De strijd in Spanje
DONDERDAG 28 JULI 1938
No. 24029
STADSNIEUWS
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
79sfe Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
GEMENGD NIEUWS
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
Aan de Ebro.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30'Ct97rj>er regel toot advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zij n Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd «UtC
per 3 maanden f. 2.35
per week f.O.lS
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden -f- portokosten!
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mn&>
1±s. afscheid van den heer
l. j. roborgh.
Als ingenieur-verificateur van
het Kadaster.
Den Lsten Augustus a-s. gaat de heer L.
J, Roborgh, ingenieur-verificateur van het
Kadaster te Den Haag. wegens het berei
ken van den 55-Jarigen leeftijd "SRijks
dienst met pensioen verlaten.
Na in Januari 1892 benoemd te zijn tot
abspirant-landmeter, werd hij in Januari
18% landmeter en September 1910 bij
keuze Ingenieur-verificateur te Leeuwar
den, waarna in December 1921 zijn ver
plaatsing als zoodanig ln Den Haag ge
schiedde. waardoor de bureaux 's-Graven-
hage. Rotterdam en Leiden onder zijn be
heer kwamen.
Met den heer Roborgh gaat een zeer
I verdienstelijk hoofdambtenaar het ka
daster verlaten, een hoofdambtenaar, die
altijd zijn beste krachten heeft ingespan
nen om den kadastralen dienst zoo goed
mogelijk te doen functionneeren, hetgeen
steeds gepaard ging met het behartigen
ran de belangen van grondeigenaren en
hypotheekhouders.
Op Zaterdag 30 Juli as. bestaat er ge
legenheid van lO'/t tot ll'/i uur om van
dfcn heer Roborgh op zijn bureau Buiten
hof 37 te Den Haag afscheid te nemen.
Dien avond zal hem door de landmeters in
de divisie 's-Gravenhage een afscheidsdi
ner worden aangeboden.
muziekvereeniging „6 r. v. A."
Naar het défilé voor H. M. de Koningin.
Gistermiddag is de kapitein dr. C. L.
Walther Boer in de Doelenkazerne geweest
met het doel om de vrijwillige muziekver-
I teniging van het 6e regiment artillerie te
kluisteren, over het al of niet bekwaam
I gn om deel te nemen aan het défilé voor
I M. de Koningin op 29 Augustus as.
Nadat eenige muzieknummers waren
uitgevoerd, betuigde de kapitein zijn groo
ts tevredenheid over da muzikale presta
tie van genoemde vereeniging.
Gevolg van een en ander is, dat het vrij
willig muziekkorps van 6 R.V.A. is aan
gewezen om tijdens het défilé de muziek
te verzorgen voor wat betreft het wapen
der bereden artillerie. Voorwaar een groo-
te eer!
De voorzitter der vereeniging welke tij
dens de muziek te paard optreedt als di
rigent, moet as. Vrijdag te gelijk met de
rodere dirigenten in den Haag de be
sprekingen voor de regeling bijwonen.
m.u.l.o.-examen.
Geslaagd zijn voor het M.UX.O.-examen
diploma A:
W. F. Laman, Hillegom; J. Hylkema, id.;
T. C. Kool, id.; P. S. Anes, Leiden; A. La-
man. id.; D. Kraaij, id.; M. Hoogendoorn,
Oegstgeest; L. Kruijt, Katwijk aan Zee;
1. de Wal, id.; C. Houwaard: id.; W. van
Zanten, Hillegom; W. Serdijn, Leiden; O.
G. de Rooy, Hillegom; H. G Veltkamp, id.;
F. W. Möhlmann. id.; J. C. van Duijn, Lei
den; L. M. Geluk, Roelof arendsveen; S
Kukler, Leiden; H. van Laar. Ter Aar; N.
ran der Nat, Leiden; A. J. Madu, id.; C.
F. L. Lut, id.; K. Haasnoot, Katwijk ad.
Rijn; J. Kuipers. Katwijk a. Zee; J. Dreef
Sassenheim; C. O. F. van Zonneveld, id.;
H W. Roodenburg. Haarlemmermeer; C. D.
de Graaf, id.; P H. van der Zaal, Lisse;
A. Kopenaal, id.; J. M. C. Segers. Lisse;
T. Kranenburg, Haarlemmermeer; C. J.
landré. Leiden; G. J. Buys, Oegstgeest; H.
Knook, Leiden; K. v. Egmond, Alphen a. d.
i Rijn.
Voor diploma B:
M. Breedijk, Nieuwkoop; J. A. van Vliet,
leiden; J. P. Brouwer, id.: W. Boer. ld.; H.
ran den Berg, Hazerswoude; M. Booy, Al-
Phen aan den Rijn.
blurtvereeniging hoogewoerd.
Op de bestuursvergadering der Buurtver.
..Hoogewoerd" werd besloten een onmid
dellijk schrijven te richten aan het college
van B. en W. onzer gemeente in verband
met de toestanden, welke aan het licht zijn
Bekomen bij het droogleggen van het
Gangetje. Het komt het bestuur alleszins
lewenscht voor dergelijke markthandela-
ren elders in één verband bij elkander te
Plaatsen, zooals ook in andere gemeenten
geschiedt en niet midden in den binnen
stad bij middenstandszaken, welke der
gelijke kwalijk riekende ondernemingen
gaarne zien verdwijnen.
Tevens werd besloten, over te gaan tot
een feestelijke versiering tijdens de as.
Jubileumfeesten van H. M. de Koningin.
handelsregister
kamer van koophandel.
Wijziging:
Fa wed Jac. den Holder en Zoon,
Koordeinde 55, Leiden. Groothandel en
iabricatie van visscherijartikelen. Procu
ratie verleend aan: Mej. A. M. den Holder,
Zeiden.
Geslaagd te Den Haag voor het exa
men handtèekenen L O. de heer P. J. J.
Duindam, alhier.
de vermeende fraude bij de
gemeente-reiniging te
middelburg.
Eind 1937 vond de justitie aanleiding een
onderzoek in te stellen naar de handelin
gen van den 53-jarigen directeur van den
gemeentelijken reinigings- en ontsmet-
tingsdienst te Middelburg. J. F. V. en in
verband daarmede hebben toen b. en W.
den heer V. buitengewoon verlof toege
kend.
Op 8 April stond V. voor de rechtbank
terecht wegens onregelmatigheden, die
eenige jaren geleden bij den dienst zouden
hebben plaats gehad en eischte de officier
van justitie drie maanden gevangenisstraf.
Doch reeds op 13 April sprak de recht
bank hem vrij. Tot hooger beroep is het
niet gekomen. V. was -evenwel tot nu toe
niet in actieven dienst teruggebracht.
In de raadsvergadering van gisteren
heeft de burgemeester medegedeeld, dat
b. en W., na de zaak van alle zijden te
hebben bekeken, besloten hadden het
buitengewoon verlof vooralsnog te besten
digen. Zij willen de beslissing afwachten
inzake plannen tot samenvoeging van
gemeentediensten, waarover een tweede
deskundig raoport is verschenen, dat zich
thans in handen van de commissie voor
gemeentewerken bevindt.
verdronken.
Bij het spelen aan boord van het sleep-
schip „Wilhelmina" dat op de Nieuwe
Maas te Rotterdam nabij de buitenplaats
Merode ligt, is het vierjarig zoontje van
den schippersknecht P. J. Vos, wonende
aan boord van dat schip, overboord ge
slagen en verdronken. Op verzoek van de
IJsselmondsche politie heeft de Rotter-
damsche rivierpolitie in de buurt gedregd
en na eenigen tijd zoeken slaagde de be
manning van de „Politie 3" er in het lijk
van het ventje op te halen.
Gistermorgen te half twaalf is de 2-j.
M v. O. in de van der Werfstraat tegen een
rijdende bakfiets, bestuurd door J. T. B.,
opgeloopen
Het kind brak de rechterarm en is door
den E.H.D. naar het Acad. Ziekenhuis ge
bracht.
Geslaagd voor het diploma Electro-
Technisch opzichter, onze plaatsgenoot de
heer J. J. van der Linden.
Geslaagd te Rotterdam voor het
examen Nuttige Handwerken onze plaats-
genoote mej. H. H. A. Heerius.
aanrijding tusschen
wielrenners.
Op den Spieringweg in den Grooten
IJpolder bij Amsterdam zijn twee wiel
renners, die bezig waren zich te trainen,
met elkaar in aanrijding gekomen. Een
van hen kwam zoo ernstig te vallen, dat
hij met een zware hoofdwonde, een her
senschudding en een sleutelbeenfractuur
in het Wilhelmina-Gasthuis moest worden
opgenomen.
door truck gegrepen en
gedood.
Gisteravond omstreeks zeven uur is op
den Deventerstraatweg te Holten een ern
stig ongeluk gebeurd. De 14-jarige A.
Bannink stak te voet plotseling den weg
over en werd daar gegrepen door een zes-
wielige truck uit Gorinchem. Het meisje
was op slag dood.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
ontploffing aan boord van
een onderzeeër.
Aan boord van den onderzeeër „Espoir",
die gemeerd lag bij het arsenaal van den
Mourillon te Touion, is een ontploffing
ontstaan, toen arbeiders bezig waren de
wanden van de accumulatorenafdeeling
met een isoleerende stof te bestrijken.
Een matroos vond den dood door ver
stikking. Doordat het isolatiemateriaal in
brand was gevlogen, was hij bovendien
overdekt met brandwonden.
Twee arbeiders die in een andere afdee-
ling bezig waren, werden door de vlam
men omringd en bekwamen zware brand
wonden. Hun toestand is verontrustend.
door een foto in de krant
Tijdens haar bezoek aan Parijs heeft
Koningin Elisabeth van Engeland ook een
ziekenhuis bezocht Daarvan zijn foto's
genomen, ook wij hebben er een van ge
plaatst in onze foto-pagina
Naar de „LTntransigeant" thans meldt,
heeft tengevolge van zoo'n foto een zuster
haar broer teruggevonden! Een 75-jarige
Engelsche dame zag in de krant een foto
en herkende in een zieke haar 36
jaar geleden verdwenen broeder. Met be
hulp van de directie van haar lijfblad,
reisde zij naar Parijs. Het werd een har
telijk wederzien.
Haar broer was als clown door de wereld
getrokken en 80 jaar oud, te Parijs in een
ziekenhuis opgenomen.
fabrieksvloer ingestort.
In een fabriek van radio-onderdeelen in
een der voorsteden van Kopenhagen is een
ponsmachine door den vloer van de eerste
verdieping gezakt en tusschen de beneden
werkende arbeiders terecht gekomen. Een
aantal arbeiders en arbeidsters werd
meegesleurd. Ongeveer dertig personen
werden gewond. De fabriek is wegens ge
vaar voor instorten gesloten.
overval op anti-fascistische
tentoonstelling.
Gisteravond hebben omstreeks vijftig
personen een overval gepleegd op de anti
fascistische tentoonstelling, die op het
oogenblik georganiseerd wordt door de
Brus-elsche federatie van de socialistische
partij in een gebouw aan den Boulevard du
Jardin Botanique.
Na de stands dooreen geworpen te hebben
hebben de daders brochures en den inhoud
van de kas meegenomen. Twee personen
zijn gewond. Er is geen enkele arrestatie
verricht. Het parket heeft een onderzoek
ter plaatse Ingesteld.
groote brand in' de haven van
vancouver.
Gisteravond is brand uitgebroken aan de
kade van de Canadian Pacific Steamship
Company in de haven van Vancouver,
waardoor het passagiersschip .Empress of
Russia" ernstig gevaar liep. De geheele
brandweer van Vancouver was op het ter
rein van den brand aanwezig en bootwer
kers werden te hulp geroepen. In een uur
tijd stonden alle pakhuizen langs de kade
in vlammen.
ontploffing in een fabriek.
In een fabriek in Banska Bistrce in
Slowakije is door een ontploffing, die waar
schijnlijk door kortsluiting is ontstaan, een
schade aangericht van veertig millioen
Tsjechische krqpen. 35 arbeiders werden
gewond.
AUTO VAN EEN WEG GEVALLEN.
Op de Simplonstraat in Italië is de be
stuurder van een auto, waarin negen per
sonen reden, het stuur kwijtgeraakt. De
auto vloog van den weg en viel in een
afgrond van vijf meter. Drie inzittenden
werden uit de auto in een beek gewor
pen en verdronken, vier anderen liepen
kwetsuren op.
BINNENLAND.
De goldrush op Terschelling (3e Blad).
Een Nedcrlandsch vertegenwoordiger naar
Franco Binnenland, 3e Blad).
Werkverschaffing door het Rijk (3e Blad).
BUITENLAND.
Lord Halifax bevestigt de rede van Cham
berlain (le Blad).
De strijd aan de Ebro (le Blad).
Duitsche pers valt het Tsjechische natio-
naliteiten-statuut aan (Buitenl., le BL)
Barcelona's antwoord inzake het vrijwilli-
gersvraagstuk (le Blad).
Het vluchtelingenvraagstuk in het Britsche
Hoogerhuis (Buitenland, le Blad).
zie voorts laatste berichten
eerste blad.
In ons land zal de wind voor-
loopig uit West blijven, met
matige kracht en zal het weer
opklarend zijn, met aangename
zomer-tempera tuur.
Over den strijd aan de Ebro blijven de
berichten tegenstrijdig.
Te Burgos wijst men er op, dat men niet
verbaasd behoeft te zijn over den weer
stand der republikeinen op den rechter
oever van de Ebro. aangezien hun bruggen
vernield zijn en hun niets anders over
blijft dan weerstand te bieden tot het
uiterste hunner krachten en tot hun
munitie ls uitgeput.
De bijzondere correspondent van de
„Messagero" aan het front van de recht-
sche troepen in Catalonië bericht aan zijn
blad te Rome. dat de roode troepen de
Ebro konden oversteken, dank zij de hulp
van marxistische elementen onder de
burgerbevolking van het door de troepen
van Franco bezette gebied. Deze personen,
die vroeger deel hebben uitgemaakt van
de „marxistische" militie, stonden nog tn
verbinding met de Catalaansche regeering
en hebben onmst gezaaid langs den oever,
waarvan gebruik werd gemaakt door de
republikeinen.
Het laatste legerbericht van Burgos
zegt. dat de rechtschen den vijand in den
sector van de Ebro zware verliezen hebben
toegebracht.
De luchtmacht ging door met het ver
nielen van de door de linkschen gebouwde
bruggen en de regeeringstroepen leden
overal in het gebied van de riviermonding
een gevoelige nederlaag. In het zuidelijk
deel van dezen sector werden verscheidene
linksehe afdeelinger. omsingeld en krijgs
gevangen gemaakt.
Het legerbericht van Barcelona daaren
tegen luidt, dat de regeeringstroepen het
in het Ebrogebied veroverde terrein heb
ben gezuiverd. Het aantal krijgsgevan
genen overschrijdt de 4000. De opmarsen
gaat voort en de regeeringstroepen strijden
;n de nabijheid van Viilalba, Los Arcos en
Gandesa
Gandesa zou zelfs omsingeld zijn.
Spoedig zal wel blijken, hoe de situatie
precies is. Gevaarlijk voor Franco lijkt ons
deze tegenaanval echter al niet meer.
Zoo de bruggen inderdaad uit de lucht
vernield zijn, verkeeren de linksehe troe
pen over de Ebro zelfs in gevaar!
Tarragona heeft een nieuwen lucht
aanval te verduren gehad. Om half vier
wierpen Junker-bombardementstoestellen
talrijke brandbommen en ontploffings
projectielen oo de stad. Verscheidene ge
bouwen vlogen in brand. Het aantal slacht
offers is nog niet bekend.
Het antwoord van Barcelona aan
de Britsche regeering.
De nota, die de Spaansche regeering aan
de Britsche regeering heeft gezonden en
waarvan de tekst is gepubliceerd, bestaat
uit vier deelen: de eigenlijke terugtrekking
der vrijwilligers, de controle ter zee, de con
trole in de lucht en de belligerentenrech-
ten. De Spaansche regeering aanvaardt de
voor het terugtrekken ontworpen regeling
en zal loyaal medewerken aan de daad
werkelijke uitvoering ervan. Zij vestigt de
aandacht van de Britsche regeering op een
punt, dat zij van belang acht:
Het plan houdt in. dat de van het front
teruggetrokken vrijwilligers getranspor
teerd zullen worden naar de nabij Palos,
Cartagena, Malaga en Cadix gelegen „con
centratiezones". De regeering vraagt zich
af of er verband bestaat tusschen de vast
stelling dezer zones en het aantal vrijwilli
gers. dat iederen dag moet worden terug
getrokken. Zij gelooft, dat het aantal vrij
willigers, dat aan haar zijde strijdt, 6.000
bedraagt, terwijl het cijfer voor den vijand
nabij de 100.000 ligt. Daar de evacuatie
dient te geschieden naar verhouding van
het totale aantal vrijwilligers, zouden dus
1.000 man aan de zijde van Valencia terug
getrokken moeten worden tegen 10.000 aan
de zijde van Burgos. Volgens het plan zou
echter de inscheping der aldus terugge
trokken vrijwilligers binnen vijf dagen die
nen te geschieden, en zullen de concentra
tiekampen 3.000 dezer vrijwilligers kunnen
bevatten. De regeering vraagt zich af. hoe
men deze moeilijkheid zal kunnen omzei
len.
De regeering wenscht, dat de Mooren en
vreemdelingen, die voor 18 Juli 1936 bij het
vreemdelingenlegioen zijn ingelijfd en op
het oogenblik buiten het terugtrekkings
plan vallen, eveneens geëvacueerd worden.
Vervolgens spreekt zij er haar verwonde
ring over uit. dat niet de evacuatie van het
oorlogsmateriaal wordt overwogen, want zij
beschouwt dit als de belangrijkste vorm
van buitenlandsche inmenging
Het tweede deel van de nota handelt over
de controle ter zee, die de regeering onvol
doende acht. Zij spreekt er haar verbazing
over uit, dat men permanente observatie
posten heeft ingesteld in vier regeerings-
havens en vier havens der rechtschen. Zij
doet opmerken, dat de vier regeeringsha-
vens de vier groote toegangspoorten tot
haar grondgebied vormen, terwijl de re
geering van Franco na de aanwijzing van
vier havens op het rechtsche grondgebied
nog een twaalftal belangrijke toegangswe
gen overzee zal houden.
De bombardementen op
open steden.
De ambassadeur der Barcelona-regeering
heeft op het Foreign Office een nota over
handigd, waarin Barcelona mededeelt, het
voorstel te aanvaarden betreffende uit
zending eener Britsche commissie van on
derzoek naar de bombardementen op open
steden. Voorwaarden worden niet gesteld.
In het Britsche Lagerhuis heeft Butler
over de Britsche oommissie van onderzoek
naar de bombardementen op open steden
in Spanje het volgende medegedeeld:
De commissie zal bestaan uit twee En
gelsche onderdanen, een gepensionneerd
officier van de Royal Air Force en een
actief artillerie-officier.
Het gunstige antwoord van Franco be
helsde nog een verzoek; De autoriteiten
van Burgos wenschen n.l„ dat het onder
zoek over breeder terrein zal worden uitge
strekt.
Op een vraag omtrent de bedoeling hier
van, antwoordde Butler, dat de autoritei
ten van Burgos wenschen, dat het onder
zoek eveneens uitgestrekt zou worden tot
andere wreedheden, die niet in verband
stonden met luchtbombardementen.
De rechtsche troepen, welke meer dan
anderhalfjaar hun stellingen te Merida
bezet hielden, hebben zich ontdaan van
den druk. welke op dit belangrijke spoor
wegknooppunt door de republikeinen werd
uitgeoefend. Onverwachts werd een offen
sief langs het spoorwegnet in de richting
van Don Benito ingezet en het gelukte den
Franco-troepen belangrijke plaatsen in te
nemen; zij drongen door tot voorbij
Castuera.
De gevaarlijke front-inham werd hier
door weggewerkt, de kaart geeft met een
fijn gearceerd gedeelte de terreinwinst
weer. Het oude front was zeer dicht bij de
Portugeesche grens gelegen en het gevaar
was niet ondenkbaar, dat de linkschen een
wig hierin hadden kunnen drijven. Thans
is dit gevaar geweken en rukken de natio-
nalen op naar Cabeza en vervolgens naar
Aimaden. waar rijke zilver kwikmij nen ge
legen zijn. Tusschen Cabeza en Penarroya
vormt zich wederom een nieuwe frontzak
en hierin houden de linkschen stand bij
Monterubio.
Op de kaart zijn aangegeven de voor
naamste plaatsen van beteekenis, welke in
het opmarschgebied voorkomen: de pijltjes
geven de richting aan van het offensief.
