Weldra experimenteele
televisie-uitzendingen
Twee Spoorwegongelukken
bij Amsterdam
Uitoefening van de geneeskunst
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Bisd
Donderdag 24 Februari 1938
Ernstige stagnatie in het verkeer
Groote materieele
schade
Het tweede ongeval.
Groot ongerief.
Voorstellen der commissie
door den minister
goedgekeurd.
Contact-orgaan met zijn
werkzaamheden begonnen.
LUCHTVAART
VRAGENRUBRIEK
Borende kiespijn?
\^rDcm'n„ TÏÏJjrrfwJuiijjz''
Bevoegdheid van opticiens,
masseurs en heilgymnasten.
Samenwerking met
artsen
Verbinding 't GooiAmsterdam
verbroken.
Twee spoorwegongevallen, een ten
Oosten en een ten Westen van het Cen
traal Station te Amsterdam hebben het
spoorwegverkeer met de hoofstad ern
stig gestagneerd. Hoewel gelukkig geen
persoonlijke ongevallen hebben plaats
gehad, is de schade belangrijk.
Het eerste ongeval geschiedde van
nacht om kwart over twee.
Tengevolge van het rijden door een
onveilig sein is op dat tijdstip op het
spoorwegemplacement in Oud Water
graafsmeer een tweetal losse locomo
tieven op een rijdenden goederentrein
ingereden, waardoor zeven wagons uit
de rails werden gelicht en de spoorbaan
voor een groot gedeelte werd vernield.
Klaarblijkelijk heeft de machinist van de
alleen rijdende locomotieven het op onvei
lig staande signaal over het hoofd gezien
en niet gelet od den schuin voor hem
rijdenden goederentrein. De mogelijkheid
■bes.aat ook dat hij wegens den dikken
mist. die od dat oogenblik zwaar over de
polders hing. hot roode licht van het sein
niet heeft kunnen onderscheiden. Hoe het
ook zij. nog voor dat de laatste vier a vijf
wagons van den goederentrein den wissel,
waarover de trein van het zijspoor van het
emplacement op het hoofdspoor komt,
waren gepasseerd, redsn beide locomotie
ven met flinke vaart een zwaar geladen
wagon van den trein in den flank aan.
Groote schade.
De gevolgen waren ruïneus. De aange
reden wagon wipte uit. de rails en door den
schok vielen vier daar voor rijdende wagons
over het afgaande spoor, dat daardoor
geheel werd versperd en gedeeltelijk ont
wricht. Bovendien werd een in den goe
derentrein t'usschengevoegde D- trein
wagon schuin over de beide sporen gewor
pen. waarvan de onderstellen zich diep in
den grond drongen.
De beide aanrijdende locomotieven bleven
door hun grooter gewicht nog in de rails
staan en konden later od eisen kracht ver
der rii-den.
De belangrijkste schade, die den meesten
tfjd voor herstel vraagt, is aan de rails
toegebracht.
Het opruimingswerk.
Onmiddellijk na het ongeluk is men met
het opruimingswerk begonnen Gehoopt
werd in den loop van den middag één
spoor vrij te krijgen.
De verwachting werd uitgesproken,
dat men niet voor laat in den avond
gereed zou zijn met het leggen van
nieuwe rails.
Het grootste gedeelte van den goederen
trein is. met een vertraging van ongeveer
twee uur naar Weeso doorgereden. Vijftien
wagons, waarbij de verongelukte, zijn blij
ven staan, de onbeschadigden om naar
Amersfoort te worden vervoerd, waar zii
hun bestemming hebben, de andere om door
een fcraanwagen. welke omstreeks acht
uur uit Nijmegen arriveerde, weer in een
normale positie gebracht te worden. Het
is echter waarschijnlijk, dat het vernielde
personenrijtuig ter plaa se gedemonteerd
za' moeten worden, aanzezien dit volkomen
onbruikbaar is geworden
Nog grooter moeilijkheden zouden de
spoorwegen ondervinden, doordat ook
in andere rich1 in? een groote stagnatie
in het verkeer met de hoofdstad ont
stond, toen tegen vijf uur, dus kort
voordat de normale halfuurdienst tus-
schen Amsterdam cn Rotterdam begon,
tengevolge van den dichten mist nabij
Halfweg twee werktreinen op elkaar
reden, waardoor een montagewagen
voor de electrische tractie vernield werd
cn ontspoorde, en het afgaande spoor
van Amsterdam versperde.
Op dit spoor, waarlangs dus de uit Am
sterdam komende treinen passeeren, stond
een we:ktrein, bestaande uit een locomotief
en een aantal met dwarsliggers en ander
scoorhout geladen wagons.
Op hetzelfde spoor naderde uit de rich
ting Haarlem en locomotief, die een mon-
tazrwaken voor de elcc.rische tractie voort
duwde De machinist wist dat de werktrein
reeds op het spoor stond en reed dus vrij
langzaam. Aan den dichten mist en de nog
hecrschende duisternis moet het geweten
worden, dat hij de lichten ran de locomo
tief van den werktrein niet zag. zoodat de
montagewagen tegen de locomötef van den
werktrein werd geschoven. De wagen werd
sedeel el ijk vernield en uit de rails gelicht.
Dank zij de gerinee snelheid lieren de beide
locomotieven en de wagons van den werk
trein geen schade op. terwijl ook in dit
geval niemand ook maar eenig letsel kreeg,
zoodat ook deze botsing zonder persoonlijke
on g: lukken is afvelocren.
Inmiddels was echter het afgaande spoor
vereerd en moesten tegen zes uur de eer-
s*v treinen tusschen Amsterdam en Haar
lem. over r ~n ^rcor wo~den geleid
Hoewel het ver'cec- in d? richting Haar
lem daardoor groote vertraging ondervond
en slechts onregelmatig kon geschieden,
kon het althans gehandhaafd blijven zoo
dat de verbinding tusschen Amsterdam en
Rotterdam geen oogenblik verbroken is
geweest.
Om zeven uur is men begonnen met het
opruimen van den ontspoorden wagon.
De forensen, die zich hedenmorgen van
het Gooi en uit de richting Haarlem naar
de hoofdstad wilden begeven, ondervonden
daarbü ernstige moeilijkheden. Deze had
den echter slechts geringe beteekenis in
vergelijking met de problemen. waarvoor
men zich od het Centraal Station te Am
sterdam. gesteld zag.
Slechts in de richting Zaandam en in
de richting Utrecht kon het verkeer nor
maal voortgang vinden. In de richting
Haarlem konden de treinen eveneens ver
trekken. zii het ook met groote vertraging,
terwijl verschillende treinen uitvielen.
Naar het Gooi cn naar Amersfoort
was echter geen verbinding mogelijk.
Hilversum en Amersfoort zijn gemak
kelijk van Utrecht uit te bereiken, zoo
dat een deel van het voor deze plaatsen
bestemde verkeer over Utrecht werd
geleid.
Om ook aan de eischcn van de rei
zigers voor Weesp cn Bussum tegemoet
te komen werd reeds zeer vroeg in den
och end een aantal autobussen be
schikbaar gesteld.
Het was echter te voorzien, dat deze
autobussen tusschen acht cn negen uur
niet zouden zijn opgewassen tegen den
stroom van werkers, die zich uit Weesp
en Bussum naar de hoofdstad en de
honderden, die zich uit de hoofdstad
naar hun werk in Weesp of Bussum.
begeven. De spoorwegen deden een be
roep op de Gooisehe tram, die baar
dienst aanzienlijk versterkte en extra
tramtreinen tusschen Amsterdam en
het Gooi inlegde.
DE OVERVAL TE OTERLEEK.
Gefingeerd verhaal van een overspannenc.
De politie te Heer Hugowaard, die het
onderzoek naar den in den nacht van Zon
dag op Maandag gepleegden overval met
roof bij Oterleek ter hand nam, omdat dit
misdrijf in die gemeente had plaats gehad,
heeft den 24-jarigen J. S. aan een streng
verhoor onderworpen, omdat haar het ge-
heele geval verdacht voorkwam. Ten
slotte heeft S., die geestelijk in een over
spannen toestand verkeerde, bekend het
verhaal te hebben verzonnen en zichzelf
de messteken te hebben toegebracht. S.
heeft een zwaarmoedige natuur en is in
een waanvoorstelling, waar hij niet over
heen kon komen, tot zijn zonderlinge daad
gekomen. Hij wordt thans in de woning
van zijn pleegouders te Bergen verpleegd.
JONGEN OVERREDEN TE DEN HAAG.
Gistermiddag om half drie is op het
Kolenwagenslag te Scheveningen de 8-jarige
N. B., uit de Adrlaan Coenenstraat onder
een vrachtauto gekomen en met ernstige in
wendige kneuzingen naar het Juliana kin
derziekenhuis vervoerd.
Aan het Kolenwagenslag ligt een afgeslo
ten terrein, waarvan zand wordt afgegraven,
dat met vrachtauto's vervoerd wordt. Toen
nu gistermiddag een auto achteruit het ter
rein afreed, klom N. B. op den wagen. Hij
kon zich echter niet vasthouden en viel on
der de wielen van de auto, met het bovenge
melde noodlottige gevolg.
Den chauffeur, van de zandauto, den
24-jarigen M. v. d. R., treft geen schuld.
DE „AARDSCHOKKEN" OP URK.
Het blijkt thans dat de „aardschokken",
welke op Urk zooveel onrust hebben ge
bracht. veroorzaakt zijn doordat personeel
ran een kanonneerboot uit Den Helder een
drietal aangespoelde mijnen tot ontploffing
heeft gebracht.
INBREKERS AAN HET WERK.
In den nacht van Dinsdag op Woensdag
is ingebroken in de woning van den land
bouwer F. Schurer te Herbaium en van het
hoofd der school te Midlum. Tot de woning
van den heer Schurer verschaften de inbre
kers zich toegang door het raampje van de
w.c. en tot de woning van het hoofd der
school door opschuiving van een raam ln de
woonkamer. Bij den heer Schurer werd de
telefoon onbruikbaar gemaakt en hier is een
vrij aanzienlijk bedrag aan geld buitge
maakt. Naar wij vernemen wordt te Midlum
alleen zilverwerk vermist.
De televisie-commissie, ingesteld bij be
schikking van den minister van binnen-
iandsche zaken van 18 April 1936 i voorzit
ter mr. J. Terpstra) bracht in Mei 1937 het
eerste gedeelte van haar verslag uit. waar
in zij een uiteenzetting gaf over den stand
van het televisie-vraagstuk en voorstelde
het doen van experimenteele televisie-uit
zendingen voor te bereiden.
Nadat de minister van binnenlandsche
zaken zich met dit laatste heeft kunnen
vereenigen, heeft de commissie thans haar
voorstellen aangeboden omtrent de wijze
waarop naar haar meening de experi
menteele televisie-uitzendingen dienen te
worden uitgevoerd.
Het doel, hetwelk de commissie na
streeft met het doen van deze expe
rimenteele uitzendingen, is drieledig,
te weten:
1. de commissie in de gelegenheid te
stellen zich een zelfstandig oordeel te
vormen over de vele vraagstukken van
technisch, juridisch en economisch ka
rakter, welke zich bij de invoering en
verdere ontwikkeling van de televisie
kunnen voordoen.
2. De verschillende organisaties, wel
ke krachtens wettelijke regeling met
de verzorging van de televisie in de
toekomst belast zullen zijn. reeds thans
de gelegenheid te verschaffen zich in
nauw contact met de televisie-commis
sie vertrouwd te maken met de ver
schillende moeilijkheden, verbonden
aan de regelmatige verzorging van de
televisie.
3. Het Nederlandsche publiek op de
hoogte te brengen van den huidlgen
stand der televisie.
De organisatie van de televisie geduren
de deze periode van experimenteele uit
zendingen behoort naar het oordeel der
commissie te geschi»den met inachtne
ming van de op het gebied van den radio-
omroep hier te lande bestaande verhou
dingen. Anderzijds zal, ter voorkoming van
ailcrlei conflicten in de toekomst reeds
thans gelet dienen te worden op de be
langen van andere groepen, welke bij de
televisie zijn betrokken of zelfs door de
invoering daarvan haar bestaansgronden
min of meer bedreigd zien.
Dc experimeot"ele televisie-uitzendingen
zullen naar de commissie meent als
een organisch geheel beschouwd moeten
worden. Hiermede hangt samen, dat bij de
practische uitvoering de verschillende on
derdeden ln onderling verband worden ge
zien, dat met andere woorden de verzor
ging van de televisie-experimenten in on
derling overleg wordt voorbereid. Ter ver-
Krijging van dit onderling overleg en nauw
contact tusschen televisie-commissie en
uitvoerende organisaties is dan ook de vor
ming van een contact-orgaan noodzake
lijk geacht.
Op grond van deze overwegingen heeft
de commissie een regeling voorgesteld voor
de verzorging van experimenteele uitzen
dingen in Nederland. Het overleg, hierom
trent gepleegd met de instanties, welke
hier te lande op het gebied van den ra
dio-omroep een taak vervullen, heeft tot
vciledige overeenstemming geleid, terwijl
de met de verzorging te belasten organisa
ties zich bereid hebben verklaard ln de
financiering van het experiment geheel
zelfstandig te voorzien.
Deze regeling, waarmede de minister
van binnenlandsche zaken zich heeft kun
nen vereenigen, luidt als volgt:
Rekening houdende met de opdracht,
welke aan haar werd verstrekt en met in
achtneming van hetgeen zij met de uitzen
dingen beoogt, is de commissie van oordeel,
dat een experimenteele televisiedienst als
volgt zou kunnen worden ingericht:
1. De technische verzorging van de
uitzendingen geschiedt door de Neder
landsche omroep-zender-maatschappij
„Nozema" N.V.
2. Dc programma-verzorging gedu
rende de experimenteele periode ge
schiedt door de Nederlandsche radio-
omroep vereenigingen
3. Ter zake van de ontvangst wordt
er naar gestreefd: ecnerzijds deze te
doen plaats vinden in openbare gele
genheden. waar publiek komt, dat ge
acht kan worden in beeldomroep be
lang te stellen: anderzijds huisont
vangst op zoo ruim mogelijke schaal
mogelijk te maken.
4. Ter voorbereiding en voor de alge-
meene leiding wordt het reeds genoemde
contact-orgaan gevormd.
5. Aan den voorzitter van het contact
orgaan wordt de bevoegdheid gegeven an
dere personen en/of vertegenwoordigers
van andere organisaties en instanties uit
le noodigen het contact-orgaan van voor
lichting te dienen en aan de beraadsla
gingen tijdelijk deel te nemen, indien zulks
naar zijn meening noodzakelijk mocht
blijken.
6. dit contact-orgaan heeft de volgende
taak:
a. De televisie-commissie op de meest
volledige wijze in staat te stellen zich een
oordeel te vormen omtrent die punten,
BUITENLANDSCH GEMENGD.
VIJF GASHOUDERS ONTPLOFT.
In de goudmijnen van Maguarichico
(Chihuahua in Mexico) zijn vijf gashou
ders ontploft, tengevolge waarvan een
groote brand ontstond, welke verscheidene
woon- en winkelhuizen in de asch legde.
Drie menschen kwamen bij den brand om
het leven, terwijl achttien personen deels
zwaar gewond werden'
ONGELUK IN STEENGROEVE.
Gistermiddag heeft in een steengroeve
nabij La Boissière (ln de Vendée, Frank
rijk) ten gevolge van het voortijdig ontplof
fen van een lading dynamiet een instor
ting plaats gehad, waardoor vier arbeiders
om het leven kwamen.
ZANDSTORM IN EGYPTE.
In beneden-Egypte heeft een zóó zware
zandstorm gewoed, dat in de steden de da
ken van de huizen werden gerukt en in de
provincieplaatsen ongeveer duizend huizen
instortten. Totdusver zijn 23 dooden
le betreuren. Verscheidene dorpen zijn
afgebrand. De storm heeft de scheepvaart
in het Suezkanaal en in de haven van
Aiexandrlë totaal stilgelegd.
STRIJD TUSSCHEN TWEE DORPEN.
Tusschen twee dorpen in Turkije is een
geschil ontstaan over een stuk land, dat in
een algemeene vechtpartij ontaardde,
waaraan 350 boeren en boerinnen deelna
men, die hooivorken, spaden, steenen en
glas als wapens gebruikten. Vier deel
nemers kwamen om het leven en achttien
anderen, meerendeels vrouwen, werden
ernstig gekwetst. De politie heeft zestig
belhamels gearresteerd en ln afwachting
van de behandeling der zaak voor het
gerecht, is naar beide dorpen politle-ver-
sterking gezonden om een herhaling der
onlusten te voorkomen.
DE POSTVLUCIITEN.
De „Nandoe" is hedenochtend van het
vliegveld Tjilllitan vertrokken met mede
neming van 279 K.G. post, 8 KG. pakket-
fiost en 100 K.G. goederen.
Eén passagier maakt den tocht tot Am
sterdam mede. Voor tusschentrajecten zijn
11 passagiers ingeschreven.
J. van G„ te L. De rechtsvordering
tot invordering van de geldschuld is na ver
loop van dertig jaren verjaard.
A. B. C. Verhooging van het steun
bedrag op grond van hoogere huur zal waar
schijnlijk niet worden toegekend. In het alge
meen geldt bij dc vaststelling van het steun
bedrag de huurprijs niet als uitgangspunt.
H. P. H. Voor een uitvoering in het
openbaar zijn rechten verschuldigd. De bedra
gen der kosten zijn ons niet bekend. Wend u
tot het Bureau voor Muziekauteursrecht te
Amsterdam, J. Obrechtstraat 51.
J. M. te L. Als u bij de onderteekening
in de eerste plaats uw werkelijken naam ge
bruikt. meenen wij, dat er geen bezwaar Ls als
nadere aanduiding daaraan nog een door u
gebruikte schuilnaam toe te voegen.
Dié helpen goed. 12 cachets 50 ct. 2 stuks 10 cL
6621
(Ingez Med.)
Ingediend is een wetsontwerp, hou
dende een aanvulling van artikel 1
van de wet van 1 Juli 1865, zooals
die wet bij latere wetten is gewij
zigd, regelende de uitoefening der ge
neeskunst.
In de meimorie van toelichting zegt de
minister van sociale zaken, dat dit wets
ontwerp een noodzakelijk gevolg is vaar de
ontwikkeling der omstandigheden. Op de
grensgebieden van de uitoefening der ge
neeskunst zijn zich eenlge groepen van
personen gaan bewegen, zoo, dat een meer
nauwkeurige afpaling van de wettelijke
grenzen van het terrein, dat wordt bestre
ken door het verleenen van genees-, heel-
of verloskundigen raad of bijstand als be
drijf, geboden ls.
In de eerste plaats wordt hierbij gelet
op de praktijk der opticiens, zooaïs deze
zich in de laatste jaren heeft ontwikkeld.
Een steeds aangroeiend aantal van hen,
die zich opticien noemen, bepaalt zich niet
tot het vervaardigen en verkoopen van
brillen, maar strekt zijn bemoeiingen uit
tot het onderzoeken van de oogen met
refracto- of opthalmometers zelf wel
met oogspiegels en adviseert op grond
van dit onderzoek tot het nemen vajn een
bepaalden bril. Een dergelijk geval is in
1930 en 1931 behandeld door de reohter-
lijke macht, toen een strafvervolging was
ingesteld, wegens onbevoegde uitoefening
der geneeskunst buiten noodzaak, tegen
een opticien, die oogen had onderzocht
door middel van een oogspiegel en een
refracto-meter, en vervolgens het dragen
van een bril had aangeraden en een bril
had verkocht. De Hooge Raad heeft toen
bij arrest van 9 November 1931 beslist, dat
de opticien, die met een optisch instru
ment een oogonderzoek verricht, een bril
aanraadt en verkoopt, niet een genees
kundigen raad geeft, welke krachtens ar
tikel 436 sr. strafbaar is. Dit arrest heeft
voor de opticiens den weg vrijgemaakt
om zonder voorlichting van een genees
kundige een terrein te betreden dait. zoo
al niet geheel, dan toch ten deele ligt op
het gebied ran de uitoefening der ge
neeskunst.
Een tekort in de werking der oogen
is maai- al te dikwijls het gevolg, van
een ziekelijke aandoening, van welke
uitsluitend door een geneeskundige
behoorlijk de diagnose kan worden
gesteld en de behandeling onderno
men. Hel alleen-optreden van den op
ticien kan dan schadelijk voor de ge
zondheid zijn.
Een dergelijk verschijnsel doet zich voor
bi) de practijk van masseurs en heilgym
nasten. Gelukkig zijn er verscheidene van
dezen, die alleen op medisch advies Iemand
willen behandelen, maar velen onderzoe
ken zelfstandig lijders aan een gebrek in
eenig bewegingsorgaan of lichaamsdeel,
en gaan vervolgens over tot een behande
ling. Ook deze gebreken kunnen het ge
volg zijn van ziekelijke aandoeningen en
afwijkingen. Daarom is onderzoek en be
handeling buiten medisch advies en toe
zicht om, in zulke gevallen gevaarlijk.
Het is in het belang ran de volksgezond
heid noodig om deze ontwikkeling binnen
bepaalde grenzen terug te dringen.
Het aangeboden ontwerp is tweeledig.
In de eerste plaats beoogt het de grenzen
van het wettelijk-ongeoorloofde op het ge
bied van de uitoefening der geneeskunst
met grooter nauwkeurigheid af te palen
dan door het tegenwoordig artikel 1 der
wet geschiedt. Evenwel zouden door deze
bepaling de heilgymnasten en de mas
seurs zoowel als de opticiens ln een te
onzekeren toestand komen te verkeeren.
Daarom bedoelt het ontwerp in de tweede
plaats voor deze groepen een terrein aan
te geven, waarop zij zich ongestraft kun
nen bewegen, door vast te stellen, welke
practijken niet geacht worden tot de uit
oefening der geneeskunst te behooren.
Wordt dit ontwerp tot wet verheven,
dan zullen de opticiens het recht behou
den om brillen en brilleglazen te verkoo
pen aan degenen, die zulks wenschen,
hetzij op recept van een arts, hetzij door
dezen uitsluitend met behulp van
proeven en brilledoos in het bezit te stel
len van de door hen gewenschte brille
glazen.
Het zal den opticien evenwel niet ge
oorloofd zijn met instrumenten de
oogen van den cliënt te onderzoeken.
Zij zullen zelfs den schijn moeten
vermijden, alsof door hen een onder
zoek wordt verricht.
Voorts zullen de masseurs en heilgym
nasten het recht behouden om op aan
wijzing van en in geregeld overleg met
een arts patiënten een behandeling te
doen ondergaan.
Zelfstandig zullen zij dit echter
evenmin als thans ingevolge het be
paalde in het tegenwoordig artikel 1
der wet mogen doen. Evenmin zullen
zij in het vervolg een onderzoek aan
het te behandelen lichaamsdeel mo
gen verrichten of richtlijnen voor een
behandeling mogen aangeven.
welke zij in het belang van haar studie
omtrent het televisie-vraagstuk zou wen-
r.chen te toetsen.
b Ten spoedigste in behandeling te ne
men de verschillende vragen betreffende
de experimenteele televisie, welke nog een
oplossing behoeven en daaromtrent advies
uit te brengen aan de tele visie-com missie.
c Zelfstandig over alle aangelegenhe
den, het televisie-experiment betreffende,
aan de televisie-commissie verslag uit te
brengen.
d. Den loon der experimenten nauwkeu
rig cade te slaan en daaromtrent periodiek
verslag uit te brengen aan de televisie-
commissie.
In het orgaan hebben onder voorzitter
schap van mr. J. Terpstra zitting, namens
dc televisie-commissie: orof. dr. ir. W. Th.
Baehler, mr. G. H. Dijkmans van Gunst,
:1e heer W. Graadt van Roggen en dr. C.
C Gruetzner tevens secretaris; namens de
Nozema: prof. tfnr. P. S. Gerbrandy. ir. H.
J Boetje en ir. A. Dubois; namens de om
roeporganisaties: de heeren G. de Clercq,
.1 W. Lebon. P. Sjseet en mr. A. v. d. Deure.
Dit contact-orgaan heeft inmiddels met
zijn werkzaamheden een aanvang gemaakt.
Romeo en Julia in moderne enscenc-rinS
2-3
