Het veertigjarig regeeringsjubileum
van H.M. de Koningin
1
MAANDAG 5 SEPTEMBER 1938
No. 24062
De feestelijke intocht in de hoofdstad
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt.
79sie Jaargang
dagblad voor leiden en omstreken
Amsterdam in feesttooi bejubelt de Landsvrouwe
Zeshonderdduizend
toeschouwers in
Scheveningen
Geval van kinder
verlamming te Leiden
geconstateerd
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad 'gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
Jager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
■Woensdags en Zaterdags 50 ets, bi) maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets., porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummer* voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Po*tchëque> en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.1$
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.J
Dit is dan eindelijk de groole dag voor Amsterdam, een hoogtij
dag, zooals in de geschiedenis van de hoofdstad slechts met
groote tusschenpoozen voorkomt. Koningin Wilhelmina houdt
Haar feestelijken intocht, om den dag te herdenken, waarop Zij
veertig jaar geleden, in diezelfde hoofdstad gekroond werd tot
Koningin der Nederlanden, en er heerscht vreugde alom in de
hoofdstad.
Ondanks de soberheid, die moest worden
betracht als gevolg van den ernst der tij
den, waaronder ook Amsterdam gebukt
gaat. zijn alle belangrijke punten der stad,
en Is ook de geheele intochtsweg smaakvol
en feestelijk versierd, terwijl de feeststem
ming, welke vandaag een hoogtepunt door
maakt, eigenlijk reeds sedert 31 Augustus
niet meer uit de straten der stad is gewe
ken.
Reeds vroeg in den morgen was het zeer
druk ln de binnenstad, maar het was een
andere dan de gewone Maandagmorgen-
drukte. De zakenlieden, die op een gewo
nen Maandagochtend het beeld van Dam
rak en Kalverstraat beheerschen, vielen
nauwelijks op tusschen de Oranjegetooide,
feestelijke menigte, welke zich langs Kal-
rerstraat, N.Z. Voorburgwal en Leidsche-
straat, voortbewoog met de bedoeling, zich
ergens een plaatsje te veroveren langs een
der straten of pleinen, welke tezamen den
intochtsweg vormen.
Het versierde Haarlemmermeerstation.
Begrijpelijkerwijze stond de plaats van
aankomst, het Haarlemmermeerstation, in
het centrum der belangstelling, en hier en
langs de Lairessestraat had de politie dan
ook tijdig voor een afzetting en maatregelen
tot ordening van het verkeer moeten zor
gen, om vooral ook den Amstelveenscheweg
niet vroegtijdig te laten blokkeeren.
Sober maar smaakvol Is het Haarlemmer
meerstation versierd. De gevel is afgezet
met slingers groen, terwijl de daklijst van
het Stationsgebouwtje een versiering draagt
van groen en oranjekleurige bloemen. Ter-
rijde van den ingang zijn oranjedoeken en
vlaggedoek in de nationale kleuren gedra
peerd. En tegen den voorgevel rechts van
den uitgang, is met behulp van een groot
baldakijn een soort loge gebouwd, waarin
Hare Majesteit zal plaats nemen om de
ranghulde van het Toonkunstkoor in ont
vangst te nemen. De bovenkant van het
baldakijn, waarvan zware franje's afhan
gen, wordt gevormd door een gedrapeerd
velum, terwijl de achtergrond van de loge,
die tegen den muur van het stationsgebouw
is aangebracht, bestaat uit blauw fluweel,
vaarop oranjebanen een smaakvolle versie
ring vormen, zoodat het geheel, Nassau-
blauw en Oranje, is gehouden in de heral
dieke kleuren van ons Koninklijk Huis.
Ter weerszijden wordt de loge min of meer
afgesloten door hooge. groene planten en
ten smaakvole bloemversiering, welke aan
den binnenkant is aangebracht.
Masten met verticaal neerhangend vlagge
doek voltooiden het feestelijke beeld van de
plaats, waar de Koningin haar intocht in
de hoofdstad zal beginnen.
In afwachting langs den intochtsweg.
Het gedeelte van de Com. Krusemanstraat
dan den kant van het Haarlemmermeer-
station, is ten deele vrij gehouden Hier
nemen de infanterie-troepen, welke langs
net eerste stuk van den intochtsweg de af
zetting vormen, hun plaatsen ln. Zij staan
ter weerszijden langs de Krusemanstraat, en
even voorbij den hoek van den Amstelveen-
seheweg tot aan de Lassusstraat. en dan
™6t. tot den hoek van de Dufaystraat, een
terefront van reserve-officieren. Ongemerkt
ïaat de Krusemanstraat over in de Lairesse
straat, waar langs het eerstvolgende, iets
breedere gedeelte, de Amsterdamsche Vrij
willige Burgerwacht staat opgesteld. En ver
eer achter deze troepen, verder voorbij deze
''zettingen, en ook op balcons, uit ramen
zelfs op daken, slechts menschen, ge-
spannen en feestelijk afwachtende men
teen, die den geheel fraaien. breeden en
smaakvol versierden verkeersweg omzoomen,
tjant op eenvoudige wijze heeft men in de
tbrn. Krusemanstraat en De Lairessestraat
zeer kunstzinnig effect weten te be-
'e'ken, door het aanbrengen van schuin
«Plaatste metalen draagstangen aan eiken
'antaarnpaal waarvan in drie gescheiden
aanen de kleuren van onze nationale vlag
aitangen, welke banen in een ruime boog
allen en aan den achterkant van de draag-
V?' dus dicht bij de paal, worden opge-
•nnden. En dan hebben de bewoners zich
•enmin onbetuigd gelaten, zoodat vele hui-
versierd zijn.
Wcurige beeld van de te volgen route
j°,ri11 verhoogd door de lange rij van vaan-
aaie men aanschouwt als men langs de
"«rang kijkt. Want op eenigen afstand
voor de afzetting en op korten afstand van
elkaar staan langs den geheelen weg, van de
plaats, waar de militaire afzetting ophoudt
tot daar, waar zij nabij den Dam weer be
gint, de vaandeldelegaties van bijna 650
vereenigingen en organisaties op verschil
lend gebied, vaandeldragers met een of twee
gedelegeerden, die langs den geheelen weg
de Koningin namens de tienduizenden
Nederlanders, die zij vertegenwoordigen,
een vaandelhulde brengen.
In de binnenstad.
In dichte drommen staan de menschen
bij het Jan Willem Brouwersplein en in de
Van Baerlestraat, waar de route langs het
versierde Concertgebouw loopt om even
later rechtsom de Paulus Potterstraat in
te buigen, waar op het middenpad tegen
over het Stedelijk Museum banken zijn ge
plaatst, welke plaats bieden aan meer dan
600 ouden van dagen, verpleegden uit ge
stichten, die hier rustig en zonder te veel
inspanning den stoet kunnen zien passee-
ren. Links van het Rijksmsuseum buigt de
haag van menschen langs de Stadhouders
kade naar het Leidsche Boschje en over de
brug naar het Leidscheplein. Beide pleinen
zijn fraai versierd met hooge palen, waar
van kleurige wimpels en wapendgeken af
hangen. Feestelijk is de indruk, die de hooge
gebouwen, zakengebouwen, hotels en het
modemagazijn van Hirsch maken.
Nooit waren er ook zoo-
veel auto's Lijeen.
Er zijn Zaterdag vele bezoekers van
den zeevaartdag te Scheveningen ge
weest. die het hebben gewaagd een
schatting te maken van het aantal
menschen. dat de oefeningen van de
vloot ter zee en in de lucht heeft gade
geslagen. Het gevaar bij iedere schat
ting is, dat men enkele tienduizenden
te veel of te weinig noemt, terwijl daar
voor den zeevaartdag nog bijkwam, dat
de menschen niet op een bepaalde
plaats bijeenstonden, maar op alle mo
gelijke manieren probeerden de de
monstraties te volgen.
Men heeft dan ook verschillende getal
len kunnen lezen, varieerend van
100,000 tot 1 millioen.
De Haagsche politie evenwel heeft de
menschenmassa het best kunnen over
zien en schat het aantal menschen, dat
de middagoefeningen bijwoonde op
ongeveer 200.000. Vanaf de visschcrs-
havcn tot aan het Zwarte Pad aan de
Noordzijde van den Gevers Deynoot-
weg, d.w.z. een lengte van 2 K.M., met
een diepte van 1 K.M. landwaarts,
stonden de auto's geparkeerd. Hieruit
concludeert de politie, dat er ongeveer
10.000 wagens in Scheveningen waren-
Tusschen 6 en 1 uur ging de helft stad-
waarts, maar na 7 uur kwamen er nog
meer terug, zoodat gedurende de avond
oefeningen zeker 12,000 auto's in Sche
veningen een plaats vonden. Verkeers-
experts verklaarden, dat zij nog nooit
zulk een massa wagens bijeen hadden
gezien.
De politie heeft tenslotte nog berekend
hoeveel menschen op den boulevard
hebben gestaan. Dit moeten er 400.000
geweest zijn, zoodat men alle andere
plaatsen meegerekend zeker tot een
totaal van 600.000 menschen komt.
Zoo groot was de belangstelling in
Nederland voor dezen vlootdag.
De smalle Leidschestraat, de drukke, doch
gedistingeerde winkelstraat, biedt een zeer
fraaie doorkijk, dank zij de prachtige ver
siering van prof. Huib Luns. Zware wapen
schilden met kleurige labarums en zware
koorden, overwelven op negen plaatsen als
prachtige eerepoorten de straat.
Voller en drukker wordt het naarmate
men dichter bij den Dam komt, langs Ko
ningsplein, Singel en N.Z. Voorburgwal, waar
tusschen de fraai versierde zakengebouwen,
vooral de versieringen der groote dagblad
gebouwen, opvallen. En dichtbezet en vol is
het natuurlijk vooral op den Dam. hoewel
de Koningin hier pas tegen 4 uur kan wor
den verwacht.
net uur nadert.
Bij het Haarlemmermeerstation merkt
men echter wel, dat de groote gebeurtenis
nu weldra een aanvang zal nemen. Tegen
het tijdstip van aankomst van de Koningin
arriveert het eere-escorte van het eerste
regiment huzaren, dat de stoet zal bege
leiden. De honderd onder-officieren en
manschappen, in veldtenue met lichte be
pakking, onder commando van een rit
meester en drie luitenants, stellen zich op
in twee gelederen, op den Amstelveensche
weg, met het front naar het station.
Voor het station heeft zich een eerewacht
in militair-aandoende, doch bij de weer
macht onbekende uniform, opgesteld. Het
zijn de studenten-weerbaarheidscorpsen
van het Utrechtsche. Leidsche en Amster
damsche Studentencorps, tezamen onge
veer 200 man onder commando van den
heer G. J. Kolff, commandant der Utrecht
sche Studenten-weerbaarheid.
Rechts van het stationsgebouw, terzijde
van de koninklijke loge, hebben zich de
zangers opgesteld van het Toonkunstkoor,
te zamen met de 20 blazers die de zanghulde
zullen begeleiden. In de buurt van het
dirigeergestoelte zien wij Mengelberg, die
de zangers zal dirigeeren.
Inmiddels rijden auto's af en aan met
de autoriteiten, die bij de ontvangst van
Hare Majesteit aanwezig zullen zijn. Zij
verzamelen zich in de wachtkamer van het
stationsgebouw. De zaal is voor deze gele
genheid ontruimd en met behulp van tapij
ten, planten en bloemen, herschapen in
een fraaie receptiegelegeriheid. Voor een
der fraaie tapijten, waarachter het buffet
geheel schuil gaat. staat de zetel, waarop
de Landsvrouwe, tijdens de begroetingsrede,
zal plaats nemen.
Het achterste, tegenover de wachtkamer
gelegen perron, van het gewoonlijk zoo
rustige, onopvallende Haarlemmermeer
station, heeft eveneens een metamorfose
ondergaan. Met behulp van getimmerde,
oranje en blauw geschilderde houten zui
len, waaroverheen een gedrapeerd tapijt
is aangebracht, heeft dit perron een
smaakvol aandoende overkapping gekregen
terwijl het verder met bloemen en groen
is versierd, evenals de weg. die van het
perron naar de tot ontvangzaal ingerichte
wachtkamer leidt.
Ter rechterzijde, met het front naar den
kant, waar de koninklijke trein zal voor
rijden, staat de eerewacht opgesteld, be
staande uit 100 man, met acht tamboers,
vaandel en vaandelwacht, van het vijfde
regiment infanterie, in veldtenue zonder
bepakking, onder commando van een
kapitein met drie luitenants als sectie
commandanten Op den rechtervleugel,
naast de tamboers en hoornblazers staat
het muziekcorps van het vijfde regiment
infanterie.
De aankomst.
Op het vastgestelde tijdstip komt een
locomotief in het gezicht, trotsch voorop
den koninklijken standaard voerend en in
matigen vaart den koninklijken trein trek
kend, welke bestaat, behalve uit stootwa-
gons. uit het bruine salonrijtuig van de
directie der Nederlandsche Spoorwegen,
waarin hebben plaats genomen, de direc
teur der Spoorwegen, prof. ir. Goudriaan,
de inspecteur van het vervoer ir Berdenis
van Berlekom, ir. Schulte van Weg en
Werken en ir. Goedkoop van de afdeeling
tractie.
Dan volgen, glanzend blauw en versierd
met een gouden gekroonde W. twee ko
ninklijke salonrijtuigen en een bagage
rijtuig.
Het „geeft-achtsignaal" voor de op het
perron opgestelde eerewacht heeft geklon
ken. Stram in de houding staan de man
nen als de trein, die over Gouda, Woerden.
Breukelen, Nieuwersluis, Hoofddorp en
Amstelveen uit Den Haag is gekomen,
langzaam langs het perron schuift en pre
cies op de juiste plaats stopt, zoodat het
trapje, waarlangs de hooge reizigster uit
het koninklijke rijtuig het perron kan be
treden, juist bij den uitgang van het salon
rijtuig staat.
Snel heeft burgemeester de Vlugt zich
naar het salonrijtuig begeven om de Ko
ningin in de hoofdstad te verwelkomen.
Een enkel kort bevel en de eerewacht pre
senteert het geweer op het moment, dat de
Vorstin zich aan den uitgang van het sa-
ionrijtuig vertoont en allen staan stil, zij
die niet in uniform zijn met de hooge
hoeden in de hand, als de muziek van het
vijfde infanterieregiment statig het oude
Wilhelmus doet hooren.
Alle lagere scholen
voorloopig een
week gesloten.
Geruststellende verklaring
van den burgemeester.
Naar wij vernemen is in het
Academisch Ziekenh. alhier
wederom een patiëntje, lij
dende aan kinderverlamming,
opgenomen, n.l. een kind,
wonende juist buiten de grens
der gemeente.
Dit is dus het derde geval,
dat zich hier ter stede voor
doet.
De beide eerder gesignaleerde
gevallen hebben een gunstig
verloop.
Naar aanleiding van
het bovenstaande deelt
de burgemeester ons
mede, dat hij na over
leg met den directeur
van den Geneeskundi
gen Dienst alhier en
met den Geneeskundig
inspecteur der Volks
gezondheid in Zuid-
Holland betreffende de
ook in deze Gemeente
geconstateerde geval
len van kinderverlam
ming, besloten heeft de
scholen voor gewoon
lager onderwijs, bui
tengewoon lager on
derwijs en voorberei
dend lager onderwijs,
benevens de kinderbe
waarplaatsen, voorloo
pig tot en met 10 Sept.
a.s. te sluiten.
Nadrukkelijk wijst de burge
meester er echter op, dat de
te Leiden geconstateerde ge
vallen van dien aard of her
komst zijn, dat er naar de
meening van bovengenoemde
autoriteiten geenerlei reden
tot ongerustheid behoeft te
bestaan en dat hij dezen
maatregel uitsluitend geno
men heeft om de meest ver
gaande voorzorg in acht te
nemen, die te rechtvaardigen
valt.
In het te Leiden of althans
in de onmiddellijke omgeving
daarvan voorgekomen geval
is gelukkig vooruitgang te
constateeren.
Ten slotte meent de burge
meester als gevolg van den
door hem genomen maatre
gel, wel in overweging te
moeten geven om eventueele
openbare of particuliere kin
derfeesten of andere bijeen
komsten, waar jeugdige kin
deren in grooten getale samen
zouden zijn, voorloopig uit te
stellen.
BINNENLAND.
Hoe Leiden haar nationalen feestdag vierde
(4de Blad).
Indrukwekkende vlootrevue te Scheve
ningen (éde Blad),.
Fraaie feestverlichting te Amsterdam -
(Binnenland, 3de Blad).
Ernstige autobotsingen te Naarden en
Mijnsheerenland (Gemengd. 3de Blad).
De wielerkampioenschappen op den weg:
Knecht (Zwitserland) en Kint (België)
winnaars (Sport. 3de Blad).
Osendarp Europeesch kampioen 100 en 200
M. hardloopen (SjJbrt, 3de Blad).
Van Swol nationaal tenniskampioen.
(Sport, 3de Blad).
BUITENLAND.
De ontspanning inzake Tsjecho-Slowakije
houdt nog aan (3de Blad).
Onthulling van een Amerikaansch gedenk-
teeken in Frankrijk. Amerika en Frank
rijk hebben dezelfde idealen (Buiten
land, 3de Blad).
Heden begint het Nazi-congres te Neuren
berg (Buitenland, 3de Blad).
Om Hankau wordt hevig gestreden (3de
Blad).
Hongarije en Irak voeren den dienstplicht
in (Buitenland, 3de Blad).
Ernstige vliegramp bij Londen. Hen öoo-
den (Buitenl. Gemengd, 3de Blad».
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Dan, nadat de Koningin de eerewacht
geïnspecteerd heeft, begeeft Zij zich. be
geleid door burgemeester de Vlugt. met
wien Zij zich vriendelijk onderhoudt, naar
de wachtkamer.
Het publiek, dat. wachtende buiten het
station, aan den kant van den Amstelveen
scheweg, weinig van dit alles heeft kunnen
zien, heeft op onnaspeurlijke wijze ge
merkt, dat. de Koningin is gearriveerd, en
juicht uitbundig, ook al kan men in dit
stadsgedeelte niets hooren, van de minuut-
schoten, welke in de haven door Hr. Ms.
nieuwsten flottieljeleider, de „Tromp" van
het moment van aankomst af worden ge
geven, totdat de Koninklijke stoet ten
Paleize zal zijn gearriveerd.
In de wachtkamer werden de aanwezi
gen door den burgemeester aan Hare
Majesteit voorgesteld.
Nadat de Koningin op den daartoe be
stemden zetel heeft plaats genomen en al
len zich in een grooten kring daaromheen
Dat in onze omgeving de bewol
king na aanvankelijk af te
nemen later weer zal gaan toene
men en dat de regenzone, die uit
het Westen nadert, ook hier te
lande tijdelijk regen brengen zal.
De temperatuur zal hierbij zach
ter worden.
hadden geschaard begroet de burgemeester
van Amsterdam, de Hooge Bezoekster met
een korte toespraak.
Nederland en Oranje! Symbool van een
groote meeslepende kracht, aldus spreker.
Symbool van een kracht die zich ook in de
blijde dagen dezer herdenking manifesteert
in een saamhoorigheid en in een eenheid
rondom den Troon, welke even grootcch is
als bewonderenswaardig.
Daarom zijn de dagen van Uwer Ma-
jesteits veertigjarig regeeringsjubileum
feestdagen van Nederland, feestdagen ook
voor Amsterdam. Daarom laten wij voor
een oogenblik de zorgen van eiken dag rus
ten en voegt zich aan bet daverende .Wil
helmus van Nassouwe" de blijde jutel van
het „Oranie Boven" in onze stralen cn op
onze wegen.
En hoe zeer het boven ons welvende wol
kendek aan de zonnestralen van oen meer
gunstigen tijd het doorschieten nog belet
- en hoe somber dientengevolge de levens
omstandigheden voor velen ook mogen zijn,
in het rotsvaste vertrouwen op God's lei
ding óók in het wereldbestel cn *n h°t
leven van land en volk gaan wij op voci-
bccld van Uwe Majesteit, onder de banier
van Oranj'e met moed en volharding voor
waarts. wetende dat Hij die het Ai bestiert,
O' k deze tijden ten goede keeren kan.
En het is deze wetenschap, die ons oot
moedig het hoofd doet buigen cn ons sa-
nvoegt in de bed*\ dat'dp Aamachtige
Uwe Majesteit lang èr voor Haar Hul® cn
voor ons Vaderiend sparen moge. tykeink
nringe met Zijn gunst en ge^e da* Ne
derland hier als overzee onder Haar
peering weder iaren beleven moge, waar
in welvaart en bloei zich aan breeae gees
telijke ontwikkeling zullen paren.
