i DE WEDSTRIJD IN VLOOTBOUW De regeering Chautemps voor het Parlement LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 22 Januari 1938 Derde Blad No. 23873 a BlIITENL. WEEKOVERZICHT 73ste Jaargang WIE ZAL DEN LANGSTEN ADEM HEBBEN FINANCIEN Een zeldzame meerderheid in de Kamer van 501-1 stem NOG STEEDS OP DRIFT. De Fransche crisis Is opgelost, doch de wijze waarop daarbij is gehandeld, geeft weinig hoop op een algemeene erkenning der politieke partijen, dat het landsbelang nummer één is en moet blijven! Tot op het laatste toe hebben de belangen der partijen grootendeels gedomineerd Maar, zooals gezegd, de oplossing ls er cn deze wordt bulten Frankrijk over het algemeen toegejuicht en misschien ook wel door het grootste deel van het Fran sche publiek, hoewel daarvan naar buiten niet te veel blijkt. De reden van die bui- tenlandsche ingenomenheid is, dat men voelt, dat het Volksfront, hoewel in naam nog overeind, feitelijk zijn basis heeft ver loren en ten doode is opgeschreven, waar door vrijwel uitgesloten lijkt, dat het zoo gevaarlijke communisme in Frankrijk een verderen voedingsbodem zal vinden. Want hoe men het wendt of keert, het nieuwe kabinet-Chautemps in totaal het vierde is een overgang naar het loslaten van de communisten ais regee- ringspartij! Chautemps heeft het tafella ken met deze drijvers doorgesneden, ook al zal hij wel zoo verstandig zijn om dit niet met zooveel woorden te zeggen, want dat zoiu hem waarschijnlijk den steun der sociatlisten kosten, waarop hij rekent. Chautemps heeft toch een kabinet ge vormd dat vrijwel alleen uit radicaal- socialisten bestaat.. Het is in wezen dus homogeen, in tegenstelling met zijn vorig meer gevarieerd ministerie, doch afhan kelijk van socialisten- of Centrum-par tijen. Daarmede is tegelijkertijd ook de zwakte van dit kabinet in vollen omvang bloot gelegd. Een eigen vast omlijnde meerderheid heeft deze regeering immers niet. Maar rechts en links zullen wel eerst niet haar coquetteeren Ongetwijfeld zal het kabinet zich pre senteeren als een voortzetting van het Volksfront, doch het program daarvan slechts handhaven, voor zoover dat moge lijk zal blijken te zijn. Voorloopig zal het echter op den steun der socialisten in eerste instantie nog kunnen rekenen, waar men ongetwijfeld alles zal doen om den schijn van het Volksfront nog overeind te houden. Tot de communisten in felle op positie zullen gaan en de socialisten zullen dwingen kleur te bekennen, hetgeen be- teekent: ziclh buigen voor hun wil! Dan zal dit kabinet-Chautemps vallen, doch zullen tevens de radicaal-socialisten be vrijd zijn uit een Volksfront-combinatie onder de zweep der communisten en zal de weg open liggen voor een regeering der radicalen in samenwerking met de cen trum-partijen. Zonder schokken zal een en ander zich niet afwikkelen, gelet op de dreigende houding der vakvereenigingen onder drij ven der C. G. T., waarin de communisten imaar al te zeer gebruik hebben kunnen maken van het cellen-bouwen, hun ge liefde ondermijningstactiek, doch bij krachtig vasthouden zal de maoht der communisten wellicht zoo het best gebro ken kunnen worden! Een en ander is de reden, waarom het buitenland. sovjet-Rusland dan uitgezon derd. welwillend staat tegenover dit kabi net-Chautemps. trots zijn zwakte. Zelfs in Duitschland lijkt plotseling in de pers een beter begrijpen van Frankrijk zich baan te breken, zulks in aansluiting aan een naarstig streven der jeugd- en oud-strij ders-organisaties om tot betere verhoudin gen te komen, een streven, dat niet geheel van succes ontbloot blijft. In de houding van Duitschland schijnt overigens toch groote verandering te zijn ingetreden. Het voelt langzamerhand, dat het anti-komintern-pact met Japan door dit laatstgenoemde land is uitgebuit tot een aanval op China, waartoe het geens zins de bedoeling had. Meer en meer komt Duitschland tot de oude erkenning van het „gele gevaar" terug en te meer, waar Duitschland in zijn handel op Ohina, die van gToote beteekenis is, aan den lijve de gevolgen van de Japansche expansie-zucht gaat gevoelen. Het is nog niet mogelijk te ■■oorspellen, waartoe dit zal leiden, doch de symptomen van verandering in wijze van beoordeeling zijn aanwezig. Japan zelf durft den knoop In China ook nog niet definitief doorhakken; wel iswaar heet de breuk met Tsjang Kai Sjek momenteel volledig, doch al zijn de gezan ten teruggeroepen, de voeling is niet vol komen veroroken en wanneer de Chinee- sche generalissimus de Japansöhe eischen alsnog zou willen aanvaarden, Japan zou het gaarne accepteerenMaar de maar schalk schijnt daaraan nog lang niet te denken en reorganiseert zijn troepen krachtog om verder het hoofd te bieden aan den indringer, wiens verbindingslijnen hoe langer hoe langer worden en dus kwetsbaarder in een guerilla-krijg, waar door diens troepen steeds meer worden gebonden en vastgehouden. Vanuit sovjet- Rusland en via Hongkong stroomt het ma teriaal China nog steeds toe en zullen de Japanners het aandurven om die stroom ai te dammen? Het zou tot geweldige com plicaties aanleiding geven, dat is tevoren te voorspellen, waarvoor ook Amerika zeer gevoelig zou zijn Ook durft Japan nog niet over te gaan lot een erkenning van de z.g. regeering van Peking. Het voelt blijkbaar, dat die regeering toch te zwak is om namens China te kunnen optreden; doch zal er gens anders een meer gezaghebbende op treden, waarop wel valt te bouwen? Trots al het succes te velde, verkeert Japan m weinig benijdenswaardige positie; slechts een ineenstorting van het Chineesche cen trale bewind zou de uitweg zijn! Hoe sterk deze nog staat, het is van hieruit moeilijk te beoordeelen, doch dat een ineenstorting voor de deur staat, is toch nog weinig waarschijnlijk Evenmin als een der beide strijdende partijen in Spanje reeds teekenen van vernietiging geeft. Zij houden elkaar weer eens in volkomen evenwicht, zooals ten duidelijkste blijkt uit den bloedigen strijd bij Teruel. Niet eindigen mogen we zonder no„ even te hebben gememoreerd het bezoek aan Berlijn van den Poolschen minister Beck en van den Zuid-Slavischen premier Stojadinowitsj waaromtrent weinig Posï" tiefs valt te vermelden. Het resultaat is uog in nevelen gehuld, doch schijnt in hoofdzaak op economisch terrein te moe ten worden gezocht. Waar economie en Politiek echter tegenwoordig zulke nauw verwante polen zijn geworden, is bet te begrijpen, dat zekere onrust nauwelijks Xerboigcn tot uiting komt in de landen der Kleine Entente en in het Westen! AFLOSSING DER 4«/, OBLIGATIELEENÏNG KONINKLIJKE. In de gisteren gehouden bestuursvergadering der Koninklijke Nederlandsche Petroleummaat- schappij is besloten de 4o/0 obligatleleenlng van deze maatschappij, groot 72 millioen gulden, per 1 Mei a.s. geheel af te lossen. Amerikaansche bierbrouwers gaan gezamenlijk adverteeren. Onüamigs heeft de organisatie van Amerikaansche bierbrouwers besloten collectief reclame te maken. Met het oog op het uitmuntende resultaat van hun collega's in Enge land, die reeds jaren collectief adver teeren, mag dit stellig een goed be sluit heeten. 4872 Engeland heeft zeer belangrijke bespre kingen gevoerd met de Valera, het hoofd van den Ierschen Vrijstaat, thans Eire geheeten. De vooruitzichten op toenadering tusschen beide rivalen zou er niet zoo slecht voorstaan, ware het niet, dat Eire hardnekkig vasthoudt aan den eisch van herstel van een geheel Ierland. Maar Ul- stor wil niet opgaan in het Ierland van de Valera en of Engeland het daartoe zou durven dwingen, betwijfelen we. Dit punt zou wel eens de onoverkomelijke hinder paal kunnen vormen voor een overeen komst. waarnaar beide partijen overigens smachten! Gisteren heeft het kabinet Chautemps zich dan aan het Parlement voorgesteld. In zijn verklaring in de Kamer in den Senaat las Daladier deze voor zeide Chautemps o. a.: De regeering, die zich aan u voorstelt is samengesteld om een einde te maken aan een politieke crisis die door haar langen duur en verwardheid tot ernstig nadenken stemt. Wil men die crisis redelijk beoor deelen, dan mag men niet de ernstige financieele moeilijkheden waaruit zij is voortgekomen, uit het oog verliezen. De crisis is niet geboren uit een ver schil van meening tusschen de leden van het vorige kabinet over de sociale politiek, die hen tot elkaar gebracht had, maar uit de moeilijkheid, die zich voordeed bij het zoeken van een compromis tusschen de gewettigde verlangens van het volk en de gebie dende eischen van het nationale belang. Het volksfront heeft dubbele betee kenis gehad van den vasten wil tot ver dediging" der republiek, en van een vurig verlangen naar sociale gerechtigheid. De misdaden, die onlangs ontdekt zijn, be wijzen, dat de geest van den haat nog niet ontwapend is. De regeering is vastbesloten alle schuldigen te ontmaskeren en de sancties der wet zonder zwakheid op hen toe te passen. Tegen alle wanorde, tegen alle kwaadwilligen, tegen het bedrijven van zekere, verdachte handelingen moet een krachtige toepassing der republikeinsche wet de openbare rust en de onafhandelijk- heid en veiligheid van het vaderland waar borgen. De arbeidende klasse moet de zekerheid worden gegeven, aal geen enkele aanslag zal worden gepleegd op de sociale voor deden, die zij wettig verworven heeft. In dezen geest zal de regeering Dins dag a.s. een zeer belangrijk ontwerp over de verhouding tusschen werkge vers en werknemers indienen, waarin tegelijkertijd het respect voor het wet tig gezag van den leider der onderne ming en het recht van den arbeider op zekerheid en waardigheid zullen wor den verzekerd. Dit ontwerp zal het mogelijk maken, dat de onvermijdelijke arbeidsconflicten recht vaardig worden geregeld en dat een sta king, als die zich ondanks onzen arbeid zal voordoen, vreedzaam verloopt. Nieuwe wetsontwerpen. De regeering zal zeer binnenkort een reeds voorbereid wetsontwerp afhandelen, dat doeltreffende hulp 4S75 (Ingez. Med.)" moet bieden aan bejaarde arbeiders. Tal van hervormingen, die reeds dikwijls werden ter sprake gebracht en die. met name de pers, het poli tieke regiem, in Algerië, den buiten- Janders, onderwijshervormingen be treffen. of die beoogen aan onze boeren de bescherming te verleenen. Een soliede financieele toerusting is een waarborg, zoowel voor de onafhankelijk heid van het regime, als voor de veiligheid des lands. Wij moeten dus met steun van het par lement waken voor de handhaving van het evenwicht op de begrooting en de verdedi ging van de nationale munt binnen het kader der monetaire vrijheid en de drie partijen-overeenkomsten, die ons op zoo gelukkige wijze verbinden met de groote Angel-Saksische Democraten. Een der voornaamste taken der regeering zal dan ook zijn een com missie van onderzoek naar de produc tie in te stellen, teneinde het tempo dezer productie te versnellen en den weerstand te accentueeren tegen de verhoogde kosten van levensonder houd, de smartelijke toeneming der werkloosheid te beperken en het ver ontrustend deficit op de handelsbalans te verminderen. De buitenlandsche politiek berust op den trouw van Frankrijk aan den Volkenbond, welke, ondanks maar al te zekere hinder palen. de beste waarborg voor den wereld vrede blijft. Krachtige verdediging. In afwachting van een einde aan den be- wapeningswelloop, welke de volken tot den afgrond en tot den oorlog brengt is de eerste waarborg van onze veiligheid gelegen in een krachtig verzekerde natio nale verdediging. Een stelselmatige orga nisatie der noodzakelijke betrekkingen tusschen de drie departementen van oor log. marine en luchtvaart, en de verster king van het gezag van den minister president en van den minister van lands verdediging heeft het doel de volkomen coördinatie van alle diensten der Fransche veiligheid te verzekeren. Getrouw aan het gemeenschappelijk ideaal, dat het land nader brengt tot de groote democratiën en in het bijzonder tot het zoo volkomen verbond, dat het op zoo hartelijke wijze met Groot-Brittannië vereenigt. gehecht aan zijn traditioneele bondgenootschap pen en vriendschappen, vastbesloten alle verdragen, die het met bervriende naties verbindt te handhaven, heeft Frankrijk tegelijkertijd den oprechten wil met alle staten normale en vreedzame betrekkingen te onderhouden. Om dit program te voltooien, dat zeer zeker beantwoordt aan den wil van de overgroote meerderheid der Franschen. en waarvan onlangs het appèl van de nationale conferentie der oudstrijders de echo vormde, heeft het niet van de regee ring afgehangen een breeder formatie te vereenigen. Pogingen van anderen hebben niet tot een goed einde kunnen leiden en daarom heeft onze plicht ons bevolen ons niet te onttrekken aan het beroep, dat het land op ons deed. maar in zeer zeker moeilijke omstandigheden de zware taak op ons te nemen, welke onder de tegen woordige omstandigheden aan de regee ring wordt opgelegd. De hooge verwachting, onlangs tot uit drukking gebracht door den eminenten leider van onze democratie, de natie ver- eenigd te zien in een breed front, dat te gelijkertijd een nationaal front en een volksfront moet zijn, is bij de vorming der regeering niet tot uitdrukking kunnen komen. Laat ons tenminste hopen, dat zich onder het gezag van het parlement in dit land. rond een ondernemend program van sociale en economische vernieuwing, een atmosfeer ontwikkelt van arbeid van vrij willige discipline en van burgerzin. Chautemps werd herhaaldelijk toege juicht. Motie van vertrouwen. Na een kort debat, waarbij de leider der sec. fractie Serol vertrouwen in het Volks front uitsprak, doch Bcrgery opkwam voor een vereenigd Frankrijk, niet voor een Frankrijk, dat leve Moskou roept of een Frankrijk van ..leve de banken" als van. Chautemps. gaf Chautemps nog een uit eenzetting. Namens de radicaal-socialisten werd volgende motie ingediend: ..De Kamer keurt de verklaring van de regeering goed als programma voor den socialen vooruitgang, economisch en financieel herstel, van vrede, van ver dediging van het regime, hetgeen in overeenstemming is met den wil van het land, welke tot uiting is gekomen bij de algemeene verkiezingen. Zij heeft vertrouwen in de regeering om dit programma tot uitvoer te brengen en gaat, iedere toevoeging verwerpend, over tot de orde van den dag." Deze motie is aangenomen met 501 tegen een stem. (Vermoedelijk van den frontist Bergery). In totaal hebben 104 Kamerleden blanco gestemd, 10 leden waren afwezig.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 9