AlUM OPEL Vulcana-Haard Zaalberg-Deken LOEB ™IH5: Onduidelijke situatie in T sj echo-Slo waki j e Vulcana-Haardkachel LE.D5C! DAGBLAD - Eerste Blad Donderdag 15 September 1938 GEBft. VAN IJLDEN BREESTRAAT 161 Het groote gebaar van Chamberlain BIEDT U DIT ALLES TEGEN ZULKE LAGE PRIJZEN e'r°f>en I MAAK ff# I Jtoenmf vJ Flandin waarschuwt Daladier VRAGENRUBRIEK IN/T IN UTTIREN Laatste Berichten Binnenland Incidenten of geen incidenten Overdag een of »s Nachts een (Zie onze Etalages) en Herfst en Winter geven U behaaglijkheid in Uw woning De wereld is plotselnig verrast door een grootsch gebaar, dat allen, die den vrede lief hebben, bewondering zal moeten af dwingen Het scheen, dat Europa langzaam maar zeker naar den oorlog afgleed, de land van den oorlogsafgrond was reeds in zicht En toen heeft de Britsche premier den moed gehad voor een daad, die als met een ruk Europa tot staan bracht: hij, de 69-jarige Brit-sche leider, stelde Hitier voor. hem per vliegtuig te komen bezoeken cm te trachten door besprekingen van man tot man het dreigend onheil af te wenden, een aanbod, dat direct is aanvaard. Reeds is Chamberlain op weg naar Berchtesgaden Een zucht van verlichting gaat over de wereld, nu de Britsche staatsman, in over leg met zijn Franschen collega Daladier. in deze zoo bijzondere, omstandigheden den moed had voor een zoo bijzonderen maat regel. die komt als geroepen. Zonder eenlge overdrijving mag men zeggen, dat Chamberlain het laatste redmiddel, om den vrede te bewaren, hoe ongewoon ook in de diplomatie, heeft gegrepen En daar voor brengt, gelukkig, de gansche wereld hem haar oprechte gemeende hulde. Over alle landen gaat een gevoel van op luchting en in aller harten herleeft opeens de hoop! Straks zal daar te Berchtesgaden „histo rie" worden gemaaid. Laat ons hopen, dat het voor Europa een gelukkige „historie" zal worden! In rechtstreeksche onderhandelingen zullen beide groote figuren van het oogen- blik hun gedachten uitwisselen. Moet daar uit niet iets goeds te voorschijn komen? Zoo dit niet zou slagen, lijkt ons redding van den vrede niet meer mogelijk Het is daarom, dat wü oprecht wenschen, dat de wereld zich momenteel eens zal onthouden van eenlge pressie of „politieke doelstelling", opdat de rust van het zoo uiterst gewichtige oogenblik niet worde verstoord. Geen prestige-kwesties thans, geen propaganda, slechts zakelijke nuch terheid. Te meer, waar men mag aanne men. .dat de ontmoeting HitlerChamber lain het begin kan zijn van veel verder gaande regelingen, nl. op allerlei terrein, waar thans zulke groote meeningsverschil- len heerschen en op het gebied van stop zetting der alies verslindende bewapening. Helaas zien wij in de Dultsche pers al t eer een neiging, om deze reis voor te stellen als een succes voor den Fuehrer. Het is te wenschen, dat deze mentaliteit spoe dig moge worden terzijde gesteld als niet bevordelijk voor het verkrijgen van het gewenschte resultaat Chamberlain komt niet naar Berchtesgaden met den hoed in de hand, doch als chef van een machtig land. wetende wat hij wil. Bereid om te praten, doch niet om zich iets te laten cicteeren. Men bedenke dat goed. Gewichtige uren breken aan, die niet vertroebeld mogen worden. In Tsjecho-Slowaklje is thans de rust vrijwel teruggekeerd en het lijkt ons, dat in de gegeven omstandigheden de Sudeten zich ook wel rustig zullen honden Zij heb ben thans hun elsch van zelfbeschikkings recht gesteld, de eischen van Karlsbad zijn vervallen. Mussolini steunt ln een open brief aan lord Runciman dezen elsoh, doch niet geheel duidelijk is, of de duce al dan niet den „Anschluss" daarmee bedoelt. Men vergete vooral niet. dat het niet mo gelijk zal zijn daar in Midden-Europa een staat te laten aan diverse zijden geam puteerd, die geen levensvatbaarheid meer zou hebben, en dus een speelbal zou wor den voor zijn buren. Zoo eenvoudig ls het niet. hoe eenvoudig de leus zelfbeschik kingsrecht ook moge klinken. Gisteren was het juist een jaar geleden, dat Masaryk. de president-bevrijder van Tsjecho-Slowaklje overleed. Aan zijn graf is een schat van bloemen neergelegd, ook door president Benesj. Een merkwaardige samenvalling in daze critieke tijden voor het land. In Frankrijk is foment eel een stroo ming merkbaar, die voor Tsjecho-Slowa klje weinig goeds belooft. Bepaald een dolksteek In den rug is de aanval van Flandin, doch wij oordeelen vooralsnog, o"at hij slechts een minderheid vertegen woordigt. Toch zien wij daarin de gevreesde afzakking. waarop de Duitschers blijkbaar rekenden door de hoogspanning te doen voortduren. >1 7.IJ: Kont je van het vuurwerk: HIJ: Je moet me nop voor den pek hou den ook! Maar Ik Ttcn In leder peval die oude rammelkast kwijt met de benzine tank op de verkeerde plan'- ;!'?■-»"il FE* stuk" mtr I l/SENZI/w,. iforrui" I ""•'''"bS&g'IOr. (Ve,. GEMAKKELIJKE FINANCIERING IMPORTEURS OOSTER GARAGE HOOGE RIJNDIJK 90 - TEL. 2610 7300 (Tngez Med.) Men zie voor Stadsnieuws pag. 2 van het Tweede Blad. ..Frankrijk moet afzijdig blijven". De oudpremier Flandin, een der voor naamste woordvoerders der oppositie, heeft gisteravond Daladier gewaar schuwd voor de gevolgen van een even- tueelen oorlog, waarin Frankrijk door het geschil der Cechische regeering met de Sudeten-Duitschers zou kunnen wor den gewikkeld. Flandin heeft deze waarschuwing gisteravond herhaald tijdens een bezoek, dat hij heeft ge bracht aan president Lebrun. Sprekende namens de oppositie en ge steund door een krachtige perscampagne, zeide Flandin, dat Frankrijk natuurlijk zijn verplichtingen tegenover Tsjecho-Slowaklje in geval van een niet-geprovoceerden aan val moet nakomen, doch dat hiervan op net huidige oogenblik geen sprake is. Frankrijk zou in het onderhavige geschil, dat van zuiver internen aard is, niet kunnen inter- venieeren. Flandin waarschuwde Daladier, dat, als de regeering president Lebrun er toe brengt, een bevel tot mobilisatie te tee kenen, dit bevel ook door het parlement moet worden bekrachtigd en gezien de hui dige stemming, zoo zeide hij, is het niet zeker, dat het parlement hiertoe zal over gaan. Voorts moet er eveneens aan ge twijfeld worden, of het parlement de noo- dige credieten beschikbaar zal willen stel len en blanco financieele volmachten ter voortjzettdng van een oorlog zal verleenen. Indien president Lebrun een mobilisatie bevel zou teekenen, dat het parlement later weigert goed te keuren, zou hieruit een constitutioneele crisis voortvloeien. (Tel.) NIEUWE UITGAVEN. De groote meerderheid der Parijsche bla den verwelkomt de reis van Chamberlain als een hoopgevflnden factor. Zij wijzen op den moed van den Britschen staats man en stellen vertrouwen ln zijn vastbe radenheid. Zod schrijft Frossard in de ..Homme Libre": deze in de geschiedenis ongekende stap. welke getuigt van den ernst Van den toestand, verzekert den grooten grijsaard de eerbiedige bewonde ring van de beschaafde wereld Ik ben er van overtuigd, dat hiermede een oorlog onmogelijk gemaakt wordt In de „Populaire" schrijft Leon Blum: het besluit van Chamberlain beteekent een edel en stoutmoedig gebaar ter wille van den vrede. Zulk een stoutmoedigheid is noodig, ook al schijnt zij avontuurlijk en zelfs vermetel. Van welken kant ik het moedige besluit van Neville Chamberlain bekilk. ik zie daarin een kans voor den vrede. De „Oeuvre" schrijft: Welk een hoop voor de wereld, als Chamberlain en Hitier morgen of overmorgen het eens worden om drie andere uitnoodiglr.gen te verzen den, n.l. aan Daladier. Mussolini en Stalln. Zal men de gelegenheid voorbij laten gaan? De communistische „Humanlté" zegt den man te prijzen, die ..den vernederenden pelgrimstocht aanvaardt". Naar de mee ning van de „Ordre" heeft Chamberlain geen enkele kans van slagen, tenzij hij de psychologie van het natlonaal-socialtsme niet miskent, en vast besloten is, zich niet voor Hitler te vertoonen als een „bedel monnik". Het bericht van de ontmoeting tusschen Chamberlain en Hitler is te Rome met groote voldoening ontvangen. 8tefani noemt den stap van Chamber lain een gelukkige stuurgreep, weike Juist op het oogenblik gedaan wordt, dat de vrede dreigt ten onder te gaan. De Popoio dl Rome' schrijft: Men moet hopen, dat de ontmoeting van htden tot oplossing leidt van de Tsjecho-S'owaaksche kwestie. Hel initiatief van den BHtschen minister presidente, aldus het blad. verplicht de ge- heele wereld. De Alg. Ned. Ver. v. Vreemdelingenverkeer heeft een tweetal propagandaboekjes uitgege ven. n.l. één voor de provincie Noord-Brabant en een over de drooglegging der Zuiderzee, welke laatste in de Dultsche taal is gesteld. B. de W. te V. Wat voor luis u gevonden hebt, meldt u niet. Alleen op de dieren zullen ze wel niet te vinden zijn. maar ook in nacht hok en ren. Neem de dieren in de handen en bespuit de verzamelplaatsen, o.a. onder de vleugels, onderlijf en hals met hoofd-eau de cologne. Dit kunt gij doen met een rijwiel spuitje. Verder kunt gij tusschen de veeren Insectenpoeder strooien, dat u bij een drogist kunt koopen. Het insectenpoeder doet u ln een stroolbus, een bus met gaatjes. Verder alles goed reinigen en ontsmetten. Heet water met creoline is een probaat middel om alles af te boenen, daarna het nachthok witten met een scheut petroleum door de witkalk. Oppassen dat geen petroleum op de huid van uw kuikens komt. Na verloop van een paar dagen de kui kens nazien en zoo noodig weer inspuiten en instroolen. Geregeld uw dieren controleeren ls een streng voorschrift. Het verloop van de kinder verlamming in ons land. Meening van de leiders van den Amsterdamschen geneeskundigen en gezondheidsdienst. In de Staatscourant van gisteravond Is het aantal gevallen van de zoozeer ge vreesde kinderziekte, poliomyelitis anterior acuta, beter bekend onder den naam kin derverlamming, over de afgeloopen week van 4 tot 10 September verschenen. (Zie onder „Gemengd Nieuws" in dit Blad'. De leiders van den gemeentelijken ge neeskundigen- en gezondheidsdienst te Amsterdam t.w. de directeur dr. J. H Tunt ler en de leider van den gezondheidsdienst dr. H. Peeters, verstrekten de volgende ge gevens over het verloop van deze thans zooveel besproken ziekte. Bezien wij de eijfers, welke ons de periode van 17 Juli tot nu oplevert, en dat is over het geheele land 255, naast die van het buitenland, als bijvoorbeeld Zwitserland en Zweden vooral, dan kan men voor ons land slechts spreken van een epidemietje, aldus dr. Tuntler, doch doch vergeleken bij voorafgaande nor male jaren ln eigen land, zijn er vele gevallen en geven deze een overeen komstig beeld als in de jaren 1929, met 506, en 1930 met 599 gevallen, toen er wel degelijk van een epidemie sprake was. De brandpunten in ons land zijn Twente en Zuid-Holland, resp. met 44 en 134 ge- gevallen, welke als de verspreldlngshaar- den beschouwd kunnen worden. Ten aanzien van de sluiting der scholen hechtte noch dr. Tuntler, noch dr. Peeters daaraan eenige waarde. „Gezien de groote verspreiding van het poliomyelitus virus kan men door sluiting der scholen zeker geen beginnende epide mie ook maar eenigszins beperken", aldus deze leiders. Vandaag zijn bij den directeur van den Geneeskundigen Dienst te Rotterdam twee gevallen van kinderverlamming aange geven Deze betreffen een kind van een Jaar. wonende aan den linker Maasoever en een kind van drie jaar, wonende aan den reohtèr Maasoever. Het hoofdbureau van de Sudeten-Duit- sche partij deelt het volgende mede: Naar aanleiding van het ultimatum van de Sudeten-Duitsche partij had minister president Hodza tegenover afgevaardigde Kail Herman Frank als zijn privé-meening te kennen gegeven, dat de eischen van de Sudeten-Duitsche partij te verwezenlijken waren, hieraan evenwel toevoegend, dat hij in Praag met hem moest onderhandelen Ondanks deze uitlating van Hodza achtte de Tsjecho-Slowaaksche regeering het niet noodzakelijk, de te Asch op een verklaring van de regeering wachtende politieke com missie van de Sudeten-Duitsche partij eenig antwoord op haar eischen te geven Konrad Henlein zag zich ten aanzien van dit feit genoodzaakt, de door hem voor het voeren van onderhandelingen benoemde delegatie van haar opdracht te ontslaan en vast te stellen, dat geen mogelijkheid tot verdere onderhandelingen aanwezig was. Om 18 uur 30 trad Ashton Gwatkln van het bureau van Lord Runciman in contact met de kanselarij van Konrad Henlein ln Asch en gaf hij den wensch te kennen, door Konrad Henlein ontvangen te wor den. Ashton Gwatkin kwam ln gezelschap van de belde leden der missie, Peto en Henderson, des nachts om 1 uur 30 te Asch aan. In de kanselarij van Konrad Henlein werden de heeren volgens opdracht door de afgevaardigden Muenze. Kuenzel, Tscherne en Brand opgewacht en hun werd medegedeeld, dat Konrad Henlein op dat tijdstip onder weg was, terwijl zijn plaatsvervanger Karl Hermann Frank In Eger voor een onderhoud te hunner be schikking stond. De leden van de missie-Runclman wer den in kennis gesteld van het communiqué waarin wordt medegedeeld dat de leden van de delegatie der Sudeten-Duitsche partij door Henlein van hun opdracht zijn ontheven en waarin dit besluit wordt ge motiveerd. De leden van de mlssle-Runci- man reden daaron naar Eger. waar om 2 uur des nachts een onderhoud met Karl Hermann Frank plaats vond, waarbij deze nogmaals de noodzakelijkheid van de eischen der partijleiders motiveerde en de verantwoordelijkheid van de Tsjecho-Slo waaksche regeering ln het licht stelde voor bet feit. dat door het nlet-beantwoorder an de eischen de grondslag voor onder- nnóe;''-i-en definite! vernietigd was Karl Nermann Frank verklaarde zich op verzoek van Ashton Gwatkln bereid, een onde-bo,d niet Konrad Henlein te bewer ken üh. 1 tide houd had 's morgens om 11 uur 45'ie Asch plaats. Bij dit gesprek waren, behalve Konrad Henlein en de leden der missie van Lord Runciman: Gwatkin. Peto en Henderson, de afgevaardigden Karl Hermann Frank en Kuenzel aanwezig. Konrad Henlein schetste, onder verwij zing naar het steeds groeiende aantal der slachtoffers en de brutale maatregelen te gen de Sudeten-Duitschers de ontwikkeling van den toestand in de laatste uren en maakte thans zelf aan de leden der missie van Lord Runciman bekend, dat hij de delegatie, die onderhandelde voor de Su deten-Duitschers, van haar opdracht had ontheven, wijl de door het optreden der regeering alleen veroorzaakte gebeurtenis sen in het Sudeten-Duitsche gebied de ba sis voor onderhandelen hadden vernietigd. Konrad Henlein verklaarde echter, dat een feitelijke en onmiddellijke ver wezenlijking der eischen van de partij steeds nog de mogelijkheid zou bieden, onderhandelingen met de regeering aan te gaan. waarbij echter ln geen geval de acht punten van Karlsbad de basis zouden kunnen vormen, maar met het zelfbeschikkingsrecht van de Su deten-Duitschers rekening zou moeten worden gehouden. Konrad Henlein dankte den vertegen woordigers der missie van Lord Runciman voor hun arbeid, welks doel de regeling der nationallteitenverhoudingen geweest is en gaf tenslotte de schuld aan de Tsjecho- Slowaaksche regeering voor het feit, dat ook het werk dier missie zonder succes moest blijven. Tot zoover deze verklaring. Kundt en Rasche zijn te Praag teruggekeerd. Kundt is teruggekeerd om, naar hij de pers me dedeelde, in dezen moeilijken tijd de par lementaire club niet alleen te laten, zoo meldt het D.N.B. Hij verklaarde uitdruk kelijk geen volmachten tot politieke onder handelingen van de partij te hebben cn dus niet in staat te zijn politieke onder handelingen te voeren. Voorts wordt vam de zijde der Sudeten- Duitschers verklaard, dat te Habersbirk ln het district Falkenau de menigte een aan val heeft gedaan oo de kazerne der gen darmerie en zich heeft meester gemaakt van handgranaten twee machinegeweron en veertig caisson; munitie Afdeelingen gendarmerie, die per au'o aankwamen openden het vuur op de menigte, die van repliek diende. Te elf uur in den morgen trad de gen darmerie volgens de door de Sudeten- Duitsche party ontvangen berichten tegen ongeveer 2000 Sudeten-Duitschers op met zware motormitrailleurs van he' leger. Naar schatting zijn bij de gendarmes tien tot vijftien dooden gevallen De verliezen aan de zijde der Sudeten-Duitschers zijn nog aanzienlijk grooter en kunnen nog niet geschat worden Het Tsjecho-Slowaaksche Telegraafagen'- schaD is gemachtigd, deze berichten met stelligheid tegen t-e spreken en te verzeke ren, dat in het district Falkenau en trou wens ln geheel Tsjecho-Slowaklje de groo'st mogelijke rust heerschte. De mede- deeling van het Sudeten-Duitsche pers bureau zou slechts betrekking kunnen heb ben op de incidenten, die zich Dinsdag !n Falkenau hebben voorgedaan en waarbij zes personen om het leven zijn gekomen Het standrecht is thans geprocla meerd over 12 districten. In een officieel communiqué wordt voorts medegedeeld, dat de politie te Cheb (Eger) bericht had ontvangen, dat zich in het Hotel .Victoria en het Hotel Benzei belang rijke voorraden wapenen bevonden. Om halfzeven gisteravond wilden twee detachemen'en politie, gesteund door twee pantserauto's, tot een huiszoeking overgaan Toen de politie het Hotel Victoria wilde binnengaan, werd van de tweede verdieping en vanuit den kelder alsmede vanuit het tegenoverliggende benzines'ation geschoten. Een pantserauto beantwoordde het vuur. Ook vanuit den kelder van het Hotel Benzei werd geschoten. Men gelooft dat in den kelder van dit hotel een mitrailleur was geolaa'st. Om 8 uur slaagde d« politie er na ge- bru'kmakine van handgranaten in, het Hotel Victoria binnen te dringen Een ze kere George Lelcht, een functionnaris der Siudeten-Duitsche party, werd gearresteerd. In het gebouw werden groo'e voorraden automatLche wapens en revolvers aange troffen! en ze'fs een complete radiozender. Leicht verklaarde, dat zich nog tien per sonen ln het gebouw bevonden. Men weet nog niet, of zy zich nog in het gebouw schu'l houden of gevlucht ziln Voorts is van Sudeten-Duitsche zijde medegedeeld, dat een aantal Sudeten- Duitsche afgevaardigden en functiona rissen door de Tsjechische staatspolitie gearresteerd is en ter beschikking van het standgerecht gesteld, dat tegen hen op grond van de uitzonderingswetten zal op treden. Naar van Sudeten-Duitsche zijde ver luidt, bevindt zich onder de arrestanten ook de afgevaardigde Kuenzel Maar officieel wordt dit evenzeer met de meeste beslistheid tegengesproken. Naar gemeld wordt, zijn er Dinsdag in totaal 21 dooden gevallen, 13 Tsje chen en 8 Sudeten, terwijl 75 perso nen zwaar gewond werden, waarvan 61 Tsjechen, w.o. 37 politie-mannen. Van Sudeten-Duitsche zijde werden echter andere cijfers gegeven: 23 doo den, w.o. 16 Sudeten en meer dan 200 gewonden aan de zijde der Sudeten. DESVERKIEZEND ZEER GEMAKKELIJKE BETALINGSVOORWAARDEN. BOND VAN GEPENSIONNEERDEN BIJ DE NEDERL. SPOOR- EN TRAMWEGEN. Protest tegen pensioenkorting. Op de algemeene vergadering van 12 September J.I., te Hilversum door den Bond van gepenslonneerden bij de Nederland- sche Spoor- en Tramwegen, gehouden, werd een motie aangenomen, waarin krachtig wordt geprotesteerd tegen de afwijzende beschikking van de regeering Inzake het doen vervallen van de 10 pro cent korting op de pensioenen. De regeering beroept zich op den toe stand van het Pensioenfonds en de instel ling der commissie Beumer. Dit beroep wordt in de betreffende motie echter afgewezen, daar liet oud-personeel niet verantwoordelijk is voor den toestand van het fonds en dit ook geen zitting heeft in de commissie. De bond herinnert aan het feit, dat de aangekondigde korting op de pensioenen van burgerlijk en militair personeel niet is doorgegaan en de kortingen op de Indi sche pensioenen zijn ingetrokken. Deze uitzonderingstoestand voor het oud-spoor- en tramwegenpersoneel aldu3 de motie, dient beëindigd te worden. 10# JAAR BURGERLIJKE WETGEVING. Op 1 October a.s. zal de minister van justitie te Den Haag een regeerlngsdlner aanbieden ter gelegenheid van het eeuw feest van de Invoering van de burgerlijke wetgeving, op 1 October 1838. INDISCHE VORSTEN BEZOEKEN DE JAARBEURS. Hedenmiddag brachten de Indische vor sten een bezoek aan de Jaarbeurs te Utrecht Zij werden door den Raad van bestuur ontvangen en zaten vervolgens aan een lunch aan, hun aangeboden door het be stuur van de Jaarbeurs. Na de lunch werd een rondgang door de Jaarbeursgebouwen gemaakt. DE „KARIMATA" VAN TERSCHELLING VERTROKKEN. Hedenmorgen omstreeks dJ uur is de „Kartmata" van Tersoheltng vertrokken. De baggermolen wordt gesleept door de sleepbooten Indus, Sohelde en Donau van de Smit en Co.'s Internationale Sleepdien sten. Ir. van Caprpelle maakt den tocht op de „Karimata" mee. Hét weer is gunstig en de zee kalm. DOORTREKKING VAN DE SAIGON-MJN DER K.N.I.L.M. NAAR HONGKONOT Tijdens de besprekingen van de heeren van Haerten, Hlllen en Harthoorn te Saigon, zal ook de mogelijkheid van het doortrekken der Batavia-Saivon-HJn van de K.N.I.L.M. naar Hongkong ter sprake worden gebracht. In dit gevel zouden zoowel Singapore s Australië over versnelde verbindingen vooi i»s- sagiers cn post onder Nederlandsche vlag be schikken. DE POSTVLUCHTEN. De ..Pelikaan" is vanmorgen van nel vlieg veld Tjllllltan naar Nederland vertrokken. Het toestel vervoert 283 Kg. post. 7 Kg. pokketpost en 116 Kg. goederen. 2—1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 2