijk te
veroveren en nimmer twijfelde aan het
succes en de overwinning voor altijd.
Er heeft zich rond mij een dichte schaie
van dappere mannen en dappere vrouwen
geschaard. En zij zijn mét mij gegaan. Zoo
vraag ik mijn Duitsche volk„Stelt u thans
achter mij". (Donderende Instemming)
In dit uur willen wij allen eenzelfden wil
bezitten. Die sterker moet zijn dan elke
nood en elk gevaar. Dan zal hij eens nood
on gevaar breken. Wij zijn vastbesloten.
Mijnheer Benesj mag thans kiezen (Storm
achtige bijval. .,Heil"geroep. Lang aanhou
dende spreekkoren: „Führer befiehl, wir
folgen".
vriend: Benito Mussolini,
plaus).
Wat hij ln dezen tijd gedaan heeft en de
houding, welke het Itallaansche volk aan
neemt, zullen wij niet vergeten; en als
eenmaal de stonde van eenzelfden nood
voor Italië komt, dan zal ik voor het
Duitsche volk staan en het oproepen, een
zelfde houding aan te nemen. Ook dan
zullen niet twee staten zich verdedigen,
doch een blok.
Met verwijzing naar de toestanden in
Tsjecho-Slowaklje ging Hitler daarop
voort: Ik heb den 22sten Februari in den
rijksdag verklaard, dat het anders worden
moet. De heer Benesj heeft het ook an
ders gedaan Een nog grootere terreur be
gon De tijd van ontbindingen, verboden,
confiscaties enz. brak aan. Zij kunnen het
niet bestrijden, het was een werkelijk
eeuwig Duitsch geduld, dat wij in dezen
tijd opbrachten. Ik had steeds de hoop.
dat de Tsjechen op het laatste moment
zouden inzien, dat dit tyranniek bewind
niet meer in stand gehouden kon worden.
Doch de heer Benesj voelde zich gedekt
door Frankrijk en Engeland en vooral:
Sovjet-Rusland
Toen kwam eindelijk mijn eisch te Neu
renberg. Die eisch was volkomen duide
lijk. Ik heb voor de eerste maal duidelijk
uitgesproken, dat thans het zelfbestem-
mingsrecht voor deze drie en een half mll-
lioen eindelijk bijna twintig jaar na de
verklaringen van president Wilson in
werking moet treden. Opnieuw heeft Be
nesj het antwoord gegeven; nieuwe doo-
rien. nieuwe gevangenen, nieuwe arresta
ties.
En toen kwam Engeland Ik heb tegen
over Chamberlain ondubbelzinnig ver
klaard, wat wij thans als eenig mogelijke
oplossing beschouwen. Ik heb er geen twij
fel over laten bestaan, dat het een karak
tertrek van de Duitsche mentaliteit is. ons
langdurig en steeds geduldig iets te laten
welgevallen, doch dat eenmaal het oogen
blik aanbreekt, dat aan ons geduld een
einde komt.
En toen heeft Engeland inderdaad en
ken eisch gesteld, het Duitsche gebied
vrij te geven en aan het rijk af te
staan.
Wij zijn op het oogenblik volkomen op
de hoogte van de besprekingen, die Benesj
toentertijd heeft gevoerd. Benesj vond een
uitweg.
Hij gaf toe: deze gebieden zouden
moeten worden afgestaan. Zoo luidde
zijn verklaring en wat deed hij'? Niets.
Van het gebied deed bij geen afstand,
maar hij drijft de Duitschers het land
uit.
En hier houdt het spel op. Geheele ge
bieden worden thans ontvolkt, plaatsen
worden platgebrand, met granaten en gas
tracht men de Duitschers uit te drijven.
En de héér Benesj zetelt ln Praag en is
overtuigd, dat hem niets gebeuren kan,
daar ten slotte Engeland en Frankrijk, ach
ter hem staan.
Het jongste memorandum.
En hu. landgenooten. geloof ik. dat de
lijd gekomen ls, om duidelijke taal te spre
ken Indien iemand het geduld toont, dat
wij getoond hebben, kan men niet. zeggen,
dat wij oorlogslustig zijn. Want tenslotte:
dé heer Benesj heeft zeven mlllioen Tsje
chen tot zijn beschikking, maar hier staa-
een volk van 75 millioert menschén Ik heb
thans een memorandum mét een laatste en
definitief Duitsch voorstel aan de Britsche
regeering ter hand gesteld. t>it- voorstel is
niets anders dan de verwezenlijking van
datgene, wat dê heer Benésj reeds heeft
toegezegd.
De inhoud van dit voorstel is zeer
eenvoudig; gebied met een Duitsche
bevolking die naar Duitschland terug
wil, komt nu naar Duitschland terug;
nu en niet als de heer Benesj er ln ge
staagd ts. een of twee mlllioen Duit
schers uit het land te hebben gedre
ven. Maar nu, en onmiddellijk. (On
stuimig gejuich).
Ik heb bij dit memorandum de grens
gekozen die op grond van de sedert
tientallen jaren voorhanden gegevens
over de volks- en taal-indeeling in
Tsjecho-Slowakije getrokken is. Noch
tans ben ik eerlijker dan de heer Be
nesj en wil ik geen gebruik maken van
de macht, die wij bezitten. Ik hêb
daarom het volgende vastgesteld: Dit
gebied komt onder Duitsche söüvêrêi-
nit.eit. wijl het in leder geval door Duit
schers wordt bewoond. De definitieve
afbakening der grenzen laat ik echter
aan het votum der daar woonachtige
volksgenooten over. Met andere woor
den: ik heb bepaald, dat desondanks in
dit gebied een volksstemming aal ge
houden worden. En opdat niemand
zeggen kan. dat zulks onmogelijk naar
recht en billijkheid kan geschieden,
heb ik het statuut der volksstemming
ln het Saargebied ook Voor dit plebis
ciet gekozen.
Ik ben nu bereid en was steeds bereid,
wat mij betreft, in heel Tsjecho-Slowakije
volk stemm'ng te laten houden. Alieeh de
heer Benesj en ook zijn vrienden kwamen
daartegen in verzet.
Ooefl dan: sléchts ln bepaalde gévallen.
Ik zeide mr. Chamberlain. Als gij beslist
wilt, dat slechts in eenige omstreden ge-
Hitier heeft dan weer gesproken. Op de
hem eigen manier, die door zijn heftigheid
en ongematigdheid altijd in beschaafde
kringen weerzin moet wekken. Het is ech
ter nu eenmaal de toon geworden in
Duitschland en daarbij heeft men zich neer
te leggen. Uitvoerig zal men deze rede hier
voor vinden afgedrukt.
Hitier betoogt vredesvriend te zijn, maar
inzake het Sudeten-vraagstuk is zijn ge
duld thans uitgeput Vóór 1 October moet
het aan Duitschland zijn afgestaan.
Het is zijn laatste territoriale eisch in
Europa! Ongetwijfeld is dit een verklaring,
waarvan met dankbaarheid acte zal wor
den genomen.
Bijzonder heftig was de Fuehrer tegen
Benesj. den president van Tsjecho-Slowa
kije. Diens reputatie als eerlijk staatsman
werd openlijk aangetast op opmerkenswaar
dig grove wijze. Wat voor nut dit kan al-
werpen? Wil het immers tot een regeling
komen zonder geweld, dan zullen Hitler en
Benesj onder elkaar nog heel wat op te
knappen hebben en Hitler maakt dit er
aldus niet gemakkelijker op!
Hitier hield staande, dat het Duitsche
memorandum niet verder gaat dan hetgeen
'e Berchtesgaden was overeengekomen Gis
teren hebben wij den inhoud van het Duit
sche memorandum nog eens gelegd naast
het Brltsch-Franschc voorstel: het oor
deel kan niet anders luiden dan dat. het
verschil evident is.
En daar draait tenslotte nu alles om!
Hitier heeft in zijn rede ten aanzien van
dit memorandum ongetwijfeld eenige con
cessies gedaan, b.v. ten aanzien van ko
mende volksstemmingen, die plaats mo
gen vinden onder vreemde bezetting met
name werd het Britsche legioen van oud-
slrijders genoemd maar: eerst moeten
de Duitschers het Sudeten-land binnenruk
ken. En dat zonder dat Duitschland Tsje
cho-Slowaklje eenige garantie wil bieden
voor zijn grenzen. Daarvan kan eerst spra
ke zijn. als ook de kwesties der Poolsche en
Iiongaarsche minderheden zullen zijn op
gelost. m. a. w. overgebleven is een romp-
slaat zonder bestaansmogelijkheid.
Praag kan daarop nimmer Ingaan, anders
geeft het zichzelf volkomen prijs als sou-
vereine staat. Het leger zou geen basis meer
hebben, het land zou open komen te liggen.
Is de deur dus ln het slot geworpen? Ja
en neen. Ja, wanneer de fatale datum van
1 Oct. wordt gehandhaafd, neen, zoo Hitler
daarop wil terugkomen. En zou dit laatste
niet voor hem mogelijk zijn? Zelfs zonder
eenig prestige-verlies?
Chamberlain heeft hem den weg in deze
gebaand. Hij heeft ronduit verklaard, dat
Engeland de belofte zal nakomen, dat Su
deten-land aan Duitschland zal worden af
gestaan. Langs den weg van minnelijke
schikking, echter niet langs den weg van
geweld. Mocht Hitier dan Benesj al niet
vertrouwen, kan hij ook Chamberlain's be-
lclte als onbetrouwbaar afwijzen? In de
vraag ligt het antwoord tevens. Had Hit-
Ier geen vertrouwen in den Britschen
staatsman, dan zou hij ook niet met hem
te Berchtesgaden en te Godesberg hebben
onderhandeld over Europa's vrede. Hij kan
zich op Chamberlain's woord verlaten: Su-
detenland wordt Duitsch.
20 Jaar heeft Duitschland gewacht, kun
nen een paar maanden daar niet bij wor
den gevoegd? Dan zou een regeling lntus-
schen kunnen plaats vinden. Zelfs zou des
noods gedacht kunnen worden aan een be
zetting van Sudeten-land door Engelsche
troepen of politie, nu direct! Dat zou zelfs
de werkelijke stemming der Sudeten-Duit-
schers het zuiverste tot uitdrukking kun
nen brengen. Komen eerst de Dultschers
binnen om later terug te gaan, dan heeft
de Duitsche propaganda tevoren haar plich
wel gedaan!
Van Hitier hangt de beslissing oorlog of
vrede thans volledig af Houdt hij vast
aan den datum van 1 Oct.. laat hij dan de
Duitsche troepen Sudeten-land binnenruk
ken. dan is het oorlog.
De laatste verklaringen uit Engeland,
waar intusschen allerlei oorlogsmaatrege
len worden getroffen, laten daaraan niet
deri minsten twijfel meer over. Maar het
zou toch misdadig zijn. een oorlog te ont
ketenen om een nuanceering, of zoo men
wil om een periode van enkele maanden.
De beslissing ligt thans in handen van
den Fuehrer! Chamberlain heeft wel het
uiterste voor den vrede gedaan, wat hij kon
doen.
Een officieele Britsche verklaring.
Gisteravond is vanwege het Foreign Of
fice te Londen de volgende officieele ver
klaring gepubliceerd:
„In officieele kringen wordt verklaard,
dat Chamberlain de vorige week heeft
getracht, met den Duitschen rijkskanselier
een vreedzame oplossing voor het Tsjecho-
Slowaaksche vraagstuk te vinden. Het is
nog steeds mogelijk, dit^door onderhande
lingen te doen. In dop Duitschen eisch,
intake overdracht van de Sudeten-Duitsche
gebieden is reeds toegestemd door de
Fransche. Britsche en Tsjecho-Slowaak-
sche regeeringen.
Indien eohter ondanks alle pogingen,
die door den Britschen minister-pre
sident zijn aangewend, door Duitsch
land een aanval wordt gedaan op
Tsjecho-Slowakije, moet het onmid
dellijk gevolg zijn, dat Frankrijk ver
plicht zal zijn, laatstgenoemd land te
hulp te komen en Engeland en de
Sovjet-Unie zullen Frankrijk zeker
steunen.
Het is niet te laat, om deze groote tra
gedie te voorkomen en voor de volken
van alle landen om aan te dringen op een
regeling door vrije onderhandeling".
Wilson's reis.
Sir Horace Wilson ls gistermiddag om 3
uur 33 op het vliegveld Tempelhof aan
gekomen.
Tezamen met den Britschen ambassa
deur, Henderson, en Kirkpatrick arriveer
de hij eveh voor 5 uur op de rijkskanse
larij. Bij den fuehrer bevonden zich tevens
Von Ribbentrop, de Duitsche minister van
bultenlandsche zaken, en Meissner, de
secretaris van Adolf Hitler.
Te 17 uur 40 heeft Sir Horace Wilson na
zijn onderhoud met den Fuehrer de rijks
kanselarij verlaten. Hedenochtend keerde
hij per vliegtuig naar Londen terug met
het antwoord van Hitler op het Schrijven
van Chamberlain.
Reuter's parlementaire medewerker ver
neemt dat de boodschap van Chamberlain
aan Hitier o.m. de verklaring inhield, dat
het Duitsche plan totaal onaanvaard
baar Ls.
Ei- werd een beroep op Hitier gedaan te
toonen. dat hij vredelievende oplossing
wenschte door er in toe te stemmen de
kwestie van de gebiedsoverdracht recht
streeks met de Tsjechen te bespreken.
Chamberlain wees er op. dat onderhan
delingen meer dan oorlog ln overeenstem
ming zijn met wat. naar men meent, het
Duitsche standpunt is, dat de nog aan
hangige vraagstukken alleen over methode
en de procedure loopen.
Britsche militaire maatregelen.
Minister Hore Bclisha heeft gisteren
de officieren en manschappen van de
eenheden der luchtverdediging en
kustverdediging onder de wapenen ge-
roepén.
Hij legde er den nadruk op. dat dit een
voorzorgsmaatregel ls en geheel verschil
lend van een algemoene mobilisatie, waar
bij het geheele territoriale leger onder de
wapenen zou worden geroepen
De Britsche marine-autoriteiten te Gi
braltar hebben dezelfde voorzorgsmaat
regelen genomen als voor de Homefleet
zijn genomen. Officieren, onderofficieren
en manschappen mogen de basis tot nader
order niet verlaten. Verder is een duizend
tal vreemdelingen verzocht, het gebied zoo
spoedig mogelijk te verlaten. De autoritei
ten hebben een beroep gedaan op vrijwil
ligers van 40 tot 55 jaar, voor de passieve
verdediging.
Op verzoek van het Engelsche departe
ment, belast met het opstellen van plan
nen tot ravitailleering ln oorlogstijd, heeft
de London Provision Exchange mede
gedeeld. dat de prijzen van levensmiddelen,
zooals ham, boter, spek, margarine enz.
voor een tijdvak van veertien dagen op
hun huidige niveau moeten blijven.
Voor het begin van de derde uitzending
van Engelsche nieuwsberichten zeide de
annonceur dat hij zeer langzaam de vol
gende beschikking zou voorlezen zoodat
alle betrokkenen het konden opschrijven:
„Allen naar Engeland inkomenden
sohepen wordt dringend aangeraden
een loods aan boord te nemen op ge
vaar van ernstige schade te Kunnen
lijden voor welke de eigenaars of kapi
teins, maar geen ander aansprakelijk
zal worden gesteld, indien deze waar
schuwing ln den wind wordt geslagen."
Britsche parlement bijeen.
Morgen is het Britsche parlement
bijeengeroepen. Dit kan een histo
rische zitting worden.
Scholen in Frankrijk blijven
gesloten.
Met het oog op de huidige gebeurtenis
sen zal de aanvang van het nieuwe school
jaar in Frankrijk worden uitgesteld.
Tsjechische verdediging.
In een door de radio te Praag omgeroe
pen communiqué, wordt de inhoud weer
gegeven Van het Tsjecho-Slowaaksche ant
woord op het Duitsche memorandum. In
dit antwoord verklaart de Tsjecho-Slowaak
sche regeering oa„ dat de nieuwe eischen
van Ütler iedere bestaansmogelijkheid
voor een vrij Tsjecho-SJowaklje goeddeels
vernietigen. De Tsjecho-Slowaaksche repu
bliek zou in industrieel, economisch en
militair opeicht volkomen worden gedeeld.
Er zouden geen rechtstreeksche verbin
dingen meer zijn busschen Praag en Noord
ein Zuid-Slowakije, noch tusschen Praag en
Zuid- en Zuidoost Moravië, De aanvaarding
van het Duitsche memorandum zal geheel
West-T8jecho-61owakije, geheel Bohemen
en geheel Moravië aan de genade van
Duitschland overleveren, Deze poging om
den Tsjech o-Blowaak se hen staat te verlam,
men zou de suprematie van Duitschland in
Europa voorbereiden.
In het Tjechische antwoord wordt er aan
herinnerd, dat de regeering te Praag blijk
heeft gegeven van hhar bereidwilligheid,
het Sudeten-Dultsche vraagstuk Op te los
sen 211 is tot de grens van haar concessies
gegaan toen tti het Fransch-Britsche plan
als basis voor overeenstemming aanvaard
de Dé nieuwe regeering onder leiding van
géneraal Syrovy ls bezield van denzelfden
onwrikbareii wil als de vorige regeering. 211
ls ervan overtuigd, dal men toi een wer-
Dc Britsche minister van luchtvaartKei ij k accoord kan komen en den vrede
heeft opdracht gegeven al het perso- handhaven, indien Frankrijk en Engeland
neel van de defensieve eenheden van hun ontwero vati Berchtesgaden zooals dat
de hulpeenheden der luchtmacht.1 19 Somber aan de Tsjeeho-Slowaak-
«che peering is voorgelegd en dat door
hierbij inbegrepen het personeel van haf,r oqrvaard is hanrfMvm.
de hulpescadrilles jachtvliegtuigen en
ballonvetsperringen, te mobiliseeren.
De bombardemcntsccnheden van
hulpluchtmacht zijn op het oogenblik
nog niet gemobiliseerd.
De eischcn van Poten en Hongarije.
To Warschau is gisteren een speciale
boodschapper aangekomen, die een per
soonlijken brief van Benesj, de presi
dent van Tsjecho-Slowakije, voor Moo-
cicki, den president van Polen, mee
bracht.
De Tsjecho-Slowaaksche gezant heeft den
brief in een speciale audiëntie overhandigd.
De brief van Benesj aan den Poolschen
president Moscicki is aan boord van een
speciaal vliegtuig door Charous, raadgever
van het politiek departement van het mi
nisterie van buitenlandsche zaken, naar
Warschau gebracht. Havas verneemt uit
goede bron, dat een copie van het antwoord
van Praag op de Poolsche nota van 22
September aan den brief gehecht is Dit
antwoord Is aan het poolsche gezantschap
te Praag overhandigd. Te Praag wordt stil.
zwtigen bewaard, zoowel over den inhoud
van den brief van Benesi aan Moscicki, als
over de strekking van het antwoord op de
Poolsche nota. Publicatie berust bij de
Poolsche regeering.
Reuter verneemt te Londen, dat men
daar officieele informatie heeft uit
Praag, volgens welke Benesj in ztfn
brief aan Moscicki schrijft bereid te
zijn aan het PoolschTsjecho-Slo-
waaksch geschil een einde te maken,
zelfs voor den prijs van een herziening
van de Tsjecho-Slowaaksche grens op
basis van wcderzijdsche overeenstem
ming.
Het Hongaarsche corresporidenüebureau
meldt, dat de Tsjecho-Slowaaksche minister
van buitenlandsche zaken, Krofta. den
Hongaarschcn gezant te Praag het ant
woord heeft overhandigd op den diploma-
tieken stap. die Hongarije op 22 dezer bij
de regeering te Praag heeft ondernomen.
In dit antwoord wordt verklaard: of
schoon de jongste onderhandelingen met
de Fransche en de Britsche regeering op
anderen grondslag zijn gevoerd dan destijds
met de in Tsjecho-Slowakije wonende
nationaliteiten, is hij (Krofta) desondanks
bereid met de Hongaarsche regeering
vriendschappelijke onderhandelingen aan te
knoopen.
Van bevoegde Hongaarsche zijde wordt
hieromtrent verklaard dat deze mededeeldng
van de Ti echo-Slowaakse he regeering geen
duidelijk antwoord op de nota der Hon
gaarsche regeering vormt.
In Tsjecho-Slowakije.
In de grensstreken blijft de toestand on
veranderd. De autoriteiten handheven de
orde. Niettemin blijven afdeellngen van het
Sudeten-Dultsche vrijcorps, komende uit
Duitschland en voorzien van geweren, ma
chinegeweren eh granaten van Duitschen
oorsprong, voortgaan aanvallen te doen op
wachtposten en douanekantoren.
Men meldt, dat verschillende Tsjecho-
Slowaaksche burgers met geweld naar
Duitschland werden overgebracht.
De Tsjecho-Slowaaksche radio heeft
medegedeeld dat ieder lid van het
Sudeten-Duftsche vrijcorps, dat op
Tsjecho-Slowaaksoh gebied zal worden
aangetroffen als een verrader «al wor
den beschouwd.
Uit Cieszyn wordt gemeld, dat steeds
meer Poolsche vluchtelingen uit Tsjecho-
Blowakije op Poolsch gebied aankomen.
Verder wordt gemeld, dat de Poolsche af
gevaardigde in het parlement van Tsjecho-
Slowakije, dr Wolff, door de Tsjechische
politie wordt bewaakt.
Het ministerie van buiteniandscho zaken
te Washington heeft mededeeling ontvan
gen, dat de Duitsch -Tsjechische grens aan
Duitsche zijde ls gesloten. Amerlkaansche
staatsburgers zijn aan de grens tegenge
houden en waren gedwongen naar Praag
terug te keeren.
Het ministerie heeft de Amerlkaansche
ambassade te Berlijn opgedragen zoo spoe
dig mogelijk een regeling te treffen, bij
welke deze Amerikanen over Duitsch ge
bied de zee kunnen bereiken.
Voorts wordt medegedeeld, dat maatrege
len worden genomen om tachtig Amerl
kaansche onderdanen, die Duitsche visa
voor Parijs hebben, de grens te laten pas-
seeren. Zij werden gisteren bij Eger tegen
gehouden.
Het vrouwelijk personeel van de Itallaan
sche. Duitsche en Amerlkaansche gezant
schappen heeft Praag verlaten. De gezan
ten en hun medewerkers zijn lh de stad
gebleven.
België treft verdere maatregelen.
Gemeld wordt, dat de Belgische regeering
besloten heeft de eerder genomen militaire
maatregelen uit te breiden en de man
schappen van de Ardensche jagers, de ge
motoriseerde cavalerie en zekere eenheden
van de fortenbezetting, die sich met groot
verlof bevonden, onder de wapenen te
roepen.
Slowaaksche steun san Praag.
Sidor, een bekend afgevaardigde en tot
dusverre een der radicaalste Slowaaksche
autonomisten, sohrijtft in het orgaan der
Slowaaiksche volkspartij
„Weêst gereed om het vaderland, dat
God ons gaf, te verdedigen, evenals de mo-
reele en stoffelijke goederen, die wij met
inspanning en bloed betaald hebben".
De verdediging van Praag.
Praag wordt voortdureid ln staat van
luchtverdediging gehouden. Rondom de stad
ls afweergeschut opgesteld en des avonds
zijn de straten volkomen donker. Patrouilles
Waken er vool', dat geen onlbesdhermd licht
achter de vensters of op de Voertuigêh
zichtbaar is. In de omstreken staan op de
vliegvelden Jachttoestellén, die elk oogen
blik kunnen opstijgen Zoeklichten zoeken
den hemel af. Alle dokters en medische
studenten zijn gemobiliseerd voor de pas
sieve verdediging. De bevolking blijft kalm
en toont een volmaakte discipline.
Senaatscommissie bijeengeroepen.
De Fransche senaatscommissie voor bul-
tenlantlfiohe zaken is voor 30 September te
15 uur bijeengeroepen.
Kardinaal Verdler maant tot
vertrouwen en kalmte.
Kardinaal Verdler, de aartsbisschop van
Parijs, heeft in een radiorede meegedeeld,
dat ook een groot aantal Fransche priesters
als reservisten zijn opgeroepen. Frankrijk,
aldus de kardinaal, heeft zijn liefde voor
den vrede betuigd, maar weet ook zijn
kracht en moed van zijn zonen tê verton
nen. Hij 'besloot met een beroep op vertroa-
wen, rust en gebed.
2—1
