De Nieuw-Amsterdam in het dok - Fransche oorlogsschepen in NedAndie LEIDSCH DAGBLAD Tweede Blad 78sfe Jaargang FEUILLETON .et Groote Avontuur roep kon doen op de voorraadschuren van Reading. Daarenboven bouwde hij in de administratieve posten factorijen, waar de blanken hun aankoopen deden en de negers allerlei snuisterijen konden vinden. Als ge maar geld hebt, meesmuilden de afgunstigen, die niet vooruitkwamen. Maar dat is gemakkelijk gezegd, want geld is toch niet alles. Iedereen, die vandaag aan den dag iets met Kongo heeft te maken, kent de hoe ven van Ndele, Nioka, Watsa en Avakoebi. Het zijn de vier groote Readingplantages, zooals er in alle mijn-centra thans Rea- ding-factorijen zijn, waar de Europeanen eetwaren, kleederen en zelfs gramofoons en fototoestellen kunnen koopen. Niet ver van de kleine onooglijke Reading-negerwinkel- tjes, gehouden door zwarte klerken, en waar de arbeiders, die groote kinderen, hun weekgeld komen verwisselen tegen kralen, spiegeltjes en talrijke andere nuttelooze voorwerpen. Want Reading is zoo: „Die het kleine niet eert, is het groote niet weerd", is een van zijn leuzen. Zoo liet hij in zijn aan vangsjaren op de hoeve van Avakoebi, ge legen ln een prachtig landschap met eb- benboomen en wilde dieren, door negers iniandsche beesten en poppetjes snijden uit ebbenhout en ivoor en voerde die uit naar de beschaafde wereld, waar ze gaarne werden gewild als kunstwerkjes van pri mitieve volkeren. Het was in die moeilijke tijden een niet te versmaden winst. Welnu, nog steeds wordt die, voor iemand als Rea ding thans belachelijk geworden bron van inkomsten, geëxploiteerd, Is dat niet tee- kened voor zijn bijzondere mentaliteit? Toen zijn zaken begonnen te bloeien, deed Reading iets, dat sommigen hem kwa lijk namen. Aan het hoofd van elke zijner ondernemingen had hij aanvankelijk een bianke gezet, menschen, die ter plaatse leefden en niet wisten van welk hout pij len te maken. Geleidelijk werden die blan ken vervangen door landgenooten van den Amerikaan. Wat wil men, verklaarde hij aan zijn vrienden, de zaken groeien mij over het hoofd en die menschen zijn niet bekwaam genoeg om het werk te leiden. Als ik dan een beroep moet doen op krachten uit de landen van overzee, mag ik toch het recht hebben een paar onderlegde landgenooten te laten overkomen! En daarin had hij gelijk. Hij vergat frouwens niet, dat hij dankbaarheid ver schuldigd was aan het land, in welks ko lonie hij zijn geluk had gevonden. Om dat te beseffen, behoefde men maar zijn naam uit te spreken in aanwezigheid van me vrouw De Bafort. echtgenoot van den pro vincie-gouverneur. Zij was voorzitster van verscheidene liefdadige werken en ieder beroep op Reading werd beantwoord met een chèque van ten minste 1000 francs. Reading was de afgod van deze eerbied waardige dame en zij geraakte nooit uitge praat over de humanitaire gevoelens van den Amerikaan. En nu zat Reading tegen over een dienstoverste van de mijnen en onderteekende een contract, waarbij hij zich verbond jaarlijks twaalf duizend ton gerookte visch te leveren voor het inlandsch personeel. Zoo namen zijn zaken alweer uitbreiding. Hij had van de regeering voor een tijd van vijf jaar een vischvergunning verkregen voor het Eduard-meer, gelegen op 120 kilometer afstand van de goudmij nen, aan de grens van Britsch Oeganda. Nadat het document in orde was, zei de dienstoverste: Nu nog de handteekening van den directeur-generaal. Dat zal ik zelf wel klaarspelen, ant woordde de Amerikaan en nam afscheid. Hij liep langs de groote galerij naar het kantoor van Benoit en legde het contract op het bureau. Nog één oogenblik, zei deze, en ik ben klaar. Reading ging bij het venster staan en staarde naar buiten, naar de postauto, die juist kwam aangereden. Hij was gekomen om tevens zijn vriend Benoit per auto mee te nemen naar Wahenia, de hoofdstad van de provincie. Eerst zouden zij een licht avondmaal gebruiken ten huize van den directeur-generaal, om dan den tocht van 450 kilometer in den nacht af te leggen. De twee mannen waren hartstochtelijke jagers en daarom reisden ze graag bij nacht. Terwijl de een de auto bestuurde, keek de ander met een koplamp op het voorhoofd in het struikgewas, of daar geen oogen van wilde dieren schitterden. Om de veertien dagen kwam de mail uit Europa aan, gedeeltelijk per vliegtuig, per boot tot in de provincie-hoofdstad en per vrachtauto tot in Nizi. Dat gebeurde ook nu weer en Reading overwoog, dat het laat zou worden alvorens zij zouden ver- nen vertrekken. Even later reden de twee mannen per auto de bergen in, naar de villa van Be noit. Uit de hoogte had men een vreemd gezicht op de vallei, waar duizenden elec- trische lampen gloeiden. Terwijl zij in den rooksalon iets dronken, kwam de secreta ris binnen met een stapeltje brieven aan het persoonlijk adres van den directeur- generaal gericht. Samen keken ze vlug de correspondentie door. Het was altijd de zelfde geschiedenis: enkele aanbevelings brieven en een paar wenken van het be- stuurscomité. Sta me bij, riep Benoit, toen zijn se cretaris hem een bepaald omslag overhan digde, wij krijgen bezoek van een journa list! En hoe heet die mijnheer? vroeg Rea ding. Riefenberg. Mij onbekend, zei de Amerikaan, die ondertusschen een notaboekje uit zijn zak had gehaald en aanteekeningen maakte, want altijd en overal was hij met zijn za ken bezig. Benoit besprak het geval met zijn secre taris. Dit bezoek kwam al zeer ongelegen. De directie uit Europa drong er op aan den journalist per auto in de hoofdstaf te gaan afhalen en hem goed te ontvan gen. Er was ook een briefje van Riefen berg zelf, waaruit bleek dat deze zich op dit oogenblik al te Wahenia moest be vinden. Het was een vervelend geval. Ten eerste kwam dit bericht op 't oogenblik, dat Be noit zich klaar maakte om voor enkele da gen te vertrekken en ten tweede had hij een hekel aan journalisten. (Nadruk verboden). (Wordt vervolgd). 0P DE TENTOONSTELLING WINTERFLOHA TE CARNAVALSTIJD NADERT. HAARLEM is aan deze tulp den naam Triumph-tulp Een winkel in Maastricht met een flinken voorraad Prinses Beatrix toegekend. maskers voor de komende carnavalviering. NEERLAND'S GROOTSTE SCHIP, de Nieuw Amsterdam, in het groote dok van Wilton Fijenoord te Schiedam, voor de aanbrenging van de schroeven. HET 20-JAR1G 11 fcSTAAN VAN DEN NED. BIOSCOOPBOND De receptie te Amsterdam. De heer D. Hamburger jr., werd gehuldigd in verband met zijn langdurig voorzitterschap, en door de Fransche regeering begiftigd met de onderscheiding „Officier d'Academie", welke hem door Willy Mullens op de borst werd gespeld. Het bleek spoedig, dat hij over twee za ten beschikte, die een mensch in de we nd kunnen vooruithelpen: gelden 'Kstand. Hij ging de toenmalige directie de jonge mijnen opzoeken en het k, dat hij wonderwel op de hoogte was van de ontginningsmogelijkheden. Als lk mij niet vergis, zei hij, dan zal nier zoo en zoo gaan, en hij wees op toen nog denkbeeldige ontwikkeling net bedrijf. H°g honderden blanken zullen er ko- besloot hij, en wie weet hoeveel dui- "den inlanders. Hier is iets te doen. ®er is inderdaad iets te doen, werd maar s"m'acllenci geantwoord, doe het En Reading deed het. Hij kocht van de emj"115 groote stukken vruchtbaren ond en begon plantages aan te leggen, hoogtevlakte, buiten het bereik n de t-sé-tsé-vliegen. bracht hij een vee- bel samen. bi» er 'n mUn®n een t°n maniok- «m of mais te kort was, of men wou ji'.'dits-je-: aanvullen me'- bananen, dan men steeds, dat men gerust een be- DE NIEUWE WERELDRECORDHOUDSTER Ietje van Feggelen uit Amsterdam, die Zondag het record van Ragnhild Hveger voor de 400 m. rugslag wist te verbeteren. MET BEHULP VAN EÉN DRIJVENDEN BOK welke dooi middel van een staalconstructie was verlengd, is gistermorgen bij de N.V. Niehuis en v. d. Berg aan den Waaldijk te Rotterdam een groote kraan gemonteerd. EEN ESKADER VAN DRIE MODERNE FRANSCHE KRUISERS arriveerde in Tand- jong-Priok. De Montcalm" klaar voor het meren aan de boeien. Roman uit de Tropen door FRANS DEMERS,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 5