BUITENLAND
Na den Anschluss
lEiDSCH DAGBLAD Eerste Blad
Woensdag 23 Maarl 1938
De strijd in het
Verre Oosten
De strij d in Spanj e
Wie er gearresteerd zijn
I
Rijdt per Ideaal Tax
TELEFOON
Nieuw materiaal
REENIGDE-V/A55CHERIJEN
VITTE-SINGEL-13 -LEIDEN.
ESPERANTO.
Lezing van den heer Sigismund Pragano.
De heer Pragano. een bekende en graag
geziene figuur in de Esperaniowereld. hield
gisteravond in het Vrijz. Chr. Federatiehuis.
een interessante lezing. Hij splitste zijn
lezing in 2 gedeelten.
Ie. Herinneringen uit zijn leven. d w z.
reizen en trekken, propaganda maken enz.
als esperantist
2e. De typische verschillen van land en
volk tusschen Roemenie en Nederland.
Met groote dankbaarheid herinnerde hij
aan het jaar 1923 toen hij zich aansloot
aan een esperantoclub. waar Andreo Cseh,
die al sinds jaren pioniersarbeid verricht
met het geven van de bekende Cseh-cur-
susjsen. secretaris was. Hij leerde in den
tijd van 5 weken het Esperanto, alhoewel
hit er aan toevoegde dat het Roemeensch
een taai is. die, met uitzondering van de
uitgangen der woorden, opmerkelijk veel
op Esperanto gelijkt. Dit is wel een typisch
toeval, aldus spr.. want Zamenhof. de ont
werper van Esperanto woonde in Polen en
ondanks dat het woordmateriaal, waaruit
Esperanto is ontstaan, voor 60 uit de
Romaansehe talen is genomen, is er toch
geen één taal die zooveel op Esperanto
gelijkt!
Er wordt nog wel eens beweerd, aldus
spr.. dat men niet of moeilijk in het Es
peranto kan denken, maar het volgende
bewijst het tegendeel. De heer Visseher. een
van de beste Esperantisten in Roemenlé,
kreeg eens een ernstig ongeluk, hij werd
bewusteloos opgenomen en toen hij weer
tot bewustzijn kwam was zijn eerste vraag
„wat overkwam mij?" en die vraag stelde
hij ln het Esperanto!
Esperanto brengt de menschen in vele
opzichten nader tot elkaar, opvallend is
het dat de Bulgaren en Roemenen elkaar
niet zoo heel best kunnen verdragen, al
hoewel bij de Esperantisten onderling een
bijzonder prettige samenwerking is.
En zoo' 'kwam spreker tot ziin tweede
gedeelte Een Roemeen is een zuidelijk type
en in al zijn doen en laten komt dit tot
uiting, aldus Pragano. Spontaniteit, han
delen op het moment de kunst van im
provisatie, zonder gewichtigdoenerij, zijn op
vallende eigenschappen. Hierin steekt de
Roemeen gunstig af bij den Nederlander.
Het vereenigingsleven is in Roemenië echter
slecht ontwikkeld. Op verschillend terrein
is verbetering dan ook dringend noodig,
alhoewel spr. meent dat het in andere
landen wel weef eens wat te ver gaat.
Het viel hem in Nederland o.a. op dot
aan een eenvoudige vergadering vaak veel
gewichtigs moet voorafgaan; bestuursver
gadering. advertenties, opstellen van een
programma enz'., doch in Roemenië heeft
spreker hét meegemaakt, dat een vergade
ring zeer goed slaagde zonder de opstelling
van een program of iets van dien aard.
Het pnderwijs staat in Nederland op een
veel hooger peil. Het viel mij op. dat in uw
land. aldus spr, zooveel aan talenstudie
wordt gedaan. .In Roemenië wordt daaraan
procentsgewijs zeer weinig gedaan. Men
heeft er geen behoefte aan en het is ook
niet zoo noodig. Doch het is ook zeer
moeilijk, -want. 80 "/ervan de bevolking be
hoort. tol de land- en tuinbouwers waar
van zeer velen de lagere school slechts 2
of 3 jaar bezoeken.
Na nog enkele geestige anekdoten uit
zijn jarenlange propaganda voor Esperanto
te hebben verteld, besloot hij met, een
opwekking om toch voor'al veel propaganda
voor Esperanto te maken, want aldus spr.,
uw bevolking is bijzondeT geschikt om het
gebruik van Esperanto te bevorderen.
Van het strijdtooneel.
Het gebied tusschen Hsoetsjau en het
Keizer-kanaal. aan beide zijden van den
spoorweg Tientsin-Poekau. is de laatste
twee dagen het tooneel van verwoeden
strijd geweest. De Chineezen hebben ver
twijfelde pogingen gedaan, den opmarsch
der Japanneezen over het Keizerkanaal in
Zuidelijke richting te stuiten, en de Japan
neezen. die op enkele plaatsen reeds het
Keizerkanaal waren gepasseerd, terug te
dringen.
Een beslissende actie of noemenswaar
dige successen zijn echter nog door geen
der beide partijen gemeld.
Wel zou een afdeeling van 10.000 Japan
neezen vrijwel in de pan ?ijn gehakt. De
balans heet ten gunste der Chineezen door
te slaan.
In het Noorden der provincie Sjansi zijn
in de komende dagen belangwekkende ver
anderingen te verwachten. Het Chineesche
roode leger alsmede andere verspreide
deelen van de Chineesche strijdkrachten
hebben Woetai ingenomen en rukken
thans in noordelijke richting op naar
Tatoeng. Het schijnt, dat zij zich willen
vereenigen met andere troependeelen in
het gebied ten Zuiden' van Soeijoean.
De Chineesche roode troepen hebben,
deels met succes, aanvallen ondernomen
op de Japanneezen in de omgeving van
Tokto en andere plaatsen ten N.O. van de
„knie" van de Gele Rivier, en zij schijnen
voorbereidingen te treffen voor een besiis-
senden slag tegen de Japanneezen.
Naar het Chineesche persbureau meldt,
hebben ten minste 2500 verdedigers van de
stad Tengsjen m het Zuiden van Sjantoeng
hun leven geofferd in een laatste poging
om de stad tegen de Japansche troepen te
verdedigen. Generaal Min Tsjangwang. de
commandant der 3000 verdedigers, sloeg
de hand aan zichzelf, toen de stad viel;
300 ernstig gewonde soldaten, die niet kon
den vluchten, doodden elkander door
handgranaten en bommen, daar zij niet
levend ln handen der Japanners wilden
vallen. Het aantal dooden bij de Japansche
troepen moet nog grooter dan 2500 ge
weest zijn.
Franco's nieuw offensief.
Havas meldt dat de tweede phase van het
offensief der rechtsche troepen in de rich
ting van Catalonië gisterochtend te kwart
over zevenen is begonnen. De troepen ope
reerden aan den linkeroever van de Ebro.
Ze drongen op verscheidene plaatsen tus
schen Bolea Sasa en Del Abadiado in de
linies der regeeringstroepen binnen.
Te 13 uur rukten zij Lierta. een vijftiental
kilometers ten N.W. van Huesca gelegen,
binnen. Over het geheeje front duurt de
opmarsch voort, zoowel tën Noorden als ten
Zuiden van Huesca. De stellingen der re
geeringstroepen worden onophoudelijk door
geschut en luchtmacht onder vuur geno
men, terwijl de regeeringsartillerle nauwe
lijks antwoordt. Geen enkel vliegtuig der
linksche luchtmacht verscheen boven het
front.
PROF. DR. COLENBRANDER
NAAR INDIË.
Naar wij vernemen zal prof. dr. H. Th
Colenbrander binnenkort naar Indië ver
trekken om aldaar enkele lezingen te hou
den en zijn kinderen te bezoeken.
Prof. Coienbrander - denkt op 27 Mei a.s.
zijn reis te beginnen en hoopt in September
of October van dit jaar weer ln Leiden terug 1
te keeren.
AVONDTEEKENSCH. R.K. VOLKSBOND.
De jaarlijksche tentoonstelling.
In de bovenlokalen der school Paul Kru-
gerstraat wordt gister- en morgenavond de
jaarlijksche tentoonstelling gehouden van
werkteekeningen van leerlingen der Avond-
teekenschool van den R.K. Volksbond af
deeling Leiden.
Deze school telt momenteel 207 leerlin
gen. verdeeld over 4 leerjaren, waarvan er
sehe^ltonf £ï£n«n'w*?' 1?et Pr0tesïant- leiAuuiiiui xieuuen ue c
1°?^H'J,5„leerljngeii verlaten den weg naar Huesca verloren.
Onder ieidl m iS school. Het veilig stellen van Huesca schijnt het
- den directeur, den heer doel van dezen stoot te zijn geweest, die in
"-vfT
1 -V; 0A6U1QC6f
\5AlllUT S
Peru. la
JACcVv
}/v CiuroAWCJ 'w'A.i
iAU- \V SALVM-/COG-A »?e*CA* r" ex cl VA
PI*"* OtUASQUC
•CAMPO
IAPucoIA
BoItaua
U Z 5 C A
CrOCGA
[tafauv
cr\%
<7"(|'SA0ABA
3 :'A
tbee j XT
»r,.u| f WUCSCAf .VieTAMO T OtMABAQQfc
I _^uoeBAQ .&ARBAST-BO
■--^VVaustc MOWZOM
- /zoef A
Gall At?
JicU-OA
\tGElVA "---'^^ijj&uiweuzA
""AaiWCMA
AlAljLA
GASPE
Van bevoegde zijde wordt geconstateerd,
dat. in tegenstelling met de in het buiten
land verspreide berichten, waarin gespro
ken wordt over 10.000 arrestaties en in
hechtenisnemingen, Maandagavond te
Weenen in het geheel 1742 personen in
arrest waren, waarbij zijn Inbegrepen zij,
die wegens misdaden waren gearresteerd.
Het betreft hier niet alleen inhechtenis
nemingen wegens overtreding der devie-
zenwetten, doch vooral arrestaties met het
doel vroeger niet vervolgde strafbare fei
ten aisnog te onderzoeken.
Star hemberg. Pater Muckermami en
prof. von Hildebrandt zijn niet in hech
tenis. Zij vertoeven in het buitenland.
De volgende personen zijn volgens
officieuze kringen in sommige gevallen op
hun eigen verzoek ln hechtenis gesteld
Kolonel Adam (vroeger leider van den
federalen persdienst); Alexander (com
mandant van het weercorps van het va-
derlandsche front); Ludwig Bechlnle (di
recteur der veiligheidspolitie te Salzburg i;
Hans Becker (propagandaleider van het
vaderlandsche front); Siegmund Bosel;
Ernst Colbert (van de „Telegraf", het be
kende anti-fascistische „Hetzblatt")dr.
Ludwig Draxler (gewezen minister van fi
nanciën); majoor Alfred Eifler (leider
van den republikeinschen „Schutzbund"
der revolte van Februari 1934)dr. Alfred
Gorbach (leider van het vaderlandsche
front in Stiermarken);. Alfred Gautsch
(gewezen directeur der veiligheidspolitie in
beneden-Oostenrijk); gezant Theodor Horn
bostl (gewezen chef van het protocol);
hertog Max von Hohenberg en prins Ernst
von Hohenberg; dr. Albrecht Hantsch
(„arrangeur" van de door Schuschnigg
aangekondigde volksstemming)Emil Kris
ten (majoor van politie,-commandant van
de politieke gevangenis, „beruchte folte
raar van nationaal-soci&listen"iLudwig
Klausner (directeur der Kreditanstalt)
oud-gezant Ludwig (gewezen chef van den
bondspersdienst)Joseph Reither (gewezen
gouverneur van beneden-Oostenrijk i
Schmitz en Seltz (gewezen burgemeesters
van Weenen)dr. Ludwig Weiser (eertijds
chef der staatspolitie); Vollgruber (gewe
zen gezant te Paijjs): Wiesner (leider der
legitimisten); baron" Werckmann (secreta
ris van keizer Karei, leider der legitimis
ten); dr. Neumann (wegens uitvoer van
deviezen) en Louis Rothschild.
De hechtenis is, voor zoover zij niet is
opgelegd wegfjis misdaden, bedoeld als
tijdelijke maatj^egel. In vele gevallen zal
zij kunnen worden opgeheven, zoodra voor
de veiligheid der betrokkenen geen vrees
meer behoeft te bestaan.
Anderzijds wordt vernomen, dat Schusch
nigg nog steeds door soldaten bewaakt
wordt. Mikias kan gaan waar hij wil.
Gisteren zijn dertig personen, die bij
plundering verrast werden, in hechtenis
genomen. Van nationaal-socialistische zijde
wordt verklaard, dat zich geen nazi's on
der hen bevonden.
Men bevestigt, dat oud-minister Neu-
stadter Stürmer zelfmoord heeft ge
pleegd.
Van andere zijde verneemt Havas, dat
aartshertog Anton van zijn kasteel Sonn-
berg een gesprek heeft gevoerd met een
Weensch journalist, wlen hij meedeelde,
dat hij daar zijn gewone leven leidt.
De polltie-directie te Weenen stelt op
liet oogenblik een onderzoek in naar de
18.000 vereenigingen en genootschappen,
die te Weenen bestaan. Het meerendeel
zal worden ontbonden.
Vernomen wordt, dat het Oostenrijksche
leger binnen zeer korten tijd voorzien zal
worden van Duitsche uniformen.
Het executief comité van het Joodsche
wereldcongres heeft een petitie gericht tot
den Volkenbondsraad, waarin ten behoeve
van de Oostenrijksche Joden een beroep
gedaan wordt op het verdrag van St. Ger
main.
Het Duitsche ministerie van propaganda
vestigt te Weenen een afdeeling. die zich
zal bezig houden met pers. radio-omroep,
bioscooptheaters enz. Hitier heeft order ge
geven, dat de filialen van Duitsche orga
nisaties te Weenen een Oostenrijksch ka
rakter moeten hebben en geheel bestuurd
moeten worden door Oostenrijkers van ge
boorte. De „Amtliche Nachrtchtenstelle"
zou blijven bestaan, doch als filiaal van
het D.N.B.
Vernomen wordt, dat de Tsjecho-Slo-
waaksche regeering er in heeft toegestemd
den oud-minister en vroegeren secretaris
generaal van het Vaderlandsche Front in
Oostenrijk, Zernatto, aan Duitschland uit
te leveren. Ook de vroegere minister en
president van de Oostenrijksche bonds-
spoorwegen. Stockinger, die van Weenen
naar Bratislava Is gevlucht, zal worden
uitgeleverd.
Men verklaart, dat Zernatto de fondsen
zou hebben meegenomen, welke hij ont
vangen had voor het plebisciet, dat dr.
Schuschnigg op 13 Maart had willen hou
den.
Zernatto en Stockinger zouden reeds on
der geleide naar Weenen worden overge
bracht.
Dit verdient echter nog bevestiging.
8186
5
(Ingez. Med.)
ENGELAND
Het koningspaar niet naar Brussel.
De Oostenrijksche immigratie.
Otficieel wordt verklaard, dat de berich
ten over een officieel bezoek van den
koning en de koningin aan Brussel in den
loop van dezen zomer volkomen ongegrond
zijn.
In antwoord op een hem gestelde vraag,
heeft Chamberlain hi het Lagerhuis ver
klaard, dat de Britsche regeering geen be
voegdheid heeft, om cenigerlei bijzondere
stappen te doen ten aanzien van het goud
of de andere eigendommen van Oostenrijk
sche instellingen, die in banken in Enge
land gedeponeerd zijn.
Op een vraag betreffende de Oostenrijk
sche uitwijkelingen heeft Sir Samuel Hoare
gezegd, dat het van essentieel belang is. te
vermijden, dat de indruk gewekt wordt, dat
Engeland de deur openhoudt voor alle mo
gelijke immigranten. De toegang tot het
land moet echter niet geweigerd worden
aan behoorlijke aanvragers, met inbegrip
van personen, wier werk op wetenschappe
lijk, artistiek, zakelijk of industrieel gebied
van voordeel kan zijn voor Groot-Brittan-
nië.
Er moet echter aan gedacht worden, dat
zelfs bij de vrije beroepen het gevaar voor
een te groot aantal uitoefenaars niet over
het hoofd mag worden gezien, terwijl ten
opzichte van de zakenwereld en de indus
trie rekening moet worden gehouden met de
sociale en economische moeilijkheden.
Wat de naturalisatie van de vluchtelingen
betreft, was spr. niet van meening, dat de
bijzondere omstandigheden, die door den
tegenwoordigen toestand ontstaan zijn,
eenige reden bieden voor wijziging der wet
op de nationaliteit. Een dergelijke wijziging
zou in ieder geval niet aangebracht kunnen
worden zonder raadpleging der dominions.
Het lagerhuis heeft tenslotte met 210 te
gen 142 stemmen zijn toestemming voor de
indiening van 'n wetsontwerp tot naturali
satie van Oostenrijkers geweigerd, hoewel
Wedgwood een welsprekend betoog ten gun
ste van de Oostenrijksche vluchtelingen
had gehouden.
Reeds is het front doorbroken over
een breedte van twintig kilometer en
een diepte van negen kilometer voor
Huesca.
Duizenden gevangenen werden gemaakt
en de rechtschen maakten een aanzienlijke
buit van krijgsmateriaal.
De republikeinen hebben de controle over
P. J. J. van Weerlee, hebben wij gisteravond
een rondwandeling door de verschillende
leslokalen gemaakt, waar een zeer groot
aantal teekeningen en werkstukken een
ieder geval gelukt is.
Ook bij Alcaniz hebben de rechtschen hun
opmarsch voortgezet. Na hardnekkige ge
vechten heeft de voorhoede der nationaiis-
orxort "r 7 vccm-en nee*u uc vuumueue aer na. wunans-
hpt nnrierwHs rtnot rf» s varj j ten gisteren strategische posities bezet ten
on h.. p en' zoowel 1 oosten van het dorp Valdealgorfa, aan den
1-en vat7 hJï iifn f" grav®e~ i grooten straatweg, welke van Alcaniz over
werktiliiricimrti» v,nS!Jïr' Pü?'V' v Gandesa naar de Middellandsche Zeekust
Fr hestanïnoir mnron j eekenen' loopt en ongeveer 15 k.m. ten Oosten van
■iri van hei- w.JF'ILf.®?: eerstgenoemde plaats'gelegen. De verliezen
heid van het werk der leerlingen kennis te
nemen: gisteravond werd daarvan een druk
gebruik gemaakt.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijvingen:
Firma Guyt en van der Plas (Beperken
de Bepalingen). 2e W. Taat-straat 14, Kat
wijk aan Zee. Uitoefenen van het vissche-
rjibedrijf in den uitgebreidsten zin. Ven-
nrcten: J. Guyt Wzn„ T. Guyt. A. van der
F.'-ï en W. van der Plas. Katwijk aan Zee.
A de Visser en Zoon (Beperkende Bepa
lingen). Hofstraat 5. Rijnsburg. Kleerma
kerij. Vennooten: A. de Visser en J. de
Visser, Rijnsburg.
Wijzigingen:
Tieleman en Dros, Middelstegracht 107
—117. Leiden. Fabrieken van verduurzaam-
Vir 'Tev5nsmiddelen. Overleden Commissaris
W Lebret, d.d. 6 Febr. 1928.
nrma Kr. van Dijk, Zeesteeg 9 b, Kat
wijk aan Zee. Handel in hooi, stroo, aard
appelen, enz. Bijvoeging uitgeoefend be-
kiéini ^?al!?ei ■<ln het gT00t en in het
krein) en handel in zuivelproducten.
der republikeinen werden op ongeveer 2000
man geschat. Er zouden 300 mitrailleurs ln
handen der nationalisten zijn gevallen. De
weg naar Catalonië is geblokkeerd met alle
mogelijke obstakels, achter welke de repu
blikeinen gedurende de laatste dagen hun
tegenstand voorbereiden.
Gistermiddag omstreeks 12 uur is de
13-jarige H. v. d. B., wonende in de Frans
van Mierisstraat op het Gerecht tegen een
nardsteenen paal geloopen. waardoor hij
een gat in het hoofd kreeg. De Eerste
Hulpdienst vervoerde den jongen ter be
handeling naar het Academisch Zieken
huis.
Aan den Leidsche Glashandel, Firma
W. van Dam en Co., Oude Singel 174 t/m
102 alhier, werd de leverantie van het be-
noodigde glas opgedragen voor 1 fabrieks
gebouw te Gorinchem. 9 heerenhuizen te
Zeist, 1 schoolgebouw te Haarlem, 2 win
kelpanden te Zeist. 1 winkelpand te Maars-
sen, l fabrieksgebouw te Waddinxveen, 1
fabrieksgebouw te Leiden, 16 woningen te
Leiden. 6 heerenhuizen te Oegstgeest, 6
villa's te Hilversum, 2 winkelpanden te
Driebergen en 2 villa's te Bilthoven.
DE ALGEMEENE TOESTAND
Het Britsche standpunt.
De Engelsche bladen Van alle richtingen
melden, dat tusschen de ministers defini
tieve overeenstemming tot stand schijnt te
zijn gekomen ten aanzien van de hoofdpun
ten der Britsche politiek, welke als volgt
worden opgesomd
1. Engeland, heeft belang bij handhaving
van den vrede Üi dé geheele wereld.
2. Vernieuwing van de welomschreven
verplichtingen, die Engeland aangegaan
heeft, o.a. tegenover Frankrijk.
3. Handhaving van de dubbelzinnigheid
met betrekking tot de verplichtingen tegen
Tsjecho-Slowakije.
4. Handhaving van de politiek van niet-
inmenging in Spanje.
5. Afwachten ten aanzien van Duitsch
land. doch bespoedigen van de Brltsch-
Itallaansche besprekingen.
De bladen vermelden niet alleen eenstem
mig deze punten, doch ook schijnen de op
positie-organen thans niet meer te gelooven
aan meenlngsverschillen. die deze politiek
in den boezem van het kabinet zou hebben
doen ontstaan.
De „Times" geeft geruststellende berich
ten over den voortgang der onderhandelin
gen met Rome. Grandi bezocht lord Halifax.
De „News Chronicle" meent te weten, dat
Mussolini gaarne zou zien, dat nog vóór het
bezoek van Hitier aan Rome op 9 Mei een
accoord tot stand komt.
BULGARIJE
Politieke betoogingen bü een begrafenis.
De begrafenis van oudminister-presldent
Malinof was aanleiding tot het houden van
politieke betoogingen. Op ziin giraf werden
lofredes op de demooratie uitgesproken en
werd het herstel van de grondwet geëischt.
Na de plechtigheid trachtten studenten te
betoogen. hetgeen door de politie werd vef-
hinderd.
8163
(Ingez. Mod.)
politiek van den Führer is een politiek van
vrijheid en eer en van vrede. Eeen weerloos
Duitschland was een provocatie van den
oorlog; deze provocatie bestaat niet meer.
GoebbeLs besloot zijn rede met de ver
klaring: „Een volk van 75 millloen zal op
tien April aantreden. Onze oorlogskreet zal
zijn: Een volk een Rijk een leider."
DUITSCHLAND
Goebbels opent de verkiezingscampagne.
Gisteravond heeft minister Goebbels de
verkiezingscampagne voor de komende
volksstemming geopend met een rede in
het Sportpalast te Berlijn. Hij begon met
den internationalen toestand, zooals deze
twee maanden geleden was, uiteen te zet
ten. Deze tijd werd volgens spreker geken
merkt door ongekende ophitsing tegen
Duitschland.
Sprekende over Schuschnigg. zeide Goeb
bels, dat Duitschland eerlijk van plan was
vrede te sluiten, doch Schuschnigg was be
sloten, onder het mom van loyaliteit, de
overeenkomst te verbreken. In Oostenrijk
dreigde een burgeroorlog en toen greep de
Führer in. Met nadruk keerde spreker zich
tegen de bewering, dat de bevolking van
Oostenrijk zou hebben gebukt voor een
militaire dictatuur. Met klem wees hij erop
dat de regeering Seyss Inquart het Duit
sche leger heeft geroepen. Goebbels is
overtuigd, dat het Oostenrijksche volk met
overweldigende meerderheid voor het na
tionaal-socialistische regiem zal stemmen.
Vervolgens gaf Goebbels een overzicht
van hetgeen het natlonaal-socialistisch be
wind tor stand heeft gebracht. Het volks
inkomen is gestegen en hiermede ook het
verbruik. Ook net aantal huwelijken is
toegenomen en biermede het aanta! ge
boorten.
Tenslotte rette Goebbels de étappen van
de Duitsche buitenlandsche politiek uiteen, Het ontslag van het kabinet is niet aan-
dle alle elementen van den vrede zijn. De vaard; het blijft dus aan
TSJECHO-SLOWAKIJE
Versterking der Sudeten-
Duitschers.
De Duitsehe „bond van agrariërs",
heeft bekend gemaakt, dat hij zich
aansluit bij de partij der Sudeten-
Duitschers.
Hierdoor treden de vijf afgevaardigden
van den bond automatisch toe tot de
f raat ie der Sudeten-Dultschers. die reeds
44 zetels hadden, zoodat zij in het geheel
met 49 zetels de sterkste fractie van het
parlement vormen.
Dientengevolge is minister Spina, die
-reeds vanaf 1926 in de regeering zat. af
getreden.
De gevolmachigde der Duitsche bedrijfs-
liedenpartij, Alois Stenzl, verklaarde die
partij eveneens voor ontbonden.
Hü spoorde de leden zijner partij aan,
zich aan te sluiten bij de Sudeten-Duitsche
partij, onder leiding van Konrad Henlein.
Voor de Duitsche pers natuurlijk een
reden opnieuw te waarschuwen.
Zoo schrijft het „Berliner Tageblatt":
de Sudeten-Duitschers zijn thans bijna tot
op den laatsten man van hun 3'/: millioen
een gesloten eenheid geworden. Ziet ook
Praag nu nog in de paar Marxisten en
Clericalen de eenige vertegenwoordigers
der Sudeten-Duitschers?
LITHAUEN
Geen regceringscrisis.
POLEN
Beck in den Senaat.
De minister van buitenlandsche zaken,
Beek, heeft ln den Senaat in antwoord op
interpellaties een redevoering uitgesproken
waarin hij o.m. het volgende naar voren
heeft gebracht:
Wat het incident zelf betreft, zal ik kort
zijn, want ondanks het dramatische ka
rakter vormt het slechts een onderdeel van
een groot internationaal probleem. Ik zou
echter op twee punten willen wijzen. Een
soldaat van de grenswacht is gevallen. Wan
neer zijn bloed de overeenstemming tus
schen de twee naburen. Polen en Lithauen
bezegelt, zal hij zijn leven gegeven hebben
voor een edele zaak.
Ik moet vaststellen dat in den loop van de
talrijke jaren, die vooraf gingen aan de
tegenwoordige gebeurtenissen de Poolsehe
regeering geen enkele gelegenheid heeft
veronachtzaamd en alle middelen te baat
heeft genomen om de abnormale en later
gevaarlijke betrekkingen met Lithauen
beter en redelijker te maken.
Het rechtstreeksche contact langs diplo-
matieken weg was niet van toepassing tus
schen ons en Lithauen. Deze afwezigheid
van de eenvoudigste Internationale taal was
niet alleen buitengewoon gevaarlijk maar
verlamde ook de normale betrekkingen van
dagelij ksche nabuurschap tusschen onze
beide staten. Toen wij ons daarom bevon
den in de ernstige spanning der laatste
dagen, was het eerste, wat gedaan moest
worden, nagaan waar de bron zich Be
vond van deze gevaarlijke belemmering, die
goede betrekkingen met onzen nabuur on
mogelijk maakte, ten opzichte van wien wij
a priori geen enkel gevoel van vijandschap
voedden. Het antwoord op deze vraag was
duidelijk: het gebrek aan rechtstreeksche
besprekingen vormde de oorzaak van de
kwaal. De conclusie was niet minder dui
delijk: dit probleem dat beslissend wasvoor
onze toekomstige houding, moest worden
aangesneden.
Zooals gij weet. zijn op 19 Maart diploma
tieke betrekkingen met Lithauen aange
knoopt. Wij zijn bezig met de technische
werkzaamheden, die ten doel hebben er de
practische uitvoering van te verzekeren. Zoo
is de toestand op het oogenblik.
Het eenige werkelijke gevaarlijke element
zou zijn een gebrek aan goeden wil van den
kant van Lithauen. Ik wil echter niet ver
onderstellen dat in de nieuwe phase der
betrekkingen tusschen Polen en Lithauen
wij voor dit gevaar zouden kunnen komen
te staan. Wij zouden in ons verleden een
groot aantal elementen kunnen vinden, die
invloed zouden kunnen uitoefenen op een
welwillende bestudeering van het Poolsch-
Lithausch probleem. Laat ons echter het
verleden historie laten blijven. Van het
standpunt der tegenwoordige werkelijkheid
zal het voldoende zijn eenvoudig te con-
stateeren, dat het Lithausche volk ziin
eigen staat geschapen heeft en dat dat zijn
goede recht is. Zoo is het ook met het recht,
dat het Lithausche volk heeft de politiek te
voeren, die het wil, op voorwaarde echter,
dat dit werkelijk zijn eigen politiek is. En
wanneer wij erin slagen onze nabuursch?o-
pelijke betrekkingen te vestigen on de
grondslagen van een wederkeerige we'".':l-
lendheid en van de eerbiediging der alge
meen in het internatinoale leven aan
vaarde normen en gebruiken, zal Poien dit
zeker met een werkelijke voldoening be
groeten. In dien zin is de weg geopend.
2—1
