STADSNIEUWS Buitenland 79sfe Jaargang DONDERDAG 4 AUGUSTUS 1938 No. 24035 Groote Manoeuvres in September Ditnummer bestaat uit drie bladen HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN EERSTE BLAD Meerendee'.s nabij Arnhem en Nijmegen verwacht LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 Cts. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden f.2 3# per week f.0.1# Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -f portokosten. (voor binnenland f.0.80 per 3 mnd.> KINDERZENDINGSFEEST OP „OUD-POELGEEST". Da. Mulder en zendeling De Neef voeren het woord. Gistermiddag werd op het buitengoed „Oud-Poelgeest" het 19de kinderzendings- feest gehouden, uitgaande van het Kin- derzendlngscomité te Leiden. Muzikale medewerking werd verleend door leden van de muziekvereeniging „Benvenuto". De voorzitter van het Comité, de heer G. Leenheer, opende deze samenkomst op de gebruikelijke wijze en sprak een welkomst woord tot ouders en kinderen, waarin hij wees op de beteekents van dit zendlngs- leest ook voor de jeugd, die hier in grooten getale bijeengekomen is. Ook heette hij de sprekers voor dezen middag, n.l. ds. J. Mulder van Charlois en zendeling A. J. de Neef, hartelijk welkom. Eerstgenoemde sprak over „Kinder kruistocht". Spr. herinnerde allereerst aan de dwaze onderneming in het tijdvak van de Kruis tochten, n.l. den Kinderkruistocht. Hij schetste in levendige kleuren de kerkver gadering te Clermont, waar de geestdrif tige prediking van Peter van Amiens alle aanwezigen in enthousiasme deed ontvlam men. Hij teekendc het verloop van den eersten kruistocht onder aanvoering van den dapperen Godfried van Bouillon. Maar liet, de prachtige successen, door het kruis leger behaald, werden al spoedig weer te niet gedaan door herovering van de ge rijde plaatsen door de woeste Saracenen. Toen kwam men op het denkbeeld om jonge kinderen er op uit te sturen in de loop. dat deze onschuldige kinderen door Oc-j aangenomen zouden worden. Het re- dtaat was verschrikkelijk: duizenden bderen kwamen jammerlijk om. Hoewel kt idee dwaas was. in zooverre het een toeken van den Levende bij de dooden vas. was het denkbeeld van zich te geven voor Christus een heerlijke gedachte. Dit moet ook de kinderen bezielen in den ar beid der zending. Met die gedachte zijn de zendelingen bezield, die als kruisridders naar Indië trekken om dit terrein voor den Christus te veroveren. Spr. wekte de kin deren op om te bidden voor de komst van Gods Koninkrijk in het donkere helden- land. Daarbij moet dan ook eens iets opgeof ferd worden van wat tot ons eigen ge noegen zou kunnen strekken: door het af te staan voor den dienst der Zending. Daarna was het woord aan zendeling A. J, de Neef. Op bijna aanschouwelijke wijze schetste spreker de aankomst van hem en zijn vrouw in Papoeaiand. Vervolgens leidde hij zijn kleine en groote hoorders een Pa poea-huis binnen; hij liet ze kennis maken met de sago-bereiding en het dagelijksch leven van de Papoea's. Dan schetste hij bet begin van den zendingsarbeid onder deze bevolking. Hij verhaalde van den ze senrijken arbeid van een eenvoudigen Pa- Poea-jongen in het binnenland van Nieuw Guinea en vertelde treffende voorbeelden van de zelfopofferende liefde van dezen heidenknaap, waardoor hij duidelijk aan toonde. dat hij uit den nacht van het heidendom in het volle licht van Gods ge nade was getreden. Ds. Van Niftrik van Rijnsburg sprak een bon slotwoord. Spreker ging na wat eigen lijk de kern geweest is van het gesnrokene ®P dezen middag, en dan komt hij tot de conclusie, dat het het rustig vertrouwen JP God is, dat we om Christus' wille mogen nebben op onzen hemelschen Vader, tegen over de angst en de vrees, welke de hel- dfnkinderen beheerschen voor de geheime loden en geesten. Moge de vrucht van dit samenzijn zijn, aldus spr., dat we met volle vertrouwen en helder bewustzijn het Onze vader kunnen bidden. Spreker eindigde met dank te brengen aan de sprekers, aan de muzikanten en aan freule Willink van Bennebroek voor bet afstaan van het mooie landgoed. VEREEN1GING VAN MATHESIANEN. OUDE WEEFGETOUWEN AANGEKOCHT. Enkele ervan zwin bijna 300 jaar oud. In de Stedelijke Werkinriohting alhier, velke inrichting sinds eenigen tijd in beheer Is overgegaan aan het Leger des Hieils. be vond zich o.m. een tiental antieke weefge touwen. Eenige dezer getouwen dragen een iaartai het oudste getouw is gedateerd 1651 op andere weer komen de Initialen van Leidsche fabrikanten voor, o.m. die van lenige nog bestaande Leidsche fabrieken Gcte getouwen werden in de achter ons lig gende eeuwen door de Leidsche fabrikanten iin de inrichting geschonken. Teneinde te voorkomen, dat deze herinne ringen aan Leidsche textielindustrie uit het leuze verleden naar elders zouden verhui zen, heeft de directie der N.V. Koninklijke "ederlandsche fabriek van Wollen Dekens "■■J C Zaalberg Zoon alhier thans deze weefgetouwen aangekocht. Het ligt in de «doding de getouwen geheel te doen reoa ï^en; daarna zal in overleg met bevoegde instanties getracht worden de getouwen in een passende omgeving te plaatsen. Excursie naar Zuid-Limburg. Voor de excursies welke de „Vereeniging van Mathesianen" af en toe houdt, is de afstand nooit een bezwaar Reeds werden meerdere malen buitenlandsche fabrieken en instellingen bezocht en zoo was dezer dagen Zuid-Limburg aan de beurt voor een bezoek der „Mathesianen". Op 1 en 2 Augustus werd een excursie gehouden naar verschillende fabrieken en bezienswaardig heden van dit interessante landsdeel. De per autobus gemaakte reis was voor de ruim dertig deelnemers op zich zelf al reeds een belangrijk nummer van het goed voorziene, maar toch niet overladen pro gramma. Den eersten dag werd een bezoek gebracht aan de bovengrondsche werken van de Staatsmijn „Maurits" te Lutterade. Op het vele vierkante kilometers groote terrein bevindt zich ook het modern in gerichte Stlkstofbindingsbedrtif der Staats mijnen dat als een van zijn hoofdgrond stoffen en als een belangrijke drijfkracht het gas van de mijn „Maurits" betrekt. Door samendrukking en vloelbaarmaking (het was voor de Leidenaars een trotsehe gedachte, dat de groote fabriekspraktijk hier od het wereldberoemde werk van het Leidsche koude-laboratorium voortgebouwd had!) werden waterstof en stikstof in zui veren toestand bereid en bij 300 atmosfee- ren en meerdere honderden graden hitte tot verbinding gebracht om zoo weer de grondstof ammoniak te leveren, waaruit de kunstmeststoffen worden samengesteld. Na den rondgang in het rijk der techniek volgde die in het rijk der natuur en daarbij werd voIod genoten: een tocht langs Nederlands zuidgrens. Door het Maasdal en over de heuvels ten zuid oosten van Maastricht ging het naar het Gulpdal, dat tot vlak aan de Belgische grens, bij het Drachtig gelegen dorp Sleena- ken, werd gevolgd. Langs een van de mooiste hellingen van ons land ging het bergopwaarts naar Eperhelde om vandaar in het geuldal af 'e dalen. In Valkenburg weid een bezoek gebracht aan de ruïne van het Kasteel van Valkenburg, welke sedert het vorige jaar opnieuw in de be langstelling staat door de ontdekking der oude vluchtgangen uit de vroeg middel eeuwen. De excursisten, die gedurende de beide dagen vergezeld waren van ir. D. C. van Schaik. ontvingen van deze een per soonlijke uitlegging over de geschiedenis van het kasteel en over de door hem in 1937 verrichte werkzaamheden voor het vrijleggen der oude vluchtgangen. Ook de Fluweelen Grot, een van de meest roman tische mergelgrotten van Zuid Limburg waar eens de beruchte rooversbende der Bokkenrijders huisde, waar in den Fran- schen tijd vluchtelingen verbleven en Valkenburg's pastoor in de sombere onder wereld leefde en een kapel had ingericht om zijn parochianen bii te staan, werd bezoch». Od den tweeden excursiedag was Maas tricht aan de beurt en stond een bezoek od het programma aan den St. Pietersberg en de aardewerkfabrieken. Allereerst werd de Cementfabriek de ENCI bezocht, waar de directie voor een leerzamen rondgang had gezorgd Over den St. Pietersberg werd een Drachtige wandeling gemaak' waarop ir. van Schaik een en ander over de onder, aardsche gangenwereld en de geschiedenis van den berg vertelde. Ook hier werd de onderwereld bezocht: het noordelijk gan genstelsel van den St. Pietersberg, dat in de laatste jaren voor het vreemdelingen- bezoek is opengesteld en waar dank zij de onderzoekingen van ir. van Schaik de gangen in al haar vormen en met haar geschiedkundige herinneringen een ver nieuwde attractie vormen, werd door ir. van Schaik aan de deelnemers getoond en verklaard. Zij konden zich hierbij overtui gen. dat de St. Pietersberg nog lang niet „afgegraven is" zooals het wel eens heet. maar dat hier een van Maastricht's mooi ste bezienswaardigheden blijkbaar alleen maar een tijdlang onderschat en mis kend is! De middag van den tweeden dag was gewijd aan een bezoek aan de bekende fabriek van Petrus Regout ..De Spinx". Weinig zullen de deelnemers aan dezen tocht vermoed hebben, wat aan de fabri catie van het dagelijks gehanteerde drink en eetgerei en aan die van sanitair aarde werk verbonden is: op den rondgang door dit bedrijf kregen Ze er ech'er eenig idee van al voelden ze. dat een volledig inzicht slechts te verkrijgen zou ziin door er min stens evenveel dagen aan te besteden als nu uren ter beschikking stonden. Aan het einde van deze excursie dankte de voorzit'er de heer J. S. Göbe] het eerst ir van Schaik voor zijn groote medewer king. Voorts bracht hij een woord van dank aan den directeur van MSG. Ir. van Dijk die deze excursie ook heef' mede gemaakt. Verder sDrak hij den wensch uit. dat bii een volgende excursie het aantal deelnemers nog gTooter zal mogen zijn. De „Mathesianen" zullen aan deze reis zeker een mooie en nuttige herinnering bewaren. Dank zij de bemiddeling van het be stuur der afdeeling Leiden van den Cen- tralen Bond van Werkmeesters en an der opziebthnudend personeel is een aantal werklooze leden door de directie van het circus Bouglione in de gelegenheid gesteld gistermiddag gratis een voorstelling bij te wonen. De legeroefening, onder leiding van den commandant van het veldleger, zal dit jaar worden gehouden van 26 September (dag van concentratie der troepen) tot en met 29 September, op welken datum in den namiddag het grootste deel der troepen naar de garnizoenen vertrekt, terwijl een klein deel op 30 September terugkeert. De sterkte der troepen is grooter dan het vorige jaar. Bovendien zullen eenige lie batal jons, die derhalve irt het tweede deel der eerste opleiding zijn, in de nabij heid van hun garnizoenen een enkelen dag aan de oefening deelnemen, zij het met beperkte opdracht. De oefening vindt plaats in Gelder land en wel in de Over-Betuwe, den Achterhoek en het zuidelijke deel der Veluwe. Evenals vorige jaren gaan de oefeningen der Lichte Brigade aan de legeroefening vooraf. Terwijl echter in de laatste drie jaren de Lichte Brigade, versterkt met eenige infanterie en artillerie bij de leger- oefeningen als tegenpartij optrad van een divisie-groep (verminderd met een divisie), treedt thans de Lichte Brigade naast een dergelijke groote eenheid op. Daardoor vinden de oefeningen over een grooter ge- biedsgedeelte plaats. Rivierovergang is ook thans weder in de overgang opgenomen. Deze vindt op ver schillende riviergedeelten plaats. Het optreden in de Betuwe is van groot belang voor het opdoen van ervaring in den strijd in het polderland, zij het in dit geval ook polderland van een ander karak ter dan bijv. het Zuidhollandsche. De oefening speelt zich voor een groot deel af in de nabijheid van Arn hem en Nijmegen. Het oefenen in de nabijheid der groote steden, heeft voordeelen. doordat de bevolking dier steden gelegenheid heeft het leger te zien in zijn eigenlijke werk. Het heeft echter somtijds ook groote nadeelen, voortvloeiende uit de vele niet toegan kelijke terreinen in de omgeving dier steden. In het bijzonder doen zich noordelijk van Arnhem groote bezwaren gelden, doordat men daar gekneld zit tusschen den eenen kant de stad met haar buitenwijken en de vele door zwaar rasterwerk omgeven particuliere terreinen, aan den anderen kant de van een hooge omrastering om geven terreinen van het Deelerwoud en het landgoed de Hooge Veluwe. Door de afsluiting van dit laatste gebied mist het leger sedert eenige jaren een van zijn voornaamste oefenterreinen. Voegt men hier nog bij, dat aanslui tend aan de stichting Hooge Veluwe het landgoed „Het Planken Wambuis" verbo den is voor oefeningen, dan kan het niet anders, of het gedeelte der legeroefening dat zich noordelijk van den Nederrijn zal afspelen, zal daarvan in ernstige mate den weerslag ondervinden. Toch moet dit wor den aanvaard, omdat oefeningen op groote schaal ook in het centrum van het land en in gecultiveerd gebied noodzakelijk zijn. Tot verheugenis stemt het, dat de „Ver eeniging tot behoud van natuurmonumen ten" zich bereid heeft verklaard, de oefe ning door den Imbosch toe te staan en dat, evenals vorige jaren van gemeentebesturen en bevolking veel medewerking reeds bij de voorbereiding wordt ondervonden. Ten einde den toestand te velde zooveel mogelijk te benaderen, zal niet, zooals de laatste jaren het geval was, ter aanvulling van de legerruimte. welke de streek biedt, een groot aantal tentenkampen worden geplaatst De Betuwe met haar groote landbouwbedrijven biedt trouwens veel legeringsruimte. Voor zooveel in bepaalde gevechtsomstandigheden aanwezig mocht blijken te zijn, zal moeten worden gebivak keerd. Slechts een enkel tentenkamp zal worden benut bij de oefeningen der Lichte Brigade. De oefening zal voor de troepen, welke noordelijk van den Nederrijn optreden, dagelijks moeten worden onderbroken ais gevolg van de bovengeschetste bezwaren ten aanzien van het oefeningsterrein. In de Betuwe gaat de oorlogstoestand echter door, behoudens een onderbreking van enkele uren op 27 en 28 September. BINNENLAND. De Neder lamdsche kunstenaars en de ten toonstellingte New-York; uiteenzet- tin^ van den minister. (Binnenland, 3e Blad). Maatregelen tegen ongezonde concurrentie in den schoenenverkoop. (Binnenland, 3e Blad). Voortgezette vergadering van het Neder- landsch Onderwijzersgenootschap. (Kerk en School, 3e Blad)* BUITENLAND. Nieuwe Russische luchtaanvallen. (Ie BI.) Zware Japansche luchtaanvallen nabij en op Hankau; meerdere vliegtuigen om- laaggeschoten. (Ie Blad). Een verklaring van Lord Runciman te Praag. (Buitenland, le Blad). ZIE VOORTS EERSTE BLAD. LAATSTE BERICHTEN MET MILITAIRE EER UITGELEID. Hedenmorgen is het stoffelijk overschot van den dienstplichtige Bouvé van het 6e R.V.A.. die Zondag 1.1, ten gevolge van een ernstig ongeluk is overleden, met militair eerbetoon uitgeleide gedaan vanaf het Academisch Ziekenhuis tot aan de grens der gemeente Leiden nabij de Vink. Het eer e-escorte bestond uit een eere detachement gevormd door 1 luitenant. 24 onderofficieren, korporaals en manschap pen en 4 trompetters en een vuurpeleton bestaande uit 1 onderofficier en 12 korpo raals en manschappen; twaalf soldaten deden dienst als drager en 4 soldaten als slippendrager. Aan het graf te Rotterdam was het regi ment vertegenwoordigd door den kapitein J. F. M. Steenmetzer, 1 onderofficier en 1 soldaat. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Nieuwe inschrijving: „Van der Vlugt Bros", Teyhngerlaan 63, Sassenheim. Het kweeken van en de bin nen- en buitenlandschen handel in bloem bollen. planten, gewassen, zaden en aan verwante artikelen in den uitgebreidsten zin. Aifkomstig uit Haarlem, BUURTVER. „EENSGEZINDHEID". Jaarlijksch uitstapje. Onder begunstiging van mooi zomerweer hebben de kinderen van leden van boven genoemde vereeniging en volwassenen, hun jaarlijksche uitstapje gemaakt. Reeds vroeg in den morgen kwam een 12-tal groote touring-cars de buurt bin nenrijden, waar velen, gewekt door het hoorngeschal, een kijkje kwamen nemen naar den uittocht van de 270 kinderen en ongeveer 100 volwassenen, die zich had den doen inschrijven om dezen uitgaans dag mede te maken Te ruim 8 uur werd de tocht in de beste stemming aanvaard. Er werd gereden naar Rijnsburg. Katwijk aan Zee, langs den boulevard door de Ziik naar Haarlem en Bloemendaal In laatstgenoemde plaats werden het Her tenkamp en het Kopje bezocht, waarna de kinderen werden onthaald op krenten broodjes en limonade. Vervolgens werd de tocht voortgezet naar Bergen. In den tuin van liet restaurant „Duin- vermaak", hebben de kinderen onder lei ding van hun gele'dersistersr zich kun nen vermaken aan verschillende toestel len, waarvan een druk gebruik werd ge maakt. Daar tusschen door werden rijke lijk versnaperingen uitgedeeld. Omstreeks 4 uur namiddag werd ver trokken en gereden door Alkmaar, Zaan dijk. Amsterdam en Haarlem naar Groe- nendaal, alwaar eenige oogenblikken werd vertoefd, om grooten en kleinen gelegen heid te geven hun ledematen uit te strek ken. Hier werden de kinderen nogmaals ont haald op broodjes en limonade, waarna te omstreeks 7.30 uur n.m. de terugtocht werd aanvaard. Een winkelier uit de buurt der woning- bouwvereeniging „Eensgezindheid", die onbekend wenscht te blijven, liet aan de dames, die den tocht medemaakten. een doosje, gevuld met fijne chocolade uitrei ken, welke tractatie eveneens zeer in den smaak viel. Omstreeks halfnegen werd onze stad bereikt; de vroolijke stemming bewees, dat door groot en klein volop was genoten. Het bestuur kan op dezen dag terug zien met de wetenschap, zoowel volwas senen, als kinderen een prettigen dag te hebben bezorgd. De heer H. P. A. van Berge Hene gouwen alhier, is geslaagd voor het staats examen B. Overste H. D. Buurman, comman dant van het 4de regiment infanterie al hier, wien geruimen tijd ziekteverlof was verleend, heeft dezer dagen, geheel her steld, het commando wederom overgeno men van zijn plaatsvervanger, majoor Oosterveen. De heer H. Kriek, onderwijzer aan de Chr. Opleidingsschool Oosterstraat 16 al hier (hoofd W. A. Bodewes) slaagde te 's-Gravenhage voor de akte Duitsch L.O. Geslaagd is voor het examen Fransch L. O. de heer G. H v. Brussel, opgeleid door mevr. Spijker alhier. Onder zeer groote belangstelling keer den gisteravond per extra-trein uit Gent. welke nogal vertraging had, de ruim 1000 leden van de Leidsche coöperatieve vereeni ging „Vooruit" van hun ééndaagsch uit stapje terug. De tocht was onder de gun stigst denkbare omstandigheden verloopen. zoodat allen zeer voldaan in onze stad arri veerden. De politie alhier heeft gistermiddag in den Leidsche Hout den 56-jarigen C. P. D. aangehouden in verband met een ze dendelict. Gistermiddag omstreeks kwart voor twee is een 4-jarig meisje A. R., vlak bij ae ouderlijke woning in de Javastraa, oij het overstekei' var, den rijweg aanger den door een wielrijder, waardoor het kind viel en het rechterbovenbeen brak. De E. H. D. vervoerde de kleine naar het Aca demisch Ziekenhuis. Het is te voorzien, dat het weer voorloopig nog zeer warm zal blij ven, met winden uit Noordoost tot Oost. De onweerskansen zullen echter tijdelijk gaan toenemen. DE ALGEMEENE TOESTAND. Het Japansch-Russische conflict Lord Runciman te Praag Onrust over Tsjecho-Slowakije Chamberlain met vacantie De vluchtelingen- conferentie. I Ne een oogenblik van oogenschijn- lijke rust, zijn de Russen heden wederom tot luchtaanvallen overgegaan, terwijl be richten over het zenden van troepenver sterkingen, zoowel door Japan als Rus land, de kans op nieuwe verwikkelingen weer doen toenemen. Toch overheerscht vooralsnog de ge dachte. dat men het conflict niet op do spits zal drijven en dat de situatie thans wat kalmer is. Toch wordt het moeilijker een uitbrei ding te voorkomen. Temeer, daar zoowel de Japansche als de Russische regeering hun legers veel minder strak in de hand hebben, dan zulks in het Westen het geval pleegt te zijn. Daar het gebied van Tsjangkoefeng bovendien van sterk strategische beteekenis is, behoeft men niet te denken, dat een der beide par tijen snel zal toegeven. In Parijs heeft men echter op grond van de inlichtingen uit Moskou en Tokio den indruk gekregen, dat beide partijen iedere uitbreiding van het incident hopen te voor komen en dat het zélf zijn oplossing moet vinden. Dat de Engelsche minister-president Chamberlain gisteravond rustig met vacan tie naar Schotland is gegaan, bewijst even eens dat men in Europa den toestand rustig beoordeelt. De Fransche minister Bonnet heeft gis teren den Sovjetambassadeur Soeritsj ont vangen in verband met het incident van Tsjangkoefenr De ambassadeur verklaarde, dat de Sovjet-regeerig in deze zaak geen bijzondere verantwoordelijkheid droeg. Daar ook Japan schuld of verantwoorde lijkheid afwijst, zal het veel hoofdbrekens kosten, uit deze nieuwe impasse te geraken, zoo men tóch nog van plan blijkt te zijn, vóórdat ergere dingen getieuren. den strijd bijl te begraven Lor; It unci.nar die gisteren te Praag arriveexie, .vsrd or een groote men- schenmenigte begroet. Te zijner verwelkoming waren aanwezig de chef van het protocol en het ministerie

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 1