STADSNIEUWS
Internationale Boerhaave-
herdenking te Leiden
ZATERDAG 7 MEI 1938
No. 23961
Nieuwe Eerste Nederlandsche N.Y.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
verwacht
OFFICIEELE KENNISGEVING
79ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
In September a.s. zal hel 200 jaar geleden zijn
dat de vermaarde Leidsehe geneesheer stierf
IM. NOOMEN
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 Cts, per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Btad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
jager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummer» voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
VMr Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f.2.35
per week .tó.V.VSÖf. 0.M
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per mnd.)
Op Vrijdag: 23 September a.s. zal hier
ter stede het feit worden herdacht, dat
precies op dien datum 200 jaar geleden
de vermaarde Leidsehe medicus, Her-
manus Boerhaave overleed.
Hermanus Boerhaave.
Het initiatief tot deze herdenking is uit
gaan van de Ned. Maatschappij tot be-
ordering der Geneeskunst, terwijl de
lannen zijn voorbereid en totstandgeko-
~en in samenwerking met de Faculteit der
"neeskunde alhier, het Genootschap voor
e geschiedenis der genees-, natuur- en
kunde en de redactie van het Ned. Tijd
rift voor Geneeskunde, uit welke in-
nties zich een commissie van voorberei
ding heeft gevormd.
De herdenking zal plaats vinden in
de morgenuren van Vrijdag 23 Septem
ber in de aula van het Academisch
Ziekenhuis, waar de bekende histori
cus, dr. D. Schoute uit Wassenaar een
groote rede zal uitspreken.
Voorts zullen in deze bijeenkomst
het woord voeren prof. Sigerist uit
Boston, prof. Comric uit Edinburgh,
prof. Diepgen uit Berlijn en dr. Fischer
uit Weenen.
Als vertegenwoordiger der Weensche
Universiteit zal prof. Wenckebach (de
vader van den Nederlandschen beeld
houwer) de plechtigheid bijwonen.
Voor den middag staan excursies op
het programma naar het kasteel Poel
geest waar Boerhaave gewoond heeft;
naar het Sint Caecilia-gasthuis, waar
hij zijn colleges gegeven heeft en naar
de Pieterskerk, waar zijn overschot
rust.
Den volgenden dag Zaterdag 24 Sep
tember wordt met autobussen een
excursie gemaakt naar Harderwijk,
waar Boerhaave op 13 Juni 1693 pro
moveerde tot doctor in de geneeskunde.
Allereerst begeeft het gezelschap
zich evenwel naar Boerhaave's geboor
teplaats Voorhout, wa^r zijn vader
predikant was. Dezelfde pastorie wordt
ook thans nog bewoond door den Her
vormden predikant ter plaatse, ds.
Klomp.
In Harderwijk wordt een steen met
Latijnsch inschrift onthuld.
Na een bezoek aan de fraaie raads
zaal, wordt in het Paviljoen aan het
IJsselmeer een Geldersche koffiemaal
tijd gebruikt, waarna de terugreis
wordt gemaakt per extraboot via Am
sterdam.
Het ligt voorts in de bedoeling om na de
plechtigheid een gedenkboek te doen ver
schijnen. een „Liber memorialis".
Reeds nu staat vast, dat hieraan tal van
buitenlandsche geleerden, o.a. uit Engeland,
Duitschland, Italië en Amerika zullen
medewerken.
Geschenk der medische studenten.
Het Leidsch Universiteitsblad meldt, dat
het bestuur der Medische Faculteit van
Leidsehe studenten voornemens ls om ter
gelegenheid van bovenbedoelde herdenking
en van het 10-jarig bestaan van het ge
bouwencomplex aan den Rijnsburgerweg
namens de medische studenten een elec-
trische klok aan te bieden ter plaatsing
op het torentje van het hoofdgebouw.
VEREENIGING „BELLAMY".
Rede van den heer G. J. Zwertbroek.
De afd. Leiden van de Int. Ver. „Bellamy"
eld gisteravond in de groote zaal van
et Volkshuis, Apothekersdijk, een open-
re propaganda-vergadering, welke zeer
uk bezocht was en waarin als spreker
trad de heer G. J. Zwertbroek uit Bus-
die tot onderwerp had gekozen: „Is
oede noodzakelijk?"
Spr. werd ingeleid door den voorzitter
er vereeniging, mr. dr. P. IJssel de
diepper. die het doel der I.V.B. uiteen-
U™» n,l. het verbreiden en propageeren
p*1 de staathuishoudkunde van Edward
omschreven in zijn beide werken
?en" ^aar 2000" -Gelijkheid voor
LHierna gaf spr. het woord aan den
er Zwertbroek, die begon met een schil-
ïS? van de gevolgen van het huidige
j|l» als ellendige woningtoestanden en
elvernietiging naast dringende be-
pftrf het allerno°dzakelijkste. In den
eae schetste spr. de voorkomende ge-
Jan armoede: er wordt gebrek ge-
niT*rw^ er overvloed van alles kan
n Ji ste^el van samenleving is niet
wa Dat homt door het economische
gebaseerd op het maken van winst,
iS F loven. In plaats van een
gebaseerd op behoeften
steeds grooter mate berusten de rijk-
nmen der wereld in handen van weini-
L'corwjjI steeds grooter massa's er te-
&eefs om vragen.
Tegenover dit alles stelde spr. de Bel-
y-gemeenschap, waarin de mensch vol-
Profiteeren van de techniek door
fscha..-ng van het onpersoonlijke geld,
~rrani?ng dus van het winstsysteem en
daarvan door het persoonlijk
J-lr iedereen in een Bellamy-
tr,n, P c-1> Persoonlijk crediet heeft,
onvervreemdbaar is. Wij willen, aldus
waarachtige eenheid, de drang
n Selukkige wereld, gelijk recht op
welvaart, maar ook gelijke plichten. Ar
moede is niet noodzakelijk, dit is ons eind
doel. Wij zijn geen mensohen van de
grauwe theorie, maar van de werkelijkheid.
De tijd van Allen voor Allen, de tijd van
weelde als vrucht van Gods gaven, zal on-
omstootelijk komen.
Mr. Yssel de Schepper dankte den heer
Zwertbroek voor zijn bezielend betoog en
wekte de aanwezigen op zich aan te sluiten
bli de I.V.B
Na de pauze beantwoordde de heer
Zwertbroek diverse schriftelijke vragen,
waarbij hij gelegenheid vond de practi-
sche verwezenlijking van het Bellamy-
ideaal nader toe te lichten.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Bevorderd tot doctor in de Rechtsge
leerdheid. op proefschrift getiteld: ,,Dle
risiko bij die koopkontrak in die Suid-
Afrikaansche reg", de heer E. M. Hamman,
geboren te Lichtenburg, Zuid Afrika (cum
laude); Idem, op proefschrift getiteld:
..The jurisprudence of the general ciaims
commission. United States and Mexico,
under the convention of September 8 1923
de heer J. G. de Beus, geboren te Batavia.
Geslaagd voor het taalkundig candi-
daatsexamen Indologie de heer F. R. West-
hoff (Leiden); voor het doctoraal examen
geschiedenis de heer J. J. Poelhekke (Den
Haag): voor het doctoraalexamen Indisch
recht mej. P. Brandts Buys (Wageningenl.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen: Maison Staats, Breestraat
3 b. Leiden, dameskapsalon.
Bijvoeging uitgeoefend bedrijf: Heeren-
kappersbc drijf.
De Leidsehe Stoomververij en Chemi
sche wasseherij Firma P. Stoeke, Volders-
gracht 21, Leiden.
Vestiging filiaal: iwinkeli 's-Gravenhage
Wagenstraat 54 o.d. naam Fa. P. Stoeke.
Ook een nieuwe Hervormde
School?
PLANNEN TOT SCHOOLBOUW IN HET
ZUID-OOSTEN DER STAD.
Naar wij vernemen worden ook van
wege de (Hervormde) Ver. voor Chr.
Onderwijs plannen voorbereid om te
komen tot stichting van een nienwe
christelijke school in het stadsgedeelte
ten oosten van den Lammenschansweg.
De Chr. Wijkvereeniging Staalwijk, die on
der leiding van ds. D. Kuilman vergader
de, staat sympathiek achter deze plannen
en is bereid gevonden waar mogelijk van
voorlichting te dienen. Een en ander staat
in verband met net leit, dal de arbeid van
deze wijkvereeniging zich ook tot dit stads
gedeelte uitstrekt.
Openbare school gevraagd!
Aan den raad der Gemeente is boven
dien onderstaand adres gezonden:
Het bestuur der afd. Leiden van „Volks
onderwijs" verzoekt u beleefd, te beslui
ten. dat spoedig zal worden overgegaan
tot het stichten eener Openbare School in
het zich zoo snel uitbreidende Zuid-Ooste
lijk deel der stad. In de wijk. welke be
grensd wordt door Hooge-Rijndijk, Zoeter-
woudsche Singel, Lammenschansweg, den
spoorweg naar Woerden en het Kanaal
is een Openbare Lagere School dringend
noodig.
Het bestuur der afd. Leiden van
„Volksonderwijs,"
(get.) B. D. EERDMANS, voorz.
(get.) P. A. HIBMA. seer.
Ds. J. VERKUYL.
Beroepen als missionair dienaar des
Woords te Poerbolinggo.
Naar wij vernemen is ds. J. Verkuyl te
Oegstgeest door de Geref. Kerk van Rot
terdam-Centrum beroepen als missionair
dienaar des Woords te Poerbolinggo ter
vervulling van de vacature, welke onstaan
zal tengevolge van de a s. emeriteering van
dr. B J. Esser. Ds. J. Verkuyl is sinds 7
Maart 1937 als missionair predikant ver
bonden aan de Geref. Kerk te dezer stede
voor den arbeid onder de studeerende Oos
terlingen. Enkele malen is hij ook 's Zon
dags in den dienst des Woords voorgegaan.
MAATSCHAPPIJ DER NEDERLANDSCHE
LETTERKUNDE.
Voordracht over „Philips van Mamix"
In de maandelijksche vergadering van de
Maatschappij der Nederlandsche Letter
kunde heeft gisteravond prof. dr. J. N.
Bakhuizen van den Brink gesproken over
Philips van Marnix.
Het onderwerp is niet gekozen, omdat de
spreker van meening is. dat Philips van
Marnix in het jaar 1538 is geboren, zoodat
het jaar 1938 aangewezen zou zijn om zijn
vierde eeuwfeest te vieren. Sedert de bio-
graphie van Elkan staat het vast dat Mar
nix in de eerste helft van het jaar 1540
is geboren en zijn broeder Jan in 1538,
welke jaartallen thans algemeen aange
nomen zijn. De herdenking van Marnix
door een Belgisch comité te Antwerpen, in
den a.s. zomer berust in zooverre op een
vergissing, evenals de te West-Souburg
door een Zeeuwsch comité in aansluiting
daaraan ontworpen herdenking. Deze
laatste brengt er bovendien de vergissing
in, dat Marnix in het voormalige kerkje
zijner ambachtsheerlijkheid West-Souburg
is begraven. In werkelijkheid is zijn graf
op het hooge koor der Pieterskerk alhier,
fanwaar een eerst tegen het einde der
achttiende eeuw opgekomen legende zegt,
dat zijn gebeente naar West-Soubourg zou
zijn overgebracht. Een bewijs daarvoor is
nimmer geleverd: de grafboeken der Pie
terskerk wijzen het tegendeel uit; de am
bachtsheerlijkheid werd trouwens na 1624
niet meer bewoond, in 1638 door Marnix'
kleindochter aan Middelburg verkocht,
En geen der oude geschiedschrijvers
meldt er iets van. Na uiteenzetting van
deze quaesties, behandelt spr. een deel van
Marnix' godgeleerde polemiek, namelijk
die met den beroemden Leuvenschen hoog
leeraar en kanselier Michael Baius uit de
jaren 1577—1579. respectievelijk 1581. Het
belang van deze discussie ls drieërlei. Voor
eerst is zij een model van hoffelijke ge-
dachtenwisseling, omdat men er een ge
meenschappelijk uitgangspunt, namelijk in
de kerkopvatting, vindt en tevens van ob
jectiviteit, omdat men inziet het ook daar
over niet meer dan slechts ten halve eens
te zijn. Vervolgens toont zij de theologi
sche zelfstandigheid van Baius wiens
genadeleer, waarmede Marnix hem in dit
debat niet dwars zat. door de kerk veroor
deeld was als hij zich verded'gt tegen de
terechtwijzigingen van den Franciscaan
Orantes en niet met Marnix medegaat,
maar zonder zich een andere striidmethode
te laten opdringen dan hii zich zelf ge
kozen had, den strijd voortzet. Ten slotte
is zij een treffende illustratie van de tra
giek van het kerkelijk conflict der 16de
eeuw. waarin de leer over de kerk en de
practiik voor den cultus de geesten voort
durend.en scherp schelden. Om het geheel
kunnen overzien moeten de brieven,
die men in Baii Opera (Coloniae 16696)
vindt, vermeerderd worden met een van
Baius (in: Responsie 1579) en een van
Marnix (Franeker, 1589).
Het kalf en de put
Laat dit spreekwoord met
op U van toepassing worden,
Sluit daarom NU een ongeval
lenverzekering bij de
BIJKANTOOR LEIDEN, BREESTRAAT 10a
Telef. 302 - Na 6 uur 2479.
842 (Ingez. Med.)
EINDEXAMENS H. B. S.
De minister van onderwijs, kunsten én
wetenschappen heeft de eindexamens der
Gem. H.B.Salhier, afd. A bepaald op 13,
14, 15 en 16 Juli en als deskundigen be
noemd jhr. J. Feith te Den Haag, J. W. de
Tombe te Den Haag en J. P. Prins te Schie
dam. Voor de bijz. H BS. te Voorschoten
zijn deze data 6. 7 en 8 Juli en de deskun
digen O. L. Echauzier. mr. C. H. Rooyaards
Bisschop en dr. E. C. Labouchère, allen te
Den Haag.
Voor de B-afdeeling is de aanwijzing als
volgt: bli de eindexamens van de gemeen
telijke H.B.S. te Leiden op 16. 17. 18. 20. 21,
22, 23, 24 en 25 Juni; Chr. H BS. te Lei
den op 30 Juni en 1. 2. 4. 5. 6 en 7 Juli;
Chr. H.BS. te Alphen a. d. Rijn op 11. 12,
13 en 14 Juli; deskundigen: ir. H. J. Math-
lener Loderus te Aerdenhout: mevr. dr. J.
L. de HaasLorentz te Leiden, dr. J. L.
Walch te 's-Gravenhage; b\j de eindexa
mens van de Roomsch Katholieke H BS. te
Lelden op 24. 25. 27 en 28 Juni; Gem. H.B.S.
voor meisjes te Leiden op 4, 5. 6 en 7 Juli:
Bijz. H.B.S. te Voorschoten op 9. 11, 12, 13,
14, 15 en 16 Juli; deskundigen: dr. J. Haan
tjes te Delft; dr. L. Wolff te Heemstede; H.
Oberman te Voorburg.
Als deskundigen elders zijn o.m. aange
wezen ds. J. Ph. Makkink. dr. W. P. Jo-
rissen. prof. dr. J. de Zwaan, prof. ftir. J.
H. Kramer, mevr. H. Ph. OvereynderMe
senig, mej. dr. C. Serrurier. dr J. A. A. Ke
telaar en prof. dr. A. J. de Sopper, allen al
hier; mevr. M. M. A. VerschuurSmits en
dr. J. C. de Haan te Oegstgeest; mr. dr. E.
Tekenbroek, dr. C. M. van Marie, ir. E. J,
F. Thlerens en dr. J. Heinsius, allen re
Wassenaar en de heer W. Nolet, te War
mond.
UNTVERSITEITSBIBIOTHEEK.
Blijkens een bericht in het Leidsch Uni
versiteitsblad zal een proef worden geno
men om de Universiteitsbibliotheek op
werkdagen (behalve des Zaterdags) ook
gedurende de avonduren (710 uur) open
te stellen.
ADRES AAN DEN RAAD.
De afbraak der Nutrix.
Aan den raad dezer gemeente is door
de Buurtvereeniging „Centrum Belang" on
dersta erf adres verzonden:
De Buurtvereeniging „Centrum Belang",
bevattende de winkeliers, wonende op de
Botermarkt. Nieuwe Rijn en Vischmarkt,
doet u beleefd verzoeken, uwe welwillende
aandacht te vestigen op het volgende:
Dankbaar is de neringdoende midden
stand voor het feit. dat het fabrieksge
bouw „Nutrix" eindelijk onze binnenstad
niet meer zal ontsieren en plannen ge
maakt zijn. hiervoor in de plaats een
royale breede straat te maken, doch be
treurt dat de Gemeente een gedeelte van
het vrijgekomen terrein zal benutten voor
den bouw van eenige winkelpanden.
Het bebouwen van het opengekomen ter
rein komt vorengenoemd bestuur minder
gewenscht voor, aangezien in het Cen
trum der stad toch reeds veie winkels leeg
staan.
Wij verzoeken daarom beleefd, er bij B.
en W. op aan te willen dringen, hier geen
huizen meer te doen bouwen, doch een
strook tegen de scheidingsmuur der fa
briek Herfst en Helder en vrijgekomen
terein te benutten voor het doen aanbren
gen van een mooie beplanting, henzeen
het Centrum der stad zeer zeker ten goede
zal komen.
Een adres van gelijke sterkking is ver
zonden door de Büurtvereenigingen „Hoo-
gewoerd" en Breestraat.
INSTITUUT PONT.
Voor de examens, afgenomen te den
Kaap. slaagden de volgende candidaten
voor: Ned. Handelscorr.de dames Tr.
Bertel. J Kukler en B. Lagas. Stenografie
Duitsch (130 lettergr.): de dames A. Jan
sen en A. Mollema. Boekhouden: de hesren
K. Koordes en J. L. te Oegstgeest en N. N.
alhier. Machineschrijven: de dames F Pas.
sier, D. v. d. Kloes, A. de Jong. A. v. Leeu
wen, B. Lagas, J. Kukler. Tr. Bertel. N.
Kanbier. allen te Leiden: de dames A. Pie
per te Zoeterwoude, R. Brinks te Hazers-
woude, N. Mechelse te Voorschoten en de
heeren A. Bosch, alhier, K. Koordes te
Oegstgeest, J. Smit te Voorschoten. D. v. d.
(Viel te Noordwijk. A. van Resteren te Lisse
en P Verdel te Roelofarendsveen. Allen
zijn leerlingen van het Instituut Pont,
Breestraat 89a, alhier.
BINNENLAND.
De doopplechtigheid van 1 Prinses Beatrix
zal een zeer sober karakter dragen.
(4e Blad).
Naar wijziging van belastingheffing; in
stallatie der commissie van onderzoek.
(4e Blad).
Verhooging begrooting sociale zaken ten
behoeve van cultureel werk. (Binnen
land. 4e Blad).
Nadere bijzonderheden omtrent het inter
nationaal schaaktournooi te Noordwijk.
(Sport, 3e Blad).
BUITENLAND.
Rondom Hitler's Italiaansche reis. (Bui
tenland, le Blad).
Het terugvloeien van kapitaal naar Frank
rijk. (Buitenland, le Blad).
Brazilië en de emigranten. (Buitenland,
le Blad).
De aanklacht tegen Codreanu. (Buiten
land, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 2 VAN HET DERDE BLAD.
Voor onze omgeving: wordt ,'oor
morgen matige. Noordelijke -rind
verwacht, met afwisselende be
wolking en mogelijk enkele lichte
buitjes. De temperatuur zal waar
schijnlijk nog daJen.
Van F. C. O. M. te Wijk bij Duurstede
kwam nog een gift binnen van f. 1.voor
4 R.I. te Weert.
DISTRIBUTIE RUNDVLEESCH IN BLIK.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter kennis van belanghebbenden,
dat met ingang van heden ook rundvleesch
in blik, bij wijze van proef voor de daar
voor in aanmerking komende ondersteun
den. beschikbaar wordt gesteld. Ditvleesch
is verkrijgbaar tegen afgifte van de bons
bestemd voor gehakt in blik. De prijs be
draagt f. 0.37'/i per blik.
Naar keuze kan dus op eiken vleeschbon
1 blik gehakt a f. 0.32','j óf 1 blik rund
vleesch a f 0.37'/; worden gekocht.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
Burgemeester.
VAN STRIJEN. Secretaris.
Ledden, 7 Mei 1938.
874
TWEE STRATEN ZONDER NAAM.
Evenwijdig aan de Sitterlaan zijn aan de
zijde van de spoorlijn LeidenUtrecht in
de laatste weken twee straten met aan
weerszijden huizen aangelegd, welke, on
danks het feit. dat verscheidene dezer
huizen reeds bewoond zijn. nog steeds geen
naam dragen.
Dat een en ander voor de bewoners on
gerief veroorzaakt, spreekt wel vanzelf.
Als deskundigen bij de examens der
Technische Hoogeschool te Delft zijn o.m.
aangewezen: mevr. dr. G. L. de HaasLo
rentz. prof. dr. W. H Keesom, dr. H. D.
Kloosterman, mej. ir. A. M. D. Langezaal,
ailcn alhier en ir. F. A. Begemann en prof.
dr. M. de Haas, beiden te Wassenaar.
Voor het alhier afgenomen examen
van apothekers-assistent is geslaagd mej.
M. L. E. Solleveld (Rotterdam).
In de drogisterij van de firma de Waal.
Mare 90, is hedenmorgen een agentschap
geopend van het internationale reisbureau
„Continent Express", waarvan het hoofd
kantoor voop Nederland gevestigd is te
's Gravenbage
Bli het Leidsch? agen'schap worden alle
mogeljke reisinlichtingen verstrekt, terwijl
men er zich zooals wel van zelf spreekt als
deelnemer kan laten inschrijven voor een
van de vele reizen die od het Continent-
Express-programma staan.
