STADSNIEUWS BUITENLAND DINSDAG 16 AUGUSTUS 1938 No. 24045 LEYDS GOEDT" HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt. 79ste Jaargang DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Tentoonstelling „Leyds Goedt" Installatie van mr. S Mok. In de Stadszaal komt Dit nummer bestaat uit DRIE bladen EERSTE BLAD verwacht LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 ets: per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30, - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque» en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zljnf per 3 maanden t. 2.3S per week f. 0.13 Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten.' (voor binnenland f. 0.80 per 3 mmL>, Een staaltje van voortreffelijke samenwerking tusschen patroons en werknemers. In de stemkamers van de Stadsgehoor zaal ls momenteel een modelhuis in aan bouw, dat wordt opgebouwd en Ingericht door de vakorganisaties, patroons zoowel ais werknemers, en dat een onderdeel wordt van de a.s. Industrie- en Vaktentoonstel- lmg .Leyds Goedt". De onderscheidene vak groepen zullen daar door een aanschouwc- iykc voorstelling propaganda maken voor meer en beter vakwerk, waarbij werkge vers en -nemers eendrachtig samenwerken om het gestelde doel te bereiken. Is deze samenwerking op zich zelf reeds zeer te loven, van zeer bijzonderen aard is zij ln de stucadoorsgroep, waar de pa troons gratis het benoodigde materiaal be schikbaar stellen, terwijl de arbeiders om niet hun werkkracht en vakbekwaamheid leveren. Zelfs de werkloozen worden in de zen arbeid betrokken. Gisteren zijn den gehcelen dag vijf werklooze stucadoors druk ln de weer geweest en gisteravond kregen zij assistentie van 17 collega's, die overdag hun gewone werkzaamheden hadden, doch 's avonds hun vrijen tijd en arbeid gaven cm mede te helpen aan de totstandkoming van dit Modelhuis, Het behoeft haast niet gezegd, dat bij een dergelijke spontane be reidwilligheid om gezamenlijk in het alge meen vakbelang iets goeds te bereiken, in deze kleine arbeidsgemeenschap ook een voortreffelijke stemming heersehte. De leden van de Tentoonstellingscommis sie, die er gisteravond een kijkje kwamen nemen, waren er zoo door getroffen, dat zij zich gedrongen voelden tot het leveTen van een zeer bescheiden bijdrage ter ver hooging van de aldaar heerschende ar beidsvreugde! DE JUBILEUMFEESTEN. De Jubileumcommissie bericht ons, dat de heeren J G. Ballego. W. Geraedts en J Jonker zich bereid hebben verklaard de jury te vormen voor den op 3 September a.s. te houden Reclame-optocht er. het Bloemencorso. VERORDENING OP DE SPEEL APPARATEN. Wij vestigen er d'e aandacht op, dat de Verordening op de Speelapparaten, welke met ingang van 15 Augustus 1938 gedu rende drie maanden voor een ieder op de 6eeretarie dezer gemeente ter lezing is nedergelegd, den 18den Augustus as. in werking treedt. DE LEIDSCHE PROCESSIE NAAR KEVELAAR. Hedenmorgen te 8.22 uur vertrok een extra trein met ruim 400 bedevaartgangers onder geestelijke leiding van pastoor P. R. Smitz van de Hartebrugparochie, voor de 213e Pelgrimsreis naar Kevelaar. Te 3.30 uur hedenmiddag werd de plechtige intocht gehouden. Morgenochtend te 9 uur zal in de Maria Basiliek een pontificale hoogmis worden opgedragen door mgr. W. Bouter, bisschop van Nellon. Donderdagavond .te kwart voor acht worden de deelnemers aan deze processie alhier terug verwacht. BUURTVER. „EENSGEZINDHEID". Jaartijksche plantententoonstelling. De uitslag van den gehouden Kweekwed- strijd der Buurtver. „Eensgezindheid" luidt ais volgt: Kinderen 610 jaar. Salvia's: ie pr. Janny Piket, 2e pr. Joha Verplancke. 2e pr. Is. van Meurs. Idem Geraniums: le pr. Janny Lardee, 2e pr. Lincke Zwart; eerv. verm. Greta Zwart. Kinderen 1015 jaar. Salvia's: Diploma Riek Dooyenburgh; diploma Cath. Ver biest. Id. Geraniums: le pr. Maria Verplancke •met lof), 2e pr. Dickie Pison; diploma Cuth Verbiest. Kinderen 1518 jaar, Geraniums: Diplo- ®a Alie van Vliet. Volwassenen, Coleurs, le pr. mej. Neu- Jeboom, le pr. de heer Bruné, 2e pr. mej. Bonnet. Buiten mededinging: de heer Crama, di- plima; de heer Zwart, diploma; de heer Kluyvers, diploma; de heer Lardee, dipl. Muurtuin: de heer Hüner, zeer eervolle '«■melding. afgesneden bloemen: de heer Oudshoorn, idem. Gisteravond omstreeks halfacht is een woordenwisseling tusschen twee bewoon sters van de Gortesteeg geëindigd in een handgemeen, waarbij een der vechtenden 'Harige mej. G. v. d. S. met een aard appelmesje een schram over het gezicht «oog Op het zien van bloed, viel zij flauw, waarna de E.H.D, haar naar het Acade misch Ziekenhuis vervoerde. Na aldaar be handeld te zijn, kon zij huiswaarts keeren. Als voorzitter van den Raad van Arbeid. Hedenmorgen vond. in tegenwoordigheid van alle leden en het geheele personeel dt installatie Dlaats van den heer mr, S. Mok als voorzitter van den Raad van Arbeid alhier, in welke functie hij den heer T. S. Goslinga opvolgt. •O tik Mr. S. Mok. De waarnemend voorzitter, wethouder J. J. van Stralen, installeerden den nieuwen voorzitter met een korte rede, waarin hij hem hartelijk welkom heette. Spr deelde eerst mede. dat de heer Goslinga tot zijn spijt verhinderd was bij deze plechtighe.d aanwezig te zijn in verband met zijn vacant ie. waarna hij he<t KB. der benoe ming van den heer Mok voorlas. Spr wees er op. dat de installatie van mr. Mok geschiedde in tegenwoordigheid van het gansche personeel en wensebte hem met zijn benoeming geluk. Aan uur. Mok wordt thans gelegenheid gegeven, mooi en goed werk te doen voor een groota groep, die sociale bescherming van noode heeft. Spr. schetste vervolgens de kunde en de ervaring van mr. Mok ten opzichte var. de sociale documentatie. Deze geven ons het vertrouwen, aldus spr.. dat de ministe- rieeie keuze een goede is geweest, spr. hoopte, dat mr. Mok de wetten zal toe passen, op een wijze, die aan de sociaie beteekenis daarvan beantwoordt. Na met cijfers de belangrijkheid van het werk van den Leidschen Raad van Arbeid te hebben uiteengezet, besloot spr. met mr. Mok met vertrouwen ais voorzitter te be groeten. onder het uitspreken van de beste wenschen voor de samenwerking Ook de echtgenoote van mr. Mok werd in dit welkomstwoord betrokken. Namens het personeel begroette vervol gens de chef de bureau, de heer W. van den Brink den nieuwen voorzitter, de hoop uitsprekend, dat mr. Mok zou behooren tot de groep van personen, die het goede be- loonen en voor elkaar het bests doen :iy gaf hierop een uiteenzetting van de kwa liteiten van het personeel, die er mede voor zorgdroegen, dat de Raad -an Arbeid te Leiden zulk een goeden naam heeft en zegde den nieuwen voorzitter ailen steun toe. Spr. wees er op. dat deze oenoeming reeds tot veel commentaar aanleiding heeft gegeven. Men spreekt van grccte lerandeiingen, van tegenstellingen in het poli'iek beieid ten opzichte van mr. Mok's voorganger. Spr. gaf de verzekeT-ng dat het personeel mr. Mok zal helpen in deze „overgangsperiode" en betrok ook mevrouw Mok in ziin begroetingswoord. Namens het personeel was een fraai bloemstuk aan wezig als blijk van de algeheeie sympathie waarmee het den heer Mok tegemoe treedt. is het mogelijk, ook bij zeer verschillende levensbeschouwingen, door vreedzaam overleg tot een oplossing te komen, welke het gemeenschappelijke doel het dichtst nadert. Dit gemeenschappelijke doel is voor de Raden van Arbeid de uitvoering van sociale verzekeringswetten en wel zoo goed moge lijk. Wat deze wetten beoogen, is ieder van ons bekend' de oude. invalide en zieke ar beiders te helpen in den nood. waarin zij door omstandigheden buiten hun wil zijn geraakt. Die hulp wordt hun niet gegeven bij wijze van aalmoes of armenzorg, maar als een door de wet gewaarborgd recht Wie tot ons komt. om welke uitkeering ook, kan komen met opgeheven hoofd en zon der schroom. Wij behoeven slechts te on derzoeken, of in het gegeven geval voldaan is aan de voorwaarden, welke de wet stelt. Overigens vragen wij niet naar rang of stand, naar godsdienstige of politieke over tuiging. De wet beschouwen wij dus als onzen hoogsten chef. Maar dit beteekent geens zins, dat wij letterknechten moeten zijn of bureaucraten. Wij voeren de sociale verze keringswetten uit en wanneer voor eenige wet dan geldt zeker voor deze groep wet ten. dat haar uitvoering zoo sociaal moge lijk. dat is, dus zoo menscihelijk mogelijk moet zijn. De Raden van Arbeid hebben in de bijna twintig Jaren van hun bestaan naar mijn opvatting in het algemeen aan deze eischen voldaan. De felle aanvallen, waar aan zij in den beginne blootstonden, heb ben zij met glans doorstaan. Nochtans mo gen wij ook nu nog niet uit het oog ver liezen, dat er tegenstanders zijn. die het. om redenen, welke buiten de sociale verzekering zijn gelegen, op hun leven hebben voorzien. Daartegen past slechts één houding: rustig verder werken. In de voorontwerpen inzake kinderbijslag en werkloosheidsverzekering heeft de Minister van Sociale Zaken trouwens een plaats aan de Raden van Arbeid gegeven, een orgaan, waarin naast de organisaties van LEIDENAARS. ONTHOUDT HET GOED (Ingez. Med.) ff 5810 arbeiders en van werkgevers, ook 's lands overheid is vertegenwoordigd, zal men in de sociale verzekering dan ook niet kunnen missen, al zal de vorm niet onveranderd behoeven te blijven. Daartoe is de sociale verzekering te zeer een zaak. welke het welzijn van vrijwel het geheele volk raakt. Tenslotte dankte spr den heer van den Brink, voor de toegezegde medewerking en voor het fraaie bloemstuk en sprak hij de hoop uit de gunstige reputatie van den Raad van Arbeid te Leiden, gevestigd door zijn ambtsvoorganger, den heer Goslinga. met aller medewerking te kunnen in stand houden. Spr. hoopt, dat de verhoudingen van aangenamen aard zullen zijn en dat men voor hem dezelfde vriendschap zal hebben ais voor den heer Goslinga. Het was spr tevens een vreugde te mogen werken in Nederland's eerste en aloude Universiteits stad. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Wijzigingen A. Rodenburg. Vliet Z.Z. 14, Rijnsburg. Brood- en koekbak-kerijOverleden eige naar: A. Rodenburg. Wijziging handels naam in: Wed. A. Rodenburg. Nieuwe eige naresse: Wed. A. Roden-burgSchaar. Brama. Stationsstraat 60, Nieuwveen. Het fabriceeren en repareeren van alle soorten machines, rolend materiaal, ijzer- constructie, benevens den handel daarin en zulks in den meest uitgebreiden zin. Ingetrokken is de volmacht van J. Brandt. BINNENLAND. De „Karimata" naar de haven gesleept. (Binnenland, 3e Blad). Gasbedwelming: op Noorschen walvisch- vaarder te Amsterdam; twee dooden. (Gemengd, 3e Blad). Rijdend treinstel onklaar geraakt bij Ede. (Gemengd, 3e Blad). Nederlandsche ploeg voor de wereldkam pioenschappen wielrennen vastgesteld. (Sport, 3e Blad). BUITENLAND. De Duitsche legermanoeuvres. (Buitenland le Blad). Matsjek's bezoek aan Belgrado. (Buiten land, le Blad). Radio-rede van Hall. (Buitenland, le Blad) Wordt de Japansche aanval op Hankau uitgesteld? (le Blad). DE ALGEMEENE TOESTAND. DE DUITSCHE LEGERMANOEUVRES. Het vraagstuk der Sudeten-Duitschers. De herfstmanoeuvres van het Duitsche leger zijn gisteren ingezet met een troe penrevue en velddienstoefeningen op het oefenterrein van Jüterborg, op 60 K.M. ten Zuiden van Berlijn. Hitler was aan wezig. Zijn terugkeer te Berlijn was onver wachts. Hij had besprekingen met diverse leger-leiders. De Duitsche herfstmanoeuvres worden nauwkeurig waargenomen te Londen zoo wel als te Parijs. Er heerscht te Londen echter geen ongerustheid, evenmin als te Parijs. Terwijl het Duitsche recht om der gelijke manoeuvres te houden onbetwist baar is, merkt men te Londen echter op. dat zij gekenmerkt worden door speciale trekken, die noodzakelijk een toestand van spanning moeten wekken in de naburige landen en dit wordt veroordeeld in het be- do en Boedapest bezoeken, lang van een Europeesche kalmeering, welke het doel vormt der Engelsche poli tiek. Tusschen vele min of meer juiste bij zonderheden, die de laatste twee of drie dagen in de pers gepubliceerd zijn, ko men schattingen voor van het aantal men schappen, dat voor den dienst in Duitsch- land is opgeroepen, welke ten zeerste over dreven zijn. Het totaal aantal actieve troe pen en reservisten te zamen, blijft een stuk beneden een millioen, volgens betrouwbare Engelsche berichten en deze troepen zijn verspreid over verschillende streken. nationale afdeelingen worden geschapen. De proviciale landdag van Bohemen zou verdeeld worden in een Duitsche afdee- ling en een Tsjechische afdeeling: de pro vinciale landdag van Tsjecho-Slowakije in een Slowaaksche, Duitsche en Hongaarsche afdeeling en de provinciale landdag van Moravië in een Duitsche, een Poolsche en een Moravische. Deze afdeelingen zouden de zaken be handelen. die haar eigen nationaliteit be treffen. De wetsontwerpen der regeering bakenen de bevoegdheden dezer afdeelin gen af. Zij voorzien ook in een systeem van afdeelingen, waardoor de door deze afdee lingen genomen besluiten binnen het ka der van haar bevoegdheid niet door den provincialen landdag, waarin de vertegen woordigers der afdeeling een minderheid zouden vormen, verworpen kunnen worden. ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL PAG. 1 VAN HET DERDE BLAD. Lansbury is naar het vasteland vertrok ken voor een nieuwe vredesmissie. Hij zal achtereenvolgens Sofia, Boekarest, Belgra- Mr Mok heeft daarop ziin functie aan vaard met het uitspreken van een T.ie. waarin hij allereerst dank bracht aan H.M. de Koningin voor zijn benoeming en den Minister van Sociale Zaken voor de voordracht. Vervolgens dankte spr. den h»er van Stralen voor zijn vriendelijke woorden en hii sprak de wensch uit, dat hij het- zrlfde vertrouwen zai mogen geriater. als 7Ün voorganger Spr. heeft in de afgeloopen wek-m reeds kunnen consta'eeren, hoe goed de Raad van Arbeid te Leiden staat aange-chreven er. rekent op aller medewerking. De taak van den voorzitter. Vervolgens sprak mr. Mok over De taak van den voorzitter". De voorzitter heeft tot taak de zaken, welke in uw vergadering aan de orde ko men. voor te bereiden en vervolgens leiding te geven aan de besprekingen daarover. Het zal mijn streven zijn, de besprekingen in de grootst mogelijke harmonie te doen verloopen. Een oude zegswijze luidt, dat uit de botsing der meeningen de waarheid ontspringt en wanneer het waar is, dat twee meer weten dan één, dan geldt dit zeker voor vijf. Want zeker is het niet waar, dat een man alles kan weten en al tijd gelijk heeft. De wetgever heeft dc Raden van Arbeid zeer bewust op een democratische leest geschoeid. Welnu, ln de democratie alleen TSJECHO-SLOWAKIJE. Mgr. Hlirika stervende. De gezondheidstoestand van mgr Hlinka is steeds achteruitgaande. De zieke is bijna 74 jaar oud en lijdt afti tuoerculose Hij De „nationale afdeelingen" waarvan de nationaliteiten-ontwerpen der Tsjecho- Slowaaksche regeering melding maken, zijn iets nieuws, hoewel de gedachte zelf reeds oud is en het Oostenrijksch-Hongaarsche regime in 1861 reeds dergelijke instellingen kende. De instelling dier afdeelingen vormt een compromis tusschen het huidige systeem en dat, welks instelling de Sudeten-Duit- sche partij eischt. De stelling van Henlein is. dat een de mocratisch systeem, toegepast in staten, die uit verschillende nationaliteiten be staan. een onderdrukking van minderhe den toelaat. Deze minderheden zijn in het parlement naar verhouding van haar aan tal vertegenwoordigd. Zij bezitten dus niet de mogelijkheid, haar inzichten te doen zegevieren tegen de opvattingen in van de meerderheid der verschillende nationali teiten. Bijgevolg eischt de Sudeten-Duitsche partij instelling van „nationale landda gen". Zoo zou er in Tsjecho-Slowakije een Duitsche. een Hongaarsche en een Tsje chische landdag komen. Praag antwoordt op deze opvatting met er op te wijzen, dat een dergelijk systeem een verzwakking van het centraal bestuur ten gevolge zou heb ben, waardoor de eenheid des lands be dreigd zou worden. Bijgevolg heeft de regeering een com promis gezocht. Men zou provinciale land dagen in het leven roepen en, aangezien de Duitschers nog een minderheid zouden vormen in die landdagen en dezelfde ver wijten tot deze lichamen zouden kunnen richten als Voor morgen wordt voor ons land weer regen verwacht echter afgewisseld door tijdelijke opkla ringen. De wind zal matig tot krachtig uit het Zuidwesten tot Westen waaien, de temperatuur zal des naehts hooger zijn dan in den afgeloopen nacht, overdag zal zij weinig veranderen. Hedenmiddag seinde de Rilt aan alle posten: „WEEST OP UW HOEDE". Mgr- Hlinka. reageert niet meer od kamfer inspuitingen. Uit verscheideine streken zijn de boeren gekomen: zij bidden od straat voor den zieke. Volgens inlichtingen uit welingelichte I kringen zal mgr. Hlinka een politiek testa ment nalaten, doch de commissie van lei ders van de partij heeft besloten dit testament niet te publiceeren aangezien men vreest dat hierdoor een scheuring in de partij zal ontstaan. In dc party zijn n.l. wee stroomingen. een gematigde strooming ouder leiding van den vijftigjar.gen mgr tot het centrale parlement. Joseph Tiso vice-president van de partij zouden binnen deze provinciale landdagen en een meer radicale groep, onder leiding van den 38-jarigen Carel Sidor. politici directeur van de party en hoofdredacteur van de „Slovak". Om een scheuring te voorkomen is besloten na den dood van mgr. Hlinka de functie van voorzitter vacant te laten. Andreas Hlinka werd op 29 September 1864 geboren. In 1889 werd hy tot nriester gewyd. Hlinka deed bü de Slowaken het natio nale bewustzyn herleven. Zun actie bracht hem meerdere malen voor den strafrechter en zelfs werd hy eenige malen tot gevan genisstraf veroordeeld. Spoedig werd hy tot leider der Slowaas- sche Volkspartij i Hlinka-party gekozen en sedert de stichting van Tsjecho-Slowakije is hy lid van het Parlement. Nu eens was de Hlinka-party in de oppositie, dan weer maakte zij deel uit van de regeeringscoalitie In Juni van dit jaar nam Hlinka op een congres van zyn party' op zeer scherpe wyze stelling tegen de regeering. Aan de hand van het verdrag van Pittsburg, dateerende uit 1918, eischte hii autonomie voor de Slowaken. In Maart van dit jaar vereenigde de Hlinka-party zich met de Sudeten-DUit- schers. althans in den stryd om autonomie. MEXICO. De vervolging van generaal Cedillo. President Cardenas is vastbesloten gene raal Oedillo gevangen te nemen en eer. einde te maken aan het verzet in de streek van San Luis Potosi. Hy heeft daartoe 5.000 man byeengebracht. De operatiebasis wordt gevormd door den spoorweg San Luis—Tampico Het Indiaan- sehe dorpje Las Tablas, dicht by de geheime verblüfplaats van Cedilio. is herschapen ir>. een kamn voor de ruiterü. het voetvolk en het geschut. Herders vertellen, dat in deze streek reeds hevig gevochten is Een dezer her ders zeid» na een gevecht, op een berghel ling 40 kilometer ten Noordoosten va» Las Tablas. 45 lyken te hebben geteld. Vijfen dertig van de dooden waren regeerings- soldaten Op alle sta ions in de streek bevinden zich soldaten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 1