Voorstellen aan den Leidschen Raad Ons Kort -Verhaal LEID5CH DAGBLAD - Derde Blad Dinsdag 8 Maart (938 Het staartnummer een legaat van jhr. de gijselaar. Blijkens een schrijven van de uitvoerders van den uitersten wil van den heer jhr. mr. dr. N. C. de GUselaar. heeft onze Oud-Burgemeester aan de gemeente, ter plaatsing ln het Stedelijk Museum ,,De Lakenhal", gelegateerd al zijn familieportretten, familiepastels en miniaturen, alsmede vier groote zilveren Empire kandelaars. BENOEMING EN ONTSLAG. B. en W. stellen voor op verzoek eervol ont slag te verleenen aan den heer H. D. Vriesema als hoofd van de o. 1. school aan de Haverstraat. In deze vacature doen B. en W. volgende \oordracht: 1. de heer J. G. Wiltcrdink te Barchem, 2. de heer R. de Groot, te Noord- wolde; 3. de heer J. Liefhebber te Emmcr- Compascuum. B. en W. stellen voor op verzoek eervol ont slag te verleenen aan mej. E. A. W. Broes van Dort als leerares ln het Duitsch aan de H.B.S. voor Meisjes. B. en W. stellen voor op verzoek eervol ont slag te verleenen aan den heer C. W. Hulbregt- sen als hoofd van de opleidingsschool voor u.l.o. aan de Drie-Octoberstraat. TEGEN ONTSIERENDE RECLAMES. Door het bestuur van de vereenlging „Oud- Lelden" werd op 12 Juli 1937 tot B. en W. het verzoek gericht te bevorderen, dat zou worden vastgesteld een verordening, die het mogelijk maakt ontsierende reclames uit de bebouwde kom der gemeente te weren. Aanleiding tot het verzenden van dit adres was, dat op verschil lende punten het stadsbeeld in zeer ernstige mate door reclames wordt ontluisterd, zooals b.v. op een gevel tusschen Huis ter Lucht en de Donkersteeg, het Invalidenhuis en het per ceel Papenstraat No. 3. Ook B. en W. zijn van meening, dat tegen dergelijke excessen behoort te worden opgetre den. Het spreekt vanzelf, dat zij het reclame maken op zichzelf geenszins zouden willen tegengaan. Dit zou een ernstige inbreuk be- teekenen op de belangen van handel en in dustrie, terwijl ln de huidige maatschappij een winkelstraat zonder reclame een wel zeer doodsch karakter zou dragen. Dit neemt niet weg, dat men bij het aanprijzen van zijn waren ook op dit terrein binnen zekere perken moet blijven. B. en W. hebben overdit onderwerp het advies ingewonnen van de Kamer van Koop handel en Fabrieken voor Rijnland, die op een uitvoerig schrijven slechts antwoordde, dat de ontsierende reclame in Leiden niet dien omvang heeft en zoo hinderlijk is, dat daartegen maat regelen, zooals gevraagd, genomen zouden moc- en worden. De leden der Commissie voor de Strafverordeningen zijn het met de Kamer eens. dat van een grooten omvang van dit euvel niet gesproken kan worden. Ware dit wel zoo. dan tou het nemen van maatregelen zeer moeilijk Torden. Doch de uitwassen, welke thans kunnen Torden geconstateerd, kunnen besmettelijk rerken en zoo is het nu het juiste tijdstip om tenige beperkende bepalingen vast te stellen, tooals trouwens ook reeds in tal van andere semeenten is geschied. Zij meenen, dat volstaan kan worden met een erbod van het hebben van een reclame, die ar het oordeel van B. en W. wegens haar ;nt-sierend karakter behoort te worden verwij derd of gewhzigd. Men kan zich tegen dezen maatregel vrij waren door tevoren aan B. en W. ren vergunning te vragen, die voor een be paalden tijd en onder bepaalde voorwaarden tan worden verleend. Een overgangsbepaling houdt rekening met reeds thans bestaande reclames. De regeling moet zich beperken tot de bebouwde kom der gemeente, aangezien deze materie voor wat het landelijk gedeelte betreft, geregeld is bij provinciale verordening. Een lid is van meening, dat tegen besluiten van B. en W. tot weigering van een vergunning of tot aanschrijving, dat een reclame verwijderd of gewijzigd moet worden, beroep op den Raad moet openstaan. De meerderheid ziet de nood zakelijkheid van dezen maatregel echter niet ln «n vreest daarvan bovendien een bovenmatige vermeerdering van 'sRaads werkzaamheden. TEGEN OBSCENE LECTUUR VOOR MINDERJARIGEN. Zich vereenlgende met een advies van de Commissie voor de Strafverordeningen Inzake het voorstel-Beekenkamp, beoogende wering van obscene lectuur uit openbare leesbibliotheken, geven B. en W. in overweging: lo. vast te stellen een verordening op het verstrekken van boeken, enz. aan minderjarigen beneden den leeftijd van achttien Jaar door openbare leesbibliotheken; 2o. het voorstel-Beekenkamp als afgedaan te «schouwen. Een regeling, zooals door den heer Beeken- tomp was voorgesteld, bestaat reeds ln de ge meenten Venlo en Zwijndrecht, waar de exploi tanten van dergelijke inrichtingen verplicht borden hun catalogi en de aanvullingen daar van mede te deelen aan den Burgemeester. Hier mede wordt dus bereikt, dat het hoofd der ge meente kan doen nagaan of in de catalogi boe- jen zijn opgenomen, wier verspreiding aan de hand van het Wetboek van Strafrecht kan jorden tegengegaan. Het aantal geschriften, jat inderdaad onzedelijk wordt geacht en onder oe werking dezer wet kan worden gebracht, is jthter betrekkelijk gering en staat ln geen ver houding tot dat der boekwerken, die niet be paald onzedelijk zijn, doch die men toch gaarne ut de handen van Jeugdige personen zou wil- kn weren. t Naar het oordeel der Commissie voor de strafverordeningen wordt het doel, dat wordt be- dan ook niet bereikt door de gevraagde Maatregelen, die bovendien vrij overbodig zou- CeQ zijn, aangezien door de politie doorloopend (Tntrole op de leesbibliotheken wordt uitge rend. waarbij „verboden lectuur" in beslag vordt. genomen. Hoewel de leden dus niet in overweging kun nen geven een verordening in bovengeschetsten test aan den Raad ter vaststelling aan te ^en, meenen zfj toch. dat jeugdige personen J-schermd kunnen worden tegen de gevaren, een bepaalde soort lectuur, die vrijelijk door °mliotheken mag worden uitgeleend, biedt. Deze p^herming kan gevonden worden ln een jjfcjlng, die het uitleenen van boeken en ge- r^rtften in het algemeen of van een bepaald mek of geschrift aan minderjarigen beneden den *j«Ujd van 18 jaren afhankelijk stelt van een klaring van een der ouders, voogden of ver ders. dat hij (zij) daartegen geen bezwaar -ft. Wordt een dergelijke verklaring licht- 'Mifi afgegeven, dan kan een bepaald boek verkeerde handen geraken, doch de verant- tordelijkheid daarvoor ligt dan geheel bij de .^6rs, enz. De beheerder der bibliotheek zal /^ndien deze jeugdige klanten ln een register R«en inschrijven. Zij meenen, dat op deze JjJJlng een uitzondering gemaakt moet kunnen *3?n voor bibliotheken, wier leiding en in- voldoende waarborgen geven, dat de daar slechts gezonde lectuur kan krijgen. VERHURING. oerceel aan de Pieterskerkgracht No. 5 gevolge raadsbesluit van 24 Januari 1927 Men heer A. Metz verhuurd van 1 April 1927 H Mei 1928. en vervolgens van Jaar tot Jaar. Ittïi 101 1 a-s- een huurprijs van kW) Per jaar, onder bepaling, dat de straat belasting voor rekening van den huurder kwam. Met den heer Metz is overleg gepleegd over verlenging van de huur, waarbij overeen stemming werd bereikt over een nieuwe ver huring tegen een Jaarlijkschen huurprijs van f. 400, straatbelasting inbegrepen. TRANSFORMATOR-GEBOUWTJE. Voor de levering van electrlschen stroom aan het zich steeds uitbreidende Zuid-Oostelijke stadsgedeelte moet een transformatorgebouwtje worden opgericht. De meest geschikte plaats hiervoor is het terreintje tusschen het in aan bouw zijnde complex woningen ten Zuiden van de De Sitterlaan. De eigenaar heeft zich na ecnlge onderhandelingen bereid verklaard den grond te verkoopen voor f. 10 per vierk. M.. met de bepaling, dat de verkooper voor de ophoo ging van de terreinstrook zorg draagt. VERLENGING OVEREENKOMST. De N. V. Gekro te Overschie, waarmede krach tens besluit van 2 December 1935 een overeen komst inzake de destructie van afgekeurd vee en vleesch werd gesloten, heeft die overeen komst tegen 1 Januari a.s. opgezegd, doch te gelijkertijd voorgesteld voor het tijdvak 1 Jan. 193931 December 1941 een nieuw contract met haar aan te gaan. De nieuwe overeenkomst zal van de gemeente geen hoogere uitgave vergen, omdat de door haar aan de vennootschap te betalen vergoeding, evenals tot dusverre, op ten hoogste f300 per jaar bepaald blijft, terwijl overigens de redac tiewijzigingen van ondergeschikten aard zijn en voor de gemeente nagenoeg geen bcteekenis hebben. Aangezien de vennootschap zich voorts steeds op uitnemende wijze van haar contractueele verplichtingen heeft gekweten, bestaat er noch bi) de Commissie van Beheer over het Open baar Slachthuis, noch bij B. en W. bezwaar, de nieuwe overeenkomst met haar te sluiten. WIJZIGING ELECTRICITEITS- OVEREENKOMST. Krachtens Raadsbesluit van 9 Juli 1928 werd door de gemeente met de Provincie Noord-Hol land een overeenkomst gesloten, waarbij onder meer genoemde provincie zich verbond de ten dienste van de stroomvoorziening van het eiland „De Kaag" onder de gemeente Alke made benoodlgde energie aan Lelden te leveren. Voor deze stroomleverlng is Leiden verschuldigd een vergoedlrg van f. 70 per kW. per jaar voor het maximaal afgenomen vermogen, alsmede een vergoeding van 3 cent per K.W.U. Aangezien bÖ een prijs van 3 cent per K.W.U. de stroomleverlng bijv. voor heetwatertoestellen en voor verwarming 's nachts voor onze ge meente een direct verlies beteekent het Leidsche tarief voor die levering bedraagt slechts 2 cent per K.W.U. heeft de Directie der Stedelijke Fabrieken van Gas en Electrl- citeit reeds geruimen tijd geleden bij het Pro vinciaal Electriciteitsbedrijf van Noord-Holland op verlaging van den bovengenoemden K.W.U.- prijs aangedrongen, tot voor kort echter zonder icsultaat. Thans heeft echter het P.E.N. zich bereid ver klaard den K.W.U.-prijs met ingang van 1 Januari 1938 tot 2,1 cent te verlagen, echter met gelijktijdige verhooging van den kW.-prijs van f. 70 tot f. 75 per Jaar. Hoewel door de verhooging van den kW.- prfjs het voordeel voor Leiden niet bijzonder groot is ln 1937 bedroeg het maximaal af genomen vermogen rond 15 kW. en het aantal verbruikte K.W.U. 21.732 zijn B. en W. met de Directie van meening, dat het toch wel aan beveling verdient de voorgestelde contractswij ziging te aanvaarden, zulks omdat de lagere K.W.U.-prijs voor de toekomst meer bewegings vrijheid op het stuk van de stroomleverlng ln „De Kaag" veroorlooft, zonder dat hiervan een nadeel met betrekking tot den stroominkoop van het P.E.N. Is te duchten. ONDERWIJS-SUBSIDIES. Den 30en December j.l. werd door Ged. Staten dezer provincie de gemeenterekening 1935 ge sloten, zoodat thans een beschikking kan wor den genomen op de door de besturen van de ln onze gemeente gevestigde bijzondere scholen Ingediende aanvragen om vergoeding ln de ex ploitatiekosten hunner scholen, alsmede in de kosten van vakonderwijzers over dat Jaar. B. en W. stellen voor: I. de vergoeding over het jaar 1935, voor de besturen van bijzondere scholen vast te stellen op f. 118.665,30 (1. o. f. 104.594,02, ulo. f. 14.071,32). II. overeenkomstig het 8ste lid van het sub I genoemd wetsartikel (drlejaariyksche afreke ning) a. het aan de besturen van bijzondere scho len over de jaren 1933 tot en met 1935 alsnog uit te keeren bedrag vast te stellen op f. 3877,11. b. het door het bestuur van de bijzondere school voor gewoon lager onderwijs aan de Os- en Paardelaan 2 over de jaren 1933 tot en met 1935 in de gemeentekas te storten bedrag vast te stellen op f. 562.09; III. de vergoeding, wegens salarieering van vakonderwijzers over 1935, voor de besturen van bijzondere scholen vast t.e stellen op f. 18.663,41 (l.O. f. 13.284,27 u.l.o. f. 5379,14). Nu de gemeenterekening over het jaar 1935 Is gesloten, kan met betrekking tot de door de schoolbesturen Ingediende aanvragen om toe kenning van een bijdrage in de kosten van het bijzonder vervolgonderwijs over dat Jaar, een beslissing worden genomen. Gelijk bekend, wordt de jaariyksche bijdrage per leerling van het bijzonder vervolgonder wijs berekend op het bedrag, dat gemiddeld per leerling van het openbaar vervolgonderwijs over hetzelfde Jaar, ten laste van de gemeente is gebleven. Blijkens den berekeningsstaat beliep dit be drag over 1935 gemiddeld f. 22 per leerling. B. en W. stellen daarom voor a. de bijdrage ln de kosten van het bijzonder vervolgonderwijs, over het jaar 1935, vast te rtellen voor den cursus in de school aan de: Hooglandsche Kerkgracht 20a, op f. 2647.33, Pas teurstraat 2b op f. 1173.33, Middelstegracht 119, op f. 1639.Krauwelsteeg 4, op f. 234.67. Adriaan Pauwstraat 1. op f. 344.67: b. alsnog aan bijdrage over het Jaar 1935 uit te keeren een bedrag van f. 4712.72. Gelijk reeds bU de ontwerp-gemeentebegroo- ting voor het jaar 1938 werd medegedeeld zijn bij de wet van 22 Mei 1937 eenige wijzigingen gebracht in de bepalingen, betreffende de ver goeding van kosten van instandhouding van bij zondere lagere scholen. Werd tot nu toe aan de schoolbesturen jaar lijks op die vergoeding een voorschot verleend gelijk aan 80% van hetgeen voor overeenkom stige openbare scholen werd uitgegeven over het laatste dienstjaar waarover de gemeentereke ning was gesloten, voortaan moet het voorschot ten volle worden verleend en wel berekend over het gemiddeld getal leerlingen dier scholen in het afgeloopen Jaar en naar een bedrag, dat voor het loopend jaar voor de openbare scholen beschikbaar wordt gesteld ter bestrijding van de kosten. Dit bedrag is voor het jaar 1938 per leerling van het openbaar gewoon lager- en van het uitgebreid lager onderwijs bepaald op onderscheidenlijk f. 18.86 en f. 19.17. Eveneens moet thans ten volle worden toege kend een voorschot op de vergoeding wegens kosten van vakonderwijzers, berekend naar het Jaarlijks vast te stellen gemiddeld bedrag, dat in het voorafgaand kalenderjaar per leerling van de openbare lagere scholen aan belooning van vakonderwijzers is uitgegeven. Volgens de berekening beliep dit bedrag over 1937, per leerling van het gewoon lager onderwijs f. 2.51 en per leerling van het uitge breid lager onderwijs f. 12.01. Uitgekeerd zal moeten worden f. 152.891.89.. VERORDENING MIDDELBARE SCHOLEN. Krachtens artikel 46 van de middelbaar onderwijswet, zooals dat artikel luidt na de aanvulling bij wet van 22 April 1937. moeten „twee leden van de commission van toezicht op de hoogere burgerscholen A en de handelsscho len worden benoemd door de Kamer van Koop handel en Fabrieken binnen wier ambtsgebied de school is gevestigd". In verband hiermede acht de Commissie van Toezicht op het Mid delbaar Onderwijs alhier het wenscheiyk het aantal harer leden van zes op acht te brengen, terwijl zij verder in overweging geeft na te gaan, of het geen aanbeveling verdient met de jaarlijksche periodieke aftreding van de leden te breken en in plaats daarvan alle leden dus ook de twee door de Kamer van Koophan del en Fabrieken te benoemen leden voor een bepaalden tijd te doen benoemen, zoodanig, dat allen op hetzelfde tijdstip aftreden. Naar aanleiding hiervan deelen B. en W. mede, dat zfj, ln de gegeven omstandigheden, tegen de voorgestelde uitbreiding van de com missie geen bedenking hebben. Evenmin behoeft er bezwaar te bestaan tegen periodieke aftre ding van deze commissie in haar geheel; daar bij ware dan echter de zittingstyd der leden van zes op vier jaar terug te brengen. Aangezien het, in verband met het voren staande. noodig is verschillende bepalingen van de verordening voor de Plaatselijke Commissie van Toezicht op de scholen voor middelbaar on derwijs te wijzigen, hebben B. en W. het wen- schelijk gevonden een geheel nieuwe verorde ning te ontwerpen. ORGANISATIE-VERGOEDING VOOR WERKLOOZEN. 4 October 1937 werd besloten om aan den Leidschen Christeiyken Besturenbond, de Afd. Leiden van den R.K. Volksbond en den Leid schen Bestuurdersbond in de kosten van con trole op de middels de bij die bonden aangeslo ten organisaties gesteuhde werkloozen een ver goeding toe te kennen van 2 cent per gesteun de en per week. zulks gerekend te zijn inge gaan op 1 Mei 1937. Thans vraagt ook het Plaatselijk Arbeids Secretariaat Leiden, in zijn schrijven van 5 December 1937, om voor deze vergoeding met betrekking tot de middels de bij hem aangeslo ten organisaties gesteunde werkloozen ln aan merking te mogen komen. Met de Sub-Commissie voor de Steunverlee- ning zijn B. en W. van meening. dat dit ver zoek eveneens kan worden ingewilligd en dat de datum van ingang van de vergoeding op 1 Januari 1938 behoort te worden bepaald. De uit de vergoeding voor de gemeente voort vloeiende kosten worden voor het jaar 1933 geraamd op f.115.—. VOOR WOENSDAG 9 MAART. Hilversum I, 1875 en 415,5 M. VARA-Uit- zending, 10.00—10.20 voorm. VPRO, 6.30—7.00 RVU.. 7.30—8.00 VPRO. 8.00 Gram.muziek 9.30 Wenken voor de keuken 10.00 Morgen wijding 10.20 Uitzending voor Arbeiders ln de Continubedrijven 11.30 Uitzending voor de werkloozen 12.00 Gram.muziek 12.30 VARA-Orkest 1.151.45 Gram.muziek 2.00 Kniples 2.30 Voor de vrouw 3.00 Voor de kinderen 5.30 Gram.muziek 5.45 Cabaret- programma 6.00 De Ramblers 6.30 „Van het weten en begrijpen naar het handelen", causerie 7.00 Zang 7.30 Cyclus „Ons werk en ons geloof" 8.00: Herhaling SOS-Berich- ten 8.03 Berichten ANP.. VARA-Varla 8.15 Het Esmeralda-Septet en solisten 9.00 Radio- tooneel 10.00 Berichten ANP 10.05 VARA- Orkest 11.00 Gram.muziek 11.15 Orgelspel 11.4512.00 Gram.muziek. Hilversum II, 301.5 M. NCRV-Uitzending, 6.307.00 Onderwijsfonds voor de Scheepvaart 8.00: Schriftlezing, meditatie, gewijde muziek (Gr.-plj 8.30 Gram.muziek 9.30 Geluk- wenschen 9.45 Gram.muziek 10.30 Morgen dienst 11.00 Gram.muziek 11.15 Zang 12.00 Berichten 12.15 Gram.muziek 12.30 Kwintetconcert 2.00 Gram.muz. 2.30 Voor Jeugdige postzegelverzamelaars 3.00 Christe lijk Kinderkoor „Lenteklokjes" 4.00 Gram. muziek 4.10 Pianovoordracht 4.40 Kinder uurtje 5.45 Gram.muziek 6.00 Land- en tuinbouwpraatje 6.30 Taalles en causerie over het Binnenaanvaringsreglement 7.00 Berich ten 7.15 en 7.45 Reportages 8.00 Berichten A.N.P. Herhaling S.O.S.-Berichten 8.15 Utrechtsch Stedelijk Orkest 8.40 Gram.muz. 9.05 „Onze huisdieren als opvoeders", cau serie 9.35 Vervolg concert 10.10 Berichten ANP. 10.15 Dampraatje 10.30 Gram.muz. 10.45 Gymnastiekles 11.0012.00 Gram. muziek. Hierna: Schriftlezing. Droitwlch, 1500 M. 11.2511.50 Gram.muz. 12.05 BBC-Northern-orkest m.m.v. solist 1.05 Dansmuziek (Gr.pl.) 1.35—2.20 Het New Coventry Hippodrome Orkest 3.20 Concert voor de scholen 3.50 Gram.muziek 4.20 Vesper 5.10 Gram.muziek 5.20 Jazzmuziek (Gr.pl.) 5.40 Claude Bampton en zijn Band 6.20 Berichten 6.40 Landbouwpraatje 7.00 Radiotooneel 7.20 De Band Waggoners en solisten 8.20 BBC-Symphonie-orkest 9.20 Berichten 9.40 Vervolg concert 10.30 Ca baretprogramma 11.05 Declamatie 11.20 Oscar Rabin's Dansorkest 11.5012.20 Jazz muziek (Gr.pl.). Radio Paris, 1648 M. 7.50. 9.10—9.40, 10.40 en 11.20 Gram.muziek 12.20 Visciano-orkest (Om 1.50 Zang) 3.05 Pianovoordracht 3.20 en 4.20 Zang 4.35 Pianovoordracht 8.50 Zang 9.05 Vioolvoordracht 9.20 Harp- ensemble Lllv Laskine en solisten 10.50 Gra- mofoonmuziek. 7291 (Ingez. Med.» Keulen, 456 M. 5.50 Het Rheinische Lan- desorkest 7.50 Militair orkest 11.20 Vlie geniersorkest 12.35 Gram.muziek 1.35 Amu sementssextet 3.50 Planovoordracht 4.30 Omroep-Amusementsorkest 6.30 Omroepork. 8.20 Rijkszending ..Anruf und Verklindung der Toten" 9.3511.20 Ralph Zürn's orkest. Brussel, 322 en 484 M. 322 M.: 12.20 Gra- moloonmuz. 12.50 en 1.30 Omroeporkest 1.502.20 Gr.muz. - 5.20 Omroepdansork. 6.50 Gram.muziek 7.20 Pianovoordracht 8.20 Omroeporkest mjn.v. solisten 10.30: Zang en harmonica 10.5011.20 Gram.muziek. 484 M.: 12.20 Gram.muziek 12.50 en 130 Loiseau-orkest 1.50—2.20 Gram.muziek 5.20 Gram.platen 6.35 Omroepdansorke3t 7.35 Gram.muziek 8.20 Operette „Viktoria und ihr Husar" 10.45—11.20 Omroepdansorkest. Deutschlandsender. 1571 M. 7.35 Militair orkest 8.20 Rijkszending „Anruf und Ver klindung der Toten" 8.40 Gram.muziek 9.20 Berichten 9.50 Klarinet en piano 10.05 Berichten 10.2011.20 Landesorkest Gouw Baden, dans-orkest en solisten. Wijzigingen voorbehouden. GEM. RADIO-DISTRIBUTIEBEDRIJF EN DE R.O.V. RADIO-CENTRALE. Voor Woensdag 9 Maart, lste Programma: lederen dag van 824 uur: Avro. Vara enz. 2de Programma: lederen dag van 8—24 uur: Kr o, Ncrv enz. 3e Programma: 8.00 Keulen 9.20 Parijs R. 9.40 Diversen 10.40 Parijs R. 12.05 Radio P.T.T. Nord 1230 Keulen 13.20 Brussel (VI.) 13.35 Keulen 14.20 R. Dan- mark of div. 15.50 Keulen 17.20 Brussel 'Pr.) 1830 Diversen 19.20 Keulen 20.20 Brussel (Fr.) 22.20 Brussel (VI.) 22.30 Keulen 23.20 Diversen. 4e Propramma: 8.00 Brussel (VI.) 9,20 Gram. muziek GR.D. 10.35 London Reg. 13.05 Droitwlch 1430 London Reg. 15.10 Droitwlch 18.40 London Reg. 1930 Droit wlch 23.05 London Reg. 23.20 Droitwich. Wijzigingen voorbehouden. Door BERT LOVEN. Het was louter toerval toen Jimimy Laugh ton zich laat in den avond op den straatweg bevond, op enkele kilometers afstand van Londen. Toen hij de laatste booht wilde Inslaan, hoorde hij achter zich het geluld van een auto, die met zeer groote snelheid naderde. Instinctmatig ging hij terzijde van weg loopen, want de booht was scherp en of het kwam, doordat de wagen wegens de groote snelheid slipte, of dat de bestuur der de bocht niet goed nameen ver schrikkelijk gekraak bewees, dat er van de auto niet veel meer overbleef dan een chaos van plaatwerk en verbogen onder- deelen. Daartusschen lag het lidhaam van een man, wiens gelaat geheel verminkt was. Het was niet moeilijk te zien. dat de ongelukkige dood was en het eerste oogen- blik stond Laughton door de plotselinge catastrophe verbluft en besluiteloos. Maar dat duurde niet lang, dadelijk schudde hij de sentimenteele gedaohten van zich af en keek om zich heen. Geen levend wezen vertoonde zich in den omtrek en rustig, alsof het zijn dage- lijksdhe bezigheid was, doorzocht hij de zakken van den verongelukte. Geen oogenblik kwam het bij hem op. welk een afschuwelijke daad hij verricht te. Vele jaren van misdaad hadden zijn gevoel afgestompt en met een grijns haal de hij alles van waarde uit de zakken. Weer keek hij spiedend rond en bij het flauwe licht van de maan, onderzocht hij den inhoud van een portefeuille. Een bun deltje bankpapier, benevens enkele brieven waren hem in handen gevallen. Vluchtig las hij den naam op het kaartje: John C. Badly, Juwelier, 67, Oxfordstreet, Londen. Jimmy Laughton kende den juwelier goed. Hij wist, dat hij ongetrouwd was en met een oude huishoudster alleen woonde. Zijn hebzucht was gewekt en toen zich nog steeds niemand op den straatweg vertoonde, was zijn plan gemaakt. Zoo vlug mogelijk sleepte hij het lijk het bosch ln, dat zich kilometers ver langs den weg uitstrekte, ruimde het wrak van de auto op en enkele minuten later, er was nog geen half uur verloopen met dat werk, toonde alleen de gehavende boom stam, benevens een donkere bloedvlek op het plaveisel aan, dat zich op deze plaats een droevig ongeluk had afgespeeld. Langs de bosehpaden en zijwegen, door niemand opgemerkt, bereikte de misda diger de hoofdstad. De zware slagen van de Westminster kondigden aan dat het twee uur was. Nog waren de straten niet geheel verlaten, maar Jimmy's plan was gemaakt. Hij wist precies op welk punt van Oxfordstreet de winkel van Baiiy was en door een doolhof van straatjes bereik te hij den achterkant van het huis, waar binnen het fortuin voor het grijper, lag. Nog nooit had hij zich zoo veilig ge voeld. De sleutelbos, welke hij uit den zak van den doode had gehaald, overbrugde alle moeilijkheden aan een inbraak in een juwelierswinkel verbonden en nauwelijks een uur later slenterde Laughton onver schillig door de straten, In zijn zak be vond zich een schat van bankbiljetten, goudstukken en edelgesteenten. Als in een roes liep hij voort, tot hij eindelijk zijn woning bereikte. Aan trouwen had hij nooit gedacht. Leeg en verlaten kwamen de kamers hem voor, maar een blik op zijn verworven rijkdom men deed een helschen gloed van vreug de in hem oplaaien. Tellentellenen rekenen, tot de zon reeds hoog aan d,en hemel stond en toen hij tenslotte het laatste bankbiljet door zijn vingers het glijden, was het tien uur ln den morgen. Nu restte hem nog een aantal papie ren, die hij met de bankbiljetten uit de brandkast had genomen. Het eerst viel zijn oog op een briefje, waarop in het Fransch stond: Banque de France, Concours Hlppique a Monte Carlo. Nombre 1S666 Certiflcat pour le Grond Prix de „Huit Millions Francs". Jimmy Laughton kende door zijn jaren- langen omgang met de internationale mls- aadigerswereld voldoende Fransch, om te begrijpen, dat hij een lot in handen had van de jaarlijksche paardenrennen te Monte Carlo, waarop met een beetje ge luk, een hoofdprijs van acht millioen francs kon vallen. Bovendien was het een prachtig staartnummer. Een negen en drie zessen. Voor een man als Jimmy was het kin derwerk. het bedrag in ponden sterling om te rekenen en hij kwam op een kapitaaltje van rond tienduizend pond. Maar hij zou Jimmy Laughton niet zijn, wanneer hij niet dadelijk het gevaar had Ingezien, dat aan het bezit van het lot verbonden was. Hij had echter ook gezien, dat het lot aan toonder gesteld was en daar de eigenaar dood was, haalde hij onverschillig zijn schouders op. In ieder geval bewaren, mompelde hij en zorgvuldig legde hij het in de bovenste lade van de kast. Met een verholen glimlach las hij dien middag voor een sigarenmagazijn de be richten omtrent het ongeluk en den ge- heimzinnigen diefstal, gevolgd door de in braak in de woning van John C. Baily. den Juwelier ln Oxfordstreet. De politie stond voor een raadsel, want Laughton had zijn werk goed gedaan en nooit zou hij zoo dom zijn, zich door buitensporige uitgaven te verraden. Als de zaak geluwd was ging hij naar Amerika en niemand in de Oude Wereld zou Jimmy Laughton ooit weer zien. Drie maanden waren er verloopen en in dien tijd zou zelfs iemand, die hem nauwkeurig in het oog hield, niet hebben geloofd, dat Jimmy iets met de zaak te maken had. Hij leefde sober, pakte van alles aan. wanneer er iets te verdienen viel en de sluwe vos had succes. De politie verdacht hem niet, iedereen was het geval vergeten en de geheimzinnige misdaad werd in de annalen van de politie als on oplosbaar geboekt. Het kwam Laughton voor, dat het nu langzamerhand tijd werd. zijn zaakjes te pakken en zoo voorzichtig mogelijk te trachten, Engeland te verlaten. Maar zelfs nu liet hij zich niet door brutalen overmoed verleiden en hij besloot de reis niet in Londen, maar in Liverpool aan te vangen. Zijn door diefstal verkregen bezittingen pakte hij ln een klein, onooglijk uitziend valles en daarna ging hij voor het laatst de stad in, om in een hem bekend koffie huis een soberen maaltijd te nuttigen. Van het krantenrek boven de tafel nam hij een biad. om de beste reisgelegenheid uit te zoeken, toen zijn oog plotseling bleef rusten op een groote advertentie. Even zat hij beduusd, toen las hij de an nonce nog eens over. Een onbestemd ge voel overweldigde hem. Aan het lot van de paardenrennen te Monte Carlo had hij in het geheel niet meer gedacht, maar het nummer 19666 stond in zijn hersens gegrift. En hier, in deze courant stond zijn num mer.... 19666.... als winnaar van den hoofdprijs. Acht millioen francsTien duizend pond sterlingHet duizelde in zijn hoofd en een breede grijs trok om zijn mond. Je moet maar geluk hebben, mom pelde hij en een uur later wandelde hü zoo kalm mogelijk met het waardevolle papier in zijn zak naar het wisselbureau waar het lot tegen Engelsche ponden In gewisseld kon worden. Onderweg had hij nog even aan een mogelijken valstrik gedacht, maar toen hij overwogen had, dat het een lot was, dat door iedereen gekocht kon zijn, en nooit over het lot gerept was bij het onderzoek, aarzelde hij niet meer en stapte resoluut het kantoor binnen. De man achter het loket schonk ter nauwernood aandacht aan het papier. Hij knikte glimlachend en verzocht Laughton een oogenblik plaats te nemen, terwijl hij het geld uit de brandkast ging halen. Jimmy haalde verlicht adem, toen hij den man eindelijk terug zag komen en. deze langzaam het geld voor hem uit telde. Plotseling werd er een hand op zijn schouder gelegd en een zware stem klonk: „Wilt u even met mij meegaan? De knieën van den misdadiger knikten. Hij had de stem, afkomstig van inspec teur Tom Davies, den bekwaamsten speur der van Scotland Yard. maar al te goed herkend. Hij was gevangen, dat ontveinsde hij zich niet en hij verwenschte het lot en alle mogelijke paardenrennen. In een zijkamertje verzocht de detec tive hem om plaats te nemen. Eindelijk hebben we je, Laughton, sprak Davies op ijskouden toon. Je bent wel slim geweest, maar toch nog niet slim genoeg. Je hebt één groote fout ge maakt, want, je hebt over het hoofd ge zien dat mijnheer Baily een huishoudster had, die zijn volle vertrouwen genoot. Toen de juwelier van zijn vacantie terug kwam en haar het lot liet zien, zei hij in een opwekte bui, dat zij de helft zou krij gen, als op zijn nummer de hoofdprijs viel. De huishoudster knoopte het niet alleen in haar oor, maar ze schreef het nummer 19666 op in haar huishoudboekje. Ze wist, dat Baily hqt bij de andere papieren in zijn brandkast gesloten had en bij den diefstal was ook het lot verdwenen. De dief had het meegenomen en wij moesten dus wachten tot de trekking had plaats gehad. WIJ rekenden erop, dat jij doordat er geen onderzoek naar het lot werd ingesteld, overmoedig werd. In wer kelijkheid waren onze nasporingen niet gestaakt. Wij zochten ijverig door en plaatsten in alle groote bladen adverten ties met de mededeeling, dat op nummer 19666 van de Monte Carlo courses, de hoofdprijs was gevallen. Het is dus niet waar?siste de misdadiger tusschen zijn tanden. De hoofdprijs is niet op mijn nummer geval len? Dat is een gemeene streek! Davies glimlachte. Op nummer 19666 viel in het geheel geen prijs, zei hij laconiek, maar toch ls het niet zoo'n gemeene streek als jij denkt. De misdaad van Jou was veel ge- meener. Het was een schurkenstreek, om een ongelukkige aan zijn lot over te laten en hem bovendien nog té berooven. De stem van den detective was scherp geworden en hij boog zich tot Laughton over. opdat deze hem toch vooral goed zou verstaan. Maar ik verzeker je, Jimmy Laugh ton, dat ik al mijn invloed aan zal wen den, om je minstens tien jaar over Je mis daad te laten nadenken (Nadruk verboden). (Auteursrecht voorbehouden) 3—3

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 11