BINNENLAND
De wilde Zwanen
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Bied
Maandag 19 September 1938
Prinses Juliana deze
week naar Soestdijk
.J
TIN/T EN LETTEREN,
Nederlandsche jeugd richt
zich tot Chamberlain.
Demonstratie van haar vredeswil.
Op initiatief van den heer G. A. van der
Ree. hoofd eener openbare school voor U.
I, O. te Den Haag. is met onmiddellijke
medewerking van de heeren P. Kokshoorn,
hoofd R.K. U.L.O. te Voorburg, W. D. Kaat
hoofd eener Chr. school, dr. W. van der
Wijk, directeur openbare A. v. d.
Veen Vonk, directeur openbare ambachts
school, broeder Pius Smeelen, directeur
Bisschoppelijke Kweekschool, dr. P. Door
nenbal, directeur Chr G. Hellinga.
directeur Haagsche Schoolvereeniging en
J. van der Rest, directeur Chr. Ambachts
school. allen in Den Haag, na gehouden
ruggespraak met een twintigtal der voor
naamste onderwijsorganisaties hier te
lande, namens de Nederlandsche jeugd het
volgende telegram aan minister Chamber
lain gezonden:
„De schoolgaande jeugd van Nederland
getuigt met diepe ontroering van haar
bewondering en dankbaarheid voor wat u
in het belang van den wereldvrede en voor
net heil der geheele menschheid op 15
Sept. deed. Zij hoopt vurig, dat God u de
kracht moge schenken om uw taak te vol
brengen en haar met succes te bekronen.
Prijsverschil bij uitvoer van
erwten.
Afschaffing overwogen.
Van bevoegde züde vernemen wij. dat
overwogen wordt, het prijsverschil bij uit
voer van erwten af te schaffen.
Inmiddels is met Ingang van gisteren
het thans bit uitvoer geldend prijsverschil
cd f 1 per 100 KG voor groene erwten
en ad f. 1.40 per 100 KG. voor split- en
parelerwten voorloopig verlaagd tot f. 0.50
voor groene erwten en tot f0.70 voor spllt-
en parelerwten.
Deze verlaagde prijsverschillen zullen
gelden voor alle exporttransacties, waar
voor het prijsverschil op Zaterdag 17 Sept.
niet was gefixeerd. Exporteurs, die na 12
Sept j.l. doch vóór 18 September export
transacties hebben afgesloten, welke nog
niet ter fixatie werden aangeboden, zullen
echter alsnog in de gelegenheid worden
"esteld hiervoor het vóór 18 Sept. 1938
geldende prijsverschil te fixeeren, mits de
opgave van deze transacties, alsmede de
hierop betrekking hebbende bewijzen, he
den in het bezit zijn der Nederlandsche
Akkerbouw-Centrale.
Voorts wordt ons medegedeeld, dat de
termijn, waarbinnen fixatie van het prijs
verschil dient te worden aangevraagd, met
inganv van gisteren tot 4 dagen na af
sluiting der betreffende exporttransactie
wordt verkort.
Fabriek van General Motors
in ons land?
Voorbereidende stappen zouden
reeds ondernomen zijn.
Naar de Telegraaf verneemt heeft de di
rectie der General Motors Corporation te
Antwerpen de vestiging van een assembla
gefabriek in Nederland in studie genomen.
Naar de directie het blad mededeelde, heeft
men voor alle landen, waar de General
Motors Corporation voor haar automobie
len afzetgebied vindt, deze kwestie bestu
deerd, ten einde in geval van noodzaak
terstond tot de uitvoering over te gaan.
Wat Nederland betreft hebben geruch
ten over sterk verhoogde Invoerrechten
voor motorrijtuigen men spreekt van 36%
aanleiding gegeven deze studie in zoo
verre te bespoedigen, dat men in korten
tijd een fabriek binnen de Nederlandsche
grenzen kan laten verrijzen. Daarom heeft
tic directie in verschillende gemeenten
op te Amsterdam, Rotterdam en Dor
drecht reeds de voelhorens uitgestoken
over beschikbare aan het water gelegen
gronden en daarover informaties doen in
winnen, die op het hoofdkantoor nader
worden bekeken.
Dat deze vraagstukken bestudeerd wor
den is. naar de directie mededeelde, een
zeer normaal geval. De toestand in Euro
pa is van dien aard, dat deze zaak aller
wegen ernstig onder de oogen moet wor
den gezien, wil men het gewonnen afzet
gebied behouden. Zoo heeft men in Frank
rijk plannen voor een fabriek te Bordeaux.
In Nederland zijn het de hoogere hef
fingen, die wel eens tot dezen maatregel
konden dwingen. Immers heeft d- concur
rentie reeds geruimen tijd een dergelijken
maatregel getroffen. Op het oogenbiik is
6" winst, die men daardoor maakt, nog
niet van dien aard. dat liet In de ver-
kcoocilfTS on concurreerendr wijze tot
uiting komt. De invoerrechten voor onder-
tieelen zijn Inderdaad lager dan voor ge
heel geassembleerde automobielen. Doch
het verschil is nog niet zoo groot, dat het
ten beslissende rol sneelt om zulk een in-
riipenden maatregel te rechtvaardigen.
Mochten echter de verhoogde heffingen
Joorgevoerd worden, dan kan zulks van
roodanieen invloed zijn, dat de concurrent,
die wel hier te lande de auto's assembleert,
daarmee een belangrijken voorsprong krijgt
Dan echt men den tijd gekomen de thans
fcor Nederland nog in studie zijnde plan
ten terstond uit te voeren. Over de rlaats.
Vaar dan eventueel de fabriek wordi pe-
festigd, is nog geenerlei b°.elicc,nz genomen
Wat de vrees voor verhoogde heffingen
«treft, deze vindt zijn grond In het feit.
dal de invoerrechten in verband met de
tijziging der omzetbelariing met ingang
'an 1 Oct a.s. van 20.64% zal verhoogd
lorden tot 21%.
CONGRES PER F. S. A. P.
Te Rotterdam is het derde congres der
!ev Socialistische Arbeiders Partij ge
houden onder leiding van den heer H.
Sneevliet. Verschillende resoluties werden
bnzenomen. De bestuursverkiezing had
H volgende resultaat: H. Sneevl'et, voor-
lllar; T I"sen, secretaris en A. Lang-
■tnper, penningmeester.
Men meldt ons van offi-
cieele zijde dat de gezond
heidstoestand van Prinses
Jul'ana steeds vooruitgaan
de Ls.
Toch gevoelt Zij zich, ten
gevolge van de hooge koorts
in de eerste dagen der ziek
te, nog vermoeid.
De behandelende genees
heer acht het waarschijnlijk
dat het vertrek naar Soest
dijk deze week zal kunnen
plaats vinden.
Gedurende de eerstvolgen
de weken zal de Prinses ook
dan nog grootere Mspan-
ningen moeten vermijden.
De sultan van Langkat uit
Nederland vertrokken.
Zaterdag is de sultan van Langkat met
zijn gezelschap met den „Etoile du Nord"
uit de residentie vertrokken. Te tien mi
nuten voor half twee betrad de sultan
met zijn echtgenoote en dochters, alsmede
het verdere gevolg, het perron, begeleid
door den heer Blumberger, chef van het
kabinet van den minister van koloniën, den
heer Van Kempen, oud-gouverneur van
Sumatra's oostkust en den heer Enthoven,
van de Del:-maatschappij De eerste klasse
wachtkamer was voor het afscheid gere
serveerd. Hier kwamen al spoedig' zeer
velen den sultan en zijn gezelschap een
goede reis wenschen. In de eerste plaats
kapitein Romswlnckel namens H. M. de
Koningin, verder waren onder de aanwe
zigen vele oud-bestuursambtenaren, ter
wijl ook verschillende kennissen van de
vertrekkenden afscheid namen.
Het samenzijn droeg een zeer hartelijk
karakter. Uit alles bleek, dat de sultan
zoowel ah zijn dames verrukt waren over
het verblijf in Nederland en over wat zij
hier hadden gezien.
Te kwart voor twee reed de trein voor,
nogmaals werden de handen geschud en de
sultan en de zijnen vertrokken, nagewuifd
door de zeer velen met wie zij in vriend
schapsbanden waren verbonden.
OOSTENRIJKSCHE PASSEN
VERVALLEN.
Met de inruiling wordt 19
September begonnen.
Het Duitsche consulaat-generaal vêstigt
er de aandacht op, dat de thans nog gel
dige Oostenrijksche passen na 31 Decem
ber 1938 hun geldigheid verliezen. Bezit
ters van Oostenrijksche passen moeten
derhalve voor dezen datum, onder over
legging van hun pas en van drie foto's
persoonlijk of schriftelijk een Duitschen
reispas bij het Duitsche consulaat-gene
raal te Amsterdam, Museumplein 19, aan
vragen.
Met de inruiling wordt heden begonnen.
Ten einde vertraging In de afwikkeling
te voorkomen, verzoekt het consulaat-ge
neraal. dat niet alle betrokkenen terstond
na het bekend worden van deze mededee-
ling den Duitschen pas zullen aanvragen,
doch hun verzoeken daartoe over den be
schikbaren termijn verdeelen.
DRAISrilA-vAN-VALKENBURQ 'S-:
C A .*i LEVER!
ZACHT VAN SMAAK - PRIJS 70 ct
7541
(Ingez. Med.)
Mr. W. J. A. VISSER.
Benoemd tot voorzitter van den
Alg. Ned. Politiebond.
De heer G. W. Stroink. burgemeester van
Steen wij kerwold, die gedurende 26 jaar het
bondspr^sidium van den Alg. Ned. Politie
bond heeft vervuld, heeft thans op de te
Eindhoven gehouden jaaTliiksche verga
dering afscheid genomen. Hem werd het
eere-voorzitterschap van deze organisatie
aangeboden, waarvan een hoofdbestuurslid
hem het insigne in goud overhandigde.
Als zijn opvolger is met vrijwel alge-
nicene stemmen benoemd mr. W. J. A. Vis
ser, burgemeester van Soest. U.D.
NOURY EN VAN DER LANDE
HONDERD JAAR.
Zaterdagmiddag is in een feestelijke bij
eenkomst in den Schouwburg te Deventer
te midden van tallooze bloemstukken, het
honderdjarig bestaan der N.V. Industrieele
Mij. v.h. Noury en Van der Lande, waar
van de zetel te Deventer is gevestigd, ge
vierd.
Onder de aanwezigen waren o.m. de oud-
ministers Deckers en Gellssen, de directeur
van Handel en Nijverheid dr. H. M.
Hirschfeld, de commissaris der Koningin
in Overijssel, baron van Voorst tot Voorst
het volledige college van B. en W. van De
venter, een 500-tal leden van het perso
neel der jubileerende firma en van de
dachtermijen hier te lande en in het bui
tenland.
De president-commissaris der vennoot
schap. de heer J. C. L. van der Lande,
heeft allen verwelkomd en schetste de ge
boorte en den groei van de thans honderd
jarige zaak.
De vertegenwoordiger van het Departe
ment van Handel en Nijverheid dr. Hirsch
feld. die den Minister van Economis lh'é
Zaken vertegenwoordigde, wenschte de
Copyright P. I 8 Bo« 6 Copenhagen
Elize, het moedige prinsesje, dat zoo heel, en heel alleen door kwft. En toen het ten eèotte avond werd. wist zjj niet meer waar
het groote, sombere fcosch trok, raakte langzamerhand den weg jj zij was. Het prinsesje, dat den heelen dag geloopen had, in de
hoop haar brocro terug to vwtdsn, vxaa verdwaald
Hoe van het loopen besloot Elize op het zachte mos te gaan
slapen, met haar hoofdje tegen een harden boomstronk. Maar
eerst zei zij l aar avondgebedje op, de handjes gevouwen, de
knietjes steunend in het mos. Kei stil geworden in het bosch,
maar gelukkig was het niet koud. Duizenden glimwormpjes ver
spreidden hun licht, dat tooverachtig weerkaatste; het was een
groen vreugdevuur gelijk. En toen Elize met haar hand een tak
aanraak'v r-vormpjes r.ls vallende sterretjes naar
Den heeler. nacht droomde Elize van haar broers. Ze speelden
weer samen, schreven ipct griffels van diamant op een gouden lei
en bekeken samen het mooie prentenboek, dat het halve Koninkrijk
had gekost. Maar op de lei kwamen nu niet al3 vroeger nulletjes
en strepen. Neen, thans kwam er op te staan wat voor dappere
daden zij verricht liadden en alles wat zij'beleefd en gezien hadden.
En het prentenboek begon in werkelijkheid te leven; de vogels
zongen, de menschen stapten van het papier en spraken tegen
Elize en haar broers. Wanneer echter een blad van het boek werd
omgeslagen, dan sprongen zij er echter direct weer in, zoodat er
geen verwarring in de volgorde der prenten ontstond.
vennootschap geluk en noemde haar het
gelukkig bewijs van gezonden opbouw van
industrieele ondernemingen in Nederland.
Spreker deelde de benoeming mede van
den heer P. L. M. van der Lande, oudsten
directeur der zaak tot officier in de Orde
van Oranje Nassau en maakte voorts be
kend, dat de heer M. J. Link, een der chefs
van Noury en Van der Lande met de eere
medaille in zilver van de Oranje Nassau-
orde was begiftigd.
Nog tal van toespraken zijn hierna ge
houden.
Mr. W. G. F. JONGE JAN NAAR INDIË.
Naar wij vernemen zal mr. W. G. F. Jon
ge jan, voorzitter van den ondernemersraad
voor Ned.-Indië, Woensdag a.s. naar Ned.-
Indië vertrekken. Het doel van deze reis
is het bestudeeren van de ontwikkeling
van het Indische bedrijfsleven in den laat-
sten tijd en het aanknoopen en vernieu
wen van relaties. Mr. Jongejan zal onge
veer 5 maanden in Indië verblijven.
VEILIGHEIDSVOORSCHRIFTEN
IN HET BOUWBEDRIJF.
Wetsontwerp ingediend.
Ingediend is een wetsontwerp houdende
voorbehoud der bevoegdheid tot toetreding
tot het ontwerp-verdrag betreffende de
veiligheids-voorschriften in het bouwbe
drijf.
De internationale arbeidsconferentie
heeft in haar drie en twintigste zitting
eenige ontwerp-verdragen en aanbevelin
gen vastgesteld. De ontwerp-verdragen be
treffen: 1. de veiligheidsvoorschriften in
het bouwbedrijf: 2. de verkorting van den
arbeidsduur in de textiel-lndustrie; 3. den
leeftijd van toelating van kinderen tot het
verrichten van arbeid ln nijverheidsonder
nemingen; 4. den leeftijd van toelating
van kinderen tot het verrichten van niet-
industrieele werkzaamheden.
Het onder 1, genoemde ontwerp-verdrag
maakt het onderwerp uit van het thans
ingediende wetsontwerp.
Ten aanzien van de andere ontwerp-ver
dragen heeft de regeering haar standpunt
nog niet bepaald.
Het onderhavige ontwerp-verdrag houdt
algemeene beginselen in omtrent de vei
ligheidsvoorschriften voor arbeiders in het
bouwbedrijf, in het bijzonder voor zooveel
steiger- en hefwerktuigen betreft.
NIEÜWE UITGAVEN.
Verschenen bij:
J. B. Wolters. Groningen:
Leerboek van het Boekhouden I, door dr.
J. C. Choufoer. E. Smit en W. Speerstra.
Van Putten en Oortmeyer. Alkmaar:
Rechts- en Wetskennis (Serie Handelsonder
wijs v. d. Middenstand), herzien en opnieuw
bewerkt door drs. H. L. Jansen.
In dezelfde serie door denzelfden schrijver:
Grondbeginselen van Bedrijfsleer, Reclame- en
Verkoopkunde.
Uitgevers-Mij. „Editlo". Hillegom:
„Tot Zijn Wonderbaar Licht". Kerstspel, door
ds. A. A. Sepp.
N.V. Uitgevers-MU- Elsevier. Amsterdam:
..Een Groot Patriot. Dr. Edvard BeneSJ". door
dr. Jaroslav Papousjek.
Dit zeer actueele boek geeft in beknopten.
zakelijken vorm een overzicht van den arbeid
op politiek en cultureel gebied van dr. Benesj
en draagt bij tot begrip van de politieke ver
houdingen in Centraal-Europa.
..De Slag bij Aquila", door Hervey Allen,
vertaald door J. Hedley—Roggeveen.
N.V. De Arbeiderspers, Amsterdam:
„Ikongo", roman door Illés Kaczér, vertaald
door I. Carvalho.
Nederlandsche Keurboekerij. Amsterdam:
..De Jongens van de Pélstra&t", roman door
Franz Molnér: uit het Hongaarsch vertaald
door Truus Eijgenhuijsen en I. Rona.
..Grenzen", roman door Leo Lania. uit het
Duitsch door A. E. HermansDe Roos.
N.V. Handelsdrukkerij Holdert en Co., Am
sterdam
Oranje-Album: 40 jaren Koningin.
Em. Querido's Uitgevers Mij., Amsterdam:
..Serenade", roman door James M. Cain, ver
taald door M. Kann en M. KannJolles.
„Roosevelt. Een Leven van Geluk en Macht",
door Emil Ludwig. Vertaald door dra. E. C. M.
Brugmans en dr. H. Brugmans.
De bekende biograaf Ludwig laat ons in dit
boek nader kennis maken met een zeer inte
ressanten tijdgenoot, den Amerikaan Roosevelt.
In zijn voorwoord deelt de schrijver mede,
dat hij een karakterstudie wil geven van een
mensch, die van geluk tot macht geraakte.
Uitteraard beschikte Ludwig bij het uitbeel
den van een levend mensch niet over privé-
stukken e.d., doch door uitgebreid contact met
de omgeving van den President en ook met
Roosevelt zelf. kon de outsider, die Ludwig als
Europeaan ls. toch een diepgaande en zeer in
teressante studie geven over dezen Amerikaan-
schen President en daarmede over den Ame
rikaan. met alle hem typeerende eigenschap
pen, die Roosevelt is.
Roosevelt geeft een aspect van de huidige
wereld-situatie en de politieke beteekenis van
dezen modernen, vooral praktischen en in dit
opzicht misschien typisch Amerikaanschen,
democraat, begint ook hier door te dringen.
Persoonlijk is Ludwig zeer onder de bekoring
van den zonnigen mensch Roosevelt gekomen
en voor een ieder zal het zeker de moeite waard
zijn. via zijn boek een indruk te krijgen van
de bijzondere persoonlijkheid en den frisschen
geest van Amerika's tegenwoordigen President.
Voor de Jeugd:
Verschenen bij Van Gorcum's Uitgevers Mij.
Assen:
Opzeggertjes (Serie F\ door David Tomkins
met teekeningen van den schrijver.
Elke serie van deze aardige uitgave voor de
Jeugd bevat zes nummers, elk nummer bevat
een plaatje en een versje. De plaatjes, op wit
teekenpapier gedrukt, kunnen worden ge
kleurd. waarvoor aanwijzingen zijn gegeven ter
wijl de rijmpjes zich zeer goed leenen om door
kinderen van bulten geleerd te worden.
HET NIEUWE STADHUIS
TE EINDHOVEN.
Naar wij vernemen, zijn voor de prijs
vraag van den Stadhuisbouw te Eindho
ven 109 plannen ingekomen.
TWEEDUIZEND PELGRIMS UIT
MAASTRICHT MAKEN BEDEVAART
NAAR LUIK.
I Tweeduizend pelgrims uit Maastricht
zijn gistermiddag om 5 uur aan de kathe-
I daal van Luik aangekomen om in proces
sie een reliek van den H. Lambertus, den
schutsheilige van hun stad, die te Maas
tricht geboren werd, ln ontvangst te ne
men. De bisschop van Luik heeft op de
trappen van de kathedraal, omringd door
het kapittel, de Nederlandsche pelgrims
ontvangen. Aan het hoofd van den stoet,
waarin een muziekkorps meeliep, en welke
met de vlaggen en rijk gecostumeerde
groepen een kleurrijk geheel vormde, lie
pen mgr. Lemmens. bisschop van Roer
mond, en mgr. Wouters, deken van St.
Servais en uit traditie kannunnik van de
kathedraal van Luik.
Onder gezang vond de plechtige over
handiging^ der relieken plaats. Tegen 6
uur heeft de stoet Luik verlaten om naar
Maastricht terug te keeren, waar groote
feestelijkheden zijn georgainseerd.
MOEILIJKHEDEN IN DE GROEP
VAN DEN HEER KIÈS.
Men deelt aan het A.N.P. mede. dat mee-
ningsverschillen in de door den heer P.
Kiès. die zooals men weet destijds als lid
der S.D.A.P. geroyeerd is, opgerichte po
litieke groep, de z.g. „Troelstra-beweging
Nederland", hebben geleld tot uittreding
van verscheidene bestuursleden van het
gewest Amsterdam.
Het voornaamste bezwaar der uitgetre-
denen was. dat de groep door den heer
Kiès te veel in communistisch vaarwater
zou zijn gebracht.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Bij Kon. Besluit is benoemd tot no
taris binnen het arrondissement s-Graven
hage. ter standplaats s-Gravenhage (vac.
H. Th. Langevela)mr. P. L. H. Peutz, can-
aidaat-notaris te 's-Gravenhage.
3—3
