BINNENLAND
WOENSDAG 18 MEI 1938
No. 23970
STADSNIEUWS
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
79ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 cis. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bU vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 3.3S
per week f. 0.18
Franco per post f. 2 35 per 3 maanden -f- portokosten.
(voor binnenland f. 0.30 per 3 mud.)
Een heuglijk bericht voor
philatelisten.
Openstelling van een loket voor
postzegelverzamelaars.
„De directeur van het postkantoor al
hier deelt mede, dat met ingang van 21
Mei a.s. ten postkantore, bij wijze van
proef, op den derden Zaterdag van Iedere
maand van 1416 uur, loket No. 3 voor
den verkoop van postwaarden aan verza
melaars zal worden opengesteld. Aan dit
loset zullen behalve de gewone Nederland-
sche postwaarden, uitgegeven in of na
1924, verkrijgbaar worden gesteld.'
a. de Nederlandsche frankeerzegels met
roltanding (zoolang nog voorradigi;
b. de Koloniale postwaarden (port- en
luchtzegels Inbegrepen".
AFD. LEIDEN NED. TOONEELVERBOND.
Jaarvergadering:.
Gisteravond vergaderde de afd. Leiden
van het Nederlandsch Tooneelverbond on
der presidium van den heer mr. H. R.
Goudsmit.
Onder dankzegging werden de jaarver
slagen van secretaris en penningmeester,
resp. de heeren A. Goekoop en J. A. Chris-
tlaanse, goedgekeurd. In tegenstelling tot
andere plaatsen bleef het ledental hier
stationnair (al is het voor uitbreiding nog
zeer vatbaar) en er is een klein financieel
overschot.
In de kascommissie werden benoemd de
heer R. van Dam en mej. Vecht.
Als bestuursleden werden herkozen de
heeren B. Hageman en B. W. Menkhorst.
Tot afgevaardigden naar de algemeene
vergadering te Den Haag te houden, wer
den aangewezen de heeren mr. Goudsmit
en Goekoop.
Besloten werd voor het volgend seizoen
den leden weer de gebruikelijke reductie
op de toegangsprijzen te verleenen en
tevens zal nog een gratis-voorstelling wor
den aangeboden, die nader zal worden
vastgesteld.
R. K. VAKSCHOOL VOOR MEISJES
Jaarlijksche tentoonstelling.
Het bestuur der R.K. Vakschool voor
Meisjes aan het Galgewater heeft weder
om de jaarlijksche tentoonstelling inge
licht, welke een overzicht geeft van het
aldaar verstrekte onderwijs, voor zooverre
de resultaten daarvan in aanschouwelij
ke]! vorm kunnen worden voorgesteld.
Bijzondere aandacht is daarbij ditmaal
besteed aan de groep leerlingen, die zoo
juist de lagere school met vrucht hebben
doorloopen en den leeftijd van 12 jaar en
8 maanden hebben bereikt en voor wie een
2-Jarigen cursus als voorbereiding voor de
opleiding tot hulp in de huishouding open
staat. De geheele bovenste verdieping van
het gebouw wordt in beslag genomen door
een weergave van dit onderwijs, dat 18 vak
ken omvat w. o. naaien, strijken, wasch-
behandeling. kinderverzorging, het maken
von eenvoudig speelgoed, algemeen vor
mend onderwijs, zooveel mogelijk aan
gepast aan de studierichting, welke de
leerling later zal volgen, brei, en haak
werk. eenvoudig costuumnaaien, enz. Op
de eerste verdieping en gelijkvloers vinden
wij o.a. het werk van de leerlingen voor
hulp in de huishouding, huishoudkundige
en costuumnaaister, welke opleidingen on
middellijk aansluiten op de voorbereidende
cursussen. Wij zien hier de leerlingen ook
in volle actie bij het wasschen, strijken
en stijven, het onderhoud van metalen en
gebruiksvoorwerpen, tafeldekken en -die
nen en tenslotte het koken.
De onderscheidene afdeelingen geven een
goeden indruk van de ontwikkeling der
leerstof door de diverse leerjaren en ves
tigen bij herhaling de aandacht op het
groote belang voor de huisvrouw van wa
renkennis. De feestelijk-gedekte tafel,
waarop een kostelijk Oranjemenu zal wor
den geserveerd, vormt voor de bezoekers
vermoedelijk de clou dezer tentoonstelling;
voor de bezoeksters omvat het terrein ha-
rer belangstelling de geheele expositie.
Hedenmiddag had in tegenwoordigheid
'an het bestuur, de directrice, mej. M. A.
Lutz en een aantal genoodlgden de ope-
j™3 plaats. De tentoonstelling blijft vau-
ajag en morgen geopend.
VEILIG VERKEER.
Nieuwe verkeersleider.
Van gemeentewege is aan de Steen-
atfaat nabij den ingang naar de Blnnen-
'Mtgracht (Veemarktzijde) een verkeers
leider geplaatst, waarbij voor het eerst in
stad een z.g.n. „Ingezonken" voetgan-
sarstrottoir is toegepast, dat door zijn
•fltte kleur op duidelijke wijze de over-
awekplaatsen aangeeft.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
'N.E.N.a.S.U.) Nederlandsche Natlonaal-
«kialistische Uitgeverij. Kalserstraat 9,
^'den. Afkomstig uit Utrecht.
Krachtiger bestrijding der
v/erkloosheid gevraagd.
Adres van het N.V.V. aan dr. Colijn.
Het bestuur van het Nederlandsch
Verbond van Vakvereeniglngen heeft
zich met een uitvoerig adres gewend
tot den voorzitter van den raad van
ministers, dr. H. Colijn, om de regee
ring nogmaals te wijzen op den ernst
van het vraagstuk ter bestrijding der
werkloosheid.
Er wordt ln dit adres op gewezen, dat de
stimuleerende werking van de muntdepre-
ciatie haar hoogtepunt klaarblijkelijk
reeds heeft overschreden. Od een automa
tische vermindering van het ontzettend
groote aantal werkioozen, zooals die vóór
September 1936 nog mocht worden ver
wacht, valt onder de tegenwoordige om
standigheden kwalijk meer te rekenen.
Intusschen worden de gevaren, welke
zulk een massale werkloosheid voor indi
vidu en gemeenschap opleveren, ernstiger
naar mate de werkloosheid langer duurt,
en vooral naar mate de vooruitzichten
hopeloozer worden. Lichaam en geest van
den werklooze en hun gezinnen verkom
meren, de vakbekwaamheid gaat verloren,
jonge menschen vinden geen gelegenheid
een vak naar behooren te leeren, losban
digheid en zelfs een zekere toeneming van
de misdadigheid onder de jeugd zijn
onmiskenbaar. Het politieke extremisme
met alle daaraan verbonden gevaren, ook
voor de onafhankelijkheid van ons land,
vindt in de door de werkloosheid aange
richte ontworteling van het geestelijk en
zedelijk leven een voedingsbodem.
In het adres wordt met cijfers aan
getoond, dat naar ruwe schatting
tijdens de crisisjaren 1931/37 denkelijk
wel van 500 tot 600 millioen gulden
minder aan overheldswerk uitgevoerd
Is, dan het geval zou zijn geweest,
indien men doorgegaan was in het
tempo van 1930. Stelt men daarnaast,
dat door middel van het in 1934 ge
stichte werkfonds rond 50 millioen
gulden werd verwerkt tot dusver, dan
blijkt, dat dit werkfonds nog zelfs niet
bij benadering de uitgevallen over
heidsopdrachten van 1934/37 heeft ge
compenseerd, laat staan dus, extra-
werkgelegenheid geschapen
In het adres wordt er met klem op aan
gedrongen, uitvoering van openbare wer
ken op zoo groote schaal en in een zoo
snel tempo te doen geschieden, dat daar
van inderdaad de stoot tot een heropbloei
van het bedrijfsleven kan uitgaan
De secundaire werking van een groote-
werken-politiek mag naar wetenschappe
lijke berekeningen hebben aangetoond,
niet onderschat worden. Zij ontstaat eener-
zijds door de bestellingen van materiaal
GOUDEN DOCTORAAT.
Donderdag 26 Mei a.s. zal het vijftig jaar
geleden zijn. dat mr. J. W. C. Milders, oud
griffier bij het kantongerecht te Tholen.
thans wonende te Bergen op Zoom. aan
de Leidsche Academie promoveerdJe tot
doctor in de rechtsgeleerdheid.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het doctoraal examen wis-
en natuurkunde, hoofdvak Pharmacie, me
juffrouw M. J. F. M. Pierrot (Leiden); ld.,
hoofdvak Sterrekunde. de heer J. Ultter-
dijk (Leiden); id„ hoofdvak Natuurkunde,
de heer P A. van Zutphen (Den Haag)
en voor het candldaats-examen letter E,
de heer C. la Lau (Leiden).
Voor het alhier afgenomen examen
van Apothekers-adsistent zijn geslaagd de
dames A. H. de Bruin (Rotterdam) en L.
A. Stolk (Oud-Beierland) en de heer A.
H. Witte (Oegstgeest).
Met Ingang van 1 Juni 1933 ts be
noemd tot adjunct-inspecteur bij de po
litie te Delft, dr. G. A. Waldkötter, thans
administratief ambtenaar bij de Leidsche
politie.
Gistermiddag te omstreeks half vijf
is de 54-jarlge J. M. v. B.De J. ten huize
van haar vader in het Samuel de Zeehof
aan de Douzastraat. bij het schoonmaken
van een plm. l'/i Meter hoog trapje geval
len. waarbij zij haai;, rechterenkel brak. De
E.H.D. vervoerde haar naar het Acade
misch ziekenhuis.
Gisteravond te tien over half negen
is plotseling een ornament in den vorm
van een leeuwenkop van perceel Prinses-
sekade 4 on straat gevallen. De 30-jarige
A. H. die daar ter plaatse liep te wande
len, kreeg een stuk steen op den schouder,
terwijl verdere ongelukken wonder boven
wonder niet voorkwamen. De polltiebrand-
weer, die met een ladderwagen uitrukte,
verwijderde de verdere aanwezige steenen,
dia dreigden naar beneden te storten.
Door de Leidsche politie is zekere
II. K. S. aangehouden, welke gedeserteerd
was van de landmacht.
Tevens hield de politie den 59-jarlgen
koopman C. B. uit Ginniken aan, welke
nog 8 dagen hechtenis te goed had.
en grondstoffen, anderzijds door het in
circulatie komen van de loonbedragen,
welke de arbeiders op de bouwplaats ver
dienen. Eenerzijds dient er dus door de
regeering op toegezien te worden, dat voor
de openbare werken zooveel mogelijk
materialen en grondstoffen van Neder
landsche herkomst gebruikt worden,
anderzijds Is er alles aan gelegen de wer
ken zooveel mogelijk tegen normale loo-
nen te doen uitvoeren.
In verband met den grooten omvang van
de v/erkloosheid dringt het bestuur van het
N.V.V. behalve op snelle uitvoering van
groote openbare werken en behalve een
aantal maatregelen, welke pas op den
langen duur werken, zooals bijv. industria
lisatie, handelspolitieke maatregelen e.d.
ook nog aan op:
1. Een verkorting van den wekelijk-
schen werktijd tot 48 uur voor al die
groepen van werknemers, die nu nog
of geheel buiten de arbeidswet vallen,
of aan welke een langere arbeidstijd
dan 48 uur per week is toegestaan.
2. Het tegengaan van overwerk, door
slechts in hooger uitzonderingsgeval
len overwerkvergunningen, en dan nog
voor een zeer beperkten tijdsduur, te
verleenen.
3. Een verdergaande verkorting van
den wekelijkschen werktijd voor de
groepen van werknemers, die thans 48
uur per week werken.
4. Verlenging van den leerplicht met
daarbij aansluitende verhooging van
den toelatingsleeftijd tot het verrich
ten van beroepsarbeid.
5. Verlenging van de tot twee jaar
teruggebrachte cursusduur, op am
bachtsscholen en nijverheidsscholen
tot drie jaar.
6. Het verstrekken van een premie of
bijslag aan particulieren, die overgaan
tot het laten uitvoeren van onder-
houds- of verbeteringswerken aan hun
fabrieken, werkplaatsen, woonhuizen
en andere bezittingen.
HERKLASSIFICATIE VAN KANTON
GERECHTEN.
Gevaarlijke controle van
auto's.
■St;l«taande wagens obstakels
op den weg.
Bij den A.N.W.B. komen bij herhaling
klachten binnen over de plaats welke door
ambtenaren bij controle voor de motor
rijtuigenbelasting enz. wordt uitgekozen.
In hoofdzaak kunnen deze klachten hier
toe worden teruggebracht, dat niet vol
doende rekening wordt gehouden met het
feit, dat een stilstaand voertuig op een
weg, en speciaal op een weg waar snel
gereden wordt, steeds uit veiligheidsoog
punt als een hoogst ongewenscht obsta
kel moet worden beschouwd.
Bij nacht is dit in nog veel sterkere mate
het, geval dan overdag, ook al brandt het
achterlicht. Proeven hebben uitgewezen,
dat het voor een bestuurder uiterst moei
lijk is zich bij nacht ook maar binnen
zeer ruime grenzen rekenschap te geven
van de snelheid, waarmede hij een klein
rood achterlicht voor zich nadert.
Het ernstige ongeval van recenten da
tum onder de gemeente Giize, waarbij een
rijdende vrachtauto bij nacht inreed op
een anderen wagen, welke voor controle op
den weg had moeten stoppen, illustreert
helaas maar al te duidelijk welke gevol
gen een ondoelmatige keuze van de plaats
van controle met zich kan slepen.
Het bestuur van den AU.W.B heeft zich
thans tot den minister van justitie en fi
nanciën gericht met het verzoek maatre
gelen te willen bevorderen om te voor
komen dat controleerende ambtenaren op
den weg de veiligheid van het verkeer in
gevaar brengen door het kiezen van een
gevaarlijke controleplaats. Daarbij wordt
er speciaal op aangedrongen dat, vooral
bij nachtelijke controle, zooveel mogelijk
aan de te controleeren wagens gelegenheid
zal worden gegeven zich op te stellen bui
ten de wegverharding.
EERSTE KAMER.
De Eerste Kamer kwam gisteravond bij
een ter bespreking van 30 neutralisatie-
ontwerpen (plm. 600 personen) en ver
schillende kleine wetsontwerpen.
De N.S.B. afgevaardigde, de heer Van
Vessem, zette bij de behandeling der neu-
tralisatieontwerpen het bekende stand
punt zijner partij uiteen. Zonder hoofde
lijke stemming werden de ontwerpen aan
genomen. Verder werden zonder debat ver
schillende kleine wetsontwerpen goedge
keurd, waarna de vergadering te 9 uur tot
hedenmorgen werd verdaagd.
Memorie van Antwoord aan deEerste
Kamer verschenen.
Aan de memorie van antwoord aan de
Eerste Kamer inzake de wetsontwerpen
betreffende de herklasseering van kanton
gerechten en de wijziging maximum-
formatie van gerechtshoven en rechtban
ken. wordt het volgende ontleend.
Sinds de laatste herklasseering van de
kantongerechten, welke in 1911 plaats vond.
waren de verhoudingen van de werkzaam
heden van verschillende kantongerechten
dermate anders gegroeid, dat. al had geen
concentratie van kantongerechten plaa's
gevonden, invoering van een meer juiste
klasseverhoudingen niet achterwege had
kunnen blijven.
De opheffing van 39 kantongerechten
verstoorde uiteraard de verhouding in nog
ernstiger mate. Echter konden bij die op
heffing de nieuwe verhoudingen niet vol
doende gefundeerd worden vastgesteld. Het
was daarom doelmatig met een nieuwe
klasse-indeeling te wachten, totdat de
nieuwe regeling eenige jaren zou hebben
doorgeweirkt.
BOND VAN GEPENSIONNEERDEN
BIJ DE SPOORWEGEN.
Algemeene vergadering te Amersfoort.
Te Amersfoort heeft de Bond van ge-
pensionneerden bij de Ned. Spoorwegen
zijn 78ste algemeene vergadering gehou
den, welke geleld werd door den heer K.
Kruizinga uit Nijmegen.
Met alg. stemmen werd door de vergade
ring een motie aangenomen.
Daarin wordt o.a. vastgesteld, dat er
herstel plaats vinde van het onaantastbare
recht van eens gegeven pensioenen en dat
de pensioenkorting van nu, alsook de mo
gelijkheid van korting ln de toekomst dient
te verdwijnen.
Het jaarverslag memoreerde een stijging
van het aantal afdeelingen van 11 op 29,
met te zamen 7200 leden.
De penningmeester, de heer J. W. H.
Prins uit Haarlem kon in zijn jaarverslag
een batig saldo noemen van f. 59 45 op een
uitgave van f. 4429.08. De begrooting 1938
wees een eindcijfer aan van f. 7850.
Alle bestuursleden werden herkozen.
(N. Rott. Ct.)
DE NEDERLANDSCHE UITGEVERSBOND
EN HET SPELLINGSVRAAGSTUK.
Het bestuur van den Nederlandschen
Uitgeversbond heeft een brief gezonden
aan den minister van onderwijs, kunsten
en wetenschappen, waarin onder verwij
zing naar de onzekerheid op spellingge-
bied, den minister met den meesten aan
drang wordt verzocht, ter voorkoming van
anders onvermijdelijke werkloosheid en
schade voor de bedrijven, op den kortst
mogelijken termijn die maatregelen te
willen bevorderen, waardoor aan de on
zekerheid een einde komt.
JAARVERGADERING TESSELSCHADE.
De Alg. Ned. Vrouwenvereeniging Tes-
selschade heeft gisteren in het paviljoen
Vondelpark te Amsterdam haar 67ste jaar
lijksche vergadering gehouden onder lei
ding van de presidente, mevr. s'Jacob
Loder.
Uit het jaarverslag bleek, dat het leden
aantal dit jaar vooruitging. De vereeni-
ging telt thans 3599 leden. Bij haar op
leiding werd 73 jonge vrouwen gesteund,
tot een bedrag van f. 10.273.
Blijkens het financieele verslag, uitge
bracht door de penningmeesteresse mevr.
Avis—Van Gendt, bedroeg het kapitaal per
einde 1937 f. 342.368.
In het hoofdbestuur zijn gekozen: me
vrouw KristensenHeldring en mej. A.
van Kempen. In de Zegers Veeckensfonds-
commissie mevr. Rypperda Wierdsmavan
Traa en mej. H. M. van Stolk.
In samenwerking met de vereen. Arbeid
Adelt wordt een actie op touw gezet ter
verkrijging van giften voor de „opleiding"
van de beide vereenigingen.
Mej. R A. Blegel heeft tenslotte een
lezing gehouden over „De vrouw en haar
beroep".
Besloten is de volgende algemeene ver
gadering te Zwolle te houden (N.R.Ct.)
DE IN ONS LAND TIJDENS DEN OORLOG
OVERLEDEN SERVIËRS.
GIFT VAN H. M. DE KONINGIN.
H. M. de Koningin heeft als blijk van
belangstelling in zijn arbeid aan het Cen
traal Genootschap voor Kinderherstel-
lings- en Vacantiekolanies een belangrijke
gift geschonken.
Naar hun vaderland overgebracht.
Vanochtend zijn in allen eenvoud vanuit
Nijmegen van de begraafplaats „Rustoord"
de stoffelijke resten dei: 89 Servische sol
daten. die hier in 1918 zijn overleden, naar
hun vaderland getransporteerd.
In drie lijkauto's, gedekt met drie kransen
met de Zuid-S'avische kleuren, werden de
lesten overgebracht naar het naburige
Wyler, de eerste Duitsche grensplaats, waar
een compagnie Duitsche soldaten van 150
man in een eerehaag slond opgesteld.
Namens de Duitsche regeering werd aan
de metalen lijkkisten een kran; gehecht.
Nadat een vuurpele'on saluu'scho'en ge-
loet had. werden de stoffelijke resten uit
de Nederlandsche au'o'j in twee Eu tscfce
militaire auto's overgebracht. De overschot
ten worden rechtstreeks eer auto naar
Zuid-Slavië gebracht.
EERSTE BLAD
BINNENLAND.
Gemeente Rotterdam neemt; schuld van
instortingsramp op zich. (3e Blad)
Relletjes te Breda. (Gemengd, ,1e Blad)
Adres van N.V.V. aan dr. Colijn over be
strijding der werkloosheid (Binnen
land, le Blad)
Algemeene vergadering Holl. Maatschappij
van Landbouw. (Land- en Tuinbouw,
2e Blad)
BUITENLAND.
Spaak's verklaring in het Belgische par
lement. (Buitenland, le Blad)
De Japanners vorderen in Sjantoeng.
(le Blad)
Herstel der Jezuieten-orde in Spanje.
(Buitenland, le Blad)
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Ten onzent xal de wind weer naar
Noordwest of Noord ruimen. Het
blijft nog regenachtig en koel.
Later zal het weer wat opklaren.
In de temperatuur komt echter
weinig verandering.
NEDERLANDSCHE VOLKSPARTIJ
OPGERICHT.
Naar wij vernemen is te 's-Gravenhage
opgericht de Nederlandsche Volkspartij.
Tot de oprichters van deze partij behooren
o.m. de heeren dr. ir. M. Dijt, ds. G. van
Duyl, W. A. C. Ilgen, oud-resident, mr. Joh.
J. de Vries, oud-directeur rechtsschool te
Batavia en dr. G. Hofstede.
HEFFING OP MELKPOEDER.
Het ligt in de bedoeling, de heffing op
melkpoeder, welke thans 15 cent per KG.
bedraagt, ook voor het thans aangevangen
melkjaar behoudens ingrijpende wijzi
gingen in de omstandigheden op ge
noemd bedrag te handhaven.
NIEUWE NEDERL. BOND VAN KOFFIE
HUISHOUDERS EN SLIJTERS.
Vandaag hield de Nieuwe Nederl. Bond
van Koffiehuishouders en slijters „Niene-
bokos" zijn jaarlijksche congres te 's-Gra
venhage. waarvoor groote belangstelling
uit vakkringen bestond.
De bondsvoorzitter, de heer M. A. Op
meer. zeide dat de toestand van het be
drijfsleven over het algemeen slechter ia
geworden. Het arbeids- en rusttijdenbe-
sluit is gekomen, er wordt auteursrecht
geheven op speléllde radio's, en aan de
andere zijde zijn de verlagingen van de
verschillende accijnzen uitgebleven. Dat
alles drukt zwaar op het bedrijfsleven en
doet zich ook in de vereeniging gelden. Het
bedrijf gaat achteruit. Het knoeien met
prijzen en met den glasinhoud, waardoor
voor een groot gedeelte de plaatselijke toe
standen worden getypeerd, zal. naar men
verwacht, verminderen, wanneer het orde-
ningsbesluit van kracht zal zijn geworden.
De financieele toestand van den bond ls,
evenals het ledental ervan, vooruitgegaan.
Zoolang echter de zusterorganisaties el
kander nog als concurrenten blijven be
schouwen. kan men wel zeggen dat de
samenwerking nog veel te wenschen over
laat. Nochtans zijn hier ook goede voor
uitzichten.
VERSPREIDE BERICHTEN.
De directeur-generaal der P.T.T. Ls
oo Dinsdag 24 Mei a.s. verhinderd zijn ge
wone wekelijksche spreekuur te houden.
