BUITENLAND Franco-kruiser tot zinken gebracht MAANDAG 7 MAART 1938 No. 23910 STADSNIEUWS HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt 79sïe Jaargang Belangrijke Sovjet-Russische order Iet s.s. „Vredenburg in stormweer op de Noorsche kust De Baleares door een torpedo getroffen Arrestatie wegens verduistering Dit nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD Geheimzinnige moord nabij Tilburg verwacht LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd Zijn: per 3 maanden f.2.35 per week f. 0.18 Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten.' (voor binnenland £.0.80 per 3 mud.) teraardebestelling van wijlen den heer b. lina. Hedenmorgen vond op de begraafplaats „Rhijnhof" onder groote belangstelling de teraardebestelling plaats van het stoffelijk overschot van wijlen den heer B. Lina, in leven gedurende 44 jaar kruier aan het Station der Nederlandsche Spoorwegen, die Donderdag j.l. geheel onverwachts op 61-jarigen leeftijd In het Academisch Zie kenhuis overleed. Onder de aanwezigen merkten wij o.a. op de heeren J. W F. Kuljk, chef-commies, na mens den stationschef. J. W. Nijhof, sta tions-ambtenaar, J. H. Blokpoel, G. J. Ras, J. W, de Roon Hertoge, commiezen, L. Klu- vers, chef plaatskaarten-bureau en vele vrienden. Vele kransen dekten de kist, o.a. van de familie, het kruiers- en stationsper- soneel. Nadat de ldst in de groeve was nederge- laten werden levende bloemen in het graf gestrooid. De zoon van den overledene, de heer H, Lina, dankte namens de familie. NED. NATUURHIST. VER. AFD. LEIDEN. Zaterdag bezocht de afd. Leiden het Rijksmuseum van Volkenkunde hier ter stede. Onder de zeer gewaarde leiding van het afdeelingslid den heer A. Fransen van de Putte en van eenige museum-assisten ten werden de volgende afdeelingen be zichtigd: Dajaks, N.-Guinea. Hindoe- Javaansche kunst, Britsch-Indische cul tuur, Kongo: de afdeelingen der weefsels, der goudschatten uit Bali en Lombok en de beroemde Boeddha-groep wekten bijzonder veel belangstelling. Vooral werd veel aandacht besteed aan de talrijke natuurvoorwerpen, als schelpen, vogelveeren. zaden, tanden e. a., die door de inboorlingen onder meer als versier selen, muziekinstrumenten, werktuigen enz. worden gebruikt. UITVOERING HET LEIDSCHE TOONEELGEZELSCHAP. Een avond vol humor. Zaterdagavond gaf bovengenoemd gezel schap in de concertzaal „Zomerlust" een tooneelavond, mei, muzikale medewerking van de Flora Band onder leiding van den heer John Boelee. Nadat dit gezelschap zich op zeer verdienstelijke wijze eenige malen had laten hooren, verscheen te ongeveer half negen de voorzitter, de heer A. Rijs- bergen voor het voetlicht. Deze sprak een welkomstwoord tot de aanwezigen, in het bijzonder tot de donateurs en donatrices, wien hij dank bracht voor den financieelen steun en verder tot de besturen van ver schillende zustervereenigingen. Spr. besloot met allen een aangenamen avond toe te roepen. Hierna werd ten tooneele gebracht het blijspel ..Bennie als Huisknecht" door Dick Faber. Dat de opvoering van dit blijspel bij de aanwezigen in den smaak viel. bleek uit het uitbundig gelach en het aan het einde van elk bedrijf gul gegeven applaus, dat een verdiende belooning was voor de medespe lenden. Na de pauze volgde de opvoering van de klucht in één bedrijf door Jack Bess, n.l. „Wie is Gerard?" De hierin optredende de butanten hadden nog al veel last van plan kenkoorts. Wij twijfelen niet, of onder lei ding van den heer Heinen zullen ook deze nieuwelingen zich ontwikkelen tot bruikbare krachten. Het kap- en grimewerk was in handen van den heer P. v. d. Pijl. Het einde van dezen avond, waarvan ve len genoten hebben en waarop het gezel schap met genoegen kan terugzien, was een bal onder leiding van den heer G. Mieremet. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Nieuwe inschrijving: N.V. Vuurwerk en Illuminatiefabriek voorheen Kon. Ned. Pyrotechnische Fa briek G. J. Ruysch, in liquidatie, Haarlem merweg 45. Leiden. Afkomstig uit Utrecht. Wijzigingen: G. Splinter en Zoon. Hooigracht la, Lei den: timmer-, metsel- en aannemers bedrijf. De vennootschap onder firma is met in gang van 1 Januari 1938 ontbonden. Het bedrijf wordt voortgezet onder den ouden haam. door G. H. Splinter, ais eenig eigenaar. Nederlandsch College voor Algemeene Studieleiding. Laan van Oud Poelgeest 13. oegstgeest; inrichting voor schriftelijk onderwijs. De zaak is verplaatst naar Rijnsburger- weg 169—175, Leiden. DE RESTAURATIE VAN GRAVENSTEEN EN ST. ANNA-HOFJE. Naar wij vernemen zal binnenkort de Rijkscommissie voor Monumentenzorg een bezoek brengen aan onze stad ter bezich tiging van het Gravensteen en St. Anna- hofje in verband met eventueele restau ratie. DE REGIMENTSSCHOOL VAN HET 4DE R. I. ALHIER NAAR WOLFHEZE. Hedenmorgen om 7.35 uur vertrok van het Station H.S.M. alhier per extra trein de nieuwe Regimentsschool van het 4de Regi ment Infanterie naar Wolfheze voor het houden van militaire oefeningen. De militaire trein bestond uit 11 wagens, w.o. 4 wagens voor vervoer van mitrail leurs en munitie en 6 personenrijtuigen en vervoerde één hoofdofficier, zes sub-offi cieren en 325 onderofficieren en manschap pen, 23 rijwielen en 4000 KG. bagage. In de Stedelijke Werkinrichting zijn opgenomen: Maandag 28 Febr. 58, Dinsdag Maart 58, Woensdag 2 Maart 58. Donder dag 3 Maart 58. Vrijdag 4 Maart 60 en Za terdag 5 Maart 60 personen. Totaal 353 Personen. Twee opvarenden verdronken. Bij de Halcyon-lijn te Rotter dam is gisteren telegrafisch be richt ontvangen, dat het vracht schip „Vredenburg" van deze maatschappij, hetwelk-op 2 Maart met een lading erts van Narvik naar Rotterdam was vertrokken, Zaterdagavond op 200 mijl van de Westfjord met hevig storm weer te kampen heeft gehad. De 44-jarige bootsman M. Stolk en de 39-jarige matroos M. Span- jersberg, beiden uit Vlaardingen, werden door een stortzee gegrepen, sloegen overboord en verdronken. Beide slachtoffers waren gehuwd. Het stoomschip „Vredenburg" meet 6419 ton en is in 1921 te Flensburg gebouwd. Bestelling van twee passagiers-vrachtschepen. Door bemiddeling en medewerking van de N.V. Handelmaatsch. „Export- chleb", heeft de Sovjet-Russische regeering heden de Nederlandsche Scheepsbouw Maatschappij opdracht gegeven voor den bouw van twee vracht-passagiersschepen, plaats bie dend aan 518 passagiers en een beman ning van 102 koppen. Dit is een der belangrijkste orders, die een Neder landsche werf in den laatsten tijd van Sovjet-Rusland heeft gekregen. De bestelde schepen worden twee zusterschepen en derhalve volkomen gelijk in uitvoering. Elk der schepen krijgt een lengte van 124.30 m. tusschen de loodlijnen en een maximum lengte van 132.80 m. De schepen zijn 18.15 m. breed en hebben een holte van 9.65 m. De diepgang bedraagt 6.35 m. en de totale waterverplaatsing ongeveer 8600 ton. Zij zullen turbo-electrisch worden aan gedreven. De turbines en ketelinstallaties worden geleverd door Stork, Hengelo en het electrische gedeelte door de Zweedsche onderneming A.S.E.A., vertegenwoordigd in Nederland door Groeneveld en van der Poll. Het totale vermogen der aandrijf-instal- latie bedraagt circa 13.000 A.P-K., waardoor de schepen een maximum snelheid zullen krijgen van 20 knoop. Aan de geheele uitvoering en aan de accomodatie voor bemanning hebben de Russische opdrachtgevers hooge eischen gesteld. Er is ruimte voor 48 eerste klas passagiers in twee-persoons hutten, terwijl twee luxe hutten worden ingericht. Voorts zijn er 41 vlerpersoons hutten voor tweede klas passagiers en hutten, ruimte biedend aan twee tot acht personen, voor 296 derde klas pasagiers. De schepen zijn bestemd voor de Noordelijke wateren der Sovjet- Unie en moeten erop berekend zijn, te kun nen varen bij een temperatuur tot 35 gra den Celslus onder nul. Daarvoor is het noo- dig, een speciale isolatie aan te brengen. Beide schepen worden voorzien van een installatie voor kunstmatige ventilatie en luchtverwarmlng. terwijl de huid van het schip wordt voorzien van een speciale ijs- versterking om in vaarwater met ijsschot- sen te kunnen varen. Bediening van roer, ankerspil enz. ge schiedt electrisch en de schepen worden uitgerust met de modernste navigatiemid delen. Binnen twee jaar moeten beide sche pen aan de opdrachtgevers worden opgeleverd. De Nederlandsche Scheeps bouw Maatschappij, die den laatsten tijd zeer veel werk heeft, houdt door deze opdracht volop werk tot begin 1940. Wanneer de thans in aanbouw zijnde schepen van stapel zijn geloopen, zullen, dank zij de uit te voeren orders, opnieuw alle hellingen bezet kunnen worden. Officieel wordt gemeld, dat op 70 mijl van Kaap Palos een oorlogsschip der rechtschen, de kruiser „Baleares" in lichterlaaie is gevlogen, doordat het ge troffen is door een torpedo, die gelan ceerd is door den torpedobootjager der regcering van Barcelona „Lemantao", tijdens een zeegevecht, dat gisternacht om twee uur twee en twintig is gele verd. Er deed zich een hevige ontploffing voor en het schip maakte slagzij. Bij het aan breken van den dag begaven zich zeven re- publikeinsche bommenwerpers naar het tooneel van den strijd. De vliegers zagen, hoe de kruiser in vlammen stond. Zeven schepen kruisten om het brandende vaar tuig. Bommen van de vliegtuigen vielen bij den kruiser. De minister van defensie heeft het vloot- personeel gelukgewenscht met het resultaat van het gevecht. Den buitenlandsche sche pen is per radio medegedeeld, dat het ge vaarlijk is de plek van den strijd te naderen met het oog op mogelijke aanvallen op het brandende schip of op vliegtuigen, die het zouden willen helpen. De Britsche torpedojagers Kempenfeit en Boreas, patrouilleerden overeenkom stig de overeenkomst van Nyon op de koopvaardijschepen op de Middelland- sche Zee. Omstreeks half vijf in den ochtend vonden zij voor de Spaansche kust tusschen Alicante en Carthagena den kruiser Baleares in zinkenden toe stand. Onmiddellijk hielpen beide sche pen om de bemanning te redden. Om streeks 10 u. kwamen regeer.-vliegtuigen die de overige schepen der rechtschen, w.o. de kruisers Canaria een zusterschip der Baleares en de Almirante Cervera, die eveneens poogden de bemanning van de Baleares te redden, met bommen wierpen. Een bom ontplofte op het wa ter, niet ver van de Boreas, drie opva renden werden door de wegspattende scherpen licht gewond, een vierde is aan zijn kwetsuren overleden. De commissaris-generaal van de regee- ringsgetrouwe vloot, die zich aan boord van de Mendez Nunez bevindt, heeft een cor respondent van het agentschap Febus de volgende bijzonderheden medegedeeld over den zeeslag: De regeeringskruisers Libertad en Mendez Nunez bemerkten Zondagochtend te twin tig minuten over twee op minder dan drie zeemijl afstand drie oorlogsbodems van Franco, de Canarias, de Baleares en de Al mirante Cervera. Het sein tot het gevecht werd gegeven. De rechtsche schepen schoten lichtgranaten in de richting van de regee- ringsbodems, welke hierop met een krachtig vuur antwoorden. Plotseling steeg bij de rechtsche schepen een groote rookkolom om hoog tot ongeveer vijftienhonderd meter hoogte, een der rechtsche schepen was ge troffen en stond in brand. Na het gevecht keerden de regeerings- schepen naar hun bases terug. Volgens inlichtingen van welingelichte zijde hebben de Boreas en de Kempenfeit meer dan honderd opvarenden van de Ba leares gered. De „Baleares" en de „Canarias" zijn sche den van eenzelfde type. De ..Baleares" stond op stapel, toen de burgeroorlog uitbrak. De kruiser is te El Ferrol voltooid. De waterver plaatsing bedraagt 10.000 ton. Het schip is ruim 200 meter lang en o.a. uitgerust met 3 stukken geschut van 20 c.m. en twee ka tapult-toestellen. Bondsbestuurslid heeft tekort van f. 30.000. (Speciale Berichtgeving). Naar ons ter oore komt is de heer S., bestuurslid van den Algemeenen Bond van Handels, en Kantoorbedienden te Amsterdam, Zaterdagmiddag door de politie gearresteerd, verdacht van ver duistering van een zeer groot bedrag ten nadcele van den Bond en van de Federatie, voor welke instellingen hij het financieel beheer voerde. Het te kort bedraagt ruim f. 30.000. Bij zijn arrestatie heeft S. een vol ledige bekentenis afgelegd. De verduisteringen zijn over een reeks van jaren gepleegd. Dit was mogelijk, daar de controle van de boeken van Bond en Federatie nooit tegelijkertijd geschiedde. Bij controle der Federatieboeken toonde de heer S. het saldo van den Bond en bij controle van de Bonds- boeken het saldo der Federatie. De heer S. genoot het volle vertrou wen van zijn medebestuursleden. De heer S., die vermoedelijk geen uit komst meer zag heeft tenslotte een van zijn medebestuursleden van het ge beurde op de hoogte gesteld. Slachtoffer met wonde in hartstreek aangetroffen. De politie staat voor een raadsel! Gisteravond omstreeks half tien zagen twee jongemannen, die op de Hei- Kantschebaan in de richting van Tilburg liepen, op korten afstand voor hen een meisje loopen. ^Jat waggelde en plotseling neerviel. De jongemannen snelden toe en zagen, dat zij hevig bloedde. Zij waarschuw den de marechaussee, die op haar beurt de gemeentepolitie en den ge neeskundigen dienst verwittigde. Toen deze ter plaatse kwam, vonden zij het slachtoffer met een smalle won de in de hartstreek. Tijdens het ver voer in de ziekenauto is het meisje overleden. De wonde is met een smal scherp voorwerp toegebracht. De politie staat hier voor een raad sel. Het meisje, de 18-j. A. W. Reijnders, dochter van een brugwachter van het Wilhelminakanaal, was op weg naar huis, dat op ongeveer 200 M. is gele gen van de plaats waar het meisje werd gevonden. Tot aan hoek van de Van Oudenhovenstraat. vlak bjj de plek van de misdaad, was zij door haar vriendinnetje weggebracht. De jongemannen, die het meisje za gen vaUen, hebben geen geschreeuw gehoord. Met politiehonden is de om geving afgezocht, doch tot nu toe zon der resultaat. Het wapen, waarmede de verwonding is toegebracht, heeft men evenmin teruggevonden. BINNENLAND. ONTZETTENDE BRAND TE DELFT; VIJF PERCEELEN IN DE ASCH GELEGD. (4e Blad). Eerste kerkbezoek van Prinselijk Echtpaar na de geboorte van prinses Beatrix. (Binnenl., 4e Blad). De uitreiking; der eerste vliegbrevetten M, door den Minister van Defensie. (Luchtvaart, 3e Blad). Op 79-jarigen leeftijd is te Driebergen overleden de heer A. P. Staalman, oud lid der Tweede Kamer. (Binnenland, 4e Blad). De samenwerking tusschen Marine en we tenschap: onthulling van een Gedenk plaat. (Binnenland, 4e Blad). Uitgebreide deviezen-smokkelarij ontdekt; verschillende arrestaties. (Gem., 2e Blad). Onderhoud met den nieuwen directeur der Ned. Spoorwegen, prof. dr. ir. J. Gou- driaan Jr. (4e Blad). BUITENLAND. Een interview met Benesj. (Buitenland, le Blad). Ds. Niemoeller toch in een concentratie kamp? (Buitenland, le Blad). Opheldering in den parlementairen strijd in Japan. (Buitenland, le Blad) Radio-redevoeringen in Oostenrijk van de ministers Seyss Inquart en Zernatto. (Buitenland, le Blad). Roosevelt stelt een formeelen eisch inzake eenige eilanden in den Stillen Oceaan. (Buitenland, le Blad). Ook de Fransche Senaat aanvaardt de autonome kas voor landsverdediging. (Buitenland, le Blad). De Hongaarsche premier Daranyi over de binnen- en buitenlandsche politiek. (Buitenland, le Blad). Voortzetting van het proces te Moskou. (Buitenland, le Blad). ZEE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. De zwakke wind zal zich tusschen het Westen en Zuiden bewegen. Neerslag van beteekenis zal niet vallen, terwijl de temperatuur wei nig wijziging zal ondergaan. DE ALGEMEFNE TOESTAND De komende besprekingen. De Romeinsche correspondent van de ..Times gelooft niet.datdeBritsch-Italiaan- sche besprekingen voor het midden der week een aanvang zullen nemen. De gisteren te Rome aangekomen Poolsche minister van buitenlandsche zaken Beek zal gedurende de drie eerste dagen der week besprekingen met Ciano voeren. Na erop te hebben gewe zen, dat de Italiaansche pers er niet aan twijfelt, dat lord Perth een oprecht vriend schapsaanbod medebrengt, merkt de cor respondent op „dat het ondenkbaar is. dat de pers aangemoedigd wordt, zooveel hoop op een regeling te toonen. indien de Ita liaansche regeering geen vertrouwen had in het welslagen der onderhandelingen". Maar intusschen komen weer in Engel- sche oppositiebladen berichten over het zen den van nieuwe Italiaansche troepen naar Spanje Volgens den diplomatieken redacteur van de „Daily Express" zou Hitier tijdens zijn 1 onderhoud met sir Neville Henderson ver zocht hebben, dat alle onderhandelingen tusschen de Britsche en de Duitsche regee ring in het diepste geheim, en door middel van de kanselarijen worden gevoerd, welk verzoek wordt uitgelegd als een bewijs van den wensch, de Britsche pers aan een streng toezicht onderworpen te zien. Chamberlain zou weigeren op dit verzoek in te gaan. De diplomatieke correspondent van het Londensche Zondagsblad Sunday Times heeft een uitvoerig onderhoud gehad met president Benesj, waarbij deze laatste met prooten nadruk verklaard heeft, dat Tsjecho-Slowakij e 1. nooit directelijk over de kwestie der minderheden met een buitenlandsche mo gendheid zal kunnen onderhandelen, maar 2. het moreele recht van Europa erkent om zich te interesseeren voor het vraagstuk, dat zoo belangrijk voor den ••rede is: 3. Een verbetering van de betrekkingen met Duitschland een vitaal belang acht en derhalve

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 1