De voormalige Koepoort SSZ!De rijjool der Leidsche Studenten WOENSDAG 9 FEBRUARI 1938 No. 23888 STADSNIEUWS HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt Watervliegtuig verongelukt 78sfe Jaargang DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN] Dit nummer bestaat uit DRIE bladert EERSTE BLAD verwacht Acht dooden LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque-' en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Vaar Leiden en gemeenten, waar agentschappen gerestlgd ztftf: per 3 maanden f.2.39 per week f.0.1® Franco per post f. 2:35 per 3 maanden -f portokosten.' (voor binnenland f.0.80 per 3 mnd.t 40-jarig jubileum van den heer a. j. boekyvijt. Bij de N.V. J. J. Krantz en Zn. Foto Van Vliet. Dertien inzittenden loopen verwondingen op. De heer A. J. Boekwijt. Hedenmorgen vond ten kantore der N.V. J. J. Krantz en Zn., fabriek van laken- en vollen fantasiestoffen de huldiging plaats tan den hoofdboekhouder, den heer A. J. Boekwijt, in verband met zijn 40-jarig ju- blleum in dienst van deze zaak. De jubila ris werd hartelijk toegesproken door den oudsten directeur dr. L. P. Krantz, die wees op de uitstekende eigenschappen van den i jubilaris en hem dankte voor zijn voortref- Mijke werkzaamheden. Bamens het personeel werd de heer Boek- rijt zeer waardeerend toegesproken door den hoofdvertegenwoordiger den heer F. M. Ermeis. Het was een treffende huldiging, die wèl I bewees, hoe de heer Boekwijt de algemeene achting van superieuren zoowel als van ondergeschikten geniet. N. Z. H. T. M. Jiireetie confereert met vakorganisaties. Gistermiddag had de gebruikelijke drie- maandelijksche conferentie plaats tusschen de directie der Noord-Zuid-Hollandsche Tramweg Maatschappij N.V. en de drie vak organisaties in het hoofdkantoor aan de Leidschevaart te Haarlem. Daarin werd van de zijde der directie me degedeeld. dat de geldelijke toestand van de Maatschappij allerminst toelaat, om een verhooging van haar bijdrage aan het Pen sioenfonds in overweging te nemen. De directeur zette uitvoerig uiteen de ver schillende factoren, die hebben gegolden bij <ie met ingang van 1 Januari j.l. plaats ge had hebbende tien bevorderingen tot am bachtsman le klasse. Betrokkenen, die mee- nen, dat zij voorrang hebben boven de aan gewezenen, kunnen zich aanmelden om op heldering te erlangen. Ter tegemoetkoming aan de verminderde bevorderingskans voor de remisebeambten en de poetsers, die kunnen worden aange wezen voor den rijdienst, is bepaald, dat de vorengenoemde beambten, die dienst kun nen doen, hetzij als conducteur, hetzij als wagenvoerder, resp. chauffeur, in een hoo- gere loongroep geplaatst zullen worden, ter wijl zij, die zoowel voor conducteurs- als voor wagenvoerders-, resp. chauffeursdienst kunnen worden aangewezen, in een nog hoogere loongroep geplaatst zullen worden. Bovendien zal de tijdsduur, welke bepaald b voor een conducteur, die wagenvoerders- oienst verricht en als zoodanig toeslag ge niet. ook gelden voor den remisebeambte, Poetser en wegwerker, die als wagenvoerder optreedt. Bij de beoordeeling van de vaststelling der vergoeding, welke de werkplaats-beambten genieten voor tariefwerk, moet een tijdvak van enkele jaren in oogenschouw genomen worden en dan het gemiddelde in een jaar. De directeur was van meening, dat dit ge middelde een behoorlijk bedrag vertegen woordigt. Verder kwamen alsnog verscheidene on derwerpen van minder gewicht ter sprake. ESPERANTO. Lezing van den heer Teo Jung. De heer Teo Jung, een zeer bekende Persoonlijkheid in de Esperantowereld (hij o.a. redacteur van het internationale weekblad „Heroldo de Esperanto"), hield gisteravond in het Vrijz. Chr. Federatie- ™is, voor een goed bezette zaal, een le- f'ng over het onderwerp: „Hoe Esperanto «verdedigen". "ij wees op de zeer vele, soms kinder 'ijke' opmerkingen van tegenstanders. Men fleert, dat Esperanto een utopie is, doch "w denkt men dan over de duizenden, die ov a Sebruik maken van Esperanto of de goed geslaagde internationale con ti!11over de zeer omvangrijke litera- uur, zoowel eigen als vertaalde werken? mn 700 vervolgde spr., Esperanto is werkelijk levende taal geworden. liw!®1? beweert men dat bij een algemeene vjfring van Esperanto, taalleeraren over- "i"? worden, onwillekeurig moest spr. Twee hunner in het ziekenhuis opgenomen. Vanmorgen omstreeks zes uur E is, tengevolge van de gladheid E van den weg een autobus met j§ arbeiders, werkzaam aan het E Twente-Rijnkanaal nabij Enter, tegen een in den rijksstraatweg E E bij Holten gelegen spoorwegvia- duet gebotst. Met de autobus, een E wagen van den ApeldoornDe- E venter autobusdienst, werden on- geveer dertig wcrklooze arbeiders E van Deventer naar het werk aan 1 het Twente-Rijnkanaal gebracht. Door den schok braken alle E ruiten van de bus. Van dc inzit- tenden kregen dertien personen E vrij ernstige verwondingen aan armen en gezicht. Dokter G. Gerritsma uit (Holten, die in de nabijheid woont, verleende de eer- stc hulp. De gewonden zijn later E naar Deventer teruggekeerd. Twee hunner moesten, ter verdere be- E handeling naar het ziekenhuis worden overgebracht. ^Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllltlllllllllllllllllllllllllri dan terugdenken aan de sombere voorspel lingen bij invoering der boekdrukkunst. Ook zou een Esperantist geen goed pa triot kunnen zijn. Waarom niet? Espe ranto, zoo ging hij voort, is absoluut neu traal, het heeft met politiek dan ook niets te maken. Het zal ook nooit de moedertaal verdringen. Esperanto brengt weinig voordeel, zoo zeggen enkelen. Als men bedoelt: „gelde lijk", neen, dan nog weinig, behalve dan voor touristen (Italië, Tsjecho-Slowakije enz.), doch daarentegen zeer veel op gees telijk en cultureel gebied. Na nog verschillende bezwaren te heb ben toegelicht, besloot hij met het decla- meeren van enkele zijner gedichten. Der traditie getrouw hebben de eerste jaarsleden van het Leidsche Studenten corps gistermiddag den verjaardag der Universiteit gevierd door het houden van een gecostumeerde rijjool, waarbij boven- I staande groep een circustroep voorstelde, i Gisteravond brachten de leden van het L.S.C. aan de in Huize Bruyns vereenigde hoogleeraren de gebruikelijke serenade. SCHENKING AAN DEN STAAT. De collectie grafiek van dr. J. C. J. Bierens de Haan voor het Prentenkabinet. De Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen maakt bekend, dat de heer ar. J. C. J. Bierens de Haan, te Amsterdam, aan den staat, ten behoeve van "net pren tenkabinet der Rijksuniversiteit alhier, een verzameling van houtsneden,etsen en ko pergravures van Nederiandsche en uit- heemsche graveurs, meest uit de 17de eeuw ten geschenke heeft gegeven. Deze schenking waaronder ruim 500 prenten, welke niet in het prentenkabinet aanwezig zijr., is zoo belangrijk, omdat zij verschillende stukken bevat van groote meesters, o.a. werk van Canaletto, Dujar- BINNENLAND. Bevestiging van twee predikanten bij de Geref. Kerk van Leiden. (Stadsnieuws, le Blad). Minister Welter over het Indisch beleid. (3e Blad). De justitiebegrooting; plannen inzake nieu we regeling der echtscheiding en maat regelen tegen jeugdcriminaliteit. (3e BI). Ons Parlementair Overzicht. (3e Blad). De te Nijkerk ontdekte Mauritiuspostzegel zou een gewone Engelscbe postzegel zijn. (Gemengd, 3e Blad). Denemarken ontneemt Nederland het we reldrecord 4 x 100 M. borstcrawl-esta- fette. (Sport, 3e Blad). din, Goltzius, Lucas van Leyden, Lievens en anderen. Het ligt in de bedoeling van den hoog- leeraar-directeur van het prentenkabinet om de voornaamste stukken der schenking in een afzonderlijke tentoonstelling bijeen te brengen, ten einde- de bijzondere aan dacht van studenten en publiek daarop te vestigen. De regeering heeft met erkentelijkheid dit waardevolle geschenk aanvaard en den schenker dank betuigd. Gistermiddag omstreeks 4 uur heeft de brandweer ten huize van A. J. v. d. W. in de 3de Gortestraat nr. 81 met behulp van een ramoneur een schoorsteenbrandje gebluscht. liMM'J'lilMIMi De heer A. J. van Rossum du Chattel, wetenschappelijk archief-ambtenaar schrijft ons: Bij den aanleg van een riool in de Doeza- straat, vroeger Koepoortsgracht geheeten, kwam een gedeelte der fundamenten van de voormalige Koepoort bloot te liggen. De Koepoort werd omstreeks 1400 ge touwd. als gevolg Van de vergrooting der stad in 1389 De stad werd toen met 36 mor gen vergroot. Deze oude Koepoort was van weinig aanzien, want van 15741579 vinden wij in de „registers der smalle diensten" zelfs geen portier vermeld, maar wel een wachter van het Vliegat. Uit de tresoriers- rekening van 1578 vernemen wij. dat er op den boog van de Koepoort een windmolentje gestaan heeft, dat vernietigd was. Hoogst waarschijnlijk is deze poort tegelijk met de omigestorte muur tijdens het beleg onbruik baar geworden of gebolwerkt om den vijand beter tegen te houden. In ieder geval werd een nieuwe poort noodig geoordeeld en op 27 Maart 1671 lezen wij in het Burgemees ters- en Gerechtsdagboek: „Die van den „Gerechte der stad Leyden hebben naar „voortgaande rijpe deliberatie goedgevon den en verstaan, dat de oude Koepoorte „ten opzichte van derzelver bouwvallicheid, „afgebroken ende op de oude fondamenten „aldaar een nlieuwe stadspoorte gebouwd „zal werden conform de teykeninge bij Mr. „Willem van der Helm daarvan gemaakt." Men heeft toen met grooten spoed de oude poort afgebroken, want reeds op 1 Mei 1671 werd door den oudsten zoon van Mr. Wouter van Lanechot, Schout dezer stede, in tegenwoordigheid van Mr. Johan Meer man. Burgemeester en Mr. Herman Schuyl, tresorier extra ordinaris, de eerste steen ge legd. Op 18 November besloten echter de Burgemeesters om den verderen bouw tot het voorjaar op te schorten en werd de poort met het oog op de vorst bekleed. In het. volgend jaar werd deze afgebouwd: aan de binnenzijde plaatste men de wapens van de Burgemeesters Meerman, Swanenburg, Maas en van Alphen. De windwijzer op den koepel stelde een koe voor. In 1864 ging deze poort op 21 April helaas in sloopershanden over en J. Boudri werd voor f. 5600.kooper. Slechts het gebei telde hardsteenen sleutelstuk in den boog aan de buitenzijde van de poort en dc windvaan» moesten op de Stadstimmerwerf gebracht worden. Volgens het bestek werd op 2 Mei 1864 met de afbraak begonnen en moest deze op 2 Juli beëindigd zij. Bij het zien van dit. fundament denken wij aan een gedicht, dat naar aanleiding van het sloopen der stadspoorten geschre ven is en voorkomt in de Leydsche Courant van 1866 en waarvan een fragment luidt „Op dan, op, mannen op! met mokers en houweelen, met hamers, zwaar en grof. Laat iedere slag den» steen doen spatten en verdeêlen, verbrijzelen tot stof. Opdat de hoopen puin eens ten bewijze strekken voor kroost en nageslacht, Dat hooggeroemde kunst Uw afkeer kan verwekken en dat Uw wansmaak 't schoon veracht. BUITENLAND. Officieel bezoek van het Engelsche Ko ningspaar aan Parijs. (Buitenland, le Blad). Japan wijst de vloot-nota's van Frankrijk, Engeland en Amerika af. (Buitenland, le Blad). Geen Britsche bemiddeling in het Verre Oosten, (le Blad). Orthodoxe Kerk en regeering in Zuid-Sla- vië komen tot overeenstemming. (Bui tenland, le Blad). Het proces-Niemoeller is verdaagd. tenland, le Blad). (Bui- zie voorts laatste berichten eerste blad. De kansen op neerslag begin nen in onze omgeving toe te ne men en in het algemeen is meer bewolking met hoogere tempera tuur waarschijnlijk. Een Fransch watervliegtuig van den dienst op Ajaccio en Tunis is bij het opstijgen te Marignane verongelukt. Het vliegtuig had 11 passagiers en een bemanning van drie koppen aan boord. De bestuurder, de radiotelegrafist en zes passagiers zijn om het leven geko men. Het toestel kon niet van het water loskomen en botste tegen een dijk, waarbij het geheel vernield werd. Het zonk onmiddellijk. Men snelde terstond te hulp, doch kon slechts zes inzitten den levend bevrijden. Links de Koepoort, zooals zij vorige eeuw uitzag; boven een de ontgraven fundamenten. FOPPENKAST IN DE HAANSTRA-SCHOOL De geboorte van Prinses Beatrix. Voor de leerlingen van de Haanstra- Kleuterschool werd gistermiddag door per soneel en leerlingen van de Kweekschool aan het Rapenburg een poppenkastvoor stelling gegeven. Opgevoerd werd is er voor kinderen nog een dankbaarder onder werp te bedenken? de geboorte van Prinses Beatrix; een eenvoudige geschiede nis van een jongetje en een meisje, die toch zoo dol graag het nieuwe Prinsesje willen zien en die tenslotte na verschil lende andere avontuurtjes te hebben be leefd ook werkelijk naar Soestdijk gaan en hun wensch in vervulling zien gaan. Doch niet alleen de twee hoofdpersoontjes uit de poppenkast waren zoo gelukkig Prinses Beatrix te mogen zien, alle kleuters van de Haanstra school maakten, nu eens bovenop hun stoel staande, dan weer zin gende of juichende de reis naar het witten Paleis mee. Een woord van lof komt zser zeker toe aan mej. J. Bakker, directrice der Haanstra school, die dezen genoegelijken kinder middag organiseerde en ook den tekst voor deze voorstelling schreef.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 1