Brandweer rukt uit bij vermeenden
gasaanval
Adres van de Leidsche
Middenstands-centrale
DONDERDAG 31 MAART 1938
No. 23931
STADSNIEUWS
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
79sfe Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Inzake de electriciteits-
tarieven
Dif nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
verwacht:
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel Voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week ?f. 0.18
Franco per post f. 2:35 per 9maanden -f- portokosten.'
(voor binnenland f. 0.80 per 9 mndj
40 JAAR BELASTINGAMBTENAAR.
De heer J. Hartkamp.
Gisteren herdacht de heer J. Hartkamp,
chef de bureau ter Inspectie der Directe
Belastingen te Leiden, 2e Afd., den dag
waarop hij 40 jaren geleden werd aange
steld als rijksambtenaar bij de directe be
lastingen. invoerrechten en accijnzen. De
heer Hartkamp heeft in den loop der jaren
verschillende rangen doorloopen en is se
dert 1 Mei 1911 als chef de bureau aan
bovengenoemde inspectie verbonden, in
welke functie hij zich heeft doen kennen
als een humaan chef en een ijverig amb
tenaar.
Bij de huldiging hem door de tweede af-
öecling bereid, bleek duidelijk de groote
mate van sympathie, waarin de jubilaris
zich bij zijn superieuren en ondergeschik
ten mag verheugen. Verschillende sprekers
voerden daarbij het woord en lieten hun
gdukwenschen vergezeld gaan van een
stoffelijk huldeblijk. Ook van oud-supe
rieuren. collega's en andere zijden mocht
de jubilaris vele blijken van belangstelling
ontvangen. Deze dag zal bij den heer Hart
kamp ongetwijfeld steeds in aangename
herinnering blijven voortleven.
JUBILEA BIJ A. W. SIJTHOFF's
UITGEVERS MIJ. N.V.
Heden herdenken de heeren J. Eikerbout
en C. Hes den dag. dat zij voor 25 jaar als
leerling-zetter bij A. W. Sijthoff's Uitgevers
Mij. N.V.. alhier, hun intrede deden. Ten
kantore der vennootschap vond hedenmor
gen de huldiging plaats. Beide jubilaris
sen, die vergezeld waren van familieleden,
werden gelijktijdig door den directeur ont
vangen. die hun, na een hartelijke en waar-
ucerende toespraak, de gebruikelijke gra
tificatie aanbood, terwijl den echtgenooten
een mooie palm werd geoffreerd.
Namens procuratiehouders en afdeelings-
chcfs voerde de algemeen procuratiehouder
het woord, gevolgd door den bedrijfsleider,
die zijn gelukwenschen vergezeld liet gaan
van een geschenk, aangeboden door pro
curatiehouders en chefs.
Ten slotte vond in een der fabriekslo-
kalen de huldiging plaats door de collega's
der jubilarissen. Hartelijke woorden, ge
schenken en bloemen vormden het slot
van deze dubbele herdenking, waarna beide
jubilarissen de verschillende sprekers
dankten.
Foto Van Vliet.
Ook hier ter stede al merkt de bur
gerbevolking daarvan tot dusverre niet
veel wordt ijverig gewerkt aan de voor
bereiding en organisatie van den lucht
beschermingsdienst. Vanwege de afdeeling
Leiden der Ned. Ver. voor Luchtbescher
ming zijn in de afgeloopen wintermaan
den eenige honderden vrijwilligers onder
wezen in de diverse onderdeelen van den
luchtbeschermingsdienst, terwijl binnen
kort de oefeningen in de gaskamer een
aanvang zullen nemen.
Uit den aard der zaak worden ook aan
de brandweer in geval van luchtaanvallen
bijzondere eischen gesteld, zoodat ook deze
tak van dienst zich voorbereidt op een
taak, die zij hopelijk nooit zal behoeven te
vervuiler., doch die niettemin training ver-
eischt. Aangezien de gasmaskers in ge
val van nood juist tijdens de werkzaam
heden moeten worden gedragen, maakte
een detachement politiemannen onder lei
ding van inspecteur Couzy hedenmorgen
in ambtelijke toerusting voor het eerst een
marsch door de stad. teneinde aan de on
gewone dracht te wennen.
Waar dit de eerste maal was, dat hier
ter stede in het openbaar gasmaskers wer
den gedragen, trok de troep veel belang
stelling.
In verschillende landen zijn gasmaskers
e.d. reeds lang particulier bezit; bij ons is
het zoover nog niet.
Maar toch is het wel interessant en nut
tig om dezer dagen eens een kijkje te ne
men bij de N.V. firma Bernard Breestraat
55, die een geheele étalage heeft ingericht
van artikelen die bij gas- en luchtbescher
ming in het algemeen in een eerste be
hoefte voorzien voor de stadsbewoners.
Naast eenvoudige middelen, zijn ook ge
ëxposeerd gasmaskers, verbandmiddelen en
artikelen, welke b.v. bij verduisteringsoefe
ningen onontbeerlijk zijn, zooals lichtbe-
schermkapjes, ondoordringbaar papier,
enz.
Aidus kan men op gemakkelijke wijze
kennis nemen van de meest noodige maat
regelen, welke men bij gas- of luchtgevaar
kan nemen.
Aan den raad der gemeente Leiden is
onderstaand adres gezonden:
In ons schrijven dd. 12 Februari, waarin
wij het voorstel van de heeren P. van der
Tas en H. L. J. Tobé, leden van uwen raad
om te komen tot een verlaging der elec-
triciteitstarieven voor den middenstand,
warm in uwe belangstelling aanbevolen,
hebben wij o.a. betoogd, dat de midden
stand veelal meer voor zijn electrischen
stroom moest betalen dan vele kleine par
ticuliere verbruikers.
Teneinde u met cijfers te kunnen aan-
toonen, dat deze bewering geenszins over
dreven is, doch volkomen strookt met de
werkelijkheid, hebben wij bij een vijftig
tal onzer leden een enquête ingesteld. Zij
zijn geheel willekeurig gekozen; het jaar
verbruik zal u duidelijk maken, dat er
kleine, middelmatige en groote verbruikers
onder ressorteeren.
Zij werden in bijgaand staatje gerang
schikt in volgorde van verbruik en nu is
het teekenend voor den toestand, dat de
KWU-prijs niet, zooals verwacht zou mo
gen worden, regelmatig daalt, naarmate
het verbruik toeneemt, doch dat deze aan
buitensporige en ongemotiveerde schom
melingen onderhevig is.
Wij wijzen b.v. speciaal op de nummers
H en 15; op 19 en 20; op 21 en 22; op
30 en 31; op 34 t/m 38 en op 42 t/m 44.
Onze conclusie is, dat de tarifieering,
verwarrend en onbillijk is en dat zij inder
daad, zooals het voorstel van bovenge
noemde heeren beoogt, dringend verla
ging, d.w.z. wijziging, behoeft. Voorname
lijk de vastrechtclausule zulks blijkt
overduidelijk veroorzaakt bovenstaande
grove onbillijkheden.
Daarom nemen wij de vrijheid, u van
een en ander op de hoogte te stellen en
het voorstel tot verlaging der electricir
teitstarieven voor den middenstand op
nieuw met klem in uwe welwillende aan
dacht aan te bevelen.
Met de meeste hoogachting en verschul-
digden eerbied teekenen wij.
Namens het bestuur der
Leidsche Middenstands-centrale
w.g. CORNS. SCHOUT, voorzitter,
w.g. P. VAN DER Tas, secretaris.
Het adres is vergezeld van het volgende
staatje:
in K.W.U.
K.W.U.
in K.W.U.
K.W.U.
11
125
25—
20 ct.
26
1400
202—
14 ct.
22
235
47—
20
27
1437
287.40
20
33
234
52.80
20
28
1440
163—
11
44
362
72.40
20
29
1496
229.20
15
55
364
73—
20
30
1602
166.
10
66
500
100—
20
31
1641
260.
16
7
616
123.20
20
32
1910
382.
20
8
650
130—
20
33
2050
204—
10
9
670
134—
20
34
2150
221—
10
10
743
148.60
20
35
2150
174—
8
11
789
157.80
20
36
2200
310—
14
12
825
140—
17
37
2210
211.60
9V2
13
868
163.60
20
38
2255
350—
15!/i
14
890
178—
20
39
2308
286—
12
15
903
114.60
12V2
40
2325
245—
lO'/f
16
1000
145—
14'/2
41
2380
310—
13
17
1021
163.50
16
42
2485
432—
17
18
1040
208—
20
43
2485
256—
10
19
1112
222.40
20
44
2734
210—
8
20
1130
189—
I6V2
45
2810
264—
9
21
1200
144—
12
46
2869
311.
11
22
1225
120—
10
47
3136
430.
14
23
1262
252.40
20
48
3425
485.
14
24
1300
218—
17
49
4279
505—
llVt
25
1377
275.40
20
50
6198
632—
10
N.B. Bovenstaande tarieven werden door o ns gecontroleerd; het bleek, dat iedere ge
bruiker het voor hem „voordeeligste" tarief heeft
JUBILEUMCONCERT
„CONCERTGEBOUW- ORKEST".
Dirigent: prof. dr. Willem Mengelberg.
Menigvuldig zijn de grootsche in
drukken. die de toehoorder uit de
„provincie" ontvangt, wanneer hem het
geluk ten deel valt, een enkele maal
ons schoonste Nederlandsche orkest te
mogen beluisteren onder leiding van
prof dr. Willem Mengelberg, de emi
nente dirigent, die dit vermaarde en
semble schoolde en het in den loop der
jaren tot het aparte niveau ontwik
kelde, dat dit orkest qua klank en
discipline zoo sterk van vele anderen
onderscheidt.
Het is van het bestuur een uitstekende
gedachte geweest, het orkest ter gelegen
heid van het Gouden Jubileum het land
te laten bereizen, om ook de taliooze be
wonderaars in vele plaatsen buiten Amster
dam. te laten genieten van de zoo hoog
opgevoerde prestaties, die men gewoonlijk
slechts overigens met alle eerbied ge
zegd! door de radio beluisteren kan
Dat de komst van dit vermaarde orkest
dan ook in onze stad niet een stampvolle
zaal getrokken heeft slechts ongeveer
500 luisteraars waren aanwezig is ons
waarlijk een raadsel. Een zelden geboden
kans als deze. mocht eigenlijk géén muziek,
liefhebber zich laten ontgaan, zélfs als drip
van-ouds bekende repertoirestukken op
het programma staan.
Want wat doet dat er toe. wanneer zij
zóó suDerieur verklankt worden in de op
vallend gezond-oprechte visie van Willem
Mengelberg?
Mengelberg: zoo juist teruggekeerd van
een succesvolle buitenlandsche tourneé.
die drie maanden duurde en waarop hij
niet minder dan 24 concerten gaf en meer
dan 70 repetities leidde, leek ons. ondanks
zijn vermoeiend leven, jeugdiger en vitaler
dan ooit.
Leiden was de eerste stad. die onmiddel
lijk na ziin terugkomst, de kennismaking
mocht hernieuwen.
Zijn entree ontlokte reeds een hartelijk
applaus, dat hem staande gebracht werd.
Hii liet inzetten met het Wilhelmus en
dadelijk was de pompeuse macht en de
sonore egaliteit van dit orkest weer een
openbaring, waarvan de herinnering sinds
het vorig optreden van dit ensemble in de
Sleutelstad od 16 April 1937 ons toch
zoo sterk waren bijgebleven. Dan volgden
Beethoven's Leonore-Ouverture No. 3 met
de beroemde en meesterlijk zuiver geblazen
trompetsignalen en diens Pastorale, na
de pauze als magistrale climax Strauss,
Willem Mengelberg.
„Ein Heldenle'oen". Werken, die Mengelberg
en het orkest „auf dem Leib geschrieben"
zijn. gedirigeerd met een zeldzame exact
heid en rustige vastberadenheid, vertolkt
door een orkest, dat door den tijd met zijn
leider vergroeid is. zijn intenties kent van
de eerste tot de laatste noot. maar dat
daarin niet doodgeloopen is. Integendeel:
de warme bezieling, de geestdrift, de ver
dieping en de toewijding zijn de elementen
van dit doorwerkte spel. dat steeds levend,
friseh en boeiend blijft.
Hoe nauw voelt onze geest zich met
Mengelberg's oovatt.ngen verwant. Monu
mentaal en sculpturaal bouwt hjj in waren
Beethovenstijl op. in rechte lijnen zonder
één aarzeling, daarbij alles analyseerend
met een duidelijkheid, die ieder thema naar
voren doet treden.
Illustratief typeert hii de natuur-impres-
sie in de vreugdige Pastorale, gehuld in de
sfeer van het landelijke Oostenrijk: lief
lijkheid. boertige leut en uitdrukking van
diep gevoel strijden om den voorrang
Schildering van het buitenleven: het zachte
murmelen van de beek. het vogelgetjilD en
de koekoeksroep. de vroolijke dans. het on
heilspellende onweer gevolgd door de
lachende hemel en een dankbare vredige
BINNENLAND.
Prins Bernhard voor eenige weken naar het
buitenland. (Binnenland, 3e Blad).
Ons parlementair overzicht. '3e Blad).
De jaarlijksche vergadering van het Neder-
landsch eiercontrolebureau. (Land
en Tuinbouw, 2e Blad).
BUITENLAND.
Een militaire en militante rede van Musso
lini. (2e Blad en Buitenland, le Blad).
Franco stuit thans op meer tegenstand.
Bij Teruel zetten Madrileensche troe
pen zelfs een tegenaanval in. (3e Blad).
Nieuwe wetten tegen de Joden in Duitsch-
land. (Buitenland, le Blad).
Mexico wil Ieenen voor onteigening der
petroleum-velden. (Buitenland, le Bi.).
Roosevelt wil geen dictator zijn. (Buiten
land, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Voorloopig zal het weer hier nog
zeer zacht blijven, met weinig be
wolking: De sterke afkoeling, die
reeds spoedig in het Westen zal
intreden, zal ons vermoedelijk
morgen nog niet bereiken, doch
wellicht aan het einde van den
dag in het Westen de temperatuur
doen dalen.
stemming dat alles is door Beethoven
geniaal in noten gezegd en wordt door
Mengelberg zóó zuiver en eenvoudig aan
ons voorgelegd, alsof wij het van dichtbij
meebeleven.
Richard Strauss bezit eveneens Mengei-
berg's liefde en begrip. Wel zelden hoorden
wii deze sterk persoonlijke krachtige levens
schets van den Held. diens strijd met ziin
tegenstanders, diens liefde en tenslotte
diens overgave aan den laatsten „Wider-
sacher" den Dood. zóó markant, suggestief
en scherp gekarakteriseerd.
Deze rijkdom aan fantasie, deze veel
zijdigheid van motieven en tegenmotieven,
die ieder hun geprononceerde beteekenis
hebben, deze lyrische bewogenheid en
rythmische kracht, laten ons geen moment
los. Wii blijven er door in den ban. tot het
gewijde slot. waarin de Held. na de ont
moeting met den Dood, nog eenmaal aan
de geliefde terugdenkt.
De orachtige instrumentatie, de sterke
opbouw, de geestelijke kracht van een com
positie ais deze. vinden in Mengelberg en
zijn orkest bewonderenswaardige vertolkers,
waarbij wii wel speciaal mogen noemen
concertmeester Louis Zimmermann, die
met zijn moeilijke en belangrijke vioolsoli
niet weinig bijdroeg tot den verheffenden
en imponeerenden indruk van het geheel.
Ook het koper schitterde, terwijl de blazers
in hun solopassages uitmuntten door de
hoogste accuratesse. Dat de toejuichingen
na de Drachtige weergave dezer triomfan
telijke compositie uitbundig waren spreekt
van zelf.
Mengelberg en de zijnen mogen zich
overtuigd houden van de diepe waardeering
van hen. die dezen avond bijwoonden, al
is hun aantal dan ook tot beschaming
der afwezigen zti het neergeschreven te
gering geweest. Onze beste wenschen ver
gezellen den leider en zijn ensemble voor
hun verdere tournée door de „provincie"!
De mooie avond is oa bijgewoond door
vele leden van het eere-comité w o. onze
burgemeester, mr. A. van de Sande Bak-
huyzen. die. na afloop in een hartelijke
rede. de gevoelens van dankbaarheid voor
het Concertgebouwbestuur. den dirigent en
het orkest vertolkte, onder overhandiging
van een fraaien krans met een lint in de
Leidsche kleuren aan den voorzitter dr.
H P. He'neken die daarvop- me' een gees
tige i :ach 7tin grocte erken*e)ii"-"h?id
beef' betuigd.
De hartelijke toejuichingen waarmee dit
alles genaard ging waren de overtuigende
bewijzen, hoezeer men van dit concert
genoten heeft 1
