STADSNIEUWS De wijze waarop de grondwets
herziening zal worden
hekend gemaakt
Het rapport van Van Zeeland
VRIJDAG 28 JANUARI 1938
No. 23878
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
78 ste Jaargang
Dictatuur in Griekenland
Wat wordt voorgesteld
Rosemeyer verongelukt
JAN WESTEN
De conversieleening 1938
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D cits, per regel voor aflvertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
■yan 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
%ireau Noordeindspiein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gerestlgd stjnt
per 3 maanden ..77.. f. 2.3S
per week T:. '7.l'i' £.0.18
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden -f portokosten.'
(voor binnenland f. 0.3(1 pet 3 tnndjt.
ZUID-AFRIKAANSCHE STUDENTEN
BEZOEKEN DE SLEUTELSTAD.
Welkomstredc van den rector-magnificus.
Een 70-tal Zuid-Afrikaansche studenten,
die momenteel een tournee door ons land
maken, heeft vanmorgen een bezoek ge
bracht aan de Academie waar ter begToe-
ting aanwezig waren de rector-magnificus,
prof. dr. J. A. J. Barge, de pro-secretaris
van den Academischen Senaat, prof. dr. N.
J. Krom, de zaakgelastigde van de Unie
van Zuid-Afrika de heer W. L. du Plessis,
de secretaris van het college van curatoren,
mr. P. J. Idenburg en prof. mr. F. D.
Holleman.
Het gezelschap arriveerde te ruim 12 uur
en werd ontvangen in de Senaatskamer,
waar prof. Barge zijn gasten toesprak. Het
is voor den rector der Leidsche Universiteit,
aldus spr., steeds een genoegen op deze
plaats vreemdelingen te ontvangen: hoe
veel te grooter is zijn vreugde, waar het
hier stamverwanten betreft, afstamme
lingen van gemeenschappelijke voorouders.
Van. de plaats, waar ge u thans bevindt
zoo vervolgde prof. Barge, is de intel-
lectueele ontwikkeling en beschaving van
ons land begonnen en het blijft de ont
zaglijk groote verdienste van Prins Wil
lem van Oranje dat hij na de fatale
scheiding van Noord en Zuid, klaar inzag,
dat het Noorden een eigen Universiteit
noodig had en deze Academie stichtte.
Langzamerhand heeft zich het aantal
universiteiten en wetenschappelijke instel
lingen voor hooger onderwijs in ons land
uitgebreid, doch de Leidsche Universiteit,
die al meer dan 360 jaar op dezelfde plaats
gevestigd was, is hiervan de oudste.
Spr. besloot met allen nogmaals een
hartelijk welkom toe te roepen.
De zaakgelastigde der Unie, de heer W.
C. du Plessis dankte den rector uit naam
van zijn landgenooten voor zijn vriendelij
ke woorden en de ontvangst, daarbij wij
zende op de groote beteekenis der Leidsche
Universiteit, waar ,.baje Afrikaanders", die
later in hun land vooraanstaande per
soonlijkheden zijn geworden, hun opleiding
hebben ontvangen. Spr. wees voorts op het
belang van het contact tusschen Neder-
latidsche en Zuid-Afrikaansche studenten
en hoopte, dat eerstgenoemden ook spoedig
eens een tegenbezoek zullen komen bren
gen aan het land, waar sinds Jan van
Riebeek er in 1652 voet aan wal zette, zoo
ontzaglijk veel is veranderd.
Een dusdanig contact, aldus spr., zal in
hcoge mate bevorderlijk zijn aan de zoo
zeer gewenschte versterking der intel-
lectueele banden tusschen Nederland en de
Unie van Zuid-Afrika,
Nadat een der buitenlandsche gasten had
bedankt, werd onder leiding van mevr. O.
C. D. IdenburgSiegenbeek van Heuke-
lom het Academisch Historisch Museum
bezichtigd, waarna in hotel „Den Burcht"
de koffie-maaitijd werd gebruikt.
Daarna vertrok het gezelschap in auto
bussen naar Den Haag om hedenavond
naar Leiden terug te keeren, waar zij de
gast zullen zijn van het Leidsche Studen
tencorps en de Ver. van Vrouwelijke Stu
denten.
DIENSTREGELING VAN DE
„BLAUWE TRAM".
Een comité van actie gevormd.
Naar wij vernemen, heeft er zich uit de
abonnementshouders op het traject Lei
denDen Haag van de N.Z.H.T.M. een
comité van actie gevormd, dat zich ten
doel stelt er bij de directie van voornoem-
de maatschappij op aan te dringen, dat
er een wijziging in de op 24 Januari jJ.
ingevoerde dienstregeling wordt aange
bracht.
In hoofdzaak is deze actie gericht tegen
den tijd van aankomst der sneldiensten
(één minuut voor heel en half uur te
's-Gravenhage)Hierdoor wordt het vol
gens hen onmogelijk gemaakt, dat de pas
sagiers tijdig hun kantoren, werkplaatsen
en scholen bereiken, waardoor zij genood
zaakt zijn gebruik te maken van den lo-
caal-dienst. Ook tegen dezen dienst in zijn
huidigen vorm heeft het comité bezwaren,
aangezien bij de nieuwe dienstregeling aan
alle halte-plaatsen op het traject Viaduct
(Voorburg)'s-Gravenhage gestopt wordt.
Waren er bij de oude dienstregeling op het
traject KorevaarstraatMalieveld 16 stop
plaatsen, thans bij de nieuwe dienstrege
ling zijn hier op een rijtijd van 41 minu
ten 25 stopplaatsen gekomen, hetgeen dus
gemiddeld neerkomt op éénmaal stoppen
in de anderhalve minuut.
Bij het comité, dat van de zijde der pas
sagiers veel steun ondervindt, zijn 'reeds
ruim vijftig handteekeningen binnengeko
men.
Het secretariaat is gevestigd: "De Sit-
terlaan 60a, alhier.
Aan mevrouw S, C, Jansen, hoofd van
de huishouding der gestichten Endegeest,
Voorgeest en Rhijngeest is in verband met
het bereiken van den pensioengerechtigden
leeftijd eervol ontslag verleend.
Onder Metaxas
E Volgens te Weenen ontvangen E
E berichten zou Metaxas in Grie-
E kenland een absolute dictatuur
E hebben ingesteld.
E Gemeld wordt, dat een in de
Grieksche ochtendbladen gepubli- E
E ceerde verklaring o.m. behelst: E
H het dictatoriale regiem van Me-
taxas treedt een periode van ge- E
E strengheid in. Het zal zonder par- E
don optreden tegen al degenen, E
E die gedacht hebben of in de toe-
E komst mochten denken de rust
E der bevolking te verstoren.
Indien noodig, zullen andere E
zelfs nog gestrenger maatregelen E
E zonder dralen worden genomen.
^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Het rapport van den vroegeren Belgischen premier Van Zeeland
is gepubliceerd en stelt voor:
1) Voorbereidende besprekingen tusschen de vijf voornaam
ste mogendheden: Vereenigde Staten, Groot-Brittannië,
Frankrijk, Duitschland en Italië, die de volgende vragenlijst
ter beantwoording zullen ontvangen:
a) of zij bereid zijn deel te nemen aan een poging tot inter
nationale oeconomische samenwerking;
b) of zij bereid zijn te dien einde de voorstellen van Van
Zeeland als basis van discussie te aanvaarden;
c) of zij wenschen, dat zekere punten van het rapport wor
den weggelaten of sterker naar voren worden gebracht en
d) of andere niet in het verslag opgenomen kwesties ter
behandeling worden voorgesteld;
2) instelling van een centrum, waar iedere staat voorstellen
kan indienen of zijn moeilijkheden en behoeften kan ken
baar maken.
Op grond van deze mededeelingen zou dan le Brussel een inter
nationaal oeconomisch bureau kunnen worden ingericht, dat de
programma's zal uitwerken, die dan na voorafgaande goedkeu-
ring aan een pas later bijeen te roepen oeconomische wereld
conferentie zouden moeten worden voorgelegd.
Men zie voor bijzonderheden het 3e Blad.
Naar wij vernemen, ligt het in het
voornemen van de regeering, dat de
plechtige afkondiging van de jongste
grondwetsherziening zal plaats vinden
zoowel in Nederland, als Nederlandsch-
Indië, Suriname en Curasao. Beoogd
wordt daardoor uitdrukking te geven
aan de staatsrechtelijke gelijkstelling
van de overzecsche gebiedsdcelen met
het rijk in Europa sinds 1922 en zoo
doende ook bij deze gelegenheid de
gedachte der rijkseenheid te ver
sterken.
De wijzigingswetten zullen, naar in
de bedoeling ligt, in de vier gebieds
dcelen op een nader te bepalen dag
op één zelfde tijdstip, nl. te half drie
des namiddags Nederlandschen tijd,
d. i., in verband met het tijdsverschil,
denzelfden dag 's avonds in Ned.-Indië
en 's ochtends in Suriname en in
Curasao, worden opgenomen in het
officieele publicatieblad (in Neder
land: het staatsblad, in Ned.-Indië:
het staatsblad van Ned.-Indië, enz.)
en worden voorgelezen in een plech
tige openbare zitting van het hoogste
rechtscollege en in Nederland tevens,
als gebruikelijk, in een zitting van de
gerechtshoven en arrondissements
rechtbanken. Gelijktijdig zal het be
sluit van publicatie in de vier gebieds-
deelen worden voorgelezen bij het
openbaar bestuur, te weten, in Neder
land, in alle gemeenten, van de pui of
voor de deur van het huis der ge
meente en te Batavia, Paramaribo en
Willemstad van het paleis van den
gouverneur-generaal en gouverneur.
De bekende Duitsche coureur Rose
meyer is vanmorgen bij een record-
poging op de autobaan Frankfurt
Darmstadt doodelijk verongelukt.
MORGEN
kunt U nog profiteeren van
de geweldige koopjes der
restanten-aanbieding bij
HERENMODE - BREESTRAAT 147
1 5270
(Ingez. Med.)
TWEEDE TOONKUNSTCONCERT.
Francis Poulenc (componist-pianist).
Pierre Bernac (zang).
Wij mogen het Toonkunstbestuur wel zeer
dankbaar zijn voor de introductie van twee
meesters op het gebied der Fransche mo
derne toonkunst, t. w. 'de vermaarde com
ponist Francis Poulenc, éénmaal lid der be
roemde groep der „Six" en de hier tot nu
toe onbekende fijnzinnige zanger Pierre
Bernac, met zijn tenoraal getimbreerde en
prachtig genuanceerde baryton. die ons
eenige uren deden vertoeven in het aparte
en zoo wondere rijk der moderne Fransche
school.
Daarvan hebben wij eens ergens gelezen,
dat zij is als een groot bouquet, waarvan
iedere bloem een verschillende kleur bezit,
terwijl elk afzonderlijk toch weer aan de
andere doet denken. Een schat van liederen
en kleine composïtie's van Poulenc is ge
bracht op een wijze, die wij ons welhaast
niet schooner kunnen indenken!
Wie onze vorige beschouwing over de
kunst van het liedzingen nauwlettend gele
zen heeft, zal begrijpen, waarom wij ditmaal
zoo hoogeiijk ingenomen zijn met den zang
van dezen Pierre Bernac, die in een met
exquisen smaak uitgekozen serie liederen
van Fauré, Debussy. Roussel, Caplet. Ravel
en Poulenc wier biografieën en be
teekenis men in het kort reeds in het pro
gramma heeft kunnen lezen bewezen
heeft, wat aan beschaving, geest en door
voelde voordracht achter een gemakkelijk
aansprekende, uitstekend geschoolde, wel
luidend resoneerende toon kan leven.
De interessante Fransche liedkunst, te
weinig hier bekend, is door hem op waarlijk
eminente wijze geopenbaard: al haar me-
lodieuse charme, haar innige gevoeligheid
en melancholie, doch ook haar rake spiri
tualiteit werd opengelegd met groote be-
heersching en een bewogen beeldingsvermo-
gen, zonder overdrijving of tè bewust effect
bejag. Zij is zijn geestelijk eigendom ge
worden en dit speciale genre ligt hem bij
uitstek goed. Van groot belang was tevens
de voortreffelijke dictie, die het volgen van
het woord haast zonder programma moge
lijk maakte.
Mocht Bernac's klank in het hooge re
gister nog iets vrijer zijn, zulks is absoluut
onbelangrijk, wanneer zóó treffend juist van
sfeer, belichting of karakter iedere zang ge
ïnterpreteerd werd, zooals hij dat deed. Elk
lied werd hierdoor onmiddellijk begrijpelijk
en vertrouwd, al waren er natuurlijk onder,
die ons dat reeds van vroeger waren. Dat
Bernac daarbij over een uitermate soepel
voix-mixte beschikt, zonder in weekheid te
vervallen, kwam de superieure vertolking in
niet geringe mate ten goede!
De kennismaking met dezen artlstleken
zanger is dus tot een verrassing geworden,
een verrassing, die slechts een enkele maal,
soms zelfs in het geheel niet in een Leidsch
FraMas Poulenc - Pierre Bernac
seizoen voorkomt. Met dichterlijke gevoe
ligheid, muzikaliteit en bescheidenheid is
hij in groote harmonie gesecundeerd door
Francis Poulenc.
De liedkeuze was van sterk lyrisch en
illustratief karakter. Brachten aanvankelijk
Minimale toewijzing op
vrije inschrijvingen.
Naar wij vernemen is op de
gisteren gehouden inschrij
ving in zake de 33Vi%
Nederlandsche Siaatslee-
ning 1938 tot een zoodanig
bedrag van het recht van
voorkeur gebruik gemaakt,
dat op de vrije inschrijvin
gen slechts een minimaal
percentage zal kunnen wor
den toegewezen.
BINNENLAND.
Het Ned. Chr. Vakverbond te Utrecht in
vergadering bijeen. (Binnenland, 4e Blad)
Hof jager Spek morgen naar huis. (Binnen
land, 4e Blad).
Vergadering van den Ned. R.K. Bond van
Overheidspersoneel St. Paulus. (Bin
nenland, 4e Blad).
BUITENLAND.
Het rapport van Van Zeeland gepubliceerd.
(3e Blad).
Betuigingen van trouw aan den Volkenbond
(4e Blad).
Dictatuur Metaxas in Griekenland inge
steld. (le Blad).
Nieuwe Japansch-Amerikaansche inciden
ten in het Verre Oosten. (2e Blad).
Gevechten in de Belgische Kamer. (Buiten
land, le Blad).
Verloving van koning Zogu van Albanië*
(Buitenland, 3e Blad).
De brug over de Niagara ingestort. (Buitenl.
Gemengd, 3e Blad en Laatste Berich
ten, le Blad).
Rusland zet het postpakkettenverkeer met
Japan stop. (Buitenland, 3e Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Aanvankelijk zal een storm
achtige wind uit het Zuid-Westen
of Westen waaien. De kans op
regen is zeer groot, terwijl de
temperatuur belangrijk zal stijgen.
Later zal opklaring met afkoeling
volgen.
de melodieuse liederen van den begaafden
Fauré, die zich door geen tijdgenoot liet be
ïnvloeden, reeds een genot, nog meer trof
ons wellicht de innerlijke rijkdom van De-
bussy's bekende „Ariettes Oublieês" en van
diens prachtige „Ballades de Villon". Na de
verfijnde ontroeringen der Roussel-liederen
dient van Caplet speciaal het poëtische
„Forêt", met het vloeiende piano-accom-
pagnement genoemd, terwijl aan den onlangs
overleden meester Ravel een eereplaats was
ingeruimd met diens „Deux Epigrammes" en
geestige „Histoires Naturelles" (Le Paon en
La Pintade). met illustratieve zeggings
kracht voorgedragen.
De sierlijke charme en de frissche spon-
taniëteit van Poulenc's oeuvre werd belicht
in de deelen van het in 1923'24 reeds uit
gevoerde ballet „Le Biches", waarin, even
als Milhaud en Auric het in hun balletten
deden, zulk een krachtige tegenstelling tot
het impressionisme tot uiting komt. De eer
lijke eenvoud zijner muziek, die niet diep
gaat, doch toch steeds bpeit door haar op
merkelijk knappe vondsten, beluisterden wij
ook in zijn andere pianosoli. De karakte
ristieke toonzetting van de vierregelige ge
dichtjes van Apollinaire „Le Bestiaire" ty
peerde eveneens Poulenc's vernuft. Speciaal
het „La Carpe" sprak van de ontroerende
bekoring, die daarin kan liggen, evenals het
innige en expressieve „La Guitarre", getui
genis van geïnspireerde en natuurlijke mu
zikaliteit. Met een enkel simpel motiefje
weet hij, vooral in „Le Bestiaire" de juiste
sfeer op te roepen.
De zeldzame klankgevoeligheid der Fran-
schen is op dezen avond in het algemeen,
weer sterk gedemonstreerd.
Bernac en Poulenc vormden een ideaal
voornaam ensemble, naar wie te luisteren
tot het einde boeiend bleef. Dank zij het
hartelijke succes, dat zij immer weer oogst
ten, werd deze zeldzame avond nog verrijkt
met twee compositie's van Poulenc, diens
„Pastorale" en „Serenade", de laatste met
treffende gevoeligheid door Bernac gezon
gen.
Wij hopen heiden nog vele malen in onze
stad terug te zien!
