Onveranderde situatie in
T s j echo-Slo waki j e
TRIUMPH
DE 1 CENT
SIGARET
SMAAKT U
BESLIST
BETER!
LEID5CH DAGBLAD - Eerste Blad
Vrijdag 9 September 1938
Inspanning voor den vrede
'N TRIOMF
VAN SMAAK
STADSNIEUWS
Duitsche autoriteiten
wenschen spoedige
hervatting der onder
handelingen
Er bestaan geen
toovermiddelen
LAND- EN TUINBOUW
VEREEN IGDE-VA55CHERIJEN
VITTE-SINGEL-13-LEIDEN.
DE HUTSPOTRACE OP 3 OCTOBER.
In den opzet van de Ster-estafette ..De
Hutspotrace'' op 3 October as. is een kleine
wijziging gekomen. In afdeeling C, school-
ploegen van Leidsche openbare en bijzon
dere U.L.O. en Middelbare scholen, waar
van de deelnemers op 3 October a.s. 16
jaar of ouder zijn, wordt n.l. niet geloopen
door 12 deelnemers elk 100 m.. maar door
10 deelnemers ieder 120 m.
De trajecten zijn zoodanig vastgesteld,
dat alle ploegen zullen starten in de om
geving van dc Petruskerk én ook alle
ploegen voor de laatste wissels zullen uit
komen op de Thorbeckestraat. waar dc
finish zal zijn een tiental meters voor de
Rodenburgerstraat.
Voor de afdeelingen A. B en C zijn vier
trajecten van 1200 m. uitgezocht en web
Start Lammenschansweg bij.lantaarn n.
Koninginnelaan, Narcissenstraat. Pieter de
la Courtstraat. Lindenstraat, Leliestraat.
Lorentzkade, Thorbeckestraat.
Start Kamerlingh Onneslaan bij no. 33,
De Sitterlaan, Lorentzkade. Thorbecke
straat.
Start Lammenschansweg bij no. 40,
Hyacinthenstraat. Meidoornstraat. Tul
penstraat. Acaolastraat, Koninginnelaan,
Zeemanlaan, Thorbeckestraat.
Start Lammenschansweg bij no. 31, Zoe-
terwoudsche Singel. Cronesteinkade. v. d.
Brandeïerkade. Thorbeckestraat.
Voor afdeeling D (sportvereenigingenl
zijn twee trajecten' van 2000 m. gekozen
en wel:
Start Kamerlingh Onneslaan bij de Hugo
de Vriesstraat, Kamerlingh Onnesplein,
Koninginnelaan. Heerenstraat. Zoeter-
woudsche Singel. Lammenschansweg, Zee
manlaan, Thorbeckestraat.
Start Lammenschansweg bij no. 54,
Kastanjekade, Heerenstraat, Koninginne
laan. Kamerlingh Onnesplein, v. d. Waals-
straat. De Sitterlaan. Van 't Hoffstraat,
Zeemanlaan. Thorbeckestraat,
Hoeveel ploegen op ieder parcours zullen
starten zal afhangen van het aantal in
schrijvingen. Scholen en vereenigingen
kunnen in iedere afdeeling met meer dan
eén oloeg inschrijven. De Commissie be
houdt zich echter het recht.voor inschrij
vingen te weigeren, indien het aantal
deelnemende ploegen in een afdeeling te
groot zou worden.
De Inschrijving sluit op 15 September
a.s. Rijnsburgerweg 47.
Alvorens toe te stemmen in
de hervatting; van de onder
handelingen, zullen de Sude-
tenduitschers, naar verluidt,
er op aandringen, dat Hitier
zijn steun verleent ten be
hoeve van een zware bestraf
fing van de betrokkenen bij
het incident van Moravisch
Ostrau. aangezien zij van
oordeel zijn, dat bij de vroe
gere incidenten betrokkenen
een te lichte straf hebben
gekregen.
De Duitsche autoriteiten
wenschen echter een zoo
spoedig mogelijke hervatting
van de onderhandelingen,
teneinde Hitier de gelegen
heid te geven om in zijn
redevoering van Maandag
aan te kondigen, dat een
regeling op handen is.
V
POTTER T60 *.90
TOBEN ".35 -.60
die in enkele dagen won
deren verrichten. Maar - wél
kunt U zélf wemderen doen,
door. Uw gezicht regelmatig met
4711" Malt-Cremc te verzor
gen. Dan krijgt de huid een
jeugdige souplesse en wordt
Uw teint beschermd tegen scha
delijke invloeden. Mall-Creme is
een ideale onderlaag voor elke
poeder en is fijn geparfumeerd met
échte "4711Eau de Cologne
Des avonds voor
voeding en ver
sterking van de
huid "4711 "Cold
6921
(Ingez. Mrd
MILITARIA.
Van 19 September tot 5 October komt
een gedeelte .van de lichting 1932 korpo
raals en soldaten der bereden artillerie en
de geheele lichting korporaals en soldaten
der bereden artillerie van de lichting 1934
voor de oefeningen in oorlogsverband bij
6 R.V.A. onder de wapenen.
Het gepubliceerde bericht, dat de
Sudetenduitsche partij zich bereid zou
hebben verklaard, de onderhandelin
gen te hervatten, blijkt voorbarig te
zijn. Weliswaar zijn de Sudeten-Duit-
sche afgevaardigden Kundt en Rosche
gistermiddag door Hodza ontvangen,
doch dit onderhoud had betrekking op
de incidenten te Moravisch Ostrau.
De speciale Havas-correspondent te Neu-
I renberg zegt, dat politieke kringen aldaar
den toestani}, die sinds yfoensdag,tusschen
dc Sudeten-Duitschers én de Praagsche re
geering ontstaan is, aldus definieeren:
6949
(Ingez. Med.)
DE STERRIT OP 3 SEPTEMBER.
De winnaar van het motorklokje, dat als
prijs was uitgeloofd voor den Tijd-Raad-
wedstrijd, is de heer C. H. J. Boutens,
Haagweg 23 Monster. De door de Commis
sie officieel vastgestelde tijd was 8 uur en
4 minuten en werd door' den winnaar het
dichtst benaderd met den tijd van 8 uur
en 2 minuten. De beker, bestemd voor
de Motorclub, die met haar leden
deelnemers den grootsten afstand
nad afgelegd, ls gewonnen door de
Motorclub Spaarnestad te Haarlem en de
lauwertak, bestemd voor den verstkomende
deelnemer, door den heer Bruyn, wonende
te Ommen bij Groningen. Laatstgenoemde
is gestart van Delfzijl en had bij aankomst
aan de finish te Leiden 288.8 K.M. afge
legd. En hiermede was aan zijn rijden op
dien dag nog geen eind gekomen, want hij
moest nog naar Ommen terug en dat was
ook weer ruim 200 K.M. In totaal heeft
deze heer dus op den 3en Sept. ongeveer
500 K.M. gereden, wat een prachtprestatie
is! Aan de plaquettes wordt hard gewerkt;
zoodra deze klaar zijn, zullen zij bij de
rechtmatige eigenaars thuis bezorgd wor
den.
CONCERT IN „ENDEGEEST".
Gisteravond gaf Valkenburg's Harmonie
ln ..Endegeest" een concert. In vlot tempo
werd 't zeer gevarieerde programma afge
werkt, terwijl ook het patienten-zangkoor
eenige liederen ten beste gaf.
De geneesheer-directeur dr. F. J. Stuur
man dankte in waardeerende woorden na
mens de verpleegden.
Men onderhandelt thans over een hervat
ting der onderhandelingen".
In dezelfde kringen is men, volgens ge
noemden correspondent, van meening, dat,
wijl het contact niet verbroken is, er op
het oogenblik geen reden is. zich aan al te
groot pessimisme over te geven.
Niettemin, zoo zeggen zij, is de atmosfeer
verre van opgeklaard, en men ziet vol
strekt niet in. hoe er een toenadering zou
kunnen tot stand komen tusschen de te
gengestelde zienswijzen.
Een D.N.B.-bericht uit Praag komt
echter met de opzienbarende mede-
deeling, dat voor £et geval de jongste
verregaande toenadering van Praag
toch nog op een mislukking zou uit-
loopen, Kuncrman nog een soort „ach
terdeurtje" zou hebben.
Het bericht luidt:
Een bureau, dat ln nauwe betrekking
(Ingez. Med.)
VRAGEN EN ANTWOORDEN.
Vraag. Heb een Fuchsia in pot in den tuin
staan. Kan lk deze plant weer in huis zetten en
wanneer?
D. L. v. P. te L.
Antw. Begin October haalt u de plant naar
binnen en snydt de stengels tot de helft in.
Houd de plant gedurende den winter koel.
liefst ongestookt en giet matig. Geef na den
winter nieuwe aarde en snijdt de takken nog
meer in. U krijgt dan een volgend jaar krach
tige jonge loten met mooie bloemen.
Vraag. Kunnen knolbegonia's na den bloei
in den grond blijven?
D. L. v. P. te L.
Antw. Wanneer de planten zijn uitgebloeid
of door nachtvorsten zijn beschadigd, haalt u
de knollen uit den grond, verwijdert de stengels
en wortels en laat de knollen een paar dagen
drogen in wind en zon. Daarna kunt u de rest
van de wortels verwijderen en de knollen in
kistjes leggen tusschen droog turfmolm. Zoo
overhouden op een vorstvrije, niet te warme
plaats en kunnen de knollen een volgend voor
jaar weer aan den groei gebracht.
Vragen op Tuinbouwgebied aan de Redactie
onder motto „Tuinbouw".
(Ingez, Med.)
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging:
Firma J. Buurman en Zn., Utrechtsche
Jaagpad 10 a. Leiden. Bloemisterij. Het
filiaal (bloemenmagazijn) Breestraat 3,
Leiden, is overgegaan aan H. Buurman Jr..
die deze zaak. voortzet onder den naam: H.
Buurman v/h. filiaal J. Buurman en Zn.
(met ingang van 1 Sept. 1938).
DUURTVER. „GROENESTEEG VOORUIT'
Gisteren is in de 1ste Groenesteeg opge
richt een vereeniging genaamd „Buurt- en
Winkeliersvereen. Groenesteeg Vooruit".
Het doel dezer vereeniging is om bij na
tionale feesten en dergelijke voor passende
versiering en amusement zorg te dragen
en hiermede de verschillende bedrijven, in
deze wijk; evestigd. meer onder de aan
dacht van het publiek te brengen. Het
bestuur is als volgt samengesteld: J.
Bronsgeest, voorz.; V. B. van Dlden. secr.;
J. Muusse, penningm. Het secretariaat ls
gevestigd: le Groenesteeg 14.
6945
(Ingez. Med.)
Gisteravond ls de 28-jarige wielrijd-
ster mej. H. H. op de Breestraat, doordat
zij moest uitwijken voor eenige voor haar
rijdende fietsers, die zonder een teeken te
geven plotseling van richting veranderden,
aangereden door een stadstram.
Me). H bekwam verscheidene schaaf- en
hoofdwonden en is door den E.H.D. ter be
handeling naar het Academisch Zieken
huis overgebracht.
De Wethouder van Fabricage is ver
hinderd morgen spreekuur te houden.
met de Praagsche regeering staat, meldt,
dat de missle-Runciman Maandag een ver
trouwelijk document aan het Britsche mi
nisterie van buitenlafidsche zaken heeft
gezonden. In dit document zouden o.a. de
resultaten vervat zijn van de besprekingen
tusschen Runciman en Henlein, verder
het nieuwste plan der Tsjecho-Slowaak-
sche regeering en het ontwerp voor eon
bemiddelingsvoorstel van lord Runciman,
dat bestemd is voor het geval het jongste
regeringsontwerp door de Sudeten-Duit-
sche partij van do hand zou worden ge
wezen.
Over het algemeen staat men echter
heel sceptisch tegenover dit bericht. Voor
al waar Runciman's positie zeer verzwakt
ls door het befaamde „Times"-artlkel, dat
ook in Engeland zelf zeer groote veront
waardiging heeft gewekt.
Straffen wegen-, incidenten te Ostrau
De Tsjocho-Slowaakschc autoriteiten
hebben reeds sancties getroffen tegen
politiebeambten, üie verantwooroenjK
geacht kunnen worden voor de inci
denten te Ostrau. Het onderzoek duurt
nog voort en de schuldigen zullen met
uiterste gestrengheid worden gestraft.
In verband met deze Incidenten zijn de
politieke ministers gisteren bij Benesj bij
eengekomen om den toestand te bestu-
deeren en de maatregelen te overwegen,
die noodig zijn.
Gistermiddag om half vijf heeft Hodza
ae afgevaardigden Kundt en Rosche ont
vangen en hen in kennis gesteld van de
resultaten van het door de Tsjecho-Slo-
waaksche autoriteiten ingestelde onderzoek
en van de sancties, die reeds genomen zijn
en nog genomen zullen worden, aooöra het
onderzoek is geëindigd.
Benesj voor de radio
Benesj zal of morgen of Zondag een
rede houden voor de radio. Volgens het
Prager Tageblatt is die vastgesteld op Zon
dagavond 6 uur.
Nieuwe incidenten.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt, dat
de politieke districtsautoritelten te Jagern-
dorf niet willen toestaan, dat de lijkkist
van den soldaat Alfred Knoll, die bij zijn
opkomst voor het vervullen van zijn mili
tairen dienstplicht een functie bij de Su-
deten-Duitsche partij bekleedde cn, naar
verklaard wordt, door zelfmoord om het
leven is gekomen, geopend wordt en dat
een Duitsche arts aanwezig is bij de lijk
schouwing. Het lid der Runciman-mlssie,
Sutton Pratt, heeft, naar verluidt, den
wensch geuit, dat een Duitsche arts erbij
gehaald wordt.
De Sudeten-Duitsche partij heeft vertoo-
gen gericht tot de autoriteiten te Praag,
daar. volgens het D.N.B., de Duitsche be
volking te Jagerndorf en omstreken zeer
opgewonden is en een nadere' opheldering
van het geval dringend noodzakelijk acht.
De partij heeft wegens het overlijden
van Alfred Knoll rouw aangenomen.
Het Tsjecho-Slowaaksche persbureau
deelt mede, dat te Opava incidenten ver
oorzaakt zijn, doordat vrouwen, die zich
voor het raadhuis verzameld hadden, een
optocht wilden vormen, het verbod der po
litie ten spijt.
Intusschen hebben de Sudeten-Duit
schers te Opava een schoolstaking afge
kondigd. Zij eischen inschrijving der kin
deren op Duitsche scholen.
Volgens Havas zouden gisteravond tus
schen halfacht en halfnegen te Praag de
monstraties hebben plaats gevonden door
een groep van 4000 personen, „meeren-
deels leden der S.D.P.", die „Deutschland
über alles" en het Horst Wessellled zon
gen en riepen: „Ein Volk, ein Reich, ein
Fiihrer".
Botsingen met politie en tegendemon-
stratles zouden hebben plaats gevonden,
waarbij enkele ruiten werden gebroken.
Te halfnegen was de rust hersteld.
Engeland confereert.
Om vijf uur gistermiddag arriveerden
Halifax en Cadogan ln Downingstreet om
opnieuw een onderhoud met Chamberlain
te hebben. Van Sittart was enkele oogen-
blikken eerder aangekomen, evenals sir
John Slmon. Ook McDonald, Klngsley
Wood bezochten Downingstreet.
Naar Reuter opmerkt, vormen de terug
keer van Chamberlain uit Schotland, uit
stel van Halifax' vertrek naar Genève en
(Ingez. Med.)
de drukke besprekingen in de ambtswo
ning van den minister-president een aan
wijzing voor den ernst, waarmede men in
Britsche kringen cfe Tsjecho-Slowaaksche
situatie beschouwt.
De Britsche kabinetsraad is Intusschen
tegen Maandagochtend elf uur bijeenge
roepen. Naar Reuter meent te weten, ls
het de bedoeling, de ministers op de hoog
te te stellen van de ontwikkeling van den
internationalen toestand sedert de bijeen
komst op 20 Augustus.
Wanneer Bonnet en Halifax naar Ge
lieve zullen vertrekken, ls nog niet met
zekerheid te zeggen. Zij hebben daarom
trent nog geen besluit genomen, doch
volgens een bericht van Havas uit Genève
zullen de belde ministers daar niet voor
Dinsdag aankomen.
Ook Beek, de PooLsche minister van
buitenlandsche zaken, heeft zijn vertrek
naar Genève uitgesteld.
Havas maakt gewag van het feit, dat
Washington het secretariaat van den Vol
kenbond heeft meegedeeld zich ter gele
genheid van de Assemblée te zullen doen
vertegenwoordigen door zijn. gezant te
Bern. Het is de eerste maal, dat de regee
ring van de Vereenlgde Staten officieel
belangstelling voor de debatten manifes
teert.
Geruchten loopen, dat Engeland ter As
semblée het initiatief zou nemen tot wij
ziging van het sanctie-artikel ln den zin
van de wenschen van de Noordelijke sta
ten. De woordvoerder van de Britsche
delegatie, aldus Havas, heeft zonder overi
gens deze geruchten tegen te spreken,
verklaard, dat een dergelijk voorstel nog
niet ls geformuleerd.
Een Engelsche nota aan Berlijn?
De terugkeer van Chamberlain naar
Londen en zijn conferenties met de overige
ministers, benevens het bijeenroepen van
het kabinet voor een Maandag te houden
zitting, hebben in de pers veronderstellin
gen opgeworpen. Verschillende diploma
tieke correspondenten beweren, dat de
eerste minister en zijn collega's beraad
slagen over de vraag of een nota aan
Berlijn zal worden gezonden, waarin
gewezen zou worden op de vermoedelijke
ernstige gevolgen van een rechtstreeksche
Duitsche actie tegen Tsjecho-Slowakije.
De Times schrijft op geruststellenden
toon zeggende, dat er in de ontwikkeling
van gisteren te Londen niets is, dat nieuwe
ongerustheid zou kunnen wekken, veeleer
het tegendeel. De toestand ln Midden-
Europa Is niet plotseling alarmeerender
geworden.
De Daily Herald noemt de bijeenroeping
van het kabinet op -tylaandag een voor
zorgsmaatregel en sohrijft, dat de Tsje
chische kwestie ln de eerstvolgende drie,
vier dagen of aanzienlijk verbeteren zal,
of wel zoo critiek zal worden, dat besluiten
van het ernstigste belang genomen kunnen
moeten worden.
In een hoofdartikel schrijft de Daily
Telegraph: „de vrees kan alleen worden
verstoord door een optreden van buiten af.
Het ls nog mogelijk te hopen, dat de Tsje
chische regeering en de Sudeten-Duit
schers aangemoedigd zullen worden om.
zich er toe te zetten de details uit te wer
ken van de regeling, die voor besprekingen
open is gebleven".
Wiedemann naar Londen?
Reuter meldt uit Neurenberg het in
officieele kringen aldaar niet bevestigde
bericht, dat Hitier mogelijk kapitein Wie
demann naar Landen zal zenden om er de
gezaghebbende kringen te polsen en zich
te vergewissen van de Britsche opvattingen
in de Tsjechische' aangelegenheid, maar
ook dit lijkt onwaarschijnlijk.
De minderheden bijeen.
Gisteren is onder voorzitterschap yan
den plaatsvervanger van Henlein, Karl
Hermann -Frank, een gemeenschappelijke
vergadering gehouden van de politieke
commissie van de hoofdleiding der Sude
tenduitsche partii met de vertegenwoordi
gers van de Slowaaksche volkspartij, de
vereenlgde Hongaarsche partijen en het
Poolsche comité van samenwerking.
Ten aanzien van de noodzakelijkheid van
reorganisatie van den staat en van rege
ling van het nationaliteitenvraagstuk werd
algeheele overeenstemming geconstateerd.
Besloten werd, de gemeenschappelijke be
sprekingen, wanneer noodig voort te zetten.
De leider van Slowaaksche volkspartij.
Tlszo. heeft volgens Havas, met president
Benesj. dte hem hiertoe had uitgenoodlgd,
een bespreking gehad.
(Ingez. Med.)
Een Italiaansche stem.
I* Informazione diplomattca" schrijft:
„In verantwoordelijke kringen te Rome
volgt men met gestadige aandacht, maar
tegelijkertijd met de grootste klamte de
ontwikkeling van het conflict tusschen de
Sudeten-Duitschers en de regeering te
Praag. De houding van Italië is geweest en
is nog overeenkomstig de politiek der
„as" uitgesproken gunstig ten opzichte
der door Henlein in zijn acht punten van
Karlsbad geformuleerde eischen. Deze
eischen, welke een territoriale autonomie
voor de minderheden inhouden, hebben
nooit het deel-uitmaken van het geheel van
den Tsjechischen staat in discussie ge
bracht. Henlein heeft geenszins de vol
strekte afscheiding der Duitschers van den
door Benesj gepresideerden staat gevraagd.
Deze radicale oplossing daarentegen is dezer
dagen onder de oogen gezien door invloed
rijke bladen als de Londensche „Times" en
de Parijsche „République".
Het is den bevoegden personen te Rome
duidelijk, dat in de aangelegenheid der
Sudeten-Duitschers buitenlandsche en on
verantwoordelijke krachten werken, welke
haar verbindingen te Moskou en Parijs heb
ben; krachten, die het verzet der regecring
te Praag aanvuren, door haar de mogelijk
heid van een misschien denkbeeldige
hulp voor te spiegelen en het geschil op
het plan der tegenover elkaar staande Ideo
logieën te plaatsen.
In Romeinsche kringen wordt de houding
van het Duitsche volk, o.a. tegenover de
Frannchc semi-mobllisatie, gewaardeerd,
evenals de door Hitler in zijn proclamatie
te Neurenberg in acht genomen reserve.
De houding van Italië in de kwestie der
Sudeten-Duitschers werd vastgesteld tijdens
de besprekingen, welke de Füh'er te Rome
met den Duce had. Italië is niet tot het
oproepen van lichtingen overgegaan, of tot
andere maatregelen van militair karakter,
ten eerste omdat de oorlogszucht strco-
mlngen niet overheerschen en het van oor
deel ls dat een accoórd nog mogelijk is; tea
tweede omdat zijn binnenlandsch mecha
nisme het in staat stelt aan elke eventuali
teit onmiddellijk het hoofd te bieden."
2—1
