BUITENLAND Hoop inzake Tsjecho-Slowakije IEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad Maandag 5 September 1938 C E B U T O VRAAGT W0K0-Z00LLEDER De strijd in het Verre Oosten Ontspanning houdt aan FRANKRIJK. Amerika en Frankrijk hebben dezelfde idealen. Dultsch venveer. Monument voor koning Albert. De Amerikaansehe ambassadeur, Bullitt, heeft gisterochtend te Ponte Grave bij de inwijding van het monument voor La fayette een rede gehouden, waarin hij o.a. relde..wij eeren de nagedachtenis van de Franschen. die ons bijgestaan hebben bij het veroveren van onze vrijheid en de Amerikanen, die medegeholpen hebben, de vrijheid van Frankrijk en de wereld te be- houden. Tusschen de Versenlgde Staten en Frankrijk bestaat op het oogenbiik een innige en vertrouwensvolle vriendschap, ven wederzijdsche verknochtheid aan de Idealen van vrijheid, democratie en vrede, en volkomen overeenstemming over de cssentieele beginselen van het menschelijk leven. De Amerikanen en Franschen we ten. dat men gelukkiger leeft als vrij mensch dan als slaaf. De geschiedenis moge dan al kundige dictatoren hebben «ekend, toch is een regeering door het volk en voor het volk beter. Wij weten, dat internationale overeenkomsten, wanneer de noodzaak hiertoe zich doet gevoelen, stel selmatig moeten worden gewijzigd. In een west van wederzijdsche huln en begrijpen. Wij weten, dat het verstandiger is, zich te onthouden van het gebruik van geweld als een instrument van nationale politiek, zich niet te mengen in de blnnenlandsche aan gelegenheden van, andere landen en steeds te streven naar' regeling van geschillen door vreedzame onderhandelingen en ac- roorden. Wij weten dat geen enkel ras hooger staat dat het andere." De wereldvrede, zoo ging Bullitt voort, is voor ons een eerste belang, omdat wij weten, dat heden ten dage een algemeenc oorlog voor een bepaalden tijd de vernieti ging zou beteekenen van alle waarden der beschaving, die gedurende zooveel eeuwen roo moeizaam verworven zijn. Wij bidden, dat wij, zooals wij hopen, met alle andere landen in vrede kunnen blijven leven, doch raoals ik op 22 Februari 1937 reeds gezegd heb. zal, indien in Europa nog eens een wrlog mocht uitbreken niemand kunnen voorspellen of de Vereenigde Staten al of riet in een dergelljken oorlog zullen wor den betrokken." Verder verklaarde Bullitt nog: „de vicieuze cirkel der bewapening, handels belemmeringen, economische nood en in- ïmationaien haat moet op een of andere plaats doorbroken worden. Is het teveel, te hopen dat men komt tot een accoord voor Je afschaffing van bombardementen van en steden en burgerbevolkingen, tot een lgemeen verdrag tot beperking der bewa- rning? Is het onmogelijk, onderhandelin- !er. te openen voor de wederinschakeling a het economische werfeld-bestel van de iutarklsche naties, die verklaren tot utarkie te zijn gedwongen door het gemis un toegang tot de grondstoffen? Het ver- zeken van den vicieuzen cirkel op een ■lezer beide punten zou het begin van den wede kunnen zijn." gedekt voelde, ja voorwendde te handelen in den geest van zijn bondgenoot. Wanneer men de zaken in het llbht van de nuchtere werkelijkheid beschouwt, zal men helaas niet kunnen bevestigen, dat Frankrijk er in „alle vroegere eeuwen steeds naar gestreefd heeft alle moeilijk heden van dezen aard te sussen." Niet steeds legt men te Parijs den nadruk op liet standpunt van een universeele broeder lijkheid van alle naties. Des te meer zou het in Dultschland worden toegejuicht. Indien in de nieuwe verklaringen van Bon net een program zou mogen worden gezien, dat Frankrijk verre van alle propagan da met allen nadruk wenscht na te komen. Het zou dan zeer zeker niet aan de Duit- sche bereidwilligheid ontbreken den zelf den weg te betreden. Te Sainte Adresse. waar gedurende de oorlogsjaren de Belgische regeering geves tigd was, Is een gedenkteeken voor koning Albert onthuld in tegenwoordigheid van den Franschen minister van luchtvaart, Guy Lachambre. den Belgischen minister van binnenlandsche zaken. Merlot, en tal rijke burgerlijke en militaire autoriteiten. Het verbond van vakvereenigingen in het district Parijs heeft in het Sportpaleis zijn betooging gehouden, waaraan bijna 18000 menschen hebben deelgenomen. Alle sprekers gewaagden van de protes ten in de arbeiderskringen over het decreet inzake verzachting van de wet op de veer tig-urenweek, doch zij deden allen tevens uitkomen, dat bij den dreigenden Interna tionalen toestand de arbeidersklasse al zijn koelbloedigheid en kalmte moet be waren De betooging werd besloten met een motie van vertrouwen in de C.G.T., het vakverbond. ITALIË. Joodsche professoren ontslagen. Volgens de nieuwe minlsterleele decreten zlin aan de universiteit van Turltn 50 pro fessoren ontslagen, aan de universiteit van Florence veertig en aan de universiteit van Milaan twintig. Zli namen bijna allen voor aanstaande plaatsen ln. HONGARIJE. Weldra militaire dienstplicht. In een toespraak in de provincie heeft minister-president Imredy me degedeeld, dat fn het najaar de mili taire dienstplicht «al worden inge voerd. De sportorganisaties zullen worden ver anderd .in organisaties voor verplichte militaire voorbereiding en de soldaten, die aan hun dienstplicht hebben voldaan, zullen ln sohletvereenigingen worden op genomen. Speciale wetten zullen worden gewijd aan een stelsel, analoog aan de „Dopo Lavoro", een gezinsinkomen en het onderzoek voor het huwelijk. Uit goede bron wordt verder vernomen, dat de regeering besloten heeft tot een agrarische hervorming, die voor een op pervlakte van 57.000 hectare per jaar zal gelden Een derde deel van de onver vreemdbare bezittingen van meer dan 160 hectare en een vierde van de vervreemd- bare bezittingen van meer dan 270 hecta re zullen in kleine stukken worden verka- Ten aanzien van de buitenlandsche po litiek zelde Imredy, dat de betrekkingen met Duitschland en Italië nauwer aange haald worden en dat Hongarije ziln be trekkingen met de Kleine Entente wil normaliseeren. Het onthulde monument. De Fransche minister van buitenland se zaken, die vervolgens het woord voer- zeide o.a., zich tot Bullitt wendend: -iisschen ons zijn geen overeenkomsten t pacten, die in de geheimzinnigheid der lelarijen zijn gesloten noodlg. Dezelfde nselen, die ons reeds tweemaal hebben jteenigd. heboen niets van hun kracht "e'ooet." Joortgaande zeide Bonnet: „wij verhee- ons niet den ernst van het Tsjecho- Waaksche vraagstuk, doch wij hopen, '•dank zij het hooge bewustzijn, dat de "weringen te Berlijn en te Praag haar t'-ernationale verantwoordelijkheid moe- aanvaarden, dank zli de nauwe en "h'e samenwerking tusschen Engeland Frankrijk, de ernstige dreigingen, die Europa drukken, bezworen zullen wor- - Frankrijk zal in elk geval trouw blij- aan de pacten en verdragen, die het o'.en heeft. Het zal trouw blijven aan 'Oplichtingen, die het op zich genomen Deutsche Dinlomatiseh-politische espondenz merkt hierbij op: Principes, welke Bonnet ln practijk acht wenscht te zien, zullen wel ner- .op tegenspraak stuiten. Zij zijn zeker •dealen der Fransohe soldaten in den doorlog geweest, maar' zij waren ook 'M hun tegenstanders. Frankrijk zal 'rede geen grooter dienst kunnen be- -'i dan juist ln het geval, dat Bonnet recht voor het oogenbiik bijzonder hrend noemt, aan te dringen op de .'che ten uitvoerlegging van gerech- -d en vrede. n.i. tegenover dc regec- l( Praag, welke zich tot nu toe bij honr reven steeds weer door Frankrijk POLEN. Protest en tegen protest. Senator Wiesner de leider van de Jung- deutsche partij", de nationaal-sociaiiaLsch getinte organisatie der Duitsche minder heid in Polen, heeft den minister-president een telegram gezonden om te protesteeren tegen anti-Duitsche betoogingen, welke te Bielsco zijn gehouden. Verder heeft hij maatregelen verzocht om de veiligheid van de Duitsche minderheid in Polen te ver zekeren De betoogers hadden zich steTk gekant tegen de activiteit van Wiesner en de ruiten van zlin woning ingeworpen. In vlugschriften werd gezegd: .Polen Is geen Tsjecho-Slowaklje. Wit laten ons niet knechten". Een menigte trok door de straten, welke vaderlandsche liederen zong en kreten liet hooren. welke viiandlg waren jegens het Derde Rijk en het natlonaal-socialistische regiem. Op het groote plein werden tal van Duit sche boeken en bladen verbrand. Op verscheidene plaatsen ontstonden vechtpartijen tusschen Polen en leden der Duitsche minderheid. Een tiental personen werd gewond. CAMEE PASTILLES Verpakt in fraoie goud-Bonbonnières Prijs f. 1.- en 50 ct. De aangewezen verpakking voor op relt en in den auto. 6758 (Ingez. Med.) DUITSCHLAND. Heden begint Neurenberg. Congres der Auslandsdeutschen gesloten. De Kerkstrijd. Heden begint te Neurenberg de „partll- dag van groot Duitschland". Men verwacht zeshonderdduizend deelnemers. Hitier zal om vier uur aankomen. Hii zal het woord voeren tüdens de ont vangst. welke te zijner eere op het stadhuis zal worden aangericht. Behalve de traditioneele proclamatie, morgen op het congres voor te lezen, zullen de belangwekkendste redevoeringen van den Fuehrer ongetwijfeld die zijn tijdens de bijeenkomst voor de cultureele aange legenheden od morgen en de sluitings redevoering op 12 September. Admiraal Raeder. de opperbevelhebber van de oorlogsmarine, heeft te Stuttgart voor het congres van de „Auslandsdeut schen" een rede gehouden, waarin hij be toogde. dat de mensch slechts dan ten volle kan begrijpen wat zlin Duitscher-zijn beteekent, wanneer hij andere volkeren uit eigen aanschouwing heeft leeren kennen. „Wli zijn er trotsch op Duitschers te ziin, maar wij Duitschers zijn niet alleen op de wereld. Om ons heen leven andere volken, die ook aanspraak maken op levens rechten en die hun leven naar andere ideeën en op andere wijze inkleeden". Rae. der wees od de groote beteekenis van het toetsen van de eigen waarden, aan datgene wat anderen te zien geven en zich daarbij vrij te maken van de noodlottige opvatting, dat alles wat goed is voor het eigen volk, zulks voor anderen moet zijn. Raeder betoogde de beteekenis en het nut van de bezoeken van Duitsche oorlogs bodems aan het buitenland, zoowel voor de Duitschers ln het buitenland alsook voor de betrekkingen tusschen deze ..Auslands deutschen" en de volken, waaronder zij leven. Het congres is gesloten mét een optocht en een toespraak van-den riiksminister van propaganda dr. Goebbels. die opnieuw de aan de Duitschers In het buitenland „door een Duitschland vijandige pers" gemaakte verwijten afwees. Goebbels voegde hier aan toe: „wij ken nen onze vijanden, doch hopen, dat zij spoedig gelegenheid zullen hebben kennis met ons te maken. Wli zijn niet de laf aards die het Duitschland van den keizer of der marxisten hebben geregeerd. Wij weten zeer wel. dat men te Londen of el ders met ons zou willen doen, indien men dat zou kunnen". Hij besloot met een hulde aan Hitler, die. volgens Goebbels. de geheele wereld aan Duitschland benijdt Duitschland, door Hitier geleld, zal nooit meer capituleeren. De „Osservatore Romano" bericht dat aan de universiteiten van Weenen talryke professoren zijn ontslagen om redenen van ras en politiek Verscheidenen van hen zijn katholieken, die door de nationaal-socialis- ten als gevaarllik voor den staat en het Duitsche ras werden beschouwd. Gisteren is ln alle katholieke kerken in Dultschland een herderlijk schrijven voor gelezen waarop gewezen wordt op de nauwe band. die de bisschoppen vereenlgt met de geloovlgen in hun bisdommen. Er wordt aan herinnerd, dat da bisschop van Rothenburg. mgr. Sproll gedwongen werd zijn bisdom te verla'en, nadat hij geweigerd had het desbetreffende verzoek van de politie op te volgen Vervolgens werd gebeden voor den ver bannen bisschop. EGYPTE. Een aanslag, die geen aanslag bleek te zijn Toen koning Faroek het zwembad van de Sporting-club, waar hij de prijzen van de Egyptische kampioenschappen had uit gereikt. verliet is er een schot gelast. Het heette aanvankelijk, dat een jeugdig Sy riër een aanslag op den koning had ge pleegd en dat deze mislukt was doordat een omstander het wapen een andere richting had weten te geven, zoodat twee personen werden gewond. De koning reed rustig door naar zijn paleis. In het offlcieele communiqué wordt echter van een aanslag op het leven van den koning niets gesproken. De gearres teerde Syriër wordt slechts beschuldigd van het in bezit hebben van vuurwapens. Havas meldt, dat officieel bevestigd wordt, dat het onderzoek heeft uitgewe zen, dat de auto van koning Faroek reeds de zweminrichting had verlaten, toen het schot weerklonk, zoodat niet van een aan slag op den koning gesproken kan worden Uit de verklaringen van den gearres teerden Syriër blijkt, dat deze zelf den re volver, die uit de zak van een onbekend gebleven persoon was gevallen, had opge raapt, en dat bU het maken van dit ge baar het wapen per ongeluk was afge gaan. PALESTINA. De terreur. De situatie blijft bil voortduring ernstig. In een gevecht met troepen zijn veertien Arabieren gesneuveld Bii verschillende aanslagen zUn drie Arabieren en een Jood om het leven gekomen en twee personen, onder wie een Joodsch douanebeambte, zwaar gewond. Verscheidens Joodsche win kels zijn In brand gestoken: tusschen Lydda en Halffa is een goederentrein om geworpen. Elders zijn drie landmijnen ont dekt. \anr üc Dolomieten Venetië 13 dagen 112.— Zwitserland 12 dagen ƒ98.75 Tirol 12 dagen ƒ98.50 Inlichtingen en Reisgids bij: CEBUTO-AGENTSCHAP SIGARENMAGAZIJN H. UEESTERMANS LEIDEN. Steenstr. 24 (h. Beestenmarkt) Telefoon 1532. Reizen zonder zorgen 6744 (Ingez. Med.) MEXICO. De voorstellen van Huil afgewezen. De voorstellen van Huil zijn door de Mexicaansche regeering verworpen. Volgens een nota ligt het in de bedoe ling van Mexico voort te gaan met de ont eigening van alle gronden, welke noodig worden geacht. Verklaard wordt, dat Mexico een eventueele compensatie in theorie niet afwijst, hoewel er internatio naal precedenten zouden zijn, dit wel te doen. In dit verband wordt gerefereerd aan landen, die den gouden standaard hebben afgeschaft of hun munt hebben gedevalu eerd. Deze maatregelen worden eenvoudig een confiscatie genoemd. Mexico aan vaardt de gemengde commissie voor de waardebepaling der onteigende bezittin gen, doch bij afwezigheid van eenlgen waarborg, dat een schadeloosstelling zal worden betaald, wordt dit in de Ver. Sta ten onbevredigend geaoht. IRAK. Dienstplicht. Od grond van een regeeringsdecreet is de militaire dienstplicht afgekondigd zoo wel in de steden als bil de stammen. Bij de stammen der Koerden geldt de dienst plicht voor 1 op 120 man. VEREENIGDE STATEN. Roosevelt wil op alles voorbereid zUn. In verband met het door Roosevelt ge nomen besluit, ln verband met den Euro- peeschen toestand ln de buurt van Wash ington te blllven, wordt» van bevoegde zijde medegedeeld, dat de president ln de gele genheid wil zijn. om in geval, dat zich in Europa een conflict mocht voordoen, te allen tijde het congres in buitengewone zitting bijeen te roepen. Mocht een dergelijk geval zich voordoen, dan zou de president het congres wenschen te verzoeken, onverwijld de wijziging of intrekking te bestudeeren van de neutrali- teltswet. welke ln elk geval in Mei 1939 automatisch afloopt. Roosevelt heeft een crediet van 2 mil- Uoen dollar ter beschikking van het mi nisterie van oorlog gesteld, bestemd voor het doen van proefbestellingen bij de par ticuliere wapen- en munitie-industrie, teneinde deze ondernemingen met de mas saproductie vertrouwd te maken. Hij heeft voort? zlin goedkeuring ge hecht aan verschillende fabricageplannen o.a. betreffende een nieuw oorlogsgeweer, een mechanisme voor het reculeeren van luchtafweergeschut, gasmaskers en grana ten. waaraan het departement van oorlog zekere beteekenis toekent. Uw SCHOENMAKER en LEDERHANDELAAR naar JAPAN. Mutaties aan het departement van buitenlandsche zaken. Verscheidene bladen kondigen het voor nemen van Oegaki. den minister van bui tenlandsche zaken. aan. om geleidelijk om vangrijke mu aties te verrichten in het departement van buitenlandsche zaken en onder de diplomatieke vertegenwoordigin gen, volgens het beginsel „de rechte man op de rechte Diaats" zonder onderscheid van rang of leeftijd. De Sjoeëgal Sjogjo meent te kunnen mede- deelen, dat het in de bedoeling ligi Togo, den ambassadeur te Berlijn, te benoemen tot plaatsvervangend minister van buiten landsche zaken en generaal Osjlma tot ambassadeur te Berlijn. In de plaats van Ho Ja? den ambassadeur te Rome komt Sjiratori de vroegere geznn' In Zweden in aanmeTklng. Er bestaat ook de mogelijkheid van vervanging van Josiida. den ambassa deur te Londen door Horinoeteli. den plnatsvcrvangenden minister van buiten landsche zaken. Lord Runclman heeft gedurende het weekeinde gelogeerd bij den aartsbisschop van Praag. mgr. Kaspar. Gisteravond is hij te Praag teruggekeerd, waar hij Gwat- kin heeft ontvangen, die uit Asc-h was ge komen, waar hij Henleln en Frank had gesproken. Runciman en zijn medewerker hebben een langdurig onderhoud gehad. Qwatkin heeft een uiteenzetting gege ven van de resultaten van zijn bespreking met Henleln en Frank. Een der directe medewerkers van Runciman heeft tegenover den verte genwoordiger van Havas verklaard: „Gwatkin heeft van deze bespreking met Henlein een bevredigenden in druk gekregen. Natuurlijk moet men zich voor overdreven optimisme wach ten. maar de vooruitzichten, welke zich openen na den terugkeer van Henlein uit Berchtesgaden zijn niet zonder hoop". In verband met het vele werk, dat Run ciman en pijn helpers moeten verrichten, is een nieuwe medewerker te Praag aan gekomen. Het is de vroegere secretaris van het Hoogerhuis, Stephens, Konrad Henlein was Zaterdagavond te Asch teruggekeerd. In de hoofdstraat van de stad kende het enthousiasme geen grenzen meer, toen de auto van den Su- ci et en-Dulf.se hen leider zichtbaar werd. Ook voor de woning van Henleln kwam het tot uitbundige demonstraties van vreugde. Men verwacht, dat president Benesj he den de Sudeten-Duitsche delegatie voor stellen zal doen, die zoover mogelijk aan de acht punten van Karlsbad tegemoet komen. Oogstfeest te Asch. Het district Asch heeft het dankfeest voor den oogst gevierd, waaraan ook Hen lein heeft deelgenomen. Tijdens de betooging verklaarde afge vaardigde Wollner o.m.: een vergelijk tus schen de Tsjechen en Sudeten-Dultschers is alleen mogelijk op de basis van de acht punten van Karlsbad. Voorwaarde daarvoor Is, dit alle Tsjechen, die pas na 1918 het Sudeten Duitsche land zijn binnengekomen, weer naar hun geboorteland terug- keeren. WIJ voeren onzen strijd niet met oor logsmiddelen, aldus vervolgde Wollner, doch met de wettige middelen, Men moet daarom ook niet weer in het geheim de eene plaats na de andere door militairen laten bezetten, maar liever een beroep doen op de godin der gerechtigheid. Het is niet ln te zien, waarom men thans op nieuw militaire maatregelen neemt, ter wijl men te Praag onderhandelt en lord Runciman te Praag is om een vreedzaam advies te geven. Ons zal men met dergelijke nieuwe maatregelen niet in onrust brengen, daar de Fuehrer wil, dat den 3". millioen Su deten-Dultschers op ondubbelzinnige wij ze het zelfde recht ten deel zal vallen, dat hun als deel van de groote en trotsche natie toekomt. In den strijd om het recht zijn geen compromissen meer mogelijk. De elschen van Karlsbad zijn het uitgangspunt voor het vergelijk, daarom zijn het niet de laat ste, doch de eerste eischen, welke wij moe ten stellen. Een telegram der Oxfordgroep. De „supranationale wereldbijeenkomfct" Van de Oxfordgroep te Interlaken, waar aan ruim dertig Nederlanders deelnemen, heeft het volgende telegram gezonden aan Lord Runciman: „De vertegenwoordigers van veertig lan den, samengekomen voor de bijeenkomst van de Oxfordgroep te Interlaken, hebben op grond van bewijzen uit de geheele we reld het volle vertrouwen, dat de practi- sche oplossing van geschillen voortsprui tend uit tegenstrijdige belangen, ligt in open eerlijkheid tusschen alle partijenen ln de aanvaarding van Gods leiding voor ieder bijzonder geval. Zij geven u de ver zekering, dat zij achter u staan in de ongeëvenaarde gelegenheid, die gij hebt om door uwe bemiddeling gerechtigheid en menschelijkheld te verwezenlijken en een historische verzoening tot stand te brengen", Betooging te Pilsen. Gisteren is te Pilsen een groote betoo ging gehouden, waar meer dan 50.000 Tsjechen uit de grensgebieden tegenwoor dig waren. Tot de aanwezigen behoorden de president van den senaat Soekup en tal van andere vooraanstaande personen. De sprekers deden uitkomen, dat Tsjecho- Slowaklje bereid 1? een rechtvaardige overeenkomst te sluiten met zijn minder heden, maar dat niettemin de concessies geen gevaar mogen opleveren voor de on- afhankelijkheid en onschendbaarheid van Tsjecho-Slowaklje. WATERDICHT IJZERSTERK - 6757 GOEDKOPER GLIJDT NIET (Ingez. Med.) De strüd om Hankau. De berichten blijven tegenstrijdig. De Ja panners melden de Chlneezen bij de brug Loesjan te hebben verslagen. Na het ge vecht was de spoorlijn van Kioeklang naar Nantsjang afgesneden. De Japanners hebben hun actie in de provincie rfoe-pe voortgezet en Yoekiaus- jen, een belangrijk strategisch centrum be zet. Volgens een nader bericht zouden de Japanners de Chineezen uit hun defensieve stellingen bij Ma-wei-ling 'Noord Teian) hebben gedreven. Van de 10.000 man Chi neezen. die er bulten gevecht werden ge steld. zouden 3000 gesneuveld zijn. 2G.Ó00 man Chlneesche troepen trekken zich uit dit gebied terug. Volgens een bericht uit Sjanghai wordt in Chineesche militaire berichten tegenge sproken, dat de Japanners Mah-wei-ling zouden hebben bezet. Daarentegen wordt verklaard, dat de gevechten voortduren. Alle stellingen zouden door de Chlneezen zijn behouden. Zelfs trots het gebruik van gifgassen door de Japanners. Het Chineesche nieuwsbureau bericht nog. dat de Japanners gisteren bij Talwang aan den spoorlijn TaukaTsingwa. 37E0 on schuldige Chineezen in koelen bloede" heb ben omgebracht, uit wraak voor het doo- den van Japansche schildwachten door Chineesche guerillabenden. De Japanners veronderstelden, dat de schildwachten door boeren uit de omliggende dorpen werden gedood. Zij staken daarom de dorpen in da omgeving in brand en plaatsten mitrail leurs rondom, watirmede zij. die uit de brandende hulzen vluchtten, werden dood geschoten. Van het front. Aan de Ebro is de strijd weer opgelaaid. Franco's troepen hebben Corbera genomen waarbij vele honderden gevangenen wer den gemaakt Barcelona en Valencia zijn weer uit de lucht gebombardeerd zonder veel schade aan te richten. 3—3

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 11