De doop van Prinses Beatrix 79ste Jaargang MAANDAG 9 MEI 1938 No. 239(2 STADSNIEUWS HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Het programma der plechtigheden rccNt t Dit nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD verwacht i L.EIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 3D ets" j*r regel toot advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindtplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque-' en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden f. 2 3S per week f. 0.18 Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten. (voor binnenland f.0.80 per 3 mnd.) Bouw van openbare opleidingsschool zoo goed als zeker. Naar wij van bevoegde zijde vernemen, rerkeeren de plannen tot het bouwen van een nieuwe openbare opleidingsschool voor Gymnasium en HB.S. aan de Kernstraat, thans ln een zoover gevorderd stadium, dat binnen afzienbaren tijd met den bouw zal kunnen worden begonnen. De school moet, zooals bekend is, dienen ter vervanging van de 'bestaande opleidings school aan de Boommankt In hoeverre deze plannen het gevolg zijn van de herhaalde bemoeienis der ouder- commissie ls niet met zekerheid te zeggen. Wel staat vast dat .genoemde commissie zjch ten zeerste over een en ander ver heugt. Vooral voor de ouders wonende in de nieuwe wijk zal deze school een ware uitkomst zijn, nu zij hun kind in de toe komst niet meer door het drukke stadsge woel behoeven te sturen. VEREENIGING VAN MATHESLANEN. Lezing van dr. C. A. Crommelin. Zaterdag j.l. Hield de adjunct-directeur van het Kam Onnes-laboratorlum, dr. C. A. Crommelin, in de groote collegezaal van dit gebouw een lezing over de oorsprong en ontwikkeling van de stoommachine. Uitvoerig behandelde spreker de experi menten om den druk der atmosfeer op een luchtledig in arbeid om te zetten, datee- rend van 1642 toen Torrecelli dezen druk aantoonde. Merkwaardig ls, dat de stoommachine als een zeer ingewikkeld mechanisme en werkende op den atmosfeerdruk, zich in den loop der jaren ontwikkelde tot een eenvoudige, bruikbare machine met een geheel ander principe; n.l. werkend op den stoomdruk. Het eerste idee werd in 1673 te Parijs door Chr. Huygens aangegeven met zijn tg. „buskniltmachlne", waarin een weinig ontploffend kruit een zuiger optilde, welke door den luchtdruk na afkoeling werd teruggeslagen. Zijn assistent Papin ver beterde deze constructie door water in p'aats van kruit te nemen. Het eerste pTactische resultaat bereikte Newcomen door een stoomketel aan te brengen, waardoor telkens een hoeveelheid .terdamp in de zuigerbuis werd gespoten c afkoeling plaats had door een sproeier. ln 1705 vroeg Newcomen patent op zijn tg. „vuurmachine", die zich 75 jaar hand- hoofde. James Watt kwam in 1764 als instru mentmaker in aanraking met deze ma chine en bracht groote verbeteringen aan door o.a. een condensor toe te passen, waardoor het steeds afkoelen der zuiger werd voorkomen en de geëxpandeerde stoom werd afgevoerd. Door verdere verbeteringen als krukas, viiegwiel en regulateur ontstond een zeer bruikbaar geheel, dat nu ook werkte op ben stoomdruk. In 1769 introduceerde Steven Hoogendijk in Nederland de eerste vuurmachine voor polderbemaling. De eerste stoommachine van Watt werd ln 1787 ln ons land met goed gevolg toe gepast. De stoommachine deed nu vrij-wel overal laar intrede: locomotief, stoomboot, enz. Aan de hand van eenige modellen uit liet Natuur-historisch Museum aan de Steenstraat alhier, alsmede vele lichtbeel den werden de verschillende systemen toe gelicht. Na een hartelijk applaus dankte de voor- ntter, de heer J. S. Göbel, dr. Crommelin 'tor dezen leerzamen en Interessanten ivond. EERSTE LEIDSCHE KLUCHT- EN REVUEGEZELSCHAP. Geslaagd bal-masqué. Bovengenoemd gezelschap heeft Zater dagavond in ..Zomerlust" een bal masqué gegeven, dat zeer geanimeerd ls verloopen. In den vooravond werd een afwisselend Programma van zang. voordrachten en too- "eelspel ten beste gegeven, waarmede het gezelschap veel eer inlegde. Het eerelid der vereeniging. de heer ttterbout, gedurende vele jaren haar souf leur, werd onder aanbieding van geschen ken gehuldigd in verband met zijn tachtig- den verjaardag. De jury had een moei- "ize taak om uit de bontkleurige menigte »e mooiste costuums te kiezen, doch kweet .daarvan naar behooren zih Iiofen't en zUn ..Melody Makers" mits- een draaiorgel produceerden de cstklanken op dezen vroolijken avond, aroP iedereen zich amuseerde. VOOR 3G-JARIGEN MILITAIREN DIENST. R&r?ag as. zal aan den fourier C. voor io vari 6 K.V.A. de gouden medaille Rereilrt ^aar trouwen dienst worden uit je?^^Plechtigheid zal plaats hebben op twaalf .van de IDoelenkazerne te half commi»o regiment zal staan onder teur van den majoor-hoofdinstruc- p c' waarnemend regiments-commandant, ïitthu onSs- De muziek van 6 R.V.A. zal "Dli tegenwoordig zijn. De samenstelling van den stoet. Het programma van de plechtigheden bij de gelegenheid van den doop van Prinses Beatrix in de Groote Kerk, te Den Haag, op Donderdag a.s. des voormiddags te 11.45 uur, is als volgt vastgesteld De stoet van Prinses Beatrix en Haar ouders. De stoet, waarmede naar de Kerk wordt gereden, bestaat uit: de kamerheer van H.KH. Prinses Juliana, mr. J. C. baron Baud en de particulier secretaris van Z.K.H. Prins Bernhard, jhr. mr. C. Dedel, gezeten ln een galarijtuig, bespannen met twee paarden, gaande een lakei naast elk portier; de dame du palais van H.M. de Koningin, dienstdoend grootmeesteres van Prinses Juliana, mevr. H. Snouck Hurgronje, geb. jonkvr. van Tets en de dienstdoend grootmeester van H.KH., E. H. Juckema van Burmanla baron Rengers van Warmenhulzen, gezeten in een galarijtuig, bespannen met twee paarden, gaande een lakei naast elk portier; een half eskadron met den standaard van het 2de regiment huza ren; H.K.H. Prinses Juliana, Z.KH. Prins Bernhard en de jonggeboren Prinses, gezeten in de gouden koets, bespannen met zes paarden, gaande een koetsier naast elk paard en drie lakeien naast elk portier. De eskadrons-Commandant van de huzaren zal zich ter rechterzijde en de oudste luitenant ter Itwterzijde van de koets bevinden Achter de gouden koets volgt een half-eskadron huzaren. Hunne Koninklijke Hoogheden wor den aan het Paleis uitgeleide gedaan door den opperhofmaarschalk, jhr. V. E. A. Boreel v. Oldenaller. Aan de deur van de kerk zullen Zij worden ontvan gen door den opperkamerheer, mr W. J. baron van Lynden en den kamerheer Ph. J. Graaf van Zuylen van Nijevelt. Verder zullen Zij bij de deur van de Kerk worden begroet door een commis sie uit den kerkeraad der Ned. Herw Gemeente en door een commissie uit het college van kerkvoogden van die gemeente, welke de Prinselijke familie naar de consistoriekamer zullen gelei den In de consistoriekamer wordt de komst van H.M. de Koningin en de vorstelijke gasten afgewacht. De stoet van de Koningin en de vorstelijke gasten. H.M.' de Koningin en de vorstelijke gasten zullen zich om 11 uur 35 min. in auto's naar de Groote Kerk begeven, waarbij de opperhofmaarschalk uitge leide doet. De volgorde waarin de auto's rijden zal zijn als volgt: I. K- -M. de Koning der Belgen en HM. de Koningin. 2. H.DH. Prinses Bernhard van LippeBiesterfeld en H.K.H. Prinses Alice van Groot-Brittannië. 3. H.D.H. de Vorstin van Erbach- Schönberg en Z.H. Hertog Adolf Friedrich van Mecklenburg. 4. H.H. Hertogin Adolf Friedrich van Mecklenburg. Gravin Kotzebue en Z D H. Prins Ernst Aschwln van Lippe- Biesterfeld. 5 H.D.H. Prinses Helena van Erbach Schönberg en Graaf Kotzebue. Aan de deur van de groote kerk wordt het gezelschap afgewacht en binnen geleid door de beide commissies, welke ook Prinses Juliana, Prins Bernhard en Prinses Beatrix hebben ontvangen. De plechtigheid. In de consistoriekamer wordt door den eersten kamerheer-ceremonie meester, jhr. A. G. Sickinghe, de stoet opgesteld als volgt: 1. Z.M. de Koning der Belgen en H.M. de Koningin; 2. H.DH. Prinses Bernhard van Lippe-Biesterfeld, H.K.H. Prinses Alice van Groot-Brittannië en Z.H. Hertog Adolf Friedrich van Mecklenburg; 3. H.D.H. de Vorstin van Erbach- Schönberg. Gravin Kotzebue en Z.DH. Prins Ernst Aschwin van Lippe-Bies- terfeld; 4. HH. Hertogin Adolf Friedrich van Mecklenburg. H.D.H. Prinses Helena van Erbach-Schönberg en Graaf Kot zebue; 5. H.K.H. Prinses Juliana en Z.K.H. Prins Bernhard. Voorafgegaan door den opper-cere- moniemeester. J. H. F Graaf Du Monceau. treden de vorstelijke gasien de kerk binnen en worden door ka- merheeren naar hun plaatsen geleld. Prinses Beatrix, de dame du Palais van H.M. de Koningin, de grootmees ter en de kamerheer van Prinses Ju liana en de particulier secretaris van Prins Bernhard blijven in de con sistoriekamer achter. Na het einde van de toespraak van den predikant en nadat het formulier van den Heiligen Doop is voorgelezen, wordt Prinses Beatrix, gedragen door de Dame du Palais van H.M. de Ko ningin, voorafgegaan door den Groot meester en gevolgd door de kamer- heeren slippenhouders van den doop- sluier, geleid ter zijde van den preek stoel. Alvorens tot de doopsbediening wordt overgegaan, zal de Dame du Palais Prinses Beatrix aan H.KH. Prinses Juliana overgeven, die Haar kind ten doop zal houden. Wanneer de Heilige Doop verricht is. wordt de godsdienstige plechtigheid met gebed en gezang geëindigd. Prinses Beatrix wordt met hetzelfde ceremonieel als bij het binnenkomen van de kerk, naar de consistoriekamer teruggeleid, ditmaal gedragen door H.KH. Prinses Juliana, begeleid door Z.K.H. Prins Bernhard en thans ge volgd door de vostelijke gasten en voorafgegaan door den opperceremo- niemeester. De Dame du Palais en de Groot meester van Prinses Juliana volgen. De vorstelijke gasten worden uit geleide'gedaan door dezelfde perso nen. die ter ontvangst en begroeting aanwezig waren en begeven zich langs denzelfden weg naar het Koninklijk Paleis. Na hun vertrek gaat de Prinselijke familie langs denzelfden weg en met hetzelfde ceremonieel terug naar het Koninklijk Paleis, aan de kerk uitge leide gedaan door meergenoemde com missies. Het militair eerbetoon. Bij het Koninklijk Paleis Noordeinde zal een eerewacht worden opgesteld van de regimenten Grenadiers en Jagers, waarbij de vaandels van die regimenten, zoomede de Koninklijke Militaire Kapel zijn ingedeeld. Bij de Groote Kerk zal een eere wacht van de Koninklijke Marine wor den opgesteld, waarbij het vaandel van het korps Mariniers en de Marine- Kapel zijn ingedeeld. GEMEENTE CONTRA GEREF. SCHOOL- VEREENIGING. Beslissing van de Kroon. Van de zijde van het bestuur der Geref. Schoolvereeniging te dezer stede wordt ons het volgende gemeld: „Er is eindelijk een Koninklijk Besluit afgekomen, dat een beslissing gebracht heeft in een geschil over de uitbetaling van boventallige onderwijzers over 1935 aan de Geref. Schoolvereeniging. Kort en goed komt deze daarop neer, dat de gemeente ongeveer voor de helft en de Geref. School vereeniging eveneens voor de helft ln het gelijk gesteld is, zoodat het schoolbestuur zijn actie met een bate van ruim f. 1750 bekroond zag. In het geschil over den datum van af welke „het eene jaar daarna" (art. 100 2e lid) begon te loopen is het gemeente bestuur' in het gelijk gesteld. Deze dag be gint niet, zegt de Kroon, bij het begin van elk kalenderjaar, maar op het tijdstip, waarop de gemeente wijziging gebracht heeft in den z.g. klassedeeler. Dus bij den dag waarop het aantal onderwijzers ver minderd is. In het geschil over de Stadhouderslaan- school kreeg het Schoolbestuur gelijk. In 1934 waren er 9 onderwijzers geweest, waarvan 7 door het Rijk en 2 doer de ge meente betaald waren. In 1935 waren er Officieel bezoek van Koning Leopold aan H.M. de Koningin. Naar wij van bevoegde zijde vernemen, is het thans zeker dat Z. M. de Koning der Belgen uitvoering zal geven aan zijn voornemen om in den loop van dit jaar een officieel bezoek te brengen aan H. M. te Ko ningin. maar 8, waarvan 6 door het Rijk betaald waren, terwijl het schoolbestuur er 2 van de gemeente verlangde en de gemeente maar één wilde betalen. De 7e onderwijzer, die door het Rijk niet meer betaald werd. was ontslagen, afgevloeid zegt men tegen woordig. Deze was niet voor gemeente- rekening gebracht, gelijk de stukken vol ledig aantoonden. Ged. Staten eerst en nu weer de Kroon hebben de feitelijke juistheid dezer bewe ring erkend. Daardoor verloor de gemeente het pleit". NICUW/ LEIDSCHE SCHOUWBURG. KUNSTKRING HET SCHOUWSPEL. Jeugd zoekt werk. satyre van Hubert Griffith. Jeugd zoekt werk Helaas, het is in onze eigen benarde tijden nog altijd een leus, die volop de aandacht opeischt. En terecht! Maar we zouden de jeugd toch niet den weg aanraden, ln deze satyre bewandeld. Bij hooge uitzondering gaat het den be trokkene, die werk weet te scheppen op zeer brutale wijze, voor den wind, maar in doorsnee mag men aannemen, dat het den- gene, die zoo durft optreden, slecht zal vergaan, hem zoo goed als zeker in aan raking zal brengen met den strafrechter Zooals .gezegd, in dit geval gaat alles best, slaagt de ondernemende jongeman, die zich bij een bank indringt en een „zaak" fingeert, die niet bestaat, volkomen, doch dit is slechts mogelijk in zoo'n satyre. die dicht de klucht nadert. Als zoodanig moet men dit tooneelwerk dan ook beschouwen, niet als een ernstige poging om iets te be reiken in het brandende vraagstuk der jeugd-werkloosheid. Hoogstens kan men in deze kluchtige satyre of satirieke klucht een kleine, zij het caricaturalen, ondergrond van menschenkennis zien. waardoor diverse figuren zeer menschelijk zijn geteekend. Doch daarmede is dan ook alles gezegd. De uitnemende vertolking door het Ver. Rotterdamsch-Hofstad-Tooneel heeft ech ter gezorgd voor een aangenamen avond Er is braaf gelachen en dus is het doel bereikt! Paul Steenbergen heeft een prachtig type weten te maken van den jongeman, die zich een „baan" forceert en hoog stijgt op den maatschappelijken ladder, waarbij het blinde geluk hem tenslotte wel zeer bijzon der dienstig is. Dat leefde en hetzelfde kan gezegd worden van den bankemployé, die noodgedwongen mee moet spelen in dit spel van werk-scheppen. Piet Rienks maakte daarvan een keurige creatie. Goed gety peerd, zij het ietwat gechargeerd, was ook het stelletje directeuren, doch voor over dreven charge werd zorgvuldig gewaakt. Stuk voor stuk goed volgehouden en uit de verf gehaald Enny Meunier was en vlotte directeurs dochter met zin voor humor en vrouwelijke toewijding. Het Schouwspel heeft hiermede dit sei zoen op waardige wijze besloten. Van avond nog een reprise en het is uit. Maar reeds beginnen dan direct de voorbereidin gen voor het komende seizoen BINNENLAND. Waarom de regeering Deensch vleesch im porteerde (2de Blad). Congres van het N.V.V. te Amsterdam be gonnen (3e Blad). Vluchtelingen worden voortaan als onge- wenscht© vreemdelingen beschouwd (4e Blad). Een steunregeling voor kleine tuinders (Land- en Tuinbouw, 3e Blad). BUITENLAND. Hitler's bezoek aan Italië )4e en Buitenland le' Blad). De Volkenbondsraad heden bijeen (4e Blad en Buitenland le Blad). De Roemeensche ex-premier Goga is over leden (Buitenland, le Blad). Engelsch-Fransche stap te Praag (le Blad). Verklaring van den Japanschen minister Hirota (le Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. CABARETAVOND VAN A.S.C. Roodzwart schots en scheef. Let wel: dit was niet het befaamde A.B.C.-, doch het A.s.C.-cabaret! Deze lach- pillen kwamen niet uit de apotheek van den vermaarden dr. Gimberg, die er in bijkans alle schouwburgen van Nederland met zoo kwistige hand uitdeeling van gehouden heeft, maar werden vervaardigd onder di rectie van het driemanschap: Janssen ElchhornVan Bergen Henegouwen, met medewerking van een groot aantal wakkere assistenten ifit den breeden rood-zwarten kring Waarom opnieuw een cabaret-avond Omdat de vertooning van het vorige jaar bij de herdenking van het 45-jarig bestaan der „Ajax-Sportman-Combmatie" zoodanig ingeslagen was, dat er van vele zijden om een herhaling was gevraagd. ,J?ood zwart schots en scheef" werd het resultaat: een reeks van bonte tafereelen zonder eenigen samenhang, dikwijls zonder eenigerlei bepaalde reden van bestaan, maar geestig van opzet, vlot van regie en prijzenswaardig van vertolking. De voorstelling was reeds eenigen tijd aan den gang toen de heer Janssen namens de „directie" het welkomstwoord sprak. Inder daad was dat wat laat, maar alles was im mers op dezen avond „schots en scheef" en derhalve paste dit volkomen in het kader van het programmaHij introduceerde verder „het lied van den avond": een direct inslaande song op de woorden van den heer Elchhorn en liet daarna de artis- ten weer aantreden voor de voortzetting der cabaret-vertooning, waarbij ook de so praan, mej. Grete Versteeg, haar gewaar deerde medewerking verleende. En het werd een avond vql afwisseling en humor. Er wa ren vlotte dialogen, zeer grapige voordrach ten (zooals die van Peter Pech en de ver wisselde harten!), er werd goed gezongen en gemusiceerd en ook aankleeding en decor getu.gden van smaak en degelijke voorbe reiding. Met veel genoegen kon voorzitter Koop- mans zioh na afloop dan ook van zijn taak kwijten om alle medewerkers hartelijk te danken voor wat zij dezen avond gezamen lijk aan de talrijke aanhangers van rood zwart geboden hadden. Hij huldigde mevr. Van Bergen Henegouwen en mm, Eich'iorn met bloemen omdat zij zoo herhaaldelijk hun huis voor de repetities hebben open gesteld. dankte den heer J. Koet voor de verzorging der decors en overhandigde tan- slotte onder warm applaus der vergadering aan den heer J. G. A. Janssen het bewijs van eerelidmaatschap der vereeniging, dat op een algemeene vergadering hem en den heer Stephanus toegekend werd, maar tot dusverre nog niet uitgereikt kon worden. Op muziek van The Blue Rhythm Boys is er hierna gedanst tot in den vroegen morgen. Voor onze omgeving is matige Westelijke tot Noordelijke wind waarschijnlijk, met aanvankelijk toenemende bewolking, met in het Noorden kans op buien. Later is weer opklaring te wachten. De nacht zal zachter zijn, doch overdag is een iets lagere tem peratuur waarschijnlijk. BEGRAFENIS G. DE LEEUW. Zaterdagmiddag werd op de begraafplaats te Leiderdorp het stoffelijk overschot ter aarde besteld van den heer G. de Leeuw, die, in verband met zijn werkzaamheden voor de afd. Leiden van de Ver. tot bescher ming van dieren en van de Ver. Het Leid- sche Dierenasyl, bij velen te Leiden en naaste omgeving een goede bekende was. Aan de groeve veerde het eerst het woord ds. G. J. Streeder. Deze sprak woorden van troost tot de weduwe en de pleegkinderen. Vervolgens sprak dr. W. Emmens als vice- voorzitter van de Ver. v. Dierenbescherming afd. Leiden. Hij herdacht den overledene als een trouw werker, die steeds nauwgezet zijn plicht vervulde. Spr. deelde mede. dat de heer en mevr. van Poelgeest, resp. voor zitter en secretaresse van de Ver. v. Dieren bescherming verhinderd waren deze plech tigheid bij te wonen. De heer De Leeuw, die den leeftijd van 80 jaren bereikte, was sedert de oprichting van de Leidsche afd. v. dierenbescherming in 1918 daarvoor werkzaam, evenals voor het in 1923 opgerichte Dierenasyl. STICHTING VOOR MONTESSORI- ONDERWIJS. Men meldt ons, dat de Vereeniging voor Montessori-onderwijs te Leiden en Omge ving thans is omgezet in een stichting. Het dagelijksch bestuur wordt bijgestaan door een raad van commissarissen, waarin zitting hebben genomen: de heeren C. G. J. - van Alphen, G. A. van Dorp. mevrouw C. v. EysingaBaronesse van Hogendorp, mevr. M. Fortanier—Eager, mevr. H. Gorter Schrijver, mevr. M. E. Hennyvan Schaar denburg, J. W. Henny, M. L. v. d. Hoek, mevr. M. KasteinSachse, prof. dr. H. A. Kramers, mevr. J. Lahrv. d. Kaai J. H. F. Lahr. S. G. van Looy, H. Meyer, mevr. B. MullerLuiots. prof. dr. J. H. Oort, P. Schophuizen, dr. L. U. de Sitter, mevr. R. S. Snellen—v. Goudoever. H. A. Snellen, dr. H. Varekamp, mevr. E. Weiland—Kloots. mevr. J. WinklerKruvt, mevr. S. Wrede— Hannivoort en H. K. W. Wrede. De Stichting beheert thans twee Montes- sori voorbereidende scholen, die aan den Zoeïerwoudsche Singel 22 alhier en dP Oegstgecster kleuterschool, welke met 1 Me! j.l. werd overgenomen. Met 1 September a.s. zal de Montessori lagere school geopend worden Geversstraat no. 46, Oegst-geest, waar in een geheel ge moderniseerde omgeving ook de jongste groep (68 jaar) van het L. O. van het Montessori-onderwijs zal genieten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 1