STADSNIEUWS
Eden en Churchill
schrijven voor ons blad
VRIJDAG 12 AUGUSTUS 1938
No. 24042
Maatschappelijke nood in cijfers
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
79sfe Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Leiden's kosten voor
armenzorg
Zéér hoog in vergelijking met
andere Zuidhollandsche
steden.
Dil nummer beslaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons BLad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
Tan 30. Ineasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
30 ets. porto te tietalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque»-en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd Zijnd
per 3 maanden f.2.38
per week .Vti.-.ïïi? to.ia
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -f>portokosten.'
(voor binnenland f. 3.80 per 3 mnd-fj
den zulke éénmalige steunverleeningen in
het eerste kwartaal van dit jaar slechts
15 maal plaats. Voor de andere steden wa
ren deze aantallen resp.: Delft 73, Dor
drecht 639, Gouda 1672 en Schiedam 423
maal. Blijkens de groote onderlinge ver
schillen wordt deze wijze van hulpverlee
ning in de eene stad op een anderen basis
gehanteerd dan ln de andere.
De gemiddelde wekelijksche uitkeeringen,
die gedaan werden, ontloopen elkander niet
veel. In Leiden was het gemiddelde bedrag
het laagst. Ze bedroegen. wij rang
schikken de vijf steden nu in opklimmende
volgorde
Leiden f. 6.92
Schiedam 7.27
Dordrecht 7.37
Delft 7.65
Gouda 7.80
Uit deze cijfers blijkt wel, dat de ge
middelde uitkeeringen op zich zelf be
schouwd niet hoog zijn. Met elkaar ver
gen ze niettemin geweldige bedragen. Het
volgende staatje geeft daarvan een beeld.
De eerste kolom geeft het totaal bedrag
aan, dat in het eerste kwartaal voor de
ondersteuning der armlastigen is betaald:
de tweede kolom geeft aan, hoeveel gul
den dit per duizend inwoners ls.
Totaal der uitgaven in het
eerste kwartaal
DE JUBILEUMFEESTEN.
De Hooigracht wordt versierd.
Naar wij vernemen heeft ook de Buurt-
commissie voor de Hooigracht besloten deze
straat ter gelegenheid van de aanstaande
Jubileumfeesten in een passend feestkleed
te steken.
„LEYDS GOEDT".
Een aardige foto van Prinses Beatrix, genomen tijdens het
vacantie-verblijf van het Prinselijk gezin te Heiligendam.
Leiden
Delft
Dordrecht
Gouda
Schiedam
absolute
bedragen
f. 165.620—
68.885.—
120.185—
50.926—
58.406—
per 1000
inwoners
f. 2.178—
1.284—
1.964—
1.574—
935—
Vooral uit deze cijfers blijkt wel, dat de
kosten voor armenzorg in Leiden absoluut
zoowel als relatief, zéér hoog zijn! Ten
slotte willen wij de uitgekeerde bedragen
nog vergelijken met de opbrengst van alle
rechtstreeksche gemeente-belastingen. Dan
blijkt, dat elk der genoemde steden in het
eerste kwartaal van dit jaar van haar ver
moedelijke belasting-opbrengst aan armen
zorg moest besteden:
Delft 26 pCt.
Dordrecht 44
Gouda 35
Schiedam 22
Een bijzondere medewerker schrijft ons:
Een der eigenaardigheden van onzen
Uid is de sterk toegenomen belangstelling
Iü°r EeEeveas °P het gebied van de pu-
oliekc armenzorg, of zooals tegenwoordig
de meest gangbare term luidt, van het
Maatschappelijk Hulpbetoon. i wi,, one
Verwonderlijk is deze groeiende belang- Dordrecht342
[Selling niet. De tijd. dat de annlastige - Gouda 147
177
Leiden
Delft
Dordrecht
Gouda
Schiedam
Gemiddeld aantal wekelijks
ondersteunde gezinnen
per duizend
totaal zielen
1286 17
483 9
912 15
355 11
.441 7
Leiden
53
UITSTAPJE VAN N.O.M.A.T.E.G.
Gisteren heeft de Ohr. knapen- en meis-
jesvereenlging „Nomateg" onder begunsti
ging van mooi weer een geslaagd uitstapje
naar Rhenen gemaakt. Om 7.30 vertrok
ken de knapen en meisjes met een tweetal
autobussen van het gebouw 1ste Binnen-
vestgraeht 2121a naar Rhenen, waar
Oudehand's Dierenpark bezocht werd. Na
den inwendigen mensch versterkt te heb
ben, ging men naar de mooie Leusder-
Uitgifte van een propaganda-zegel.
De Tentoonstellingscommissie ..Leyds
Goedt" heeft in verband met de aanstaan
de industrie- en vaktentoonstelling een
propaganda-zegel uitgegeven, dat van nu
af aan door alle deelnemende exposanten
aan de uitgaande correspondentie zal wor
den gehecht en aldus over het geheele land
en daarbuiten propaganda zal maken voor
„Leyds Goedt".
Het zeer fraai uitgevoerde zegel is ont
worpen en gedrukt bij de Ned Rotogravure-
maatschappij alhier en bestaat uit het ten
toonstellingsembleem (leeuw met houwer
en gemeentewapen Igeplaatst in een drie
hoek, waarvan de top naar boven is ge
richt.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen:
Firma P. van Deursem. Molenstraat 20,
Sassenheim; het kweeken van- en den
handel in bloembollen, planten en aan
verwante artikelen en al wat in den ruim-
sten zin kan geacht worden daartoe te
behooren.
Overleden vennoot P W. van Deursen.
Nieuwe vennoot M. van DeursenHeems
kerk.
W, Wildenburg. Langeraar A. 72
Aar; broodbakkerij.
Overleden eigenaar W. Wildenburg.
C. G. van Vliet, Kerkweg C. 208.
Aar; kruideniersbedrijf.
Overleden eigenaar C. G. van Vliet.
N. V Vereenjgde Schelpkalkfabrieken,
(Z.-H.I Valkenburg.
De N.V. is met ingang van 18 Juli 1938
in liquidatie getreden. Vereffenaars H. C.
M. Dolk. Amsterdam, B. Hofenk. Alphen a.
d. Rijn en J. T Th. Stuy, Utrecht.
J. Binnendijk. Dorpstraat D. 95, Zoeter-
woude; Drogisterij.
Overleden eigenaar J. Binnendijk.
Ter
Ter
BINNENLAND.
Noodweer teistert ons land. (3e Blad).
De heer Van Ede van der Pais over de orga
nisatie van de K.N.I.LJVI. (Luchtvaart,
3e Blad).
De Europeesche zwemkampioenschappen.
(Sport, 3e Blad).
Treinbotsing bij Leidschendam; materieele
schade. (Laatste Berichten, le Blad).
De zetel van de stichting „Nationaal Cen
trum" geopend. (Laatste Berichten,
le Blad).
BUITENLAND.
Na den wapenstilstand; voldoening, doch
ook reserve. (3e Blad).
Zware bombardementen der Japanners;
bonderden dooden en gewonden (le BI.)
Felle redevoeringen bij het graf van
Bayerle; de Sudeten-Duitschers klagen
aan. (1ste Blad)
Het Duitsche vliegtuig de „Condor" in on
geveer 25 uur van Berlijn naar N.-York
(Luchtvaart, 3de Blad).
Ook het aantal alleenwonenden en daar- heide. Menig bosje hei werd meegenomen
mede gelijk te stellen personen, dat on- als een herinnering aan dit bezoek. Veel te
dersteuning krachtens de Armenwet ge- gauw naar aller zin werd het sein tot
noot, was in Leiden hooger dan in de an- vertrek weer gegeven en na een voorspoe-
dere genoemde steden. Onderstaand lijstje dige reis arriveerde men om half elf weer
geeft daaromtrent inzicht.
Gemiddeld aantal onder
steunde alleenwonenden.
per duizend
totaal
555
Leiden
Delft
een verworpene was. dat de bedeelden een
Ueine groep menschen vormden, wier lot
jjoeddeels aan eigen maatschappelijke on
wrikbaarheid geweten kon worden, is wel
Jolkomen voorbij. De crisis heeft gansche
«volkingsgroepen doen zakken tot bene
den het peil. waarop voorziening in eigen
even,onderhoud mogelijk is. Voor de va-
Gouda
Schiedam
zielen
7
4
5
5
2 a 3
aan het gebouw „Nomateg". Nadat allen
zich in de zaal vereenigd hadden, bracht
de voorzitter hartelijk dank aan allen, die
dit uitstapje hadden helpen doen slagen
en sloot men dezen dag met dankgebed.
CONCERT IN „RHIJNGEEST".
Gisteravond werd in het park van het
Sanatorium „Rhijngeest" een concert ge-
Bovenstaande cijfers hebben alle betrek
king op gevallen, die gedurende korteren
of langeren tijd voor regelmatige, weke- geven door de R.K Muziekvereeniging
lijksche ondersteuning in aanmerking kwa- „Triumph" uit Oegstgeest, dirigent de heer
men C. de Haan aldaar. In een vlot tempo werd
HL—Daarnaast werd nog in een aantal gevallen het zeer gevarieerd programma afgewerkt,
hde werknemers onder hen zijn steunre- incidenteel steun verleend, hetzij door een Het was een mooie avond. De geneesheet-
eelingen in het leven geroepen, maar al- éénmalige verstrekking van een grooterdirecteur, dr. F. J. Stuurman, vertolkte in
die niet in loondienst plachten te zijn.
°e z.g. kleine zelfstandigen bijvoorbeeld,
gorden indien zij den strijd om het be
slaan niet meer met voldoende succes we
len te voeren, door Maatschappelijk Hulp
betoon ondersteund. Vooral in de groote
Meden zijn er onder hen talloozen, van
*>e voorheen niemand. en zij zelf al
lerminst! gedacht zal hebben, dat zij
noü eens tot de armlastigen zouden ko
nen te behooren.
Daarnaast is het bedrag, dat met hun
ondersteuning gemoeid is. zoo enorm toe-
Eenomen, dwingt het vaak in zulk een
nate tot meerdere gemeentelijke uitgaven
rit dlensvolgens tot meerdere gemeente-
ij™belastingheffing, dat ook uit dezen
noofde een grootere belangstelling alles-
tins verklaarbaar is.
Ook voor Leiden geldt dit. Zelfs laat
een vergelijking met de andere mid-
delgroote steden van Zuid-Holland, ge
baseerd op door het Centraal Bureau
oor cit' Statistiek verzamelde gegevens
"■er het eerste kwartaal van dit jaar
een. dat de omvang der armlastigheid
en de bedragen, die ter bestrijding van
dezen
len
maatschappelljken nood moe-
1 worden uitgegeven, in Leiden re
latief
Je. eerste maanden van dit jaar kwa-
ïc gemiddeld 1286 Leidsche gezinnen
I aanmo6? wekelijkse he ondersteuning in
incrking. hetgeen neerkomt op zeven-
alle ve8ez'inri0n '5er dazend inwoners. In
clt 'erEe'ijkbare steden van onze provin-
C,ri&«aandeaopgavê:Ser' Z°°ak
geldbedrag, hetzij door delging van huur- zeer waardeerende woorden den dank der
achterstand of anderszins. In Leiden von- I verpleegden.
Het is ons een bijzonder voorrecht onzen lezers te kunnen
mededeelen, dat met ingang van morgen, ons blad exclu
sieve artikelen zal publiceeren, geschreven door twee
prominente Britsche politici: Anthony Eden, oud-minister
van Buitenlandsche Zaken van Groot-Brittannië, en Win
ston Churchill, die zich behalve op politiek gebied ook als
iournalist een grooten naam heeft verworven.
In ons blad zal men eens per maand een artikel van Eden
aantreffen, terwijl een artikel van Churchill eens per 14
dagen zal verschijnen. Nu Engeland in de huidige politieke
constellatie zóó op den voorgrond treedt, achten wij het
werkelijk een voorrecht, exclusief voor ons land, de visie
van deze prominente figuren op de wereldoroblemen in
ons land te kunnen publiceeren.
DE WERKLOOSHEID.
Bij den Gemeentelijken Dienst voor Sociale
Zaken, Afd. Arbeidsbemiddeling, stonden
gisteren als werkzoekenden ingeschreven:
Bouwvakarbeiders: Baggerlieden 3; Behan
gers 21; Betonvlechters 25; Betonwerkers 52;
Fundeeringwerkers 1; Glazenmakers 1; Glazen-
wasschers 11; Granietwerkers 7; Grondwerkers
84; Heiers 1: Metselaars 79; Opperlieden 85;
Schilders 68; Sloopers 7: Straatmakers 3; Hulp-
Straatmakers 12; Stucadoors. Witters 27; Tim
merlieden 146; Uitvoerders 17; Voegers 16; Ong.
Bouwvakarb. 12. Totaal 678.
FabrieksarbeidersLompensorteerders 19
Bleekers 17; Vellenblooters 9; Vuurwerkmakers
1; Steenfabr. Arb. 108; Zeepfabr. Arb. 3; On-
gesch. Fabr. Arb. 48. Totaal 205.
Kantoorpersoneel: Kantoorpersoneel 64; Rei
zigers. Colp. 40; Winkelbedienden 31; Etaleurs
4; Incasseerders 15; Musici 6; Onderwijzers 1;
Overheidspersoneel 10; Verplegers 1. Totaal 172.
Hotel-Café-Pers. Huispersoneel 5; Kellners
44; Koks 3. Totaal 52.
Houtbewerkers: Beddenmakers 3; Houtbe
werkers 42; Kistenmakers 8; Kuipers 5; Lijsten
makers 4: Meubelstoffeerders 16; Meubelma
kers 23. Politoerders 3; Ongesch. Fabr. Arb. 30. j
Totaal 134.
Kleermakers: Kleermakers 74; Kappers 4;
Schoenmakers 15. Totaal 93.
Land- en Tuinarb.: Bloemisten 28; Landar
beiders 37; Tuinlieden 24; Warmoeziers 8; On
gesch. Landarb. 7. Totaal 104.
Metaalbewerkers: Bankwerkers 77; Blikbe-
werkers 30; Burgersmeden 34; Electriciens 58;
Gasfitters 15; Gasmetermakers 1; Gereedschap
makers 1; Instrumentmakers 3; Isoleerders 1:
Kernmakers 1; Kettingsmeden 16; Klinkers 9;
Koperslagers 5; Lab. Bedienden 2; Lasschers 8;
Loodgieters 41; Machinisten 5; Metaalboorders
5; Metaaldraaiers 4; Metaalslijpers 1; Model
makers 2; Monteurs 19; Pianostemmers 5;
Polijsters 1; Ponsers 5; Rijwielherstellers 15;
Rijtuigschilders 1; Scheepstimmerl. 3; Stokers
23; Tegenhouders 9: Hulp Verw. Monteurs 12:
Voorslaanders 6; Voorwarmers 3; Vuu-wcrkers
10: Wagenmakers 2; IJzerwerkers 47; Zand-
spuiters 3; Zandvormers 4; Zilversmeden 2:
Ongesch. Arbeiders 40. Totaal 540.
Sigarenmakers: Sigarenmakers 18; Sig. Sor
teerders 2; Sig. Strippers 2. Totaal 22.
Technici, Opzichters. Bedrijfsleiders 3; Inge
nieurs 1: Teekenaars 8; Werkmeesters 13.
Totaal 25.
Textielarbeiders: Hekelaars 7: Katoendruk
kers 20; Kluwers 9; Luikers 14; Plaatsnijders
e.a. 17; Schrobbelaars 1; Spinners 47: Spoelers
2; Staaldraaddraaiers 2; Sterkers 3; Strijkers 7.
Wevers 87: Wolbewerkers 47; Ongesch. Text iel -
arb. 70. Totaal.
Transportarbeiders: Emballeurs 4: Chauf
feurs 123; Exp. Knechten 26; Koetsiers 10;
Loopknechten 39; Magazijnknechten 57; Schip
pers 78; Spoor- en Trampers. 18: Wakers 6:
Transportarbeiders 61; Losse Arbeiders 475.
Totaal 897.
Typografen: Boekbinders 24; Boekdrukkers
13: Fotografen 4: Hulp-Vakarbeiders 3. Letter
zetters 31: Steendrukkers 2. Totaal 77.
Voedingsmiddelenarb.: Bakkers 84; Molenaars
1; Ovenisten 1: Slagers 73: Suikerwersers 18;
Wijnkoopersknechten 2 0: Zuivelbereiders 4;
Ongesch. Fabrieksarb. 33. Totaal 224.
Vrouwen: Apothekersass. 1; Kapsters 3: Mo-
disten 1; Naaisters icostauum) 6; Winkeljuf
frouwen 5: Linnenjuffrouwen 2. Boekhoudsters
1; Kantoorbedienden 22: Verpleegsters 1; Be
drijfsleidsters 1; Teekcnaressen 1; Biologen 1:
Onderwijzeressen 3: Ass. en Huishoudster» 10;
Dagmeisjes 5; Dienstboden 2; Kinderjuffrou
wen 2 Werksters 47: Fabrieks iraeids er; 4
A.V.O 6 Tc taal 124.
Alg totaal 36?0.
12 Augustus 1937 3928.
13 Augustus 1936 4258.
Ben. 67 Ged, Werkloozen.
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
In onze omgeving zal de wind
uit het Noordwesten gaan waaien,
met zwakke tot matige kracht.
Voor morgen wordt meest zware
bewolking verwacht, met nog regen
of onweersbuien. Het weer zal
aanvankelijk nog vrij warm zijn,
doch later koeler worden.
EXCURSIE SCHOENMAKERS VER.
„NIEUW LEVEN".
Gisteren maakten de leden der Schoen-
makersvereeniging „Nieuw Leven" alhier,
een excursie naar de Brabantsche Leder-
fabrieken. Zij hebben aldaar een tweetal
zoolleerfabrieken en een overleerfabrlek
bezocht, waarvan allen zeer veel hebben
genoten. Het gezelschap werd door de di
recteuren rondgeleid, waarna allen op eeni-
ge ververschingen werden onthaald, het
geen met dankbaarheid werd aanvaard.
Onze stadgenoot, de heer Tom Westen
slaagde te Parijs voor het groote diploma
van de firma Eugène aldaar als „opérateur
spécial".
Gistermorgen is de 25-jarige mej. E.
L. in haar woning in de van Speykstraat
gevallen, waardoor zij net rechterbeen
brak. De Eerste Hulpdienst vervoerde haar
naar het Academisch Ziekenhuis.
Gisteravond is de 44-jarige mej. A.
Th. G.ten B. uit Katwijk, die met haar
13-jarige dochter op een tandem langs de
Breestraat reed. nabij de Vrouwensteeg,
doordat zij schrok, plotseling van haar
voertuig gesprongen, ten gevolge waarvan
moeder en dochter ten cal kwamen.
Belden kneusden den rechterenkel en
moesten in het Academisch Ziekenhuis
verbonden worden. Daarna konden zij
huiswaarts keeren.
Ten aanzien van de toekomstige be
stemming van het cafe-restaurant „Zomer-
lu-t." aan den S'ationsweg wordt ons nader
gemeld, dat er geen „cafetaria zal worden
gevestigd, doch het bedrijf zal worden
heropend als café-restaurant, zij het in
anderen vorm dan voorheen.
