Schuschnigg wijkt voor Hitler's
eischen
[EIDSCH DAGBLAD - Derde $Iad
Woenrdsg 16 Februari 1938
Nazi's in de regeering Schuschnigg
opgenomen
KERK- EN SCHOOLNIEUWS
Persstemmen.
OOM BROM GAAT UIT RIJDEN
De Oostenrijksche kwestie is hedennacht opgelost in door Hitier
gewenschte richting, daaraan is niet meer te twijfelen.
Na lange besprekingen, die tegen middernacht opnieuw tot
moeilijkheden schenen te leiden, is vannacht een nieuw kabi
net gevormd, waarin nationaal-socialisten zitting hebben geno
men, speciaal Seiss Inquart als minister van binnenlandsche
zaken en veiligheid.
Gisteren ging het reeds hard In die rich-
line. gelijk de berichten aangaven en
steeds duidelijker werd het, hoezeer Hitler
OjstenriJk ln een dwangpositie had ge
bracht.
Onverwacht werd nog volgend commu
niqué over de ontmoeting te Berchtesgaden
uitgegeven:
Doel van het onderhoud was, de moei
lijkheden uit den weg te ruimen, welke een
nauwkeurige naleving Van de overeen
komst van 11 Juli 1936 ln den weg staan.
Beide staatslieden bleken vastbesloten,
aan de beginselen, waarop genoemd ac
toord berust, vast te houden en op den
grondslag dezer principes te werken aan
ten bevredigende ontwikkeling der relaties
tusschen belde staten.
Bijgevolg hebben na het onderhoud van
Februari belde partners besloten, onver
wijld maatregelen te treffen, welke het
herstel waarborgen van een zóó nauwe en
rriendschappelijke verhouding der beide
statenals ln overeenstemming ls met de
historie en het gezamenlijk belang van het
Duilsche volk.
Belde staatslieden zijn de overtuiging
toegedaan, dat de maatregelen, waartoe
rj besloten, ook effectief zullen bijdragen
tot een vreedzame ontwikkeling van de
fjropeesche situatie.
Dat gaf reeds voldoende aanwijzing!
Hedennacht ls de beslissing gevallen.
Fresident Miklas heeft volgend kabinet
bfêedlgd:
Schuschnigg.
Bandskanselier: Schuschnigg.
Vite-kansclier: luit.-veldmaarschalk Huel-
gerth,
Buitenlandsche zaken: Guido Schmidt.
Financiën: Neumayer.
Handel: ir. Julius Raab.
Sociale zaken: Resch.
Binnenl. zaken en veiligheid: dr. Arthur
Seyss Inquart.
Undbouw: Mandorfer.
Onderwijs: Petnter.
Justitie: Ludwig Adamoavich.
Bondsministers zonder portefeuille: Guido
Zernatto, Glaisc Horstenau en Hans Rott.
Staatssecretarissen: Landsverdediging: ge
neraal der infanterie Wilhelm Zehner.
Veiligheid: Skubl.
Bescherming van arbeiders en employé's:
Adolf Watzek.
Industrie: Kol. Stepski Diliva.
De benoeming van een staatssecretaris
«oor boschbouwaangelegenheden moet nog
Plaats vinden.
In het nieuwe kabinet hebben slechts
!*'ee „geprononceerde nationalen" zitting,
B Seiss Inquart en Glelse Horstenau.
Kolonel Ludwig von Stepski. voorzitter van
en industrieelen bond te Salzburg, wordt
tu gematigd nationalist beschouwd.
De titel van „minister van binnenland
de zaken en veiligheid" dien Seiss In-
Wart heelt gekregen, geeft slechts den
'oestand voor de samenstelling van het
nieuwe kabinet weer zonder nieuwe be
voegdheden toe te kennen.
Met het oog op het succes van de zoo
genaamde ..nationale oppositie" ls het
dr kenmerkend, dat een plaats ln het
kabinet wordt ingenomen door den arbei
dt Watzek, vroeger sociaal-democraat, die
«taatssecretaris voor de bescherming der
arbeiders ls geworden. Ook een tweede ar-
6/'ifr heeft zitting ln de regeering: de
risten-socialist Hans Rott.
Da nieuwe minister van justitie, Ada-
JJWtch. speelt een belangrijke rol in den
«aad van Stoten en ls voorstander van de
Politiek van Schuschnigg. Ir Raab, de mi-
«tter van handel, die president van. den
l»nd voor handnijverheid ls. is uit de
"ristelyk-soclale partij voortgekomen; hij
meer van democratische richting.
Schuschnigg heeft staatssecretaris Skubl
bevorderd tot inspecteur-generaal van
Politie en gendarmerie.
Seiss Inquart ls geboren ln 1892. Hij
rechten gestudeerd en heeft te Wee-
j? het beroep van advocaat uitgeoefend,
"oor Zijn denkbeelden werd hij naar het
'-Duitsche kamp gedreven en werd hij
vlce-voorzitter van den Oostenrijksch-
Duitschen bond.
Seiss Inquart heeft groote sympathie
voor Dultschland en ls tevens een over
tuigd katholiek. Dit laatste schonk hem
het vertrouwen van Schuschnigg, die hem
geschikt scheen te achten, om een verzoe
ning tot stand te brengen en hem lid van
den Staatsraad maakte. Het schijnt, dat
Seiss Inquart óók het vertrouwen geniet
van Adolf Hitler. HIJ heeft verscheidene
malen een bezoek gebracht aan Berlijn.
Het oponthoud, dat op het laatste oogen-
blik nog ontstaan was in de reconstructie
van het kabinet, vindt, naar men gelooft,
zijn verklaring in een practisch ultima
tum. waaraan kracht is bijgezet door een
demonstratie van Dultsche gewapende
troepen onder voorwendsel van manoeu
vres langs de grens.
Door de functie van minister van bin
nenlandsche zaken met de controle over
de politie aan Seyss Inquart te geven in
het gereconstrueerde kabinet. heeft
Schuschnigg gecapituleerd voor Hitler's
eischen. Voordat de definitieve nieuwe mi-
nlsterlijst bekend werd gemaakt, was een
kabinetslijst uitgegeven, waarin Seyss In
quart vermeld stond als minister van bin
nenlandsche zaken, zonder controle over
de politie. Deze lijst werd echter plotseling
ingetrokken.
Naar verluidt zijn reeds, behalve het op
nemen van nationaal-socialisten in het
kabinet. aanzienlijke concessies aan
Dultschland gedaan. Ven betrouwbare zijde
wordt vernomen, dat veldmaarschalk Jansa
op verzoek van Duitschland verwijderd zal
worden, aangezien hij In verbinding zou
hebben gestaan met von Fritsch.
Hitler's eischen.
De vraag ls thans of Dultschland vol
daan zal zijn over de verandering.
Er wordt op gewezen, dat Hitler ge
weldige eischen heeft gesteld in Berch
tesgaden. O.a. zou hij den eisch ge
steld hebben, dat Oostenrijk een pro-
Duitsche buitenlandsche politiek zou
voeren, welke volkomen van Duitsch
land afhankelijk zou zijn. Voorts zou
hij geëischt hebben, dat Oostenrijk zich
zou aansluiten bij het anti-komintern
pact, dat Oostenrijk zou toestemmen
in militaire samenwerking en alle ge
dachten zou laten varen aan vriend
schap met Tsjecho-Slowaklje. Men ge
looft, dat Schuschnigg minder steun
dan gewoonlijk gevonden heeft bij Ita
lië in verband met Mussolini's moei
lijkheden met Groot-Brittannië.
Het schijnt, dat in de verblijfplaats van
den Fuehrer niets werd nagelaten, om den
Oostenrljkschen bezoeker te imponeeren.
Er waren zelfs drie generaals aanwezig en
niet van de minsten, generaal Keitel, ge
neraal Von Reichenau en generaal Sperrle,
Zij hadden wel geen aandeel in de beraad
slagingen, maar hun aanwezigheid vorm
de toch een imposante bijdrage voor de
ensceneerlng van Dultschlands macht.
Naar van serieuze zijde wordt vernomen,
stonden de Dultsche eischen bU aankomst
van Schuschnigg al op papier. ZIJ waren
vervat ln een protocol, dat den Oostenrijk-
schen bondskanselier ter onderteekenlng
werd voorgelegd. Schuschnigg echter wei
gerde.
Wat de concessies van den Fuehrer aan
Oostenrijk betreft, wordt opnieuw verno
men, dat men deze ln de as. rijksdagzit-
llng te hooren zal krijgen, tenminste nu
zoo goed als zeker voordien de „Duitsch-
Oostenrijksche kwestie" tot genoegen van
Berlijn geregeld zal zijn. De Fuehrer zal
alsdan andermaal Oostenrijks onafhanke
lijkheid bevestigen, alsmede het beginsel
der niet-inmenging. Hij zal zulks doen ln
termen, die een formeele erkenning van
het Vaderlandsche Front Inhouden bene
vens de belofte, dat geen enkele steun zal
worden verleend aan de nazis van Oos
tenrijk. Die concessies beteekenen dus, dat
geen fondsen en propaganda-materiaal
meer naar Oostenrijk zullen gezonden wor
den en dat aanvallen via pers en radio te
gen Oostenrijk voortaan achterwege zullen
blijven.
Eerste kabinetsraad.
Reeds ls een eerste kabinetsraad gehou
den.
Besloten werd den bondspresident
voor te stellen, amnestie af te kondi
gen voor alle voor 15 Februari ge
pleegde politieke delicten. Voorgesteld
werd kwijtschelding van straf te schen
ken en loopende processen te staken.
De kwijtschelding van straf is ver
bonden aan de voorwaarde, dat de be
trokkenen zich goed gedragen tot 31
Februari 1941.
De bondsregeering heeft deze door den
geest van verzoeningsgezindheid ingegeven
maatregel genomen, teneinde alle staats
burgers. die. tot dusverre ter zijde hebben
gestaan, den weg te banen tot medewer
king aan den opbouw van het vaderland,
en daarmede den vrede des lands in bin
nenland en naar buiten veilig te stellen.
Onder meer zullen Rintelen, de terrorist
Woltsche, de politle-beambten, die betrok
ken waren bij den aanval op de bonds-
kanselarij, waarvan Dollfuss het slachtof
fer werd, en ingenieur Tavs, die onlangs
gearresteerd werd bij de sluiting van het
Bruine Huls, onder de amnestie vallen. Be
halve Rintelen, die ziek is, zullen alle ge-
amnestieerden, die ernstige misdrijven
hebben gepleegd, Oostenrijk moeten ver
laten. Zij zullen in Dultschland worden
toegelaten.
De amnestie geldt ook voor sociaal-de
mocraten. Zij brengt geen recht tot herstel
in openbare functies mede.
Het Vaderlandsche Front.
De chef van den persdienst, kolonel
Adam, heeft voor de radio de berichten
bevestigd, volgens welke voortaan natio
naal-socialisten tot het Vaderlandche
Front (de regeeringscoalitiei zullen worden
toegelaten.
Hij zelde o.m., dat de mogelijkheid, tot
het Vaderlandsche Front toe te treden, zal
worden uitgebreid tot die kringen, welke
tot dusver een vijandige of afwachtende
houden hebben aangenomen.
Duitsch-Oostenrijksche arbeids
gemeenschap.
Te Weenen heeft de constitueerende ver
gadering plaats gehad van de in een ver-
eeniging omgezette Oostenrijksch-Duitsche
arbeidsgemeenschap.
Ter vergadering waren ook aanwezig de
bondsminister Glaise-Horstenau. ambassa
deur von Papen en talrijke voormalige mi
nisters en staatssecretarissen, alsmede ver
tegenwoordigers uit economische en intel-
lectueele kringen van Oostenrijk.
Tot voorzitter werd gekozen gezant b.d.
Rledl. Minister Glaise-Horstenau sprak na
mens de regeering een woord van welkom,
waarna von Papen het spreekgestoelte be
trad.
„Wanneer ik", aldus spreker, „over
eenige dagen dezen post verlaat, dan
geloof ik, dit met een goed geweten te
genover mijn opdrachtgever en de be
langen van het Duitsche volk te doen.
De bespreking, die den twaalfden dezer
op den Obersalzberg is gevoerd, zal een
nieuwe mijlpaal zijn in de geschiedenis
var. de Duitsch-Oostenrijksche kwestie. Een
zelfstandig Oostenrijk kan zijn taak slechts
zien in de omraming van de groot-Duit-
sche ontwikkeling, en slechts als medewer
ker aan de herovering van de plaats en
den geestelijken invloed van het rijk ln
het avondland. n
De nleiiwe voorzitter Rledl dankte den
vertrekkenden ambassadeur en sprak de
hoop uit, dat de ontmoeting op den Ober
salzberg het gelukkig begin zal zijn van
goede betrekkingen tusschen beide staten.
In Duitschland.
De Voelkische Beobachter schrijft o.a.:
het officieele communiqué toont, dat een
verheugende ontspanning in de betrek
kingen tusschen de beide Duitsche staten
is ingetreden en het rechtvaardigt de hoop,
dat de oneenigheden, die de volledige uit
voering van het accoord van Juli 1936 in
den weg stonden, thans eindelijk worden
overwonnen. Want niets drukte zoo zwaar
op de Duitsche menschen aan deze en gene
zijde van de rijksgrenzen als het bewust
zijn van een kloof tusschen hen zelve. Op
dit oogenblik mag ook gezegd worden, dat
wel geen Duitscher aan beide kanten van
de grens den nood dezer Jaren sterker ge
voeld heeft dan de Duitsche Fuehrer,
wiens eerste vaderland het Donauland ge
weest is. Daarom vervult ons het bewust
zijn, dat het het initiatief van Adolf Hitler
was, dat geleid heeft tot het succesvolle
onderhoud in Berchtesgaden, met een zeer
bijzondere vreugde.
Wij hopen, dat men ook in de gebieden
van Europa, waar het Duitsch niet de
moedertaal is, een gevoel van ontspanning
en opluchting z-al hebben. Kon er een beter
antwoord bestaan op de Internationale
perscampagne tegen Duitschland en op de
Putschgeruchten over Oostenrijk, die juist
thans weer met bewuste kwaadaardigheid
verspreid werden, dan deze laatste ge-
meenschapnelijke Duitsche bijdrage tot den
vrede in Midden-Europa?
De „Boersenzeitung" merkt op, dat
tegenover den Indruk, dien juist ln de belde
laatste dagen de brutale bedreigingen van
den bolsjewistischen dictator in de wereld
hebben opgeroepen, tegenover de depressie,
die de Spaansche burgeroorlog in Europa
blijvend wakker houdt, deze demonstratie
aandoet als een lichtend vredesteeken. In
ieder geval vormt zij een herhaald en
bijzonder - Indrukwekkend bewijs voor de
bereidwilligheid tot vrede van de Duitsche
politiek.
In Engeland.
De Weensche correspondent van de Daily
Telegraph and Mornlngpost schrijft, dat
Oostenrijk aan de eischen van Hitier toe
gegeven heeft en daarmede practisch zijn
onafhankelijkheid heeft prijsgegeven. Onder
de Oostenrijkse he concessies bevindt zich
het leggen van de controle over de politie
en de andere veiligheidsdiensten in de on
gebonden handen van den natlon.ial-
socialistisch gezinden Seiss Inquart. terwijl
tevens aan den Dultschgeztnden minister
van buitenlandsche zaken. Guido 8chmidt,
volkomen de vrije hand gegeven wordt ten
aanzien van de buitenlandsche politiek.
Te Berchtesgaden. aldus deze correspon
dent verder, heeft Hitier aan Schuschnigg
tot 15 Februari den tijd gelaten om aan
zijn eischen te voldoen. Dit ultimatum
werd kracht bijgezet door verwijzingen naar
de uitbreiding van het nationaal socialis
tische terrorisme in Oostenrijk en door
bedreiging met een opmarsch De corres
pondent meldt verder dat de uitbarsting
van Hi'ler te Berchtesgaden. die eerulmen
tijd diuurde en meer dan eens herhaald
werd. gevolgd werd door zeer agressieve
eischen van von Ribbentrop en tenslotte
door den eisch tot onmiddellijke onder-
schrljvln? van de naar voren gebracht
eischen. Schuschnigg weigerde dit. zeggen
de. dat hij niet gemachtigd was hiertoe
over te gaan en het geheele kabinet moest
raadplegen. Tenslotte stelde Hitler een
ultimatum. Schuschnigg moest voor 18 Febr.
toegegeven hebben, anders zou Hitler zltn
rede voor den Rijksdag op 20 Februari tn
zoodanige termen opstellen dat hieruit
de vonk zou ontspringen, die de Oosrten-
rijksche nationaal-socialisten in beweging
zou brengen Het toegeven van Oostenrijk
zal onvermijdelijk een tolunie met Dultsch
land met zich mede brengen
Miklós en Schuschnlzg hebben een be
roep gedaan on Miussollnl om bemiddelend
op te treden, maar er kwam geen ant
woord. De duce was uit op een skitocht.
In Frankrijk.
De „Petlt Parisien" zegt: „met het mes
op de keel heeft. Oostenrijk zich moeten
onderwerpen. Het democratische en vrede
lievende Europa heeft een tweeden slag
ontvangen, zeker minder hard dan dien
van de bezetting van Rijnland, maar die
voor Engeland en Frankrijk en voor alle
vrije landen een veelbeteekenende waar
schuwing moet zijn".
In de „Echo de Paris" schrijft Pertinax:
„wij staan hier tegenover een der groote
gebeurtenissen uit de hedendaagsche ge
schiedenis, een gebeurtenis, welker gevol
gen niet overzien kunnen worden. Hitler, die
fel tegenover Schuschnigg is opgetreden,
stelde Oostenrijk een ultimatum, te verge
lijken met dat aan België in 1914. Zullen
Frankrijk en Engeland de vorming van een
„mlttel-Europa" niet verhinderen?"
De „Epoque" zegt: „het communiqué
vertelt, dat de maatregelen die genomen
zullen worden, het onderhouden van
nauwe vriendschappelijke betrekkingen
zullen waarborgen. Dit doet ons denken
aan het verbond tusschen een konijn en
een boa-constrictor. Mussolini bewaart het
stilzwijgen, want hij kan niet hardop spre
ken".
Volgens de „Figaro" heeft Italië zijn
eerste groote diplomatieke nederlaag gele
den. Het eerste resultaat, waartoe de poli
tiek van de spil Rome-Berli.in geleld heeft,
ls een overduidelijke loochening van de
Italiaanscbe actie in Midden-Europa".
De „Petit Journal" schrijft: „te Berlijn
heeft men reden om victorie te kraaien.
Veel meer dan het opnemen van een Nazi
in het Oostenrijksche kabinet, teteekent de
erkenning van het Duttcche ras over de
trenzen van Dultschland heen een belang-
rüke stap naar den ..Anschluss".
De „Humanité" tenslotte zegt dat het
ultimatum te Berchtesgaden niet mogelijk
eewee.rt zou zltn, als Frankrijk en Engeland
zich er tevoren tegen verzet zouden hebben.
In Oostenrijk.
De officieuse „Reiehspc.st" schrijft: „het
is thans nog de vraae, of de steeds onge
disciplineerde nationalisten na het accoord
tot Inkeer zullen komen. In leder geval be-
teekent de overeenkomst vrede. Wie dien
vrede wil verstoren, zal door belde landen
verloochend worden".
Het „Neue Wiener Tageblatt" schrijft:
„wij hopen, dat de nieuwe poging tot het
stichten van vrede een beter lot dan de
voriee zal hebben. De Oostenrijksche be
volking wenscht eindelijk de offers, die
sedert de dagen van Dollfuss gebracht zijn,
vergoed te zien door duurzamen vrede".
Is er hoop dokter?
Dat ligt er aan wat u hoopt.
PREDIKBEURTEN.
VOOR HEDEN.
Noordwijk aan Zee Gercf. Bond (Juliana-
weg 27)Nam. half acht ds. Lekkerkerker van
Oldebroek.
Waddlnxveen Oud-Geref. Gem.: Nam. 7 u.
ds. v. d. Kraats.
VOOR DONDERDAG 17 FEBRUARI
Boskoop Salvatorl: Nam. 7 uur. ds. Remme
van Amsterdam.
Waiidinxv.cn Centrum: Nam. half acht,
ds. G. W. Alberts.
Zevenhoven Chr. Geref. Kerk fPolder):
Nam. kwart voor zeven, ds. D. Driessen van
Rotterdam.
Zoetermeer Ver. tot Verbreiding der Geref.
Waarheid: Nam. 7 uur. de heer v. Leeuwen
van Maartensdijk.
Zwammerdam Ned. Herv. Kerk: Nam. 7 u.
ds. Damsté van Sluipwijk.
NED. HERV. KERK
Drietal te Ritthem iZ.): H. Bartlema. cand.
en hulppred. te Markelo. J. F. v. d. Berg. cand.
te Rotterdam en F. P. J. Jebbink, cand. en hulp
pred. te Losser.
Aangenomen: naar Schraard D. J. de Reus,
cand. en hulppred. te Joure.
Bedankt: voor Heeg J. H. Wessel te Burum;
voor Nleuwe-Tonge H. A. Leenmans te Ede.
GEREF. GEMEENTEN.
Beroepen: te Genemulden W. C. Lamaln te
Rotterdam (Z.I; te Grand Rapids (N. Am. G.
H. Kersten, lid der Tweede Kamer te Rotter
dam.
Ds. W. S. PONTIER.
Woensdag 23 Febr. a.s. viert ds. W. S.
Pontier, predikant bij de Geref. Kerk van
Maasdijk, zijn zilveren ambtsjubileum.
De jubilaris is vanwege de classis 's-Gra-
venhage deputaat voor de zending en voor
het organiseeren van de classicale zen-
dingsdagen. alsook kerkvisitator. Voorts
ls hij voorzitter van het comité voor de
Vrije Universiteit in het Westland en lid
van het Prov. comité van Zuid Holland-
Noord. Ds. Pontier is voornemens aan den
avond van zijn gedenkdag een gedachte
nisrede te houden.
MET EMERITAAT.
Ds. P. Hakkesteegt, Ned. Herv. predikant
le Mastenbroek heeft tegen 1 Mei a.s. eer
vol emeritaat aangevraagd. Ds. Hakke
steegt werd in 1900 geboren en in 1931 pre
dikant te Kortenhoef om in 1934 naar zijn
tegenwoordige gemeente te vertrekken.
Ds. Hakkesteegt ls voornemens zich als
hulpprediker te verbinden aan de Ned.
Herv. Gem. van Zelhem (Geld.)
Ds. J. R. L. IDSINGA.
Morgen herdenkt ds. J. R. L. Idslnga, gep.
O I. predikant te Utrecht, den dag waar
op hij voor 40 jaar het predikambt aan
vaardde. De jubilaris werd in 1871 geboren
°n in 1897 candidaat in Friesland. 17 Fe
bruari 1898 aanvaardde hij het predikambt
Lij de Prot. kerk in Ned. Indië. Meester
Cornells was zijn eerste standplaats, die
hij in 1900 met Tandjoengplnang verwis
selde. In 1903 verbond hij zich aan de ge
meente van Malang, om in 1911 voor het
eerst met verlof naar Nederland te komen.
Ir, 1913 in Insulinde teruggekeerd werd hij
predikant te Bondowoso, om in '21 opnieuw
te repatrieeren. In 1924 werd hij predikant
te Poerworedjo, waar hij in '29 om gezond
heidsredenen eervol ontslag ontving en
voor goed naar Nederland terugkeerde. Hij
vestigde zich daarop metterwoon te Utrecht
3. De fletser kwam steeds naderbij; Thijs keek nog eens heel
goed en zei: „Nee, maar daarvan snap ik nu toch bijna niets
't ls Sim, die er daar aankomt op een flets!
„Ach kom, kom, kom", zei toen oom Brommaar spoedig had
ook hij vriend Sim herkend en nu zijn zij hem heel vlug tegemoet
gerend.
„O, Sim", riep Thijs, „wat heb je nu tooh daar?" en Brom-oom
riep maar steeds: „Ach kom kom, kom, kom, 't is toch niet
waar!"
Sim stapte af en sprak: „Wat zeg je daar wel van dat lk
een flets heb en er ook op rijden lean?"
3—3
