Chamberlain en Hitier hadden
eerste conferentie
In Praag een regeering Syrovy gevormd
79ste Jaargang
VRIJDAG 23 SEPTEMBER 1938
No. 24078
De eerste botsingen in Sudeten-land
Berichten over voorwaarden
te Godesberg
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt.
DAGBLAD'VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Dit nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD
Een nieuwe regeering
te Praag gevormd.
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D ctsrpïr regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te Ibetalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
i
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque» en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijfl;
per 3 maanden f. 2.35
per week A f. 0.IS
FrancoiTper postTf. 2;35 per 3 maanden t d» f portolrostenJ
(voor binnenland f.0.80 pet 3 mntL>
Het eerste onderhoud tusschen Cham
berlain en Hitler heeft plaats gehad. Naar
gemeld wordt waren daarbij slechts te
genwoordig dl". Schmidt van het Duitsche
ministerie van buitenlandsche zaken en
legatiesecretaris Kirkpatrik van de Brit-
sche ambassade te Berlijn, resp. als tolk
en voor het opnemen van het protocol.
De andere leden der Britsche en Duit-
sche delegaties bleven in de hal van het
hotel, die veranderd was in een groote
conferentiezaal met vele tafeltjes voor
drie of vier personen.
Tegen 18 uur 30 begaven Chamberlain
en Hitier zich naar een beneden gelegen
spreekkamer, waar het onderhoud werd
voortgezet in tegenwoordigheid van mi
nister von Ribbentrop.
Buiten het hotel, dat in een ruimen
kring is afgezet, stonden duizenden men-
schen te wachten.
Na drie uur en een kwartier waren
de besprekingen van gisteren geëin
digd.
Chamberlain keerde naar den Peters-
"toerg terug in gezelschap van den chef
van het protocol.
Hitler nam in de hal afscheid van zijn
gast terwijl von Ribbentrop den Britschen
minister-president tot diens auto Ibege-
leidde. Toen de auto vertrok, werd door
S.S.-marmen een roffel geslagen.
Naar Havas nog verneemt, is de toe
gang tot het hotel ten strengste verboden
zelfs voor de Duitsche en de internatio
nale j>ers.
Deze geheele regeling doet het vermoe
den rijzen, dat de beide staatslieden eerst
tot overeenstemming willen geraken over
de beginselen van hun actie en daarna de
zorg voor de uitwerking der besluiten aan
hun deskundigen willen overlaten.
Heden worden de besprekingen her
vat. Een officieel communiqué schijnt
eerst na het einde der besprekingen
te zullen worden uitgegeven.
Wel is het volgende medegedeeld:
..Chamberlain heeft Donderdagmiddag
den onderhoud gehad met het hoofd van
den Duitschen staat, welk onderhoud van
vier tot over zeven heeft geduurd. Men
stelt zich voor de bespreking morgen te
hervatten.
Van essentieel belang is volgens het
oordeel van den Britschen eersten
minister, dat alle belanghebbende
partijen vastbesloten zijn zoodanig te
handelen, dat de toestand in Tsjecho
Slowakije den voortgang van de on
derhandelingen niet belemmert.
Chamberlain doet een vurig beroep
op allen om bij te dragen tot de hand
having van de orde en zich te onthou
den van eenige actie, die incidenten
zou kunnen veroorzaken".
Aan Havas wordt nog gemeld:
Het resultaat der jEngelsch-Duitsche be
sprekingen blijft afhankelijk van de evo
lutie der gebeurtenissen in Tsjecho-Slowa-
kije. Dat is de indruk, welken men in Duit
sche kringen na het onderhoud van gis
teren tusschen Chamberlain en Hitier
verkrijgt. Met andere woorden schijnt men
aan Duitsche zijde door geen enkele belofte
gebonden te zijn. De besprekingen liepen
over de uitwerking der voorwaarden tot
bemiddeling in Tsjecho-Blowakije. Volgens
aanduidingen uit goede bron zou Cham
berlain het volgende hebben voorgesteld:
overdracht naar Duitschland. van de ge-
bieden, waar de Duitsche bevolking meer
dan vijftig procent uitmaakt;
overdracht naar de afgestane gebieden
van de Duitsch sprekende bewoners der
andere deelen van het land;
overdracht naar Tsjecho-Slowakije van
de Tsjechische minderheden die in de at-
gestane gebieden wonen.
Vorming van een internationale com
missie, belast met het vaststelllen van de
grenzen, de vergemakkelijking van het
verkeer, de strategische kwesties, enz. Na
de vorming van deze commissie zou tot
demobilisatie moeten worden overgegaan.
Tijdens de besprekingen zou Hitier even
wel het vraagstuk der Poolsche en Hon-
gaarsche minderheden hebben opgewor
pen, alsmede den huidigen toestand in
Tsjecho-Slowakije en de kwestie der waar
borgen. De Britsche minister-president
moest aandringen op de noodzakelijkheid
elk Duitsch initiatief te vermijden, dat
een vreedzame regeling onmogelijk maakt.
Hitler zou hebben geantwoord, dat de hou
ding van Praag het voor Duitschland on
mogelijk zou kunnen maken om werkloos
te blijven toezien. Men meent te weten,
dat hierop aan de regeering te Praag een
mededeeling is gericht betreffende de an
dere minderheden en met het verzoek een
kalmer houding aan te nemen. Dit zou
Chamberlain evenwel niet hebben verhin
derd Hitier te waarschuwen voor het ge
vaar, dat de Duitsche inmenging nog met
zich meebracht,
In hoeverre dit echter juist is, valt
moeilijk te beoordeelen. Evenmin als be
richten van andere zijde, dat Chamberlain
beslist zou weigeren te Godesberg te spre
ker. over de Poolsche en Hongaarsche
eischen.
Het is allemaal nog slechts hypothese,
meer niet!
Engelsche persstemmen.
Onder het opschrift „de vuurproef, welke
bijdrage zal Duitschland leveren?" schrijft
de „Daily Telegraph", dat indien die bij
drage de angstige verwachtingen van
Europa moet bevredigen, zij van zeer verre
strekking zal moeten zijn. Wat ook de
agenda van Godesberg is, er valt niet aan
te twijfelen, dat de resultaten zullen aan-
toonen hoever Hitler gedreven is door het
motief de Sudeten-Duitschers te bevrij
den. of dat dit slechts een voorwendsel
was om zijn nog verder reikende ambities
te verwezenlijken. Indien hij er op blijkt
aan te dringen, zooals zijn gecontroleerde
pers doet. dat er een eind moet komen aan
den Tsjecho-Slowaakschen staat, dan wordt
de tweede conclusie onvermijdelijk en zul
len de gevolgen betreurenswaardig zijn.
Houdt hij evenwel vast aan zijn verkla
ring niet te dulden dat Duitschers door
anderen overheerscht worden en geen
wensch te koesteren anderen te overheer-
schen, dan wordt de hoop op een regeling
aanmerkelijk beter.
De „Times" schrijft: De toekomst van
Europa hangt af van het succes of de
mislukking van de besprekingen te Godes
berg. Mislukken zij, dan zal het Britsche
volk ongetwijfeld zonder aarzeling elk be
roep, dat op haar gedaan wordt, beant
woorden. Indien Chamberlain slaagt, dan
kan het nog tijdig genoeg zijn om den
militairen druk en tegendruk door een di-
plomatieken te doen vervangen en het ge
meenschappelijk belang te dienen.
De „News Chronicle" schrijft, dat men
gisteren den geheelen avond gewacht heeft
op het eerste tastbare bewijs van Hitiers
oprechtheid, welke zou moeten blijken uit
het staken der Duitsche troepenbewegin
gen, de ontbindingen van het Sudeten-
vrijcorps en rust in het Sudetengebied.
Een andere belangrijke voorwaarde is, dat
de Duitsche eischen tot afstand van de
zuiver Duitsche gebieden beperkt blijven,
af te bakenen door een internationale
commissie.
Fransche stemmen.
De bijna algemeene opinie van de Fran
sche pers weergevend, schrijft Bourgues in
de .Petit Parisien".
Men moet in Godesberg goed weten,
dat Frankrijk, na zoover mogelijk ge
gaan te zijn op den weg der verzoening,
thans weigert deze grenzen te over
schrijden. De Fransche openbare mee
ning wil stellig een regeling, maar
slechts tegen den overeengekomen prijs.
Ook Tsjeeho-Slowakije heeft de uiterste
concessies gedaan en meer eischen zou
gevaarlijk zijn.
De eischen van Polen en Hongarije.
Verscheiden eenheden van het Poolsche
leger, in het bijzonder artillerie, zijn naar
de grens gedirigeerd Volgens betrouwbare
schattingen zouden tenminste twee divisies
aan de Poolsch-Tsjechische grens gecon
centreerd ziin. Het gewone garnizoen van
Teschen bestaat uit een regiment infan
terie.
ONDER het grootste voorbehoud geven wij volgende berichten:
Een bijzondere verslaggever van de „Daily Express" geeft de volgende
opsomming der eischen, welke Hitier waarschijnlijk heeft gesteld:
1) directe verkleining van het leger van Tsjecho-Slowakije;
indirecte controle op de Skodafabrieken en een verbod voor deze
fabrieken wapenen te verkoopen aan staten, die niet op goeden voet
staan met Duitschland;
2)
3)
4)
verbreking der bondgenootschappen van Tsjecho-Slowakije met Frank
rijk en Sovjet-Rusland;
voorafgaande goedkeuring door Berlijn van ieder nieuw bondgenoot
schap van Praag.
Volgens de „Daily Express" zou Chamberlain hebben geëischt:
1) de benoeming van een gemengde commissie om de nieuwe grenzen
vast te stellen;
demobilisatie der legers van Tsjecho-Slowakije en
2)
onmiddellijke
Duitschland;
3) een oproep tot den vrede door de regeeringen van Engeland, Frankrijk,
Duitschland en Italië;
4) internationale garantie van de nieuwe grenzen van Tsjecho-Slowakije.
Ward Price meldt aan de „Daily Mail" dat Duitsche kringen van meening
zijn, dat de beraadslaging slechts gedurende een bepaalden tijd kan wor
den voortgezet. Daarna zal het rijk zich zijn vrijheid tot handelen hernemen.
Ward Price meent evenwel te weten, dat de rijksregeering besloten heeft
bijzonderheden van het plan van Chamberlain te onderzoeken.
In de „Oeuvre" schrijft Madame Tabouis:
Op het laatste oogenblik telefoneert men ons uit Godesberg, dat de Fuehrer
het recht zou hebben opgeëischt zijn troepen vanaf vandaag in het
Sudeten-Duitsche gebied te laten binnenrukken, over een diepte van 14
kilometer. Voorts zou Hitier weigeren de nieuwe grenzen van den Tsjechi-
schen staat te garandeeren. Wel zou hij zich bereid verklaren, de voor
waarden voor een algemeene regeling te bestudeeren, teneinde den vrede
in Europa te verzekeren.
Bji het oveïschrijden van de brug over
de Olza die het Poolsche gedeelte der stad
van het Tsjechische scheidt worden de ge
wone formaliteiten in acht genomen Ter
wijl in de Poolsche wijk straten en pleinen
vol met soldaten in veidtenue zijn. ziet men
in het Tsjechische gedeelte slechts weinig
mannen in uniform.
Naar het Duitsche Nieuwbureau meldt is
te Warschau een Olsa-vrij korps gevormd
voor den strijd voor de ..bevrijding" van de
in Tsjecho-Slowakije wonende Poolsche
minderheden. Dit Poolsche vrijkorps is ge
vormd door de afdeeling Warschau van den
Oppersilezischen insurgentenbond om. naar
in een officieuze mededeeling wordt ver
klaard, van woorden tot daden over te
gaan.
Tal van betoogingen blijven plaats
vinden.
Hier tegenover staat een zeer gematigde
rede van den Hongaarschen vertegenwoor
diger in den Volkenbond te Geneve, waarin
alleen gevraagd wordt een regeling na ge
meenschappelijk overleg.
Radio-oproepen.
De radio-omroep te Praag heeft gister
middag om half één een oproep verspreid,
waarin wordt verklaard: De nieuwe taken,
die op ons worden gelegd, eischen, dat de
natie wordt vertegenwoordigd bij de ónder-
handelingen, die geopend zullen worden
door haar meest bekwame politieke ver
tegenwoordigers en ambtenaren.
De regeering der republiek aan welke de
plicht werd opgelegd, zich te onderwerpen
aan een „dictaat" der Westersche mogend
heden, heeft besloten haar ontslag aan te
bieden aan president Benesj
De regeering heeft dit besluit genomen,
wetende, dat het op het oogenblik van
groote Europeesche spanning noodig is. dat
onze natie haar krachten concentreert om
haar groote traditie voort te zetten.
Daarom vraagt de demissionnaire re
geering, dat een nieuw kabinet zal wor
den samengesteld uit vertegenwoordi
gers van alle elementen der natie, zoo
mede uit erkende deskundigen, die in
staat zijn den staat te consolideeren in
de ernstige crisis van midden-Europa.
De burgemeester van Praag, Zenkl, heeft
een radiotoespraak gehouden, waarin hij
aanmaande tot tucht en mannelijke kalmte
Hij zeide: „Wij zijn in dit moeilijke oogen
blik verlaten, wij moeten ook niet no» el
kander in den steek laten. Wij zullen
krachtig zijn wanneer wij onzen vijanden
geen enkel voorwendsel verschaffen om te
'beweren, dat ons volk verdeeld is".
En gisteravond is nog de volgende radio-
oproep uitgevaardigd:
„De crisis, waarin wii ons bevinden, is
begonnen met druk van buiten. Die druk
woog onmiddellijk zwaar, vooral op de rand
gebieden van onzen staat. Op het staats-
gebied zijn de staatsorganen den toestand
meester. Het staatsgezag zal volkomen ge-
handhaaf d worden. Overal, waar opstande-
lingen administratieve gebouwen, postkan
toren en douanekantoren bezet hebben,
zijn zij of worden zij verwijderd".
De oproep waarschuwt de bevolking ver
der tegen valsche berichten in het buiten
land. „Wij vestigen uw aandacht op deze
elementen van buitenlandsche propaganda
en verzoeken u al degenen, die onrustver-
wekkende berichten verspreiden, aan te
geven".
Tenslotte wordt tegengesproken, dat
Marienbad door buitenlandsche elementen
bezet zou zijn.
Generaal Syrovy werd aangewezen tot
kabinetsformateur en deze vormde vol
gend ministerie:
Generaal Syrovy: minister-president
en algemeene defensie;
Krofta: buitenlandsche zaken;
Cerny: binnenlandsche zaken;
Kamenicki: verkeer;
Kalfuss: financiën;
Sebert: onderwijs;
Generaal Nosal: openbare werken;
Dunovsky: (directeur-generaal van
P.T.T.): posterijen;
Janasek: handel;
Mendl: volksgezondheid
Fajnor: justitie;
Joseph Fric, minister van unificatie
der wetgeving.
Ministers zonder portefeuille: Dadrecka,
Zenkei en Bukovsky, president der Sokol-
federatie.
Een vierde zetel van minister zonder por
tefeuille zal worden toegewezen aan een lid
van de Slowaaksche volkspartij.
Bovendien zal een politiek comité onder
voorzitterschap van Hodza zich bezig hou
den met politieke kwesties.
BINNENLAND.
Indrukwekkende Boerhaave-herdenking te
Leiden. f4e Blad).
Nieuwe uitbreiding van Zee- en Land
macht. (6e Blad).
De Landbouw-crisismaatregelen kunnen
nog niet gemist worden. (Binnenland,
3e Blad).
Onderzeeboot-mijnënlegger voor onze ma
rine te water gelaten. (Binnenland,
3e Blad).
De oefeningen der Lichte Brigade. (4e
Blad).
Het Bondscongres van Horecaf. (4e Blad),
De begrooting van Economische Zaken voor'
1939. (4e Blad).
BUITENLAND.
Stagnatie In de besprekingen te Godes
berg. (Ie Blad).
Dienstplicht in Argentinië,
le Blad).
(Buitenland,
Groeiend verzet in Frankrijk, schrijft onze
Parijsche correspondent. (3e Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
ook voor morgen nog droog, vrij
warm weer, doch er bestaat
eenige Kans op piaatseiijne
onweersbuien. De wind zal met
zwakke tot matige kracht uit
Zuidelijke richtingen waaien.
In den nacht en in den vroe
gen morgen is het optreden van
nevel waarschijnlijk, doch over
dag zal het grootendeels opklaren.
Gen. Syrovy werd 24 Jan. 1888 te Terbie
(Bohemen) geboren.
Na de ambachtsschool te Bruna te heb
ben bezocht, ging hij naar Rusland om ver
der te studeeren. Als dienstplichtige in het
Oostenrijksche leger werd hij reserve-offi-
Generaal Syrovy.
cier. Bij het uitbreken van den oorlog was
hij te Warschau als leider der Poolsche
Sokols. Hij trad als vrijwilliger in dienst bij
het Tsjechische legioen, dat hij met eenige
vrienden had geschapen. Aan diverse ge
vechten nam hij deel en hij verloor daarbij
zijn rechteroog. Herhaaldelijk bevorderd,
werd hij in Aug. 1918 generaal bij het Tsje-
chisch-Slowaaksche leger in Rusland. In
1920 keerde hij in zijn vrij geworden vader-
