STADSNIEUWS
De zaak Oss voor het
Ambtenarengerecht
VRIJDAG 29 APRIL 1938
No. 23954
VAN HEDEN
De Bilt
79sie Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Dit nummer beslaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD
De vlaggen uit
Maatregelen van burgemeester Ploegmakers
Bata naar omlaag.
verwacht
LEJDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen.. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque, en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn;
per 3 maanden f. 2.3S
per week ti f. 0.1#
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden -f portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mncLJ
1-
VER. VOOR VOORBEREIDEND
ONDERWIJS.
17dp jaarvergadering.
Deze vereeniging heeft haar jaarvergade
ring gehouden ln de Kweekschool aan het
Rapenburg onder leiding van haar voor
zitter. den heer- dr. C. de Jong.
Aan het Jaarverslag van den secretaris
ontleenen wij het volgende:
Het ledental steeg in 1937 van 79 tot 110
leden. Als achtste bestuurslid werd door de
algemeene vergadering in 1937 gekozen
mej. D. Voltman, oud-directrice der
Kweekschool. Overigens kwamen geen wij
zigtngen in het bestuur voor. De heer dr.
C. de Jong volgde den heer Verwer als
vborzitter op.
Bij het begin van den cursus 1937—1938
waren op de kweekschool Ingeschreven 64
leerlingen, nl. 18 interne en 40 externe. Aan
15 meisjes werd het diploma der school
(hoofdakte) uitgereikt. Bij de eindexamens
traden als gecommitteerden op: mej. Houba
te 's-Gravenhage. mej. Ingeneeger en mej.
Baars en de heer de Thouars te Leiden.
Van de geslaagden verwierven elf een be
trekking bij het voorbereidend onderwijs;
wel een bewijs, dat de kweekschooloplei
ding nog steeds een aanbeveling is.
De fröbelschool aan het Rapenburg telde
gemiddeld 105 leerlingen. Aan mej. M. El-
zinga werd in verband met haar huwelijk
eervol ontslag verleend. In haar plaats
werd benoemd mej. D. van Oostrum.
De school bleef gevrijwaard tegen ern
stige besmettelijke ziekten, een feit, dat tot
voldoening stemt en dat pleit voor de
hygiënische inrichting der school en mede
te danken is aan het regelmatig genees
kundig toezicht onder leiding van dr.
Hovens Greve.
De tweede leerschool aan de Leliestraat
had de zorg voor gemiddeld 125 kleuters,
terwijl vele aanvragen tot plaatsing moes
ten afgewezen worden wegens plaatsgebrek.
Het is duidelijk, dat deze school in Tuln-
stadswijk in een dringende behoefte voor
ziet. Zij is echter een zorgenkind, omdat zij
niet de minste subsidie geniet. Een ten
toonstelling van het werk der kleuters trok
veel belangstelling.
De financiën der vereeniging baren ieder
jaar meer zorg; geen wonder, waar de
subsidies een steeds dieper dalende lijn
vertoonen. Bezuiniging op de uitgaven is
teeds tot het uiterste toegepast. Het. nadee-
saldo over 1937 bedroeg f. 996.22 on-
isnks een belangrijke extra bijdrage van
«n der leden en een opbrengst van f. 1500
ran den in het naiaar gehouden bazaar De
begrooting voor 1936 vertoont een nog som
berder beeld.
De rekening van de penningmeesteres,
door een accountantsbureau gecontroleerd
en in orde bevonden werd onder dankzeg
ging aan de functionaresse. mevr. Verhey
van Wijk—Roem goedgekeurd.
Aan de beurt van aftreden als bestuurs
lid was de heer A. L. Boot, die met alge
meene stemmen werd herkozen.
Na een onbeteekenende reglementswijzi
ging en de gebruikelijke rondvraag sloot de
vooïzitter de zeventiende jaarvergadering.
CHRIST.-HIST. JONGERENGROEP.
De jaarvergadering.
In het gebouw „Rehoboth" werd gister
avond de jaarvergadering van de Chr.-
Hist. Jongerengroep gehouden.
Deze goed bezochte samenkomst werd
door den voorzitter, den heer J. de Jager,
op gebruikelijke wijze geopend, waarna hij
in een openingswoord een korte uiteenzet
ting gaf van het interne leven der groep.
Ook gaf hij enkele richtlijnen aan. waar
langs z.U de organisatie dient gevoerd te
worden.
De secretaris, de heer G. J. van Houten,
hierna het jaarverslag uitbrengend, memo
reerde allereerst het overlijden van den be
schermheer der groep, wijlen oud-hurge-
meester jhr. mr dr. N. C. de Gijselaar.
Verder bleek uit dit verslag, dat het le
dental geen wijziging onderging en dat ook
het vereenigingsjaar een rustig verloop
had. De secretaris beëindigde zijn overzicht
met de mededeeling, dat dit jaar een
krachtige leden-werf-actle zal worden in
gezet.
Het verslag van den penningmeester, den
heer H. J. v. d. Weerthof, maakte melding
tan een mooi batig saldo, een verschijnsel,
dat zich de laatste jaren ln het geheel niet
had voorgedaan.
De bestuursverkiezing had tot resultaat,
cat met grcote meerderheid van stemmen
de heer J. de Jager tot voorzitter werd her
kezen; tevens volgde zijn herbenoeming tot
hd van het ringbestuur. Bij acclamatie wer
den herbenoemd m«J. N. Veerman, 2de
secretaresse en de heer H. J. v. d. Weert-
j d'- Penningmeester. Tenslotte werd nog
jn de vacature-C. J. W. Hoegendoorn de
•pet A. Jansen tot vice-voorzitter en ln
'acature-mej. H. Verbiest, mej. Martijn
gekozen. Beiden nomen hun benoeming
•an. Tot leden der kasrommissie werden j
jpdoemd mej. J. G. W. Kuivenhoven en de
"eer c, Meohelse.
verder is in deze vergadering nog het
ekprogranpna besproken.
Morgen viert H.K.H. Prin
ses Juliana Haar 29sten
verjaardag.
Wij wekken onzen lezers
kring in stad en dorp op
om door het uitsteken der
nationale vlaggen aan zijn
vreugde daarover uiting te
geven.
Moge de vlaggentooi van
Leiden en omgeving morgen
een weerspiegeling zijn van
de feestelijke gevoelens in
veler hart!
ESPERANTO-PROPAGANDA-AVOND.
Katholieke Esperantisten winnen den
wisselprijs.
De drie plaatselijke Esperanto-vereeni-
gingen de Leidsche Esperanto Vereeni
ging Pacen", de R.K. Klubo Esperantista
en de FL.E. iFed. van Arbeiders Esperan
tisten) hielden gisteravond in de groote
zaal van Zomerlust een propaganda-avond,
waarvoor veel belangstelling bestond.
De avond werd geopend door den voor
zitter van het feestcomité, den heer v. d.
Kroll. die een speciaal welkomstwoord toe
riep aan mevr. Isbrücker van het Cseh-
instituut in Den Haag, de heeren F. Weeke
hoofdbestuurslid en P. H. Mooy, vertegen
woordiger van den Intern. Esperanto Bond
(L.E.E. N.) en de afgevaardigden van ver
schillende afdeelingen uit Leiden's omge
ving.
Deze avond, zoo zeide spr., heeft ten doel,
aan te toonen, dat Esperanto niet alleen
gebruikt kan worden als omgangstaal, doch
zich ook bijzonder eigent voor zang en
tooneel.
Dank bracht spr. aan de heeren Mooy en
Krolleman, die het werk van den onderto
gen vertaalwedstrijd, die elk jaar door de
3 Leidsche vereenigingen wordt gehouden,
hebben gecorrigeerd.
Het verdere deel van den avond stond
onder leiding van den heer F. van der
Meijden, die er met een praatje en een
liedje weldra de stemming in wist te
brengen.
Nadat een drietal Hawaiian virtuozen
onder leiding van den heer Aart Boender
zich had laten hcoren, voerde de Esperan-
to-Jeugd onder leiding van mevr. Grönloh
een zangspelletje op. waarin op de ver
broederingsgedachte van het Esperanto
werd gewezen
Mevr. Grönloh werd door den heer v. d.
Meijden op hartelijke wijze dankgezegd en
namens de kinderen sprak Trine Rasink.
Beiden boden bloemen aan.
Het hoogtepunt van den avond, was
stellig de bekendmaking van den uitslag
van den vertaalwedstrijd.
Reeds tweemaal achter elkaar is de
fraaie wisselprijs een zilveren Esperanto-
ster door de R.K. Klubo Esperantista ge
wonnen en ook ditmaal bleken de Leidsche
katholieken de beste Esperantisten te zijn,
waardoor de ster definitief in hun bezit is
gekomen. Zij behaalden 24 punten, terwijl
Pacen er 18 kreeg en de Arbeiders-Espe
rantisten met 6 punten genoegen moesten
nemen.
Het maximum aantal punten bedroeg 30.
Na de pauze werd een aardig tooneel-
stukje op vlotte wijze opgevoerd, terwijl
ock het Hawaiian ensemble en de heer v.
d. Meijden nogmaals het hunne bijdroegen
om dezen avond tot een succes te maken.
Met een kort woord heeft de heer v. d.
Kroll het feest gesloten.
NOGMAALS: HET 1 MEIFEEST
DER S.D.A.P.
Getuigenis van de Geref. Kerk.
De Geref. Kerk van Leiden heeft aan den
burgemeester het volgende „getuigenis" ge
richt:
„De plaatselijke pers bracht tot ons een
„bericht, dat door U als hoofd der politie,
„toestemming aan de S.DA.P. werd Ver
leend, om Zondagavond, 1 Mei as., een
„optocht door de stad te organiseeren.
.Indien dit bericht juist mocht zijn, dan
„gevoelt de kerkeraad der Gereformeerde
„Kerk alhier zich gedrongen, daarover zijn
„zijn diep leedwezen uit te spreken, omdat
,naar Gods Woord deze dag te heiligen
„is, en de Overheid de roeping heeft, door
.bevordering van de Zondagsrust er zorg
„voor te dragen, dat de heiliging van dien
„dag niet tegengestaan wordt.
„Met verschuldigden eerbied voor U. als
de Macht, door God over ons gesteld
Hoogachtend.
Op last van den Kerkeraad.
fw.g.) J. WEGGEMANS. Praeses.
tw.g.) J. M, DE KONING Jzhi, SCfiba.
De zes onderofficieren, die tot de bri
gade der Koninklijke Maréchaussee te
Oss hebben behoord en die eerst van
bun opsporingsbevoegdheid ontheven
en vervolgens overgeplaatst zijn, heb
ben, volgens de „Nieuwe Rott. Crt.",
bij het ambtenarengerecht een klacht
aanhangig gemaakt tegen de besluiten
en handelingen, welke tot de bovenge
noemde ontheffing en hun overplaat
sing hebben geleid.
De klaagschriften van de zes onder
officieren zijn gisteren bij het ambtena
rengerecht ingezonden. Van elk der kla
gers is er bovendien een verweerschrift
bijgevoegd. De klagers vragen vernietiging
van de besluiten, waartegen zij beroepen
inbrengen, ten eerste wegens onbevoegd
heid van den minister van justitie en ten
tweede omdat, al ware de minister be
voegd geweest, de klagers geen zoodanige
handelingen hebben verricht, dat de door
den minister getroffen maatregelen gemo
tiveerd zouden zijn.
Mr. R. H. James, advocaat en procureur
te Apeldoorn, zal als raadsmarv van de
klagers optreden.
Het blad voegt hieraan toe:
Volgens de Ambtenarenwet en de Mili
taire Ambtenarenwet zijn de zittingen van
het ambtenarengerecht openbaar, tenzij
een van de partijen sluiting van de deu
ren verlangt Deze kan ook dan echter
nog geweigerd worden, indien de voorzit
ter van oordeel is, dat het algemeen be
lang behandeling in het openbaar ver-
eischt. Aangezien dit laatste ongetwijfeld
het geval is, is het te hopen, dat inder
daad deze zaak in het openbaar zal wor
den behandeld.
Het ambtenarengerecht, waarvoor de
zaak gebracht is. zetelt ln Den Haag. Dat
ambtenarengerecht van drie leden (waar
onder de voorzitter mr. Van Haeringen)
wordt voor militaire ambtenarenzaken (en
dus ook voor de maréchaussée), aangevuld
imet twee militaire leden. Deze worden be
noemd door den minister van defensie uit
de militairen of eervol ontslagen militai
ren van de landmacht.
De burgemeester van Oss heeft het vol
gende bevel uitgevaardigd:
De burgemeester van Oss. overwegende,
dat op Zaterdag, 23 April 1938. door per
sonen van buiten deze gemeente op in
directe en directe wijze alhier aanleiding
is gegeven tot verstoring van de openbare
orde, gelet op artikel 219 der gemeentewet,
vaardigt het volgende bevel uit:
Op Zaterdag 30 April 1938, wordt
wegens vrees voor stoornis der open
bare orde het verblijf binnen de ge
meente Oss ontzegd aan alle niet-
inwoners dezer gemeente, ten aanzien
van wie door de politie ernstige vrees
gekoesterd wordt, dat zij tot stoornis
der openbare orde, rechtstreeks dan
wel zijdelings, aanleiding zullen geven.
Personen, hierbedoeld zullen na voorlei
ding voor den burgemeester door de politie
over de gemeentegrens worden geleid.
Aldus vastgesteld en afgekondigd te Oss
op Vrijdag 29 April 1938.
De burgemeester van Oss,
w.g. J. PLOEGMAKERS.
Nader vernemen wij, dat dit besluit ook
reeds vandaag van kracht is.
BINNENLAND.
Prof. Woltjer zal in de Eerste Kamer inter-
pelleeren over de spelling-kwestie (3de
Blad).
Verdrinkingsongeval te Krimpen aan den
Lek; twee dooden (Gemengd, 3de Blad)
De interacademiale sportwedstrijden
(Sport, 5de Blad).
BUITENLAND.
De Engelsch-Fransche besprekingen toonen
volledige overeenstemming. Naar de
fensie-samen werking (4de Blad).
Portugal zal weldra Franco erkennen (Bui
tenland, 3de Blad)
De verdeelings-commissie voor Palestina
daar gearriveerd (Buitenland 3de Blad)
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
De officier van justitie te 's-Graven
hage heeft den hoofdredacteur van „Het
Nationale Dagblad", den heer Rost van
Tonningen, gedagvaard tegen Donderdag
12 Mei, ter zake van beleediging van mi
nister Goseling in een artikel in het blad
van 13 April, welk artikel was gewijd aan
de affaire-Oss.
HOOGHEEMRAADSCHAP VAN RIJNLAND
Vereenigde vergadering.
In de alhier gehouden Vereenigde Ver
gadering van het hoogheemraadschap van
Rijnland werd kennis gegeven van het
door den heer L. Kranenburg te Abbenes
genomen ontslag als hoofdingeland voor
het 7e district (Haarlemmermeer), van de
goedkeuring der begrooting voor 1938 en
van den stand van het bemaiingsfonds.
Aan de vergadering werd het jaarverslag
over de waarborg- en slikfondsen overlegd.
Verder werd medegedeeld, dat bij de op
13 April j .1. gehouden openbare verpach
ting van het grasgewas van den Spaarn-
damschen dijk een gemiddelde opbrengst
van f. 55 per H A. werd verkregen: beslo
ten werd een perceel, dat niet gegund werd
onderhands te verhuren.
Na onderzoek van hun geloofsbrieven
werden toegelaten als hoofdingeland de
heeren C. W. G. Alkemade te Noordwij k en
E. J. Speelman te Sassenheim respectieve
lijk voor het 6e en 14e district en de heeren
P. J. Warmerdam Hzn. te Noordwijkerhout
en C. van Schie te Warmond als hoofdin
geland-plaatsvervanger respectievelijk voor
het 6e en 14e district.
Aan de gemeente Amsterdam werd de
loozing op Rijnlands boezem vergund van
een rioleeringsgebied aan weerszijden van
den Amstelveenschen weg. buiten Rijnlands
grens gelegen, waarvan het water door een
afzonderlijke zuiveringsinrichting wordt
gezuiverd.
Besloten werd tot conversie over te gaan
van een leening van 1936, gesloten tegen
een rente van 4 en per resto f. 95000 be
dragende, en wel tegen een rente van
3 1/4
Het viachrecht in het stroomkanaal ten
W. van Gouda werd ondershands verpacht
aan J. Bont te Waddinxveen.
Vervolgens werd een voorstel aangeno
men. waarbij het dagelijksch bestuur wordt
gemachtigd tot het doen van verschillende
niet in de begrooting voor 1938 geraamde
uitgaven, welke het gevolg zullen zijn van
te nemen maatregelen tot bestrijding van
vervuiling en verzouting van Rijnlands
boezem. Die maatregelen bestaan in water-
inlating uit den IJsel te Gouda en boezem
bemaling, voor zoover een en ander niet
reeds noodig is voor beheersching V2n
het boezempeil en verder in het geregeld
nemen en analyseeren van watermonsters,
ten einde beter op de hoogte te komen van
de oorzaken en den omvang van verschil
lende vervullingen en van verzouting. Bij
dit voorstel gaf het bestuur een overzicht
van hetgeen reeds is geschied ten aanzien
van de loozingen der rioleeringen van ge
meenten op den boezem. Bij circulaire zijn
in November 1937 aan alle binnen Rijn
land gelegen gemeenten opgaven gevraagd
omtrent de loozingen van rioleeringen en
nocduitlahngen en daarna ziin reeds aan
verschillende gemeenten tijdelijke vergun
ningen verleend tot het hebben van loo-
zlngsnyddelen, waarbij jaarlij'ksche beta
lingen worden geëischt als vergoeding voor
Bij onze Stadgenooten is de uitdrukking:
Bataprijzen, in verband met schoenen en
kousen, synoniem aan het begrip goedkoop.
De vraag naar het Bata-fabrikaat is dan
ook zoodanig gestegen, dat de in bedrijf-
stelling van een derde groote fabriek te
Best in Noord-Brabant, enkele dagen gele
den, noodzakelijk werd.
Deze uitbreiding stelde Bata in staat de
prijzen van meer dan 30 artikelen opnieuw
belangrijk omlaag te brengen.
De in prijs verlaagde artikelen, waarvan
onze Stadgenooten reeds heden kunnen
profiteeren, staan, voorzien van groote
roode prijskaartjes, in de etalages:
Leiden, Haarlemmerstraat 67; Alphen
a. d. Rijn, Mandersloostraat 96: Katwijk,
Voorstraat 23. 367
Doet nu Uw voordeel.
(Ingez. Med.)
Het is te voorzien dat het buiige
weer in onze omgeving althans
nog een etmaal zal aanhouden
met kans op een kouden nacht
met gevaar voor nachtvorst.
Aan de posten van Delfzijl tot
Hoek van Holland is hedenmorgen
geseind
„Weest op uw hoede".
DE FRIESCHE FILM „KEUS UIT TWEE".
het nadeeldat deze loozingen opleveren
voor den boezem, welke door middel van
waterinlatlng en bemaling zuiver moet
worden gehouden.
Besloten werd voorts tot het in dienst
nemen van een tijdelijken ingenieur ten
behoeve van de voorbereiding van een
reoiganisatie van het bureau van den In
genieur en de bestudeering van eenige
nieuwe technische vraagstukken, welke
voor Rijnland van belang zijn.
Daarna werd besloten tot eenige aanvul
lingen in de salarisverordening. In de eer
ste plaats werd besloten een onderscheid
te maken tusschen machinisten aan de
stoomgemalen en die aan de dieselgema
len, aan welke laatste andere en meerdere
eischen moeten worden gesteld. De wed
den der le en 2e dieselmachinisten wer
den f. 2.hooger gesteld dan die der
stoommachinisten, terwijl tevens werd be
sloten, den rang in te stellen van hoofd
machinist voor de dieselgemalen, aan wien
de leiding en het toezicht over de motor
revisies aan de beidé dieselgemalen wordt
opgedragen.
In de tweede plaats werd besloten ln
deze verordening de bepaling op te nemen,
dat de ambtenaar, die onder toezicht van
den Secretaris met de dagelijksche zorg
vcor het oud archief wordt belast, den titel
van waarnemend-archivaris krijgt met een
daaraan verbonden afzonderlijke toelage.
Ten slotte werd het Jaarverslag 1937 oyer
Rijnlands waterstaat aangeboden.
6 R.V-A. NAAR DEN HAAG.
Bij den doop van Prinses Beatrix.
Het de achement van 6 R V A da': zoo
als wii gisreren meldden, on 12 Mel te
Den Haag deel zal uitmaken van het
Militair Eerbetoon bij den doop van HK.H.
Prinses Beatrix, aal daaraan te voet deel
nemen.
Zeer geslaagde avond.
„Het is een gezellige avond geweest." Met
deze woorden is de algemeene indruk weer-
gegeven, die de leden van het Selskip
Fryslan alhier hebben behouden van den
filmavond, welke hun in huishoudelijke ver
gadering gisteravond geboden werd. De
bovenzaal van de Harmonie was tot de laat
ste plaats bezt, toen de voorzitter den leden
een hartelijk welkom toeriep.
De inzet was al dadelijk goed. Het dames
koortje van de afdeeling vertolkte op uitste
kende wijze eenige Friesche liederen, waar
mede het zeer veel bijval oogstte. Hierna
werden eenige films gedraaid, waarin heel
wat Friesch natuurschoon te bewonderen
viel.
Na de pauze werd de eerste Friesche speel
film „Kar üt twa" (Keus uit twee) ten beste
gegeven. Deze film heeft het bewijs gele
verd, dat in Friesland de elementen aan
wezig zijn voor het maken van films, waar
in het Friesch eigene tot zijn recht kan ko
men. Het scenario, geschreven door den
Frieschen tooneelschrijver S. D. de Jong.
heeft een dienende funciie; het is zoodanig
gekozen, dat het Friesche volk en het Frie
sche leven geheel op den voorgrond komen
te staan. Een boerenkermis, de Leeuwarder
veemarkt en het leven op de boerderijen
kregen een belangrijke plaats in deze film.
Een dankbaar gebruik is gemaakt van het
fotografeeren van het Friesche land met
zijn wijde kimmen, zijn ..greiden", zijn een
zame boerenplaatsen en zijn stemmige
dorpjes. Het verhaal doet al deze samen
stellende deelen op prachtige wijze uitko
men en de in spanning verkeerende toe
schouwer wordt aan het einde nog verblijd
met een „happy end".
De spelers, allen leden van het Leeuwar
der Tooneelgezelschap, hebben hun uiterste
best gedaan. Ze hebben natuurlijk onder
vonden, dat er heel wat moeilijkheden over
wonnen moeten worden, doch het resultaat
van hun werk geeft beloften voor de toe
komst.
Het bestuur van de Leidsche afdeeling
van het „Selskip Fryslan" verdient allen lof.
dat ze haar leden in de gelegenheid heeft
gesteld van deze uitstekende film kennis te
nemen.
EEN DUBBEL JUBILEUM.
De heer M. A. Ragut zal op 17 Mei a s.
den dag herdenken, waarop hij vóór 25 jaar
in dienst trad bij de Amsterdamse!)? Eank
N.V. Bijkantoor Leiden (Fa. Lez\gijn en
Eigeman), terwijl het op 19 Mei van den
heer A. M. Stuivenberg eveneens 25 jaar
geleden zal zijn, dat hij aan deze instelling
werd vej-bojuJent
