Huil tegen de isolatie [Wat gaf den doorslag tot Hitiers ingrijpen te Weenen? Weenen herkrijgt zijn beeld van allen dag Vijfduizend personen vragen naturalisatie LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 18 Maar! 1938 Derde Blad No. 23920 79 ste Jaargang Hij zou een groote legitimistische actie op het spoor gekomen zijn Schuschnigg voor en na Berchtesgaden Hoe met de Schilling? RHEUMATIEKLIJDERS Amerika moet zich wapenen en kan niet geheel afzijdig blijven staan Critiek der Eerste Kamer Onze Berlgnschc correspondent had in de Duitsche hoofdstad een belangrijk onderhoud met cfen Oostenrijker, die tijdens het bewind van Dolfuss in Weenen een zeer vooraanstaande positie heeft bekleed en die sindsdien de gebeurtenissen in Weenen op den voet bleef volgen. Deze politicus heeft in het onderhoud waarvan men hierbü het verslag vindt afgedrukt een belang wekkend overzicht gegeven van de omstandigheden, welke de Duitsche politiek inzake Weenen de laatste weken zoo aanzien lijk hebben geactiveerd. Het interview zal opheldering ver schaffen over veel, wat ten aanzien van den „Anschluss^ tot nogtoe in duister bleef gehuld. Onze Berlijnsche correspondent schrijft ons d.d. gisteren: Daar de diepere oorzaak van Hitler's doortastend optreden tegenover Oostenrijk zorgvuldig verzwegen wordt en niemand eigenlijk precies weet. wat hienoe den stoot heeft gegeven, hielden wij het voor juist, od informatie uit te gaan bij Oostenrijkers, die den gang van zaken uit persoonlijke rvaring kunnen. WK zijn hierdoor in staat om een alleszins getrouw beeld e te geven van wat zich de laatste maanden achter de coulissen heeft afgespeeld. Verschillende feiten, welke zich kort na elkander afspeelden en den Führer ter oore kwamen, hebben er Hitier aanleiding toe zegeven, dat hij den 4den Februari 1938 zijn tactiek in de bultenlandsohe politiek, peciaal zijn optdeden tegenover Oosten rijk, grondig Is gaan wijzigen. Als RKks- mlnister van Buitenlandsche Zaken volgde Von Neurath ten opzichte van Weenen een politiek van toenadering en verzoening en z.as hK erop uit. ten opzichte van 'Schusch nigg zoo tegemoetkomend mogelijk te zün. Een drietal feiten deed Hitler tenslotte echter inzien, dat er op die manier geen positief resultaat zooals hij dat wenschte bereikt zou kunnen worden. Actie van legitimisten. Op initiatief van den Oostenrijkschen Generalen Staf was de Duitsch-Oostenrijk- szhe grensbewaking de laatste weken be langrijk verscherpt en toen dit Hitier ter oore kwam. was hK ten zeerste verbitterd. Want dit feit bevestigde het al vroe ger rondloopend gerucht, dat zich onder de hooge officieren van den Generalen Staf velen bevonden, die in hun hart legitimisten waren en het herstel der Habsburgschc monarchie wenschten te ondersteunen. Van aansluiting bij Duitscbland wilde men in deze toon aangevende kringen niets weten en de nagestreefde toenadering tusschen beide landen zou hierdoor dus slechts belemmering en tegenwerking kunnen ondervinden. Ongeveer terzelfder tyd kwam den Führer ter oore. dat vooraanstaande Oos- tenrijksche legitimisten in alle stilte con tact hadden gezocht met Frankrijk. Men noemde ons de namen van Oostenrijksche officieren, die over eventueele samenwer king tussohen Frankrijk en Oostenrijk met Fransche politici van gedachten hebben gewisseld Deze brieven getuigden op on weerlegbare wijze van conspiraties met Frankrijk tegen Duitschland en het ligt voor de hand. dat ook dit feit ertoe heeft bijgedragen, om Hitler's zienswijze ten op zichte van Oostenrijk te veranderen. Wat den doorslag gaf. Den doorslag gaf tenslotte het feit. dat de overeenkomst, welke Duitschland 11 Juli 1936 met Oostenrijk had aangegaan, niet op de voorgeschreven wijze werd uit gevoerd. Men zal zich herinneren, dat Von Papen 4 Februari 1.1. vrij plotseling en. naar men ons verzekerde, op tamely k bruuske wijze naar Berhjn geroepen werd. Weldra hoorde men vertellen, dat hij als bijzonder gevolmachtigde van den Führer te Weenen zou worden vervangen door luitenant-kolonel Von Kriebel. Zoover is het inmiddels, niet gekomen, want Von Papen is opnieuw naar Weenen vertrokken, om zich met Schuschnigg en Seyss Inquart in verbinding te stellen. (Van onzen specialen verslaggever.) Weenen, Donderavond, per telefoon. Hét beeld van Weenen zooals het van daag baadde in de fonkelende zomerzon en het normale zakenleven op straat, we zen er duidelijk op. dat Weenen weer zijn oude aanzien herkrijgt. Men is al gewend geraakt aan de Duitschers en naar het aflossen van de schildwachten voor de ho tels aan den Ring blijft thans büna nie mand meer staan kijken. Het dagelijksche leven herneemt weer zyn loop en men moet bewondering hebben voor de char mante sportiviteit, waarmee de Oostenry- ker zich aanpast aan al het nieuwe en al het andere. Er moet intusschen nog heel wat gere geld worden en talrijke conferenties vin den nog voortdurend plaats, voornameiyk in de hotels, tusschen de Duitsche autori teiten en de ex-Oostenryksche dito's, ten einde ai de nieuwe maatregelen af te kon digen en ze zoo soepel en voortreffeiyk mogelijk te laten werken. En de Weeners zijn er de menschen niet naar om het zich noodeloos moeilijk te maken. Alom be speurt men. dat zij naar beste weten trachten mee te werken om den natuurlUk nog zeer verwarden toestand, zooveel mo gelijk te egaliseeren. Daarin zyn de Wee nersWeeners gebleven! Hun lucht hartigheid hebben zij door deze inrgij- Pende veranderingen niet verloren en men vacht rustig met een groote dosis opti misme thans allerwege, welke van de vele schoone beloften er nu in vervulling zullen gaan. Men kon heden voor het eerst iets van teleurstelling bemerken by verschillende Oostenryksche nationaal-socialisten, die moesten ervaren en nog gereede angst daarvoor koesteren, dat Duitschers in hun Plaatsen worden aangesteld. Het spreekt vanzelf, dat deze menschen hun principes met verloochenen en de aangekondigde volksstemming .liet ten ongunste zullen beïnvloeden. Maar, wanneer men vertrou- veiyk spreekt met verschillende van de trouwe aanhangers der beweging, dan blijkt wel. dat zy een dergeiyk ingrijpen den vorm van annexatie toch eigenlykniet hadden verwacht en ook niet verlangd. Intusschen zyn kenneiyk alle thans ge nomen maatregelen erop gericht om de stemming van 10 April e.k. een zoo groot mogelyk succes te doen zijn en wat dit aangaat behoeven de nationaal-socialis- tische bewindvoerders waariyk niet in on gerustheid te verkeeren. Vandaag zyn de verschillende bioscopen van de groote na- tionaal-socialistische propagandafilms voor zien. De groote zaken en bedryven wor den gestimuleerd, het personeel een halve maand salaris extra uit te betalen, en zoo is men erop uit om het gewyzigde regime populair te maken. Het brengt uiteraard ook een drukkere nering met zich mee. omdat in de stad tailooze soldaten hun geld verteren. Wel iswaar hebben zy van hun zakgeld van 1 Schilling per dag niet veel te missen, maar ieder pikt er toch een graantje van mee, terwyl de officieren uit een wat ruimere beurs tasten en van de autoriteiten kan men zeggen, dat zij het geld nogal laten rollen. De taxis zyn hier zeer goedkoop en altijd te vinden en zy hebben druk werk. Ook in de winkels is de opleving wel de- gelyk merkbaar. Ik sprak verschillende winkeliers, die profiteeren van het feit. dat de buitenlanders niet meer dan 20 Schilling over de grens mee mogen nemen, en die gaan nu maar voor het restant van hun financiën winkelen en inkoopen doen. Toch is het met die Oosteryksche Schil ling nog een raar geval! Wanneer men hier f. 10 wisselt, of via de posterijen uit het buitenland geld ontvangt, wordt de Schilling tegen een koers van 36 centen omgerekend. Maar de Hollanders, die hier na de annexatie zyn aangekomen en Schillingen hebben meegebracht, betaal den daarvoor niet meer dan 20 cent en soms nog minder. Voor die laatsten is het hier een luilekkerland! maar voor de anderen is alles peperduur. Hoe nu pre cies het monetaire vraagstuk zal worden opgelost, weet nog niemand. Men schynt zich nog steeds te beraden. Vanavond sprak ik hier een der hoogste K.L.M.- cfficials, die speciaal naar Weenen toe gekomen was om uit te vinden bij de Oos tenryksche My„ op welke wijze men be dragen zou kunnen verrekenen, hetgeen verband houdt met het thans zeer om vangrijke passagiersvervoer van hieruit naar ons land. Alle machines, op dezen dienst, zijn al ongeveer tot half April vol geboekt. Wie hier vlug weg wil, behoeft het per vliegtuig niet te probeeren! Dageiyks worden reeds twee a drie extra toestellen naar ons land ingelegd, hetgeen nog on voldoende blijkt voor het groote aantal passagiers. Er zyn veie buitenlanders, waaronder naai- ik verneem ook heel wat Hollanders, naar hier gekomen om vaste goederen te koopen. In de kringen der autoriteiten lacht men om deze speculatiezucht en men laat duidelyk blyken, dat men niet van plan is, om voor weinig geld het oude Oostenryk te laten opkoopen. Ongetwy- feld zuilen daartegen maatregelen worden genomen. Opmerkeiyk is. dat vele groote hotels, ook die waarin de Führer. de Generale Staf en de officieren hun intrek hadden genomen, thans voorzien zyn van borden, Hij schynt op het juiste oogenbiik gekomen te zijn, want beide Oosten rijksche staatslieden lagen met eikaar overhoop, doordat hun meening ten opzichte van de toenadering tot Duitschland al sterker en sterker uit eenliep. Dit verschil van mcening liep zoo hoog, dat Seyss Inquart zijn ont slag indiende en met verlof op reis ging. Von Papen deed wat binnen zyn ver mogen lag om Schuschnigg tot een per soonlijk onderhoud met den Führer over te halen en het gevolg hiervan was. de ontmoeting op den Obersalzberg van 13 Februari 1938 Uit dit feit. dat de eerste besprekingen op dien historischen Zondag ongeveer vier uur geduurd hadden, kon reeds worden afgeleid, dat het heel wat inspanning heeft gekost, om den Bondskanselier tot een radicale wijziging van zijn totdusver ge volgde politiek over te halen. Dc overeenkomst van Berchtes gaden. Men zal zich herinneren, dat na den middagmoaltyd hooge officieren der Duit sche Weermacht aan het gesprek deelna men en tenslotte kwam men tot een over eenkomst welke schrifteiy.k moes. worden vastgelegd Staatssecretaris Schmidt en Von Neurath's opvolger. Ryksminister Von Ribbentrop hebben hieraan meegewerkt en tenslot-e kwam men tot een overeen komst, welke door Schuschnigg niet slechts geaccepteerd, maar tevens onder teekend is. Schuschnigg zoo verzekerde men ons heeft toen gecapituleerd en had hy niet willen toegeven dan had hii kunnen afdanken als Bondskanselier. Weldra bleek uit de berichten uit Weenen, dat hij zich niet hield aan de afspraak. Hij saboteerde de eenmaal onderteekende afspraak en toen HiÜer door een speciaal hiertoe gevolmach tigde ervoer, wat er in Weenen gaande was, nam hy het besluit, dat tenslotte den doorslag gegeven heeft. Want onder geen omstandigheden zou hij het door Schuschnigg voorgeschreven plebisciet hebben geduld. De door den Bondskanselier voorges.elde „Volksbefragung" was volgens Hitier een verraad van wat men te Berchtesgaden met eikaar was overeengekomen. De meerderheid van het volk. De overgroote meerderheid van het Oos tenryksche volk stond trouwens allang niet meer achter Schuschnigg en het ver langen naar Hitier als Führer van een ..Groot-Duitschland" nam met den dag toe. Plotseling begonnen de demonstraties der Oostenryksche nationaal-socialisten en deze namen niet slechts te Graz zulk een omvang aan, dat Schuschnigg zyn dwaling begon in te zien. Na overleg met bondspresident Miklas wilde hü het ple bisciet voorloopig uits'eilen. maar ook dit hielp niet meer en inmiddels had Sey.;s Inquart reeds de hulp van Duitschland ingeroepen. DOE UW KUUR Met Urodonal heeft U nimmer een overproductie van URINEZUUR. 7879 BESTE RHEUMATIEKMIDDEL Bij ëpothekers en drogu'cn. (Ingez. Med.) waarop te lezen staat, dat de bedryven gereorganiseerd zyn en onder arische lei ding zyn komen te staan. Wonderlyk ge noeg is dat ook het geval met Hotel Im perial. dat, zooals men weet. het tydelyk verblyf van Hitier geweest is. De betref fende borden zyn vandaag pas aange bracht, uit welke omstandigheid men ge neigd zou zijn af te leiden, dat de hoog ste Duitsche autoriteiten in een nlet- arisch hotel hebben gelogeerd!! De buitenlanders hier beyveren zich, zoo spoedig mogelyk zichzelf te voorzien van strikjes, lintjes en vlaggen in de na tionale kleuren van hun land, hetgeen overigens zeer begrypelyk is, omdat ieder, die hier zonder hakenkruis rondloopt, al heel gek wordt aangekeken. De Wiener Messe vertoonde vandaag een zeer lusteloos beeld. Zakenlui waren nage noeg niet aanwezig, zaken werden vrywel niet gedaan. Men zat en praatte maar wat. In de kranten staan intusschen steeds meer advertenties van zaken, hotels, thea ters. die te koop worden aangeboden. De reisbureaux hebben het drukker dan ooit, maar het betreft hier voor een groot deel ook lieden, die van alles willen weten, waarop geen mensch antwoord kan geven. Alleen de Engelschen behouden hun spreekwoordelyk flegma. Zy ryden rustig door naar de Wintersport en kyken alleen wat bevreemd naar de stramme parade passen, naar ne hakenkruisen, naar de schildwachten en naar de veelvuldig voor den Hitlergroet opgeheven armen. Overi gens doen ze alsof er niets gebeurt of ge beurd is. En alleen de Engelschen kun nen zich blyven permitteeren, geen vlag getje te dragen, want zij verstaan eenvou dig niet, wat men hen eventueel mocht zeggen. (Nadruk verboden.) De Amerikaansche Staatssecretaris Cor- dell Huil heeft gisteren te Washington het woord gevoerd voor de leden der „National Pressclub", waarbij hij over de buitenland sche politiek der Vereenigde Staten zeide: Cordell Huil. .Door instinct en traditie is ons land tydens zyn geheele geschiedenis oprecht toegedaan geweest aan de zaak van den vrede. Binnen de grenzen, opgelegd door den tijd en de omstandigheden, hebben wij er ernstig naar gestreefd ons te kwijten van de verantwoordelykheden als lid der familie van naties, door den vrede te be vorderen. Wij hebben vast geloofd aan de heiligheid van verdragsverplichtingen en hebben getracht dit geloof in toepassing te brengen by onze buitenlandsche 'betrek kingen. In samenwerking met alle andere naties hebben wij plechtig de verplich ting aangegaan niet onze toevlucht te zullen zoeken tot geweld als instrument voor onze nationale politiek. Dit alles geeft ons het moreele recht onze diepe bezorgdheid uit te spreken over de toe neming der wetteloosheid, de groeien de veronachtzaming van verdragen, het vaker voorkomen van geweldpleging en tal van andere onheilspellende ten denties, die opkomen in de sfeer der internationale betrekkingen. Na gerefereerd te hebben aan de reeds zoo vaak herhaalde verzekering, dat het niet de bedoeling is de Amerikaansche bur gers en belangen in China in den steek te laten, hield Huil staande, dat het afstand doen van rechten en te dulden, dat belan gen verloopen met het oog op de feitelijke of dreigende schending in eenig belangrijk gebied der wereld, slechts een veronachtza ming van de wet en de grondbeginselen der mternationale orde kan aanmoedigen en aldus bydragen tot de onvermydelyke verbreiding der anarchie over de geheele wereld. In de wereld, waar het regiem van geweld nog niet definitief door het regiem van de wet is verdrongen, is het de plicht van een groote natie gewapende strijdkrachten te handha ven. welke berekend zyn voor de taak der landsverdediging. Geen politiek zou rampspoediger zijn dan wanneer een belangrijke natie er in zou tekort schieten op de juiste ma nier te wapenen, wanneer de interna tionale wetteloosheid hoogtij viert. Wat vandaag over de geheele wereld het meest op het spel staat, is de toekomst van fundamenteele beginselen, die den grond slag moeten vormen voor de internationale orde tegenover de internationale anarchie. De wereldschokkende ontwikkeling in de laatste jaren en de plotselinge gebeurte nissen in de afgeloopen weken geven een tragische demonstratie hoe snel de besmet telijke bron van verdragsschending en ge wapend geweld zich van het eene gebied naar het andere verbreidt". Huil zeide, dat een afzijdig blyven staan, onontkoombaar de geheele wereld terug zou brengen tot den toestand van middeleeuwschen chaos en toestanden, werwaarts eenige deelen van Oost en West zich reeds bewegen. Dat is het lot. waarin de verblinde iso- lationnisten tot het uiterste de Vereenigde Staten en de wereld zouden willen storten. De vraag is voor het oogenbiik of de leer van het geweld opnieuw zal worden ont troond of dat deze en andere vredelievende naties ononderbroken hetzij aiieen of in samenwerking, zullen werken aan de be vordering van den vrede en het behoud van wet, orde, moraliteit en rechtvaardig heid als onschokbare bases der geciviliseer de internationale betrekkingen. Wy zouden, indien ons dat mogelyk ware. ons met een dergelyke houding kunnen verzoenen, het geheele vraagstuk onzen vug kunnen toekeeren en de verantwoorde lijkheid. by te dragen tot zyn oplossing, van de hand kunnen wKzen. maar laat ons geen illusies hebben over hetgeen een der gelijk optreden voor ons als natie zou medebrengen. Wij kunnen ons onttrekken aan de deelneming aan de wereldaangelegen- heden, maar wij kunnen ons niet aan de wereld zelf onttrekken. Isolatie is geen middel tot veiligheid, doch een vruchtbrengende bron van onveilig heid. Wy willen op de wereld in vrede leven, waarbij de krachten van het militarisme, territoriale agressie en internationale anarchie in een woord afschuwelyk. weer zinwekkend en onduldbaar zijn jegens het geweten der menschen, waar de leer van orde onder de wet krachtig is gevestigd, waar niet langer een code van moraliteit, eer. rechtvaardigheid en fairplay bestaat voor het individu en een geheel andere code voor de regeeringen en volken. Wy wenschen te leven in een wereld, waarin vruchtdragende constructieve inter nationale betrekkingen kunmen dienen ais middel om over de geheele wereld de voor- cieelen te zaaien van stoffelijken, geeste- iyken en zedeliiken vooruitgang van den mensch en te dien einde zullen wy voort gaan volledigen en oprechten steun te ver- leenen aan dé fundamenteele princioes, dio den grondslag vormen der internationale orde en voortgaan waar ook noodig, en op iedere uitvoerbare en vreedzame wyze, samen te werken met andere naties, die worden gedreven door dezelfde wenschen en dezelfde doelen beoogen. Slechts door onze redelyke bijdrage te leveren aan de stevige vestiging van een wereldorde, gebaseerd op de wet. kunnen wij. aldus besloot Huil zyn verklaring, het probleem van onze eigen veiligheid in het juiste perspectief houden en ons aldus van onze verantwoordelykheid jegens ons zelf kwyten. Vergrooting der werkloosheid gevreesd. Blijkens het voorloopig: verslag: der Eerste Kamer over een aanbal ontwer pen van wet. houdende naturalisaties, vestigden eenige leden er de aandacht op. dat daarbij in behandeling: werden genomen tien voordrachten, strekkende tot naturalisatie van tweehonderd per sonen, met hun gezinnen, dus in feite ongeveer duizend personen te zamen. Deze leden nu achten het onmogelijk, in den korten tijd, die daartoe ter be schikking stond, zich voldoende om- vrent de voor naturalisatie voorgedra gen personen op de hoogte te stellen. Voorts maakten zij er op opmerk zaam, dat ongeveer vijf en veertig ontwerpen van soortgelijke strekking op afdoening wachten, hetgeen betee- kent dat eerlang bijna tegelijkertijd meer dan vijfduizend personen in het Nederlandsche volksverband zullen wor den opgenomen. Van een voorgezette opneming van zoo groote massa's vreemdelingen duchtten de hier aan het woord zijnde leden hei ge vaar. dat zulks belangrijke veranderingen zal teweegbrengen in de ethnologische sa menstelling van het Nederlandsche volk. Zii achtten dit ook in strijd met het Ko ninklijk woord: ,,Wij willen ons zelf zijn en blijven". Bovendien zal. naar de meening van deze leden, de werkloosheid van de oud- Nederlandsche bevolking er door worden vermeerderd en dientengevolge een deel dier bevolking cot emigratie zijn genoopt. Een en ander leidt, dus betoogden zij, tot de slotsom, dat in het vervolg slechts voor naturalisatie in aanmerking mogen worden gebracht gewezen Nederlanders en voorts zoodanige vreemdelingen, met de toelating van dewelke tot het Nederlander schap het belang van volk en staat wordt gediend. Andere leden verklaarden, met dit betoog in menig opzicht niet te kunnen instem men. Zü maakten de opmerking, dat reeds op 14 December II. de Tweede Kamer de ontwerpen had aanvaard en dat derhalve aan de Eerste Kamer tijd te over is gelaten om zich te vergewissen van den inhoud ervan. Wat aangaat de reden, waarom zoovele naturalisatieontwerpen tegelijk aan de Staten Generaal zijn voorgelegd, daarop heeft, dus betoogden de hier aan het woord zijnde leden, de minister op alleszins be vredigende wijze bescheid gegeven. Die reden toch is gelegen in de omstandigheid, dat ten depaxtemente op het stuk der naturalisaties een groote achterstand was ontstaan, welke door versterking van per soneel is ingehaald. Het thans aanhangige aanzienlijk aantal naturalisatie-voorstellen, is dan ook als exceptioneel te beschouwen. Onjuist achtten zii ook. in dezen te ge wagen van ..zoo groote massa vreemdelin gen". die in het Nederlandsche volksver, band zouden worden opgenomen, omdat velen, zoo niet de meesten. der voorgedra genen reeds geruimen tijd ten onzent zijn gevestigd en ingeburgerd en zich inderdaad Nederlander gevoelen en zich als zoodanig beschouwen. Mocht het wijders den leden, het eerst aan het woord, zijn te doen om. door natu ralisatie te weigeren, belangrijke verande ringen in de ethnologische samenstelling van het Nederlandsche volk te ontgaan en derwijze te waken voor de zuiverheid van ras. bloed en stam. dan zouden de hier aan het woord zijnde leden daartegen willen inbrengen, dat dergelijk streven, nog daar. gelaten de waarde ervan, door zoodanige weigering toch niet zal zijn te verwezen lijken Men maakt zich daaromtrent illu sies. die op teleurstelling moeien uitloopen. vergetende de zeer gemengde samenstel- ling van ons volk. Ook het daarbij aange- j baalde Koninklijke woord achtte men hier weinig op zijne plaats. De sVIing, dat de toeneming van het aantal na uraüsaties de werkloosheid onder de oud-Nederlandsche bevolking zou ver meerderen. achtte men in strijd met de feiten, vermits voorwaarde voor naturali satie is. dat de aanvrager in zijn onder houd kan voorzien derhalve vermogend is. dan wel een beroep uitoefent, dat hem een bestaan verschaft. r>e naturalisatie zelve heeft derhalve geenerlei werkverelaatsing tot gevolg. Wat beti^efi de onderscheidene voor drachten in het bijzonder, zoo werden daartegen nagenoeg geen bezwaren inge bracht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 9