STADSNIEUWS Het a.s. feest van Leiden's Ontzet VRIJDAG 13 MEI 1938 No. 23966 GRATIS HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt Onze Kinderkrant 79sie Jaargang DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN, ALLEEN MORGEN Stadhuis vormt onderwerp van het den middagoptocht Dit nummer bestaat uit ZES bladen verwacht UEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: SO'CtsnSer regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarlet. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden f. 2.3S per week f.0.1# Franco^ per post f. 2.35 per 3 maanden -f portokostenj (voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd>! kamer van koophandel fabrieken. en lezing van willem andriessen. Openbare vergadering. De Kamer van Koophandel en Fabrieken mor Rijnland hield gistermiddag ln haar gebouw aan den Stationsweg een openbare rergadering. De voorzitter de heer d. ten Cate Brou- rer stelde allereerst de notulen aan de orde. waartegen geen der leden bezwaar maakte. Na afdoening der ingekomen stukken, welke niets bijzonders opleverde, deelde de voorzitter mede, dat van de N.V. Leidsche Duinwatermij. een uitnoodiging was Inge komen om in Katwijk kennis te nemen van de plannen dier maatschappij tot uitbreiding der waterwinning. Als datum dezer excursie werd vastgesteld Donderdag 9 Juni. Voorts deelde hij mede. dat het Bureau der Kamer op verzoek van diverse Leidsche iudustriëele ondernemingen bij het ge meentebestuur een klacht heelt ingediend over de geringe doorvaarthoogte na de overkluizing van het Gangetje, n 1. 1 50 M. De burgemeester zegde toe aan deze klacht aandacht te zullen schenken. In behandeling is voorts een klacht van de RK. Coop. Groentenveiling „Eendracht maakt .Macht" te Roelofarendsveen over de geslotenverklaring van verschillende bnizcen in die omgeving voor auto's boven een bepaald gewicht, waardoor het vervoer der tuinbouwproducten hinder ondervindt. De in ons Blad reeds besproken brochure inzake industrieterreinen is in een oplage van 2568 exemplaren over het geheele land rerspreid. waarvan de kosten f. 1500 heb ben bedragen. Deze uitgave wordt gedragen door de verschillende gemeentebesturen, die lich daartoe bereid verklaarden. De voorzitter sprak de hoop uit. dat deze actie resultaat zal opleveren, waarvoor de nenpectieven gunstig zijn. Er zijn reeds lerscheidene aanvragen binnengekomen, doch bijzonderheden dienaangaande kan spr thans nog niet mededeelen. Hopenlijk is hij daartoe in een volgende vergadering in staat. Besloten wordt tot verzending van het (reneens reeds door ons gepubliceerde schrijven aan de gemeentebesturen in het district Rijnland om geen medewerking te Kleenen aan de plannen van de Ver. van Ssderlandsche Gemeenten om verschillende 'igdheden centraal in te koopen. De van Appel bepleit uitbreiding dezer -ie en wil ook de aandacht de regee- ig op dit euvel vestigen. Nu betreft het uitsluitend kantoorbehoeften, maar har is de grens? Dr. van Dorp wiist op het gevaar, dat de blus verkregen bezuiniging veelal wordt ssibsorbeerd door salarieering der met de «itvoering belaste ambtenaren, welk laatste bedrag -.aak meer bedraagt dan dat der bezuiniging! ,0e heer Bergers wil deze actie uitbreiden "t net. Rijkshrkoopbureau. Tot leden der commissie van toezicht, bedoeld ln art. 46 der gewijzigde wet op het Middelbaar Onderwijs, worden benoemd de Jeeren J, F. X. Sanders en dr. E C. van Dorp. Tot lid der commissie ter bestudeering van "et venterswezen te dezer stede wordt be noemd de heer J. H. van der Kloot. .De Kamer bekrachtigde het besluit van jet bureau der Kamer om het recht, be weid in artikel 12 der Vestigingswet Klein- w«jf 1937. S 629 te steUen op f. 10. De heer Schout vroeg waarom hier het haxlmum-recht. dat de wet toelaat, wordt feheven. De secretaris, dr. Knibbë meende, dat dit jearag door de daaraan verbonden werk- aamheden en de ten dienste staande outillage alleszins verantwoord is. Alle nft Kamers vragen een zelfde bedrag De heer Schout achtte beperking dier «erizaamheden en daardoor ook beperking ®03fdhk V00r de asi>irant" middenstanders De heer Bergers en Simonis spraken zich een recht van f-10- °ok om lieht- tonfkiÜ? aanvragen tegen te gaan. waarna conform werd besloten. Aan het Rijnlandsch Borgsteliingsfonds 1100 V0Or een subsidie verleend van oï?' K-nibt>e bracht tenslotte versla" uit ..^"werkzaamheden der Kamer betref Vestigingswet Kleinbedrijf 1937", het "ï0 ,het uhverkoopen en opruimen in ta; msbedryfdr1if de wet °D het afbe~ hfeb« d<: rondvraag geen der leden ovp- u? I v(>rlangde. ging de Kamer hierna huishoudelijke vergadering. Over „Claude Debussy". Dat Willem Andrlessen, onze beroemde Nederlandsche pianist, en thans directeur van het Amsterdamsche Conservatorium, niet alleen een voortreffelijk musicus is, doch ook een knap en boeiend verteller, die zijn musicologische stof beheersoht en deze op populaire wijze aan zijn toehoorders weet over te brengen, heeft hij gisteravond wel bewezen tijdens zijn interessante cau serie over den grooten Franschen compo nist Claude Debussy. Deze causerie ls door hem gegeven in de Muziekschool Toonkunst en vormt de eerste van meer dergelijke avonden, die het Bestuur dier school in het komend seizoen hoopt te organiseeren. Getuige de groote opkomst en de gespannen aandacht der luisterenden, is deze eerste beschou wing buitengewoon in den smaak gevallen! Verheugend was vooral de groote opkomst der Jongeren, waaruit sterk de groote Inte resse van het opkomend geslacht voor een beschouwing als deze en voor een persoon lijkheid als Willem Andrlessen ln het bij zonder bleek. Deze beschreef Debussy aller eerst als ..de vader der moderne muziek", die de krachten der nieuwe Fransche mu ziek bezielde. Na do volkomen nederlaag der Franschen in 1871. groeide in Frankrijk de nationale bezinning en streefde men naar het weren van buitenlandsche invloeden. Debussy's oeuvre werd een loutering van den Fran schen geest; een Franck stond nog krachtig onder invloed van Wagner, een d'Indy even eens, als ook onder die van Franck. De tijden waren rijp voor een reactie en Debussy ging uit van het „Wees U zelf" en „Keer terug tot de oude Fransche meesters". Uitvoerig schetste spr. de kunst van Debussy, den stillen, in zichzelf gekeerden geest, diens impressionisme", een uitdruk king, ontleend aan de schilderkunst Mo net, Pizarro enz.), waarbij men terugkeerde tot het weergeven van zuivere natuur indrukken (kleurschakeering, visueel en aromatisch). Veel in Debussy's kunst is dan ook zuiver impressionistisch: zonder moeite en zwaarte bezong hij de zee, den sterrennacht, de lente, de sneeuw enz. Toegelicht met talrijke interessante bio grafische bijzonderheden beschreef An- driessen vervolgens Debussy's levensloop, de droomer die. geboren in 1862, onder tragische omstandigheden overleed tijdens het kanongebulder van den wereldoorlog. Tevens betrok hij hierin de persoonlijkheid van zijn beschermster, mevr. von Meck, wier absoluut platonische verhouding met Tschakowsky en diens fantastische le vensgang aan de hand van beider beroem de briefwisseling tevens ter sprake kwam. Andrlessen vond hierbij gelegenheid de totstandkoming van verschillende meester werken van Debussy toe te lichten. Na de pauze kwam ook de pianist aan het woord en het was een genot hem te hooren in zijn met veel gemak en groote beheersching voorgedragen beschouwingen over de vernieuwingen, zoowel ln melo disch, harmonisch en rhythmisch opzicht, waarmede Debussy de muziek verrijkte, geïllustreerd aan den vleugel. Zoo herinnerde hij aan den terugkeer van Debussy tot oude tonaliteiten en het gebruik van Oostersche toonaarden, terwijl Debussy zélf de toonreeks der heele tonen invoerde. Voorts behandelde hij de door hem gebruikte pentatonische (5 tonige) of Chineesche toonladder, zijn groote voor liefde voor het exotische, de betoovering, die voor hem uitging van de gamelan en do vele andere Debussy-vondsten, voort komend uit zijn haat tegen het traditio- neele» Zoo brak hij met de geijkte slot- cadenz (IVI) en stelde daarvoor een klankbeeld ln de plaats, hoewel hij ook de z.g. plagale cadenz, het plechtige kerkslot bezigt in zijn humoristische „Minstrels". Nog behandelde spr. Debussy's uitbrei ding vair de samenklank, zijn kunst van het paralellisme (zijn verwerping van de z.g. tegenbeweging), zijn overtreding van het octavenverbod. zijn nieuwe visie op de middeneeuwsche techniek, zijn uitbreiding van de boventonen tot één harmonisch geheel. Tenslotte gaf Andrlessen een explicatie van de beteekenis van .La Cathédrale Engloutie". die hij op zijn bekende mees terlijke wijze voorspeelde. Een en ander werd zóódanig toegelicht en besproken, dat zelfs de leek en de be ginneling in de theorie er hun groote vreugde aan konden beleven. Dat men ge noten heeft, bewees het frenetieke applaus, dat na afloop opklonk en waarvan de directeur der school, de heer Franco Men- des. in zijn slotwoord dankbaar gewaagde. Wij zijn ervan overtuigd, dat velen ge- teekend zullen hebben op de lijst bestemd voor hen, die met avonden als deze instem men. Dergelijke causerieën zullen stellig de muzikale belangstelling vergrooten. even als het contact tusschen de Leidsche muziekliefhebbers. Wij hopen dan ook, dat nog talrijke van dergelijke aantrekkelijke bijeenkomsten mogen volgen. Het Initiatief van het Toonkunstbestuur ten deze ls zeer te prijzen! Onze oud-stadgenoot, de heer Fred. Markus, vroeger leerling aan de Middel bare Handelsavondschool „Kennis is Macht" alhier, slaagde te Brussel met hoogste onderscheiding voor het diploma Engelsche Handelscorrespondentie, inge steld door de „Cours de perfectionnement de Commerce et de Langues". bij aankoop van ten minste f. 5.00 in al onze afdelingen gratis een kom met goudvissen. Ziet onze advertenties. 1150 (Injez. Med.) Melkverstrekking op lagere scholen. Maandag wordt een begin gemaakt. Het schoolmelkcomité-Leiden deelt ons mede, dat het met de voorberei dende werkzaamheden, verbonden aan de voorgenomen melkverstrekking op school, zoover is gevorderd, dat op Maandag 16 Mei a.s. met deze melk verstrekking, waarbij zich alle open bare lagere en R.K. lagere scholen in deze gemeente hebben aangesloten, zal worden aangevangen. Volgens de voor- loopige aangifte zullen ruim 4000 kin deren deelnemen. CHR. OPLEIDINGSCURSUS. Onze stadgenooten, de dames J. v. d. Baan, R. K. J. Bronsgeest en E. W. Mar- celis, en de dames T. v. Essen te Lisse en M. G. Wiggers te Noordwijk aan Zee zijn geslaagd voor het theoretisch gedeelte examen hulpakte der Vereeniging van Chr. Bewaarschoolonderwijzeressen in Neder land. Alle genoemde dames zijn leerlingen van den Chr. Opleidingscursus, directeur de heer P. Herfkens. haar waarin de naar buiten! Chi; afdeellng Leiden van de Vrijzinnig ten" Gezondheidskolonie „Naar Bui- 'leeriï^nd gisteren een groepje kinderen Ned &51 van de Zondagscholen van den VOL w°t. Bond) uit naar Oostvoorne Uitgcl™ verblijf van vijf weken aan zee. leden (gedaan door ouders en bestuurs- ■Jotëo^ hartelijk; gegroet door een aantal selscha ^en" ult Haarlem- vertrok het ge tocht de beste stemming. Zon en zee tocht^ ln r ten?p^n ?en goede verzorging zullen deze it ïJï Msekgezichten als stevige, gebruin ïtooier tjes terugbrengen, toegerust met «eii>i„„v'eerstahdsvermogen tegen de be- mi?Sn„van den wintertijd. Moge de zon Ig zlJn met haar weldadige warmte! Grepen uit 'de geschiedenis. De 3 October-Vereeniging hield gister avond in de bovenzaal van café-restau rant ,Jn den Vergulden Turk' gebruikelijke Meivergadering, als belangrijkste agenda-punt feestviering voor de a.s. herdenking van Leiden's Ontzet werd besproken. Zooals men weet, zal het hoogtepunt dezer feestviering, de traditioneele middagoptocht, staan in het teeken van het Leidsche Stadhuis. De voorzitter, de heer W. van der Laan heette de weinig talrijke aanwezigen wel kom aan den vooravond van den 52sten verjaardag der vereeniging en gaf vervol gens het woord aan den 2den secretaris, den heer L. E. Nieuwenhuizen Segaar tot het lezen der notulen van de vorige verga dering, welke onveranderd werden goed gekeurd. De voorzitter deed vervolgens mededee- ling van de gevoerde actie voor het aan bieden van een paukenpaard aan 6 r.v.a., welke actie is gevoerd in samenwerking met het Leidsch Studentencorps en V.v.V. Er is bereids een fraai paard aangekocht een foto ervan heeft men reeds eenigen tijd geleden in ons Blad kunnen bewonde ren dat op 31 Mei as. officieel aan het regiment zal worden aangeboden. Tot leden der kascommissie 1938 werden benoemd de heeren W. k. van Hasselt, mr. C. j. Goudsmit en C. Th. Breebaart. Hierna kwam het belangrijkste punt aan de orde: de vaststelling van het feestplan. De feestelijkheden zullen worden ingezet met een taptoe op Zaterdagavond 1 October Op Maandag begint de eigenlijke herden king met een reveille door het Politie muziekgezelschap, gevolgd door de uitdce- ling van haring en wittebrood en koraal- muziek in het v. d. Werffpark. De morgen uren zullen worden gevuld door een reprise van de Ronde van Leiden, welke in 1937 zulk een succes was en door het springen der fontein aan de Vischmarkt. Voor den avond staat een cabaretprogramma in de Gehoorzaal en feest op het Schuttersveld op het programma, het laatste besloten door een vuurwerk. Voor den middagoptocht is het Leidsche Stadhuis het onderwerp. De oud-gemeente archivaris, mr. dr. J. W. Verburg t stelde een onderzoek in naar de mogelijkheid van een dergelijken op tocht, en slaagde erin een aantal onder werpen te vinden, alle ontleend aan de geschiedenis onzer stad, waarbij het Stad huis in het middelpunt stond. De heer Jan de Quack bracht deze episo des op de hem eigen artistieke wijze in teekening. Een aantal fraai uitgevoerde modellen, welke ter vergadering circuleer den, schonk een duidelijk beeld van het schouwspel, dat de tienduizenden stadge nooten en vreemdelingen op den a.s. 3- Octoberdag te wachten staat. Vervolgens gaf de heer v. d. Laan het woord aan den voorzitter der Optocht-commissie, den heer Bernard de Koning, die het plan nader toelichtte. De optocht zal bestaan uit twaalf groe pen, welke de volgende tafereelen uit de geschiedenis zullen uitbeelden. Groep I: een praalwagen, waarop een aan weerszijden beschilderd doek is ge plaatst van het Stadhuis, zooals het er in de jaren 14131597 uitzag, naar een authentieke teekening, welke in het ge meente-archief berust. Groep II: de overmeestering van Leiden door de Hoeksclie partij op het Kabel- jauwsch-gezinde stadsbestuur, dat ten Stadhuize gevangen genomen werd. waar na een deel van dit gebouw op 20 Januari 1481. door een buskruitontploffing in de lucht vloog. Groep III: de blijde incoemste van onsen genadigen Heer, Hertoge Karei, prince van Spaenge, grave van Hollant te Leyden en huldiging in het Stedehuys" op 14 Juni 1515. Groep IVBurgemeester p. a. v. d. Werft biedt het muitende volk zijn degen aan, September 1574. Broep V: Het Stadhuis als middelpunt der besprekingen van de Leidsche regeering van Stadhouder Willem V op 4 October over de vestiging der nieuwe draperie, welke een goudmijn werd voor de stad. 1577—1581. Groep VI: Het Stadhuis, zooals het er uitzag in de jaren 15971929. Groep VU: blijde inkomst van prinses Elisabeth gravin van de Palts binnen Lei den op 21 Mei 1613. Groep vm: Ontvangst ten Stadhuize 1788. Groep IX: Lodewijk Napoleon, koning van Holland, begeeft zich van het Stadhuis naar het terrein van de buskruitramp, 12 Januari 1807 Groep X: Het Japansche gezantschap van Zijne Majesteit den Taikoen van Nippon ten Stadhuize ontvangen, 4 Juli 1862. Groep XI: Een symbolische voorstelling van den brand en de hernieuwing van het Stadhuis. Groep XII: Een propaganda-wagen voor het Carillon, waarbij een collecte zal wor den gehouden, welker opbrengst zal strekken tot den aankoop van een 3 Octo- ber-klok. Het aantal deelnemers aan den optocht zal 4 a 500 bedragen, terwijl de groote afwisseling in de tijdperken der onder scheiden groepen een rijke verscheidenheid van kleuren en costumes mogelijk maakt. Het initiatief tot het houden van dezen optocht werd genomen door den voorzitter, den heer W. v. d. Laan. Bij de rondvraag stelde de heer P. T. de Jong voor om de deelneming aan de Ronde van Leiden, in afwijking van het vorige jaar, ook open te stellen voor wielrenners van buiten Leiden, doch bininen Zuid Holland. Anders vreest spr. een ongeveer gelijkluidend resultaat als in 1937. Aan de betreffende subcommlsie zal worden ver zocht dezen wensch te verwezenlijken. De vergadering hechtte voorts haar goed. keuring aan het bestuursvoorstel om namens de 3 October-Vereeniging ter gelegenheid van de ingebruikneming van het Stadhuis in den loop van 1939 een geschenk aan te bieden. Naar aanleiding vande discussies deed de heer-Chr. Stokhuyzen het bestuur een practische oplossing aan de hand van de moeilijkheden bij de plaatsbespreking voor den cabaret-avond. De heer C. Th Breebaart bracht ten slotte hulde aan het bestuur voor het mooie plan. dat het voor de a.s. feestviering heeft ontworpen. Hierna sloot de voorzitter de als steeds geanimeerde vergadering. EERSTE BLAD BINNENLAND. Zanghulde voor het Koninklijk Palels te Den Haag: Koning Leopold per vlieg tuig vertrokken. (4e Blad). Slotbijeenkomst van het N. V. V. (Binnen. land, 4e Blad). Vergadering Verbond van Ned. Werkge vers over de verbindend verklaring der collectieve arbeidsovereenkomst in het bouwbedrijf. (Binnenland, 4e Blad). Watervliegtuig in het Marsdiep gestort, (Gemengd, 3e Blad). Moord te Rotterdam. (Laatste Berichten, ie Blad). BUITENLAND. De Negus heeft het pleit verloren. (3e Blad), Vermoedelijk hedenavond regeeringscrisis in België. (3e Blad en Buitenland, le Blad). Onverwacht bezoek van Henlein aan Lon den. (Buitenland, le Blad). De reis der Turksche ministers naar Bel grado en Sofia. (Buitenland, le Blad). Dc Japanners blijven vorderen In Sjan- toeng. (Buitenland, le Blad). Debat over de Engelsche luchtmacht. (Bui tenland, le Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. Voor morgen wordt voor ons land matige. Zuid-westelijke wind verwacht, met vrij zware bewol king, doch zonder regen van be teekenis en weinig verandering in temperatuur. De Kinderkrant is ook deze week weer in ons Blad van heden opgenomen. Raadsels en correspondentie kunnen op de gewone wijze worden gezonden aan ons Bureau of naar het adres Wasstraat 5. ACADEMISCHE EXAMENS. Bevorderd is tot doctor ln de genees kunde, op proefschrift getiteld: „Het glu cose-, melkzuur- en chloridengehalte van den liquor cerebrospinalis bij meningiti- des" de heer Soedjono Djoened Poespone- goro, geboren te Wiradesa (Java) Geslaagd voor het candidaatsexamen rechten de heeren J. Th. M. v. d. Lugt (Brussel), W. H. v. d. Berge (Voorburg) en J. G. Bergmeyer (Oegstgeest) Voor het taalkundig doctoraal examen Indologie de heer J. R. Glaubitz (Rotter dam). Voor het artsexamen le gedeelte de hee ren J. F. Reitsma (Rotterdam), P. B. A. Velief (Leiden) en P. M. Broekman (Voor burg). Bevorderd tot arts mevr. J. J. Simons- Jantzen (Den Haag) en de heeren L. Zan- dijk (Waarde Z.), J. P. J. Versteeg (Sche- veningen, H. van der Meer (Hengelo) en K. L. Bakema (Leiden).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 1