BINNENLAND
De wilde Zwanen
79 ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 13 September 1938
Derde Blad
Ho. 24069
GEMENGD NIEUWS
Na de feestweek in de
hoofdstad.
Benige cijfers over de drukte.
Er werd minder licht verbruikt
ondanks de feestverlichting.
Het offloieele bezoek, van H M. de Konin.
gin ls ten einde. Het blijde feest, waaraan
geheel Amsterdam eensgezind heeft deel
genomen en ter gelegenheid waarvan dui-
j-nden uit den lande een bezoek aan de
hoofdstad hebben gebracht, behoort weer
tot het verleden. De Amstelstad heeft een
periode van ongekende drukte en van echte
feestvreugde ter eere van onze Vorstin en
Haar huis achter den rug.
Nu de groote drukte wat geluwd is. heb
ben wit geïnformeerd naar cijfers ter illu
stratie van het onverweldigende bezoek.
Allereerst de spoorwegen. Die toch hebben
hel leeuwenaandeel aan bezoekers verwerkt.
Te Amsterdam zijn Ingenomen 185.333
heen-reisgedeelten van retours, een zelfde
aantal reizigers moest dus ook worden te
ruggebracht naar de plaats van vertrek.
Dat maakt dus reeds een totaal van
370.000 passagiers. Daarbij dienen dan nog
te worden opgeteld duizenden reizigers
met abonement- en trajectkaarten In to
taal zijn Ingelegd 371 extra treinen, die
hoofdzakelijk tot Amersfoort. Alkmaar en
Haarlem liepen.
Enkele waren ingelegd op het geheele
traject Amsterdam—Rotterdam. Bovendien
waren in de spitsuren de gewone treinen,
loopende volgens de dienstregeling, met
ettelijke rijtuigen versterkt. In totaal zijn
zeker meer dan een half millioen passagiers
vervoerd.
Buitengewoon druk is ook het vervoer bij
de Noord-Zuldhollandsche tramwegmaat
schappij geweest. Naar Volendam en Pur-
merend werden 's avonds vele extra treinen
Ingelegd. Naar eerstgenoemde plaats werd
in de drukke uren om het half uur gereden.
Op den nationalen feestdag moesten
's nachts na één uur nog vier extra trams
worden ingelegd.
Ook de diensten op Haarlem en Sloter-
diik waren aanmerkelijk versterkt. Na zes
uur werd op Haarlem een tienminuten-
dienst ingesteld en naar Sloterdijk werd
met driewagentreinen gereden. Op Dinsdag
6 September werd de tienminutendienst
reeds te twee uur in den middag ingesteld.
Een niet onaanzienlijk deel van de be
zoekers uit het Gooi is met de Gooische
tram „verwerkt". Na half elf 's avonds zijn
od den nationalen feestdag niet minder dan
negen tremen met in totaal 25 personen
rijtuigen, elk plaats biedende aan zestig
personen naar het Gooi vertrokken. Ook
Zaterdag was weer een topdag in het ver
voer. Na half elf 's avonds zijn acht treinen
met in totaal twintig rijtuigen Gooiwaarts
gegaan. De in de dienstregeling aangekon
digde tremen reden in zeer versterkte for
matie n.l. van twee of drie treinen waar
van iedere trein bestond uit drie rijtuigen.
Het behoeft geen betoog dat in de stad
het record van vervoercijfers door de ge
meentetram werd bereikt. Op Maandag 5
September zijn 451.500 passagiers vervoerd,
Dinsdag 500 000, Woensdag 425.000. Donder
dag 405.000. Vrijdag 370000. Zaterdag
460 000 en Zondag 365.000. In totaal zijn
dus 2.976.500 passagiers .vervoerd, tegen in
een voor het vervoer normale week 1.635.000
(zonder abonnementen mee te tellen). De
feestweek deed dus het aantal trampassa-
giers mét 80 j>ct. stijgen.
Van de café's, hotels en restaturants zijn
od dit oogenblik nog geen cijfers te ver
krijgen. Het bezoek was echter naar wii
vernemen zeer bevredigend, al waren de
omzetten dan ook niet zoo groot als het
aantal bezoekers mocht doen verwachten.
Het hotelbezoek was uitermate bevrecügend
het meerendeel der hotels was constant
volgeboekt.
Mmder tevreden is het blokband taxi
bedrijf. Door de beperkende maatregelen
heeft de feestweek niet die drukte gege
ven, die men verwachtte. De twee eerste
dagen waren goed. toen kwam echter een
inzinking die zich niet herstelde.
Autobusmaatschappijen en reederijen
hebben naar en ln de stad duizenden be
zoekers vervoerd.
De KL.M. boekte recordcijfers. Het lucht
vaartfeest op 6 September werd door1 16 600
betalende bezoekers bijgewoond; den twee
den dag was het iets minder druk, er waren
toen 7500 kaartjes voor het feest verkocht.
Van 5 tot 10 September zijn in totaal
overdag 144 rondvluchten gemaakt met 1975
Passagiers en des avonds 59 rondvluchten
met 1068 passagiers.
Een record werd bereikt op den eersten
dag van het luchtvaartfeest, Dinsdag 6 Sep
tember, toen overdag 1149 en des avonds
177 passagiers een rondvlucht maakten,
terwijl voor de avondvluchten het record
verd bereikt Zaterdag, 10 September, toen
285 passagiers des avonds een vlucht boven
de geïllumineerde hoofdstad maakten.
De Gem. Electr. Werken heeft in
weerwil van de feestverlichting minder
sfroom geleverd dan in andere weken.
De zee van licht, waarin de hoofdstad
baadde, verbruikte minder stroom dan
de duizenden lampen in de woningen,
die nu niet brandden, omdat men veelal
buitenshuis vertoefde, ook de industrie
Sebruikte minder, evenals vele kan
toren.
MAANDELIJKSCHE VERKEERS
ONGEVALLEN-CIJFERS.
De door het Centraal Bureau voor de
Statistiek regelmatig verschafte voorloopi-
M cijfers omtrent het aantal verkeerson-
Kvallen toonen voor de maand Juni 1.1.
wn zeer ongunstig beeld, schrijft de
KN.A.C.
Voor de eerste 7 maanden van het ka-
knderjaar zijn de gegevens als volgt (tus-
schen haakjes de cijfers van 1937, voor-
zoover bekend)
gedood ernstig gewond
52 306
39 287
42 331
69 348
49 (61) 387 (446)
66 (41) 384 (453)
71 (47) 401 (390)
De nieuwe brug bij
Dordrecht.
De minister van waterstaat heeft me
degedeeld dat de nieuwe brug bij Dor
drecht omstreeks 1 Mei 1939, in gebruik
kan worden genomen. Aanvankelijk
had men er op gerekend dat de in ge
bruiknemingzou plaats vinden tegen
het einde van dit jaar doch dc bouw
van de toelcidcnde viaducten heeft lan
gere voorbereiding gevorderd dan was
voorzien.
Blijft de „Vloot van Piet
Heyn" behouden?
Er heeft zich te Rotterdam een commis
si e gevormd, die de mogelijkheid zal on
derzoeken vier schepen van de vloot van
Piet Heyn, de „Neptunus", „Orangienboom"
„Roode Leeuw" en „Vliegend Hert" te be
houden.
Voorloopig ls er besloten den vier histo-
rischen schepen ligplaats te geven in de
Achterhaven in de nabijheid van het ge
boortehuis en het standbeeld van Piet
Heyn.
Heden zullen de schepen reeds naar
Delfshaven worden gesleept.
Het publiek zal in de gelegenheid worden
gesteld de schepen te bezichtigen. (Hbld.l
ONDERSCHEIDING VOOR
Ir. M. H. DAMME.
Gistermiddag werd in één der lokalen
van hotel Wiltebrug te Den Haag tijdens
een vergadering van het bestuur van de
stichting „Generaal Snijders-fonds" door
den eere-voorzitter, generaal b.d. C. J.
Snijders, met een hartelijke toespraak aan
dr. ir. M. H. Damme, directeur-generaal
der P.T.T., overhandigd de gouden Gene
raal Snijders-medaille, die eens in de 3
jaren wordt uitgereikt, en wel naar aan
leiding van zijn groote verdiensten voor
en zijn opbouwend werk aan het Neder-
landsche luchtverkeer, en met name het
luchtpostver keel".
Copyright P, l. B. Bo* 6 Copenhogon
Ver, heel ver hier vandaan, daar waar de zwaluwen heen vliegen
als het bij ons winter wordt, leefde eens een Koning, die elf zonen
en een dochtertje, Elize geheeten, had. De elf broeders waren
prinsen, die met een fonkelende ster op hun borst en een rinkelen
de sabel op zij, naar school gingen. Daar schreven zij met griffels
van diamant op een gouden lei. Alle prinsen konden uitstekend
leeren. Nooit haperden zij bij het opzeggen van hun les. Ja, het
was aan alles te merken, dat zij echte prinsen waren.
Het prinsesje Elize zat op een bankje van kostbaar spiegelglas.
Zij bladerde in een prentenboek, dat evenveel gekost had als het
halve Koninkrijk. O, de twaalf kinderen hadden het zoo goed.
Helaashim geluk zou nietammer duren. Want wat gebeurde
er? Hun vader, de Koning, die het geheele land regeerde, huwde
met een fcooze Koningin, die heelemaal niet lief was voor de
kinderen. Reeds op den dag dat het huwelijk voltrokken werd,'
moesten de kinderen dit bemerken.
Ir. W. F. DE WIT IN OOST-S1BERIE
OVERLEDEN?
Bij de familie te Delft, Enkhuizen en
Amsterdam is bericht ontvangen, dat ir.
W. F. de Wit in Oost-Siberië zou zijn over
leden. Naar men zich herinneren zal.
werkte de uit Enkhuizen afkomstige heer j
De Wit sinds 1929 in een fabriek te Mos
kou en werd hij om onbekende redenen
gearresteerd en naar Siberië verbannen.
Alle pogingen om iets omtrent hem te
vernemen hebben gefaald.
DE INDISCHE VORSTEN OP
SCHOONOORD.
De sultans van Boeloengan. Deli. Lang-
kat en Pontianak met gezelschap en de
delegaties van de Javaansch'e vorstenlan
den werden gisteren op huize Schoonoord
te Zeist, den zetel van het ..Nationale Cen
trum", dat zij met een bezoek vereerden,
begroet met een welkomstwoord van R. F.
C. baron Bentinck, opperstalmeester van
H. M. de Koningin en voorzitter der stich
ting, die dit bezoek bijzonder zeide te
waardeeren. omdat het ..Nationale Cen
trum", als zijnde in zijn aard een Groot-
Nederlandsohe stichting, van harte hoopt,
dat zijn arbeid onder meer zal bijdragen
tot het vaster snoeren van de banden
tusschen Nederland en de gebiedsdeelen
bij den evenaar. ..Wij zijn u." zoo zeide hij.
..dan ook zoo bijzonder dankbaar voor uw
komst omdat wij daarin een symptoom
meenen te mogen zien van uw sympathiek
staan tegenóver dit streven, dat het
moge nogmaals gezegd worden er op
gericht is om mede te werken aan het ver
sterken van het saamh'oorigheidsgevoel
tussohen de verschillende öeelen van
Groot-Nedêrland
De secretaris, de heer Raams, hield
daarna een uitvoerige uiteenzetting over
doel en wezen der stichting waarvoor de
vorsten veel belangstelling toonden.
Behalve de Indische gasten was een
aantal andere personen ultgenoodigd.
Na een Hollandschen koffiemaaltijd,
waarbij de Indische gasten met de merk
waardigheden der Hollandsohe bakkers
kunst kennis konden maken, hebben de
genoodigden zich begeven naar kasteel
Hardenbroek. het eerste steunpunt van
het „Nationale Centrum" waar zij gerui-
men tijd in dè tentoonstellingszalen ver
toefden.
Een thee op Schoonoord heeft toen den
dag bestoifeö.
DE PRIJZEN VAN ROGGEBLOEM
EN ROGGEMEEL.
Naar aanleiding van de afkondiging van
regeeringswege van de verhöoging met
ingang van 11 September jl. van het mo-
nopolieprijsverschil van rogge met f. 0.50
per 100 kgheeft de commissie-Ger-
brandy. bedoeld in de algemeene verkoops-
voorwaarden voor roggebloem en rogge
meel van de fabrikanten van deze pro
ducten, gisteren beslist, dat de prijzen van
alle roggebloem en roggemeel, welke na 11
September te leveren is op grond van voor
ver koopcontraoten, afgesloten vóór dezen
watum, opnieuw verhoogd worden, en wel:
a. voorzoover betreft roggebloem met f. 0.75
per 100 kg.: b. voorzoover betreft rogge
meel met f. 0.50 per 100 kg.
In het sprookjesachtige paleis van den Koning werd feest ge
vierd. En ook de twaalf kinderen speelden huishoudentje, hun
geliefde spel. Maar in plaats van lekkere koekjes en gepofte
appels, die zij anders altijd kregen, gaf de nieuwe Koningin bun
nu alleen maar wat zand en theekopjes om mede te spelen.
Zij zei, dat zij dan maar moesten doen aéeof dit iets btjaonder
heerlijks was..
DE KINDERLAMMING.
Nieuwe gevallen in verschillende plaatsen.
Te Waddinxveen zijn wederom drie pa
tiënten, waarvan vermoed werd, dat zij
lijdende waren aan kinderverlamming, ter
onderzoek naar het Ac. Ziekenhuis te Lei
den vervoerd. Twee hunner konden geluk
kig gisteren reeds weer naar hun woon
plaats teruggebracht worden. Ook uit
Alphen werden twee kinderen naar het
zelfde ziekenhuis vervoerd, doch ook deze
bleken geen kinderverlamming te hebben.
Gisteren had op het Raadhuis van Wad
dinxveen een conferentie plaats van den
Burgemeester met den Hoofdinspecteur
van de Volksgezondheid Dr. Eijkel en den
Inspecteur Dr Putto en de 3 plaatselijke
doktoren, ter bespreking van den algemee-
nen toestand in verband met de vele geval,
len van kinderverlamming aldaar.
Wederom heeft zich te Groningen een
geval van kinderverlamming voorgedaan
en wel bij een tweejarig meisje. Uit voor
zorg is thans de school, waar een broertje
van het patiëntje onderwijs geiftet, geslo
ten.
In overleg met den inspecteur van de
volksgezondheid is voorts de schlppers-
school te Groningen gesloten.
Ook in de gemeente Moordrecht ls een.
tweede geval van kinderverlamming gecon
stateerd, thans bij een veertienjarig meisje.
In die gemeente zijn de lagere scholerf
voorloopig tot en met 24 September a.s.
gesloten.
Januari
•'bruarl
April
Mei
Juni
Juli
VERSPREIDE BERICHTEN
Evenals te Leiden ls dezer dagen ook
te Helmond een tentoonstelling gehouden
en wel onder den naam „Klimop". Minis
ter Steen'oerghe braeht er een bezoek. Het
aantal bezoekers heeft ruim 50.000 bedra
gen, waarvan alleen op den laatsten dag
bijna 10.000.
UIT NED. OOST-INDIK.
DRIE MENSCHEN VERBRAND.
BUITENZORG 13 Sept. (Aneta'A.N.P
De resident van Tapanoeli meldde aan de
regeering, dat te Laembontar (ln de Dairl-
landen) een huis met drie menschen ls
verbrand.
ONDER AUTO GERAAKT.
Omstreeks vijf uur is gistermiddag de
ongeveer vijftigjarige mevr. de Haan uit
Veendam bij het oversteken van den weg
nabij de brug over het Westcrdiep te
Veendam door een auto aangereden.
Zij sloeg tegen den grond en bleef ern
stig gewond liggen.
Op advies van den geneesheer Heerdt
uit Veendam werd zij naar het Acade
misch ziekenhuis te Groningen vervoerd,
op weg waarheen zij aan de bekomen ver
wondingen is overleden.
Gisteravond omstreeks half zeven is een
achttienjarige jongeman, werkzaam bij de
Gero-fabrieken te Zeist, op den straatweg
tusschen Leersum en Doorn door een auto
aangereden en op slag gedood. Het slacht
offer reed naast twee vrienden op de fiets.
Plotseling schrokken zij voor een achter
opkomende auto waarvan de bestuurder
hevig toeterde. De fietsen geraakten in
elkaar, waardoor een van hen voor de auto
kwam te vallen en door het voertuig werd
gegrepen, met het vermelde noodlottige
gevolg.
WRAK AANGESPOELD.
Op de banken voor Zandvoort
in tweeën gebroken.
Gistermorgen bemerkte een bramenzoe
ker op de duinreep, staande 5 K.M. ten
Zuiden van Zandvoort, dat uit zee een
wrak naar de kust kwam drijven en wel
ter hoogte van de vierde bank. Hij begaf
zich onmiddellijk naar den strandvonder,
den heer P. van der Mije, die met een vlet
dadelijk op onderzoek uittrok. Het wrak
was intusschen naar de kust gedreven en
vastgeloopen op de eerste bank
De strandvonder is van meening. dat het
wrak een woonark is geweest, die waar
schijnlijk van een sleep is -losgeraakt.
Door het stooten op de zandbank is het
wrak in tweeën gebroken, het achterstuk
is ongeveer zeven meter lang en het voor
ste gedeelte dat gedeeltelijk onder water
ligt. ongeveer vijf meter. Op het achter
schip staat een huisje, terwijl op het voor
stuk een gebroken kast in het water ligt.
Men verkeerde in de eerste uren ih de
veronderstelling, dat er menschen op het
wrak aanwezig waren, doch toen het aan
gespoeld was) bleek dit niet het geval te
zijn.
Het wr^c vermeldt geen naam zoodat
men nog naar de afkomst gist.
ELFJARIG KNAAPJE SPOORLOOS
VERDWENEN.
Sinds Zaterdagmiddag omstreeks drie
uur wordt het 11-jarige jongetje Frits
Strating wonende aan de Molenstraat te
Assen, vermist.
De jongen werd omstreeks genoemden
tijd voor een boodschap naar een apothe
ker in de stad gezonden, doch nadien
keerde hij niet naar zijn ouderlijke woning
terug. Zaterdagavond om plm. 10 uur
schijnt hij nog door eenlge jongens op de
Markt te zijn gezien.
Door den burgemeester der gemeente
Assen is reeds opsporing verzocht.
EEN GOOCHELAAR. DIE MET ZIJN TRUC
IN DE MAAG ZAT.
Zondagavond was men bij een familie in
de Slaghekstraat te Rotterdam in gezelli-
gen kring bijeen. Het hoofd van het gezin
hield zijn gasten bezig met een paar goo-
cheltrucjes met kaarten. De 18-jarige aan
staande schoonzoon van de familie, zekere
J. Bosboom, uit de Beukelaerstraat wilde
ook een goocheltrucje laten zien Hij zou
namelijk een gulden spoorloos laten ver
dwijnen. De gulden is inderdaad verdwe
nen. maar niet op de manier, waarop de
goochelaar dit wel had bedoeld. Hij wierp
•het geldstuk omhoog en de bedoeling was,
dat hij het in zijn mond zou opvangen. Hij
deed dit inderdaad, maar de gulden ging
verder. Via de keel en den slokdarm van
den goochelaar verdween het geldstuk in
zijn maag. Op advies van den huisarts is B.
in het ziekenhuis aan den Coolsingel opge
nomen, waar de doktoren nu voor de
puzzle staan hoe den gulden weer te voor
schijn te krijgen. Vad.
WIELRIJDER ERNSTIG GEWOND.
Gistermiddag om 1 uur ontstond een
ernstige aanrijding op den Poeldijkscheweg
op de grens van Den Haag en Wateringen,
echter nog binnen de gemeente 's-Gra-
venhage. Vermoedelijk door onvoorzichtig
oversteken reed de wielrijder G. M wo
nende in de Schoolstraat te Poeldijk, te
gen een personenauto op, waarvan de 38-
jarige G. M.. wonende te Hiiligersberg, de
bestuurder was.
De wielrijder kreeg een zware hersen
schudding. Een particuliere ziekenauto ver
voerde hem naar het R.-K. ziekenhuis aan
het Westeinde.
De toestand van den gewonde is van
dien aard, dat hij nog niet gehoord kon
worden.
VERDRONKEN.
Gistermiddag om vijf uur is een driejarig
schippersmeisje bij het spelen op een schip
liggende in het Buitendamsterdiep te Gro
ningen komen te vallen en te water ge
raakt. Het kind verdween in de diepte. Het
stoffelijk overschot van het meisje is later
opgehaald.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
RECHTS HOUDEN IN GEHEEL
OOSTENRIJK.
Aangepast aan de gebruikelijke
regelingen.
In aansluiting op vorige berichten over
een wijziging in de Oostenrijksche ver
keersregeling, welke zou worden aangepast
aan de in Duitschland geldende voor
schriften, deelt de K.N.A.C. ons mede,
dat men met ingang van 19 September
in geheel Oostenrijk rechts zal moeten
houden. Werd reeds voor de aansluiting
van Oostenrijk bij het Duitsche rijk m
Tirol en Karnten rechts gehouden in het
overige gedeelte hield men nog steeds
links. Voor deze streken is dus met ingang
van 19 September deze regel niet meer van
toepassing en volgt men de regeling zooals
deze in de meeste West-Europeesche lan
den van toepassing is.
