DE POLITIEKE SPANNING
Reeds 125 Jaar brengen wij
ZAALBERG-DEKENS!
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 10 September 1938
Derde Blad
No. 24067
De „Times" goöft roet in het eten van Runciman.
79 ste Jaargang
1 BUITENL. WEEKOVERZICHT
GEMENGD NIEUWS
De crisis nabij.
Een week van de grootste spanning ligt
achter ons, een spanning, die, helaas, nog
niet als geëindigd is te beschouwen en nog
voortduurt.
We beleefden als het ware een herhaling
van de crisis-dagen van 1914. Evenals toen
spitste de situatie zich steeds scherper toe
naar het crisis-punt: er op of er onder
Hetgeen practisch beteekent: vrede of oor
log. Hoe men het draait of wendt, het is
niet anders.
Gelukkig laat het verloop van zaken nog
hoop, dat het einde een ,er op" zai worden.
Laat ons daarop bouwen.
Plotseling heeft de regeering te Praag
een vierde plan aangeboden aan de Su
deten, dat alle totdusver gedane voorstellen
geheel omver wierp. Men zou, na hetgeen
daarovfer reeds is gemeld, kunnen spreken
van een Zwitserseh systeem, dus een plan,
dat aan de 8 eischen van Karlsbad zoo al
niet geheel dan toch zeer ver tegemoet
komt. Het plotselinge van deze aanbieding
laat zich natuurlijk verklaren uit het drin
gen van den tijd, vooral nu te Neurenberg
het groote partij-congres der Nazis bijeen
is gekomen, dat Maandag zal worden ge
sloten met een rede van Hitier. Dat alleen
beteekent reeds, dat voor de sluitingsrede
de keuze in een van beide richtingen ge
maakt zal moeten zijn, want Hitler zal
moeilijk het zwijgen kunnen bewaren in
een zoo Europa in haar geheel bezig hou-
dtnde affaire.
Partijdag van Groot-Duitschiand is de
leus van 1838 te Neurenberg. Het ziet na
tuurlijk in de eerste plaats op de toevoe
ging van Oostenrijk bij het Derde Rijk,
maar behooren de Sudeten-Dultschers ook
niet tot den Duitschen stam? Zij mogen
niet vergeten worden. Ook al wordt offi
cieel nog nimmer van een ..Ansohluss" ge
sprokenTrouwens, Hitler heeft zich
reeds opgeworpen als de 'beschermer der
rechten van zijn stamgenooten in Tsjecho-
Slowakije.
Praag deed dan, gelijk gezegd, onver
wacht groote concessies. Er is geen twijfel
meer mogelijk, na hetgeen Tsjechische
olficieele persoonlijkheden daarover heb
ben uitgelaten, dat dit geschied is onder
zwaren druk van Praag's vrienden. Het
geen, practisch gesproken, wil zeggen: on
der pressie van Engeland. Het is immers
Groot-Brittarmlë, dat de leidende rol speelt
in dit alles overheebschende vraagstuk,
daar Frankrijk en de Sovjets zich liever op
den achtergrond houden, om te Berlijn
geen reden te geven tot ontstemming. De
houding van Parijs en Moskou is boven
dien bekend genoeg: zij zullen onwrikbaar
hun verdragsverplichtingen nakomen.
Duitsohland weet dat en vandaar dan ook,
dat de Duitsche pers steeds klaagde, dat
Piaag door zijn vrienden werd opgestookt
om niet te ver te gaan. Alleen Engeland
bleef over als arbiter en vandaar ook de
zending van lord Runciman. En het is En
geland geweest, dat Praag heeft gedreven
tot zijn jongste concessies. Engeland wil,
als het eenigszins kan, Europa redden van
een nieuwen oorlog, die ons werelddeel zou
ruïneeren, daaraan kan moeilijk worden
getwijfeld. Naar het einde der beschaving
Is wellicht een ietwat te krasse uitdruk
king, maar voor Europa zou het den ge
nadeslag beteekenen. Men kan dus het
Engelsche streven niet anders dan volmon
dig toejuichen.
Engeland wenscht dat Tsjecho-Slowakije
zoover den Sudeten-Duitschers tevreden
stelt als slechts eenigszins mogelijk is met
behoud van Praag's souvereine rechten.
Daaraan mag niet worden getornd. Een
vraag is evenwel, of Engeland niet over
het hoofd van lord Runciman heen, zijn
pressie heeft geoefend; daarover loopen de
meeningen volslagen uiteen. Zou dit het
geval zijn. dan is de positie van den En-
gelschen bemiddelaar er niet beter op ge
worden
Diens positie is trouwens reeds bedenke
lijk aangetast en met lord Runciman's
zeggenswaarde ook het Engelsche prestige!
door de onverwachte verklaring van een
zoo invloedrijk Engelsch orgaan als de
..Times" is, of niet secessie van Sudeten-
Duitschland aan het Derde Rijk mogelijk
is m.a.w. de Anschluss, die volgens offi-
cieele verklaring der regeering-Chamber-
lain niet zou kunnen worden getolereerd.
Ziedaar weer eens een zeer bedenkelijk ver
schijnsel: juist als de crisis nadert, geeft
de „Times" een oordeel, dat ernstig doet
twijfelen of Engeland dan wel zoo rots
vast staat achter de politiek van Praag en
zijn bondgenooten. Hoe kan een blad, dat
zulke nauwe relaties onderhoudt met de
regeering, op zoo'n beslissend moment een
dolksteek in den rug toebrengen? Het
moet daartoe toch geïnspireerd zijn van
officieele zijde. Men tast echter volkomen
'n het duister, vanwaar die houding zoo
onverwachts is gekomen. In ieder geval is
de proefballon niet opgegaan. In Engeland
zelf is zooveel verontwaardiging geuit, is
zoo scherp de houding van het blad gelaakt
om van Frankrijk en Tsjecho-SlowaïEIje
maar te zwijgen! dat de regeering zich
gehaast heeft om op de meest krachtige
wijze een dementi te geven, dat er eenige
verandering in haar houding was gekomen.
En Duitsohland zal goed doen zich daar
naar te richten. Maar is eenige twijfel
thans toch niet gerechtvaardigd? Het is
slechts te hopen, dat de toon, die na het
.Times"-artikel vanuit Engeland heeft
weerklonken, zal worden opgevat als de
slem van Engeland, zooals werkelijk het
Seval ts, anders zou de „Times" de schuld
°P zich moeten nemen voor den rampspoed
van 1914; toen Engeland niet duidelijk ge
noeg had gewaarschuwd
Maar keeren wij nogmaals terug tot ons
Punt van uitgang: Praag heeft voor de
vierde maal voorstellen gedaan, die in
groote lijn zeifs het laatste woord worden
genoemd. Over details en uitvoering kan
gesproken worden, maar Praag verzekert
niet verder te kunnen gaan, dan nu is aan
geboden. Anders zou de souvereiniteit in
het gedrang warden gebracht.
Hoe is de ontvangst geweest bij Hen-
leln c.s.? Een beslissend antwoord daarop
is niet te geven. Het verluidt, dat, na raad
pleging van Hitier, de Sudeten geneigd wa
ren de voorstellen te aanvaarden als basis
voor onderhandelingen, waardoor een be
vredigende regeling binnen de grenzen der
mogelijkheid had gelegen, maar definitief
is dit nog niet, daar enkele incidenten als
in Moravisch-Ostrau den Sudeten er toe
hebben gebracht de besprekingen op te
schorten, tot haar voldoening zal zijn ge
geven inzake genoemde incidenten.
Waren die incidenten dan zoo ernstig?
Hetgeen van de zijde der buitenlandsche
pers, en zelfs van die van de missie-Run-
ciman. wordt gemeld, doet daaraan twij
felen. Is de bedoeling dan tijd-winnen om
een of andere reden?
Een gevaarlijk geluid komt tot ons in
een bericht, dat men Hitier zou willen doen
ingrijpen in de bestraffing der schuldige
Tsjechen aan de incidenten. Dat lijkt veel
op Oostenrijk's eisch van 1914 in Servië
recht te spreken, die mede den oorlog ten
gevolge had.
Hoe het echter zij, de crisis nadert haar
hoogtepunt. Moge de vrede worden gered
in het waarachtige belang van ons oud
Europa
ECHTELIJK DRAMA TE OUDGASTEL.
Man brengt zijn vrouw zes messteken toe.
Te Oudgastel bij Roosendaal heeft zich
een drama afgespeeld tusschen de jeugdige
echtelieden F Lambrlchts en zijn vrouw
Hij had voortdurend oneenigheid met zijn
echtgenoote, die hij er van verdacht be
trekkingen te onderhouden met zekeren T.,
met wien de vrouw wel eens ging smok
kelen.
Toen op den nationalen feestdag e"r op
tocht door het dorp trok, waaraan ook L.
deelnam, zeide hij zijn vrouw thuis te blij
ven om op de kinderen te passen. L. dronk
rijkelijk van het gerstenat, dat overvloedig
op een praalwagen in den optocht aan
wezig was. Toen hij 's avonds, na nog ver
schillende café's te hebben bezocht, huis
waarts kwam, was zijn vrouw niet aan
wezig. Woedend en in een vlaag van ja-
loerschheid ging hij er op uit. Hij ont
moette zijn echtgenoote in de Vierschaar-
straat, waar hij haar met een mes zes
steken in hoofd, hals, borst, rug en onder
lijf toebracht. De vrouw zakte hevig
bloedend bewusteloos aan den kant van
den weg ineen. Haar man bleef den heelen
nacht bij haar zitten. Eerst in den vroegen
morgen werden zij door voorbijgangers op
gemerkt, waarop zij naar huis gingen. Hij
zette de vrouw, die veel bloed verloren had,
op zijn fiets en bracht haar zoo naar de
woning. De politie, die zich met geweld toe
gang tot de woning moest verschaffen,
vond de vrouw met bloed overdekt te bed
liggen. Zij werd in bewusteloozen toestand
naar het ziekenhuis gebracht. Hoewel zeer
ernstig, blijkt haar toestand niet hopeloos.
Bij onderzoek door rijks- en gemeente
veldwachter werd een met bloed bevlekt
mes gevonden, dat aan L. toebehoorde.
Beiden weigerden aanvankelijk een verkla
ring af te leggen, doch gisteravond laat
heeft de vrouw in het ziekenhuis, na door
haar broer bezocht te zijn, een volledige
bekentenis ten nadeele van L. afgelegd.
De dader is niet gearresteerd, zulks met
het oog op de kinderen, die dan onverzorgd
zouden achterblijven. Msb
WOONHUIS UITGEBRAND TE HENGELO.
4192 (Ingez. Med.J'
KOSTBAAR COLLIER TERUGGEVONDEN.
De vorige maand verloor een dame uit
Arnhem, die in een hotel te Domburg lo
geerde. een paarlen collier ter waarde van
ongeveer f. 1800. Zij volgde den gebruike-
lijken weg en deed per omroeper mededee-
ling van het verlies. Het collier werd ech
ter niet gevonden. Een kamermeisje in een
pension herinnerde zich, dat zij een kind
van eer. badgast met. een collier ha$ zien
spelen. Zij deelde dit den vader van het
kind mee en wees hem er op. dat dit col
lier wel eens het verloren sieraad zou kun
nen zijn. De vader schonk echter geen aan
dacht aan het verhaal van het meisje. Na
dat eenige weken verloopen waren, schreef
het meisje een brief aan de dame, die in
middels naar Arnhem was teruggekeerd.
Deze zond den brief door naar de maat
schappij. waarbij zij verzekerd was. Een
inspecteur van de maatschappij stelde een
onderzoek in en het gevolg was. dat het
coUier te Hillegersberg tusschen het speel
goed van het kind te voorschijn kwam. De
schranderheid en de vasthoudendheid van
het kamermeisje zijn door de verzekerings
maatschappij ruimschoots beloond
NR.Crt.
NOODLOTTIG ONGEVAL.
Dezer dagen is de slagersbediende Th.
Hanegraaf te Schijndel met zijn rechter
oog in een ijzeren vleeschhaak geloopen.
De haak drong precies onder de oogschelp
de oogkas binnen. Direct werd door dokter
Operraay de eerste geneeskundige hulp
verleend, waarna het slachtoffer thuis
werd behandeld. Aanvankelijk liet de toe
stand zich niet ernstig aanzien, doch er
deden zich complicaties voor. waarop Ha-
negraaf naar het ziekenhuis te 's Herto
genbosch is vervoerd. Hier werd operatief
ingegrepen, hetgeen niet meer mocht ba
ten. Het slachtoffer is eergisteravond over
leden.
LYSOL GEDRONKEN.
Een l'/i jarig jongetje. A. S. uit de Fer
dinand Bolstraat te Den Haag, was met
zijn moeder op bezoek bij een familie in
de Frans Halsstraat aldaar. Het knaapje
ging uit kinderlijke nieuwsgierigheid naar
de keuken, waar in een kastje een flesch
lysol stond. Het kind nam deze flesch in
eCn onbewaakt oogenblik en dronk er uit.
Het moest door den Geneesk. Dienst naar
het Juliana kinderziekenhuis worden over
gebracht, waar het kind aan de gevolgen
is overleden.
MOTOR TEGEN EEN BOOM GEREDEN.
Gistermiddag omstreeks vier uur heeft
zich op den verkeersweg HorstVenray een
noodlottig ongeluk voorgedaan, dat den
29-jarigen slager L. Smits uit Cuyck het
leven heeft gekost.
Deze reed op zijn motorfiets met matige
vaart langs het uitspanningsoord ,.De
Nieuwe Lind". toen hij door onbekende oor
zaak in botsing kwam met een boom. De
man werd ernstig gewond en is naar het
St. Antonius-ziekenhuis te Horst overge
bracht. Kort na aankomst aldaar bezweek
hij echter aan de bekomen verwondingen.
Het slachtoffer was ongehuwd.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
ONGELUK OP ONBEWAAKTEN
OVERWEG.
16 dooden.
Op een onbewaakten overweg nabij
Gerone i Spanje) is een personentrein op
een met benzine geladen tankauto gere
den. Hierdoor werd een ontploffing veroor
zaakt. welke door brand gevolgd werd.
Twaalf personen zijn om het leven geko
men en 31 gewond. Vijf huizen zijn geheel
in vlammen opgegaan. Vier gewonden zijn
later overleden.
DE DOOD VAN DEN GRAAF VAN
COVADONGA.
Miss Mildred Gaydon. die de auto be
stuurde, waarin de graaf van Covadonga
verongelukt is, is door de jury van iedere
schuld vrijgesproken.
NOODWEER IN FRANKRIJK.
Gistermiddag omstreeks vier uur brak
door onbekende oorzaak brand uit in de
woning van den heer K. G. Pot, gelegen aan
de Oldenzaalschestraat te Hengelo O Het
vuur greep zoo snel om zich heen, dat. hoe
wel de bewoners thuis waren, er van den
inboedel niets kon worden gered. De ziek
te bed liggende echtgenoote van den heer
Pot kon in veiligheid worden gesteld. Zij is
bij familie ondergebracht. Het aanwezige
geld kon tijdig meegenomen worden De
brandweer was spoedig ter plaatse, doch
moest zich bepalen tot het omverhalen der
muren en het dooven van de smeulende
resten De bewoner was verzekerd
Een noodweer, dat vier en twintig uur
duurde, heeft boven de Fiansche provincie
Le bas Languedoc gewoed Huizen werden
vernield in steden en dorpen, de wegen
werden door de voortstroomende water
massa's uitgehold en tot wilde rivieren her
schapen, wijngaarden overstroomden oog
sten gingen verloren. Een twintigjarig
meisje is te Caissargues. nabij N ir.es ver
dronken. De straten van Montpellier werden
woeste stroomen. Tevens is in dezelfde
streek een felle hagel neergeslagen, waar
door de oogsten totaal verwoest werden.
De schade kan nog niet worden geschat.
dO"h is overal buitengewoon groot.
(Ingez. Mod.)
7041
