BUITENLAND
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Maandag 21 Februari 1938
DE VROUW IN OOST EN WEST.
Een interessante middag en avond in het
clubgebouw der V.V.S.L.
Zaterdag organiseerden het Jongeren
Werk-Comité en de afd. Leiden van de Ned.
Ver. voor Vrouwenbelangen en Gelijk
Staatsburgerschap een middag- en avond
bijeenkomst in het clubgebouw van de
V.V.S.L. op het Rapenburg.
Mevrouw P. H. SmitsWitvliet schrijft
ons daarover het volgende:
De gezellige conversatiezaal van het cluh-
gebouw was lang voor den aanvang der bij
eenkomst .te klein om al de belangstellen-
nen te bevatten, die zich voor de thee en
kennismaking daar verzameld hadden. On
der de aanwezigen bevond zich de 80-jarige
mevr. Van DeventerMaas, een zuster van
den vorst van Djogjacarta en vele Javaan-
sche dames in inheemsche feestkleedij. De
pres. van de afd. Leiden, mevr. E. C. Alings-
Van Mels. heette in een hartelijk woord de
zeer talrijke aanwezigen welkom, die de
vergaderzaal op de tweede verdieping ge
heel vulden. Mej. Soepianti Soejono droeg
daarna een fragment voor uit Pranatjitra,
een Javaansche liefdesgeschiedenis (vert.
door prof. C. C. Berg), een schildering van
de trouwe liefde der Javaansche vrouwen
uit het verleden. „Ik kan alléén niet ach
terblijven", riep Palti's maagd. Rara
Mendoet en doorstak zich na den zelfmoord
van haar minnaar met denzelfde dolk. om
dat ze niet wilde trouwen met den veel
ouderen vorst Wlragoena. die het behaagd
had Pranatjitra met de kris te dooden,
wegens zijn liefde voor Rara Mendoet. De
Moederliefde en Trouw der Hollandsche
vrouwen, zooals die beschreven is in eenige
mooie Oud-Hollandsche gedichten, wist
Louise «Kooiman op zeer gevoelvolle wijze
te zeggen Op geestige wijze declameerde zij
eenige discoursen van Erasmus, n.l de
Kraamvrouw en de Snaak, de Geleerde
Vrouw en de Abt, benevens der Wijven
Raadsvergadering, waaruit tot groot ver
maak van velen bleek, dat de strooming
..Terug naar het spinrokken" niet meer
heelemaal .modern te noemen is!
Mej. Iwanah Mohammad Achmad hield
een zeer goed gedocumenteerde causerie
over de positie der Indonesische vrouw in
de 20ste eeuw en haar ontwikkelingsmoge
lijkheden. Uitgaande van de stelling, dat
alleen de opheffing van het hooge percen
tage der analphabeten (94 pCt. der man
nen en 99 3 '4 pCt. der vrouwen) in Indië
onder de inheemschen. de economische en
geestelijke ophefffing van het volk kan be
werkstelligen, toonde zij aan, dat daarin
tegenwoordig door de Regeering te kort ge
schoten wordt. Door het particuliere Initia
tief van Raden Adjeng Kartini en den heer
en mevrouw mr. C. T. H. van Deventer
Maas bestaat er sinds 1900 meisjesonder
wijs in Indië. De leerplicht is er echter
niet Ingevoerd, hoewel er veel leergierigheid
bestaat volgens mej. Mohammad Achmad,
die voorts o.a. mededeelde, dat er een
enorm aantal „wilde" scholen worden op
gericht, vaak in leegstaande woningen.
Deze ongesubsidieerde scholen hebben een
eigen leerplan met cultuur nationalistische
opleiding. Naast het analphabetisme wordt
door de moderne WestersCh opgevoede Ja
vaansche vrouwen eveneens heftig gestre
den tegen het Oostersche euvel bij uitne
mendheid: de polygamie. Het Congres
Roempa Ind.. waarin ongeveer 100 vrou
wenver. op neutrale en islamietische basis
afgevaardigden hebben, voert actie voor
betere rechtspositie van vrouw en kind in
het huwelijk. Na de zeer uitgebreide rijst
tafel sprak Mevr. dr. W. Posthumus—Van
der Goot eenige propagandistische woor
den, waarbij ze tevens haar groote waar
deering uitsprak voor de aanwezigheid van
vele heeren, temeer daar het haar meening
was, dat de feministische vrouwen nooit de
Illusie hebben gehad, alléén de wereld te
verbeteren.
Mevr. M. J. van MarleHubregtse sprak
's avonds over het contact van de Neder -
landsche vrouw in Indië met de inheem
sche maatschappij. Op vaak geestige wijze
schetste zij de vele moeilijkheden, die de
jonge, niet voldoende onderlegde Holland
sche vrouw in Indië in het begin vaak heeft
met haar bedienden. Hoofdzakelijk krijgt
zij contact met de volksklassen en daar
door is haar oordeel over het Javaansche
volk niet volledig. De Hollandsche vrouw
en de Javaansche vrouw uit de hoogerc
standen ontmoeten elkaar weinig, alleen
door gezamenlijk maatschappelijk werk
kan er een band ontstaan. Ook mevr. Van
Marle sprak ten gunste van betere ontwik
kelingsmogelijkheden voor het Javaansche
meisje, ook in de richting van maatschap
pelijk werk. Een goed resultaat werd er in
Semarang bereikt, waar 1400 bevallingen
met controle op moeder en kind per jaar
waren behandeld door 4 vroedvrouwen en
30 leerlingen, terwijl er dan nog 3 polikli
nieken bij werden gehouden. Ze spoorde de
aanwezige jonge Indische vrouwen aan, om
later in Indië tot een betere samenwerking
te komen met haar Europeesche zuster, nu
zij door haar Westersche opleiding tot een
beter begrijpen zal zijn gekomen.
Mej. Rosa Man us hield een beschouwing
over de Oostersche vrouwenbeweging, waar
bij ze vooral de vrijmaking der vrouw in
Ecypte onder leiding van mad. Charaoui
Pacha besp.rak, die na haar bezoek aan de
intern conferentie te Rome in 1923 haar
sluier aflegde. De problemen in het Oosten
zijn in de meeste landen ongeveer dezelfde:
strijd tegen de opsluiting in den harem,
afleggen van den sluier, actie voor het mo
nogame huwelijk en voor rechten van de
oudere verlaten vrouw en haar kinderen,
verhooging leeftijdsgrens voor l)et huwelijk,
actie voor onderwijs, ziekenverpleging, be
tere hygiëne en werkmogelljkheden voor
de vrouw.
De leden van de Studenten-Ver. voor
Ind. Kunst, in samenwerking met de Vrou
wengroep ..De Roeper" beeldden aan het
slot van den avond vier tableuax uit, voor
stellende den ontwikkelingsgang der Indi
sche vrouw. Na een tableau, voorstellende
den handenarbeid, (rijststampen, spinnen,
weven, batikken), dat zeer artistiek van op
stelling en plaats-indeeling was, zagen we
Kartini-school voor meisjes, waarna het
derde tableau een vrouwenvergadering uit
beeldde. een symbolische voorstelling van
de maatschappelijke roeping der vrouwen
om haar kennis uit te dragen. Heel mooi
van kleur en houding was het laatste ta
bleau, waar de Javaansche vrouwen devoot
haar offerend0 brachten aan de voeten van
de Godin der Wijsheid, waar het reuk-offer
brandde. Voorwaar een fijn en kunstzinnig
slot van deze bijeenkomst, waarop de Hol
landsche vrouw en de Indische vrouw el
kaar de hand hebben gereikt in de hoop op
vruchtbare samenwerking.
DE ALGEMEENE TOESTAND
Hitler's rede en Eden's altreden.
Hitier heeft zijn groote rede. die 3 uren
duurde een prestatie op zich zelve!
gehouden. Men zie daarvoor het 4e Blad.
Op zich zelf genomen, heeft men weinig
nieuwe klanken gehoord. Maar was dat te
verwachten? Alleen ten aanzien van Oos
tenrijk was men zeer benieuwd en juist
op dat punt is men zeer teleurgesteld. De
rede heeft Oostenrijk niet gebracht, het
geen gehoopt werd In verband met de
uitlatingen over de 10 millioen Duitschers
over de grens kan men zelfs spreken van
eenige reden tot ongerustheid. Ook Tsjecho
Slowakije zal zich in dit verband weinig
op zijn gemak gevoelen. Voorts is Mand-
sjoekwo erkend, hetgeen in Japan rftet
vreugde is begroet, China ten zeerste heeft
geschokt.
Het is waarschijnlijk, dat sommige Chi-
neesche kringen bij wijze van represaille
een boycot van Duitsche goederen zullen
voorstellen, maar het is geenszins zeker,
dat een dergelijk voorstel gunstig onthaal
zou vinden, aangezien algemeen erkend
wordt, dat de meeste Duitsche kooplieden
in China, die het meest van een boycot
te lijden zouden hebben, vrienden van
China zijn en de Chineesche zaak steunen.
Afgezien van het feit. dat de Duitsche wa
pens met graagte zullen worden geaccep
teerd. ook na deze teleurstelling.
Maar verder bevatte de rede geen nieu
we gezichtspunten en zal zij worden be
oordeeld naar mate men stelling kiest ten
aanzien van de algemeene punten, daarin
opgesomd.
Lord Halifax.
Voor het binnenland zal de rede vermoe
delijk het gewenschte effect volledig sor-
teeren, met alle cijfers van vooruitgang
enz., die een groot deel van het betoog
vulden. Hitier liet. daarnevens nog eens
duidelijk uitkomen, hoezeer hij zich als
den alleen-heerscher gevoelt. Het doet
denken aan het „L'état c'est moi" (de
staat ben ik).
Het felst was de toon daar, waar het
bolsjewisme als de groote vijand werd be
schreven, niet alleen van Duitschland,
maar van de gansche wereld en daarne
vens tegen de buitenlandsche pers in wel
ken aanval zeker een groote kern van
juistheid schuilt.
Opmerkelijk was het noemen van den
naam Eden in verband met het bolsjewis.
me. Zou de Fuehrer toen al geweten heb
ben van diens aftreden? Dat toch is het
groote feit van den dag van gisteren, van
meer belang toch nog dan Hitler's rede.
hoezeer ook algemeen met spanning tege
moet gezien.
Eden. die de Engelsche buitenlandsche
politiek heeft geleid van 18 December 1935
ai, is heengegaan na een conflict met
Chamberlain, zijn premier, dat hierop
neerkomt, dat Chamberlain en de meer-
TENTOONSTELLINGS AVOND
CHR. KLEUTERSCHOOL.
De Christelijke Kleuterschool aan het
Plantsoen (Hoofd mej. Smit) organiseerde
in haar schoolgebouw een tentoonstelling
van het werk der leerlingen, speciaal be
stemd voor de ouders.
Deze tentoonstelling, welke bijzonder
aardig was gearrangeerd, gaf op overzich
telijke wijze een beeld van het knutselwerk
der leerlingen; men kan begrijpen, dat de
belangstelling der ouders in het bijzonder
gericht was op den arbeid hunner kleuters.
Toch was deze avond meer bedoeld voor
het geven van een globaal overzicht van
wat kleuterwerk onder deskundige leiding
vermag. In het bijzonder dient naar voren
gebracht, dat het hier inderdaad „eisen"
werk der kmejeren betreft en men heeft
kunnen zien, dat er „lijn" in dezen arbeid
ligt.
Frappeerend was de opklimming van een.
voudig tot moeilijker werk, aan de hand
van tallooze aardige kindervoortbrengselen
te zien.
Mej. Smit en haar medewerksters heb
ben inderdaad eer ingelegd met dezen
avond.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging:
Gebroeders Spadon en Co., van Baerle-
straat 12a, Leiden. Granietwerkers. Uit
tredend Vennoot: S. Bartoll, dd. 26 Jan.
In de Stedelijke Werkinrichting zijn
in de afgeloopen week opgenomen:
Maandag 14 Februari 59 personen
Dinsdag 15 Februari 59 personen
Woensdag 16 Februari 62 personen
Donderdag 17 Februari 62 personen
Vrijdag 18 Februari 61 personen
Zaterdag 19 Februari 62 personen
Totaal 365 personen.
As. Zondag hoopt de heer J. C. Kop-
pier te Oegstgeest, conducteur der N. Z. H.
T. M den dag te herdenken, waarop hij
voor 25 jaar bij deze Mij. in dienst trad.
De politiebrandweer heeft Zaterdag
middag omstreeks halfvijf met één slang
op de motorspuit een vuurtje gebluscht, dat
baldadige jongens hadden gestookt in een
van planken en takken opgebouwde hut op
het open terrein voor de Anna-kliniek.
derheid van het kabinet tot de conclusie
zouden zijn gekomen, dat het aan den in
ternationalen toestand ten goede zou ko
men, spoedig besprekingen met Italië aan
te knoopen en dat het er om gaat te be
slissen of dit al of niet zal worden gedaan
zonder welomschreven garanties, die de be
langrijkste punten van de tot dusver te
genover Italië gevolgde politiek waarbor
gen, alvorens onderhandelingen worden
aangeknoopt.
Eden wilde vasthouden aan die waar
borgen, Chamberlain wil ze loslaten.
Men kan hierin in zeker opzicht een
zucht zien den vrede te verstevigen, maar
aan den anderen kant ligt er een groot
bewijs van zwakheid in. Men kan zeggen,
dat Chamberlain is teruggeweken voor den
druk der totalitaire staten
Wanneer twee partijen het niet eens
zijn en de eene partij geregeld terugwijkt,
vindt er geen botsing plaats, dat is waar,
maar zal dit voor de bevoordeelde geen
reden te meer zijn om steeds grooter mond'
op te zetten? Daarin schuilt een niet min
der groot gevaar voor de toekomst.
Algemeen wordt lord Halifax als Eden's
opvolger genoemd, dus degene, die te Ber
lijn persona grata is. Toch doet zijn be
noeming ad interim twijfelen.
De „Times" schijft, dat met eenige ze
kerheid voorspeld kan worden, dat door
Eden's aftreden geen wijziging komt in
de grondslagen van de Brltsche politiek.
Dit wil niet zeggen, aldus het blad, dat
de motieven, waarop Eden zijn ontslag
aanbood, geen steek houden, maar dat men
de pogingen te bewijzen, dat stabiele be
trekkingen tusschen de democratieën en
de dictaturen mogelijk zijn, zal voortzet
ten met een vertrouwen en een overtui
ging, die Eden niet bezat.
Volgens de „Daily Mail" zal Engeland
met verlichting kennis genomen hebben
van het aftreden van Eden.
Dc „Daily Express" schrijft, dat Cham
berlain vastbesloten is een herhaling van
1914 te voorkomen.
De „Daily Telegraph and Morning Post"
schrijft: „de overtuiging die tot zulk een
ernstigen stap heeft geleid, moet zeer diep
geworteld en krachtig geweest en geëer
biedigd worden. De stabiliteit in de Brit-
sche regeering is in deze moeilijke tijden
niet alleen een nationaal belang, maar
ook voor de wereld van beteekenis. Met
voldoening neemt men daarom kennis van
de mededeeling. dat de berichten over een
diepe kloof in het kabinet ongegrond zijn.
Indien de breeder wordende scheiding tus
schen Engeland en Italië niet onoverbrug
baar mag worden, moet de kloof zonder
verwijl gesloten worden."
De Frarusche pers betreurt Eden's heen
gaan unaniem en dit is te begrijpen. Het
terug-wijken van Enigeland verzwakt uit den
aard der zaak het Fransche standpunt en
zijn belangen.
De Figaro b.v. schrijft
„Nooit heeft men een slechter oogenblik
gekozen voor een verandering van tuigage
op diplomatiek gebied. Ongelukkige demo
cratieën. Haar ergste vijanden zijn niet
degenen, die haar aanvallen, maar zij, die
haarleiden".
De „Eoho de Paris" zegt: „De buitenland
sche gevolgen van Eden's ongenade op dit
oogenblik zullen waarschijnlijk analoog zijn
aan die van het aftreden van' Delcassé in
1905. De totalitaire staten kunnen de Brlt
sche zwenking op hun actief noteeren. Wij
vreezen, dat zij, niettegenstaande de hou
ding van Chamberlain, niet verzoeningsge
zinder worden. Alles doet verwachten, dat
Londen nog eens met Berlijn en Rome wil
onderhandelen en dat Halifax een nieuwe
opdracht zal krijgen, ongeacht het Oosten
rijk aangedane geweld. De zaak der Weste
lijke mogendheden zal er niets bij winnen.
De „Oeuvre" schrijft: „Op het oogenblik,
dat geschikt was om tot een definitief
samengaan met Frankrijk te komen, doet
Engeland een stap terug. Maar men kan
van meening zijn. dat het bij één pas zal
blijven en dat Engeland spoedig terug zal
keeren. De Italiaansche .eischen zullen zoo
groot zijn en de spil Berlijn—Rome zoo
krachtig, dat alle avances van Chamber
lain en zijn ministers verloren moeite zul
len zijn. In ieder geval is het aftreden van
Eden van wereldbeteekenis. Het zal een zeer
zwaren last op de schouders der conserva
tieven laden".
De regeering der Vereenigde Staten, die
pijnlijk verrast is door de Britsche buiten
landsche politiek, beschouwt de splitsing in
het Engelsche kabinet als een ernstige ont
wikkeling, die, naar men vreest, het demo
cratische front in Europa slechts kan ver
zwakken.
Chamberlain's pogingen tot het bereiken
van overeenstemming met Duitschland en
Italië hebben in het algemeen een slechte
pers. Vooral de mogelijke erkenning der
Italiaansche souvereiniteit in Abessynië
ergert de Amerikanen, omdat zij in strijd is
met de Aroerikaansche leer van het niet-
erkennen van met geweld verworven gebied.
In toreede kringen is men van meening, dat
dergelijke erkenningen slechts kunnen ein
digen met verwarring en geschillen tus
schen Engeland, de Vereenigde Staten en
Frankrijk, die blootstaan aan aanvallen in
het Verre Oosten en elders.
Velen die tot nu toe de politiek van Roo
sevelt en Buil goedkeurden inzake een
-grooter internationale actie van de Ver
eenigde Staten, zijn thans teleurgesteld en
neigen naar de isolationisten.
Sommigen gaan zelfs zoover te beweren,
dat Engeland de beginselen van de inter
nationale moraal niet meer erkent en alleen
erop bedacht is een tijdelijke regeling tot
stand te brengen, welke zijn eigen belan
gen beschermt.
Voor Cordell Hull, die meermalen heeft
verklaard, dat Amerika niet alleen bedacht
is zijn eigen belangen te behartigen, doch
ook de internationale moraal wil herstellen,
is deze toestand moeilijk.
Wat Frankrijk betreft is men van oordeel,
dat het zonder steun van Engeland niets
kan doen en dit doet de ontstemming tegen
Engel-and nog toenemen.
In politieke Duitsche kringen verheelt
men zijn vreugde over het heengaan van
Eden niet. Tegenover het zoo zeer veroor
deelde program, van Eden stelt men dat
van Halifax, aan wiens bezoek aan Berch-
tesgaden men herinnert. Men vraagt zich
met nieuwsgierigheid af, of Edens ver
trek een Britsch-Italiaansche ontspanning
kan vergemakkelijken, zonder dat men
uiting geeft aan twijfel over de trouw van
Italië.
ENGELAND
Zitting van het Brilsch-Indischc congres
geopend.
Bij de opening van de zitting van het
Britsch-Indische congres heeft de nieuwe
voorzitter Soebhas Bose. een rede gehouden,
waarin hij zelde: „Het uiteindelijk doel
van onze actie zal zijn het verbreken van
den band met Engeland. Indien het zoo ver
is, zuilen wij onze betrekkingen met Groot-
Brlttannië kunnen regelen door een bond
genootschap, door de twee partijen vrijelijk
aangegaan. Hoe de betrekkingen zullen wor
den geregeld, kan nog niet gezegd worden;
dat zal in sterke mate afhankelijk zijn van
de houding der Engelschen Wij gevoelen
geen vijandschap Jegens het Engelsche volk.
wij bestrijden Engeland, wij willen volledige
vrijheid om onze -betrekkingen met Londen
te regelen, doch wanneer we zelfbeschik
kingsrecht zullen hebben, is er geen reden,
waarom wij niet in de meest hartelijke ver
houding tot het Britsche volk zouden
treden".
DUITSCHLAND
De Kerkstrijd.
In alle kerken van het bisdom Munster is
gisteren van den kansel een herderlijk
schrijven voorgelezen van den bisschop van
Munster. Clemens August graaf von Galen.
Het schrijven herinnert aan den verjaar
dag der pauselijke kroning, en behelst na
genoeg de geheele kerstrede van den Paus,
welke in Duitschland niet gepubliceerd
mocht worden en waarin de klacht wordt
uitgesproken, dat de kerk in Duitschland
wordt bestreden.
Geprotesteerd wordt tegen de beschuldi
ging als zou de kerk" misbruik maken van
den godsdienst en op geheime Instructies
van Rome aardsche politieke macht nastre.
ven.
Vervolgens geeft het herderlijk schrijven
een uitvoerige uiteenzetting over de ver
houding tusschen kerk en staat.
Mgr. von Galen neemt dan stelling tegen
de laster der nationaal socialistische lei
ders, vooral tegen hun nieuwe „wereldbe
schouwing" en vraagt zich af, of men daar
in de oorzaak moet zoeken van den strijd
tegen het katholieke onderwijs.
Hij verwijt de leiders, dat hun doel ont
kerstening van het onderwijs is.
Vervolgens wijst de bisschop op de gren
zen der macht, welke ook voor de rijks-
autoritelten gesteld zijn, esn verdedigt daar
mede de onaanvechtbare rechten der men
schelijike persoonlijkheidvan het gezin, van
de vrije organisaties in den staat, die een
zedelijk doel nastreven.
Vervolgens verzet mgr. von Galen zich
met klem tegen de dwingelandij der nat.
soc. woordvoerders en tegen hun bewerin
gen dat de zorg van het heden bij den staat,
berust en dat de kerk slechts voor het hier
namaals zorg te dragen heeft. Krachtig
protesteert hij tegen de opvatting van hen
die beweren: „als men in het kerkelijke
kamp tot dat standpunt overhelt, is de
vrede geteekend".
Uitvoerig staat het herderlijk schrijven
dan stil bij de mogelijkheid van samen
werking tusschen kerk en staat en het
geeft aan in hoeverre hier de staat tege
moet kon worden getreden.
Maar. zoo vervolgt mgr. von Galen dan,
ik zou wenschen, dat zij, die afzijdig staan
van Gods kerk, en in het bijzonder de
machthebbers in staat en partij, onbevoor
oordeeld en kalm. de katholieke wereldbe
schouwing zouden bestudeeren en de op
vattingen dienaangaande over de verhou
ding van kerk en staat, van godsdienst en
nolitiek, dan zouden zij tot een rechtvaar
dige billijking komen van het standpunt,
dat pausen en bisschoppen, priesters en ge-
loovigen innemen tegenover die maatrege
len en „uitingen" in ons vaderland die wij
als trouwe kinderen van kerk en vaderlari-
en volk. niet als rechtvaardig en rechtma
tig erkennen en om der wille van het ge
weten nooit kunnen ondersteunen.
De prelaat zegt verder wanneer wij
accoord gingen met een opgedrongen
beginsel: „Het heden Voor den staat,
het hiernamaals voor de kerk", zou
zulks de vernietiging der kerk beteeke-
ITALIË.
Boetenko voor de radio.
Zaterdagavond heeft de vroegere Russi
sche zaakgelastigde te Boekarest. Boetenko,
het woord gevoerd voor de Radio Roma.
Na zijn avonturen te Boekarest ie hebben
verteld, zeide hij dat zijn stem, welke thans
door de geheele wereld werd gehoord, ook
te Moskou, bevestigt, dat hij zich thans te
Rome ophoudt.
Hij drukte zich vrij moeilijk in het Ita-
llaansch uit en bevestigde zijn verklaringen
aan de Giornale d'Italia. Op een vraag
naar zijn Indruk over het nieuwe Italië,
noemde hij deze geweldig na de bolsjewis
tische „hel".
Aangaande Sovjet-Rusland zei hij: mijn
land leeft in een benauwende nachtmerrie.
Ieder dankt dat de val van het Sovjet
regime aanstaande is. Allen denken aan
oorlog, maar juist door den oorlog zal het
Sovjet-regime ineen storten.
Na het gesprek door de radio ontving
Boetenko eenige buitenlandsche journalis
ten. Hij bevestigde geweigerd te hebben
den persoon te ontvangen, die zich uitgaf
voor secretaris van de Russische ambas
sade en dien hij als een afgezant van zijn
vijanden beschouwde. Hij voegde hleraau
toe dat hij zich aan elke bewijsproet wilde
laten onderwerpen teneinde zijn Identiteit
te laten vaststellen, b.v. doordat hij door
diplomaten te Boekarest zou worden her
kend.
Tenslotte beklaagt het schrijven zich er
over. dat de kerk nauwelijks gelegenheid
heeft zich tegen alle laster te verdedigen.
In alle kerken van het bisdom Berlijn is
gisteren een vastenavondmandement van
den bisschop van Berlijn, mgr. Pryslng,
voorgelezen.
„Men verwijt de kerk fouten, aldus wordt
in het mandement gezegd, die hier en daar
door priesters gemaakt zijn, men belastert
haar en maakt haar verdacht. De veroor
deeling van Jezus door Pontlus Pilatus is
het gevolg van politieke motleven. Ook
thans wil men de kerk soms verwijten, dat
zij politiek is. Dit is niet Juist. Er zullen
voor de kerk wellicht nog moeilijke uren
aanbreken. Het gaat er dan om, trouw en
vastheid in het geloof te toonen."
De geheime politie heeft buitengewoon
strenge maatregelen getroffen, om te ver
hinderen. dat iets over het proces Niemoel-
ler naar bulten uitlekt en de wandelgangen
van het paleis van justitie, waar het pro
ces gehouden wordt, staan onder zorgvul
dige bewaking. De getuigen worden door
politie-beambten vergezeld, die er voor
waken, dat zij in contact komen met de
buitenlandsche journalisten. De Duitsche
pers heeft tot dusver geen woord over het
proces gepubliceerd. Bevoegde kringen be
perken zich er toe, te verklaren, dat de
zaak haar normalen loop volgt.
OOSTENRIJK
Nu de Nazis hun entree hebben gedaan.
Na het verblijf van Seyss Inquart te Ber
lijn, wordt uit gewoonlijk goed ingelichte
bron vernomen, dat het niet in de bedoe
ling ligt tot een massa-terugkeer naar Oos
tenrijk over te gaan van de in Duitschland
wonende Oostenrijksche emigranten. Van
Duitsche zijde zou men niet gaarne een
dergelijken terugkeer zien. Men vreest n.l.
dat zij in de gelederen der Oostenrijksche
Nazis onrust zouden zaaien en splitsingen
veroorzaken. Daarom heeft Duitschland op
een terugkeer dezer emigranten niet aange
drongen. De gevallen van hen, die wel te-
rugkeeren. zijn vooraf nauwkeurig door de
bevoegde Nazi-autoriteiten onderzocht. De
kwestie der Oostenrijksche emigranten vou
in dezen zin zijn geregeld tijdens liet ge.
sprek tusschen Seyss Inquart en Himmlet
den chef der staatspolitie, en deze regeling
zou vervolgens door Hitier zijn goedgekeurd
Te Innsbruck Is een monarchistische ver
gadering gehouden, waar heftige aanvallen
werden gericht tegen het besluit van bonds-
kanselier Schusclinigg, dr. Seyss Inquart in
de regeering op te nemen. Een der sprekers
noemde Seyss „den eigenlijken kanselier van
Oostenrijk bij de gratie van Hitier". Een
ander zelde: „WIJ zullen blijven strijden voor
een vrij Oostenrijk. Slechts over onze lijken
zullen de Nazis in het land komen".
Uit Graz wordt gemeld dat de nationaal-
sociallsten van Stiermarken ten getale van
enkele duizenden een fakkeloptocht door
de straten der stad hebben georganiseerd.
Kreten „leve Hitler", leve Seyss-Inquart'
werden gehoord en het Horst Wessel ileq,
werd gezongen.
De politie bleef passief.
lederen dag worden betoogingen gehou
den door de arbeider^. Gisteren heeft de
werklieden-organisatie van het Vaderland-
sche Front te Linz een telegram gezonden
aan Schusclinigg, waarin wordt verzekerd,
dat zij solidair is met ieder, die de zaak van
de waardigheid en de onafhankelijkheid
van Oostenrijk tot de zijne maakt. De werk
liedenorganisatie van het Vaderlandsche
Front te Weenen heeft over de komende
dagen in alle districten vergaderingen be
legd om dén toestand tc bespreken nu de
nationaal-socialisten gelijke rechten hebben
gekregen.
De vice-burgemeester van Wels in Opper.
Oostenrijk is afgetreden, omdat hij het niet
eens is met de Nleüwe Duitsch-Oostenrijk-
sche overeenkomst.
ROEMENIË
De nieuwe grondwet.
Heden zal de staatscourant de nieuwe
grondwet publiceeren. De belangrijkste
.punten daarvan zijn:
Er wordt een einde gemaakt aan het op
treden der politieke partijen. Het parle
mentarisme in zijn huldigen vorm wordt
opgeheven en een corporatieve vertegen
woordiging wordt georganiseerd. De assl-
rèn-hoven worden opgeheven. Het is par
lementsleden en ministers volgens de
ijl nieuwe grondwet verboden, tegen den staat
d{qfct pleiten of deelgenoot te zijn in maat-
'schappljen, die een contract met den staat
sluiten. De bescherming van de Roemenen
van ras wordt georganiseerd doordat voor
hén de staatsbetrekkingen gereserveerd
worden. Een streng toezicht wordt inge
steld op de bestuurscolleges en strenge
straffen worden ingevoerd tegen ontrou
we ambtenaren. De persoonlijke invloed
van den koning wordt versterkt. De natio
nale partijen worden tevredengesteld en de
opheffing der assizen-hoven zal in staat
stellen misdaden strenger te vervolgen.
Deze actiê heeft in het bijzénder ten doel
op te treden tegen de illegale IJzeren
Garde. Wat de minderheden betreft, ge-
iijke rechten worden verzekerd aan per
sonen van andere rassen, welke sinds
eeuwen op Roemeensch gebied wonen.
Koning Carol heeft persoonlijk in een
proclamatie aan het volk de nieuwe bepa
lingen van de grondwet bekend gemaakt.
Dit document eindigt als volgt: „De koning
legt het volk deze nieuwe grondwet voor
Men legt deze laatsten zin uit als een be
wijs van de bedoeling der regeering om de
grondwet te onderwerpen aan een binnen
kort te houden plebisciet. Nader wordt ge
meld, dat dit 24 dezer zal plaats hebben.
Voorts bepaalt de nieuwe grondwet on
der meer nog. dat het aantal senatoren en
afgevaardigden verminderd wordt en dat
in het parlement een billijker vertegen
woordiging van landbouwers, arbeiders en
intellectueelen en der andere leidende fac
toren des lands, komen zal. Streng zal wor
den opgetreden tegen hen, die verantwoor
delijk zijn voor de verspilling van de open
bare financiën en een strenger controle
zal worden ingevoerd op de openbare fond
sen en uitgaven. De rechten der P1"*",?'
landsbevolking worden vastgesteld, De
doodstraf wordt weer ingevoerd.
HONGARIJE
Versterking der landsverdediging geëischt
Verscheidene bladen eischen versterking
van de landsverdediging. Zoo schrijft Titor
von Eckhardt, een der oppositieleiders M
de legitimistlsche „Magyarsag", dat Hon
garije ziöh zonder verwijl moet bewapenen.
De flnancieele mltidelen hiervoor zouden
volgens hem verte haft moeten worden
door een leening in het binnenland en hei
buitenland.
De katholieke „Nemzeti Ujsag" raamt de
financleele middelen, die beslist noodzake
lijk zijn voor de herbewapening van Hon
garije op 500 millioen tot een milliard pen-
goes. Dit blad betoogt, dat de herbewape
ning uitsluitend door een binnenlandse"'
leening gefinancierd moet worden.
Morgen komt het parlement bijeen.
2—f
