UILTJE
Algemeene vergadering
Lever Brothers en Unilever
De nieuwe motorbrandspuit te Leimuiden
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 14 Mei 1938
Vierde Blad
No. 23967
Wijziging Indische begrooting
PALTHE
(UN/T [NUTUREN
79ste Jaargang
De steun aan rubber
producenten.
Bestuursacademie voor
inlandsche ambtenaren
Die tip was
goud waard!
SIGAREN
LUCHTVAART
Plechtige overdracht en succesvolle demonstratie
industriën
1937 was een gunstig jaar.
In zijn memorie van antwoord aan de
Tweede Kamer, betreffende het wetsont
werp ter goedkeuring van de besluiten
van den gouverneur-generaal van Ned-
Indië tot wijziging en aanvulling van de
begrooting van Nederlandsch-Indië voor
liet dienstjaar 1938, zegt de minister van
koloniën op de opmerkingen gemaakt bij
de aanvullingen op de afdeelingen 1 en
3a, dezer begrooting (regeering en hooge
colleges en Indische schuld), het volgende:
De door verscheidene leden gehuldigde
opvatting, dat, naast de algemeene wel
vaartsbevordering, juist thans maatregelen
noodig zijn, die meer rechtstreeks aan de
nibberproducenten ten goede komen, geeft
den minister aanleiding er op te wijzen,
dat de bij de onderhavige aanvullingsbe-
grooting beoogde uitgaven ten laste van
de moederlandsche welvaartsbij drage van
f. 25.000.000 ten doel hebben om bijstand
te verleenen in economisch zwaar getrof
fen gebieden. Voor steun aan de bevol
king der rubberproduceerende gebieden
is het eerder aangewezen uit het rubber-
fonds te putten. Aangaande de tweede
storting in dat fonds zal binnenkort een
aanvullingsbegrooting voor 1938 aan de
Staten-Generaal worden aangeboden. Bij
de behandeling daarvan zal meer in het
algemeen gelegenheid bestaan over de be
steding van die storting van gedachten te
wisselen.
Naar aanleiding van de vraag in het
voorlooplg verslag of de regeering bereid
is om ten behoeve van de producenten
van bevolkingsrubber bijdragen voor de
aanschaffing van plantmateriaal beschik
baar te stellen, wil de minister intusschen
er reeds thans de aandacht op vestigen,
dat de rubberproducenten in het algemeen
in ruime mate beschikken over plantma
teriaal uit eigen aanplantingen. Uit een
van de Indische regeering ontvangen be
richt is gebleken, dat de verstrekking van
hoogwaardig plantmateriaal op korten
termijn op de moeilijkheid stuit, dat de
aankoop voor de bevolking van geselec
teerd, getoetst en in afstamming bekend
zaad. z g. legitiem zaad, vermoedelijk niet
mogelijk zal zijn, omdat de Europeesche
ondernemingen dat zaad voor eigen nieu
wen aanplant noodig zullen hebben. Van
wege het algemeen proefstation zal slechts
een geringe voorziening met dat zaad mo
gelijk zijn.
Met het oog daarop wordt overwogen
over te gaan tot de verstrekking van niet
getoetst en in afstamming niet ten volle
bekend zaad, z.g. illegitiem zaad, dat af
komstig is uit goede ondernemingsaan-
piantingen en in elk geval beter is dan
hei plantmateriaal van de bevolking. De
verstrekking van dit zaad zal aan de orde
komen bij de plannen voor een betere
voorlichting van de rubberproduceerende
bevolking ten aanzien van de cultuur cn
de bereiding, waarvoor de noodige gelden
reeds voor een deel in het rubberfonds
werden gestort. Voor zoover noodig worde
hierbij aangeteekend, dat de verstrekking
aan de bevolking van entrijs practise!)
geen doel zou treffen, in verband met den
over het algemeen zeer extensieven aard
der bevolkingsrubbercultuur, welke mede
brengt. dat het occuleeren aam voor de
hand liggende bezwaren onderworpen is.
Nog zij vermeld, dat voor den aanleg
van rubberzaadtuinen ten behoeve van de
bevolking reeds f. 275.000 beschikbaar is
gesteld en dat bij bovenbedoelde tweede
storting in het rubberfonds gerekend zal
worden op een uitgaaf van f. 225.000 voor
de voltooiing van den aanleg dier tuinen.
Deze tuinen zullen echter niet eerder dan
na 7 jaren zaad kunnen opleveren.
Bij de aanvullingen op de afdeeling 5
(dep. van onderwijs en eeredienst), zegt
de minister:
Erkentelijk voor de waardeering. waar
mede het voornemen tot oprichting van
een bestuursacademie voor de hoogere op
leiding van inlandsche ambtenaren op
Java en Madoera werd begroet, wil de
minister naar aanleiding van den om
trent het karakter van het daar te geven
onderwijs uitgesproken twijfel mede-
deelen dat deze academie zoowel wat be
treft den opzet als het karakter en het
leerplan een inrichting van hooger onder
wijs zal zijn.
Aan de toezegging, welke door de In
dische regeering aan den Volksraad is ge
daan, om aan dien raad volledige mede-
deelingen te doen aangaande de inrich
ting van het leerprogram en alles, wat
daarmede samenhangt, zal worden voldaan
door de regeling voor de bestuursacademie
in den vorm van een „bestuursacademie-
ordonnantie" tot stand te doen komen.
Het ligt in de bedoeling, dat het onder
wijs aan de bestuursacademie de volgende
takken zal omvatten: inleiding tot de
rechtswetenschap; Staats- en administra
tief recht van Nederlandsch-Indië in ver
band met dat van Nederland; volkenkun
de van Ned.-Indië; staathuishoudkunde;
adatrecht; Nederl.-Indisch strafrecht;
criminologie; instellingen van den islam;
geschiedenis.
Het studieplan zal gericht zijn op een
studieduur van drie jaar, welke tijd door
alle geraadpleegde instanties voldoende
wordt geacht om aan geselecteerde in
landsche bestuursambtenaren met eenige
jaren ervaring, die in het bezit zijn van
het einddiploma van de mosvia, een hoo
gere opleiding van algemeen vormend ac-
demlsch karakter te verschaffen, als thans
en in de koniende jaren voor de vervul
ling van de hoogste posten bij het in-
landsch bestuur noodig is te achten.
WOLLEN DEKENS
STOOMEN
998
(Ingez. Med.)
Hier i* de bron ven 't geurig.t
rookgenot; Uiltje! Haar edel
dekblad, haar uitgelezen bin
nenwerk maken van Uiltje in
elke prijsklasse een waarlijk
puike sigaar. Elke Uiltje-sigaar
wordt, vóór zij de fabriek ver
laat, stuk voor stuk nage-
keurd. Vandaar Uiltje's altijd
even koele brand, altijd even
zachte smaak, steeds gelijke
geurige genietingRookt Uiltje!
Constant in kwaliteit!
Subliem 5 ct„ Florida 6 et.
Penaal 6 et. Bolknak 8 ct,
Lido 8 ct.. Casino 10 ct
1199
(Ingez. Med.)
ACHTTIENDE LUSTRUM
DELFTSCH STUDENTENCORPS.
Openluchtspel „Jan Klaassen".
Het spel, dat dit jaar ter gelegenheid van
het 18de lustrum van het Delftsch Studenten
corps zal worden opgevoerd, is gebaseerd op
de oude poppenkast met Jan Klaassen, Katrijn,
de diender, de dood van Potlood etc.; figuren,
die reeds eeuwen tot de verbeelding van de
menschen hebben gesproken. Jan Klaassen, een
echt-Hollandsche figuur, speelt zijn houten
spel in luchtige sa tyre met geen andere bedoe
ling. dan om zijn publiek te amuseeren. Geen
symboliek, geen probleemsteller ij. niets anders
dan vermaak voor jong en oud is de opzet van
alt spel. dat het corps wenscht op te voeren
tijdens de lustrumfeesten in de eerste helft van
Juli.
„Jan Klaassen" is in kiemvorm in het corps
ontstaan, werd door eenige oud-leden tot een
spel en is ten slotte geschreven door Jan En
gelman. Begeleidende muziek wordt gecompo
neerd door Henk Badings. De regie is opge
dragen aan Paul Storm.
DE POSTVLUCHTEN.
De „Reiger is vanochtend van Tjililitan naar
Nederland vertrokken. Het toestel vervoert 218
KG. post. 3 KG. pakketpost en 22 KG. goe
deren. Een passagier maakt de reis tot Am
sterdam mede, terwijl 14 passagiers geboekt zijn
voor tusschentrajecten.
Foto van Vliet.
Hierboven de prachtige, nieuwe motorbrandspuit waarmee de gemeente Leimuiden verrijkt is en die gistermiddag onder
groote belangstelling werd overgedragen en waarmee op succesvolle wijze gedemonstreerd is.
Gistermiddag te ongeveer drie uur had
jj Leimuiden de officieele overdracht
o?wS van de n'euwe motorspuit door B.
H' aan den brandraad.
va D'i waren tegenwoordig het college
an B. en W., enkele raadsleden, de ge-
™entesecretaris, het gansche brandweer
personeel, de voorzitter en de secretaris
h», 11 Pr°v. Z.-H. Brandweerboffd, de
Bit t leeman uit Rotterdam en Couzy
i Leiden, alsmede de heer P. de Graaf,
ïerih Van den Reinigingsdienst te 's-Gra-
- nëge gn technisch-adviseur van den
,Je ongeveer half drie werd de nieuwe
tom Po"' gebouwd op een Ford V8 truc
bi, 5fl Raadhuis afgeleverd, door den
Blukhool, vertegenwoordiger van de
l A Bikkers en Zoon t° h.
Jyster der motorspuit.
V,p 1 IIIOLOI spuib.
vervolgens begaven zich alle aanwezi-
ter 1aar de raa<izaal, waar de burgemets-
aatnt -heer J- A' Bakhuizen de nieuwe
officieel aan de brandweer over-
A® wees er op, dat, nu de nieuwe spuit
1 van de georganiseerde brandweer
véél gevergd zal worden. Het college van
B. en W. rekent er op. dat iedereen zijn
best zal doen om de spuit zoo goed mo
gelijk te doen functlonneeren. Men moet
daarbij ook zuinig op het materiaal zijn.
Spr. feliciteerde den commandant, den
heer Angenent met deze prachtige spuit,
die nu gemeentelijk bezit is geworden en
hoopte, dat men van deze spuit méér ple
zier zal beleven dan van de oude. Eigen
lijk weet spr. dit wel zeker, want deze
spuit is gebouwd onder de beproefde lei
ding en toezicht van den heer P. de Graaf
adviseur van den Prov. Brandweerbond.
Spr. dankte het bestuur van dezen Bond
voor zijn tegenwoordigheid, en den heer
De Graaf voor het toezicht namens den
Bond bij den bouw gehouden.
Daarna sprak de heer Keeman uit Rot
terdam, voorzitter van den Z.-H. Prov.
Brandweerbond. Het deed hem genoegen
in den burgemeester een enthousiasten
bewonderaar te zien van het werk van den
Bond. Alle gemeenten moeten op den duur
lid van den Bond worden; op deze wijze
zal men catastrophen kunnen voorkomen.
Ook spr. wenschte de gemeente geluk
met de nieuwe aanwinst.
Onder het geloei van de sirene ging de
spuit vervolgens naar den nieuwen weg
waar de eerste oefening zou plaats vin
den. Eerst werd met één straal gespoten,
waarna tot zes slangen toe werden aan
gekoppeld. Met een dergelijke watermassa
zal het zeker mogelijk zijn de branden in
Leimuiden spoedig te blusschen.
De normale pompcapaciteit bedraagt bij
een opvoerhoogte van 80 M., 2000 L. per
minuut.
Na deze schitterend geslaagde proefne
ming werd gereden naar een meer afgele
gen deel der gemeente. n.l. naar den Hee-
renweg langs de Westeinderplas, waar de
machine bediend werd door het eigen per
soneel. Onder de bekwame leiding van de
beide commandanten en de brandmeesters
verliep ook deze demonstratie succesvol.
Te ruim zeven uur reed de nieuwe auto
brandspuit onder luid sirenegeloel het
dorp weer binnen, om in de nieuwe ruime
garage, naast het gemeentehuis gestald te
worden. Het was weer een mooie dag voor
het. gemeentebestuur van Leimuiden!
In de gisteren te Rotterdam gehouden jaar-
ïyksche algemeene vergadering van aandeel
houders van Lever Brothers en Unilever N.V.
heeft de voorzitter, de heer P. Rijkens, een
rede uitgesproken, waaraan het volgende is
ontleend
Het vorige jaar werd in de rede van den
voorzitter dezer vergadering uitdrukking ge
geven aan een gevoelen van betrekkelijk opti
misme ten aanzien van de vooruitzichten voor
het jaar 1937. Voorzoover het Lever Brothers
en Unilever betreft, Is die verwachting inder
daad gerechtvaardigd gebleken.
Vervolgens concludeerde spr., dat de funda
menten van het economisch gebouw, in tegen
stelling tot een groot gedeelte van den poli
tieleen bovenbouw, hecht genoemd kunnen wor
den. Hij zag dan ook geen technische redenen
voor een verderen achteruitgang van den eco-
nomischen toestand.
Het preferent kapitaal der N.V. mag ln ver
houding tot het gewone kapitaal hoog wor
den genoemd. Niettemin is het gewone dividend
nimmer gepasseerd en heeft dit bij de Neder -
landsche maatschappij niet meer gevarieerd
dan tusschen 10 ten tijde, dat de voorspoed
zijn hoogtepunt had bereikt, en 4% op het
laatste punt der depressie.
Grootere omzet.
Het bedrijf heeft zich in den loop van 1937
op gezonde wijze verder ontwikkeld en aan
deelhouders mogen worden gelukgewenscht met
het feit, dat de totale verkoop aan derden, in
geld uitgedrukt, het recordcijfer van
f. 1.700.000.000 heeft bereikt, d.i. 12 meer dan
het hoogste cijfer, ooit tevoren behaald. Deze
verhooging vindt eensdeels haar oorzaak in een
daadwerkelijke toename der verkochte hoeveel
heden en anderdeels in hoogere prijzen.
Dit gunstige resultaat is ongetwijfeld mede
toe te schrijven aan de intensieve reclame,
welke is gevoerd. De totale reclame-uitgaven
bedroegen ruim f2.250.000 meer dan in eenig
vorig Jaar.
De zeep-omzetten bereikten het recordcijfer
van bijna 850.000 ton.
Eetbare vetten en olie.
Wat margarine en andere eetbare vetten be
treft. ten aanzien van deze artikelen is de ont
wikkeling niet zoo gunstig geweest. Hier werd
de omzet niet meer dan gehandhaafd. Een ach
teruitgang in de Midden-Europeesche landen
werd goed gemaakt door verhoogde omzetten in
de Vereenigde Staten en in het Britsche Rijk.
De olie-industrie' heeft wederom een goed
jaar achter den rug. De verkoop van oliën en
vetten aan derden beliep 547.000 ton. een cijfer
aanzienlijk hooger dan in eenig vorig jaar.
Een andere record-omzet werd behaald in
veekoeken en voedermeel. In 1936 werd ruim
1.800.000 ton en ln 1937 1.925.000 ton verkocht.
Andere artikelen.
Verleden jaar werd reeds melding gemaakt
van de uitbreiding der vleeschwaren- en
worstfabrieken in Nederland en Engeland.
Tegen het einde van 1937 moest in een ver
dere uitbreiding van haar capaciteit worden
voorzien en de daarmede verbonden werkzaam
heden zijn thans vrijwel voltooid. De nood
zakelijkheid van dezen maatregel blijkt dui
delijk uit de toename van onzen verkoop van
25.000 ton in 1936 tot 48.000 ton verleden jaar.
In geld uitgedrukt beteekende dit een ver
hooging van 77%%. Ook de winsten zijn in
verhouding toegenomen.
Ook door de fabrieken van kaas. geconden
seerde melk en zuigelingenvoedsel werden hoo
gere winsten behaald. De verkoopen ln deze
artikelen, die op zichzelf weder een record
beteekenen, overtroffen die van het vorige jaar
met 26%%.
De verkoopen van glycerine en chemicaliën
zijn op hetzelfde niveau als dat van het vorige
Jaar gebleven met een omzet van 88.000 ton in
gewicht en een waarde van f. 31.000.000.
Een nog hoogere geldswaarde vertegenwoor
digen verkoopen aan derden van verschillende
soorten papier. Voor het loopende jaar mag
een verdere toename van de omzetten worden
verwacht, aangezien verschillende fabrieken,
zoowel in Engeland als in Duitschland. slechts
gedurende een gedeelte van het jaar tot den
totalen omzet hebben bijgedragen.
De verkoopen aan visch en gevogelte be
liepen 150.000 ton met een geldswaarde van
bijna f. 45.000.000. d..i. 4%% meer dan verleden
jaar. In deze cijfers zijn niet begrepen de om
zetten van een zeer belangrijk vlsch-concern.
waarin de N.V. met minder dan 50% is ge
ïnteresseerd. Eenige andere onderhoorige maat
schappijen zijn geïnteresseerd bij geconser
veerde en gedroogde visch, vruchten en groen
ten. Van deze artikelen verkocht de N. V.
/-N i'ii 55.000 ton, vertegenwoordigende een omzet van
Grootere omzet in alle b«na f- 36.000.000. d.i. ruim 20 meer dan in
Ten slotte is de N. V. in de voedingsmiddelen-
branche nog geïnteresseerd door belangen in
de roomijs-industrie. Dit artikel wordt van
steeds grooter belang, voornamelijk in Enge
land, doch ook ln andere landen, zij het dan
ook in aanzienlijk mindere mate. Haar maat
schappijen, werkzaam op dit gebied, verschaf
fen thans gedurende de zomermaanden werk
aan meer dan 10.000 man; de omzet bedroeg
meer dan 11.000 ton. Dank zij het goede weer
werd een omzet bereikt, welke in geldswaarde
die van het vorige jaar met 34% overtrof.
Voorts heeft de N. V. belangen verworven
in eenige goede fabrieken op het gebied van
kunstzijde, wollen stoffen en andere textiel-
goederen. Alle tot deze groep behoorende fa
brieken hebben bevredigende winsten opgele
verd.
De scheepvaartbelangen der N. V. hebben,
gelijk de scheepvaart in het algemeen, een goed
jaar gehad.
Samenvatting.
Zijn overzicht over den algemeenen toestand
van de zaken samenvattend kwam spr. tot de
slotsom, dat het jaar 1937 voor de maatschap
pijen der N.V. een goed Jaar is geweest. De
winst, welke voor aandeelhouders beschikbaar
is, overtreft die van het vorige jaar met onge
veer f. 4.000.000. Dat de winsttoename niet
grooter is geweest, is aan verschillende oor
zaken toe te schrijven.
Eén dier oorzaken is deze, dat dit Jaar twee
bijzondere posten ten laste der winst- en ver
liesrekening zijn gebracht, die in volgende jaren
niet zullen wederkeeren, t.w. in de eerste plaats
een bedrag van meer dan f. 4.500.000 ter dek
king van een deel der schadevergoeding, ver
schuldigd krachtens de minnelijke regeling,
welke Is getroffen ter beëindiging van een ge
ding in de Vereenigde Staten, terzake van
patentrechten, waarnaar in het jaarverslag
reeds werd verwezen en in de tweede plaats
een bedrag van f. 900.000 voor extra-afschrij
ving op de aandeelen in de trawlermaatschappij
te Aberdeen. Voorts werd dit jaar ten laste der
winst en verliesrekening gebracht een bedrag
van f. 900.000 voor Nederlandsche dividendbe
lasting. Ten slotte hebben de Engelsche maat
schappijen der N.V. dit jaar voor de eerste maal
een bedrag van ruim f3.000.000 ten laste harer
winst- en verliesrekening moeten brengen voor
verschuldigde nationale verdedigingsbelasting.
Alles te zamen genomen is voor de verwer
ving van kapitaalswaarden, nieuw verworven
bedrijven daaronder begrepen, dit jaar een
bedrag van meer dan f. 85.000.000 uitgegeven.
Kapitaal, obligatieleeiüngen en reserves be
dragen te zamen in totaal bijna f. 1.500.000.000.
De reserves der moedermaatschappijen beloo-
pen, in guldens uitgedrukt, bijna 70 van haar
gewone kapitaal. De vlottende activa overtref
fen de vlottende passiva met bijna f. 378.000.000.
Het aandeel der moedermaatschappijen in de
reserves, welke dit jaar in het concern werden
gevormd, beloopt ongeveer f. 21.500.000. af
schrijvingen ten bedrage van meer dan
f. 36.500.000 buiten beschouwing gelaten.
Dank bracht spr. aan het geheele personeel,
dat. over de geheele wereld verspreid, ten
getale van meêr dan 200.000 man, heeft mede
gewerkt tot het behalen van deze resultaten.
De balans en winst- en verliesrekening, als
mede de voorgesteldde winstverdeeling werden
goedgekeurd.
De bestuursbenoeming had plaats in overeen
stemming met hetgeen daaromtrent ln het
jaarverslag werd vermeld.
Voorts werd het voorstel tot statutenwijzi
ging aangenomen.
,Als je je nu weer omdraait, kijf
even, hoe laat het is!"
ian
