Voorstellen aan den
Leidschen Raad
Ons Kort -Verhaal
LEID5CH DAGBLAD - Derde Blad
Dinsdag 8 Maart (938
Het staartnummer
een legaat van jhr. de gijselaar.
Blijkens een schrijven van de uitvoerders van
den uitersten wil van den heer jhr. mr. dr. N.
C. de GUselaar. heeft onze Oud-Burgemeester
aan de gemeente, ter plaatsing ln het Stedelijk
Museum ,,De Lakenhal", gelegateerd al zijn
familieportretten, familiepastels en miniaturen,
alsmede vier groote zilveren Empire kandelaars.
BENOEMING EN ONTSLAG.
B. en W. stellen voor op verzoek eervol ont
slag te verleenen aan den heer H. D. Vriesema
als hoofd van de o. 1. school aan de Haverstraat.
In deze vacature doen B. en W. volgende
\oordracht: 1. de heer J. G. Wiltcrdink te
Barchem, 2. de heer R. de Groot, te Noord-
wolde; 3. de heer J. Liefhebber te Emmcr-
Compascuum.
B. en W. stellen voor op verzoek eervol ont
slag te verleenen aan mej. E. A. W. Broes van
Dort als leerares ln het Duitsch aan de H.B.S.
voor Meisjes.
B. en W. stellen voor op verzoek eervol ont
slag te verleenen aan den heer C. W. Hulbregt-
sen als hoofd van de opleidingsschool voor u.l.o.
aan de Drie-Octoberstraat.
TEGEN ONTSIERENDE RECLAMES.
Door het bestuur van de vereenlging „Oud-
Lelden" werd op 12 Juli 1937 tot B. en W. het
verzoek gericht te bevorderen, dat zou worden
vastgesteld een verordening, die het mogelijk
maakt ontsierende reclames uit de bebouwde
kom der gemeente te weren. Aanleiding tot het
verzenden van dit adres was, dat op verschil
lende punten het stadsbeeld in zeer ernstige
mate door reclames wordt ontluisterd, zooals
b.v. op een gevel tusschen Huis ter Lucht en
de Donkersteeg, het Invalidenhuis en het per
ceel Papenstraat No. 3.
Ook B. en W. zijn van meening, dat tegen
dergelijke excessen behoort te worden opgetre
den. Het spreekt vanzelf, dat zij het reclame
maken op zichzelf geenszins zouden willen
tegengaan. Dit zou een ernstige inbreuk be-
teekenen op de belangen van handel en in
dustrie, terwijl ln de huidige maatschappij een
winkelstraat zonder reclame een wel zeer
doodsch karakter zou dragen. Dit neemt niet
weg, dat men bij het aanprijzen van zijn waren
ook op dit terrein binnen zekere perken moet
blijven.
B. en W. hebben overdit onderwerp het
advies ingewonnen van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken voor Rijnland, die op een
uitvoerig schrijven slechts antwoordde, dat de
ontsierende reclame in Leiden niet dien omvang
heeft en zoo hinderlijk is, dat daartegen maat
regelen, zooals gevraagd, genomen zouden moc-
en worden. De leden der Commissie voor de
Strafverordeningen zijn het met de Kamer eens.
dat van een grooten omvang van dit euvel niet
gesproken kan worden. Ware dit wel zoo. dan
tou het nemen van maatregelen zeer moeilijk
Torden. Doch de uitwassen, welke thans kunnen
Torden geconstateerd, kunnen besmettelijk
rerken en zoo is het nu het juiste tijdstip om
tenige beperkende bepalingen vast te stellen,
tooals trouwens ook reeds in tal van andere
semeenten is geschied.
Zij meenen, dat volstaan kan worden met een
erbod van het hebben van een reclame, die
ar het oordeel van B. en W. wegens haar
;nt-sierend karakter behoort te worden verwij
derd of gewhzigd. Men kan zich tegen dezen
maatregel vrij waren door tevoren aan B. en W.
ren vergunning te vragen, die voor een be
paalden tijd en onder bepaalde voorwaarden
tan worden verleend. Een overgangsbepaling
houdt rekening met reeds thans bestaande
reclames. De regeling moet zich beperken tot
de bebouwde kom der gemeente, aangezien deze
materie voor wat het landelijk gedeelte betreft,
geregeld is bij provinciale verordening.
Een lid is van meening, dat tegen besluiten
van B. en W. tot weigering van een vergunning
of tot aanschrijving, dat een reclame verwijderd
of gewijzigd moet worden, beroep op den Raad
moet openstaan. De meerderheid ziet de nood
zakelijkheid van dezen maatregel echter niet ln
«n vreest daarvan bovendien een bovenmatige
vermeerdering van 'sRaads werkzaamheden.
TEGEN OBSCENE LECTUUR VOOR
MINDERJARIGEN.
Zich vereenlgende met een advies van de
Commissie voor de Strafverordeningen Inzake
het voorstel-Beekenkamp, beoogende wering van
obscene lectuur uit openbare leesbibliotheken,
geven B. en W. in overweging:
lo. vast te stellen een verordening op het
verstrekken van boeken, enz. aan minderjarigen
beneden den leeftijd van achttien Jaar door
openbare leesbibliotheken;
2o. het voorstel-Beekenkamp als afgedaan te
«schouwen.
Een regeling, zooals door den heer Beeken-
tomp was voorgesteld, bestaat reeds ln de ge
meenten Venlo en Zwijndrecht, waar de exploi
tanten van dergelijke inrichtingen verplicht
borden hun catalogi en de aanvullingen daar
van mede te deelen aan den Burgemeester. Hier
mede wordt dus bereikt, dat het hoofd der ge
meente kan doen nagaan of in de catalogi boe-
jen zijn opgenomen, wier verspreiding aan de
hand van het Wetboek van Strafrecht kan
jorden tegengegaan. Het aantal geschriften,
jat inderdaad onzedelijk wordt geacht en onder
oe werking dezer wet kan worden gebracht, is
jthter betrekkelijk gering en staat ln geen ver
houding tot dat der boekwerken, die niet be
paald onzedelijk zijn, doch die men toch gaarne
ut de handen van Jeugdige personen zou wil-
kn weren.
t Naar het oordeel der Commissie voor de
strafverordeningen wordt het doel, dat wordt be-
dan ook niet bereikt door de gevraagde
Maatregelen, die bovendien vrij overbodig zou-
CeQ zijn, aangezien door de politie doorloopend
(Tntrole op de leesbibliotheken wordt uitge
rend. waarbij „verboden lectuur" in beslag
vordt. genomen.
Hoewel de leden dus niet in overweging kun
nen geven een verordening in bovengeschetsten
test aan den Raad ter vaststelling aan te
^en, meenen zfj toch. dat jeugdige personen
J-schermd kunnen worden tegen de gevaren,
een bepaalde soort lectuur, die vrijelijk door
°mliotheken mag worden uitgeleend, biedt. Deze
p^herming kan gevonden worden ln een
jjfcjlng, die het uitleenen van boeken en ge-
r^rtften in het algemeen of van een bepaald
mek of geschrift aan minderjarigen beneden den
*j«Ujd van 18 jaren afhankelijk stelt van een
klaring van een der ouders, voogden of ver
ders. dat hij (zij) daartegen geen bezwaar
-ft. Wordt een dergelijke verklaring licht-
'Mifi afgegeven, dan kan een bepaald boek
verkeerde handen geraken, doch de verant-
tordelijkheid daarvoor ligt dan geheel bij de
.^6rs, enz. De beheerder der bibliotheek zal
/^ndien deze jeugdige klanten ln een register
R«en inschrijven. Zij meenen, dat op deze
JjJJlng een uitzondering gemaakt moet kunnen
*3?n voor bibliotheken, wier leiding en in-
voldoende waarborgen geven, dat de
daar slechts gezonde lectuur kan krijgen.
VERHURING.
oerceel aan de Pieterskerkgracht No. 5
gevolge raadsbesluit van 24 Januari 1927
Men heer A. Metz verhuurd van 1 April 1927
H Mei 1928. en vervolgens van Jaar tot Jaar.
Ittïi 101 1 a-s- een huurprijs van
kW) Per jaar, onder bepaling, dat de straat
belasting voor rekening van den huurder
kwam. Met den heer Metz is overleg gepleegd
over verlenging van de huur, waarbij overeen
stemming werd bereikt over een nieuwe ver
huring tegen een Jaarlijkschen huurprijs van
f. 400, straatbelasting inbegrepen.
TRANSFORMATOR-GEBOUWTJE.
Voor de levering van electrlschen stroom
aan het zich steeds uitbreidende Zuid-Oostelijke
stadsgedeelte moet een transformatorgebouwtje
worden opgericht. De meest geschikte plaats
hiervoor is het terreintje tusschen het in aan
bouw zijnde complex woningen ten Zuiden van
de De Sitterlaan. De eigenaar heeft zich na
ecnlge onderhandelingen bereid verklaard den
grond te verkoopen voor f. 10 per vierk. M.. met
de bepaling, dat de verkooper voor de ophoo
ging van de terreinstrook zorg draagt.
VERLENGING OVEREENKOMST.
De N. V. Gekro te Overschie, waarmede krach
tens besluit van 2 December 1935 een overeen
komst inzake de destructie van afgekeurd vee
en vleesch werd gesloten, heeft die overeen
komst tegen 1 Januari a.s. opgezegd, doch te
gelijkertijd voorgesteld voor het tijdvak 1 Jan.
193931 December 1941 een nieuw contract met
haar aan te gaan.
De nieuwe overeenkomst zal van de gemeente
geen hoogere uitgave vergen, omdat de door
haar aan de vennootschap te betalen vergoeding,
evenals tot dusverre, op ten hoogste f300 per
jaar bepaald blijft, terwijl overigens de redac
tiewijzigingen van ondergeschikten aard zijn
en voor de gemeente nagenoeg geen bcteekenis
hebben.
Aangezien de vennootschap zich voorts steeds
op uitnemende wijze van haar contractueele
verplichtingen heeft gekweten, bestaat er noch
bi) de Commissie van Beheer over het Open
baar Slachthuis, noch bij B. en W. bezwaar, de
nieuwe overeenkomst met haar te sluiten.
WIJZIGING ELECTRICITEITS-
OVEREENKOMST.
Krachtens Raadsbesluit van 9 Juli 1928 werd
door de gemeente met de Provincie Noord-Hol
land een overeenkomst gesloten, waarbij onder
meer genoemde provincie zich verbond de ten
dienste van de stroomvoorziening van het
eiland „De Kaag" onder de gemeente Alke
made benoodlgde energie aan Lelden te leveren.
Voor deze stroomleverlng is Leiden verschuldigd
een vergoedlrg van f. 70 per kW. per jaar voor
het maximaal afgenomen vermogen, alsmede
een vergoeding van 3 cent per K.W.U.
Aangezien bÖ een prijs van 3 cent per K.W.U.
de stroomleverlng bijv. voor heetwatertoestellen
en voor verwarming 's nachts voor onze ge
meente een direct verlies beteekent het
Leidsche tarief voor die levering bedraagt
slechts 2 cent per K.W.U. heeft de Directie
der Stedelijke Fabrieken van Gas en Electrl-
citeit reeds geruimen tijd geleden bij het Pro
vinciaal Electriciteitsbedrijf van Noord-Holland
op verlaging van den bovengenoemden K.W.U.-
prijs aangedrongen, tot voor kort echter zonder
icsultaat.
Thans heeft echter het P.E.N. zich bereid ver
klaard den K.W.U.-prijs met ingang van 1
Januari 1938 tot 2,1 cent te verlagen, echter
met gelijktijdige verhooging van den kW.-prijs
van f. 70 tot f. 75 per Jaar.
Hoewel door de verhooging van den kW.-
prfjs het voordeel voor Leiden niet bijzonder
groot is ln 1937 bedroeg het maximaal af
genomen vermogen rond 15 kW. en het aantal
verbruikte K.W.U. 21.732 zijn B. en W. met
de Directie van meening, dat het toch wel aan
beveling verdient de voorgestelde contractswij
ziging te aanvaarden, zulks omdat de lagere
K.W.U.-prijs voor de toekomst meer bewegings
vrijheid op het stuk van de stroomleverlng ln
„De Kaag" veroorlooft, zonder dat hiervan een
nadeel met betrekking tot den stroominkoop
van het P.E.N. Is te duchten.
ONDERWIJS-SUBSIDIES.
Den 30en December j.l. werd door Ged. Staten
dezer provincie de gemeenterekening 1935 ge
sloten, zoodat thans een beschikking kan wor
den genomen op de door de besturen van de
ln onze gemeente gevestigde bijzondere scholen
Ingediende aanvragen om vergoeding ln de ex
ploitatiekosten hunner scholen, alsmede in de
kosten van vakonderwijzers over dat Jaar.
B. en W. stellen voor:
I. de vergoeding over het jaar 1935, voor de
besturen van bijzondere scholen vast te stellen
op f. 118.665,30 (1. o. f. 104.594,02, ulo. f. 14.071,32).
II. overeenkomstig het 8ste lid van het sub I
genoemd wetsartikel (drlejaariyksche afreke
ning)
a. het aan de besturen van bijzondere scho
len over de jaren 1933 tot en met 1935 alsnog
uit te keeren bedrag vast te stellen op f. 3877,11.
b. het door het bestuur van de bijzondere
school voor gewoon lager onderwijs aan de Os-
en Paardelaan 2 over de jaren 1933 tot en met
1935 in de gemeentekas te storten bedrag vast
te stellen op f. 562.09;
III. de vergoeding, wegens salarieering van
vakonderwijzers over 1935, voor de besturen van
bijzondere scholen vast t.e stellen op f. 18.663,41
(l.O. f. 13.284,27 u.l.o. f. 5379,14).
Nu de gemeenterekening over het jaar 1935 Is
gesloten, kan met betrekking tot de door de
schoolbesturen Ingediende aanvragen om toe
kenning van een bijdrage in de kosten van het
bijzonder vervolgonderwijs over dat Jaar, een
beslissing worden genomen.
Gelijk bekend, wordt de jaariyksche bijdrage
per leerling van het bijzonder vervolgonder
wijs berekend op het bedrag, dat gemiddeld per
leerling van het openbaar vervolgonderwijs over
hetzelfde Jaar, ten laste van de gemeente is
gebleven.
Blijkens den berekeningsstaat beliep dit be
drag over 1935 gemiddeld f. 22 per leerling.
B. en W. stellen daarom voor
a. de bijdrage ln de kosten van het bijzonder
vervolgonderwijs, over het jaar 1935, vast te
rtellen voor den cursus in de school aan de:
Hooglandsche Kerkgracht 20a, op f. 2647.33, Pas
teurstraat 2b op f. 1173.33, Middelstegracht 119,
op f. 1639.Krauwelsteeg 4, op f. 234.67.
Adriaan Pauwstraat 1. op f. 344.67:
b. alsnog aan bijdrage over het Jaar 1935 uit
te keeren een bedrag van f. 4712.72.
Gelijk reeds bU de ontwerp-gemeentebegroo-
ting voor het jaar 1938 werd medegedeeld zijn
bij de wet van 22 Mei 1937 eenige wijzigingen
gebracht in de bepalingen, betreffende de ver
goeding van kosten van instandhouding van bij
zondere lagere scholen.
Werd tot nu toe aan de schoolbesturen jaar
lijks op die vergoeding een voorschot verleend
gelijk aan 80% van hetgeen voor overeenkom
stige openbare scholen werd uitgegeven over het
laatste dienstjaar waarover de gemeentereke
ning was gesloten, voortaan moet het voorschot
ten volle worden verleend en wel berekend over
het gemiddeld getal leerlingen dier scholen in
het afgeloopen Jaar en naar een bedrag, dat
voor het loopend jaar voor de openbare scholen
beschikbaar wordt gesteld ter bestrijding van
de kosten. Dit bedrag is voor het jaar 1938
per leerling van het openbaar gewoon lager- en
van het uitgebreid lager onderwijs bepaald op
onderscheidenlijk f. 18.86 en f. 19.17.
Eveneens moet thans ten volle worden toege
kend een voorschot op de vergoeding wegens
kosten van vakonderwijzers, berekend naar het
Jaarlijks vast te stellen gemiddeld bedrag, dat
in het voorafgaand kalenderjaar per leerling
van de openbare lagere scholen aan belooning
van vakonderwijzers is uitgegeven.
Volgens de berekening beliep dit bedrag
over 1937, per leerling van het gewoon lager
onderwijs f. 2.51 en per leerling van het uitge
breid lager onderwijs f. 12.01.
Uitgekeerd zal moeten worden f. 152.891.89..
VERORDENING MIDDELBARE SCHOLEN.
Krachtens artikel 46 van de middelbaar
onderwijswet, zooals dat artikel luidt na de
aanvulling bij wet van 22 April 1937. moeten
„twee leden van de commission van toezicht op
de hoogere burgerscholen A en de handelsscho
len worden benoemd door de Kamer van Koop
handel en Fabrieken binnen wier ambtsgebied
de school is gevestigd". In verband hiermede
acht de Commissie van Toezicht op het Mid
delbaar Onderwijs alhier het wenscheiyk het
aantal harer leden van zes op acht te brengen,
terwijl zij verder in overweging geeft na te
gaan, of het geen aanbeveling verdient met de
jaarlijksche periodieke aftreding van de leden
te breken en in plaats daarvan alle leden
dus ook de twee door de Kamer van Koophan
del en Fabrieken te benoemen leden voor een
bepaalden tijd te doen benoemen, zoodanig, dat
allen op hetzelfde tijdstip aftreden.
Naar aanleiding hiervan deelen B. en W.
mede, dat zfj, ln de gegeven omstandigheden,
tegen de voorgestelde uitbreiding van de com
missie geen bedenking hebben. Evenmin behoeft
er bezwaar te bestaan tegen periodieke aftre
ding van deze commissie in haar geheel; daar
bij ware dan echter de zittingstyd der leden
van zes op vier jaar terug te brengen.
Aangezien het, in verband met het voren
staande. noodig is verschillende bepalingen van
de verordening voor de Plaatselijke Commissie
van Toezicht op de scholen voor middelbaar on
derwijs te wijzigen, hebben B. en W. het wen-
schelijk gevonden een geheel nieuwe verorde
ning te ontwerpen.
ORGANISATIE-VERGOEDING VOOR
WERKLOOZEN.
4 October 1937 werd besloten om aan den
Leidschen Christeiyken Besturenbond, de Afd.
Leiden van den R.K. Volksbond en den Leid
schen Bestuurdersbond in de kosten van con
trole op de middels de bij die bonden aangeslo
ten organisaties gesteuhde werkloozen een ver
goeding toe te kennen van 2 cent per gesteun
de en per week. zulks gerekend te zijn inge
gaan op 1 Mei 1937.
Thans vraagt ook het Plaatselijk Arbeids
Secretariaat Leiden, in zijn schrijven van 5
December 1937, om voor deze vergoeding met
betrekking tot de middels de bij hem aangeslo
ten organisaties gesteunde werkloozen ln aan
merking te mogen komen.
Met de Sub-Commissie voor de Steunverlee-
ning zijn B. en W. van meening. dat dit ver
zoek eveneens kan worden ingewilligd en dat
de datum van ingang van de vergoeding op 1
Januari 1938 behoort te worden bepaald.
De uit de vergoeding voor de gemeente voort
vloeiende kosten worden voor het jaar 1933
geraamd op f.115.—.
VOOR WOENSDAG 9 MAART.
Hilversum I, 1875 en 415,5 M. VARA-Uit-
zending, 10.00—10.20 voorm. VPRO, 6.30—7.00
RVU.. 7.30—8.00 VPRO. 8.00 Gram.muziek
9.30 Wenken voor de keuken 10.00 Morgen
wijding 10.20 Uitzending voor Arbeiders ln
de Continubedrijven 11.30 Uitzending voor
de werkloozen 12.00 Gram.muziek 12.30
VARA-Orkest 1.151.45 Gram.muziek 2.00
Kniples 2.30 Voor de vrouw 3.00 Voor de
kinderen 5.30 Gram.muziek 5.45 Cabaret-
programma 6.00 De Ramblers 6.30 „Van
het weten en begrijpen naar het handelen",
causerie 7.00 Zang 7.30 Cyclus „Ons werk
en ons geloof" 8.00: Herhaling SOS-Berich-
ten 8.03 Berichten ANP.. VARA-Varla 8.15
Het Esmeralda-Septet en solisten 9.00 Radio-
tooneel 10.00 Berichten ANP 10.05 VARA-
Orkest 11.00 Gram.muziek 11.15 Orgelspel
11.4512.00 Gram.muziek.
Hilversum II, 301.5 M. NCRV-Uitzending,
6.307.00 Onderwijsfonds voor de Scheepvaart
8.00: Schriftlezing, meditatie, gewijde muziek
(Gr.-plj 8.30 Gram.muziek 9.30 Geluk-
wenschen 9.45 Gram.muziek 10.30 Morgen
dienst 11.00 Gram.muziek 11.15 Zang
12.00 Berichten 12.15 Gram.muziek 12.30
Kwintetconcert 2.00 Gram.muz. 2.30 Voor
Jeugdige postzegelverzamelaars 3.00 Christe
lijk Kinderkoor „Lenteklokjes" 4.00 Gram.
muziek 4.10 Pianovoordracht 4.40 Kinder
uurtje 5.45 Gram.muziek 6.00 Land- en
tuinbouwpraatje 6.30 Taalles en causerie over
het Binnenaanvaringsreglement 7.00 Berich
ten 7.15 en 7.45 Reportages 8.00 Berichten
A.N.P. Herhaling S.O.S.-Berichten 8.15
Utrechtsch Stedelijk Orkest 8.40 Gram.muz.
9.05 „Onze huisdieren als opvoeders", cau
serie 9.35 Vervolg concert 10.10 Berichten
ANP. 10.15 Dampraatje 10.30 Gram.muz.
10.45 Gymnastiekles 11.0012.00 Gram.
muziek. Hierna: Schriftlezing.
Droitwlch, 1500 M. 11.2511.50 Gram.muz.
12.05 BBC-Northern-orkest m.m.v. solist
1.05 Dansmuziek (Gr.pl.) 1.35—2.20 Het New
Coventry Hippodrome Orkest 3.20 Concert
voor de scholen 3.50 Gram.muziek 4.20
Vesper 5.10 Gram.muziek 5.20 Jazzmuziek
(Gr.pl.) 5.40 Claude Bampton en zijn Band
6.20 Berichten 6.40 Landbouwpraatje
7.00 Radiotooneel 7.20 De Band Waggoners en
solisten 8.20 BBC-Symphonie-orkest 9.20
Berichten 9.40 Vervolg concert 10.30 Ca
baretprogramma 11.05 Declamatie 11.20
Oscar Rabin's Dansorkest 11.5012.20 Jazz
muziek (Gr.pl.).
Radio Paris, 1648 M. 7.50. 9.10—9.40, 10.40
en 11.20 Gram.muziek 12.20 Visciano-orkest
(Om 1.50 Zang) 3.05 Pianovoordracht 3.20
en 4.20 Zang 4.35 Pianovoordracht 8.50
Zang 9.05 Vioolvoordracht 9.20 Harp-
ensemble Lllv Laskine en solisten 10.50 Gra-
mofoonmuziek.
7291
(Ingez. Med.»
Keulen, 456 M. 5.50 Het Rheinische Lan-
desorkest 7.50 Militair orkest 11.20 Vlie
geniersorkest 12.35 Gram.muziek 1.35 Amu
sementssextet 3.50 Planovoordracht 4.30
Omroep-Amusementsorkest 6.30 Omroepork.
8.20 Rijkszending ..Anruf und Verklindung
der Toten" 9.3511.20 Ralph Zürn's orkest.
Brussel, 322 en 484 M. 322 M.: 12.20 Gra-
moloonmuz. 12.50 en 1.30 Omroeporkest
1.502.20 Gr.muz. - 5.20 Omroepdansork. 6.50
Gram.muziek 7.20 Pianovoordracht 8.20
Omroeporkest mjn.v. solisten 10.30: Zang en
harmonica 10.5011.20 Gram.muziek.
484 M.: 12.20 Gram.muziek 12.50 en 130
Loiseau-orkest 1.50—2.20 Gram.muziek
5.20 Gram.platen 6.35 Omroepdansorke3t
7.35 Gram.muziek 8.20 Operette „Viktoria und
ihr Husar" 10.45—11.20 Omroepdansorkest.
Deutschlandsender. 1571 M. 7.35 Militair
orkest 8.20 Rijkszending „Anruf und Ver
klindung der Toten" 8.40 Gram.muziek
9.20 Berichten 9.50 Klarinet en piano 10.05
Berichten 10.2011.20 Landesorkest Gouw
Baden, dans-orkest en solisten.
Wijzigingen voorbehouden.
GEM. RADIO-DISTRIBUTIEBEDRIJF EN
DE R.O.V. RADIO-CENTRALE.
Voor Woensdag 9 Maart,
lste Programma: lederen dag van 824 uur:
Avro. Vara enz.
2de Programma: lederen dag van 8—24 uur:
Kr o, Ncrv enz.
3e Programma: 8.00 Keulen 9.20 Parijs R.
9.40 Diversen 10.40 Parijs R. 12.05
Radio P.T.T. Nord 1230 Keulen 13.20
Brussel (VI.) 13.35 Keulen 14.20 R. Dan-
mark of div. 15.50 Keulen 17.20 Brussel
'Pr.) 1830 Diversen 19.20 Keulen 20.20
Brussel (Fr.) 22.20 Brussel (VI.) 22.30
Keulen 23.20 Diversen.
4e Propramma: 8.00 Brussel (VI.) 9,20
Gram. muziek GR.D. 10.35 London Reg.
13.05 Droitwlch 1430 London Reg. 15.10
Droitwlch 18.40 London Reg. 1930 Droit
wlch 23.05 London Reg. 23.20 Droitwich.
Wijzigingen voorbehouden.
Door BERT LOVEN.
Het was louter toerval toen Jimimy
Laugh ton zich laat in den avond op den
straatweg bevond, op enkele kilometers
afstand van Londen. Toen hij de laatste
booht wilde Inslaan, hoorde hij achter
zich het geluld van een auto, die met
zeer groote snelheid naderde.
Instinctmatig ging hij terzijde van weg
loopen, want de booht was scherp en of
het kwam, doordat de wagen wegens de
groote snelheid slipte, of dat de bestuur
der de bocht niet goed nameen ver
schrikkelijk gekraak bewees, dat er van
de auto niet veel meer overbleef dan een
chaos van plaatwerk en verbogen onder-
deelen. Daartusschen lag het lidhaam van
een man, wiens gelaat geheel verminkt
was.
Het was niet moeilijk te zien. dat de
ongelukkige dood was en het eerste oogen-
blik stond Laughton door de plotselinge
catastrophe verbluft en besluiteloos. Maar
dat duurde niet lang, dadelijk schudde hij
de sentimenteele gedaohten van zich af
en keek om zich heen.
Geen levend wezen vertoonde zich in
den omtrek en rustig, alsof het zijn dage-
lijksdhe bezigheid was, doorzocht hij de
zakken van den verongelukte.
Geen oogenblik kwam het bij hem op.
welk een afschuwelijke daad hij verricht
te. Vele jaren van misdaad hadden zijn
gevoel afgestompt en met een grijns haal
de hij alles van waarde uit de zakken.
Weer keek hij spiedend rond en bij het
flauwe licht van de maan, onderzocht hij
den inhoud van een portefeuille. Een bun
deltje bankpapier, benevens enkele brieven
waren hem in handen gevallen. Vluchtig
las hij den naam op het kaartje:
John C. Badly, Juwelier,
67, Oxfordstreet, Londen.
Jimmy Laughton kende den juwelier
goed. Hij wist, dat hij ongetrouwd was en
met een oude huishoudster alleen woonde.
Zijn hebzucht was gewekt en toen zich
nog steeds niemand op den straatweg
vertoonde, was zijn plan gemaakt. Zoo
vlug mogelijk sleepte hij het lijk het
bosch ln, dat zich kilometers ver langs
den weg uitstrekte, ruimde het wrak van
de auto op en enkele minuten later, er
was nog geen half uur verloopen met dat
werk, toonde alleen de gehavende boom
stam, benevens een donkere bloedvlek op
het plaveisel aan, dat zich op deze plaats
een droevig ongeluk had afgespeeld.
Langs de bosehpaden en zijwegen, door
niemand opgemerkt, bereikte de misda
diger de hoofdstad. De zware slagen van
de Westminster kondigden aan dat het
twee uur was. Nog waren de straten niet
geheel verlaten, maar Jimmy's plan was
gemaakt. Hij wist precies op welk punt
van Oxfordstreet de winkel van Baiiy was
en door een doolhof van straatjes bereik
te hij den achterkant van het huis, waar
binnen het fortuin voor het grijper, lag.
Nog nooit had hij zich zoo veilig ge
voeld. De sleutelbos, welke hij uit den zak
van den doode had gehaald, overbrugde
alle moeilijkheden aan een inbraak in een
juwelierswinkel verbonden en nauwelijks
een uur later slenterde Laughton onver
schillig door de straten, In zijn zak be
vond zich een schat van bankbiljetten,
goudstukken en edelgesteenten.
Als in een roes liep hij voort, tot hij
eindelijk zijn woning bereikte.
Aan trouwen had hij nooit gedacht. Leeg
en verlaten kwamen de kamers hem voor,
maar een blik op zijn verworven rijkdom
men deed een helschen gloed van vreug
de in hem oplaaien.
Tellentellenen rekenen, tot de
zon reeds hoog aan d,en hemel stond en
toen hij tenslotte het laatste bankbiljet
door zijn vingers het glijden, was het tien
uur ln den morgen.
Nu restte hem nog een aantal papie
ren, die hij met de bankbiljetten uit de
brandkast had genomen. Het eerst viel
zijn oog op een briefje, waarop in het
Fransch stond:
Banque de France,
Concours Hlppique a Monte Carlo.
Nombre 1S666
Certiflcat pour le Grond Prix de
„Huit Millions Francs".
Jimmy Laughton kende door zijn jaren-
langen omgang met de internationale mls-
aadigerswereld voldoende Fransch, om te
begrijpen, dat hij een lot in handen had
van de jaarlijksche paardenrennen te
Monte Carlo, waarop met een beetje ge
luk, een hoofdprijs van acht millioen
francs kon vallen. Bovendien was het een
prachtig staartnummer. Een negen en drie
zessen.
Voor een man als Jimmy was het kin
derwerk. het bedrag in ponden sterling om
te rekenen en hij kwam op een kapitaaltje
van rond tienduizend pond. Maar hij zou
Jimmy Laughton niet zijn, wanneer hij
niet dadelijk het gevaar had Ingezien, dat
aan het bezit van het lot verbonden was.
Hij had echter ook gezien, dat het lot aan
toonder gesteld was en daar de eigenaar
dood was, haalde hij onverschillig zijn
schouders op.
In ieder geval bewaren, mompelde hij
en zorgvuldig legde hij het in de bovenste
lade van de kast.
Met een verholen glimlach las hij dien
middag voor een sigarenmagazijn de be
richten omtrent het ongeluk en den ge-
heimzinnigen diefstal, gevolgd door de in
braak in de woning van John C. Baily.
den Juwelier ln Oxfordstreet. De politie
stond voor een raadsel, want Laughton
had zijn werk goed gedaan en nooit zou
hij zoo dom zijn, zich door buitensporige
uitgaven te verraden. Als de zaak geluwd
was ging hij naar Amerika en niemand in
de Oude Wereld zou Jimmy Laughton
ooit weer zien.
Drie maanden waren er verloopen en
in dien tijd zou zelfs iemand, die hem
nauwkeurig in het oog hield, niet hebben
geloofd, dat Jimmy iets met de zaak te
maken had. Hij leefde sober, pakte van
alles aan. wanneer er iets te verdienen
viel en de sluwe vos had succes. De politie
verdacht hem niet, iedereen was het geval
vergeten en de geheimzinnige misdaad
werd in de annalen van de politie als on
oplosbaar geboekt.
Het kwam Laughton voor, dat het nu
langzamerhand tijd werd. zijn zaakjes te
pakken en zoo voorzichtig mogelijk te
trachten, Engeland te verlaten. Maar zelfs
nu liet hij zich niet door brutalen overmoed
verleiden en hij besloot de reis niet in
Londen, maar in Liverpool aan te vangen.
Zijn door diefstal verkregen bezittingen
pakte hij ln een klein, onooglijk uitziend
valles en daarna ging hij voor het laatst
de stad in, om in een hem bekend koffie
huis een soberen maaltijd te nuttigen.
Van het krantenrek boven de tafel nam
hij een biad. om de beste reisgelegenheid
uit te zoeken, toen zijn oog plotseling
bleef rusten op een groote advertentie.
Even zat hij beduusd, toen las hij de an
nonce nog eens over. Een onbestemd ge
voel overweldigde hem. Aan het lot van
de paardenrennen te Monte Carlo had hij
in het geheel niet meer gedacht, maar
het nummer 19666 stond in zijn hersens
gegrift.
En hier, in deze courant stond zijn num
mer.... 19666.... als winnaar van den
hoofdprijs. Acht millioen francsTien
duizend pond sterlingHet duizelde in
zijn hoofd en een breede grijs trok om
zijn mond.
Je moet maar geluk hebben, mom
pelde hij en een uur later wandelde hü
zoo kalm mogelijk met het waardevolle
papier in zijn zak naar het wisselbureau
waar het lot tegen Engelsche ponden In
gewisseld kon worden.
Onderweg had hij nog even aan een
mogelijken valstrik gedacht, maar toen hij
overwogen had, dat het een lot was, dat
door iedereen gekocht kon zijn, en nooit
over het lot gerept was bij het onderzoek,
aarzelde hij niet meer en stapte resoluut
het kantoor binnen.
De man achter het loket schonk ter
nauwernood aandacht aan het papier. Hij
knikte glimlachend en verzocht Laughton
een oogenblik plaats te nemen, terwijl hij
het geld uit de brandkast ging halen.
Jimmy haalde verlicht adem, toen hij
den man eindelijk terug zag komen en.
deze langzaam het geld voor hem uit
telde.
Plotseling werd er een hand op zijn
schouder gelegd en een zware stem klonk:
„Wilt u even met mij meegaan?
De knieën van den misdadiger knikten.
Hij had de stem, afkomstig van inspec
teur Tom Davies, den bekwaamsten speur
der van Scotland Yard. maar al te goed
herkend.
Hij was gevangen, dat ontveinsde hij
zich niet en hij verwenschte het lot en
alle mogelijke paardenrennen.
In een zijkamertje verzocht de detec
tive hem om plaats te nemen.
Eindelijk hebben we je, Laughton,
sprak Davies op ijskouden toon. Je bent
wel slim geweest, maar toch nog niet
slim genoeg. Je hebt één groote fout ge
maakt, want, je hebt over het hoofd ge
zien dat mijnheer Baily een huishoudster
had, die zijn volle vertrouwen genoot.
Toen de juwelier van zijn vacantie terug
kwam en haar het lot liet zien, zei hij in
een opwekte bui, dat zij de helft zou krij
gen, als op zijn nummer de hoofdprijs
viel.
De huishoudster knoopte het niet alleen
in haar oor, maar ze schreef het nummer
19666 op in haar huishoudboekje. Ze wist,
dat Baily hqt bij de andere papieren in
zijn brandkast gesloten had en bij den
diefstal was ook het lot verdwenen.
De dief had het meegenomen en wij
moesten dus wachten tot de trekking had
plaats gehad. WIJ rekenden erop, dat jij
doordat er geen onderzoek naar het lot
werd ingesteld, overmoedig werd. In wer
kelijkheid waren onze nasporingen niet
gestaakt. Wij zochten ijverig door en
plaatsten in alle groote bladen adverten
ties met de mededeeling, dat op nummer
19666 van de Monte Carlo courses, de
hoofdprijs was gevallen.
Het is dus niet waar?siste de
misdadiger tusschen zijn tanden. De
hoofdprijs is niet op mijn nummer geval
len? Dat is een gemeene streek!
Davies glimlachte.
Op nummer 19666 viel in het geheel
geen prijs, zei hij laconiek, maar toch ls
het niet zoo'n gemeene streek als jij
denkt. De misdaad van Jou was veel ge-
meener. Het was een schurkenstreek, om
een ongelukkige aan zijn lot over te laten
en hem bovendien nog té berooven.
De stem van den detective was scherp
geworden en hij boog zich tot Laughton
over. opdat deze hem toch vooral goed zou
verstaan.
Maar ik verzeker je, Jimmy Laugh
ton, dat ik al mijn invloed aan zal wen
den, om je minstens tien jaar over Je mis
daad te laten nadenken
(Nadruk verboden).
(Auteursrecht voorbehouden)
3—3