STADSNIEUWS
De verlenging van den eersten
oefentijd
Lichting 1938 blijft onder de
wapenen
79sfe Jaargang
WOENSDAG 16 MAART 1938
No. 23918
Hoogste landsbelang noopt er toe
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Waarheen gaat het 4de regiment infanterie?
De uitbreiding der
Doelenkazerne
Beroep op de natie
Geoefende lichting dient
ter grensbeveiliging
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht:
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
"Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f.2.35
per week -.f.0.18
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mni).
Naar aanleiding van het gisteravond
door den minister-president bekend
gemaakte regeeringsbesluit tot verlen
ging van den oefentijd voor de thans
onder de wapenen zijnde lichting tot
elf maanden, hebben wij hedenmorgen
den garnizoenscommandant, overste C.
de Iongh de commandant van 4 R.I.
overste H. D. Buurman,, vertoeft mo
menteel met het regiment voor oefe
ningen te Ede de vraag voorgelegd
tot welke consequenties dit besluit voor
het Leidsche garnizoen zal leiden.
Overste de Iongh deelde ons mede nog
geen Instructies te hebben ontvangen, zoo
dat hij zich slechts kon uitspreken in per
soonlijke gissingen.
Hij achtte het niet onmogelijk, dat het
onbereden gedeelte van 6 R.V.A., dat in
Juni a-s/'zijn dienstverband zou beëindi
gen. behoort fot de groepen van dienst
plichtigen. waarop de door dr. Colijn aan
gekondigde maatregel niet van toepassing
zal zijn.
Overste C. de Iongh.
De groote moeilijkheid schuilt hier ter
slede bij het 4de regiment infanterie,
waarvan het eerste deel der lichting
1938 op 25 Maart a.s. met groot verlof
zou vertrekken, waarna de tweede
ploeg *egi-n April zou opkomen.
De Morschpoortkazerne is er niet op be
rekend om beideploegen gelijktijdig te
huisvesten.
Zooals wij onlangs meldden, worden op
diverse plaatsen in ons land kazernes ge
bouwd. welke na 1 Maart 1939 de militai
ren. die in hun garnizoenen een eerste
opleiding van 5Vt maand zullen hebben
genoten, als tweede bataljon moeten ab-
sorbeeren. Uit den aard der zaak is deze
ruimte door de vervroegde toepassing der
voorgenomen maatregelen thans niet be
schikbaar.
Waar de Morschpoortkazerne onmoge
lijk allen kan bevatten en er boven
dien voor twee ploegen niet voldoende
instructie-personeel zou zijn, is het te
verwachten aldus overste de Iongh,
dat de eerste ploeg toch aan de grens
wordt gedetacheerd, zooals pas het
volgende jaar zou geschieden.
Waarschijnlijk wordt zij dan onderge
bracht in bestaande gebouwen, gedu
rende den zomer wellicht in tenten
kampen, of dergelijke. Waarheen dit
tweede bataljon van '1 R.I. zal worden
gedirigeerd, is nog evenmin zeker; van
andere zijde vernamen wij, dat daar
voor nog steeds Weert officieel is aan
gewezen. De beslissing dienaangaande
wordt eiken dag venvacht.
Tenslotte vroegen wij overste de Iongh
:3ar den stand van zaken aangaande de
:rorgenomen uitbreiding der Doelenka-
Wne. Deze plannen, aldus onze zegsman,
«vinden zich in een vergevorderd stadium
Jan voorbereiding. De werkzaamheden zul-
■!n wel spoedig beginnen, want de geheele
verbouwing moet voor het einde van dit
jaar klaar zijn.
De totale kosten zullen rond f. 200.000
bedragen.
Het gebouw der vroegere Coöperatieve
Keuken wordt geheel verbouwd en zal
worden ingericht tot regimentsbureel. Aan
de singelzijde wordt een groote loods bij
gebouwd, welke gelijkvloers bestemd is
voor berging van materieel en op de ver
dieping logies biedt voor een batterij ter
sterkte van 129 man.
De bestaande gebouwen, waarin momen
teel drie batterijen zijn ondergebracht,
behoeven er in de toekomst dan slechts
plaats te bieden aan twee.
Voorts zullen ook diverse zolders boven
de stallen worden ingericht voor logies en
zal op de cour een nieuwe keuken worden
gebouwd.
J. »I. VAN DER MOOLEN t.
Een oprecht dierenvriend.
Geheel onverwacht, na een korte onge
steldheid, is in den leeftijd van 52 jaar
Johannes Marinus van der Mooien heen
gegaan.
Vele dierenvrienden zullen daardoor
diep getroffen zijn. Reeds een twintigtal
jaren geleden, toen hij nog in den dienst
der posterijen stond, hield hij zich bezig
ln den Kinderbond liefde voor het dier te
wekken. Toen hij gepensionneerd werd,
kon hij zich ten volle aan zijn liefdeswerk
wijden. Langen tijd is hij de drijvende
kracht van de Leidsche Geitenfokveree-
niging geweest. Niets was hem te veel; hij
organiseerde tentoonstellingen, stalkeu-
ringen, lezingen, kinderfeesten, nam zit
ting in het provinciaal bestuur van de
vereeniging, trok er op uit om zieke die
ren te helpen en bijna steeds zoo, dat de
kosten grootendeels voor zijn rekening
kwamen. Hij was een door en door goed
inensch. Hoe gaarne zouden vele dieren
vrienden gezien hebben, dat hij. die pas
met groot succes examens daarvoor had
afgelegd, nog lange jaTen in den dienst
der liefde voor het dier had mogen
arbeiden.
Hij ruste in vrede.
Op uitnoodiging van de Organisatie
van Natuurphilosophische en Technologi
sche Faculteiten in Nederland zal prof. sir
d'Arcy Thompson uit St. Andrews een aan
tal lezingen houden.
Sir d'Arcy spreekt Maandag a.s. hier ter
stede.
De gebeurtenissen van de laatste dagen in het buitenland heb
ben ook op het Nederlandsche volk een diepen indruk ge
maakt, zoo begon Dr. Colijn gisteravond zijn radiorede over
beide zenders. En hij vervolgde:
Want al is het nu zoo, dat geen onmiddellijk oorlogsgevaar
dreigt, al mag men er voor danken, dat ook deze wolk voorbij
dreef zonder ravage over ons werelddeel aan te richten, het is
niettemin juist wat de Engelsche minister-president gisteren in
het Lagerhuis getuigde, dat de jongste gebeurtenissen een
effect moeten hebben, dat men thans nog wel niet met nauw
keurigheid bepalen kan, maar dat toch hierop neerkomt, dat
het gevoel van onzekerheid en onveiligheid in Europa in sterke
mate verhoogd is.
Juist is ook wat de heer Chamberlain
opmerkte, dat men zich weliswaar be
hoort te onthouden van haastige be
sluiten en van achtelooze woorden,
maar dat zulks niet mag leiden tot
veronachtzaming Van de noodzakelijke
voorzorgen.
Het is niet voor het eerst, dat ook
de Nederlandsche regeering zich ver
plicht achtte om rekening te houden
met de politieke spanningen om ons
heen en om de voorzorgen te treffen
die noodig werden geacht.
Het feit, dat wij niet het geheele
jaar door de beschikking hebben over
geoefende militairen noopte reeds één
maal nu 2 jaren geleden tot een
buitengewone voorziening van tijde-
lijken aard. Daarna heeft de regeering
een wijziging van ons legerstelsel in
overweging genomen, dat er op gericht
was deze zwakke stee in ons defensie-
stelsel te doen verdwijnen en in ge
meen overleg met de Staten-Generaal
is de wet van 21 Februari 1938 tot
stand gekomen, waarbij de duur van
de eerste oefening voor de Infanterie
van 5'/! maand tot XI maanden werd
verlengd. De aldus gewijzigde dienst
plichtwet is 5 Maart j.l. in werking
getreden en daardoor is de weg ge
baand om het geheele jaar te kunnen
beschikken over eene, zij het niet zeer
sterke, voldoend geoefende troepen
macht. die in staat is het eerste ver
zet te bieden tegen aantasting van
ons grondgebied.
Tot nu toe waren er vele maanden
in het jaar. dat geen enkel verzet te
gen plotselinge verrassingen mogelijk
was. In het licht van het zeer snelle
verloop van militaire acties als thans
mogelijk bleek mag zulk een toestand
onder de huidige omstandigheden
geen dag langer bestendigd worden.
Het is daarom, dat de regeering be
sloten heeft gebruik te maken van de
bevoegdheid, die zij krachtens de ge
wijzigde dienstplichtwet bezit, om den
verlengden eersten oefentijd te doen
geiden voor de lichting 1938, dus ook
voor dat deel er van, dat in het begin
van October 1937 voor eerste oefening
onder de wapenen is gekomen.
Het gevolg hiervan is derhalve, dat
dat deel der lichting 1938, dat 25
Maart a.s. met groot verlof naar huis
zou Zijn teruggekeerd, na dien datum
onder de wapenen zal blijven.
Aanvankelijk was dit de bedoeling
der regering niet. Zij hoopte, om al
lerlei redenen, dat zij de verlenging
van den eersten oefentijd eerst zou
behoeven toe te passen op de lichting
1939, waarvan het eerste deel in Oc
tober as. onder de wapenen moet
komen. De omstandigheden dwingen
ons thans cat voornemen prijs te ge
ven. De hoogste belangen van het land
nopen daartoe. Voor sommigen zal dit
regeeringsbesluit ongetwijfeld een te-
teurstelling zijn. maar ook zij zullen
begrijpen, dat de aigemeene politieke
toestand niet toelaat om op-zien ko
men te spelen, ook zij zullen inzien,
dat het treffen van voorzorgen in de
zen tijd niet mag worden nagelaten.
En voor het overige ligt het in het
voornemen van den minister van de
fensie om met ernstige persoonlijke
belangen met inbegrip van die van
verwanten, zooveel als 's lands belang
toelaat, ter dege rekening te houden.
Ten slotte doe ik een beroep op het
geheele vaderland om kracht te toonen
door rustige aanvaarding van wat
noodzakelijk is. En ik besluit met de
bede, dat de Almachtige God ons we
relddeel en daardoor ook ons vader
land behoede voor een nieuw Arma
geddon.
(Armageddon, ontleend aan de Open
baring van Johannes (16 16), waar het
de plaats is van den eindstrijd tusschen
de machten van het goed en het kwaad,
werd vooral in Engeland gebruikt als uit
drukking ter aanduiding van het gruwe
lijke van den wereldoorlog. Red.)
De legering van onze troepen niet
gemakkelijk.
Eventueel zal inkwartiering
plaatsvinden.
Door den plotseling genomen maat
regel om den eersten oefentijd van de
lichting 1938 te verlengen is het uit
gesloten. dat de nieuwe lichting gelijk
tijdig met de lichting, welke thans
onder de wapenen is. in de bestaande
kazernementen kan worden onderge
bracht.
Maar ook al zou zulks kunnen, dan
zou dit tooh niet geschieden, omdat het
legerbestuur thans in staat is de nu ge
oefende oude ploeg van 1938 die einde
Maart met groot veriof zou zijn ver
trokken. zooveel mogelijk te bestemmen
voor hetzelfde doel als waartoe de ge
oefende manschappen van de lichting
1939 in het jaar 1939 zouden worden
bestemd. nJ. ter verzekering van de
grensbeveiliging.
Daarbij doet zich thans de vraag
voor hoe de kazerneering van deze
manschappen zal moeten geschieden.
Terwij! er alle tijd is om voor de lich
ting 1939 de hiertoe noodige maat
regelen voor te bereiden, is zulks thans
uitgesloten en zullen thans tijdelijke
maatregelen moeten worden genomen
om de manschappen behoorlijk ter
plaatse onder tc brengen.
Voor deze tijdelijke maatregelen is,
naar wij nit goede bron vernemen, de
medewerking ingeroepen van de ver
schillende departementen van algemeen
bestuur, die plaatselijk wellicht gebou
wen hebben, welke op korten termijn
in gereedheid zouden kunnen worden
gebracht. Voor zoover dit nog niet vol
ledig kan geschieden, zal tijdelijk met
inkwartiering worden volstaan.
De bedoeling is, dat omstreeks 28
Maart de troepen naar de verschillende
plaatsen zullen vertrekken, omdat met
I April de nieuwe ploeg onder de wa
penen komt en de kazernes dan zullen
moeten zijn ontruimd.
DE „LUISTERVINKEN" ALS
„ZANGVINKEN".
Geslaagde A.V.R.O.-zangavond.
reeds in vele plaatsen van ons
,?et k geweest, verzamelde Ja-
jlamel Sisteravond ook hier en wel in
de Stadszaal, een schare Leidsche luister
vinken om met hen een aantal liederen
in te studeeren, die later op den avond
met succes zijn uitgezonden. Hoezeer Jacob
Hamel er den slag van heeft, om in korten
rijd, zelfs onbekende liederen, als ,Ken
Hollandsche Jongen" en „Jan Vrooüjk"
goed te doen zingen, is wel overtuigend
gebleken.
Met een gezellig praatje, even voordoen
en verschillende juiste aanwijzingen gin
gen de liederen er al spoedig als „koek"
in en het was een lust om te zien en te
hooren, hoe enthousiast men zijn best
deed.
De proef op de som was wel de uitste
kende zang, dien de Leidenaars door den
aether deden hooren en waarvan de luis
teraars stellig genoten zullen hebben.
Vóór de pauze hadden zich op verzoek
van Jacob Hamel eenige „solisten" opge
geven, waarvan er vier het podium betra
den. Ook hun succesvolle prestaties zijn
met belangstelling aangehoord. Een har
telijk applaus is hun belooning geweest!
Ook is hun een stoffelijk blijk van waar
deering aangeboden. De dames ontvingen
een toiietgarnituur. de heeren een sigaren
aansteker. Het zal voor hen een eigen
aardige gewaarwording geweest zijn, voor
het eerst voor de microfoon te mogen op
treden.
De voortvarende en bezielende dirigent
Jacob Hamel dankte de Leidsche zang-
vinken van harte voor hun kranige pres
taties, daarbij den nadruk leggend op het
feit. dat het hem zoo getroffen heeft, dat
de Nederlandsche uitspraak door de Lei
denaars zoo goed verzorgd was. Volgens
hem was dit een extra compliment waard.
De voorzitter der A.V.R.O., de heer De
Clercq, heeft bij den aanvang het doel
van avonden als deze uiteengezet: de zang-
lust wordt er door opgewekt en het cul-
tureele peil van den massazang er door
bevorderd.
Met genoegen hebben wij persoonlijk
geconstateerd niet. welk een bevattelijk
begrip door de Leidenaars is gezongen en
hoe goed de vr'oolijke liederen uit hun
monden klonken. Het was een voor zang-
lustigen allergenoeglijkste avond!
UNITAS STUDIOSORUM LUGDUNO
BATAVA.
De Senaat der Unitas Studiosorum Lug-
duno Batava heeft zich voor het jaar
1938-1939 als volgt samengesteld:
H. Versloot, rector; mej. J. H. W. Koop
man, ab-actis; L. P. Walburgh Schmidt,
fiscus; A. Staverman, assessor I; C. Stolk,
assessor n.
BINNENLAND.
De lichting 1938 blijft onder de wapenen.
<le Blad).
De Hooge Raad bestaat op 1 Juni honderd
jaar. Binnenland, 3e Blad).
Wat de Vereeniging voor den Effectenhan
del doet voor de belangen der fondsen
houders. (Financiën, 2e Blad).
BUITENLAND.
Hitier onverwachts uit Weenen vertrok
ken. Hedenmiddag triumftocht in
Berlijn. (Ie Blad).
De Britsch-Italiaansche besprekingen wor
den voortgezet. (Buitenland, le Blad).
Frankrijk garandeert het verdrag met
Tsjecho-Slowakije. Pressie op Enge
land. (Buitenland, le Blad).
De doodvonnissen in sovjet-Rusland vol
trokken. Nieuwe processen te wachten
(Buitenland, le Blad).
Spanning tusschen Polen en Lithauen.
(Buitenland, le Blad).
De vroegere Oostenrijksche minister Fey
pleegt zelfmoord (le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Het koudefront over Schotland
en Ierland zal naar onze omge
ving doordringen en bniïg weer
meebrengen. Tengevolge van de
iets toenemende windkracht zal
de nachtelijke temperatuur iets
hooger worden, voor overdag is
echter wat kouder weer te ver
wachten. Ver in het Westen
neemt op den Oceaan de depres
sie-activiteit steeds toe, zoodat
ook de verdere vooruitzichten
vrij ongunstig zijn.
Geseind hedenmorgen aan alle
posten:
„Weest. op uw hoede"
MILITARIA.
Achtentachtig reserve-luitenants der
infanterie komen heden in werkelijken
dienst met de bedoeling dat zij, na een met
gunstigen uitslag bekroonden theoretischen
cursus, in den rang van eerste-luitenant in
het midden van 1939 overgaan naar het
korps beroepsofficieren. In afwachting van
den aanvang van dien cursus, zullen zij
dienst doen teneinde zich dan practisch )e
bekwamen voor de hun wachtende taak.
Bij het 4e regiment infanterie komen;
res. eerste-luitenant C L. Jongenburger,
res. tweede-luitenants W. F. ten'Boske, H.
G. Hagens, N. M. Fuld, resp. van 18 R I 21
R.I., 9 R.I. en 4 R.I.
De reserve tweede luitenants J. A. van
Kessel en E M van Ooijen, beiden van 4
R.I. komen respectievelijk bij het regiment
STenadiers en bij het 10de regiment infan
terie.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Bevorderd tot doctor in de geneeskunde,
op proefschrift getiteld: „Over bloedstol-
ling en eiwitspreiding", de heer G. J. van
Lookeren Campagne, geboren te 's-Graven-
hage.
Geslaagd voor het candidaatsexamen wis-
en natuurkunde, letter K, de heeren J. E.
Boeke (Oegstgeest) en E. Th. G. Elton
(Wassenaar): idem letter D, de heer D.
Combée (Den Haag).
Geslaagd voor het candidaatsexamen
wis- en natuurkunde, letter i, de heer A.
Brouwer (Leiden).
