Hodza voor de radio
Een interview met Hitier
Buitenland
LEiDSGI DAGBLAD - Eerste Biad
Maandag 19 September 1938
Praag zal geen plebisciet
aanvaarden
Len kankergezwel in Frankrijk aan te vallen Integendeel, er is
ten stroomen In de rijen van het vrijkorps
Zij zijn bereid, hun bloed en hun leven
voor de bevrijding van het vaderland van
het Tsjechische juk op het spel te zetten".
De onderteekening van den oproep
luidt: ..Het commando van het Sudeten -
Duitsche vrijkorps".
De Sudeten-Duitsche partij organiseert
voor de zich in Duitschland bevindende
vluchtelingen hedenavond in het tentoon
stellingspaleis te Dresden een massabe-
tooging, waarop de afgevaardigden der
Sudeten-Duitsche partij Sandner en dr.
Scbekowsky het woord zullen voeren.
De situatie in Tsjecho-Slowakije.
Een belangrijke groep Sudeten-Duitsche
sociaal-democraten, agrariërs en katholie
ken. onder wie de socialistische afgevaar
digde Jaksch en de katholieke leider Rei-
chenberger, heeft een oproep tot de Sude
ten-Duitsche bevolking gericht, waarin die
wordt ultgenoodigd tot een nieuwe groe
peering in een eenheidsparcij voor samen
werking en vrede. De traditie, aldus deze
oproep, heeft de Sudeten-Duitschers niet
voorbestemd om de voorhoede van een ge-
wel dspolitiek te zijn, maar om dienst te
doen als pioniers der verzoening tusschen
Duitschers en Tsjechen. Het vierde plan
van Benesj biedt een grondslag voor on
derhandelingen. De oplossing voor de moei
lijkheden is de hergroepeering van alle
Duitsche partijen en de vorming van een
parlement, waarin alle Sudeten-Duitschers
die voor den vrede willen werken, verte
genwoordigd zijn.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt, dat
de Tsjechische regeering aan alle onder
danen van Duitsche nationaliteit, die in
direct of rechtstreeks in dienst van den
staat zijn, een verklaring ter onderteeke
ning .heeft voorgelegd, waarin de onder
teekenaar verklaart, de proclamatie van
Henlein van de hand te wijzen. Tevens
wordt herhaling van den diensteed ge-
eischt. Den betrokkenen is er uitdrukkelijk
op gewezen, dat zij. die weigeren te teeke
nen, wegens hoogverraad tot zware straf
fen veroordeeld kunnen worden.
Tot dusver zijn, naar het D.N.B. verder
meldt, reeds meer dan honderd beambten
en employé's in staatsdienst in hechtenis
genomen, omdat zij geweigerd hadden de
verklaring te teekenen.
In het geheele land zou momenteel rust
heerschen. Alleen uit Asch wordt nog een
incident gemeld. Daar is in den nacht een
aanval gedaan op een Tsjechischen post.
Officieel wordt gemeld, dat de aanval vijf
tien minuten duurde en van Duitsch ge
bied uit werd uitgevoerd. Na afloop keer
den de aanvallers naar Duitschland terug.
Verder wordt er op gewezen, dat de Tsje
cho-Slow aaksche douanebeambten geen
gebruik van de vuurwapens hebben ge
maakt, ten einde de Duitsche propaganda
niet de gelegenheid te geven, te zeggen,
dat op Duitsch grondgebied is geschoten.
Slechts zijn vuurpijlen afgeschoten om
alarm te geven. Aan Tsjechische zijde zijn
hij den aanval twee personen gewond.
Tsjechisch protest te Berlijn.
Het Tsjecho-Slowaaksche gezantschap te
Berlijn, heeft stappen gedaan bij den Duit-
schen minister van buitenlandsche zaken
en geprotesteerd tegen de arrestaties van
Tsjecho-Slowaaksche burgers.
Hoeveel het er precies zijn, is onbekend.
Gebeden voor den vrede.
In alle Britsche kerken ter wereld zijn
gebeden gezegd voor het welslagen der be
sprekingen en het behoud van den vrede.
Tot de 3000 personen, die den ochtend
dienst in de Westminster Abbey bijwoon
den. behoorde ook mevrouw Chamberlain.
De deken van de Westminster Abbey
heeft medegedeeld, dat de kerk voorloopig
dag en nacht open zal blijven om de ge-
loovigen in de gelegenheid te stellen voor
den vrede te bidden.
Betooging te Londen.
Eenige duizenden personen hebben gis
termiddag een betooging bijgewoond, die
de Wereldbond voor den Vrede op Trafal
gar Square te Londen had georganiseerd.
Na de betooging trok men in een op
tocht ter lengte van eer. mijl langs de
Tsjecho-Slowaaksche legatie onder het uit
brengen van hoera's voor Tsjecho-Slowa-
kije. Andere groepen trokken naar Dow-
r.ingstreet, waar een op de bijeenkomst
aangenomen resolutie werd overhandigd,
waarin aan de Britsche regeering de on
dersteuning wordt toegezegd van iedere
actie, waartoe zij zou kunnen overgaan om
verzet te bieden tegen een eventueele po
ging het Sudeten-Duitsche vraagstuk door
militair optreden te regelen en tegen
eventueele voorstellen, waardoor de inte
griteit en onafhankelijkheid van Tsjecho-
Slowakije zouden kunnen worden aange
tast.
De versterkte politie ontruimde de om
geving van Downingstreet, doch voor zoo
ver bekend, werd slechts een vrouw ge
wond.
Persstemmen.
De ..Times" schrijft o.a.: Frankrijk en
Groot-Brittanië zijn door een verplichting
van wederkeerige verdediging gebonden,
welke zou moeten worden nagekomen, in
dien de huidige internationale besprekin
gen een noodlottigen keer zouden nemen.
Daarom is het natuurlijk en noodzakelijk,
wanneer het Britsche kabinet voor
groote besluiten staat. Frankrijk te raad
plegen. Uiteraard is het van groot belang
dat er geen principieele verschillen bestaan
tusschen beide regeeringen wat betreft
Tsjecho-Slowakije. De onafhankelijkheid
van dit land is van vitaal belang voor hen
beide, en des te meer moeten zij daarom
de mogelijkheden voor een redelijke wijzi
ging nagaan, teneinde in het belang van
allen, een meer stabiele verhouding in Mid
den-Europa te verkrijgen. Welken vorm de
regeling zal aannemen, is een kwestie,
welke uiteindelijk door onderhandelingen
tusschen alle betrokken partijen bepaald
moet worden. Inmiddels is de openbare
meening in vele landen ertoe gebracht zich
af te vragen, of het verlies of winst zal be-
teekenen voor de veil gheid en homogeni
teit van Tsjecho-Slowakije, een ontevreden
en ontrouwe minderheid buiten of binnen
zi.ln grenzen te hebben. Zoowel in Frank
rijk al' m Engeland heeft men dit punt
onder de oogen gezien, en niet weinige
voo' aanstaande poMici zijn er, die meenen.
dat een regeling welke de veiligheid en on
afhankelijkheid van Tsjecho-Slowakije
waarborgt, gevonden kan worden, zelfs met
De Tsjechische premier Hodza heeft gis
teren voor de radio een rede gehouden,
waarin hij het volgende verklaarde:
Hodza.
„Gij allen voelt, dat wij thans de meest
dramatische oogenblikken van onze ge
schiedenis doormaken. Wij doen alles om
den vrede te bewaren. Nooit hadden wij
meer behoefte aan moed en geestkracht
dan thans. Voor andere landen is het
slechts zaak den vrede te handhaven. Voor
ons gaat het daarenboven om de verzeke
ring der waardige toekomst van ons land.
Onze geschiedenis is een reeks van krachts
inspanningen, gericht op het tot stand
brengen van samenwerking tusschen Tsje
chen en Duitschers. Het is onze plicht,
thans al het mogelijke te doen om die sa
menwerking te bereiken.
Heel Europa kent het verloop van onze
onderhandelingen met de Duitschers. Ieder
weet, dat wij na zeer moeilijke besprekin
gen een voor beide partijen aanvaardbaren
grondslag hadden gevonden Toen echter
trad een dramatische wending in. De op
stand brak uit. Men beschuldigde de re
geering er van. al te krachtig te zijn op
getreden; deze beschuldiging verwerpen
wij; wij hebben heel eenvoudig onzen plicht
gedaan. Wij hebben een goeden wil ge
toond. die bijna als zwakheid kan worden
uitgelegd. Het onderdrukken van een op
stand is geen machtsmisbruik.
Dank zij het afkondigen van den staat
van beleg wisten wij het ergste te ver
mijden. De door de regeering genomen
uitzonderingsmaatregelen zullen van
kracht blijven, zoo lang zij noodzake
lijk zijn.
„Wij willen onderhandelen".
Tweeërlei verantwoordelijkheid rust op
de politiek der regeering: eenerzijds moet
zy het staatsgezag handhaven, anderzijds
moet zij rekening houden met alle gevol
gen. welke kunnen voortvloeien uit het
feit. dat het Duitsche vraagstuk niet opge
lost is. Daarom willen wij onderhandelen.
Het feit, dat de wereld een juist begrip
toont voor onze verzoeningsgezindheid in
sommige kwesties en onze vastberadenheid
in andere opzichten, maakt het ons moge
lijk. onze binnen- en buitenlandsche poli
tiek op een hechten grondslag op te bou
wen. Tsjecho-Slowakije vervult al zijn
plichten; de andere landen dienen het
zelfde te doen.
De betrekkingen tusschen Tsjechen en
Duitschers mogen niet tot nieuwe twis
ten leiden. Een plebisciet zou geener
lei oplossing beteekenen. In dat opzicht
zijn wij allen dezelfde meening toege
daan. Daar, waar een plebisciet van
nut kon zijn, heeft het reeds plaats
gehad. Ware een volksstemming voor
Tsjecho-Slowakije noodig geweest, dan
zou de vredesconferentie daartoe be
sloten hebben. Maar een plebisciet in
Tsjecho-Slowakije is onaanvaardbaar,
want het zou nieuwe problemen schep
pen analoog aan die, welke thans be
staan. Tsjecho-Slowakije streeft, te
midden van de huidige spanning, naar
vrede."
„Wij hebben Henlein niet noodig".
Hodza deed dan ook een beroep op de
openbare meening in zijn land, opdat het
volk kalm zou blijven en de orde zou be
waren. In weerwil van het feit, aldus de
premier, dat Henlein geweigerd heeft met
de Tsjecho-Slowaaksche regeering tot een
accoord te komen over de oplossing der
nationaliteitenvraagstukken en in weerwil
van de poging tot opstand, wijzigt de re
geering. in haar vastberaden verdediging
van de volledige staatsintegriteit, in geen
enkel opzicht de politiek, welke zij tot dus
ver heeft gevolgd, n.l. overeenstemming
met de verschillende nationaliteiten en in
het bijzonder met de Sudeten-Duitschers,
op den grondslag van de jongste plannen
der regeering. Ter verwezenlijking van dit
accoord heeft de regeering thans Henlein
evenmin noodig als de gevluchte leiders,
want de ten onzent voorgevallen gebeurte
nissen en het mislukken van den opstand
vormen het beste bewijs, dat de regeering
zich gesteld ziet. tegenover een massa van
het Sudeten-Duitsche volk. die in haar
groote meerderheid verlangt naar een ac
coord en naar verzoening der nationali
teiten.
Dc regeering, zoo ging Hodza voort,
zal geenerlei politiek van weerwraak
en onderdrukking toepassen. Zij dient
echter te zorgen voor de eerbiediging
eh de handhaving van wet, rust en
orde. Wat de rust en de openbare orde
betreft, kan zij geen concessies doen,
want slechts bij handhaving van rust
en orde is het haar mogelijk een vol
ledig en redelijk accoord te waarbor
gen.
„Men wil paniek zaaien".
Strevende naar het accoord met de Duit
schers, zoo zeide de premier, mogen wij
de vraagstukken van binnenlandsche poli
tiek, welke zich voordoen, niet uit het oog
verliezen. Men poogt onzen staat te on
dermijnen. Men wil een paniek in het bin
nenland zaaien en aantoonen, dat onze
staat niet bij machte is den samenhang
tusschen de verschillende nationaliteiten
in stand te houden. Om die reden is de
regeering begonnen met onderhandelen en
heeft de president der republiek op een
afdoende oplossing aangedrongen. De re
geering* wilde den vrede. Anderen echter
wilden moeilijkheden. De partij der oppo-
sitioneele Slowaken dwaalde in zooverre
af. dat zij bij het parlement dezelfde
eischen heeft ingediend als dc andere na
tionaliteiten.
Men kan zeggen, dat de toekenning
van zelfbestuur in Slowakije en Sub-
Karpathisch Rusland reeds haar ver
wezenlijking nadert. Er moet echter nog
een stap gedaan worden, opdat de
trouw van deze beide staten aan de
republiek gewaarborgd zal zijn. Dit zal,
te midden van dc huidige crisis, een
opmerkelijk resultaat zijn.
Ten slotte deed Hodza een beroep op de
eenheid van alle burgers. Zij moeten kalm
blijven, doch bezield zijn van den wil zich
te verdedigen. Slechts degene, die in staat
is tot den strijd, kan denken aan vrede,
aldus spreker. „Wij willen vrede en vrij
heid. Wij gebruiken geen groote woorden;
daaraan hebben wij geen behoefte. Maar
wel hebben wij behoefte aan moed en
geestkracht, en die bezitten wij."
Ook minister Cerny voor
de radio.
De Tsjechische minister van binnenland
sche zaken Cerny. heeft Zaterdagavond
over alle radiostations een redevoering ge
houden. waarin hij zelde te betreuren, dat
na twintig Jaren van vrede en rust, de
pogingen der regeering aan allen een kal
me ontwikkeling en duurzame orde te
waarborgen, niet overal een goed begrip
hebben gevonden, waarbij sommigen ge
poogd hebben de onschendbaarheid, onaf
hankelijkheid en democratischen staats
vorm van Tsjecho-Slowakije te bedreigen.
Die poging ls mislukt, aldus Cerny, door
de discipline en bewonderenswaardigen
geest van zelfopoffering der Tsjecho-Slo
waaksche staatsorganen, met name van de
vglligheidsdlenstcn.
De gebeurtenissen der laatste dagen
hebben den dood van negen gendar
men veroorzaakt. Het geheele land be
weent hen en betuigt hun hulde. Hun
opoffering zal niet tevcrgeefsch zijn. Zij
hebben voor de hecle wereld yetoönd,
dat ons land besloten is, te strijden en
zijn gebied geestdriftig tot den laat-
sten zucht te verdedigen. Laat ons
evenwel hopen, dat er geen nieuwe
slachtoffers vallen en dat dc zegen van
den vrede ons door hun bloed gekocht
wordt.
Het land heeft zichzelf teruggevonden
en zal werken voor de nationale eenheid.
Ik geloof, dat het daarin zal slagen en dat
ons dierbare Tsjecho-Slowakije, en hier
mede de vrijheid en rechtsgelijkheid van
al zijn nationaliteiten zullen voortschrij
den naar de volmaaktheid.
VEEL ZEEP
EN VEEL GAS.
MAAR GEEN
HELCTRE WASCH
STUUR D*R NAAR,1
VEREENIGDE - WASSCHERIJEN
WITTE SINGEL - 13- LEIDEN
TELEFOON12 0 6
7536
(Ingez. Med.)
Men zie voor Stadsnieuws
het Derde Blad.
het verlies van een recalcitrante minder
heid, en dat zij niet gevonden kan wor
den zonder dit.
De .Daily Telegraph" schrijft het vol
gende: Ook al komt het communiqué van
gisteravond niet tegemoet aan het verlan
gen der geheele wereld om de verzekering
te krijgen, dat de vrede niet verbroken zal
worden, zal het toch verwelkomd wolden
als een bewijs van de practische samen
werking tusschen Groot-Brittannië en
Frankrijk. Een factor, welke den staats
lieden ten zeerste baat, is de rust, waar
mede het publiek in Engeland en Frank
rijk de spanning en onzekerheid verduurt.
In één opzicht heeft de ontmoeting van
Ecrchtesgaden diep teleurgesteld. Men had
mogen verwachten, dat de provocaties in
woord en daad tijdens het tijdperk van
overleg achterwege waren gebleven. In ste-,
de daarvan, hebben de Duitsche pers en
radio- hun campagne tegen Tsjecho-Slowa
kije in ongekende hevigheid ten top ge
voerd. De pagina's der Duitsche dagbla
den bevatten weinig anders dan verhalen
van wreedheden door Tsjechen tegen Su-
detenduttschers bedreven, waarvan onpar
tijdige ooggetuigen weten, dat zij of ver
zonnen of sterk overdreven zijn. De Duit
sche radio heeft niet geaarzeld president
Benesj een misdadiger te noemen. Dit al
les verhoogt niet alleen de spanning, maar
bemoeilijkt ernstig Chamberlain en de an
dere staatslieden, die zoo ijverig naar een
oplossing zoeken.
Hun oordeel baseerend op hetgeen zij uit
de te Londen genomen besluiten meenen
te kunnen afleiden, leveren ook de Fran-
sche bladen commentaar op het Tsjecho-
Slowaaksche vraagstuk.
Het „Journal" schrijft uit Londen: De
positie van Frankrijk is duidelijk. In de
eerste plaats verhinderen, dat men tot ge
weld overgaat. Geen enkele mogelijkheid
voor een vreedzame regeling mag ter zijde
worden gelaten, zelfs niet een zoodanige,
welke zoo moeilijk is als een volksstemming.
In de „Populaire" schrijft Leon Blum:
Er is iets, dat niet te verduren zou zijn,
zelfs niet van twee groote staten tegen
over een klein land, n.l. dat men over Tsje
cho-Slowakije. buiten dit land om. zou
willen beslissen.
De „New York Herald Tribune" schrijft,
dat wanneer een oorlog wordt afgewend,
de winst zal opwegen tegen iederen prijs,
welke er voor wordt betaald. Indien hij niet
wordt .afgewend, zal de verantwoordelijk
heid direct neerkomen op Hitler's agres
sieve poging het bestaande wereldsysteem
ie breken.
Hetzelfde blad voegt hier nog aan toe:
Voor een deeling van Tsjecho-Slowakije,
hetzij door een volksstemming of op eenige
andere manier, bestaat niet het gering
ste excuus, hetzij gebaseerd op abstracte
rechtvaardigheid, hetzij op feitelijke
tischen voor de grootste welvaart voor het
grootste aantal.
De New York Times zegt: Indien de te
genwoordige wapenstilstand zou kunnen
worden verlengd, zal er nog steeds gele
genheid kunnen zijn. een regeling uit te
werken, welke door de Tsjechen zou kun
nen worden aanvaard en door het wereld
geweten worden goedgekeurd zonder pres
tigeverlies voor Hitier. Een oplossing langs
deze lijnen ls minder offensief dan een
ontleding en goedkooper dan oorlog.
i 1 i niemand in Duitschland droomt er van
sterk gevoel van sympathie in Duitschland
Flirnnrf mnpfverdwiinen 'e?ens dit land Evenmin wenscht één
Luropa moei VWIUWijildl Dultsclvsr met oroot-Brittannié
Hitier heeft, naar de „Crt. het Nieuws
van den Dag" mededeelt, in zijn landhuis
te Berchtesgaden een interview toeges aan
aan den specialen verslaggever van de
Daily Mail". Ward Price.
„De Tsjechen", aldus de Fiihrer, „zeggen,
dat zij geen plebisciet kunnen houden, om
dat zulk een maatregel niet in hun grond
wet is neergelegd. Het schijnt mij loe. dat
hun grondwet slechts één ding bepaalt. nJ.
dat zeven millioen Tsjechen een acht mil-
lioen menschen omvattende minderheden-
bevolking zullen onderdrukken".
Ward Price vroeg hem. of het bezoek van
den Britschen premier de kansen had ver
beterd om tot een vreedzame regeling van
de Sudeten-kwestie te komen.
,Ik ben overtuigd van den ernst en den
goeden wil van den heer Chamberlain",
luidde zijn antwoord.
Aan de Tsjechische moeilijkheden
moet eens en voor altijd een einde
worden gemaakt en zij moeten thans
eindigen", ging Hitler voort op een toon
van grimmige vastberadenheid. „Het is
een kankergezwel, dat het geheele
Europeesche organisme vergiftigt.
Indien men het zou laten voortwoekeren,
zouden de internationale betrekkingen ver
der worden geïnfecteerd, totdat een nood
lottige instorting hiervan het -gevolg zou
zijn. Deze situatie heeft nu al twintig jaar
geduurd. Niemand kan berekenen, wat zij
den volken van Europa in dezen tijd heeft
gekost. Het was het bestaan van Tsjecho-
Slowakije als bondgenoot van Sovjet-Rus
land, vooruitgeschoven in het hart van
Duitschland, dat mij gedwongen heeft, een
groote Duitsche luchtmacht te scheppen.
Dit heeft op zijn beurt Frankrijk en Groot-
Brittannië er toe geleid, hun eigen lucht
vloten uit te breiden.
Ik heb reeds vroeger de Duitsche lucht
vloot verdubbeld in verband met de situatie,
die in Tsjecho-Slowakije heerscht.
Indien wil thans zouden falen in het op
lossen van de crisis zou veldmaarschalk
Goring mij spoedig vragen, opdracht be
geven de luchtmacht opnieuw te verdubbe.
len en dan zouden de Franschen en Britten
eveneens hiertoe overgegaan en zoodoende
zou de krankzinnige wedloop voortduren.
Gelooft u. dat ik het prettig vind, verplicht
te zijn mijn groote bouwplannen over het
geheele land stop te zetten, ten einde een
half millioen Duitsche arbeiders naar de
Weet-grens te zenden om daar in allen
spoed enorme defensiewerken aan te leg
gen? Ik zou liever hebben, dat wij hen zou
den kunnen gebruiken voor het bouwen van
arbeiderswoningen, van nieuwe scholen en
wegen en instellingen van openbaar nut
dan voor onproductieve fortificaties.
Zoolang echter de Tsjechische onderdruk
king van een Duitsche minderheid Europa
op koortshitte houdt, moet ik gereed staan
voor wat er ook zal komen.
Ik heb de Maginot-llnie bestudeerd en er
veel van geleerd, doch wii hebben iets ge
bouwd volgens onze denkbeelden, dat nog
beter is en dat tegen elke macht in de
wereld bestand zal zijn. Indien wü bij een
aanval de defensie zouden verkiezen. Dit
alles is trouwens krankzinnigheid, want
„Hcrr Gott", riep de Führer uit, zijn
stem verheffend, „wat zou ik niet in en
voor Duitschland kunnen doen, wan
neer niet die helsche Tsjechische ty-
rannie over eenige miliioenen Duit
schers bestond. Doch dit moet ophou
den het zal ophouden".
Hitier noemde het in tegenspraak met
hun eigen daden ln het verleden, dat de
Fransche ministers beloofd hebben Tsjecho-
Slowakije te steunen.
Frankrijk heeft toch toegestaan, dat het
Saargebied zich door een stemming aan
Fransch bewind zou onttrekken, ofschoon
de Saar voor Frankrijk groot economisch,
politiek en strategisch beiang bezat. Doch
thans spreekt men er van een wereldoorlog
te ontketenen voor een land. waar de
Franschen geen economische of andere
directe belangen hebben en alleen ten
einde de Tsjechen in staat ie stellen, den
Sudeten te ontzeggen, wat de Franschen
zelve aan de Saarlanders hebben toegekend.
Eveneens heeft Engeland den Ieren hun
volledige autonomie verleend. En honderd
jaar gelegen gaf Nederland den Belgen hun
onafhankelijkheid.
De Tsjechen zijn nooit een onafhankelijk
volk geweest, totdat de vredesverdragen hun
de onverdiende en kuns matige heerschap
pij verleenden over minderheden, die tal
rijker ziln dan zij zelve. In de middeleeuwen
zijn zij een Duitsch vorstendom geweest.
Tweehonderd jaar vóór koningin Elisabeth
wes er reeds een Duitsche universiteit in
Praag.
Éénmaal hebben de Tsjechen gedurende
de Hussieten-oorlogen een tijdelijke onaf.
hankelijkheid genoten. Zij maakten eg een
zelfde gebruik van als de bolsjewiki, brand
den en vernielden, totdat de Duitschers in
opstand kwamen en hen verpletterden. „De
schepping van deze heterogene Tsjecho-
Slowaaksche republiek na den oorlog was
krankzinnigheid", riep de Führer uit. „Zij
heeft geen der karak eristieken van een
natie, hetzij van het standpunt van ethno-
logie, strategie, economie of taal. Het was
een werk van dwaasheid esn onwetendheid,
een intellectueel Inferieure handvol Tsje
chen te laten heerschen over minderheden,
die tot rassen behooren als dc Duitschers,
Polen en Hongaren met duizenden iaren
cultuur achter zich. De Sudeten-Duitschers
hebben geen respect voor de Tsjechen en
zii zullen nooit hun bewind aanvaarden Na
den oorlog verklaarden de geallieerde mo
gendheden, da' Duitschland onwaardig was
i om de zwarte rassen te regeeren. doch te
zelfdertijd gaven zij een tweederangs volk
als de Tsjechen het gezag in handen over
3'/i millioen Duitschers van de hoogste cul
tuur Indien een machtig Duitschland toen
had bes'aan, dan zou dit onmogelijk zijn
geweest en zoodra Duitschland opnieuw
sterk werd, zijn de Sudeten begonnen zich
zelf te helpen.
Indien Henlein gearresteerd wordt,
'al ik zelf leider der Sudeten-Duitschers
vorden en ik zal dan tevreden ziin te
zien, hoe lang Benesj dan nog voort
zal kunnen gaan met zijn decreten te
publiceeren. Ik hoop, dat hij tegen mij
geen arrestatiebevel zal uitvaardigen*'.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Wijken Engeland en
Frankrijk?
Nog verkeert Europa ln afwachting,
maar men voelt de beslissing naderen.
Daladier en Bonnet zijn te Londen ge
weest nadat het Britsche kabinet Zaterdag
tot een besluit schijnt te zijn gekomen na
Chamberlain en lord Runciman te hebben
gehoord.
Er heette een sfeer van voorzichtig op
timisme te heerschen! De Engelsche en
Fransche ministers hebben daar een over
eenkomst gesloten. Welke? Daarover ligt
nog de sluier der geheimzinnigheid.
Wel heeft Havas gepoogd die sluier op te
lichten doch het bericht is niet officieel.
Toch lijkt het waarschijnlijk, dat de con
ferentie van Londen in gemelde richting
gaat. Hoever zal men moeten afwachten,
doch die afstand wordt overdacht, het is
evident. Leest men ook de diverse pers
stemmen, Engeland en Frankrijk wijken
voor den DuitsChen aandrang terug. Hitler
heeft trouwens in een interview met de
Daily Mali thans zijn kaarten op tafel
gelegd: hij elscht den Anschluss
Mussolini steunt het Duitsche streven
en de Duitsche pers bevat een geestdriftig
commentaar op de redevoering, welke
Mussolini gisteren te Triest heeft uitge
sproken Zoo schrijft de „Voelkischer
Beobachter": „mocht er een conflict uit
breken. dan heeft Italië zijn positie reeds
bepaald. Daar. waar de samenzwering van
Praag tegen Europa nog sympathieën ont
moet. zal de verzekering, dat de positie van
Italië door de omstandigheden zal zijn
voorgeschreven, er slechts toe bijdragen,
den geest te ontnuohteren In dit opzicht
dient Mussolini ten zeerste den vrede. Hij
is getrouw aan zichzelf, wanneer hij uit de
stroomingen en wilsuiting te voorschijn
ziet komen, welke in zich onoverwinlijk ls.
Daartegenover ls Tsjecho-Slowakije een
kunstmatig product, door bedriegers ge
maakt. dat de gerechtigheid niet kan ver
dragen
Maar nogmaals: officieel ls niets bekend
van het accoord van Londen. De vraag
blijft bovendien, hoe Praag positie zal
gaan innemen. Totdusver wordt daar de
idee van een plebisciet nog altijd verwor
pen, zie ook de rede van Hodza, laat staan
dus een afstand van het Sudeten-land.
Maar wat zal Praag doen. zoo de Wester-
sche democratieën het in den steek laten?
De Sudeten hebben thans in Duitsch
land een eigen corps gevormd, geschoeid
op den leest van het vroegere OostenrijK-
sche legioen, dat door Duitschland b-ü-g-
baar van wapens wordt voorzien. Zal
dit corps ook nog een politieke rol gaan
spelen?
Aller oog wordt thans naar Praag ge
richt, dat ook door Polen er Hongarije on
der zwaren druk wordt gezet
Mussolini heeft van den Hongaarschen
premier een telegram ontvangen, waarin
deze zegt: „Ik zeg Uwe Excellentie van
ganscher harte dank voor de woorden, die
gij te Triest hebt willen spreken te be
hoeve der Hongaarsche minderheden 111
Tsjecho-Slowakije.
Ik neem deze gelegenheid te baat om
Uwe Excellentie mede te declen, dit, ae
vertegenwoordigers der Hongaarsche min
derheden in Tsjecho-Slowakije gisteren te
Pozsony in een manifest uiting hebben go-
geven aan den vasten wil der Hongaarscne
minderheid, vrijelijk over haar toekomst
te beschikken. Harerzijds heeft de Hon-
2—1
