STADSNIEUWS
79 iie Jaargang
WOENSDAG 27 APRIL 1938
No. 23952
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Dr. J. R. de Bruïne
Groeneveldt.
Voor 4 R. I. te Ween
Nieuwe dirigent van het
Residentie-orkest
De heer Frits Schuurman.
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd z^Jn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bU vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
30 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque-' en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd gijn:
per 3 maanden f. 2.3S
per weelc (.0.18
franco per post f. 2:35 per 3 maanden -f portokosten.
(voor binnenland (.0.80 per 3 mnd.>
Viert a.s. Vrijdag zijn 40-jarig
artsjubileum.
Dr. J. R. de Bruïne Groeneveldt. naar een
teekening van Jan Boon.
Zooals wij reeds eerder meldden, zal
het Vrijdag a.s veertig jaar geleden
zijn. dat dr. J. R. de Bruïne Groene
veldt het artsdiploma behaalde.
Jan Rudolph de Bruïne Groeneveldt
verd den l3den October 1872 te Molenaars
graaf geboren.
Hii bezocht de gymnasia te Dordrecht
en Haarlem, studeerde daarna in de medi
cijnen aan de Leidsche Universiteit en
werd den 29sten April 1898 tot arts bevor
derd.
Na zijn artsexamen bezocht hij verschil
lende klinieken in Weenen en Berlijn en
werd in Februari 1899 assistent te Leiden
van prof. van Iterson en na diens dood
van prof. Korteweg tot 1907. In dien tijd
vestigde hii zich hier als chirurg.
Sinds 1910 heeft hij zich aan de studie
vin het kankervraagstuk gewijd, speciaal
de vroegtijdige diagnose. In zijn laborato
rium is o.a. de kwestie-Bendien opgelost.
Wetende wat dr. de Bruïne Groeneveldt
en als mensch èn als chirurg èn als medicus
voor ontelbaar vele oud-patiënten is ge
weest. ligt het voor de hand. dat zijn
jubileum, zooals de term luidt, niet onop
gemerkt zal voorbijgaan.
Er heeft zich. gelijk wii reeds berichtten,
een comité gevormd, dat deze viering heeft
voorbereid en aan de zeer vele sympathie
betuigingen, welke den jubileerenden me
dicus as. Vrijdag ongetwijfeld zullen be
reiken. leiding heeft willen geven.
'V Middags van halfvier tot 5 uur zal de
jubilaris te zijnen huize. Rapenburg 34,
recrpleeren.
„DIE ALTIJD BLIJFT".
Opvoering in de gTootc Stadsgehoorzaal.
r»?1 5e grootc Stadsgehoorzaal vond giste-
Leidsche première plaats van het
«Kroonde apologetisch tooneelspel van
SS)*1!' pater F. Hendrichs S. J. „Die Altijd
He„ dit sPel' waarin wij den auteur,
oen grooten bekeerlingenpriester, terugvin-
rier) Zïf>ïr was in ziJn groote liefde tot
vu Sc"ePper, eenvoudig van stof, alles
f'™ en begrijpelijk terugbrengend tot de
S!armtuurlijke orde. heeft het gezel-
„~P Pierre Balledux, ook gisteren een
groot succes geoogst.
dit s{uk zien we hoe een gezin, dat
t ioren aan God en Kerk den rug had
wuif en waarvan de vader Herman
tii!) (plerre Balledux), sinds geruimen
ckii 680 overtuigd voorvechter is van de
braioozenbeweging' door een blind doch-
wier kinderlijk bewustzijn zich de
ertuiging van het bestaan van een hoo-
opdrong, tot God wordt terug-
vmrs ÏOe moeilijkheden, die moeten
oraen overwonnen zijn veel en zwaar,
J „tts'otte overwint ook hier de vrede
„-ff.JJffde over de twist en de haat, het
I, 5Seluk over het materieel genot.
rS™aP gespeeld.
Rum i. invang herdacht rector L.
ltnrtS?' me' enEele welgekozen woorden den
HeniiF overleden bekeerlingenpater
mrÏÏii en sprak met de zeer vele aan-
rust 6611 '5ort gel>ed bit voor zijn ziele-
Jer?er vroegen voor het eerste en na
onder u.n?C de st- Odo-knapen,
F a ding van hun directeur, kapelaan
ci-v.yy PaaP. de aandacht voor enkele uit
waai? gezongen liederen. Het is merk-
nenvii- e? verblijdend, hoe dit jonge kna-
ln 7ii„ gisteren voor de eerste maal
tot vol k ?ueuwe uniform optrad, nu reeds
heid hoi») de Sleutelstad een vermaard-
de nreii,i'gel5regen' welke dat koor. als we
van glit tenminste naar het optreden
heeft ftrd™ mogcn waardeeren, zeer zeker
PROF. Dr. C. C. BERG TIJDELIJK
NAAR INDIE.
Prof. dr. G. W. J. Drewes vervangt hem
aan de Leidsche Universiteit.
Zooals eenlgen tijd geleden gemeld, zou
prof. dr. C. C. Berg, hoogleeraar in de
Javaansche taal en letterkunde aan de
Leidsche Universiteit, voor eenigen tijd naar
Indië vertrekken, als tijdelijk plaatsvervan
ger van prof. dr. G. W. J. Drewes. hoog
leeraar in de instellingen van den Islam en
de Indonesische talen aan de Rechtshooge-
school te Batavia, terwijl prof. Drewes ge
durende dien tijd de functie van prof. Berg
aan de Leidsche Universiteit zou waarne
men.
Deze mutatie is thans definitief gewor
den: eind Juni zal prof. Berg met zijn ge
zin naar Java vertrekken om tot September
1940 aldaar te verblijven.
Prof. dr. G. W. J. Drewes werd in 1899
te Amsterdam geboren en studeerde aan de
Leidsche Universiteit.
Na zijn promotie, in 1925, vertrok dr.
Drewes als ambtenaar aan het Bureau voor
Inlandsche Zaken naar Indië.
In 1935 werd hij benoemd tot hoogleeraar
aan de Universiteit van Batavia.
Dr. J. C. S. LOCHER.
YVijkver. „Morschkwartier" neemt afscheid
van haar voorzitter.
In een samenkomst ten huize van dr.
J. C. S. Locher, heeft het bestuur van de
Chr. Wijkvereeniging „Morsohkwartier"
gisteravond afscheid genomen van zijn
voorzitter en wijkpredikant.
Na afhandeling van enkele huishoudelijke
zaken richtte de vice-voorzitter. de heer Y.
Tijmstra, zich tot den scheidenden predi
kant. Voor onzen voorzitter, aldus spr., is
het den laatsten tijd een gedurig loslaten,
neerleggen en afscheid nemen van werk,
dat hem lief en dierbaar was. Dr. Locher
heeft steeds met liefde gewerkt in de lange
reeks van jaren, die God hem gegeven heeft
cm de aloude Kerk te dienen Dat die Kerk
er nog staat, is een zaak van God geweest
en nog steeds is Gods geest in die Kerk
aanwezig.
Dr. Locher heeft in de gemeente Leiden
niet veel vijanden, maar wel veel vrienden.
Voor ons allen is echter een tijd van
heengaan en het is een zegen van God, dat
Hij dr. Locher zoo lang heeft willen sparen.
Voor een kerkelijke gemeente als Leiden,
is nu eenmaal Jong bloed noodzakelijk en
dit is het juist, wat ook dr. Looher heeft
begrepen
Spr. heeft diep respect voor het werk en
den persoon van dr. Looher. Spr. heeft ver
nomen. dat dr. Locher zich nog meer aan
de studie wil wijden en in verband hiermede
heeft het wijkbesbuur gemeend om als
blijk van groote waardeering een boek aan
te bieden in den vorm van een Grieksch
Woordenboek (Nieuw Testament van
Preusohen und Bauer)
De heer Tijmstra bad tenslotte dr. Locher
Gods zegen toe en eindigde met de bede:
„dat uw levensavond licht moge zijn".
De scheidende voorzitter werd vervolgens
nog toegesproken door ouderling Bloot. Spr.
bracht hierbij naar voren, dat hoewel het
scheiden pijn doet, bij dit afscheid het
voorrecht zich voordoet, dat dr. Locher in
het midden der gemeente blijft wonen. Ook
spr. sprak den wensch uit, dat God dr
Locher in alles nabij moge zijn
Aan het einde van den avond bracht de
scheidende voorzitter het Wijkbestuur dank
voor alles wat vooral in de laatste jaren
ls verricht. Dit bestuur is mede voor hem
een motief, dat hij thans met een zekere
rust zijn werk kan neerleggen. In het bij
zonder dankte dr. Looher God. Die hem in
de laatste jaren zulk een actief wijkbestuur
als hulp gegeven heeft. Wederkeerig
wenschte spr. allen Gods zegen toe.
N.V. VERZEKERINGSMAATSCHAPPIJ
„VOORUIT".
Vergadering van aandeelhouders
en verzekerden.
Gisteravond werd de jaarlijksche alge-
meene aandeelhoudersvergadering van bo
vengenoemde Verzekerings-Mijgehouden.
De balans en verlies- en winstrekening over
1937 werden goedgekeurd.
Het dividend werd bepaald op 6 pet.
De verdere winstverdeeling vond als volgt
plaats: 25 pet. zal worden gereserveerd in
het Extra-Reservefonds: 25 pet. zal worden
gestort in het fonds „Belangen Verzeker
den", terwijl uit het dan nog resteerende
winstbedrag het tekort kon worden bestre
den. dat bij het ziekenfonds van de coöpe
ratie „Vooruit" bestond, ten bedrage van
f. 802.42.
Na deze verdeeling bleef nog een bedrag
van f. 704.13 over, dat. eveneens In het fonds
„Belangen Verzekerden" zal worden ge
stort. Uit. dit fonds zullen de kosten van
het traditioneele kinderfeest, dat ook dit
jaar weer zal worden gehouden, benevens
de uitzending van verzekerde kinderen
naar herstellingsoorden en gezondheid
kolonies etc. worden gefinancierd.
De vergadering van de „gezamenlijke
verzekerden", welke ook gisteravond werd
gehouden, benoemde in de p'aats van den
heer Chr. Vijlbrief, tusschentljds aftredend,
den heer B. YVljland.
Wij ontvingen in dank van mr. van E.
f. 2.50: J. van O. te K. f.1; J. J. de J.
f. 2.50; mr. N. T. f.5; in totaal f. 204.50.
Voorts zendingen boeken van ir. G. L.
D. en P. J. W. en tijdschriften van
mevr. J.
OPENBARE VERGADERING
„KERK EN VREDE".
Nederland weerbaar.
De afd. Leiden van „Kerk en Vrede" hield
gisteravond in de Kleine Stadszaal een
openbare vergadering, waarin gesproken
werd over „Nederland Weerbaar".
De bijeenkomst werd geopend door den
tweeden voorzitter der pl afd., den heer
J. C. Coster, die terstond het woord gaf
aan mevr. C. PothuisSmit, lid der Eerste
Kamer.
Spreekster begon met een uitvoerige be
schouwing te wijden aan de Anschluss van
Oostenrijk bij Duitschland De nazi's, zoo
zeide zij, hebben deze aansluiting reeds ja
ren van te voren voorbereid en al heette het
dan, dat Schuschnigg het land regeerde, in
werkelijkheid waren de nationaal-socia-
listen reeds lang voor Maart j.l aan het
bewind. Deze ondergrondsche voorbereiding
geeft ons Nederlanders, die binnen onze
grenzen ruim 400.000 werkloozen tellen, on
getwijfeld te denken. Want het is toch juist
deze bevolkingsgroep, die door haar groote
moedeloosheid en ellende als het ware
wacht op een redder. Het is dan ook niet
onze taak de Defensie te versterken, doch
wij moeten de werkloosheid bestrijden
Het is de taak van „Kerk en Vrede" om
de gedachte te doen indringen, dat hij, die
wapengeweld voorbereid, slechts den weg
baant tot een nieuwen oorlog, terwijl ver
der niet genoeg gewezen kan worden op de
gelijkheid van alle volken en rassen.
Daarnaast zullen wij moeten streven naar
een verandering der maatschappij, wij moe
ten een samenleving opbouwen, waarin het
b.v. onmogelijk is, dat sancties zooals tegen
Italië genomen, mislukken. Hiertoe zullen
wij ons inzicht moeten verscherpen, ten
einde middelen te bedenken om wapenge
weld te voorkomen.
Als tweede spreker voerde ds. H. J. Mispel
blom Beijer, Remonstrantsch predikant al
hier en voorzitter van de pl. afd. van „K.
en V." het woord.
Uitvoerig zette spr. uiteen, dat het ver
dedigen van Nederland met de wapenen tot
de onmogelijkheden moet worden gerekend.
Ons land is zoo klein, dat het strategisch
gesproken slechts een grensgebied is
Onze regeering is thans bezig de Oost
grens te versterken, maar waarom worden
er aan de Westgrens geen voorzieningen ge
troffen? Leert de geschiedenis ons dan, dat
Engeland zóó betrouwbaar is, dat van die
zijde geen enkel gevaar valt te duchten, of
is onze regeering soms evenals enkele hooge
militaire autoriteiten van meening dat
Engeland's grenzen aan den Rijn liggen?
Men meent in ons land een aanval te kun
nen afslaan met een 10.000 soldaten, die niet
eens allen aan de grens liggen, met een 100-
tal vliegtuigen, die misschien over enkele
jaren gereed zullen zijn en met enkele ka
nonnen, die nog niet eens zijn voorzien van
een uitvinding, waarvan in de Dreyfus-
affalre reeds sprake is.
Naast de actieve defensie wil men een
sociaal-economische verdediging organisee-
ren. Het heele volk moet in de landsverde
diging worden ingeschakeld. Sociale maat
regelen, welke dringend noodig zijn, wor
den door Defensie op den achtergrond ge
drongen.
En als dan Defensie is geworden tot de
oppermachtige in den staat, dan zal daar
mede de totalitaire staatsvorm onze demo
cratische instellingen hebben verdrongen.
Dan, zoo zegt men, zijn we veilig, doch als
we de zaak nauwkeurig beschouwen, zien
we dat defensie geen verdediging, doch aan
val beteekent. Reeds nu worden allerlei
maatregelen genomen om den eventueelen
vijand juist enkele oogenblikken voor te
zijn, om hem den genadeslag toe te bren
gen voor hij ons heeft kunnen treffen.
Neutraliteit, aldus spr., is gebaseerd op
een leugen, dat hebben we In 1914 aan Bel
gië gezien.
De Bijbel leert ons. dat we geen mensch
mogen dooden. dat we ons nooit mogen
voorbereiden op moord en dat we er ook
geen ander toe mogen dwingen.
Daaraan zullen we moeten vasthouden.
Tot dirigent-directeur van het Resi
dentie-Orkest voor het seizoen 1938
1939 is benoemd de heer Frits Schuur
man, directeur van de Haarlemsche
Orkestvereeniging:.
Voorts zal als gastdirigent geduren
de een tijdvak van drie maanden op
treden prof. Georg Szell.
De verdere plannen voor het komen
de seizoen zullen binnenkort worden
bekend gemaakt.
Frits Schuurman.
De heer Fritz Schuurman is in 1898 te
Nijmegen geboren. Hij genoot te Haarlem
gymnasiaal onderwijs en doorliep eenlge
klassen van de Openbare Handelsschool te
Amsterdam. Zijn eerste muzikaal onder
richt (piano en compositie) gaf Hendrik
Andriessen hem, een broer van den be
kenden pianist Willem Andriessen.
Van de Handelsschool ging Schuurman
naar het Amsterdamsche Conservatorium,
waar Sem Dresden hem onderricht gaf in
compositie en directie. In 1921 deed hij
cum laude eindexamen, waarna hij in Pa
rijs, onder leiding van Albert Roussel, zijn
muzikale studies voortzette. Gedurende zijn
verblijf in Parijs werkte Schuurman ook
als muziekcorrespondent voor Nederland-
sche dagbladen.
Na voltooiing van zijn Parijsche studies
maakte Schuurman groote reizen door
Zuid-Europa en Noord-Afrika. om verder
te studeeren en concerten te geven.
In 1927 keerde hij in Nederland terug.
Tot 1931 trad hij op als adjunct-directeur
van de Muziekschool van het Amsterdam
sche Conservatorium en als dirigent van
het toonkunstkoor te Tiel. Ook gaf hij mu
zieklessen op verschillende middelbare
scholen, zulks in opdracht van de Ver. tot
Muzikale Ontwikkeling van de school
jeugd.
In 1931 werd hij benoemd tot dirigent
van de Haarlemsche Orkestvereeniging en
tevens tot dirigent van het mannenkoor
„Koninklijke Liêdertafel Zang en Vriend
schap". In Januari 1937 richtte Schuurman
het gemengd H.O.V. koor op, dat met de
Haarlemsche Orkestvereeniging verschil
lende uitvoeringen zou geven.
Verschillende composities zijn van zijn
hand verschenen: liederen, orkestwerken,
ballet- en koormuziek.
Ook trad Frits Schuurman verschillende
malen als dirigent in het buitenland op,
o.a in Duitschland en laatstelijk te Praag
oo 12 April j.l.
'in Lelden heeft hij eveneens meerdere
concerten met succes geleid.
BINNENLAND.
Het enquête-voorstel van Mr. Wendelaar.
(3e Blad).
Ons parlementair overzicht. (3e Blad).
Werkverruiming en werkioozenzorg in
Duitschland. (Binnenland. 3e Blad).
Vergadering der Ned. Vereeniging van
Huisvrouwen. (Binnenland, 3e Blad).
Het incident op het „Blauwe Zand"; ir.
Mussert vrijgesproken: straf tegen
Meichers verzwaard. (Rechteaken, 3e
Bladl.
BUITENLAND.
De Engelsche begrooting ingediend. Een
tekort van pl.m. 30 millioen door belas-
tingverhooging gedekt. (3e Blad).
Koning Zogoe van Albanië gehuwd. (Bui
tenland, le Blad).
Een Engelsch-Japansch incident in het
Verre Oosten, (le Blad).
Nog steeds het vraagstuk der Sudeten-
Duitschers. (Buitenland, le Blad).
Het Egyptische kabinet gewijzigd. (Buiten
land, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Voor onze omgeving: zal de be
wolking wellicht tijdelijk een wei
nig toenemen, maar is toch te
rekenen op mooi droog weer en
iets hoogere temperatuur in den
middag.
HERSCHOLING VOOR HET HOTEL,
CAFÉ EN RESTAURANTBEDRIJF.
Tenslotte sprak dr. J. C. Brandt Cortius
uit Utrecht, die aangaf op welke wijze een
volk zich zonder wapenen tegen een aanval
ler kan verdedigen.
Wij zullen, aldus spr., in geen enkelen
vorm steun mogen verleenen aan den aan
valler of bezetter en wij zullen ons eigen
volksleven verder moeten organiseeren.
Wat het eerste betreft, wees spr. o.m. op
de weigering van de Duitschers om na de
bezetting van het Rijnland voor de Fran-
schen te werken. Al is dit verzet dan ten
slotte mislukt, toch is hieruit gebleken, dat
het voor een invaller onmogelijk is, zich in
het aangevallen land te handhaven, zon
der den steun van de inheemsche bevol
king. Ook op cultureel gebied zullen zoo
danige maatregelen moeten worden geno
men, dat het den vijand onmogelijk zal
zijn, zijn denkbeelden in het bezette gebied
ingang te doen vinden.
Verder zal o.m. de voedselvoorziening
moeten worden voorbereid en zullen maat
regelen moeten worden getroffen ter onder
steuning van de landgenooten die door den
aanvaller in hun bestaan zijn getroffen.
Met een kort dankwoord sloot de heer
Coster de vergadering.
UIT HET POLITIERAPPORT.
Gistermorgen omstreeks halftwaalf is de
9-jarige P. W.. wonende aan den Nieuwe-
Rijn, in de Korevaarstraat van een hek ge
vallen, waar hij opgeklauterd was. De
jongen kwam op zijn achterhoofd terecht
en bleef bewusteloos liggen. De Eerste
Hulpdienst kon geen letsel constateeren,
dcch nam hem voor onderzoek mee naar
het Academisch Ziekenhuis.
De 50-jarige H. K.. die onder den invloed
van alcohol verkeerde, is gisteravond op
de Oude Vest gevallen, waardoor hij een
bloedende hoofdwonde bekwam. De E.H.D.
vervoerde den man naar het Academisch
Ziekenhuis.
m
Gisteravond omstreeks halfzes is de 8-
jarlge G. K„ wonende aan de Hooigracht,
bij het spelen op de Kaasmarkt in een
plas zwavelzuur gevallen, welke substantie
was weggevloeid uit een aldaar staande
flesch, welke' gebarsten was.
Een onbekend gebleven voorbijganger
greep den luid schreeuwenden knaap in
zijn kraag en dompelde hem pardoes in den
Oude-Rijn'.
Met met-ernstige brandwonden aan beide
beenen kwam de jongen er nog best af!
Excursie der cursisten.
De cursisten met hun leeraren en leiders
hebben gisteren een bezoek gebracht aan
het Carlton Hotel en de Amstelbrouwerij te
Amsterdam.
Des morgens te 10l/s uur werden zij ont
vangen in het Carltonhotel en rondgeleid
door den generaal-inspecteur den heer Gus-
tave Stuelken. die den verderen ochtend
met de cursisten besteedde om hen rond te
leiden en voor te lichten.
Dat een en ander zeer gewaardeerd werd,
kwam tot Uiting toen om pl.m. 12 uur een
kop koffie door de directie van het Carlton
Hotel werd aangeboden en gelegenheid
werd gegeven tot vragenstellen
Om 2 uur werden de cursisten verwacht
in de Amstelbrouwerij. waar men stipt op
tijd arriveerde.
Aldaar werden de cursisten rondgeleid
door den heer Posthumus.
Het geheele bedrijf werd onder zijn vak
kundige leiding bezichtigd, waarna in de
kelder, welke als ontvangsalon was in
gericht, gelegenheid werd gegeven om het
brouwsel te proeven en te keuren.
Tezelfdertijd heeft de heer Weisenborn,
leider van het scheikundig laboratorium een
technische uiteenzetting gegeven van wat
bier is en de behandeling er van.
Vele vragen werden gesteld en naar ge
noegen beantwoord, waarna een kleine
lunch werd gebrukt waarbij de heer F. God-
dijn namens alle cursisten een woord van
dank heeft gebracht aan leider, leeraren en
commissie, voor de zeer leerzame excursie.
Om pl.m. 9 uur werd de Sleutelstad weder
bereikt.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging:
Maïson Mary, Breestraat 3b, Leiden;
'ameskapsalon.
Wijziging handelsnaam in Maison Staats.
