Hitler's rede
(tile Jaargang
MAANDAG 21 FEBRUARI 1938
No. 23898
.1
STADSNIEUWS
Eden treedt af
Een
halve eeuw getrouwd
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 2.33
r.o.iaj
costenJ
R. I. naar Eindhoven
EERSTE BLAD
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
Uitstekende
gezondheidstoestand
der Prinsessen
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets." per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
Jager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te (betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindspiein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque-' en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
Franco per post f. 2.35
per 3 maanden
per week 7.
per 3 maanden -f- porto koste
(voor binnenland t. 0.30 per 3 mnd.>
Ier detacheering van het tweede
bataljon.
Naar de „Tel." meldt ligt het in de be-
Deling, dat het tweede bataljon van het
le regiment infanterie alhier, wanneer het
a de invoering van de nieuwe Dienstplicht-
et hier ter stede gedurende 5'/= maand zijn
irste opleiding zal hebben genoten, gedu
nde het tweede deel van zijn diensttijd zal
orden gedetacheerd te Eindhoven, waar
»r dit doel een nieuwe kazerne zal worden
ibouwd.
Wij hebben van dit bericht bij de meest
ivoegde militaire autoriteiten geen be
•estiging kunnen krijgen, dit wil zeggen,
fél ten aanzien van den bouw eener kazerne
e Eindhoven, welke 1 Maart 1939 gereed
ou moeten zijn. doch niet ten opzichte, van
aar bestemming met betrekking tot het 4de
giment infanterie. Wel is ons bekend, dat
et aanvankelijk in de bedoeling lag om het
e R. I. te detacheeren te Weert, doch het
zeer wel mogelijk, dat uit practische over-
teglngen dit plan gewijzigd is.
Een beslissing dienaangaande zoo
verzekerde men ons is nog niet geno
men. doch kan binnen korten tijd wor
den tegemoet gezien.
Wat de huisvesting van het Leidsche gar-
izoen na de invoering der nieuwe maat-
gelen betreft, herinneren wij eraan, dat
Doelenkazerne verschillende verbouwin-
:n en uitbreidingen zal ondergaan, oa.
lor gebruik te maken van de Garnizoens-
erkplaatsen, welke van het Noordeinde
lar het voormalige Pesthuis zullen worden
'ergebracht.
Voor de Morschpoortkazerne zal hoogst-
arschijnlijk uitbreiding niet noodig zijn;
isgewenscht is daarvoor een deel van het
sthuis beschikbaar.
KATHOLIEKE LEERARENVER.
„ST. BONA VENTURA".
hires aan den minister van O., K. en W.
Het bestuur van de Katholieke Leeraren-
reeniging „St. Bonaventura" heeft een
ihrijven gericht aan den minister van
nderwijs. Kunsten en Wetenschappen,
aarin het verzoekt te willen bevorderen:
le. dat de inwerkingtreding van het K.B.
m 22 Dec. 1937 tot vaststelling van het
glement en het programma voor het eind-
amen der Hoogere Burgerschool A wordt
Itgesteld tot 1 Januari 1939;
2e. dat het eindexamen van de voor 1
eptemiber 1937 bestaande Hioogere Burger
holen A in 1938 wordt afgenomen volgens
in 1937 voor deze scholen geldende rege-
ug, en
3e. dat het eindexamen van de op 1 Sep-
moer 1937 in Hoogere Burgerscholen A
ugezette Hoogere Handelsscholen met
jarigen cursus wordt afgenomen volgens
in 1937 voor deze scholen .geldende
geling.
HITLER's rede gaf eerst een zeer uitvoerige opsomming
met cijfers gestaafd van hetgeen in 5 jaar tijds zijner
regeering tot stand was gebracht. Daarna behandelde hij de
volgende punten:
Dank aan Von Blomberg, Von Fritsch en de andere afgetrede-
nen van het Duitsche officierencorps;
Duitschland eischt koloniën;
Duitschland keert niet terug in den Volkenbond;
Duitschland erkent Mandsjoekwo;
Duitschland acht Moskou en Komintern het groote gevaar voor
vrede en beschaving;
Duitschland wenscht vrede in Oost-Azië en vriendschap met
Japan en China;
Duitschland's betrekkingen met Engeland en Frankrijk worden
slechts door leugenachtige perscampagnes vertroebeld;
Duitschland's weermacht wordt versterkt;
Duitschers in aangrenzende staten hebben volkspolitieke rechten;
Nieuwe band met Oostenrijk is een bijdrage tot den Europee-
schen vrede;
Duitschland heeft geen territoriale wenschen in Spanje.
(Men zie het 4e Blad).
De Engelsche minister van -
buitenlandsche Zaken Eden
is afgetreden tengevolge j
van een conflict met Neville
Chamberlain. Vermoedelijk
wordt hij opgevolgd door j
lord Halifax.
(Men zie het 4de Bladl.
5ll IJl!'lil M' 'II 'Hl m.
STEUN AAN CHINA.
Het Studentencomité tot steun bij den
opbouw der verwoeste Chineesche Univer
siteiten organiseert a.s. Vrijdag met muzi
kale medewerking van een drietal dans-
orkesten in de groote Stadsgehoorzaal een
weldadigheids-Soirée. waar ook het Leidsch
a capella koor onder leiding van Willem
Mizeé zich zal laten hooren.
In het eere-comité hebben zitting geno
men de rector-magnificus prof. dr J. A. J.
Barge en voorts dr. J. J. L Duyvendak;
prof. dr. N. van Wijk en vertegenwoordi
gers van V.V.S.L., L.S.C. en de Unitas.
GESLAAGDE UITVOERING
MUZIEKGEZELSCHAP P. C. EN L.
Met medewerking van „T.I.G."
In „Zomerlust" heeft een groote schare
vrienden van het muziekgezelschap P. C. en
L. Zaterdagavond het concert dier vereeni-
ging bijgewoond en van een uitstekend sa
mengesteld programma kunnen genieten.
Dit gezelschap gaf wederom blijk van
goede studie onder leiding van den heer
Bolderdijk en de resultaten zijn zeer tevre
denstellend geweest.
Nadat geopend was met de „Souvenir des
Trois Vierges" nam de voorzitter de heer
Sira het woord, die de kunstlievende leden,
de donateurs enz. welkom heette en de
directie dank bracht voor haar medeleven
'orgen herdenken onze stadgenooten. de
:t J- J. Vallentgoed en mevr. M. Zirkzee.
lende Rijnkade 16a, het groote voorrecht
'Jner 50-jarige echtvereeniging.
bruidegom geniet hier ter stede een
W® bekendheid, doordat hij gedurende
Jaar werkzaam was als ambtenaar aan
teidsche Universiteitsbibliotheek en uit
n hoofde met zeer velen in aanraking
am. Eerst zes jaar geleden werd hij ge
galonneerd.
'aar ook in politieke kringen, in het bij-
^tar in de ryen ,jer motjerne arbeiders
jong is de heer Vallentgoed een be-
5,™ figuur. Sedert 1927 heeft de heer
jwntgoed voor de S.D.A.P. zitting in den
'aschen gemeenteraad en voorts is hij
sedert de oprichting bestuurslid van den
Centr. Ned. Ambtenaarsbond. afd. Leiden.
In 1916 werd hij benoemd in de staatscom
missie voor de herziening van de salarissen
van het Hocger Onderwijspersoneel.
Als een aardige bijzonderheid vermelden
wij tenslotte nog, dat het gouden bruids
paar gedurende zijn geheele huwelijksleven
geabonneerd is geweest en nog is op
ons Blad.
Beider gezondheidstoestand geeft reden
tot dankbare tevredenheid.
Dat dit nog vele jaren zoo moge blijven,
is de oprecht gemeende wensch, waarmede
ook wij instemmen in het koor der felicita
ties. dat het krasse echtpaar in deze drukke
dagen onophoudelijk toezingt.
en voor het fraaie geschenk, n.l. meubels
voor de zaal, waarin steeds geoefend wordt.
Hij begroette dan de afgevaardigden van de
Tuinvereerüging, de Voetbal- en Schaakclub
en memoreerde de welwillende medewer
king van de tooneelver. „Tot ieders genoe
gen".
Het muziekgezelschap groeit, aldus spr.. is
gezond, maararm. Hij beval daarom de
tombola met prijzen ten behoeve van de
aanschaffing van nieuwe instrumenten van
harte aan. Vervolgens verzocht de voorzitter
den heer Planjer op het tooneel te willen
komen, waarop hij met erkentelijkheid ge
waagde van hetgeen deze vroegere voorzit
ter voor de veVeeniging had gedaan en hem
vervolgens installeerde als eere-voorzitter.
De heer Planjer dankte in een geestig
speechje voor deze onderscheiding. Onder
groot enthousiasme is ook nog het door den
heer Planjer vervaardigde P. C. en L. lied
gezongen.
Hierop toonde het gezelschap zijn ver
dienstelijk kunnen, waarbij ons de zorgvul
dige en correcte afwerking der diverse ver
tolkingen is opgevallen.
Er was daarbij voor variatie zorg gedra
gen: na de ouverture „Vestale", volgde een
zuivere en rythmisch zekere uitvoering van
het bekende karakterstukje „Doornroosje's
Bruidvaart". In de potpouri op Verdi's opera
„Le Trouvère" viel ons de zuiverheid der
koralen op. terwijl ook de soli goed geblazen
werden. Met gratie en opgewektheid klonk
de bekende „Wiener Praterleben" wals,
waarop met veel sonore klankgeving de
Tannhauser-fantasie van Gadenne volgde,
die, na een ietwat onzekere inzet tot slot
een triomfantelijk succes behaalde. Wel was
de begeleiding van het keurig weergegeven
„Lied aan de Avondster" niet bijzonder zui
ver en waren er nog enkele andere twijfel
achtige momenten, maar als gehee! maakte
dit nummer toch veel indruk.
De „Steeds Voorwaarts" marsch van den
heer Bolderdijk en nog een extra-marsch
vormden een levendig slot van het muzikale
gedeelte, waaraan de directeur en de leden
hun beste krachten gaven en dat zeker ge
tuigenis aflegde van aller ernst en toewij
ding.
Na de pauze heeft de tooneelver. „T.I.G."
de vele aanwezigen aangenaam bezigge
houden met de geslaagde opvoeringen van
de blijspelen „Het Slippertje" en „Het Kik
kertje", die veel succes oogstten. De heeren
A. Arentsen en P. v. d. Pijl verzorgden
hierbij resp. de regie en het kapwerk.
Na afloop was er een geanimeerd bal
onder leiding van den heer A. N. v. Wijk en
met muzikale medewerking van „The Melo
dy Boys", die ook voor geanimeerde entre-
act muziek hadden zorggedragen.
Al met al was het een gezellige avond, die
sprak van de uitnemende onderlinge ver
standhouding der P. C. en L'ers en hun
aanhangers.
VER. TOT BEVORDERING DER
BOUWKUNST.
Excursie naar het Gymnasium.
Zaterdagmiddag hield bovengenoemde
vereeniging waarbii tevens was uitgenoo-
digd de afd. Leiden van den Ned. Aan-
nemersbond een excursie naar het nieuwe
Gymnasium aan de Fruinstraat.
Alvorens tot de bezichtiging van het. ge
bouw werd overgegaan, hield de bouw
meester de heer Neysingh, architect van
Gemeene Werken een causerie in de aula
van het gebouw.
In een korte toelichting zette hij uiteen
hoe de bouw tot stand was gekomen en
hoe met betrekkelijk beperkte middelen een
gebouw was ontstaan, dat aan alle heden-
daagsche eischen voldoet.
De bouwmeester schetste verder hoe hij
door de terreinligiging en terreinbegrenzir.g
er toe was gekomen een gebouw te bouwen
met drie vleugels, opdai; aan alle kanten
licht en lucht konden toetreden.
Verschillende details van het gebouw
werden besproken, toegelicht en verklaard.
Ook bij de gebruikte materialen werd
stilgestaan en een kort overzicht gegeven
van de nieuwe materialen, welke werden
toegepast.
Bij den eigenlijken rondgang werden
nog verschillende toelichtingen gegeven en
enxele bijzondere constructie-details uit
voerig toegelicht.
De uitvoering van het gehee] wekte aller
bewondering: vooral de aula en de hall
met entree werden door allen geroemd.
H-st geheele gebouw werd bezichtigd van
kelder tot toren; od de laatste plaats ge
noten allen van het prachtige uitzicht
over de stad.
Alvorens in de hall afscheid te nemen,
dankten de heer Ponsen namens Bouw
kunst en de heer den Ouden namens den
Ned. Aann. Bond den heer Neysingh voor
zijn welwillendheid om allen rond te,lei-
den. waarbij de bouwmeester tevens werd
gecomplimenteerd met het mooie gebouw,
dat hij voor de gemeente Leiden heeft tot
stand gebracht en dat. naar men hoopte,
nog vele jaren de stad zal sieren.
BINNENLAND.
Beperking van vestiging van industrieel©
bedrijven; memorie van antwoord aan
de Tweede Kamer (2de Blad).
Wijziging der Lager Onderwijswet; ontwerp
bij de Tweede Kamer ingediend (3e BI.),
Het 75-jarig bestaan van „Bronbeek" her
dacht 'Binnenland, 3e Blad).
Ingesteld is een staatscommissie ter voor^
bereiding eener wijziging van de Wo
ningwet (Binnenland, 3e Blad).
Overdracht van het monument „Marine en
Wetenschap" te Den Helder (Binnenl.,
3e Blad).
ST. ODO-KOORKNAPEN.
Gistermiddag gaf kapelaan E. A. M. Paap
met zijn St. OdcHkoorknapen een ouder
middag. waarbü behalve de ouders, vele ge-
noodigden, van hun belangstelling blijk
gaven.
Deze middag is. aldus den directeur
kapelaan Paap. voornamelijk georganiseerd
om ouders en andere genoodigden te doen
hooren wat sinds September van het vorig
iaar met het St. Odo-knapenkoor. door
iiverig studeeren en repeteeren. is bereikt.
De St. Odo-knapen gaven om beurten
(het koor is verdeeld in een A. B en C
groep) him liederen ten beste en.het ge
boden© was alleszins de moeite waard, zoo
dat de diverse nummers van het uitgebreid
programma herhaaldelijk met gul applaus
werden beloond
Deken A. Homulle bracht na afloop hulde
aan kapelaan Paap en de Odo-knapen,
roemde dit eerste optreden als een groot
succes en deelde vervolgens mede, dat bij
het tweede opfreden het koer in uniform
zal gestoken zijn.
..De jongens van nu", zoo klonk het in
het laatst© lied uit „De Brulboei"die
zullen nog van zich doen hooren!
Laatste medische bulletin
over Prinses Juliana.
Het communiqué van dr. J. de
Groot van hedenmiddag luidt:
De gezondheidstoestand van
Prinses Juliana is thans volkomen
normaal. Het kraambed heeft ook
verder een geheel ongestoord ver
loop gehad. Hare Koninklijke
Hoogheid voelt zich zeer goed en
heeft heden reeds eenigen tijd in
de buitenlucht vertoefd.
Hiermede is het laatst© medi
sche bulletin over Prinses Juliana
verschenen.
De medische zorg voor Prinses
Beatrix is verder opgedragen aan
dr. Carstens, kinderarts te Utrecht
Deze heeft na onderzoek kunnen
bevestigen, dat de jeugdige prin
ses een volkomen gezonde baby is.
De voeding, welke een geheel na
tuurlijke ïA, gaat volkomen naar
wensch. Prinses Beatrix heeft aan
het einde der eerste week het ge
boortegewicht, dat 3450 gram be
droeg, reeds overschreden, terwijl
de wekclijksche toename in ge
wicht boven het gemiddelde is ge
bleven. Prinses Beatrix weegt
thans 3930 gram.
BUITENLAND.
Ifftler beziet het verleden en de toekomst
(4e Blad en Buitenland le Blad).
De Engelsche minister Eden is afgetreden.
Ook Cranbourne gaat heen. Lord Hali
fax minister ad interim (4e Blad en
Buitenland en Laatste Berichten le BI.)
Betoogingen in Oostenrijk (Buitenland, 1©
Blad).
De Russische Pool-expeditie is aan boord
van twee ijsbrekers gegaan (BuitenL
Gemengd 2e Blad).
Succes van Franco bij Teruel (4e Blad). J
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
In onze omgeving zal de wind
geleidelijk tot Noord of Noord-
West krimpen. De bewolking zal
meest zwaar zijn, terwijl de tem
peratuur iets zal stijgen. Neerslag
van beteekenis wordt niet ver
wacht.
VEREENIGING VAN MATHESIANEN.
Ir. A. van Dijk spreekt over Zeeland.
Bovengenoemde vereeniging hield Zater
dagavond in de Collegezaal van het Ka-
merlingh Onnes laboratorium, haar vierden
lezingavond in dit seizoen.
De voorzitter, de heeT Göbel, opende met
een hartelijk welkom tot de aanwezigen, in
het bijzonder den spreker van dezen avond,
ir. A. van Dijk, directeur van het Kon. Gen.
M. S. G.
Na in het kort het vermoedelijk ontstaan
van het lage land aan de zee, waartoe ook
Zeeland behoort, te hebben aangestipt, gat
spr. een overzicht van het op de eene plaats
aangroeien van het land door aanslibbing,
het op andere plaatsen afbrokkelen en te
niet gaan van polders en vruchtbare lan
den. Aan de hand van projecties op het
witte doek van kaarten, teekeningen en
foto's gaf sp£. een verklaring van de wer
ken en hulpmiddelen, die noodig zijn om
het land aan de zee te ontnemen en ook
aan de zee te ontworstelen, als zij tracht
dit gewonnen land terug te nemen. We za
gen polderdijken, schorren, slikken, steen
glooiingen, het maken en wegslepen van
zinkstukken. havens, de veerbooten van de
Westerschelde, zeegezichten bij kalm weer
en bij stormweer, een overstroomden polder
en den dijkval op Noord Beveland, terwijl
spr. tevens gelegenheid vond met enkele
treffende beelden te wijzen op de schoon
heid van het Zeeuwsche polderland, de
schilderachtige kleederdrachten en mooie
boerderijen. Ook enkele historische bouw
werken ais de raadhuizen van Sluis en
Zierikzce. het slot Haamstede, deden ons
zien, dat in het Oude Zeeland menschen
woonden, die gevoel hadden voor schoon
heid.
Aan het eind van zijn causerie had spr.
ten hartelijk applaus in ontvangst te ne
men, waarna de voorzitter hem namens de
aanwezigen en het bestuur hartelijk dank
zegde voor zijn zeer interessante lezing.
