BINNENLAND
79 ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Maandag 20 Juni 1938
Vierde Blad
No. 23996
D&BBELM^N
Koningin Emma-bank
onthuld.
Burgerwachtdag op
Ypenburg.
Het centrale vliegveld.
..Kerk en Vrede" en lucht
bescherming.
LUCHTVAART
Demonstratief congres
moderne middenstandsbond.
De zaak-Oss voor het
ambtenarengerecht.
Mr. D. Fock 80 jaar.
FAILLISSEMENTEN
Geschenk van de vrijmetselaren.
Op het Lange Voorhout te 's Gravenhage
dicht bij het paleis van wijlen Koningin
Emma heeft Zaterdagmiddag de over
dracht plaats gehad van den door de orde
van vrijmetselaren aan de gemeente Den
Haag aangeboden monumentale bank als
blijk van hulde aan de nagedachtenis van
HM. Koningin Emma.
Voor deze plechtigheid bestond groote
belangstelling, vooral ook uit de kringen
der vrijmetselaren.
De grootmeester der orde, kolonel H. van
Tongeren heeft de bank onthuld, na een
rede, waarin hij er op wees, dat ln de
overleden Vorstinne die menschelijke eigen
schappen vereenigd waren, welke de vrij
metselaren als de hoogste magonnieke
deugden beschouwden: verdraagzaamheid,
naastenliefde en verheven plichtsbetrach
ting.
Wat ons volk verloren heeft bij haar
heengaan, hoe kan het beter tot uitdruk
king worden gebracht, dan door de gevoel
volle woorden van haar Dochter, onze
geëerbiedigde Koningin, toen Zij er op
wees, dat Koningin Emma voor ons allen
een moeder ls geweest, wier liefhebbend
hart ons allen heeft omvat. En H.M. Ko
ningin Wilhelmina liet hierop volgen: Als
volk in gedachten saam te staan om dat
sterfbed, doet een heel bijzonderen en
hechten onderlingen band ontstaan en
verlevendigt op zoo bijzondere wijze ons
aller saamhoorigheldsgevoel.
Uiting willende geven aan dit saam-
hoorigheidegevoel hebben de Nederlandsche
vrijmetselaren, als loyale vaderlanders,
reeds in Juni 1934 in beginsel besloten een
eenvoudig gedenkteeken op te richten
eenvoud sierde ook het leven van Koningin
Emma een gedenkteeken te plaatsen
nabij het paleis, waar Zij gedurende haar
gezegend leven heeft gewoond en waar bij
haar heengaan zoo talrijke scharen, door
enkele oogenblikkdn eerbiedig te toeven
aan Haar baar, uit innerlijken drang deden
blijken van hunne genegenheid en aan
hankelijkheid voor Haar, die voor allen
was de „Koningin-Moeder".
Op verschillende plaatsen in ons land
zijn groote en kleine monumenten opge
richt, die elk op zijn wijze uiting geven aan
de innige gevoelens van de oprichters
jegens Koningin Emma. Zoo moge dan
deze bank tot uitdrukking brengen onze
dankbaarheid voor het lichtend voorbeeld,
dat Koningin-Moeder ook voor ons, vrij
metselaren. ctoor naar grootsche opvatting
van ho'. leven, heeft gegeven en onze liefde
voor het Vorstenhuis, waartoe ook Zij heeft
behoord (applaus).
De burgemeester van 's Gravenhage mr.
S. J. R. de Monchy heeft daarop voor de
gemeente de bank aanvaard met een rede
waarin hij zeide, dat het gemeentebestuur
oprechte hulde brengt voor deze daad van
burgerzin.
Het twintigjarig bestaan van een nuttig
instituut herdacht.
Spoorwegpensioenfonds
en zijn tekort.
Commissie van advies geïnstalleerd.
De Ministers van Financiën en van
Waterstaat hebben een commissie inge
steld, aan welke is opgedragen van advies
te dienen omtrent de maatregelen, welke
noodig zijn ter voorziening in het tekort
van het spoorwegpensioenfonds.
In deze commissie zijn benoemd: tot lid
en voorzitter mr, dr. J. Beumer, com
missaris van de N.V. Nederlandsche Spoor
wegen; tot leden de heeren J. Bakker,
administrateur bij het Departement van
Financiën; H. J. van Braambeek, lid van
Tweede Kamer der Staten Generaal; prof.
dr. ir. J. Goudriaan Jr., lid van de directie
der N.V. Nederlandsche Spoorwegen; mr.
H. van Maanen, lid van de directie der
N.V. Nederlandsche Spoorwegen; mr. G. van
der Meulen, secretaris-generaal van het
Departement van Waterstaat; jhr. mr. A.
W Wichers, voorzitter van den Pensioen
raad en tot secretaris: H A C. L. Barent-
sen. referendaris bij het Departement van
Financiën.
Zaterdag is de commissie in het gebouw
van het Departement van Algemeene Za
ken geïnstalleerd.
De Minister van Financiën mr. J. A. de
Wilde hield daarbii een rede. waarin hij
de niet gemakkelijke taak van de com
missie schetste.
De wetenschappelijke balans van het
spoorwegpensioenfonds per 31 December
1935 wiist, aldus spr.. een ongedekt tekort
aan van meer dan f. 300 millioen. Dit for
midabele bedrag is middelerwijl reeds op-
geloopen tot rond f. 325 millioen. Het tekort
is derhalve van een dusdanigen omvang,
dat het ook reeds in een tijd, waarin de
toestand van 's lands financiën minder
zorg zou baren dan thans het geval is.
geenszins gemakkelijk zou vallen daarvoor
dekking te vinden. In de huidige omstan
digheden mag een oplossng van dit vraag
stuk dan ook geacht worden wel buiten
gewoon moeilijk te zijn.
De regeering heeft geenszins de bedoeling,
dat de commissie haar taak in een te
beperkten zin zou opvatten. Zij kan zich
voorstellen, dat de commissie het nuttig
zal oordeeien in haar onderzoek niet
slechts de vraag van de dekking van het
tekort te betrekken, maar ook belangrijke
nevenvragen, oa. de belangrijke kwestie
van de beleggingen van het fonds, waarbij
uiteraard ter sprake komt het feit. dat een
groot gedeelte van het actief van het
Spoorwegpensioenfonds ln deposito is ge
bleven aan het spoorwegbedrijf. Voorts valt
de vraag, in hoeverre het spoorwegbedrijf
zelve met het tekort zal moeten worden
Minister van Boeyen voert het woord
De nationale burgerwachtdag is Zater
dag gehouden op het vliegveld Ypen
burg te Rijswijk en had een bijzonder
karakter, daar tevens het 20-jarig be
staan van de burgerwachten in Neder
land werd gevierd. De dag mag in alle
opzichten geslaagd worden genoemd.
Mede dank zij het voortreffelijke weer
hadden duizenden zich op het vliegveld
verzameld en zeer vele autoriteiten
hadden aan de uitnoodiging gehoor ge
geven.
Daar waren in de eerste plaats de mi
nisters van Binnenlandsche Zaken en Fi
nanciën, de heeren van Boeijen en De
Wilde, de Commissaris van de Koningin in
de provincie Zuid-Holland jhr. mr. dr. H. A.
van Karnebeek. de burgemeester van Rijs
wijk, mr. van Hellenberg Hubar, de inspec
teur der burgerwacht gep. kolonel Froger en
voorts tal van militaire autoriteiten.
De voorzitter van den Nederlandschen
Bond van Vrijwillige Burgerwachten, jhr.
mr. C. J. A den Tex. herinnerde in zijn ope
ningswoord aan het ontstaan der burger
wachten, 20 jaar geleden, toen velen aan
den oproep gehoor gaven zich te organisee-
ren om het wettig gezag te handhaven.
Onder het zingen van het Wilhelmus en
terwijl 10 vaandelgroepen den vaandelgroet
brachten, werd vóór de eere-tribune de va-
derlandsche driekleur geheschen.
Hierna heeft de minister van Binnenl.
Zaken, de heer van Boeijen, het woord ge
voerd.
De regeering acht zich gelukkig, dat
80.000 man, verdeeld over 755 groepen,
als een heel net van wachters, ons volk
beschermen in een organisatie, die in
de uren des gevaars klaar staat. Maar
niet alleen dë regeering, alle gezagdra
gers in den lande moeten deze organi
satie waardeeren, want eens zullen ze
er misschien een beroep op moeten
doen.
Spr. bracht daarom de dankbaarheid tot
uiting van het geheele Nederlandsche volk,
ook van dat deel, dat zich niet aan het ge
zag wil onderwerpen, want dat wordt juist
door de burgerwacht tegen zichzelf be
schermd.
Maar het was sprekers wensch, dat God
moge verhoeden, dat ooit van de daadwer
kelijke organisatie van de burgerwacht zal
behoeven worden gebruik gemaakt.
Hierna volgden demonstraties door deta
chementen van de burgerwachten van ver
schillende plaatsen.
Pater Boromaeus de Greeve O.F.M. heeft
vervolgens nog ln een rede er op gewezen,
dat de burgerwacht drieërlei waarde voor
ons volk heeft, n.l. als bron van idealisme,
als waarborg voor de veiligheid en als stu
wing naar saamhoorigheid.
Hierna werden wederom demonstraties
gegeven.
Tot slot van dezen in alle opzichten ge
slaagden middag hebben de burgerwacht-
afdeelingen met de muziekkorpsen van de
burgerwachten van Arnhem en Wageningen
voor de autoriteiten gedefileerd.
Nieuwe vragen van den heer
Van den Tempel.
Het Tweede Kamerlid de heer Van den
Tempel, heeft aan de ministers van Wa
terstaat en Defensie de volgende vragen
gesteld:
1. Is de regeering bereid mede te dee-
len, nu zij in beginsel heeft besloten de
stichting tc bevorderen van een lucht
vaartterrein, dat centraal zal zijn gelegen
ten opzichte van Amsterdam, Rotterdam
en 's-Gravenhage, of zij reeds voor de
naaste toekomst maatregelen ter uitvoe
ring van haar voornemen in overweging
heeft genomen?
2. Wil de regeering toezeggen, dat gee-
nerlel maatregelen zullen worden geno
men, welke direct of indirect een nadere
beslissing terzake van den wetgever kun
nen prejudicieeren, vooraleer de Kamer,
eventueel bij de behandeling van desbe
treffende voorstellen der regeering, in de
gelegenheid is geweest van haar oordeel
over de voornemens der regeering te doen
blijken?
Deelneming op beperkte en
zakelijke wijze.
Zaterdag werd de algemeene vergade
ring van „Kerk en Vrede" te Apeldoorn
voortgezet met een inleiding van ds. J. J.
Buskes over „Kerk en Vrede" en de lucht
bescherming.
Spreker wees op de geweldige actualiteit
van dit onderwerp. De houding van men-
schen, die principieel alle oorlog en oor
logstoerusting afwijzen tegenover de z.g.
passieve luchtbescherming. Als getuigenis
van „Kerk en Vrede" wordt algemeen aan
vaard een volkomen afwijzen van luchtbe
scherming: liever ondergaan dan deel
name.
Spreker zou echter willen, dat het in
de kringen van „Kerk en Vrede" en daar
buiten doordrong, dat „Kerk en Vrede" niet
krachtens haar beginsel de passieve lucht
bescherming kan afwijzen. Nuchter, zake
lijk en zonder eenlge illusie zullen wij als
christenen en als anti-militairisten in de
huidige situatie aan passieve luchtbe
scherming deelnemen.
Op deze inleiding volgde een zeer leven
dige gedachtenwisseling. men wees op de
moeilijkheden, die de zienswijze van den
inleider met zich brengt.
Ook wees men op de noodzakelijkheid
dat „Kerk en Vrede" bij afwijzing van
luchtbescherming verplicht is zelf voor ap
paraten te zorgen om in oorlogstijd slacht
offers te helpen.
Ds. Buskes concludeerde, dat in de nabe
spreking twee richtingen tot uiting zijn ge
komen, ten eerste, enkelen, die principieel
alle deelname aan passieve luchtbescher
ming afwijzen, de tweede groep, die meent
dat absolute afwijzing onjuist is omdat van
hooger waarde is de verantwoordelijkheid
tegenover de naasten.
Het resultaat van de discussie was, dat
men in het volle besef van het compromis,
dat men hiermee sluit, als overtuiging uit
sprak, dat christen-anti-militairisten uit
hoofde van hun beginsel verplicht zijn. het
anti-militairistisch beginsel steeds weer en
onvermoeid te propagandeeren en dat zij
tegelijk op zeer beperkte en zakelijke wijze
aan luchtbescherming kunnen deelnemen,
hierbij trachtend bij hun deelname en
hulpverleening zooveel mogelijk buiten het
militair apparaat te blijven.
De
DE POST VLUCHTEN.
„Emoe" is gisteren, van Indlë kc:
om halfvler op Schiphol geland.
RETOURVLUCHT VAN HET K.N.I.L.M.-
TOESTEL P.K.-A.F.O. EEN DAG
UITGESTELD.
In verband met diverse voorzieningen,
welke bij de proefvlucht van het K. N. I.
L. M.-toestel PK-AFO noodzakelijk zijn ge
bleken. moest de retour-vlucht naar Ned-
Indië één dag worden uitgesteld. Vandaag
wordt de terugreis aanvaard. Het toestel
vertrok heden om 05.35 uit Sydney en land
de om 07.55 te Brisbane vanwaar het om
08.25 uur is doorgevlogen.
(Bulten verantwoordelijkheid der Redactie).
Copie van de al of niet geplaatste stukken
wordt niet teruggegeven.
Twee resoluties aangenomen.
Gisterochtend hield de moderne midden
standsbond in het „Volksgebouw" aan de
Prinsegracht te Den Haag een propagan
distisch demonstratief congres, waar als
sprekers optraden de Tweede Kamerleden
W. Drees en ir. H. Vos. Er waren ook be-
langen-groepen bulten den bond hierbij
tegenwoordig.
Het congres nam met algemeene stem
men een resolutie aan, waarin het door
den heer Drees gesprokene verwerkt was.
Het congres,
overwegende, dat onder de bestaande
maatschappelijke verhouding de bestaans-
onzekerheid, waartegen de sociale ver
zekeringswetgeving en de rijkssteunrege
ling den arbeiders eenige bescherming
trachten te bieden bij ongeval, ziekte,
werkloosheid, invaliditeit en ouderdom,
een voortdurend dreigend gevaar is ook
voor de kleine zelfstandigen, die echter in
het algemeen noch onder de sociale verze
kering, noch onder de rijkssteunregeling
vallen,
van oordeel, dat de in sommige wetten
geopende mogelijkheid van vrijwillige ver
zekering geen voldoende oplossing biedt,
maar dat regelingen moeten worden ge
troffen, die allen omvatten, zoodat allen
beschermd zijn en tevens de concurrentie
verhoudingen niet door ongelijkheid in so
ciale lasten beïnvloed worden,
dringt er bij de regeering met klem op
aan, de genoemde sociale voorzieningen
wat de ouderdomszorg betreft aangevuld
met staatspensionneering uit te breiden
over de kleine zelfstandigen, voor zoover
noodig in met hun omstandigheden reke
ning houdende gewijzigde vormen.
Na de inleiding van ir. Vos, nam het
congres de volgende resolutie aan:
Het congres, overwegende, dat door de
maatschappelijke veranderingen de noo-
den van den middenstand vele en zware
zijn,
acht maatregelen tot verbetering van de
bestaanszekerheid en het bestaanspeil van
de middengroepen noodzakelijk,
oordeel, dat hiervoor ordening in
Bij de behandeling van de zaak Oss
Donderdag voor het ambtenarengerecht
zullen de volgende getuigen worden ge
hoord: kolonel J. van Selm, inspecteur
van den Kon. Maréchaussée te 's Graven
hage; A. P. H. Boelaard, oud-divisie-com
mandant van de Kon. Maréchaussée, thans
te Rotterdam, H. G. van Everdingan. ma
joor-divisie-commandant Kon. Mar. te
Maastricht; jhr. G. A. Bowier, kapitein-
districts-commandant Kon. Mar. Nijmegen,
mr. B. v. d. Burg. subst.-officier van justi
tie bij de arr. rechtbank te Den Bosch; dr.
L. W. Kleinen Hammans, rechter aan de
arr. rechtbank te Den Bosch, dr. L. Stolz,
arts te Oss; ir. M. M. van Hengel te CXss,
zoomede het geheele personeel van de bri
gade Oss .bestaande uit tien man. Het ge
recht wordt gepresideerd door mr. H. van
Haeringen.
OP O GOEDE ZEEP STAAT
3147
(Ingez. Med.)
GEP. GENERAAL-MAJOOR
G. A. LINCKERS t
Te 's Gravenhage is, 76 jaar oud, over
leden de gep. generaal-majoor der mari
niers G A. Linckers.
De thans overledene werd 9 Januari
1862 te Montfoort geboren. In 1881 werd
hij benoemd tot tweede luitenant bij het
korps mariniers en in 1913 na de officiers
rangen te hebben doorloopen, tot kolonel.
In de mobilisatiejaren was de heer
Linckers belast met het bevel over de
leger- en marinekrachten in de positie
Umuïden. In 1918 werd hij commandant
van het korps mariniers.
Na zijn pensionneering werd hem de
titulaire rang van generaal-majoor ver
leend. Daarna was hij tot Maart 1925
werkzaam als tijdelijk inspecteur der di
recte belastingen.
Generaal-majoor Linckers was officier in
de orde van Oranje-Nassau. De teraarde
bestelling is bepaald od Dinsdag a.s. te
half 12 op Oud Eik en Duinen.
van c -
belast, binnen de grenzen van de gegeven i productie en distributie zoowel in het mid
opdracht. Helzelfde geldt voor de vraag, in j denstands- als in het algemeen belang is,
hoeverre de aanspraken van het personeel1 aanvaardt het congres de door de sociaal-
nadere overweging verdienen. Hierbij zou democraten in het rapport „nieuwe orga-
kunnen worden geacht aan te sluiten de j nen" en in het „plan van den arbeid"
vraag, ln hoeverre wijziging behoeft de
thans besïaande practiik. dat het geldelijk
beheer van he* fonds, alsook het toekennen
de^ pensioenen bil de directie van het
spoorwegbedrilf berusten.
De voorzitter der commisie. mr. dr. E.
J. Beumer, heeft deze rede beantwoord.
neergelegde opvattingen,
blijft er by de regeering op aandringen,
ten spoedigste over te gaan tot krachtiger
bestrijding van de werkloosheid, zoodanig
dat de koopkracht van de massa hersteld
en daarmede de bestaansmogelijkheid van
den middenstand wordt verbeterd.
Gelukwenschen van vele zijden.
Zeer velen hebben den oud-gouverneur-
generaal van Nederlandsch Indië, mr. D.
Fock, bij gelegenheid van zijn tachtigsten
verjaardag gisteren gelukgewenscht.
De woning van den jubilaris aan de Laan
Copes van Cattenburgh te Den Haag was
in een flora herschapen en de prachtigste
bloemstukken prijkten in vele kamers.
Telegrafische gelukwenschen waren van
alle kanten binnengekomen en ander de
vele noemen wij telegrammen van H.M. de
Koningin, van den tegenwoordigen gouver
neur-generaal en van den minister van
buitenlandsche zaken. De ministers van
defensie en van onderwijs, kunsten en
wetenschappen hadden schriftelijke geluk
wenschen gezonden.
In den namiddag hebben nog velen mr.
Fock persoonlijk de hand gedrukt. Daar
waren de Commissaris van de Koningin in
de provincie Zuid-Holland jhr. mr. dr. H.
A. van Kamebeek; de burgemeester van
Den Haag, mr. S. J. R. de Monchy; wet
houder prof. C. L. van der Bilt; de presi
dent van het Haagsche Gerechtshof, mr. E.
Jellinghaus; prof. J. A. van Hamel; mr.
W. C. Wendelaar, voorzitter van de Libe
rale Staatspartij; oud-minister de Graeff;
P. J. de Kanter namens het Algemeen Ne
derlandsch Verbond; deputaties van de
Jonge Liberalen; van het Indo-Europeesch
Verbond en van de Nederlandsche Ver-1
eeniging voor den Volkszang, dr. Hendrik
Muller, oud-gezant te Praag en vele
anderen.
Des avonds zat mr. Fock met eenige in
tieme familieleden dn kennissen aan een
diner in hotel „Wittebrug" aan.
BEZOEKERS „HAGESPRAAK"
GEFOUILLEERD.
Vragen van den heer De Marchant
et d'Ansembourg.
Het Tweede Kamerlid, de heer De Mar
chant et d'Ansembourg, heeft aan den
Minister van Justitie de volgende vragen
gesteld
1. Is het den minister bekend:
a. dat op 6 Juni omstreeks 7 uur ver
scheiden autobussen met bezoekers van de
„Hagespraak" op den Rijksweg Heerlen
Sittard door rechercheurs van den vreem
delingendienst zijn aangehouden, waarna
de inzittenden op den openbaren weg zijn
gefouilleerd;
b. dat de fotograaf van den vreemdelin
gendienst opnamen van deze bezoekers
van „De Hagespraak" heeft gemaakt:
c. dat de politie in Limburg op soortge
lijke wijze ook reeds de laatste jaren tel
kens tegen bijna alle N.S.B. vergaderingen
optreedt, waaruit de conclusie zou zijn te
trekken, dat men eenerzijds het bezoek de
zer vergadering tracht te bemoeilijken en
anderzijds wil constateeren wie aan deze
vergaderingen deelneemt?
2. Is de minister bereid:
a. mede te deelen op wiens bevel de
bovengenoemde maatregelen op 6 Juni
zijn genomen;
b. er voor te zorgen, dat de persoon of
de personen, die het fouilleeren op den
openbaren weg en het fotografeeren heb
ben bevolen, zullen worden gestraft:
c. maatregelen te treffen dat de Neder
landsche bezoekers van een Nederlandsche
vergadering in de toekomst niet onnoodig
worden gehinderd?
NEDERL. VEREENIGING VAN
RECLASSEERINGSINSTELLINGEN.
De Nederlandsche vereeniging van re-
classeeringsinstellingen herdacht Zaterdag
haar 25-jarig bestaan in een drukbezochte
bijeenkomst in het Jaarsbeursgebouw te
Utrecht. De voorzitter, mr. J. Kranenburg
hield een herdenkingsrede.
Dr. A. PHILIPS UIT 1NDIE TERUG.
De heer en mevrouw A. F. Philips, die
een reis van vijf maanden gemaakt heb
ben door Ned. Indië, Japan en Noord-
Amerika, zijn Zaterdagmiddag met de
„Nieuw Amsterdam" te Rotterdam aange
komen, waar zij door vele belangstellenden
zijn begroet.
METEOROLOGIE EN DE MEDISCHE
WETENSCHAP.
Professor Pasteur Valléry-Badot. kleinzoon
van den grooten Pasteur, heeft onlangs te Am
sterdam in het Maison Descartes een lezing
gehouden over „Désensation". d.w.z. de moge
lijkheid van verdediging tegen de gevoeligheid
(over-gevoeligheid) van inwerkingen van cli-
matologischen en meteorologischen aard op het
menscheljjk gestel, waarin hij tot de con
clusie kwam. dat de medicus wel kan helpen,
maar niet vèrhelpen en dat alleen de natuur
zelf, de zon speciaal, de genezing moet geven.
Over deze gevoeligheid schreef dezelfde Val-
léry in het Aprilnummer van de Revue des
Deux Mondes 1938 (pag. 658) een bijzonder
lezenswaard artikel, getiteld „Météorologie et
Médicine". In dit artikel wijst hij voor alles op
het verband van den mensch met de hem om
ringende natuur, het samenleven, dat bij de
natuurvolken a priori bestaat, bij de volkeren
uit het Oosten sterk en bewust gevoeld wordt,
zijnde de mensch deel van den kosmos, welks
werking niet langs, maar dóór hem heengaat.
Pasteur Valléry-Badot vertelt het typeerende
verhaal over Goethe, hoe deze op een nacht
zoo iets bijzonders in de atmosfeer voelde, dat
hij zijn dienaar Echerinam liet komen en hem
naar buiten zond om te zien of er iets vreemds
in de lucht was. Deze zag niets, moest toen
aan de wacht buiten vragen of de soldaten
misschien iets bijzonders hadden waargenomen,
wat evenmin het geval was.
Goethe, zeker van de juistheid van zijn aan
voelen, werd. toen hy van zijn ervaring aan
vrienden vertelde, uitgelachendagen na
dien kwam het bericht dat Juist dien nacht
Messina voor het grootste gedeelte door een
aardbeving was verwoest en toen bleek hoe
zuiver Goethe had gereageerd en hoe mis
plaatst het uitlachen was geweest.
Er ls echter een sterke intuïtie voor noodig,
een bepaalde aanleg van reageeren op kosmi
sche invloeden; hij. die de antenne tot het
opvangen van deze golven niet bezit vindt
een reactie, zooals Goethe die had en zooals
velen die hebben, een onbegrijpelijkheid, bijna
een dwaasheid.
En toch leeft de groote massa steeds met het
„weer" mee. toont ze goed of kwaad „humeur"
al naar gelang de zon schijnt of niet. In een
meteorologisch ongunstige periode, zooals wij
die de laatste maanden hebben doorgemaakt,
waren het niet alleen de sensitieve naturen, die
zich in den strijd tegen den harden, drogen
Oostenwind gewonnen moesten geven, maar
was er een algemeene moreele depressie merk
baar, een loomheid, moeheid, om niet te zeg
gen moedeloosheid; vooral bij bepaalde ziekte
gevallen (asthma, huidaandoeningen, welke
niet gene/er. konden docr gebrek aan zon en
de kwaliteit van het lichc, die voor da „désen
sation" in zulke gevallen noodig is.
Het is eerst van recenten datum, dat de me
dische wetenschap weer begint te erkennen,
dat er invloeden van meteorologischen aard
zijn. die op het organisme werken door gelei
ding van het zenuwgesteld.
Men heeft geconstateerd, dat in het voor
jaar het organisme een „crlse hormonale"
doormaakt, dat ook de samenstelling van het
bloed verandert en dit niet alleen in het
voorjaar, maar ook in de andere seizoenen,
dat van den grootsten invloed op een gestel
kan zijn. de graad van electrlschc geladenheid
der atmosfeer, de graad van vochtigheid en
last not least de overgang van dag en nacht.
De medische wetenschap begint weer te ont
dekken wat duizende jaren geleden al door Hip
pocrates. den Griek, was ontdekt, dat de menSch
in al zijn reacties ten nauwste samenhangt met
omgeving, klimaat, en dat het leven zelf aan
geeft de „vix mcdicatrix naturae", niet alleen
voor den mensch. maar ook voor plant en dier.
Hippocrates schreef al een verhandeling over:
Wind. Water en Klimaat, en niemand minder
dan Herman Boerhave erkende hem als den
grootsten leermeester, den eersten, die ieder
ziektegeval individueel beschouwde en behan
delde, rekening houdend met de wisselwerking
der omgeving en der kosmische invloeden.
In de praktijk van het leven weten wij allen
hoe in 't vroege voorjaar de droge oostenwind
bij planten het „wit" verwekt. Hoe het ongedierte
als ziektekiem zich oprolt in de bladeren we
zien het verband tusschen bruuske tempera
tuurveranderingen en de nadeelige gevolgen btf
al het levende in de natuur.
Wanneer men het groote kwaad van mond
en klauwzeer eens van uit een anderen hoek ala
den theoretisch-psychologlschen wilde bekijken,
zou men zien hoe de inwerking van kou en
vocht het organisme aantast: in het voorjaar
die der nachtvorsten, in het najaar der avond
dampen en dat de zoogenaamde economie, die
het melkvee te vroeg in het voorjaar het land
inbrengt en te laat in het najaar in de stal, de
verkeerde zuinigheid is, die de wijsheid bedriegt.
De ouderwetsche menschen hadden meer
praktijk van het leven: het tegenwoordige ge
slacht is geheel aangewezen op wetenschappe
lijke methoden die te theoretisch zijn. te veel
gebonden aan de chemische therapie, die syn-
thetisch-mechanisch is.
Pasteur ValléryBadot is overtuigd dat de
medische wetenschap in de toekomst steeds meer
rekening zal moeten houden met de therapie,
die „individueel" werkt en het deséquiliber in
een gestel niet alleen ziet als gevolg van inwen-
digen oorzaak, maar deze inwendige oorzaak in
verband brengt met uitwendige invloeden van
lucht en omgeving.
Het hoogtepunt der alléén chemische behan
deling van alle ziekten met de daarbij behoo-
rende gecatalogiseerde medicamenten en in-
jectie's is reeds bereikt. Men begint zich meer
en meer rekenschap te geven dat men met
synthetische preparaten zeer voorzichtig moet
zijn en dat de remedie soms erger is dan de
kwaal.
Niet alleen in het buitenland, maar ook in
Holland tracht men terug te winnen dat wat
men verloren heeft: het kennen van de door
Hippocrates genoemde vix medicatrix naturae.
Er zal een der universiteiten moeten voorgaan
met de opleiding der medici in de richting van
de therapie, gebaseerd op de meteoropathologie
en de werking der kosmische invloeden. Dit
heeft Leiden reeds gedeeltelijk gedaan door het
baanbrekend werk van wijlen Professor Storm
van Leeuwen betreffende de allergische ziekten,
den invloed van luchtstroomingen als van den
phoen enz.
In Leiden is reeds de bodem bereid voor het
vormen van een jonger geslacht van medici dat
invloeden zal weten te eerbiedigen, wier werking
vooralsnog wel niet gedetineerd kan worden,
maar als bestaand moet erkend wTorden.
Een oudere generatie heeft gekend den tijd der
cosmisch-talurgischo onzakelijkheid van de ziekte
kiemen, waaruit geboren is de groote leer der
bacillen wie kan voorspellen welke latente
waarheid te voorschijn zal komen uit het onme
telijk gebied der cosmische meteorologie, onbe
grensd in haar differentieering gelijk de natuur
in haar verschijnselen?
Dat Leiden's hoogeschool. voortzettend een
aloude beroemde traditie en uitsluitend aan
wetenschappelijk onderzoek van recenten datum
de richting moge aangeven!
Uitgesproken: W. Muilwijk, koopman tö
Noordwijkerhout. Kerkstraat 66 R.-c. mr. W.
G. F. Borgerhoff Mulder. Cur. mr. H. F. A.
Donders, Leiden.
In de week van 13 t/m 18 Juni werden
in Nederland 53 faillissementen uitgesproken,
