WINTERSPORTGENOEGENS-
Binnenland
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 19 Februari 1938 Derde Blad No. 23897
WEEKOVERZICHT
ÏÏheumaf iek
78ste Jaargang
Het Wiener Madel" en haar vrijers.
laat* U toch wrijven
akkers Kloosterbalsem
PPÏTSCHLANIVS JONGSTE VERRASSING
Dollfuss-wierk logt in pulnl Hoe men het
teert of wendt, er kan geen twiijfel meer
bestaan: Oostenrijk heeft ziin volledige
«Itrfandigheid verloren en is verworden
een vaza/l-staat van het Derde Rijk. Met
deze gedachte zal men zich hebben te ver-
joenen en er practiseh mede rekening
moeten houden, wil men niet zich bulten
de realiteit stellen.
ginds den vrede van St. Germain heeft
Oostenrijk geregeld voor zijn onafhankelijk
heid moeten kampen. Het land was zoo
danig ader gelaten, dat het feitelijk geen
levensvatbaarheid meer bezat en kunst
matig heeft het rijn eigen leven voortge
sleept. Eenige jaren heeft het zich mogen
verheugen in daadwerkehjken steun van
Italië, terwijl het financieel door den Vol
kenbond op de 'been werd gehouden, doch
sinds het Hitler-regime in Duitsohland had
getriumfeend. heeft het geen rustig uur
meer gekend. Steeds verder wroette het
jmtlonoal-socialismie en het totstandkomen
van de as Berlijn—Rome vernietigde blijk
baar iedere rem. Berlijn heeft in die as de
leiding genomen en is geheel op eigen
voordeel bedacht geweest. Men zou in zeker
opzicht kunnen zeggten. dat Duitschland
Italië „het verraad" van 1815 betaald heeft
gezet....
Merkwaardig is ongetwijfeld, dat de
Duitsche doorzetting in midden-Europa zoo
vlak na de gebeurtenissen in de Duitsche
rljksweer is gekomen. Hoewel langzamer
hand bi kt. dat wü gelijk hadden, toen wij
smaken van een conflict tusschen rijksweer
en partü wij laten nu daar of al dan
niet een monarchistisch streven daarbij
was gemoeid valt nog steeds niet te
constateeren. of er werkelijk gevaar voor
het regiem heeft geheerscht. Doch zeer
opmerkelijk is ongetwijfeld, dat de Fuehrer
soo kort daarna in Oostenrijk heeft toege
slagen en heeft gewonnen, omdat Schusch-
nigz zich van allen daadtwerkeljjken steun
verlaten gevoelde.
Heeft Hitier de noodzakelijkheid gevoeld
een succes in zijn politiek op korten
«mijn naar voren te kunnen schuiven?
We weten het niet. kunnen slechts gissen.
Maar hoe het zij. Schiuschnigg is plot
seling naar Berchtesgaden ontboden en
daar werd hem de pen op den neus gezet.
Ei moge veel overdrevens zijn in de be
lichten daaromtrent, doch dit is niet aan
twijfel onderhevig. In een soort ultimatum-
vorm zijn hem daar de Duitsche eischen
voorgelegd en de Oostenrijiksche bonds-
hnselier. verlaten als hij zich voelde, heelt
recapituleerd. Hii is gedwongen den wolf
k) zijn schaapskooi binnen te laten, de
Nazis deden hun entree in zijn kabinet en
wolf in casu de nieuwe minister van
imenlandsche zaken Seyss Inquart (men
Kte op de keus van departement!)
fat niets beters te doen dan de opgeving
eigen politiek zoo duidelijk mogelijk te
tnonstreeren: denzelfden dag van zijn
instelling begaf hii zich naar Berlijn om
h vreemde hoofdstad de bevelen van zijn
wersten chef in ontvangst te gaan
Mmen.
Er behoeft geen enkele aarzeling meer
te bestaan: in Oostenrijk herhaalt zich op
«Kies den zelfden leest geschoeid, het
verloop van zaiken in Danzig. Officieel is
Danzig nog zelfstandig, maar ieder weet
beter. Danzig is onverbreekbaar met het
Derde Rijk verbonden. Met Shakespeare
Beidt: wat is er in een naam....
Zoo zal het ook Oostenrijk vergaan: nu
óe Nazis eenmaal hun intrede in de regee-
hng hebben gedaan, is er geen terug meer
mogelijk: als een olievlek zal hun macht
zich uitbreiden en ook Schiuschnigg zal na
tarter of langer tijd daaraan ten onder
gaan.
Weliswaar zijn de Westersche democra
tieën thans opgeschrikt, maar wat kunnen
ai doen? Men vergete vooral niet, dat het
geen er geschiedt, officieel plaats vindt met
volledige goedkeuring van Oostenrijk, zij.
bet afgedwongen. Anders zou de zaak nog
slaan, als Schuschnigg pertinent had ge
weigerd en Duitschland dan had inge
beten....
Hoe kunnen Engeland en Frankrijk in-
Erijpen in bimienlandsche aangelegenheden
van Oostenrijk, als de regeering accoord
beet te gaan met de richting, die de zaken
bebben genomen? Men moet het erkennen,
de Nazi-politiek is weer eens even over
rompelend als handig te werk gegaan, ge
bruik makend van de algemeene verwqr-
hngen in Europa, eenvoudig de wereld stel
end voor een fait accompli!
^Eigenaardig, om geen sterkere uitdruk-
ftae te gebruiken, is de houding van Italië
J1 dezen. Het is niet aan twijfel onder
hevig, dat Italië thans kan rekenen op het
verschijnen van de Duitschers aan den
I Brenner, hetgeen eens als een casus belli
werd beschouwd. En wie garandeert Italië,
dat de Duitschers daar zullen halt houden?
is nog een Duitsch Tirol te bevrijden,
taoals een Duitsch blad nog onlangs zoo
?«®harttg durfde te openbaren! Voeit
italic zich dan onmachtig of is er een
■ff1?..van juistheid in de geruchten, dat
kalie elders zal worden schadeloos gesteld?
ff*" waar dan en hoeWii zien die
™?eli)kheld nog niet. In Spanje zegt men.
ïftti dat lijkt ons te naief. Zelfs het
«anco-Span)e zou nimmer, gelet op den
.ffansehen aard. een Italiaansch gezag op
ff; Iberisch schiereiland aanvaarden, de
sansche geschiedenis is daar. om dat te be.
wijzen.
Men ziet. men tast in raadselen.
stelt het totdusver voor, alsof de
r^etnemssen niet meer zijn dan een ver-
"ff12 van het Duitsch-Oortenriiksch ac
te ie van lali 1836. maar de Duce is toch
beSfJ e?n man der realiteit, om de ware
Pars "let te onderkennen. Zelfs te
nis en Londen doet men dat, al ver-
fhrf men officieel nog slechts zeer voor-
acntige uitlatingen.
to°lrl,00pi? zal men zich Ü1 Duitschland
len ac"ter genoemd accoord verschui-
Son.il voorzien, dat ook Hitier dat
bres i»i z?' hi' waarschijnlijk wel fan-
te z» hooren, zal doen om niet al
OtemT, f;oedsel te geven aan de aleemeene
gerustheid over hetgeen van Duitsche
wordt voorgesteld als een bevordering
oen vrede
name Tsjecho Slowakije zal zich wel
-
Laa! U 'Riet kwellen
door rheumalische
pijnen, die U oud
maken vóór Uw tijd.
met den geneeskrach-
ligen Kloosterbalsem
die ze snel verdrijft.
dringt tot diep in de weefsels door!
6388
(Ingez. Med.)
zeer onbehaaglijk gaan gevoelen Het komt
nu geisoleerd onder zwaren druk te liggen.
Weliswaar schijnt het. dat door het Oos-
tenrijksche voorbeeld op meer steun van
Frankrijk en ook van Engeland zal kun
nen worden gerekend, doch bepaald gerust
kan vrijwel geen enkel lar.d in dusdanige
positie zich meer gevoelen. Voor den Duit-
schen en Italiaanschen ..bluf", zooals men
het noemt, wijkt men toch geregeld terug
Het vraagstuk van midden-Europa is op
nieuw in een zeer gevaarlijk aspect beland.
Zooals het momenteel staat, zal men
eerst in Oostenrijk zelf den laatsten strijd
waarnemen van Schusehnigtg tegen het
opdringende Nazi-dom. Het schijnt, dat
uit arbeiderskringen ook nog verzet te ver.
wach'en is. maar een eigenlijke organisatie
bestaat niet meer en zal niet meer her
steld kunnen worden met Seyss Inquart aan
binnenlandsche zaken En over dc kansen
der voorstanders van een herstel der Habs-
burgers behoeft men heelemaal niet meer
te praten!
Crematie B. Wilton.
Zeer groote belangstelling op Westcrveld.
Onder zeer groote belangstelling is gis
termiddag op Westerveld het stoffelijk
overschot verascht van wijlen B. Wilton,
grondlegger en gedurende vele jaren lei
der van de Wiltonwerven. later vereenigd
tot het groote bedrijf Wilton-Feyenoord te
Schiedam, en president-commissaris van
het City-concern dat in de vier groote
steden van ons land eenige der voornaam
ste bioscoop-theaters exploiteert.
Onder de belangstellenden uit scheeps
bouw en industrieele kringen bevonden
zich o.a. de commissarissen, leden dei-
directie en employees van Wilton Fey-
enoord, de directeur van de Rotterdam-
sche Droogdok maatschappij D. C. Endert
Jr., de directeur van de Amsterdamsehe
Droogdok Maatschappij W. Feninga, de
heer Leis van Piet Smit en Co., de heer B.
Theil. inspecteur van den technischen
dienst der HollandAmerika lijn. de
heeren A. P. Burgdorffer en Leeuwenberg,
Surveyors van Lloyds Register and Ship
ping te Amsterdam en te Rotterdam, ter
wijl het filmbedrijf o.a. vertegenwoordigd
was door vele commissarissen en de leden
der directie van het City-concern.
Terwijl het orgel het pelgrimslied uit
..Tanhauser" speelde werd de lóst. die be
dekt was door een tapijt van bloemen,
gevormd door een kruis van donker
blauwe violen tusschen witte en paarse
seringen, de aula binnen gedragen, gevolgd
door de familieleden en naaste vrienden
van den overledene, die met den rouwstoet
waren mee gekomen en waaronder zich
bevond mr. M. Siingenberg, oud-minister
van Sociale Zaken.
In de aula trad als eerste spreker naar
voren mr. A. M. R. Beguin, notaris te Voor
burg. die het woord voerde namens het
departement Voorburg van de Mij. tot Nut
van het Algemeen, ais persoonlijk vriend
en ten slotte namens het bestuur van de
vrijmetselaarsloge „Hiram Abiff", waal
van de overledene lid was.
Namens het City-concern sprak de heer
E. Alter uit Den Haag, terwijl namens
Avicultura het woord voerde, mede in
naam van den voorzitter Baron van Heem
stra. de heer Abach en namens Frans Rijs-
dijks industrieele ondernemingen mr. C.
W. A. Schurman.
Een broer van den overledene, de heer
F. M. Wilton, prees zijn broeder Bart als
dengene, die de zaak van hun vader had
groot gemaakt, en namens een deputatie
van bazen en oud-bazen van de werf sprak
de heer Bouman.
Mr. Siingenberg noemde hem. die was
heengegaan een merkwaardig man. wiens
beteekenis uitgaat boven de bedryven
waar hij zijn schouders onder zette. Hij was
een groot Nederlander, een stoere figuur,
naar het uiterlijk soms ruw maar met een
blanke pit, die deed denken aan de krach
tige energieke Nederlandsche kooplieden
uit onzen gouden eeuw. Spr. besloot met
woorden van troost tot mevrouw Wilton
enden jeugdigen zoon van den overledene.
Nadat de baar gedaald was, dankte mr.
Frowein namens de weduwe voor de be
langstelling.
VROUWEN-VREDESGANG 1938.
Evenals vorige jaren zal ook nu op 18 Mei,
Volkenbondsdag, de Vrouwen-Vredesgang
plaats vinden, de stille demonstratie van
Nederlandsche vrouwen, die zonder onder
scheid van godsdienstige of politieke over
tuiging getuigen van haar wil tot vrede.
Behoudens goedkeuring van B. en W. van
's Gravenhage wordt de Vrouwen-Vredes
gang ditmaal wederom aldaar gehouden.
De wijziging van de
Bedrijfsradenwet.
Adres van de Nederlandsche Maatschappij
voor Nijverheid en Handel aan de
Tweede Kamer.
Het hoofdbestuur der Nederlandsche
Maatschappij voor Nijverheid en Handel
heeft zich met een adres tot de Tweede
Kamer gewend naar aanleiding van het
ontwerp van wet tot wijziging van de arti
kelen 22 en 29 der bedrijfsradenwet.
De voorgestelde wijziging van artikel 22
beoogt blijkens de memorie van toelichting,
de adviseerende bevoegdheid der bedrijfs-
raden uit te breiden zoodat deze zich in het
vervolg ook over de economische belangen
van het bedrijf zal kunnen uitstrekken.
Volgens de memorie van toelichting ts
het gewenscht om. nu wijziging van een
ander artikel der wet noodig blijkt, deze
gelegenheid te benutten om art. 22 aan te
passen aan een inmiddels gewijzigden toe
stand.
Het hoofdbestuur merkt echter op, dat
dit wetsontwerp meer doet dan de wet aan
passen aan een gewijzigden toestand.
Deze gewijzigde toestand toch bestaat
volgens de memorie van toelichting hierin,
dat in eenige andere wetten reeds een rui
mere adviseerende taaik is gegeven aan de
bedrijfsraden. Deze bevoegdheid leidt ech
ter. noch in de vestigingswet, kleinbedrijf,
noch in de wet op het algemeen verbindend
en onverbindend verklaren van onderne
mersovereenkomsten, op specifiek econo
misch gebied, maar zal ook hier verband
blijven houden met de eigenlijke functie
dezer raden, welke op sociaal gebied gele
gen is. Hoogstens zullen de in deze wetten
vervatte bepalingen ten gevolge hebben,
dat (aldus de memorie van toelichting) de
adviseerende taak van de bedrijfsraden
..zich in bepaalde gevallen ook kan uit
strekken tot aangelegenheden op econo
misch terrein liggende".
De thans voorgestelde wijziging heeft
echter ruimer strekking: zij geeft den be
drijfsraden in het algemeen de bevoegdheid
om zich met hun adviezen op het commer-
cieel-economisch gebied te bewegen. Hier
mede wordt terloops een princlpieele
wijziging gebracht in de bevoegdheid der
bedrijfsraden, een wijziging, welke belang
rijke consequenties kan hebben.
Aan de bedrijfsraden wordt hierdoor een
bevoegdheid verleend op een gebied, waar
voor zij niet zijn ingesteld, waarop zij in
het algemeen niet deskundig zijn en waar
voor zij geen verantwoordelijkheid dragen.
De waarde van de adviezen van de ver
schillende organen met adviseerende be
voegdheid, die het bedrijfsleven vertegen
woordigen, kan naar de meening van het
hoofdbestuur alleen hierop berusten, dat
deze erganen zijn samengesteld uit perso
nen, die op het gebied, waarover zij heb
ben te adviseeren, deskundig zijn en ver
antwoordelijkheid dragen.
Zou hiervan worden afgeweken en zou
den organen worden belast met advisee
rende bevoegdheid ook buiten het gebied
dat zij bestrijken, dan zou daardoor aan
de beteekenis en de goede werking van dit
systeem worden afbreuk gedaan.
Er zijn andere organen, belast met een
adviseerende functie omtrent de economi
sche belangen van het bedrijfsleven. Een
zekere verdeeling en afperking van taak
is. voor vruchtbaren arbeid, noodzakelijk.
Ook waar het gewenscht wordt geacht, dat
de adviseerende bevoegdheid van den be-
drijfsraad een ruim gebied bestrijkt, zal zij
uiteraard toch verband moeten houden
met de belangen van den arbeid en dus
vallen onder de huidige omschrijving.
Zonder deze algemeene afperking van haar
taak te laten vervallen, zou hieraan echter
een bepaling kunnen worden toegevoegd,
welke voorziet in de door den minister
noodzakelijk geachte aanpassing.
Op grond van bovenstaande overwegin
gen meent het hoofdbestuur tot de Kamer
het verzoek te mogen richten het bedoelde
wetsontwerp aldus te amendeeren, dat in
den tekst van het voorgestelde art. 22 dui
delijk tot uiting komt de meer beperkte
bedoeling, die blijkens de memorie van
toelichting bij deze wijziging heeft voor
gezeten, doch die daarin niet tot uitdruk
king is gebracht, waardoor het zou blijven
vaststaan, dat de adviseerende bevoegdheid
van de bedrijfsraden. evenals thans het
geval is, zich uitstrekt tot alle onderwer
pen. welke op den arbeid in het bedrijf be
trekking hebben en voorts (dit terwille van
de gewenschte aanpassing) tot die onder
werpen. waaromtrent op grond van een
wettelijke bepaling, hun advies kan wor
den ingewonnen.
MEDISCHE KEURING VOOR
ONDERWIJZERS.
Verplichte „T.B.C.-verklaring" 1 April
in werking.
Blijkens een beschikking van den mi
nister van onderwijs, K. en W. is de beëin
diging van den termijn, binnen welken
allen, die verbonden zijn aan een inrichting
van onderwijs, moeten zijn voorzien van
een medische verklaring als bedoeld in het
T.B.C.-wetje van 7 December 1934, than3
bepaald op 31 Maart 1938.
EERSTE REGIMENT VELDARTILLERIE
VAN UTRECHT NAAR HARDERWIJK.
De gemeenteraad van Harderwijk is tegen
Woensdag as. bijeengeroepen ten einde
o.m. een besluit te nemen inzake den
kazernebouw.
B. en W. stellen den raad voor aan het
rijk kosteloos af te staan een groot terrein,
liggende langs den Leuvenemschen weg en
loopende van het hotel „Stadsdennen" tot
aan den Dwarsweg, welke leidt naar den
uitkijktoren. Aldaar zou dan komen een
kazerne voor een geheel regiment veld
artillerie. B. en W. zeggen, dat Harderwijk
hierdoor een garnizoensplaats eerste klasse
zal worden.
Het is de bedoeling een complex van
paviljoens met paardenstal te stichten
vcor elke batterij afzonderlijk.
Begin September zal het eerste regiment
veldartillerie uit Utrecht zijn intrek te
Harderwijk nemen. Dit zal tijdens den
kazernebouw tijdelijk worden gehuisvest op
het terrein Kranenburg, dat oorspronkelijk
voor de veldartillerie bestemd was.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Het stoffelijk overschot van de 101-
jarige mevr. VersluysDolk, die te Delft
is overleden, zal Maandag a.s. op de Alg.
Begraafplaats te Hillegom ter aarde be
steld worden. Zij heeft verscheidene jaren
in die gemeente gewoond.
