STADSNIEUWS
De doopplechtigheid van
prinses Beatrix
79 ste Jaargang
DONDERDAG 24 MAART 1938
No. 23925
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Op 12 Mei te Den Haag
Omzetbelasting verlengd
tot 1944
Dit nummer bestaat uit VIER blades
EERSTE BLAD
verwacht:
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D ets. per regel voof advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van.ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
■van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchëque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.13
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten^
(voor binnenland f. 0.30 per 3 ntnd.)
VEREENIGING VOOR VEILIG VERKEER. BILDERDIJKHERDENKING IN LEIDEN.
Jaarvergadering der afd. Leiden
en Omstreken.
In de bovenzaal van café-restaurant „de
Harmonie" hield' de Ver. voor Veilig Ver
keer voor Leiden en Omstreken gister
avond haar jaariijksche algemeene verga
dering.
De voorzitter, de heer M. J. E. Kwint,
opende de bijeenkomst met een woord van
welkom en constateerde met vreugde, dat
het aantal leerlingen, dat aan het ver-
keersonderwijs deelneemt, zich in stijgen
de lijn bevindt. In dit verband bracht spr.
dank aan de leden der Verkeersonderwijs-
commissie en voorts aan den inspecteur
Van der Wal en zijn ondergeschikt politie
personeel, dat belast is met het dagelijksch
toezicht op het verkeer. Verder bracht spr.
dank aan het scheidende bestuurslid, den
heer J. M. Mante, die zich zeer verdien
stelijk gemaakt heeft jegens de vereeni-
ging en aan de directie der Twentsche
Bank, bijkantoor Leiden, die steeds een
locaiiteit ter beschikking stelt voor de be
stuursvergaderingen. Spr. besloot zijn ope
ningswoord met een opwekking om mede
te werken tot uitbreiding van het leden
tal.
De secretaris, de heer F. J. de Jong las
vervolgens de notulen der vorige jaarver
gadering, welke onveranderd en onder
dank werden goedgekeurd. Aan diens jaar
verslag over 1937 is het volgende ontleend:
Het verkeer eischte in onze gemeente in
1937 vier menschenlevens, terwijl 39 zwaar-
en 17 lichtgewonden het slachtoffer wer
den van verkeersongevallen. Het verslag
concludeerde hieruit, dat het bestuur in
zijn taak. de opvoeding van de weggebrui
kers, nog veel te vervullen heeft. Helaas
weerspiegelt de belangstelling voor het
streven der vereeniging zich nog niet in
een toename van het ledental, dat inte
gendeel zelfs terugliep van 414 tot 368.
De jeugdverkeersexamens mogen zich in
een steeds groeiende belangstelling ver
heugen. Kon in 1936 aan 450 leerlingen een
insigne of diploma worden uitgereikt, dit
jaar bedroeg dit aantal 853.
De heer Van der Wal verstrekte aan 71
onderwijzers(essen) en 12 padvinderslei-
dersisters) verkeerscursussen, terwijl hij in
tal van lezingen o.a. op ouderavonden
wees op de gevaren van den weg.
Met de gemeentebesturen van Voorscho
ten. Oegstgeest. Leiderdorp en Zoeterwou-
de werd een gezamenlijke actie gevoerd
voor een veiliger verkeer. 49 onderwijzers
(essen) uit deze gemeenten volgden bij den
heer v. d. Wal een verkeerscursus.
Het verslag eindigde met een opwekking
om propaganda te maken voor de vereeni
ging, waartoe uitbreiding van het leden
tal het meest doeltreffende middel is. Het
verslag werd onder dank aan den heer De
Jong goedgekeurd, waaraan de voorzitter
woorden van erkentelijkheid toevoegde
voor de door dezen functionaris betoonde
activiteit.
Uit het- verslag van den penningmeester,
den heer B J. Moolenaar bleek, dat de
ontvangsten f. 365.82 en de uitgaven
i. 399.89 bedroegen, zoodat er een nadee-
lig saldo is van f. 34.07.
De heer Van Ulden rapporteerde namens
de kascommissie in gunstigen zin, waarna
den heer Moolenaar décharge werd ver
leend onder dankzegging voor zijn veel
omvattende werkzaamheden en zijn accu-
TRRt bcIicGr.
De vergadering hechtte haar goedkeu
ring aan het reeds eerder genomen be
stuursbesluit, waarbij de heer J. Brouwer
al.s lid in het bestuur werd opgenomen.
Het periodiek aftredend bestuurslid, de
heer M. J. E. Kwint werd bij acclamatie
herkozen, terwijl in de plaats van den heer
J. M. Mante, die zich niet herkiesbaar stel
de, de 2de luitenant Snorn gekozen werd.
Het bestuur werd uitgebreid met twee le
den door de verkiezing van de heeren J.
C. Krijger uit Oegstgeest en M. F. Berk
hout uit Voorschoten.
Tot leden der kascommissie 1938 werden
benoemd de heeren L. Questroo en Van
der Meer.
Na de rondvraag, waarbij de kwestie der
propaganda uitvoerig werd besproken,
sloot de voorzitter de vergadering onder
dank voor de opkomst en de aangename
en opbouwende discussies.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging: N.V. „De Conventie", Korte
Mare 16, Leiden. Stoomschelpenzuigerij.
Uittredende commissarissen P. F. v. d. Wal
len. Den Briel, en P. A. Wernink, Wasse
naar. Nieuwe commissaris B. Hofenk,
Alphen a. d. Rijn.
Gisteren is de 30-jarige onderwijzer
M. D. B., wonende te Warmond, die op zijn
motorrijwiel langs de Haarlemmertrekvaart
reed, plotseling geslipt, doordat zijn achter
band leegliep. De motorrijder kwam met
zijn hoofd op de steenen terecht en be
kwam een hersenschudding en diverse ver
wondingen in het gelaat. De E.H.D. ver
voerde hem naar het Academisch Zieken
huis.
As. Zaterdagmiddag en -avond.
In verband met de omstandigheid, dat
het Genootschap Willem Bilderdijk a.s.
Zaterdagmiddag (tegen vier uur) een bron
zen gedenkplaat van Bilderdijk zal onthul
len aan het huis Oude Singel 86 door Bil
derdijk van 18251827 bewoond, zal ook de
jaariijksche herdenkingsavond van ge
noemd Genootschap op 30 Maart ditmaal
alhier plaats vinden in het Snouck-Hur-
gronje-huis Rapenburg. Op dien dag wordt
namelijk herdacht Bilderdijk's gang in Bal
lingschap op 26 Maart 1795 en zijn terug
keer uit Ballingschap op 26 Maart 1806. Na
een welkomstwoord en de voordracht van
enkele verzen van Bilderdijk door den
Voorzitter van het Genootschap, den heer
August Heyting, zal de Ondervoorzitter Dr.
K. H. E. de Jong, Privaat-Docent aan de
Rijks-Universiteit alhier, een rede uitspre
ken over Bilderdijk in zijn Leidsche tijden,
waarna de heer J. Hovy, eveneens bestuurs
lid, zal spreken over Belevenissen van Bil
derdijk ten huize Oude Singel 86. Het is de
verdienste van den heer Hovy, dat hij de
plaats van deze woning van Bilderdijk,
waar o.a de beroemde Engelsche dichter
Southey bij Bilderdijk logeerde en een blij-
venden vriendschapsband met hem sloot,
heeft nagespeurd.
De doopplechtigheid van Prinses Beatrix zal naar men ons
verzocht te melden plaats vinden in de Groote Kerk te
's-Gravenhage op Donderdag 12 Mei a.s.
Er is nog geen uitnoodiging gericht tot den predikant, die de
doopplechtigheid zal verrichten.
WANBEGRIPPEN AANGAANDE
DEN ZONDAG.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het candidaatsexanfen
rechten de heeren P. Huizer (Den Haag)
en F. de Groot (Rotterdam).
MILITARIZE
Bij 6e R.V.A. komen gedurende het tijd
vak van 24 Maart tot en met 9 April a.s.
een gedeelte der onderofficieren en van
31 Maart tot en met 9 April a.s. een ge-
deetle der korporaals en manschappen van
de lichting 1927 onder de wapenen voor
herhalingsoefeningen.
De dienstplichtige wachtmeester-admini
strateur Koops komt 4 April bij 6e R.V.A.
onder de wapenen om opgeleid te worden
voor wachtmeester-capitulant.
WAALSCHE KERK.
Ds. Bresson met ziekteverlof.
Den voorganger der Waalsche Kerk al
hier. ds. L. G. M. Bresson, is om gezond
heidsredenen een verlof verleend tot 1 Sep
tember as.
Bij de Staten-Generaal is een wets
voorstel ingediend ter verlenging van
de omzetbelasting, welke 1 Jan. 1939
afloopt, tot 1 Januari 1944.
Bovendien wordt voorgesteld in de
wet een aantal technische wijzigingen
aan te brengen. De voornaamste zijn:
1. Met levering krachtens overeen
komst van koop en verkoop wordt
gelijkgesteld elke oplevering van
een werk in roerenden staat, zulks
onverschillig of eigendomsover
dracht plaats vindt of niet.
2. de belastbaarheid van het z.g.
„eigen gebruik" wordt uitgebreid.
3. de z.g. verkoopmaatschappijen, op
gericht met het doel de belasting te
ontgaan, worden tot fabrikanten
gestempeld.
4. door verhooging van het bijzonder
invoerrecht zal de binnenlandschc
fabrikant bij de heffing van omzet
belasting niet langer achterstaan
bij den buitenlandschen producent.
5. de mogelijkheid vrijstelling van
omzetbelasting te vcrleenen aan
handelaren, die bijkomstig fabri
kant zijn, vervalt.
6. voor gevallen, waarin thans een
aanslag wordt opgelegd, zal een
heffing door middel van plakzcgels
worden ingevoerd.
7. het niet in rekening brengen van
omzetbelasting op den consument
wordt verboden en met boete be
straft.
8. de bestaande bijzondere regelingen
voor bepaalde bedrijfstakken wor
den in de wet vastgelegd.
Tengevolge van deze wijzigingen ver
wacht de regeering dat de opbrengst
der omzetbelasting met eenige mil-
lioenen zal stijgen.
(Voor bijzonderheden zie men pag. 1
van het 3de Blad)
Lezing van Ds. K. H. Kroon.
Ds. K. H. Kroon, Geref. pred. in H. V.
hield gisteravond in den foyer van „den
Burcht" zijn derde lezing in zijn serie
voordrachten. Ditmaal sprak hij over
„Wanbegrippen aangaande den Zondag".
Spr. begon met er op te wijzen, dat één
van de gewoonten, waaruit de diepgaande
invloed van het christendom naar voren
treedt, de Zondag is.
Het is met de Zondagsviering eigenaar
dig gesteld. Eenerzijds bestaat er een hou
ding, die gekarakteriseerd kan worden in
een godsdienstige vereering van den Zon
dag, welke alles nalaat hetgeen met Gods
wil in strijd is. Daartegenover staat een
andere houding t.o.v. der Zondag, waarbij
alle godsdienstig besef is verdwenen. De
Zondag wordt hier beschouwd als een va-
cantie-dag.
Bij het punt van den Zondag treedt het
wezen van het christelijk geloof en de
boodschap van de Kerk wel het duidelijkst
aan den dag.
In de middeleeuwen, zoo luidt een ver
haal, is ergens een brief uit den hemel
nedergevallen. door Christus zelf geschre
ven, inzake de Zondagsheiliging. Maar dit
is, zooals gezegd, maar een verhaal. Deze
brief over de Zondagsviering komt in den
Bijbel niet voor. Trouwens in den Bijbel
komt eveneens niets voor over de Zon
dagsheiliging zooals wij deze kennen. Wel
wordt in den Bijbel gesproken over de
Sabbathsviering, zooals zij bij de Joden
werd gehouden. Ook zien wij op enkele
plaatsen in het N. T„ dat er al spoedig een
gewoonte ontstaan is om op den eersten
dag der week samen te komen. Naar het
schijnt heeft de eerste dag der week in
verband met Christus' opstanding (laat
na den Sabbathdag als het begon te lich
ten) een bijzondere beteekenis gekregen.
De naam „Zondag" is van heidensche
afkomst en wordt gevonden in de sfeer
van de astrologen. Het is een dag, staande
in het teeken van de zon.
Zich een oogenblik bij den Romeinen
brief bepalende, wees ds. Kroon er op. dat
de Sabbathsviering in die dagen geheel
anders opgevat werd dan de Zondagsvie
ring heden ten dage. Zoo schreef Paulus:
„De één acht wel den eenen dag boven
den anderen, maar de andere acht alle
dagen gelijk; een ieder zij in zijn gemoed
ten volle verzekerd". Hieruit treedt wel aan
den dag, dat men in dien tijd den Zondag
gewoon als een andere dag beschouwde.
Men kwam echter wel samen om uit den
Bijbel te lezen en christelijke handreiking
te doen.
Nadat spr. dan met citaten had aange
toond hoe Luther en Calvijn over de Zon
dagsviering dachten, wees hij er op hoe
op de Dordtsche Synode gesproken werd
over hen, die den Zondag „gestrengelijk"
wilden invoeren.
Voortgaande wees ds. Kroon er op. dat
wij feitelijk onze Zondagsviering te danken
hebben eenerzijds aan de Roomsche kerk
en anderzijds aan keizer Constantijn,
welke laatste een zonnedag invoerde, welke
dag hij ook als rustdag wenschte be
schouwd te zien. Toen hij later Christen
werd, heeft hij aan dezen dag een christe
lijk karakter gegeven.
Ook in de Roomsche kerk ging men hoe
langer hoe meer zich op de Zondagsviering
concentreeren.
Zeer uitvoerig weidde ds. Kroon vervol-
gors uit over den Zondag zooals de Pro
testanten dien kennen om er hier met na
druk op te wijzen, dat deze dag niet doel
maar middel dierlt te zijn. De prediking
zal op dezen dag hoogste doel zijn. Gods
Woord is niet gebonden aan den Zondag
als Zondag. Het doet vreemd aan, dat op
de christelijke feestdagen, zooals b.v. He
melvaartsdag, welke dag niet op een Zon
dag valt, de gedachte post gevat heeft
dat men op dien dag maar uit, kon gaan
en alles koopen mocht. Wat geeft een
christendom te zien. dat op Hemelvaarts
dag uitloopt en denkt: Heerlijk, wij heb
ben eens een vrijen dag en behoeven niet
naar de kerk.
Wij moeten dan ook niet vragen hoe wij
den Zondag heiligen kunnen. Wij kunnen
alleen den Zondag heilig houden, omdat
het evangelie kostbaar is. De Zondag wordt
geheiligd door de prediking. De menschen
moeten niet gedwongen worden tot Zon
dagsheiliging, maar veeleer moet beslist op
den Zondag het evangelie gepredikt wor
den. De Kerk zal wijs doen hieraan vast te
houden. De mensch zal leven bij al het
Woord, dat uit den mond Gods uitgaat.
In prediking eiken Zondag en ook in de
bediening der sacramenten.
Tenslotte wees ds. Kroon er nog na
drukkelijk op, dat wij den Zondag moe
ten eeren en er voor waken, dat wij dien
dag gaan vereeren. Wij zullen dankbaar
en zuinig op den Zondag zijn als op het
aarden vat, waarin de goddelijke schat
bewaard wordt.
Na een korte pauze was er gelegenheid
om met ds. Kroon van gedachten te wis
selen. waarvan door velen werd gebruik
gemaakt en waarbij spr. nog veel, dat ter
verduidelijking kon dienen, naar voren
bracht.
BINNENLAND.
Herziening van de Omzetbelasting. (3a
Blad).
Vergadering Centraal Bureau van de Tuin.
bouwveilingen. (3e Blad).
Wijziging subsidieregeling steunuitkeering
aan kleine boeren. (Land en Tuin
bouw, 3e Blad).
Het Nederlandsch elftal voor den wedstrijd
tegen België. (Sport, 4e Blad).
Ingediend is een voorontwerp inzake rege
ling van vrouwenarbeid in fabrieken.
(Ie Blad).
VER. VOOR CHR. MIDDELBAAR
ONDERWIJS.
De jaarvergadering.
Gisteravond vergaderde de Vereeniging
voor Christelijk Middelbaar Onderwijs al-
h)er in haar school aan de Kagerstraat.
In het verslag van den secretaris werd
vermeld, dat in het afgeloopen jaar ver
schillende verbeteringen aan het gebouw
zijn aangebraoht. Het leerlingenaantal
blijft nog steeds stijgen en mede door het
weder instellen van een Litterair-Econo-
mische afdeeling was het bestuur genood
zaakt geweest tot het doen bijbouwen van
een drietal lokalen, waarmede reeds een
aanvang gemaakt is. De financieele toe
stand van de vereeniging is bevredigend,
al blijven de geldelijke zorgen den pen
ningmeester in het bijzonder en het be
stuur in zijn geheel, niet bespaard Aan
de beurt van aftreden was de heer Lóurens
Bosch, die reglementair niet herkiesbaar
was. In zijn plaats werd gekozen de heer
J. P. Mulder, die ook voor het secretariaat
werd aangewezen, terwijl prof. dr. J. de
Zwaan in de commissie van toezicht be
noemd werd. Op de gebruikelijke wijze
werd deze niet zeer druk bezochte vergade
ring gesloten.
OPENBARE LEESZAAL EN BIBLIOTHEEK
„REUVENS".
Jaariijksche algemeene ledenvergadering.
Bij den aanvang van de gistermiddag
gehouden jaariijksche algemeene ledenver
gadering van de openbare leeszaal en
bibliotheek „Reuvens" heeft de voorzitter,
dr. A. A. van Rijnbach dankbare woorden
gewijd aan de nagedachtenis van het
enkele dagen geleden overleden lid van het
bestuur, mr. A. van der Eist. Bijna van het
begin af. nl. van 1910 maakte hij deel uit
van het bestuur en steeds heeft hij de
grootste belangstelling voor het wel en wee
der instelling aan den dag gelegd. Op zijn
daadwerkelijke medewerking en steun deed
men nooit tevergeefs een beroep.
De secretaresse, mej. dr. J. H. van Lessen
bracht het jaarverslag uit. Het volgende is
er aan ontleend: Het aantal leden bedroeg
op 31 Dec. j.l. 1915, waaronder een aantal
buitenleden van 471. Het totaal aantal in
geschreven werklooze lezers bedroeg 2368.
In 1937 werden 228 nieuw bijgeschreven.
Het aantal kinderleden is 186. Bij het cor
respondentschap Voorschoten waren 75
leden ingeschreven. Het boekenbezit be
droeg 27.497 boekdeelen en 3504 brochures.
De studiezaal werd bezocht door 1536 per
sonen. Het totaal der uitgeleende boeken
was 104.673 (70.084 ontspanningslectuur en
34.589 studieboeken). Aan werklooze lezers
werden uitgeleend 12.677 boeken (8583
voor ontspanning en 4049 voor studie). In
de jeugdbibliotheek werden uitgeleend
14.781 boeken (10.261 leesboeken en 4520
studieboeken)
Aan den heer van Schaick, hoofd van de
vervolg-avondschool aan de Oude Vest
werden voor het eerst 7 boeken geleend
voor leerlingen. In het correspondentschap
Voorschoten werden 6097 boeken uitgeleend
(3677 romans, 740 studieboeken en 1680
kinderboeken)
Het supplement op den catalogus kwam
in het afgeloopen jaar gereed.
Van het personeel vroeg de assistente,
mej. Eversen om gezondheidsredenen ont
slag; ze is vervangen door mej. Haentjes.
Van het bestuur overleed de heer J. M. Vos
Jzn. en vertrok naar elders mevr. dr. F.
Wiersma-Verschaffelt.
Uit het verslag van den penningmeester,
BUITENLAND.
Engeland en de versnelde bewapening.
(Buitenland, le Blad).
Maharadja van Patiala overleden. (Bui
tenland, le Blad).
Gezanten benoemd te Kaunas en War
schau. (Buitenland, le Blad),
Verdere partij-hergToepeering in Tsjecho-
Slowakije. (Buitenland, le Blad).
De Duitsche Vrijheidspartij ontdekt 46 ar
restaties. (Buitenland, le Blad).
1 Mei in Zweden officieele feestdag. (Bui
tenland, le Blad).
De Fransche Senaat contra Blum. (Bui
tenland, le Blad).
Fransch vliegtuig verongelukt. 8 dooden.
(Luchtvaarot, 4e Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
In onze omgeving zal de Zuidwes
telijke wind iets in kracht toene
men. Neerslag van beteekenis en
belangrijke veranderingen in tem
peratuur worden niet verwacht.
Ochtendnevel is waarschijnlijk.
den heer B. W. de Waal, bleek dat de reke
ning sluit met een nadeelig saldo van
f. 655.19. ondanks het feit, dat van wijlen
mej. Reuvens een legaat van f. 1000 werd.
ontvangen.
De uitgaven bedroegen f. 17.000.19, waar
onder een nadeelig saldo over 1936 van
f. 1192.63. Behalve de gewone subsidie van
gemeente (f. 5340.531. provincie (f 900.55)
en rijk (f. 2573.00) werd een subsidie van
f. 400 ontvangen van de commissie voor de
ontwikkeling en ontspanning van werk-
loozen.
Beide verslagen werden onder dank aan
de functionarissen en aan het personeel
van de leeszaal goedgekeurd. De kascom
missie bracht gunstig verslag uit. In ver
band niet den weinig rooskleurigen toe
stand der financiën zal door het bestuur
ernstig worden gezocht naar bezuinigings
maatregelen. waarbij, indien het eenigszins
kan. bezuiniging op den boekenaankoop zal
worden vermeden.
Het bestuur van de Buurtver. „Eens
gezindheid" heeft ter gelegenheid van het
15-jarig bestaan der vereeniging op 26
October e.k. een gedrukt programma uit
gegeven, waarin een opsomming wordt ge
geven van alle in dit jaar te organiseeren
feestelijkheden.
De secretaris, de heer H. van der Schaft
en de eere-voorzitter. de heer W. F. van
den Broek schreven inleidende artikelen.
De politie alhier heeft den 29-jarigen
H. A. v. d. R. aangehouden terwijl hij een
rol asfaltpapier vervoerde, welke hij van
een bouwwerk in de Roodenburgerstraat
had ontvreemd.
