Waar de Vrouw belang in stelt
DE GROOT
HEKSLUITINGEN
Twee vlotte hoedjes
tEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Donderdag 10 Februari 1938
Wilhelmina van Pruisen, een
krachtige persoonlijkheid
in donkere tijden
RADOX
Groote steun voor haar
Huis en voor ons volk
Donkersteeg 1 - Telef. 706
Met .een beetje moed kunt U ze zelf maken 1
c VETPUISTJES
Voor het MEl^U
AARDAPPELEN direct besteld
bij VLASVELD
den prins aan den leiband te houden, wat
diens populariteit bii het volk sTOote schade
deed. En toen eindelijk in 1784 de hertog
het land verliet, was de ontevredenheid
over 's prinsen beleid reed» de hoog geste-
bi deze vreugdedagen, nu de aanhanke
lijkheid van het Nederlandsche volk aan
ons oude Oranjehuls weer eens warm en
overtuigend eefbleken Is. nu een zéér ge
liefde Prinses met haar jeugdig gezin in
het centrum van de belangstelling staat,j
is het niet meer dan natuurlijk dat wij
hier in oiiBO vrouwenrubriek eens do aan
dacht vragen voor een andere prinses van
Oranje. Voor een Prinses, die in ontzaglijk
moeilijke tijden den naam van Oranje hoog
hield, beschermde, tot het uiterste toe ver
dedigde en die wellicht méér dan welke
andere vrouw ook ertoe heeft medegewerkt,
dat Nederland en Oranje nog altijd en
thans meer dan ooit één zijn.
Ik bedoel prinses Frederika Sophia Wil
helmina van Pruisen, de echtgenoote van
onzen laatste stadhouder, de moeder van
onzen eersten koning.
Zij is inderdaad in de geschiedenis van
Nederland een lichtende gestalte geweest,
die te schooner uitkwam naarmate de ach.
tergrond van haar loven die ontzaglijk
roerige en verwarde omwentelingstijd van
het einde der 18e en het begin der 19e
eeuw donkerder werd.
Moeilijke jeugd.
Prinses Wilhelmina, den 7den Augustus
1731 te Berlijn geboren als eenige dochter
ran prins August Wilhetlm van Pruisen, den
broer van koning Frederik den Groote en
van prinses Louise Amalla van Bronswijk,
had een zeer moeilijke eerste jeugd.
.Ik was een schuw, huilerig kind", zoo
vertelt ze van zichzelve en dit mag geen
tonder heeten. als we de bijzonderheden
I van haar opvoeding nagaan.
Reeds op driejarigen leeftijd kreeg het
urne prinsesje ln het palels van haar
tuders haar eigen huishouding, die onder
I let beheer van haar gouvernante stond en
1 y zii haar ouders biltia nooit meer. En
h gouvernantehet klinkt blina on-
rtbofelljk. wat er van verteld wordtZij was
I «n zekere freule von Redern, een geestige
ui zeer uithuizige dame. die wel allerminst
geschikt, was om een kind op te voeden.
Tuchtigingen met de roede waren aan de
orde van den dag. naar alle hofbals en
feesten, waaraan de gouvernante deelnam,
werd het kleine meisje meegesleept en
moest dan tot diep ln den nacht in de
«ntktavmibre wachten, als ze tenminste niet
in een donkere kamer werd opgesloten I
Gelukkig voor de prinses moest, toen zij
ongeveer acht jaar oud was. het hof tcn-
cevolse van den oorlog, de wijk nemen
naar Maagdenburg en daar kreeg zU een
andere gouvernante, freule Sophie von
Danckelmann. die in alles het tegendeel
ras van de vreeselijke freule von Redern
en van wie prinses Wilhelmina herhaalde-
Uk eetulgde:,, Aan haar heb lk het te dan-
ten. dat lk nog geworden ben. die ik bén".
Toen het hof in 1763, na den vrede van
Hubertusburg, te Berlijn terugkeerde, was
(rinses Wilhelmina geen kind meer-, zij
TCrd. hoewel pas elf jaar oud', als een vol
wassen meisje behandeld en genoot vooral
«eer vtui den omgang met haar oom den
koning, die bijzonder veel van haar hield
en haar dikwijls bij zich aan tafel noodlgde.
Hit stelde belang ln al haar doen en
«ten: haar muslceeren, haar schilderen,
haar borduren en overlaadde haar met
kléine attenties en hll was het ook. die
in 1767, niet uit politieke overwegingen,
maar uitsluitend met het oog op haar ge-
rik haar huwelijk met den erfstadhou
der Willem V tot stand bracht, Een ver
bintenis, die overigens zelfs voor een ko
ninklijke Pruisische prinses zeer eervol
was!
Bii die gelegenheid verklaarde de koning
aan den heer de Larrey. die namens den
Prins officieel aanzoek om haar hand deed,
ba ..Zli is rijzig goed gebouwd en bevallig
in haar bewegingen. Wat haar karakter
aangaat, dat overtreft alles wat lk ooit heb
Waargenomen. Het Is niet uit vooringeno
menheid, dat ik dit, zeg: lk ben niet blind
"ter de gebreken van de kinderen mijner
verwanten, maar waarlijk, bit mijn nicht
ik geein gebreken kunnen opmerken".
Donkere wolken.
J™ de eerste huwelijksjaren van prinses
wilhelmina Is weinig belangrijks te vertel-
hj1a' spoedig bleek, dat de jonge echtge
noten elkaar buitengewoon goed begrepen,
nun verhouding was zeer hartelijk en de
«bis hechtte zich al spoedig zoo sterk aan
si? jkfteillLge en verstandige gemahnnetje.
rt' hij haar geen dag meer missen kon.
ÏÏLring met hem mee op zijn reizen, maar
j"j™t toch ook heerlijke dagen door in
Bamenhof te Den Haag. waar zli zich
raïi a en zlcl toelegde op heï versleren
«•L r appartementen mot fSjn borduur-
rk en genoot van tooneel en muziek. En
n ui November 1770 haar eerste kindje,
88 Louise, geboren werd in 1772 en
d«n.. *den haar twee zoons Willcln Fre-
m'®1 Willem Frederik George was er
wL n gelukkiger vrouw en moeder dan
wn.es Wilhelmina deniVihtinrl
Wilhelmina denkbaar l
.«aas zouden deze zonnige tijden niet
«onsdllren- want politieke moeïujkheden
©n VOor ritf* rilflir liQn><r \trnc br>f.
een doom ln het oog. dat haar
lef. rtl het nemen van besluiten al te
'btder !i de naar den raad van rijn op-
it'rfl hertog van Brunswllk-Wolfen-
i -■ the hiervan misbruik maakte om
voor de deur. Reeds lang was het
Prirases Wilhelmina, borstbeeld door
Maria Anna Falcounet.
gen om nog te kunnen worden gekalmeerd
De strijd tueechen patriotten' en Prlnsge-
zinden laaide hooger en hooger od (afbre
ken lag Immers ln den geest van den tijd! I
het regeeringsapparaat functlonneerde
langzaam en gebrekkig, kortom: er zou een
man van iizer en staal noodig zijn geweest
om in die dagen den storm te bezweren en
dit was prins Willem V, ondanks zijn
rechtschapenheid, helder inzicht en andere
goede eigenschappen, zeer zeker niet.
In deze uiterst moeilijke jaren toont prin
ses Wilhelmina zich in al haar grootheid
van karakter. Meer en meer weet zij den
prins te overreden, haar zijn politieke moei
lijkheden to# té vertrouwen en steeds geeft
zll hem den julsten raafi, terwijl zU zich
achter steeds bescheiden op don achter
grond houdt. Ze ls volkomen op de hoogte
van alle onderdeden onzer zoo uiterst In
gewikkelde staatsregeling, verdedigt den
Prins hardnekkig wanneer men klaagt over
zijn besluiteloosheid en langzaamheid en
wat misschien nog het grootst ln haar
is toont zich steeds opgewekt, nooit ter
ne ergealagem, hoezeer de moeilijkheden
zich ook opstapelen.
De eerste catastrofe kwam, toen de prin
ses ln Juni 1787, op haar reis van Nijmegen
waar het stadhouderlijk hof toen vanwege
de onlusten gevestigd was, naar Den HaaR
bit Goejanverwcllesluis werd tegengehou
den: de tweede, toen het stadhouderlijk
gezin na den Inval der Franschen in 1793.
twee jaar later ln een vlsschersplnk zee
koos om zijn toevlucht te zoeken ln Enge
land.
Onder dit alles bleef prinses Wilhelmina
van een bewonderenswaardige kalmte en
berusting. Bij het afscheid van haar hof
dames scheen zli hevig ontroerd, maar nog
eer zll 3chevenlngen had bereikt, zoo ver-
lelt een ooggetuige, had zij haar gewone
fiere houding weer aangenomen. En aan
haar dochter Louise, toen reeds gehuwd
met den erfprins van Bronswijk, had zU
enkele dagen tevoren geschreven: ,.De
crisis ls op zijl) hoogst geklommen en mid
delen om er ons uit te redden zijn ér
niet Ziedaar de ware waarheid Maak nu
zelve maar uw gevolgtrekkingen. Bid God
voor ons: maar wacht u voor moedeloos
heid. Laten wil onze hoop op Hem stellen
Hij kan het licht doen voortkomen uit de
duisternis en ZUn wegen zijn wonderbaar".
De Prinses als moeder.
Gedurende de jaren van haar balling
schap, eerst in Engeland, later op het land
goed Oranlënstein in Duitschland doorge
bracht, leoren wil prlnres Wilhelmina vooral
kennen als moeder, In haar tallooze brieven
zll schreef aan elk van haar kinderen
minstens honderd epistels per jaar en kon
dit alleen volhouden, doordat zij tot diep in
den nacht bleef doorschrijven I vertoont
zti zich ln al haar trouwe toewijding, in
telligentie. vroomheid en geduld. Vooral de
verhouding tot prinses Louise, die aan de
zijde van haar geestelijk zeer onontwlk-
loelden. zlekelUkcn man een moeilijk leven
had. was buitengewoon Innig en daarnaast
strekte zich haar liefde uit tot hot gezin
van den erfprins den lateren koning
WUlern I waarvan het oudste zoontje
in alle kleuren en maten
Steeds het allernieuwste op mode-gebied
ZIET ONZE ETALAGES 5906
(Ingez. Med.)
Gulllot (Willem II) haar bijzondere lieve
ling was.
,jk dank u. mtln lieve kleine Willem",
schreef zll 18 Augustus 1798 „voor u brief
en de goede wenschen, die gij maakt ter
gelegenheid van mijn geboortedag Ik zie
met blijdschap, dat gij neg somtijds aan
groote Mama van Oranje denkt. ZIJ denkt
dikwijls aan u en aan uw geheele familie.
Ik zend u twee Fransche boekjes, hopende,
dat alj schielijk ln staat zult zijn ook deze
taal te verstaan. Hebt gij veel plaielr dit
jaar bulten? Wat ls u liefst tijdverdrijf van
den zomer te Scliftnhaueen? Maakt mijn
compliment aan uw goede vrienden en
■vriendinnen en zegt aan mama. dat ik
haar geschreven heb Geef een zoen ln
mijn naam aan u lief broertje en weert al.
toos verzekert van de tederUefde van uw
goede Groot Mama Wilhelmlne. Groet Papa,
omarmt hartelijk de lieve kleine Willem en
zijn broertje. Ik bid u. zend mij van nieuws
de maat van uw grootte".
ln een schrijven aan den erfprins maakte
de prinses haar excuses, dat dit briefje „erg
slecht Hollandsch" was.
En in deze moeilijke jaren van omzwer
ving. ziekte en dood. waaronder het Huis
van Oranje zeer te lijden had prins
Willem V overleed ln 1806 te Bronswijk
was de krachtige, opgewekte persoonlijkheid
van hun moeder hun allen tot grooten
steun, totdat eindelijk de politieke hemel
opklaarde en zij, korten tijd na haar zoon.
die ln 1813 zijn zegevierenden intocht in
ons land hield, den Nederlandschen bodem
weer betrad. Den loden Januari 1814 kwam
zll met prinses Louise, de hertogin-weduwe
van Bronswijk, na een 19-jari?e balling
schap te Den Haag aan. hartelijk toege
juicht door het saamgestroomde volk. dat
haar tot haar docd toe ln hooge eer heeft
gehouden. ZIJ overleed na een korte onge
steldheid. stellig verergerd door haar ver.
drlet om den dood van prinses Louise op
den Oden Juni 1820 en werd ln de kerk te
Apeldoorn begraven. Een trouwe onver-
moeide werkster voor het heil van haar
Huls en van ons land ging met haar heen.
R. DE RUYTERv. d. FEER.
Een iheelepcl Radox in ccn glas warm water
doet wonderen. Eén behandeling verwijdert zc.
Bij apothekers en erkende drogisten a f 0.90
per pak en f 0.15 per klem pakje.
S 'S lH4
5892
(Ingez, Med.)
Ditmaal geven we eens voor de afwisse
ling twee aardige, mode ne hoedjes, buiten
gewoon geschikt voor den overgangstijd
Voor het llnkrch2 modelletje, dat heel
goed ln het voorjaar kan worden doorge
dragen. omdat we nu definitief weer hoe
den met randen krijgen, hebt u noodig
een stuik soepel vilt of dikke woülcn stof
van 75 c.m. lang bij 40 c m. breed, lm elke
gewenschte kleur verkrijgbaar.
De bol. Iets lager dan die van de herfst-
hoedües óók een nouveautéloopt zon
der naad over" in den rand. alleen van
boven wordt een rond dekseltje opgenaaid.
De naad loopt, zooals u op het kleine tee-
toenlngctje zien kunt. van achteren. Een
leuik Idee is het. het hoedje van een neu-
trale tint te maken bijv zwart of grüs
en het den te versleren met twee linten
ln verschillende kleur bijv groen en sra-
naatrood. Het tweede hoedje is een weinig
gekleeder en ook niet zoo moeilijk om zelf
te maken U hebt ervoor noodig 70 cm.
fluweel van 45 c.m. breedte. Het hoedje
wordt eenvoudig om het hoofd gedrapeerd
en valt met nette plooitjes onder het aparte
voorstuk. Het moeilijkste werk 1®, de plooien
gelijk te krijgen. He' beste ls. het hoedje
te voeren met een stukje satinet, waarop
de plooien hier en daar met onzichtbare
steekjes worden vostgestllct. U kunt dit
aardige mutsje ook heel geschikt dragen
met een korter of langer sluiertje. Vat moed
en begin!
MAANDAG: Ribstuk, Aardappelen, Kool
raap, Citroenrljst met vanillevla.
DINSDAG: Jachtschotel, Spruitjes, Yog
hurt met beschuit en suiker.
WOENSDAG: Bruine boonen, Gebakken
spek, Gebakken uien, Aardappelen Si
naasappel met banaan.
DONDERDAG: Bruine boonensoep, Kalfs
karbonaden, Stoofperen, Aardappelen,
VRIJDAG: Gebakken vlsch. Aardappelen,
Sla van krolandtjvle, Botersaus Brood
schotel.
ZATERDAG: Zuurkoolschotel met saucijs
jes, Pannekoekjes.
ZONDAG: Garnalencroquetten, Biefstuk,
Appelmoes, Aardappelen, Bitterkoekjes-
pudding.
VEGETARISCHE MENU'S.
1. Capucljners, Gebakken uien, Tomaten-
Jus, Beschultbollen met appelmoes.
2. Frlcadel, Brusselsch lof. Aardappelen,
Gort met rozijnen.
3. Jachtschotel van bruine boonen. Bleten,
Vanillevla met vruchten.
f. Capucljnersoep, Sla van Brusselsch lof,
appel en biet, Gebakken aardappelen,
vruchten.
RECEPTEN.
Citroenrljst met vanillevla (6 personen).
Benoodigdheden: 2 ons rijst, 8'/i d.L. wa
ter, sap van 3 citroenen, schil van l ci
troen, 2'/i ons suiker. Voor de vla: >/t L.
melk, 1 ei, 1/4 stokje vanille, 2'/» gladde
lepels maïzena. 3 gladde lepels suiker.
De rijst wassehen en opzetten met ko
kend water, wat zout en de citroenschil.
1 Ze gaar koken, maar niet droog i'/t uur).
Dan van het vuur de suiker en het ge
zeefde citroensap er doorroeren. Het schil
letje verwijderen en alles overdoen in een
vlaschaal.
Voor de vla de melk met de vanille aan
de kook brengen en laten trekken. Het
ei met de suiker uitroeren, maizena toe
voegen en wat warme melk er bljschenken.
Als alle klontjes er uit zijn en het papje
warm is, bij de rest van de melk gieten.
De vla al roerende door laten koken, va
nille verwijderen en als ze bekoeld ls, over
de rijst gieten. Koud opdienen.
Garnalencroquetten (8 A 10).
Benoodigdheden: 2 ons garnalen, l'/i
d.L. slappe bouillon, 1 d.L, melk oi room,
1 eetlepel gehakte peterselie, 4 lepels bloem
(glad afgestreken), l'/i lepel boter, peper,
zout, 2 bladen gelatine, 2 eiwitten, pa
neermeel, frituurvet.
Bereiding: De garnalen wassehen en
goed uit laten lekken op een zeef. Van
boter, bloem en slappe boplllon (van
blokje b.v.) een dikke saus maken. De
melk of de room toevoegen en de ge
weekte gelatine erin oplossen. De garna
len, peterselie, peper en zout er doorroe
ren en de massa op een bord uitgespreid
koud laten worden. De massa ln gelijke
deelen verdeelen, en er met 2 lepels cro-
quetten van vormen. Deze bijrollen met
de hand op een stuk grijs papier, waarop
men fijn paneermeel gestrooid heeft. Do
croquetjes nu door het even losgeklopte
eiwit, waaraan een paar droppels slaolie
toegevoegd zijn. rollen. Daarna nog eens
paneeren en ln flink heet frituurvet vlug
bruin bakken. Ze opstapelen op een scho
tel bedekt met een vingerdoekje, om het
afglijden te voorkomen. Garneeren met
peterselie.
De croquettenmassa kan ook zonder ge
latine gemaakt worden. De inhoud der
croquetjes ls dan na het bakken minder
week. De saus moet dan flink dik zijn. Het
best maakt men alles den vorlgen dag of
's morgens klaar, de croquetjes kunnen dan
ook al gevormd en gepaneerd worden.
Voor het eten heeft men ze dan alleen
nog te bakken.
8769
OUDE /1NGEL 120
mi 7«9
DOEZQ/TBQQT 22
TCU18J*
LEIDEN
(Ingez. Mod.)
vegetarisch gehakt (fricadel).
Benoodigdheden: 2 boterhammen zon
der korst, 3 ons gekookte aardappelen, 2
eieren, 2 lepels warme melk, 1 ui, peper,
noot, zout, soja, 1 ons boter.
Bereiding: Het fijngesnipperde uitje ln
één lepel boter licht bruin frulten. Een ei
loskloppen, er op schenken en hier een
omelet van bakken. Deze ln kleine stukjes
snijden. Het brood weeken ln de warme
melk, fijn maken én met dé gemalen,
aardappelen het andere el, peper, zout,
noot en stukjes omelet vermengen. Hier 1
of meer balletjes van vormen, ze panee
ren en ln boter bruin braden. De jus af
maken met wat water en een lepel soja.
Het bakken van cake.
Voor het bakken van cake bestaan ver
schillende recepten. De voornaamste be-
standdeelen zijn boter, bloem en bakpoe
der of zelfrijzend bakmeel, suiker en
eieren. Nu hangt het van de verhouding
van deze bestanddeelen tot elkaar af, of
de cake wat luchtiger, droger of duurder
zal worden. Rekent men op 1 el, '/i ons
bloem, theelepel bakpoeder. Vi ons bo
ter. ons suiker en wat zout, dan krijgt
men een heel lekker gebak. Voor een niet
te grooten cakevorm neemt men dan 4
eieren. Wanneer men het deeg met min
der eieren maakt, dan rekent men voor 1
ei V: d.L. melk, en neemt wat meer bak
poeder. De cake wordt nu wat kruimelig.
Verder kan men minder boter nemen, b.v.
op 4 eieren l'/i ons boter. De cake wordt
goed, maar wat droger. Aan de cakemas
sa kan allerlei toegevoegd worden, b.v.
vanillezaadjes (het stokje verder voor de
vla of pudding aftrekken) geraspte ci
troenschil, of krulden b.v. 2 theelepels ka
neel, l theelepel kruldnagelgruls, thee
lepel nootmuskaat.
Als vulsel kan men nemen rozijnen, of
krenten, rozijnen en sucade, op een cake
van 4 eieren l'/t ons hiervan, soms wat
oranjesnippers.
Benoodigdheden: 4 eieren, 2 ons boter,
2 ons suiker. 2 ons bloem, 2 theelepels
bakpoeder (gladde) theelepel zout.
Bereiding: De boter ln een flinke kom
uitroeren tot ze week ls, ('s winters even
verwarmen) suiker, zout en eidooiers toe
voegen en deze massa gedurende 15 mi
nuten flink roeren. De eiwitten stljfklop-
pen de bloem met de bakpoeder, of het
zelfrijzend bakmeel zeven. Om beurten
een lepel eiwit en een lepel meel bij de
rest doen, gebruikt men melk, dan wat
melk toevoegen als de massa te stijf
wordt. Den vorm inmeren met boter en
bestrooien met. wat bloem. Het deeg er ln
doen, in het midden een gleuf maken, om
dat de cake ln het midden meestal het
meeste rijst. Daarna lh een matig warmen
oven zetten, 150 er. Celslus. Het eerste
helf uur hoofdzakelijk onderwarmte. Is de
cake nog niet bruin van boven dan daar
na ook fcovenwarmte. Baktijd plm. 1 uur.
Wordt de cake van boven te bruin, dan
een beboterd papier er op leggen. De cake
ls gaar als men er met een breinaald in
grikt, en er niets meer aan blijft kleven,
renten en rozijnen worden gewasschen,
zeer goed gedroogd en voorzichtig door
het deeg geroerd. De oven mag in het be
gin Iets warmer zijn, om uitzakken der
mélange te voorkomen, het deeg vooral
niet te week als het ln den vorm gedaan
wordt,
3—3
