UILTJE
L
Invullen Aangifte-Biljetten Belastingen
Houftaan 25, Leiden bij Rijnsburgerweg
Ons Kort Verhaal
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 21 Mei f938
Vijfde Blad
No. 23973
F inancieel-Economisch
Weekoverzicht
Roosevelt's pogingen om het
bedrijfsleven te stimuleeren
Redadie1507
Diredie en /Mnisfr. 2500
19ste Jaargang
Hoopvoller klanken
uit Frankrijk
Het streven van het
beleggersfront.
Hoog genot
voor lagen prijs!
SIGAREN
P. SEIJDELL - Belastingconsulent
Telefoon3598.
Het nieuwe gesticht
Onze Telefoonnummers:
(op 2 lijnen)
UiHil
(Van onzen financieelen medewerker).
Het Amerikaansch Congres heeft met
een overweldigende meerderheid Roo
sevelt's voorstellen tot het doorste
ken van de pomp" aangenomen. De
wet bevindt zich thans in handen van
den Senaat en hoewel hier eenJge op
positie te wachten is, kan men met
aan zekerheid grenzende waarschijn
lijkheid aannemen, dat ook dit lichaam
zich naar Roosevelt's wil zal voegen.
Als makke lammeren laten de verte
genwoordigers van het Amerlkaansche
volk zich drijven ln de door den Pre
sident gewenschte richting. Wederom,
spannen zij het paard voor den wagen,
geven uit vóórdat er verdiend, is, in
de hoop, dat, wanneer de rekening
wórd' gepresenteerd, de conjunctuur
de zakken wel zal hebben gevuld.
De door het Congres bewilligde uitga
ven kan men als volgt samenvatten: 1.550
aniioen dollar aan werkloozen- en andefe
ondersteuningen, 1.462 mill. doll, aan pu
blieke werken; voegt men hieraan toe de
door de Reconstruction Finance Corpora
tion reeds ln principe toegestane leenin
gen ad 1.500 mill dollar, dan komen wij
tot een ln het zakenleven te pompen to-
I taal van liefst 4.512 mill, dollar. Daarnaast
staat dan nog als Inflatiemaatregel de
desterilisatle van 1.400 mill, dollar goud
en de verlaging der minimum reserves der
banken met 750 mill, dollar. Met dit ont-
taglljke bedrag wil President Roosevelt
het ernstig gestagneerde bedrijfsleven weer
op gang helpen.
Zij die verwacht mochten hebben, dat
de beurzen dit ambitieuze plan met
geestdrift zouden hebben ontvangen,
moeten wel diep teleurgesteld zijn. De
ontvangst is nagenoeg volkomen apa
thisch geweest. En o.i. lereeht.
De geschiedenis leert ons immers, men ziet
tit zoo vaak over het hoofd, dat nog nim-
zer een politiek van groote regeerihgs-
tltgaven het zakenleven permanent uit
«n depressie heeft kunnen helpen. Grij-
n wij eens terug naar 1921: ln dat Jaar
ji ernstige depressie weigerde de Ame
rlkaansche regeering pertinent, ln verhoog
te uitgaven haar heü te zoeken; lntegen-
ieel, de uitgaven werden aanzienlijk in-
tkrompen en vielen van 6403 millioen
ollar ln 1921 tot 3295 millioen dollar ln
1)23, terwijl de staatsschuld tegelijkertijd
belangrijk werd verminderd. Deflatie dus,
toch met het resultaat, dat ln het jaar
1923 een herstel van welhaast ongekende
ifmetingen kon intreden en in dat jaar de
Amerlkaansche productie in omvang met
tegenover 1921 kon stijgen. Ook ln
dt lente en den zomer van 1933 kort zich
ben krachtig herstel baanbreken op basis
van een rigoureus bezuinigingsprogram.
Eerst op het eind van 1933 zette de regee-
ring haar koopkracht-theorieën in de
practljk om. met het gevolgdat het
takenleven inzakte. Pas nadat in Mei 1935
bet Hooggerechtshof de N.R.A, orvgrond-
wettig had verklaard, kon een scherp her
stel tot ontwikkeling komen.
Met zorg en ervaring kiezen wij Uw objec
ten voor beleggging, behandelen wij hypo
theken en verzekeringen, beheeren wij Uw
tasle goederen, voeren wij opdrachten uit
voor bouw en verbouw,
VAN DER DRIFT Co.
OUDE VEST 29 - TELEF. 513
®fk, Oegstgeest, Emmalaan 9 - Tel. 3904
116 (Ingez. Med.)
moeten zeggen: „En nu gij!" tenzij inmid
dels de regeering door verzoenende en be
vrijdende maatregelen het zwaar geschok
te vertrouwen heeft kunnen herstellen.
Maar de ultgavenpolitiek schept .slechts
méér wantrouwen! Terwijl zij meent in-
flationistisch te werken, zet zij deflatio-
nistische tendenzen in werking, ontmoe
digt zij particuliere beleggingen, bevordert
zij geldbesparingen. Als elke kunstmatige
stimulans, verliest zij allengs aan daad
werkelijken en psychologischen invloed en
ondermijnt de natuurlijke krachten van
het zieke lichaam.
Neen, dan komen er uit Frankrijk na-
da i. ook dit land geruimen tijd een soort
gelijk ziektebeeld als het Amerikaansche
heeft vertoond, hoopvoller klanken. Het
ziet er althans naar uit, dat gezonder
ideeën er ingang hebben gevonden. De 5
defensleleening ten bedrage van vijf mil
liard franc was reeds enkele oogenblik-
ken na openstelling overteekend. Slechts
met het doel. ook den kleinen spaarders
in de provincie de gelegenheid te bieden,
hun steentje tot de financiering der de
fensie bij te dragen, werd de termijn van
inschrijving nog verlengd. Ziehier dus een
tweede tastbaar bewfjs van het vertrou
wen, dat Daladier's regeering heeft weten
in te boezemen. Het eerste was geleverd
door de groote repatrlatle van kapitaal
na de devaluatie van den franc, leidend
tot een ontspanning van de geldmarkt
en een verlaging van het officieel disconto.
Thans voegt zich hierbij dus het eclatante
succes der defensieleening, waartoe zoowel
het zich herstellend vertrouwen als de In
geboren vaderlandsliefde van den Fransch-
man hebben medegewerkt.
Nu tevens door Daladier's optreden het
acuut gevaar voor begrooting en
staatsschuld is afgewend, komt Frank
rijk thans voor de derde vuurproef te
staan, een proef, die naar onze mee
ning inderdaad de „proef op de som"
is van des Franschman's bereidwillig
heid, het land van de noodlottige
waanideeën, waarmede het Volksfront
het heeft geïnfecteerd, te bevrijden.
Eerstdaags immers zullen de decreten
tan behoeve van de uitbreiding der
productie worden bekend gemaakt. Zij
zullen zonder twijfel opruiming moe
ten houden onder reel der sociale
maatregelen, waarmede Blum en de
Dat geeft U Uiltje! Uiltjes zjjn er in
verschillende prijzen. (Er zijn door-de-
weeksche dagen en er zijp Zondagen
Maar óók het Uiltje van heel popu-
lairen prijs is een kostelijke samen-
stelling van zeer edele tabakken. U
proeft het bij het eerste trekje en
naarmate U een Uiltje verder rookt
groeit Uw gevoel van welbehagen.
Oók als het gaat om een door-de-
weeksche sigaar van lagen prijs - rookt
iets goeds, rookt Uiltje!
Subliem 5 ct„ Florida 6 et.. Penaal 6 ct„
Bolknak 8 et, Lido 8 ct„ Casino 10 et
1551
Clngez. Med.)
zijnen op volkomen onverantwoorde
lijke wijze de arbeiders hebben wiUen
paaien. Het ml nu moeten blijken, of
de arbeiders zelve genoeg werkelijk
heidszin zullen bezitten, om zelfs tegen
het drijven der Volksfrontleiders in,
sociale offers te brengen ten behoeve
van de economische redding van het
land.
België en de Belga hebben de zeer kort
stondige politieke crisis uitstekend door
staan. Wij merkten reeds in ons vorig
overzicht op, dat België's economie en fi
nanciën op een gezonde structuur berus
ten, zoodat er voor de belga geen direct
gevaar bestaat en haar koers met gemak
te verdédigen Is. Dit. is ook gebleken. Het
is bovendien verheugend, dat de regeering-
Spaak met een zeer gematigd economisch
program voor den dag is gekomen. Het
moet inderdaad mogelijk zijn, door het
aandraaien van de belastingschroef en
met name ook door het tegengaan van
belastingontduiking een groot deel van het
begrootingsgat te stoppen.
Het „Beleggersfront" heeft tot dusver
reeds bij drie emissies een succes kunnen
394
(Ineez. Med.)
boeken, namelijk bij die van Haarlem,
Groningen en Voorburg, terwijl het waar
schijnlijk is, dat ook inschrijvingen op de
leeningen van Arnhem en Leeuwarden ten
volle zullen worden toegewezen. Bij al
deze leeningen ligt het rendement een
kleinigheid onder de door het Front ge
stipuleerde voorwaarden. Wij gelooven
niet, dat men aan dit succes groot gewicht
mag toekennen. In de eerste plaats zal
het den emitteerenden banken op het
oogenblik om het even zijn, of zij al dan
niet met een deel der emissie blijven zit
ten: haar groote iikwlditeit vergunt het
haar, een aanzienlijk deel der vreemde
gelden in gemeenteleeningen vast te leg
gen, zoodat de actie van het Beleggers
front waarschijnlijk ook geen rem zal zet
ten op haar toekomstige conversiebedrij
vigheid.
BoVendien zijn de aanvijzingen overstel
pend, dat de gekirulmte hier te lande geen
abnormaal karakter draagt, eerder een
uitvloeisel is van een zekere onderwaardee
ring van den gulden gepaard aan een in
trinsiek gebrek aan beleggingsmogelijkheid.
Wij vreezen dan ook. dat het Front tegen
windmolens vecht. De groote geldruimte is
deze week ook tot uiting gekomen in de
verlaging van het dividend der Neder-
landsche Bank van 4.2 tot 3 pCt welke
verlaging ongetwijfeld geheel od rekening
komt van de heerschende lage geidrente.
De effectenhandel te Amsterdam doet
op het oogenblik zijn uiterste best. het
hoofd boven water te houden. De beurs
handel is tot een minimum ingekrompen.
Hoewel ons helaas geenerlei statistieken
betreffende den omvang der transacties ter
beurze van Amsterdam ten dienste staan
'een ernstig gebrek, dat hopenliik eerlang
door de Vereeniging voor den Effecten
handel zal worden opgeheven), kunnen wii
uit de sterke daling van de beursbelasting
de laatste maanden toch wel opmaken, dat
Door JURA.
Toen Van Reat, de speciale reporter van
het Persbureau, plotseling den hoek van
het móóie, rustige laantje omsloeg, schrok
hij even, daar hij van aangezicht tot aan
gezicht tegenover een man stond, die op hem
een allesbehalve gunstigen indruk maakte.
Onwillekeurig dook hij een weinig ln elkaar,
zooals boksers doen die een aanval zullen
afweren, en de man tegenover hem keek nog
een tikje loerender en balde de vuisten.
Het was geen prettige situatie, waarin
Van Raet zich bevond. „Ga eens een kijkje
nemen ln het nieuwe krankzinnigenge
sticht," had zijn chef hem gezegd, „neus
eens rond, maak een artikeltje voor de krant
je weet wel, over de outillage, de ligging,
enfin, je kent dat.... En als je soms wat
meer ervan weet te makenhet is kom
kommertijd en een kolom kunnen we altijd
wel gebruiken."
Zoo was hij dus naar het nieuwe gesticht
gestapt en de directeur had hem heel wel
willend ontvangen. Natuurlijk, zeker, hij
mocht gerust rondkijken. Hij leidde hem
door het heele gebouw en hij was bereid,
hem ook in de uitgestrekte tuinen te verge
zellen, maar van Raet wilde daar liever op
zijn eentje een kijkje nemen. Daar waren
immers alleen de zeer ongevaarlijke ver
pleegden
Veel interessants had hij niet kunnen
ontdekken. De menschen, met wie hij ge
praat had. verschaften hem geen copie voor
o'e krant, en een beetje verveeld en vermoeid
door het loopen in de warme zon, was hij
dan ook van plan maar weg te gaan en te
volstaan met een artikeltje over het nieuwe
gebouw en deszelfs voortreffelijke inrichting
toen hij deze ontmoeting had.
Van Raet nam den man eens goed op.
Zijn oordcel viel nog ongunstiger uit. dan
Men bedenke: in de vijf jaren der Roo-
'eielt-administratie heeft de regeering
meer uitgegeven dan gedurende de gc-
beele periode die ligt tusschen
George Washington en Woodrow Wil
son! Ondanks die uitgaven is Roose-
veH er niet in kunnen slagen, In de
afgeloopcn paar maanden de scherpste
ronjunctuurdaüng in Amcrika's zaken
leven te voorkomen! Ondanks die uit-
ïwon heeft het Amerikaansche za-
éoleven zich gedurende drie kwart
tee periode 193S—1938 beneden het
normale peil bewogen! En niettemin
lh)pt men thans opnieuw naar het
®*idel van regeeringsuitgaven, zooge-
nnamd ais overbruggingsmaatregel tot-
het particuliere kapitaal bereid en
k staat is. de taak der regeering op
terrein over te nemen.
Jtokh vraagt men zich in Amerika wel
0f het particulier kapitaal hiertoe on-
rr 4e huidige omstandigheden wel ooit
zal zijn? Het is wellicht niet omno-
rf' dat de voorgenomen uitgaven in- „J H|
""wad koopkracht zullen scheppen, dochde PCrste indruk was geweest. Bepaald een
dit slechts doen, zoolang die uit- ,„cr gedegenereerd type: laag voorhoofd,
»em duren. Zoodra zij ophouden, keert jnecnlcopcndc wenkbrauwen, oogen, die
onherroepelijk terug naar de situatie (-jcD j;l do kassen waren weggezonken, sterk
3 voorheen, met dit verschil, dat staat, r n'tV,,ikkcldc kaakbeenderen. Maar vooral die
- nustrie en zakenleven gebukt gaan on- '„uk in die oogen, het valochc licht, dat er
É(»£n, hoogeren schuldenlast en zwaar- iT1 lr,g> dccd jjgn, ontstellen. Zeker, er liepen
JJ® jolastlngen. Do ultgavenpo'itlck moet „ncen ongevaarlijke zwakzinnigen rond,
^""ddelljk mislukken op dat oogen- ,maar Wie zei, dat de directeur en de ver-
t, 'dat toch eens ir.oet aanbreken), plegers, menschelijk overigens, zich niet
"■op de regeering tot het kapitaal zal konden vergissen. Dit exemplaar leek hem
allerminst ongevaarlijk en de dreigende hou
ding, die de man aannam, was niet bepaald
bevorderlijk om hem wat op zijn gemak te
stellen.
Welke houding moest je aannemen tegen
over zoo iemand? Het was tenslotte Van
Raet's eerste ontmoeting met een geestes
zwakke en het was hem volkomen onduide
lijk, hoe je het beste met die menschen om
ging. Misschien nog maar het beste non
chalant te doen.
Hij liet dus zijn gebogen houding varen
en lachte zoo onbevangen als hem mogelijk
was. „Hallo!" zei hij, en hij maakte een jo
viaal gebaar.
De list gelukte. De man liet zich misleiden.
Ook zijn lichaam ontspande zich, en al bleef
een zekere reserve, een stil wantrouwen in
zijn houding, toch kwam er ook op zijn ge
zicht een schim van een lachje en de vuis
ten werden weer handen.
„Hallo!" zei hij eindelijk ook, en zijn mond
spleet tot een lach, een rij tanden ontbloo-
tend, die Van Raet een rilling bezorgden:
het was een echt roofdierengebit
„Wieehwie ben je?" vroeg Van
Raet, die vond, dat hij een gesprek moest
gaande houden, wat altijd nog te preferce-
ren was boven een beklemmende stilte vol
wantrouwen.
De lichte oogen keken hem even aan. Het
duurde seconden voor het antwoord kwam.
Dan richtte zich de forsche gestalte van den
man en een beetje fier kwam het er uit:
„Ik ben de keizer van China!"
„Die mop ken ik!" liet Van Raet zich ont
vallen, maar hij schrok, dat hij uit zijn rol
viel en direct liet hij er op volgen; „Aange
naam, Majesteit, aangenaam! Ik ben Beu
kers, reizigers in stofzuigers. Ais de hofda
mes van Uwe Majesteit soms een stofzuiger-
tje noodig mochten hebben Hij klopt veegt
en zuigt! Perfect. Majesteit."
De keizer van China keek Van Raet weer
een poosje aan, en knikte nadenkend. „Klopt
veegt en zuigt, ja, ja, ik begrijp het al. Van
de trap gegooid en op je hoofd terechtge
komen. Ehje hoort hier natuurlijk niet.
hè?"
„Nee!" aarzelde Van Raet, niet wetend,
wat hij hier hot beste op kon antwoorden,
„ik ben hier voor mijn plezier. Het is hier
een gezond klimaat, hè, lekker zonnetje,
bosschen. maar stofzuigers kan ik hier niet
slijten. Als U soms
„Weet je ook hoe laat het is?"vroeg de
keizer plotseling.
Van Raet greep naar zijn vestzak. Maar
direct nam de man weer een dreigende hou
ding aan. „Laat maar", zei hij, en hij keek
nog loerender dan eerst, „als je het niet eens
aan den zonnestand zien kan
Van Raet voelde zich allerminst op zijn
gemak. Hoe kwam hij hier goed en wel weer
vandaan? Hij pijnigde zich de hersens om
een uitweg, maar zijn gevaarlijke vis-a-vis
hielp hem zelf een handje. Een plotselinge
onrust scheen over hem gekomen te zijn.
Zenuwachtig trok hij Van Raet aan de moiiw
en schreeuwde toen:
„Heb JIJ misschien ergens den engel
Gabriël gezien? Die loop ik nu al een heelen
morgen te zoeken. Weet Jij waar hu is?"
Het koude zweet stond den reporter op
het voorhoofd. Hij maakte een vaag gebaar
naar het witte, stille gebouw, dat in de verte
in de zon te blaken lag, en tot zUn groote
opluchting stoof de man haastig weg
„Ik móét hem spreken!" hoorde Van Raet
hem nog zeggen. TerwUl Mj weg liep keek
hU nog even om, en Van Raet zag de sluwe
lichte oogen
Met een zucht van verlichting wreef hij
zich het hoofd af, en zoo snel zUn beenen
hem dragen wilden, liep hij naar den uit
gang. Het afscheid van den directeur gaf
hij er maar aan.
Een autobus bracht hem naar het station.
Behaaglük nestelde hU zich in een leeg
hoekje, en hij haalde zUn blocnote te voor
schijn om zün notities te maken. De trein
stond ai op het punt van vertrekken, toen
de deur van de coupé werd opengerukt
en.de keizer van China instapte.
Van Raet kon niet helpen, dat een lichte
uitroep van verbazing en ontsteltenis hem
ontsnapte. Het scheen, dat de man al even
zeer ontstelde, als Van Raet zelf. Hij keek
om, maar de trein rolde al.
Toen keek de man Van Raet weer aan.
Zijn blik ging naar de blocnote en het pot
lood in de trillende vingers. En precies ais
een half uur geleden in den tuin. spleet zijn
mond op in een breeden lach, die zijn roof-
dierengebit ontblootte. Maar ditmaal leek
het meer een lach van bevrijding. Zijn
groote, ietwat dierlijty» gezicht knikte goe
dig, cn hij zei:
„Oók journalist?"
Er ging Van Raet een licht op.
„Jij ook?" vroeg hij.
Opgelucht liet de man zich op de banl: j
vallen. „Ik ook!" bevestigde hij. „ik schrei:
van je in dan tuin, jc deed zoo vijandig
en jo uiterlijk,nou jaje excuseert
me wel.... deed me veronderstellen, dat
jc niet hoci-maal ongevaarlijk was. Daar
om speelde ik een beetje comcdie".
(Nadruk verboden).
Auteursrecht voorbehouden).
deze omzetten miniem zijn. Wanneer wij
zien. dat in sommige hooidfondsen als Ko
ninklijke Amsterdam Rubber. H.V.A.. in
sommige „tapes" geen enkel stuk wordt
verhandeld, dan begrijpt men. dat de ef
fectenhandel en vooral de kleine commis-
siormair- en makelaars het hard te verdu
ren hebben Het is bii dit alles te bewon
deren. dat men er niettemin naar streeft,
de belangstelling van het publiek te trek
ken naar nieuwe introducties. Er gaat den
laatsten tijd bijna geen dag voortrfj. oi de
introductie van een of ander belangrijk
Amerikaar.soh aandeel wordt aangekondigd.
De belangstelling van de zijde van het
publiek blijft in de Ver. Staten gering, doch
de structuur van onze beurs wordt hierdoor
toch versterkt tegen den tijd. dat een op
leving zich mocht baanbreken. Goede Ame
rikaansche aandeelen. zooals die welke de
laatste weken zijn geïntroduceerd, moeten
steeds ais een waardevolle aanwinst voor
de beurs worden beschouwd, vooral in de
huidige periode van geldruimte, ook wan
neer op het oogenblik het Interesse ervoor
uitermate gering is.
Dit gebrek aan belangstelling is echter
algemeen. De verlokkendste dividenden en
resultaten over 1937 kunnen de heersohende
apathie niet wegvagen. Welk een bijzonder
gunstige jaarverslagen hebben sommige
scheepvaartondememingen bUv. de wereld
ingestuurd: „Ver. Ned. Scheepvaart MU.".
„Oostzee". „Hilligeraberg". Zij alle toonen
aan, hoe de grondige reorganisatie der
laatste jaren de basis van onze scheepvaart
heeft verstevigd. Doch de recente scherpe
daling van vrachtaanbod en vragenpeil
overschaduwt gunstige positie en gunstige
resultaten volkomen. Hetzelfde geldt büv.
voor de suiker: het uitstekend verslag der
Javasche Cultuiur Mij en de hooggespannen
verwachtingen ten aanzien der H.VA., ge
paard aan de eindelijk versnelde verkoo-
pen der N.I.VAE. zijn niet in staat de sui-
keraandeelenmarkt uit haar lethargie te
wekken. De rubbermarkt blijft lusteloos en
verlaten. Het Amerikaansch verbruik be
weegt zich op een nog lager peil dan men
algemeen had verwacht, de voorraden blij
ven stijgen en bedragen ca. 10 maanden
consumptie. Wil men althans een begin
maken met het wegwerken dier overtollige
voorraden, dan zal het Regelings Comité,
dat 31 Mei bijeenkomt, de quóta voor het
derde kwartaal (tweede kwartaal 60 oCt.l
tot zeker 50 pCt. moeten verlagen. Ook dan
is men er ongetwUfeld nog niet. Van En-
gelsche zijde is dezer dagen het denkbeeld
geopperd de zeer onelastische Quotawjjzl-
Kingen aan te vullen dooT het in het leven
roepen van een groote bufferpool. Begrij-
pelilkerwijze is dit denkbeeld terstond op
sterk verzet van bepaalde kringen gestuit
en met den dooddoener „practisch onuit
voerbaar" afgedaan. Wij gelooven. dat men
zich niet zoo gemakkelijk van deze zaak
mag afmaken. Heeft men eenmaal een
restrictie, dan dient men haar ook zoo vol
maakt mogelijk uit te rusten. W1.1 beschou
wen een bufferpool als een zeer aantrekke
lijke aanvulling en verbetering der rub
berrestrictie en zUn de meening toegedaan^
dat de voorstellen, waarop wij binnenkort
nader willen terugkomen, de volle aan
dacht van rubberkringen en het Regelings
Comité verdienen.
De Koninklijke, de kurk waar het Dam
rak op drijft, heeft een totaal-dividend van
17 pet. gedeclareerd, tegen 16'/: pet. in het
vorig jaar.
Dit is ongetwijfeld een groote teleurstel
ling. omdat de finamcieele resultaten zeer
zeker aanzienlijk beter zijn geweest. Het
staat vast, dat de onteigening in Mexico op
de beslissing van het bestuur een over-
heerschenden invloed heeft uitgeoefend ter
wijl tevens de recente, scherpe daling in de
wereldconjunctuur het bestuur er toe moet
hebben gebracht een conservatieve divi
dend-politiek te voeren.
(Nadruk verboden).
