De Nieuw-Amsterdam in het dok - Fransche oorlogsschepen in NedAndie
LEIDSCH DAGBLAD
Tweede Blad
78sfe Jaargang
FEUILLETON
.et Groote Avontuur
roep kon doen op de voorraadschuren van
Reading. Daarenboven bouwde hij in de
administratieve posten factorijen, waar
de blanken hun aankoopen deden en de
negers allerlei snuisterijen konden vinden.
Als ge maar geld hebt, meesmuilden
de afgunstigen, die niet vooruitkwamen.
Maar dat is gemakkelijk gezegd, want geld
is toch niet alles.
Iedereen, die vandaag aan den dag iets
met Kongo heeft te maken, kent de hoe
ven van Ndele, Nioka, Watsa en Avakoebi.
Het zijn de vier groote Readingplantages,
zooals er in alle mijn-centra thans Rea-
ding-factorijen zijn, waar de Europeanen
eetwaren, kleederen en zelfs gramofoons en
fototoestellen kunnen koopen. Niet ver van
de kleine onooglijke Reading-negerwinkel-
tjes, gehouden door zwarte klerken, en
waar de arbeiders, die groote kinderen, hun
weekgeld komen verwisselen tegen kralen,
spiegeltjes en talrijke andere nuttelooze
voorwerpen.
Want Reading is zoo: „Die het kleine
niet eert, is het groote niet weerd", is een
van zijn leuzen. Zoo liet hij in zijn aan
vangsjaren op de hoeve van Avakoebi, ge
legen ln een prachtig landschap met eb-
benboomen en wilde dieren, door negers
iniandsche beesten en poppetjes snijden
uit ebbenhout en ivoor en voerde die uit
naar de beschaafde wereld, waar ze gaarne
werden gewild als kunstwerkjes van pri
mitieve volkeren. Het was in die moeilijke
tijden een niet te versmaden winst. Welnu,
nog steeds wordt die, voor iemand als Rea
ding thans belachelijk geworden bron van
inkomsten, geëxploiteerd, Is dat niet tee-
kened voor zijn bijzondere mentaliteit?
Toen zijn zaken begonnen te bloeien,
deed Reading iets, dat sommigen hem kwa
lijk namen. Aan het hoofd van elke zijner
ondernemingen had hij aanvankelijk een
bianke gezet, menschen, die ter plaatse
leefden en niet wisten van welk hout pij
len te maken. Geleidelijk werden die blan
ken vervangen door landgenooten van den
Amerikaan.
Wat wil men, verklaarde hij aan zijn
vrienden, de zaken groeien mij over het
hoofd en die menschen zijn niet bekwaam
genoeg om het werk te leiden. Als ik dan
een beroep moet doen op krachten uit de
landen van overzee, mag ik toch het recht
hebben een paar onderlegde landgenooten
te laten overkomen!
En daarin had hij gelijk. Hij vergat
frouwens niet, dat hij dankbaarheid ver
schuldigd was aan het land, in welks ko
lonie hij zijn geluk had gevonden. Om dat
te beseffen, behoefde men maar zijn naam
uit te spreken in aanwezigheid van me
vrouw De Bafort. echtgenoot van den pro
vincie-gouverneur. Zij was voorzitster van
verscheidene liefdadige werken en ieder
beroep op Reading werd beantwoord met
een chèque van ten minste 1000 francs.
Reading was de afgod van deze eerbied
waardige dame en zij geraakte nooit uitge
praat over de humanitaire gevoelens van
den Amerikaan. En nu zat Reading tegen
over een dienstoverste van de mijnen en
onderteekende een contract, waarbij hij
zich verbond jaarlijks twaalf duizend ton
gerookte visch te leveren voor het inlandsch
personeel. Zoo namen zijn zaken alweer
uitbreiding. Hij had van de regeering voor
een tijd van vijf jaar een vischvergunning
verkregen voor het Eduard-meer, gelegen
op 120 kilometer afstand van de goudmij
nen, aan de grens van Britsch Oeganda.
Nadat het document in orde was, zei de
dienstoverste:
Nu nog de handteekening van den
directeur-generaal.
Dat zal ik zelf wel klaarspelen, ant
woordde de Amerikaan en nam afscheid.
Hij liep langs de groote galerij naar het
kantoor van Benoit en legde het contract
op het bureau.
Nog één oogenblik, zei deze, en ik
ben klaar.
Reading ging bij het venster staan en
staarde naar buiten, naar de postauto, die
juist kwam aangereden. Hij was gekomen
om tevens zijn vriend Benoit per auto mee
te nemen naar Wahenia, de hoofdstad van
de provincie. Eerst zouden zij een licht
avondmaal gebruiken ten huize van den
directeur-generaal, om dan den tocht van
450 kilometer in den nacht af te leggen.
De twee mannen waren hartstochtelijke
jagers en daarom reisden ze graag bij
nacht. Terwijl de een de auto bestuurde,
keek de ander met een koplamp op het
voorhoofd in het struikgewas, of daar geen
oogen van wilde dieren schitterden.
Om de veertien dagen kwam de mail
uit Europa aan, gedeeltelijk per vliegtuig,
per boot tot in de provincie-hoofdstad en
per vrachtauto tot in Nizi. Dat gebeurde
ook nu weer en Reading overwoog, dat het
laat zou worden alvorens zij zouden ver-
nen vertrekken.
Even later reden de twee mannen per
auto de bergen in, naar de villa van Be
noit. Uit de hoogte had men een vreemd
gezicht op de vallei, waar duizenden elec-
trische lampen gloeiden. Terwijl zij in den
rooksalon iets dronken, kwam de secreta
ris binnen met een stapeltje brieven aan
het persoonlijk adres van den directeur-
generaal gericht. Samen keken ze vlug de
correspondentie door. Het was altijd de
zelfde geschiedenis: enkele aanbevelings
brieven en een paar wenken van het be-
stuurscomité.
Sta me bij, riep Benoit, toen zijn se
cretaris hem een bepaald omslag overhan
digde, wij krijgen bezoek van een journa
list!
En hoe heet die mijnheer? vroeg Rea
ding.
Riefenberg.
Mij onbekend, zei de Amerikaan, die
ondertusschen een notaboekje uit zijn zak
had gehaald en aanteekeningen maakte,
want altijd en overal was hij met zijn za
ken bezig.
Benoit besprak het geval met zijn secre
taris. Dit bezoek kwam al zeer ongelegen.
De directie uit Europa drong er op aan
den journalist per auto in de hoofdstaf
te gaan afhalen en hem goed te ontvan
gen. Er was ook een briefje van Riefen
berg zelf, waaruit bleek dat deze zich op
dit oogenblik al te Wahenia moest be
vinden.
Het was een vervelend geval. Ten eerste
kwam dit bericht op 't oogenblik, dat Be
noit zich klaar maakte om voor enkele da
gen te vertrekken en ten tweede had hij
een hekel aan journalisten.
(Nadruk verboden). (Wordt vervolgd).
0P DE TENTOONSTELLING WINTERFLOHA TE CARNAVALSTIJD NADERT.
HAARLEM is aan deze tulp den naam Triumph-tulp Een winkel in Maastricht met een flinken voorraad
Prinses Beatrix toegekend. maskers voor de komende carnavalviering.
NEERLAND'S GROOTSTE SCHIP,
de Nieuw Amsterdam, in het groote dok van Wilton Fijenoord te Schiedam, voor de
aanbrenging van de schroeven.
HET 20-JAR1G 11 fcSTAAN VAN DEN NED. BIOSCOOPBOND De receptie te Amsterdam.
De heer D. Hamburger jr., werd gehuldigd in verband met zijn langdurig voorzitterschap, en
door de Fransche regeering begiftigd met de onderscheiding „Officier d'Academie", welke
hem door Willy Mullens op de borst werd gespeld.
Het bleek spoedig, dat hij over twee za
ten beschikte, die een mensch in de we
nd kunnen vooruithelpen: gelden
'Kstand. Hij ging de toenmalige directie
de jonge mijnen opzoeken en het
k, dat hij wonderwel op de hoogte was
van de ontginningsmogelijkheden.
Als lk mij niet vergis, zei hij, dan zal
nier zoo en zoo gaan, en hij wees op
toen nog denkbeeldige ontwikkeling
net bedrijf.
H°g honderden blanken zullen er ko-
besloot hij, en wie weet hoeveel dui-
"den inlanders. Hier is iets te doen.
®er is inderdaad iets te doen, werd
maar s"m'acllenci geantwoord, doe het
En Reading deed het. Hij kocht van de
emj"115 groote stukken vruchtbaren
ond en begon plantages aan te leggen,
hoogtevlakte, buiten het bereik
n de t-sé-tsé-vliegen. bracht hij een vee-
bel samen.
bi» er 'n mUn®n een t°n maniok-
«m of mais te kort was, of men wou
ji'.'dits-je-: aanvullen me'- bananen, dan
men steeds, dat men gerust een be-
DE NIEUWE WERELDRECORDHOUDSTER
Ietje van Feggelen uit Amsterdam, die Zondag het
record van Ragnhild Hveger voor de 400 m. rugslag
wist te verbeteren.
MET BEHULP VAN EÉN DRIJVENDEN BOK welke dooi
middel van een staalconstructie was verlengd, is gistermorgen
bij de N.V. Niehuis en v. d. Berg aan den Waaldijk te
Rotterdam een groote kraan gemonteerd.
EEN ESKADER VAN DRIE MODERNE
FRANSCHE KRUISERS arriveerde in Tand-
jong-Priok. De Montcalm" klaar voor het
meren aan de boeien.
Roman uit de Tropen door
FRANS DEMERS,