STADSNIEUWS
79 ste Jaargang
MAANDAG 13 JUNI 1938
No. 23990
Het zilveren jubileum
der Ned. Rotogravure-Mij.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
Vreeselijk drama te
Casteren
De brug over de Spoor-
haven in den Haagweg
J
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
verwacht
VACANTIE-ADRES
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarlel. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Eureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zUa:
per 3 maanden f.2.33
per week i?.".1. f.MI
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f.0.80 per mnd.>
De receptie.
Hoe talrijk niet alleen de relaties, maar
ook de vrienden zijn van de Rotogravure-
maatschappij heeft. Zaterdagmiddag dc
receptie bewezen, welke ter gelegenheid
van het zilveren feest gehouden werd in
het gebouw der maatschappij aan het
Galgewater. Van den ingang af was het
een bloemenweelde, welke op de gangen
en in de vele vertrekken maar nauwelijks
plaats vonden en welke den velen bezoekers
die hun geiukwenschen kwamen aanbie
den slechts een pad vrij liet om het vertrek
waar de receptie gehouden werd, te be
reiken.
Voor den aanvang der receptie had een
huldiging plaats namens het personeel en
een huldiging namens de buitenlandsche
relaties.
Namens het personeel voerde de heer
Grommé het woord om bii dit zilveren
Jubileum namens allen een gedenksteen
aan te bieden. De gedenksteen zelf zal
later worden overgedragen en in den muur
aangebracht.
Van de buitenlandsche relaties kwamen
hun geiukwenschen aanbieden ir. Klein
namens de machinefabrieken Johannes-
berg te Geiserheim aan den Rijn, die een
model aanbood van de eerste drukpers,
welke aan het bedrijf geleverd was. Tijdens
de receptie werd dit verkleinde model in
werking gesteld. Dr. Rung sprak geiuk
wenschen uit namens de inktfabriek Sieg-
werk. Na iederen gelukwensch sprak de
heer A. Loeber een dankwoord, terwijl de
heer L. Levisson eveneens aan het einde
allen dank bracht.
Hierna nam de receptie een aanvang,
waarop anderhalf uur lang een stroom
van bezoekers den directeur en de com
missarissen kwam geiukwenschen. Hieron
der waren de burgemeester van Leiden,
mr. A. van de Sande Bakhuyzen, de hee-
renD. tenCate Brouwer en dr. P. G. Knibbe
namens de Kamer van Koophandel, prof
dj L. Knappert, architect Buurman, de
oud-hoofdinspecteur van politie A. P. A.
Eskens, de heeren mr J. J. Trapman en
J. Groen namens de Leidsche vereeniging
van Industrieelen. de heer Kluitmans,
inspecteur der Invoerrechten, de hoofd
inspecteur van politie A. Weyers mede
namens den commissaris van politie, de
heer de Gooyer namens de Rotterdamsche
Bankvereeniging. de accountant der zaak
de heer de Tombe. mr. C. J. Goudsmit
namens het advocatenkantoor Cosman en
Goudsmit. dr. ir. Damme directeur der
PTT., de heeren Korthuis. Diemer en
Belinfante namens de Werkgeversvereeni-
gingen in het boekdrukkersbedrijf. mede
namens de centrale commissie, namens de
afdeeling Leiden de heeren Mulder, Koe
nen en de Bink, de heer Kuchlin, directeur
van het bureau der Boekdrukkersfederatie,
het bestuur van het Centraal Israëlietisch
Weeshuis te Leiden, de heer Wijngaarden
van Rees namens de Jaarbeurs en vele
anderen. Velen van hen voerden hierbij
het woord en lieten hun wenschen van
bloemen vergezeld gaan.
Ook een zeer groot aantal telegrammen
en andere schriftelijke geiukwenschen
werd tijdens deze receptie bezorgd. Eerst
na viif uur kwam er aan den stroom van
bezoekers een einde.
Het feest in de Stadszaal.
Zaterdagavond was de geheele Ned. Roto
gravure Mij. van Galgewater en Wedde-
steeg verhuisd naar de Stadszaal. Niet al
leen directie, commissarissen, het voltallige
personeel en talrijke genoodigden hadden
tijdelijk hun domicilie naar de Breestraat
verplaatst, ook het bedrijf in den vorm
van een vlotte en geestige revue, samen
gesteld en opgevoerd door N.R.M.'ers was
meegekomen. Het was alles N.R.M. wat de
klok sloeg en het is dan ook een buiten
gewoon geslaagde feestavond geworden,
waarop de „diepdrukkertjes" zooals Petrus
Pruttel zou zeggen, zich hebben ontpopt als
voortreffelijke revue-artisten. of zooals de
heer Levisson het uitdrukte als Nette
Revue Menschen! De opvoering geschiedde
in een zeer vlot tempo en wij waren dan
ook geheel niet verwonderd, van een der
medespelenden te hooren, dat ontelbare
malen was gerepeteerd om dit uitstekende
resultaat te verkrijgen. Aan alles was te zien,
bat met de grootst mogelijke toewijding en
ijver aan de voorbereiding van dezen avond
was gewerkt. Niet alleen spel, zang en dans
Waren tot in de puntjes verzorgd, ook de
decors en de costumeering getuigden van
smaak en speciaal wat de decors betreft van
groote vakbekwaamheid. Het decor van het
Galgewater, van vakschool tot Weddesteeg.
was een juweeltje.
Het zou ons te ver voeren den geheelen
inhoud der revue op den voet te volgen en
we zullen dan ook volstaan met het noemen
ran enkele der meest geslaagde scènes. Daar
was dan allereerst het in 1913 het jaar
der stichting van de N.R.M. aan het
Galgewater gevoerde gesprek tusschen den
"eerman van het sinds lang verdwenen
Pontje en twee besjes, waaruit bleek dat
het vertrouwen van de Leidsche „men" in
„die rare fabriek" niet bijster groot was. Het
reeds genoemde Galgewater-decor wekte in
deze scène de algemeene bewondering.
In gezelschap van twee adspirant-klanten,
een bloemenkweeker en diens al-wetende
echtgenoote, werd een i revue i-excursie ge
maakt docr het bedrijf, zooals dit in 25
jaren gegroeid is.
Het kantoorwerk of om in de juiste ter
minologie te blijven het aquariumwerk werd
bezongen en de retouche-afdeeling liet zien
hoe men daar de leelijkste vrouw kan om-
tooveren op een plaatje althans in een
beeldschoone jonkvrouw.
De scène, die stellig het meeste succes
oogstte, was die, waarin Amor verhaalde van
zijn successen in het gebouw aan het Galge
water behaald; niet minder dan 18 pijlen
schoot hij daar raak! Onder daverend ge
juich verschenen de negen Roto-paren op
het witte doek.
De zang van het N.R.M. mannenkoor, viel
bij Petrus Pruttel en -zijn collega Jansen
..die Jansen"! de twee voortreffelijke
komieken van Zaterdagavond slecht in
den smaak. Pruttel had een anderen kijk
op zang en liet dat blijken door zijn
„N.R.M.-duifjes", er waren reeds enkele
grijze vogeltjes onder zijn jeugdkoortje,
Jarig Jetje te laten kweelen Zelfs bleek
Pruttel's koor een uitstekend „solistje" te
bezitten, die de Kleppermarsch" bracht.
In een stemmige scène werd het lichtend
voorbeeld der N.R.M.. Rembrandt van Rijn,
herdacht. Te midden van een prachtig ge
troffen omgeving vertelde de groote meester
aan Saskia van zijn ideaal: het dienstbaar
maken van de kunst aan de geheele samen
leving.
„Meester," zoo zeide de heer Roto, ..Uw
ideaal is door de N.R.M. op de plaats waar
gij eens werkte, verwezenlijkt!"
De lof van de vijftien, thans bij de N.R.M.
verschijnende periodieken werd gezongen
door een vlot A.K.O.-meisje en daarna kwam
het meest treffende moment van den avond:
de huldiging van den heer Levisson, den
energieken stichter van de Rotogravure Mij.,
die mèt het product van zijn groote werk
kracht jubileert. Op ondubbelzinnige wijze
gaven de N.R.M.'ers uiting aan de dank
bare gevoelens jegens hun leider; een fraaier
slot had men zich stellig aan de revue niet
kunnen denken!
De huldiging.
Uit naam van het personeel werd de heer
Levisson, die omringd was door een dubbe
len kring van zijn medewerkers, toegespro
ken door den adjunct-directeur, den heer
D. J. Lambinon.
Mijn opdracht, aldus de heer Lambinon
is moeilijk, omdat ik hier voor de taak sta,
van de woorden, die ieder van mijn meer
dan 200 opdrachtgevers u op zün eigen
manier zou willen toevoegen, één kort
geheel te maken en vooral dat laatste is
niet gemakkelijk, omdat u^e verdiensten
zoo vele zijn. In 1913, aldus spr.. deed ik
als secretaris der Panorama-redactie mijn
intrede in de N.R.M. gebouwen en het
duurde niet lang of ik begreep welke
diepere beteekenls moest worden gehecht
aan het woord „baas" waarmede u door
het geheele personeel betiteld werd. Ver
volgens memoreerde spr. verschillende be
langrijke gebeurtenissen in het bestaan
der maatschappij.
Donderdag j.l.. zoo vervolgde de heer
Lambinon, heeft u van vele der 11 jubi
larissen een typische karaktereigenschap
naar voren gebracht. Ik meen dit goede
voorbeeld te mogen volgen en op grond
van uw 25-ja:ige leiding o.a. te mogen
noemen: uw onverzadigbare werklust, uw
aangeboren koopmansschap en organisa
tietalent, uw strikte eerlijkheid in zaken
en tegenover personen, uw absolute ver
trouwen in de N.R.M., uw sterke gemeen
schapszin en de sterke band met uw gezin
en de liefde daarvoor En dan is er nog
uw groot medeleven met de persoonlijke
moeilijkheden uwer medewerkers.
Mevr. Levisson bracht spreker namens
alle N.R.M 'ers en hun gezinnen een spe
ciaal woord van dank en hulde voor haar
steun en medewerking.
Den heer Levisson bood spr. namens het
geheele personeel een antieke Friesche
staanklolc aan. Moge deze klok, zoo besloot
de heer Lambinon. u nog vele gelukkige
uren en zonnige jaren aanwijzen, omringd
door uw gezin en leiding gevende aan een
bloeiend N.R.M bed ijf.
Zichtbaar ontroerd dankte de .heer Le
visson voor deze sympathieke woorden en
het fraaie geschenk. Men heeft mij. aldus
spr de laatste dagen meermalen gevraagd
of ik mij niet wat bedrukt voelde onder
dien stroom van waardeerende woorden,
die deze week tot mij zijn gesproken. Ik
oen dat niet. omda* ik wee» dat de woor
den tot mij gesproken bedoeld zijn voor
de geheele kleine NE M. samenleving, die
voor mii zoo groot is.
Onder daverend applaus deelde spr.
mede, dat hij hoopte a.s. Zaterdag
met het geheele N.R.M. personeel een
reisje naar Brussel te maken.
Nadat de heer Lambinon den jubilaris
het eerste nummer van een specaal N.R.M.
jubileum Panorama had overhandigd,
waarin door middel van foto's een over
zicht wordt gegeven van den groei van
het bedrijf, bood de president-commissaris,
de heer A. Louber hem namens de com
missarissen een dienstauto aan.
Tenslotte werd het woord gevoerd door
den heer J Grommé, voorzitter der hul
digingscommissie, die de talrijke mede
werkers aan de revue dank zegde. De lijst
van de heer Grommé was zoo lang, dat wij
slechts enkele namen zullen noemen en
wel de heeren E Winter. P. v. d. Lelie. G.
van Oosten en B Levisson. die den revue
tekst schreven, terwijl de eerste tevens de
regie voerde. De decors werden ontworpen
door den heer Gertenaar die tevens het
programma verzorgde en den heer v.
Beek.
Hulde werd ook gebracht aan den diri
gent den heer v. Donkersgoed. die op uit
stekende wijze mei het N.R.M. orkest, ver
sterkt met enkele beroepsmusici de revue
begeleidde.
Langen tijd bleef men tenslotte nog
gezellig bijeen.
NEDERL. NATUURHISTORISCHE
VEREENIGING.
Excursie der afd. Leiden.
Gisteren hield de afd. Leiden der Ned.
Natuurhist. Ver. een door prachtig weer
begunstigde excursie op de Nieuwkoopsche
plassen. Per autobus werd naar Nieuw
koop gereden, waar bootjes gehuurd wer
den; gedurende eenige uren zwierf het
gezelschap op de uitgestrekte nlassen
rond. Een groot aantal planten werd ver
zameld. zoo zijn o a. te noemen waterlelie,
gele plomp, moeras vergeet-mij-niet; gele
lisch, valeriaan, moeraspirea, watereppe,
v/aternavel, witte en gele waterkers, ezels
kop, wateraardbei. tSrmentil, moeraslathy
rus, breedbladige orchis, veenpluis, konings
varen, moerasvaren, moeraswaLstroo, ran
kende helmbloem, poelrult en de vleesch-
etende zonnedauw, welk laatste plantje
plaatselijk volop tusschen het veenmos
werd aangetroffen. Ook vond men hier
het oranje gekleurde moeraszwammetje,
dat door zijn schitterende kleur hier bij
zonder opviel.
Ook vele vogels werden waargenomen
koekoek, kievit, stern, fuut en reiger, ter
wijl overal in het riet de karekicten hun
bekenden roep lieten hooren.
Een zeer geslaagde excursie was ten
einde, toen men om 6 uur Leiden weer be
reikte.
BIJ HET ZWEMMEN VERDRONKEN.
De 19-jarige mej. A. de V., wonende al
hier is gistermiddag bij het zwemmen in
de Dwarswatering te Leiderdorp plotseling
in de diepte gezonken. In de nabijheid
zijnde personen slaagden er niet in haar
te redden. Ongeveer anderhalf uur later
is haar stoffelijk overschot door de poli
tie met dreggen opgehaald.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het doctoraal examen
theologie de heer P. C. van Leeuwen iDen
Haagi.
Voor het doctoraal examen Indisch
recht mej. E. Meiss (Blaricumi; en de
heeren C. de Jong «Den Haag); L. P. de
Boer (Voorburg); J. H. Schwab (Den
Haag) en P. Schierbeek (Den Haag).
Drie kinderen gedood.
Gisteravond heeft te Casteren in de
gemeente Hoogeloon bij Eindhoven, de
vrouw van den landbouwer S. in een
vlaag van verstandsverbijstering ge
tracht haar vier kinderen het leven te
benemen.
Het gezin, bestaande uit den 45-jarigen
J. Swaans, zijn echtgenoote de 36-jarige W
N. SwaansGijsbers en negen jeugdige kin
deren woont in de boerderij, staande aan
een Zandweg, vijf minuten buiten de kom
van het dorp Casteren. De vrouw leed den
laatsten tijd aan zwaarmoedigheid. Gister
namiddag was zij alleen met haar vier jong
ste kinderen thuis. De man was de deur uit
gegaan en de vijf andere kinderen speelden
in de omgeving van de woning. In een
vlaag van verstandsverbijstering green zij
haar één-jarig zoontje Josephus en wierp
hem in de bij het huis staande vijf meter
diepe put, waarin de melk in bussen wordt
koel gehouden, en waarin het water een
meter hoog stond. Vervolgens pakte ze den
twee-jarigen Albertus beet en wierp hem
eveneens in de put. Hetzelfde lot ondergin
gen ook het driejarig dochtertje Johanna
en de vijfjarige Willibrodus. Het laatste kind
deed pogingen om uit de put te komen,
waarbij de vrouw het kind met een haak
hielp. Op deze wijze is het knaapje aan den
dood ontsnapt. Na haar daad. is zij naar
haar familie, die op eenigen afstand van
de woning woont, gesneld, waar zij vertelde,
wat er was gebeurd. Onmiddellijk ging men
naar de boerderij en waarschuwde den ge
meente-dokter. Toen deze ter plaatse kwam,
kon hij slechts den dood van de drie kin
deren constateeren.
De vrouw werd in zeer overspannen toe
stand voorloopig in een klooster te Hapert
ondergebracht. Vandaag zou zij naar de
psychiatrische inrichting te Vught worden
vervoerd.
Wordt binnenkort
verbreed.
Naar wij vernemen zal
binnenkort bij den gemeen
teraad een plan worden in
gediend voor de vervanging
van het smalle bruggetje
over de spoorweghaven in
den Haagweg door een bree
der© hefbrug.
Deze brug voldeed reeds
lang niet meer aan de
eischen van het moderne
verkeer en was herhaaldelijk
oorzaak van opstoppingen
en aanrijdingen. Na de re
cente verbreeding van de
Haag- en Wittepoortsbrug,
vormde deze brug eigenlijk
nog de eenige verkeersob
stakel in den weg Leiden
Den Haag.
De breedte van het rijdek,
welke thans nauwelijks 3 M.
bedraagt, zal worden ver
breed tot 9 M. met aan weers
zijden een trottoir van IV2
a 2 M. De kosten worden voor
driekwart door het Rijk en
voor 1/4 door de gemeente
gedragen.
STICHTING „WONINGEN VOOR
OUDEN VAN DAGEN".
BINNENLAND.
De aardschokken in ons land en het buiten
land; eenige dooden en groote schade
(4e Blad).
De jacht naar het Lutine-goud (4e Blad).
De saneering in de bloembollencultuur (3e
Blad).
Het congres van den Centr. Ned. Ambte-
naarsbond te Scheveningen (Binnen
land, 4e Blad).
BUITENLAND.
De laatste verkiezingsdag in Tsjecho-Slo-
wakijc zonder groote incidenten ver-
loopen (le Blad).
Redevoeringen van Rudolf Hess, Trossaud
en Flandin (Buitenland, le Blad).
Franco staat voor de poorten van Castel-
lon (le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Een excursie naar het complex.
Zaterdagmiddag werd de stichting, die
10 woningen voor ouden van dagen bouwt
aan de Dozystraat, vereerd met een bezoek
van het bestuur van de Algemeene Coöp.
Woningvereeniging te den Haag, verge
zeld door haar architect Hoogeveen.
De voorzitter van de stichting, de heer
J. de Jong, sprak een welkomstwoord en
gaf in het kort de totstandkoming van
de stichting weer. Spreker deelde mede.
dat met particulier kapitaal gebouwd moest
worden, dat de eerste hypotheek verstrekt
was door de N.V. Volksverzekeringmaat-
scnappij „Vooruit" en de tweede hypo
theek door Woningbouwvereenigingen,
aangesloten bij de Federatie van Woning
bouwvereenigingen te Leiden. De grond,
waarop de woningen worden gebouwd, is
doorde gemeente Leiden in erfpacht uit
gegeven. Vervolgens deed de voorzitter me-
ciedeeling van de wijze, waarop hier de
jeugdige werkloozen te werk gesteld wer
den. n.l. via de Centrale Werkplaats al
waar eveneens jeugdige werkloozen arbei
den. Hierdoor vindt telkens na eenige we
ken een wisseling plaats en dit is mede
cok oorzaak, dat de tijdsduur van het werk
langer zal worden dan aanvankelijk werd
gedacht. De architect Vrijenhoek staat het
stuur belangeloos ter zijde. Deze gaf een
nadere uiteenzetting van den gang van za
ken en liet hierbij duidelijk uitkomen, dat
deze bouw een ieerobject was voor de jonge
arbeiders en dat hij daarom de verschil
lende onderdeelen van het bouwwerk theo
retisch met de jonge menschen behandel
de. Spr. gaf hierbij aan de hand van tee-
keningen een overzicht van het bouwwerk.
Vervolgens werden de woningen bezich
tigd. waarvan de indeeling voor een groot
deel gereed is en aldus een duidelijk beeld
verkregen kon worden van het geheei
De aanwezigen waren vol lof en bewon
dering voor het tot stand komen van deze
woningen en over de wijze, waarop hier
gebouwd wordt. Terug gekomen in het
Voor morgen wordt voor ons land
nog weinig verandering in de
weersgesteldheid verwacht, zoo
dat gerekend moet worden op nog
Noordelijken wind, met koel,
waarschijnlijk droog weer.
schaftlokaal, waar een kopje thee aange
boden werd. gaf de heer W. F. M. van Nie-
kerk. voorzitter van eerstgenoemde Coöp.
Woningbouwver.. uiting aan de vreugde van
zijn bestuur, dat het in de gelegenheid is
gesteld deze woningen te bezichtigen.
Spr. prees het bestuur van de stichting
gelukkig met een Federatie van Woning
bouwvereenigingen. welke het initiatief ge
nomen heeft tot het in het leven roepen
van deze stichting. Spr. eindigde met een
woord van waardeering tot het bestuur van
de stichting en den leider en dankte voor
de geboden gelegenheid deze woningen te
bezichtigen.
EINDEXAMEN GYMNASIUM.
Geslaagde voor afdeeling A, eerste groep:
Mej. Suze Barge (Leiden); D. A. Brin
kerink (Leiden): mej. F. Idema (Leiden);
J. juta (Oegstgeest); mej. 6. Kramers
Oegstgeest)G. Markusse (Deiden); mej.
E. Plantenga (Wassenaar); mej. R. de
Witte (Leiden).
Het examen wordt met één candidaat
voortgezet.
Vergeet niet vóór Uw vacantie onderstaand biljet aan ons toe te zenden
Ovderqeteekende
icee.k
kwartaal
No.
abonné
wonende (straat).
wenscht het „LBIDSCH DAGBLAD" vanaf
tlnuopqezonden. te hebben nan onderstaand adres i
tegen vergoeding van benoodigde portokosten*
