Hoe de Sleutelstad 40 jaar geleden het
Inhuldigingsfeest vierde
LEIDSCH DAGBLAD - Vijfde Biad
Dinsdag 30 Augustus 1938
„d'Buure" komen a.s. Donderdag
in „Zomerzorg".
Terwille van de studenten werd het feest
twee weken later gehouden
Op den Molen „De Valk" zullen 2 van deze 1
„Buure" een groet aan de Leidenaars brengen
met hun 6 Meter lange Alpenhoorns van 7 uur j
tot 7M n^m. op Donderdag 1 September a.s.
EEN SPECIALE FEESTHAL PLAATSEN J
M AUGUSTUS dansen ïn de Feesthal
3 SEPTEMBER feestavond in café en Feesthal
4 SEPTEMBER dansen in de Feesthal
Het Noordeinde in feesttooi, gezien uit de Breestraot.
Aan den vooravond van de feestelijkhe
den in verband met het 40-jarig regee-
ringsjubileum van H. M. Koningin Wiihei-
mina is het niet onaardig eens na te gaan
op welke wijze 40 jaar geleden de Sleutel
stad het inhuldigingsfeest onzer Koningin
heeft gevierd. Merkwaardig genoeg vond
die feestviering in Dnze stad eerst op 22 en
23 September plaats, doch dit geschiedde
alléén om de studenten in de gelegenheid
te stellen mét Leiden feest te vieren.
Ziet hier hetgeen wij daarom aantroffen
ln een speciale feestuitgave van ons Blad
40 jaar geleden:
Wat liep alles, niettegenstaande het reeds
laat in het jaar was, ln de allerwegen in
feesttooi gehulde stad goed af!
Dank zij het zeer gunstige weder slaag
de op den eersten dag het kinderfeest bui
tengewoon! Wie ziet nog niet voor zich al
die lachende, vroolijke kindergezichtjes m=t
de vlaggen zwaaiende en zingende onze stad
doortrekken? Het was een triumfocht. van
geheel de schooljeugd, die zelfs op menig
een een indruk maakte, waarvan men zich
geen denkbeeld kon vormen. En vooral op
de Breestraat bij de Gehoorzaal, waar men
links en rechts den geheelen stoH kon
overzien, geleek het een kronkelende reu
zenslang: en toen bij het passeeren der tri
bune voor het Raadhuis de Burgemeester
aldaar tegenwoordig was, kwam er aan de
hem gebrachte ovaties bijna geen eind. Het
was als één lang aangehouden juichkreet.
Overal, waar de stoet passeerde, ging het
geregeld, en opmerkelijk was. dat de toe
schouwers voor de kleinen zeif ruim baan
maakten. Het waren dan ook hun kinde
ren. die, tegen vijf uren op het Schutters
veld aangekomen, aldaar, door de zorgen
van dames, ververschlngen voor hen gereed
vonden staan.
En 's avonds heerschte ér ln 'de feeste
lijk getooide stad reeds een ware feeststem
ming, aanmerkelijk verhoogd doordien hier
en daar de illuminatie was ontstoken. Ge
zang cn dans, gejubel en gejoel, gerij en
geklap, werpen met serpentines en con
fetti. alles deed zien en ondervinden, dat
het ireest was. De stemming was daarbij
uitstekend.
Veel volks tfOk de vërtoonlng van ilcht-
beeldén op de Papengracht door den heer
W. O. J. Jaarsveld van 's-Gravenhage. Men
kon deze lichtbeelden, vooral als men het
geluk had groot te zijn of jong. zóó jong,
dat men in de hoogte gestoken kon wordcr.,
van meer dan een kant zien. Wat de be
schouwers cr van zagen was mooi of al
leraardigst en wel geschikt, om een vroo-
lijken geest onder de toeschouwers te doen
ontstaan. Personen uit het Huis van Oranje
kreeg men begrijpelijkerwijs telkens te zien.
toepasselijke en ook niet-toepasselijke
eren geen gebrtk.
Dl den omtrek van de buitensociëteit
„Amicitia", welker tuin a glomo verlicht
was en waar een concert werfl gegeven, was
het ook vol van menschen.
Fn wie den volgenden dag niet al te Ian-1
hc tl" reds vroeg het plechtig gc_
lui der klokhen, terwijl een uur later door
de geheele stad drie muziekcorpsen trok
ken, om allen de gewenschte feeststemming
te doen te pakken krijgen.
De 3 October-Vereenlging hield ook op
dezen dag haar uitdeeling van haring, wit
tebrood en bier, die zooals altijd, ln goede
aarde viel.
En toen de stadsklok negen sloeg, was
het op het Schuttersveld al reeds één cn
al beweging. De volksspelen hadden daar
plaats! Wat werd er gelachen om de ver
schillende grappen en wederwaardigheden,
die de deelnemers ondervonden!
Niet zoodra waren deze spelen afgeloopcn
of men spoedde zich naar de Plantage, om
de Wilhelmlnalinde te planten.
Daar sprak de Voorzitter der Leidsche
afdeellng van Tuinbouw en Plantkunde
de heer G. P. van Outeren, een rede uit,
welke door den Burgemeester, mr. F. Was,
werd beantwoord.
Terwijl tot de planting werd overgegaan,
werden verschillende volksliederen uitge
voerd. Den Burgemeester was inmiddels
een klein, met oranjestrikken versierd,
schopje overhandigd, waarmede hij drie
scheppen aarde in den grond wierp, welk
voorbeeld door de andere autoriteiten, als
mede het Tuinbouwbestuur en vele dames,
werd gevolgd. Juist op dit oogenbllk verloo
chende het Oranje-zonnetje zich niet. Het
kwam even doorbreken, om kort daarna
weder te verdwijnen.
Bij den boom is door de Tulnbouwafdee-
ling ook bevestigd een zware hardsteen,
waarop in kloeke letters:
WHHE1 .MIN A-LINDE
geplant 23 September 1898.
De oorkonde, bij den boom gelegd, ls van
den volgenden inhoud:
Daarop werd het reeds weder tijd, om
den grooten allegorischen optocht te gaan
zien. Men wist het wel, dat er alle zorgen
aan dezen optocht waren besteed en ver
scheidene industrieelen goed voor den dag
zouden komen, maar toen eindelijk de op
tocht voorbijtrok, hoorde men één uitroep
van degenen, die een dergelijken optocht
in andere steden gezien hadden: ..Amster
dam of Rotterdam halen hier niet bij!"
Wij kunnen hier alle wagens niet bespre
ken, maar wel nog eens in herinnering
brengen die van de firma Zaalberg en Zn.,
de Koninklijke Zeep-, Eau de Cologne- en
Parfumerieënfabriek iSanders en Co.). de
Leidsche Stoombierbrouwerij ,.De Post
hoorn" (M. H. van Waverenl. de firma G.
Wilhelmy Damsté en het boekdrukkers-
gilde. Daarna kwamen de bloemenwagen,
de gemeente Leiden, de Leidsche Universi
teit en de eerewacht der studenten. Dat
zich jonge dames bereid hadden verklaard
op de wagens plaats te nemen, viel alge
meen in den geest. Wat werden ze toege
juicht!
Maar niet minder de jeugdige meisjes,
die in een prachtig met bloemen versierde
schulp hulde brachten aan Koningin Wil-
helmina!
Zij reden vóór den Inhuldigingswagen,
die gevolgd werd door den militairen wa
gen. dien van de Kweekschool voor Zee
vaart en dien der Leidsche zeilers.
Onnoodig te zeggen, dat. waar de onder
deden alle, zonder uitzondering, zoo met
zorg waren uitgevoerd, met ter-zijde-stel-
ling van alle bekrompenheid, een geheel
werd verkregen, dat elkeen de woorden
Drachtig, keurig, rijk afdwong Men kon
zich dan ook niet bedwingen uiting te ge
ven aan zijn tevredenheid, en stadgenoot
en vreemdeling stonden bewonderend al het
schoons aan te zien, dat het oog bekorend
voorbijtrok.
De optocht, welke op tijd aan de Kweek
school voor Zeevaart terug was, slaagde
uitstekend, dank zij aller medewerking, niet
het minst die der Leidsche dames. Het was
schitterend. Leiden kan optochten organi-
sceren. Maar de commissie werd dan ook
door verscheidene personen met zeer veel
welwillendheid bijgestaan.
's Avonds had de groote Illuminatie plaats
die ook. dank zij het stille weder, prachtig
siaagde. Hoog schitterde de tempel op de
Korenbeurs, verspreidend een zee van licht
en tot zich trekkend als tot een machti
gen magneet, aller menschen bewonderend,
moeilijk te verzadigen oog. Zou het thans
levend geslacht hier ooit weer Iets derge
lijks aanschouwen? En hoe sierlijk gingen
de duizenden lichten van dien slanken
reus over in die breede flonkerzee van zijn
tweevleugelig steunsel, om van daar uit
weer aan weerszijden ln een enkel vlam
mend lint door te loopen langs, boven het
water, ver, ver weg!
En dan die lichtpaleizen, die wij Stads-
zaal, Stadhuis en Waag noemen, hoe in
drukwekkend verrezen zij voor de duizen
den en duizenden, die hen op een afstand
gadesloegen, stakend voor een wijle het ge
hos, gedans, gezang, geklap, hun luidruch-
Hoe de Haagbrug er 40 jaar geleden uitzag.
tigheid, om den tol hunner bewondering
aan deze rijzige figuren te betalen.
Bijna elke buurt, elke straat, elke steeg
gaf iets bijzonders te aanschouwen, de wij
ken der mlngegoeden niet minder dan die
der meergegoeden. Hoe goed voldeed bijv.,
van een juist punt gezien, de verlichting
met ballons over Stillen Rijn en Apothe-
kersdijk. die van vaartuigen in de Oude
Vest. die van de gelegenheidsstukken in het
Noordeinde, een geheel verlicht café aan
de Beestenmarkt, de onderscheidene mu
ziektempels, pyramiden, obelisken, bloe-
meneilanden, enz., de vijf groote stukken,
te bewonderen van de Havenbrug, waar
van op den achtergrond het station van
.De Volharding" het middelpunt vormde
en het stuk aan de Grofsmederij eerbied
afdwong. Voorts de verlichting van Doeza-
straat, Nleuwsteeg. de verschillende gas
verlichtingen, de electrische verlichtingen
aan „Minerva" en bij de firma C. C. Ben
der, de schitterende illuminatie met gas op
het Van-der-Werff-park vanwege de Gas
fabriek, demaar eindigen wij!
Tegen den tijd. dat de groote militaire
taptoe in het Van-der-Werffpark zou aan
vangen, was de groote loop naar het Steen-
schuur. De 250 man, van hier en uit an
dere garnizoensplaatsen, achter het monu
ment opgesteld, maakten, vooral op hen.
die zich in het Park bevonden, een mach
tigen indruk. Zulk een taptoe was hier nog
nooit vertoond geworden. Toen het pro
gramma was afgetrommeld, afgetrompet en
afgespeeld, verdeelde de troep zich in vie
ren. defileerden aldus voorbij den Burge
meester, die zich aan het voetstuk van
het gedenkteeken bevond, waarop de vier
groepen met fakkels de stad doortrokken,
ieder een anderen weg nemende, wat de
levendigheid niet weinig verhoogde. Door
groote menschenmassa's werden ze op de
maat der muziek of zingende gevolgd.
Die drukte, later ook zonder de muziek,
duurde nog langen tijd voort en ln de kof
fiehuizen heerschte, zoolang ze open wa
ren, een prettige geest.
Veel bewoners van gemeenten in den
omtrek en ook van elders, vooral uit Den
Haag, leverden daartoe een groot contin
gent.
Om vier uren was het oogenblik van
gehoorzaamheid voor de café's aangebro
ken: toen moesten ze sluiten, al keek het
oog van de Heilige Hermandad ook nu niet
al te streng.
Lelden heeft feest gevierd, zóó gezellig,
zóó goed als in langen tijd niet heeft
plaats gehad. Er was maar één roep over
den afloop en dagen daarna werd ln den
hulselijken kring en zoowel op straat als in
sociëteiten en koffiehuizen het feit bespro
ken, dat iedereen zich had geamuseerd,
dat het iedereen was meegevallen!
Welnu, dat is het beste bewijs, dat het
inhuldigingsfeest te Lelden uitnemend ge
slaagd ls!
OORKONDE.
OP HEDEN, 23 SEPTEMBER 1898.
wordt
ter herinnering aan de aanvaarding van de regeering door
Hare Majesteit
WTT.HET.MTNA HELENA PAULINA MARIA,
KONINGIN DER NEDERLANDEN.
Erfpr!nses uit het huls van Oranje-Nassau,
door de
Afdeellng .Leiden"
van de
Nederlandsohe Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde,
ONDER DE BLIJDE INSTEMMING DER DANKBARE BURGERIJ
deze
WILHELMINA-LINDE
als zinnebeeld van onvergankelijke liefde en trouw
GEPLANT
en aan het Gemeentebestuur overgedragen.
Burgemeester en Wethouders van Lelden aanvaarden desse sohenMijg
namens de Gemeente en stellen haar onder de bescherming
van het PubBek.
GEDAAN TE LEIDEN, DEN 23STEN SEPTEMBER 1806.
Burgemeesters en Wethouders
van Lelden:
F. WAS. Burgemeester.
H. C. JUTA.
M. a DEKHUYZBN. wethouders.
J. KOREVAAR.
M C. DE VRtBS VAN HBY$T,
Secretaris.
Het Bestuur der Afdeellng voornoemd:
G P. VAN OUTEREN. Voorzitter.
H. WITTE, Eere-Lid, Oud-Hortulanus
van den Academietuln.
A. D. D. SCHRETLEN, Eere-Lid.
P. A. DEE, Onder-Voorzitter.
F1. VAN ROMBUROH, Secretaris.
J. G. BALLEGO, Penningmeester,
T. P. VLIELAND.
A. C. KRIEST.
W. VAN VEEN.
2
Ten einde al Onze Gasten, die wij zoo vaak met
Nationale Feesten wegens plaatsgebrek moesten
teleurstellen, tevreden te stellen zullen wij met het
40-JARIG REGEERINGSJUBILEUM OP ONS PARKEERTERREIN
40 cent entree rechten inbegrepen.
diverse attractie-orkesten
8304 Op dezen feestdag GEEN ENTRÉE.
GEEN VERHOOGDE TARIEVEN. DE DIRECTIE, j"
UlilllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiüiiiiV
45
