STADSNIEUWS
Nog geen oplossing der
Fransche crisis
MAANDAG 17 JANUARI 1938
No. 23868
Prijsraadsels
Kinderkrant
Bonnet en Blum slagen niet een
kabinet te vormen
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
78 ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Chautemps weer aan
de beurt
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets, per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons BLad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
t
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zljfl^
per 3 maanden/vrr.T... f. 2.3S
Franco
per postTf. 2.35
per week 'r:.".7 f. 0.1
per 3 maanden -f portokost»
(voor binnenland f. 0.80 pet 3 mnd.1
DE VERWACHTE BLIJDE GEBOORTE.
De Commissaris van Politie maakt bekend
dat op den dag van de Blijde Gebeurtenis
In het Prinselijk gezin en den dag daarna,
het sluitingsuur der café's door den burge
meester Is bepaald op 2 uur 's nachts.
De inrichtinghouders, die In het bezit zijn
van een muziekvergunning, mogen tot dat
uur muziek maken. Zij, die geen muziek
vergunning hebben, kunnen deze reeds
thans schriftelijk aanvragen aan het bureau
van politie.
Het sluitingsuur der winkels is voor beide
dagen vastgesteld op 11 uur n.m. tot welk
uur tevens het venten voor hen, die daartoe
vergunning hebben, is toegestaan.
Op Zondag (d.w.z. tussclien Zaterdag
nacht 12 uur en Zondagnacht 12 uur) wor
den geen extra faciliteiten verleend. In dit
geval gelden voormelde faciliteiten uitslui
tend voor den daarop volgenden Maandag
(dus één dag).
Vrijstelling van de betaling van vermake
lijkheidsbelasting en legeskosten wordt niet
verleend; deze moeten direct bij de afgifte
der vergunning worden voldaan.
SAVOY-RESTAURANT.
Culinaire show ter opening.
Met de haar eigen voortvarendheid heeft
de directie van „Zomerzorg", de heer A.
B. Batenburg het aanzijn gegeven aan een
keurig restaurant, dat den naam kreeg
van „Savoy". In het begin van de vorige
week stond op dezelfde plaats nog het
restaurant van „Zomerzorg"; toen ver
rees er aan de straatzijde een hooge schut
ting, waarachter het personeel van Dura's
'Aannemingsmij. uit Rotterdam in Ameri-
kaansch tempo aan den slag ging. Er werd
inwending gehamerd, gemetseld en gezaagd
en toen Zaterdagmorgen de schutting ver
dween, stond daar uiterlijk nog hetzelfde
„Zomerzorg", doch inwendig een volkomen
nieuw restaurant „Savoy" met knusse
hoekjes, een gezellige verlichting en fraaie
meubeltjes, waarvan de intieme sfeer nog
wordt verhoogd door een uitstekende Tzi-
gane-orkest o. 1. v. Bela Horvath.
Het ontwerp voor deze verbouwing werd
vervaardigd door den architect van „Zo
merzorg", den heer Antoon Hamaker uit
Amsterdam, terwijl medewerking aan den
bouw werd verleend door de Centrale Ver-
warmings Unie te Rotterdam en de Leid-
sche firma's van Cleef (tapijten en stof-
fcering), Jansen (schilderwerk), Lange-
zaal en Inniger (verlichting en neon), Sa-
velkouw (stucadoorswerk) en van Dam
(glas in lood).
Maar minstens even belangrijk als de
entourage, waarin men verkeert pleegt in
een restaurant te zijn hetgeen p de
tafels verschijnt. Daarvoor te zorgen is
opgedragen aan J. G. Schregel, den vroe-
geren chef-kok van „Royal" in Den Haag
en ..Meerrust" in Warmond en wie van
daag of uiterlijk morgen zich de moeite
wil geven om een bezoek te brengen aan
de culinaire show, welke deze kookkunste
naar in een apart zaaltje van „Savoy"
heeft ingericht, zal terstond erkennen,
ook al is hij overigens onbekend met
's heeren Schregel's reputatie, dat die taak
bij hem in vertrouwde handen berust.
Prachtig opgemaakte visch-, vleesch- en
wildschotels, schitterende taarten, geheele
bloemstukken, vervaardigd van getrokken
suiker; kortom het eene gerecht ziet er
al smakelijker en smaakvoller uit dan het
andere en alle tezamen en elk voor zich
getuigen van Schregel's groot meester
schap in de edele kookkunst. Schregel is
niet alleen een voortreffelijk kok; hij is
tevens een artist!
Het ligt in de bedoeling, dat „Savoy"
een geheel zelfstandig restaurant zal zijn,
zij het ook onder dezelfde directie als het
aangrenzende, doch daarvan gescheiden
„Zomerzorg".
TOONEELGROEP „HET MASKER".
Uitvoering „Groote Liefde".
In de serie voorstellingen vanwege den
Kunstkring „Het Schouwspel" gaf de Too-
neelgroep „Het Masker" gisteravond in den
Schouwburg een geslaagde opvoering van
Molnar's spel „Groote Liefde".
Be gezusters Margit Agi (Ank van der
Moer) en Irene Agi (Georgette Reyewsky)
leven rustig te zamen in een landhuisje, in
gezelschap van Alphons (Leo de Hartogh)
den verloofde van Irene. Margit is de
oudste van het kleine huishouden; zij zorgt
niet alleen voor de inkomsten en de uit
gaven, doch waakt tevens over haar jon
gere zusje en haar verloofde, die zich niet
tegen haar durven verzetten.
Alles gaat langs banen der orde en rust,
precies zooals Margit dat wil.
Totdat opeens de ommekeer komt in den
pe£z£?n van Ivan <Jolln Gobau) een kunst-
scnilder en vriend van Alphons, die aan de
van Margit een einde maakt en
f weinig minder dan een revolutie
o-Jrf nt, ln de voorheen zoo vreedzame
gemeenschap.
„f™ pnder zijn invloed te beken-
trmi'™. ZN n'et adeen heelemaal niet
eens h" met ^Phons die er overi-
denkt oP^ohte precies oo over-
doch dat zij bovendien haar hart
heeft geschonken aan Ivan, die haar in
ruil het zijne bood.
Margit stelt al het mogelijke in het werk
om den indringer en rustverstoorder uit te
bannen en schept daardoor een reeks con
flicten, welke Molnar volop gelegenheid
geven om in een geestigen dialoog tal van
fijne opmerkingen te lanceeren.
Doch haar strijd is tevergeefs; langzaam
maar zeker moet zij capituleeren voor den
artistieken levenskunstenaar, die haar weet
te overtuigen, dat niet een zelfverzekerde
rust het hoogst bereikbare in het men-
schenleven is, doch dat alleen hoogere ge
voelens daaraan inhoud en rijkdom geven.
En deze overtuiging leidt tenslotte tot een
persoonlijke ervaring, waarmede het ge-
wenschte „happy end" is bereikt.
Ank van der Moer is in dit luchtige spel
de centrale figuur, waarop het gansche ge
beuren op het tooneel zich concentreert. Zij
gaf een uitstekende vertolking van de kou
de hooghartige vrouw, die aanvankelijk
geen hooger ideaal kende dan een rustige
samenleving in een milieu, waarin het
leven van den vroegen morgen tot den
laten avond aan een bepaalden tijd en
plaats is gebonden, doch die geleidelijk tot
een ander inzicht kwam.
Naast haar dient onmiddellijk John
Gobau genoemd als de kunstschilder Ivan
met zijn practisch-idealistische wereldbe
schouwing. Georgette Reyewsky en Leo de
Hartogh sloten zich hierbij goed aan, ter
wijl mevr. Jacqueline Rooyaards-Sandberg
een kostelijke typeering gaf van de be
jaarde Gravin die gaarne raad geeft in
duistere familiezaken.
De Schouwburg was, zooals gewoonlijk
bij deze uitvoeringen, geheel bezet.
Hedenavond reprise.
Voor het op 20, 21 en 22 Dec. j.l. te Den
Haag gehouden examen ter verkrijging van
het diploma boekhouden en aanverwante
vakken afgenomen door de Vereeniging van
Leeraren, is geslaagd de heer C. H. Cramer,
alhier.
Tot ons leedwezen zijn er in de Za
terdag geplaatste prijsraadsels van onze
Kinderkrant eenige foutjes geslopen,
die wij hierbij even verbeteren:
Voor grooteren I: in laatste regel
staat, 3336; moet zijn 333, dus 7
cijfers; II: in zin 6 staat: den men-
schen; moet zijn: de menschen.
In het eerste prijsraadsel der klei
neren moeten de beginletters gelezen
worden van beneden naar boven. Ten
einde ook diegenen onder onze raadsel-
jeugd, die als gevolg van deze foutjes
geen kans zagen om de juiste oplossing
te vinden, in de gelegenheid te stellen
tot de goede inzenders te behooren,
hebben wij in overleg met mevrouw
Boterenbrood het uiterste tijdstip waar
op de zendingen deze week aan ons
Bureau of aan het adres Wasstraat 5
binnen moeten zijn, verschoven tot:
Woensdagmorgen 9 uur.
Zij, die reeds inzonden, kunnen, voor
zoover noodig, tot hetzelfde tijdstip een
verbeterde oplossing insturen.
OEFENING BAART KUNST.
Tooneelavond.
In de groote zaal van Zomerlust gaf de
tooneelvereeniging „Oefening Baart Kunst"
Zaterdagavond haar 75ste uitvoering.
De talrijke aanwezigen werden verwel
komd door den eere-voorzitter, den heer
H. W. van Zijp, die zich daarbij speciaal
richtte tot de afgevaardigden van sym-
pathiseerertde vereenigingen.
Nadat het orkestje „The Rhythmics" en
kele vroolijke wijsjes had laten hooren,
ging het doek op voor de opvoering van
DE NED. BOND VAN VOGELLIEFHEBBERS
Blijkens Kon. Besl. van 9 Aug. 1937 no. 10
is de Bond aangewezen als organisatie,
waarmede de Min. van Economische Zaken
omtrent iedere voordracht tot benoeming
van leden der (Rijks)Vogelwet-commissie
overleg moet plegen; DE VOORZITTER VAN
DEN BOND IS BENOEMD TOT LID VAN
DIE COMMISSIE. - Sluit U aan bij den
Bond, vogelliefhebbers! Afd. Leiden en Om
streken. - Contributie slechts f. 2.10 P- i-
incl. gratis uitstekend geredigeerd geïll.
maandblad „De Volière". Inlicht., proefnrs.
v.h. maar.dbl. enz. te bekomen bij A. v. Beu-
sekom, Leiden, Groenhovenstr. 26: Tel. 3954.
4750 (Ingez. Med.)
„Hun Kind". Er werd over het algemeen
goed gespeeld; een enkele maal, vooral in
het begin was men wel eens even onzeker
en ook bleken enkele „moeilijke" woorden
een onoverkomenlijk struikelblok te vor
men, doch men zag dit. getuige het harte
lijke en langdurige applaus, gaarne door
de vingers. Zonder den anderen iets tekort
te doen willen we van de medespelenden
speciaal noemen Max, Tilly en Leentje,
die zich niet alleen hebben onderscheiden
üoor rolvastheid, doch ook blijk gaven
zich goed in hun rol te hebben ingeleefd.
Aan het slot van het stuk richtte de heer
H. de Vroede, de voorzitter, woorden van
dank tot de werkende leden en den re
gisseur, den heer A. de Water.
Als tegenhanger van dat voor de pauze
werd daarna het vroolijke stuk „De onver
wachte inkwartiering" over het voetlicht
gebracht. Er werd hartelijk gelachen om
de dolle situaties die door deze plotselinge
leger-invasie werden veroorzaakt en de
uiterst dankbare toeschouwers staken hun
waardeering geenszins onder stoelen of
banken
Begeleid door „The Rhythmics" maakte
men tenslotte een dansje.
In de Stedelijke Werkinrichting zijn
opgenomen
Maandag 10 Jan. 57, Dinsdag 11 Jan. 59,
Woensdag 12 Jan. 58, Donderdag 13 58, Vrij
dag 14 Jan. 57, Zaterdag 15 Jan. 57 volwas
sen personen.
De crisis is no? ndet opgelost en zal het
vermoedelijk ook heden nog niet zijn.
Dat is de conclusie, waartoe men moet
komen, wanneer men den gang van zaken
nader gadeslaat.
Zooals gemeld, was aan Bonnet de vor
ming van een kabinet opgedroigen en aan
vankelijk heeft deze hoop gehad te zullen
slagen, want Zaterdag aanvaardde hij de
opdracht. Doch spoedig zou blijken dat hij
niet slagen kon.
Bonnet niet geslaagd.
Bij de socialisten stuitte Bonnet op
moeilijkheden.
De socialistische fractie besloot haar
vroegere houding te handhaven en
schriftelijk mede te deelen, dat de so
cialisten aan een ministerie-Bonnet
niet kunnen deelnemen en het even
min zullen steunen, echter zonder dat
deze houding zich uitstrekt tot elke
regeering onder leiding van een
radicaal socialist.
In een motie hebben de radicaal-socialis.
ten toen geprotesteerd tegen dit besluit der
socialisten, dat een persoonlijk karakter
droeg.
Trouwens, protesten waren Zaterdag aan
ds orde van den dag. De communisten
hadden de socialisten beschuldigd de oor
zaak te zijn van de crisis door het terug
trekken hunner ministers uit het kabinet
Chautemps; daartegen protesteerden de
socialisten, de rollen omdraaiend en de
communisten beschuldigend de directe
aanleiding te zijn voor de crisis in het
Volksfront.
Bovendien wees de C.G.P. alle tegen
haar ingebrachte beschuldigingen af.
Het was een geprotesteer over en weer,
waarin Bonnet niet slagen kon.
Gisteren heeft Georges Bonnet dan
ook aan den president medegedeeld,
dat hij van de vorming van een kabi
net moest afzien.
Na Blum te hebben geraadpleegd over de
houding, die de socialisten zouden aanne
men tegen een nieuw volksfrontkabinet,
waarvan zij niet de leiding zouden hebben,
heeft president Lebrun vervolgens Sarraut
bii zich ontboden. Na Sarraut verscheen
Chautemps op het Ely see en tenslotte
bracht Blum verscheidene bezoeken aan
president Lebrun.
Blijkbaar in overeenstemming met
een opmerking van Bonnet is in den
loop van den dag de opdracht tot het
vormen van een nieuw kabinet aan
Leon Blum gegeven.
Leon Blum.
Mislukte poging van Blum.
Blum's plan was zijn tweede kabinet
een brcedere basis te geven door een
beroep te doen op de deelneming, of
wanneer dit niet lukt, op de daad
werkelijke medewerking van vertegen
woordigers der communistische partij
en tegelijkertijd de medewerking na te
streven van representatieve persoon
lijkheden van het centrum, vooral van
republikeinen, onder wie Paul Reynaud.
Gisteravond heeft Blum in hotel Matig-
non aan de vertegenwoordigers van de pers
een verklaring afgelegd, luidende: „Gij
weet reeds, dat ik mij op een moeilijke on
derneming heb geworpen en ik behoef de
redenen ervan niet uiteen te zetten. Ik heb
het gevoel, dat het onder de huidige om
standigheden noodig is den indruk te geven
van socialen vrede in het binnenland en
van nationale kracht naar buiten. Daarom
tracht ik een soort politieke Matignon-
overeenkomst tot stand, te brengen.
Ik zou een nationale vereeniging rondom
het Volksfront willen vormen, hetgeen
practisch neerkomt op den wensch bij de
vertegenwoordigers van alle partijen van
het Volksfront mannen aan te sluiten, die
tot dusverre behoord hebben tot de oppo
sitie, doch die bekend, staan om hun ge
hechtheid aan de democratische vrijheden.
Ik doe een poging tot nationale eenheid
onder zoodanige voorwaarden, dat dit
geen enkele schade kan veroorzaken, noch
zelfs eenige ongerustheid kan wekken ten
aanzien van de republikeinsche vrijheid en
den socialen vooruitgang.
Paul Reynaud heeft in de wandelgangen
van de Kamer verklaard, dat in deze
oogenblikken van verwarring of gevaar het
niet anders dan wenschelijk kan zijn een
politiek van eensgezindheid, zooals hij die
lang voor den val van het kabinet Chau
temps bepleit heeft, te zien uitvoeren.
Daarom zou hij ook niet weigeren zijn
medewerking te verleenen aan een kabinet,
waarin alle partijen zouden zijn vertegen
woordigd, vanaf de communisten en zon
der uitzondering van de partij van Mar in.
Louis Marin heeft trouwens verklaard, dat
op het huidige oogenblik voor hem een
program en geen personen van belang zijn
en dat hij bijgevolg geen systematisch af
zijdig blijven ten aanzien van een verbree
ding der regeeringsformule onder oogen
zag, wanneer deze verbreeding begeleid
ging met een program van eenheid, kal
meering en vrede, waarop alle mannen van
goeden wil het eens zouden kunnen wor
den. Blum durfde echter zoo ver niet gaan.
Thorez en Duclos hebben de onvoorwaar
delijke deelneming der communistische
partij toegezegd. De radicaal-socialistische
fractie, welke Blum hervatting der samen
werking voorstelde, heeft haar beslissing
tot heden uitgesteld. Het schijnt echter,
dat de mogelijkheid van communistische
deelneming op tegenstand in de radicale
fractie stuit.
Zoo kon Blum niet vasthouden aan
een soort kabinet van nationale een
heid van linksche nuance. Het moest
dus terugkeeren tot de minder stout
moedige samenstelling van een volks
front regeering met medewerking der
communisten. Dc taak van Blum werd
daardoor niets gemakkelijker en reeds
hedenmorgen heeft Blum de opdracht
teruggegeven.
Chautemps aanvaardt opdracht
in beginsel.
Chautemps heeft vanmorgen een
bezoek aan het Elysée gebracht.
Hij heeft zich in beginsel bereid ver
klaard een nieuwe regeering te vormen.
BINNENLAND.
Herdenking van Jhr. Mr. Dr. de Gijselaag
in den Leidschen Raad. (Ie Blad).
Nieuwjaarsrede van den voorzitter der Ka-
mer van Koophandel in het district
Rijnland. (3e Blad).
Prinses Juliana maakte gisteren een auto
tochtje. (2e Blad).
Minister Slotemaker de Bruine zou een
nieuwe spelling willen invoeren. (Bin
nenland, 2e Blad).
Tegen den journalist Hansen zal een ver
volging worden ingesteld. (Binnenland,
2e Blad).
BUITENLAND.
Japan verbreekt de betrekkingen met
Tsjang Kai Sjek. (2e en le Blad).
De Fransche crisis nog niet opgelost. Bon-,
net en Blum slagen niet, thans Chau-«
temps weer aan de beurt, (le Blad).
Stojadinowitsj te Berlijn. (Buitenland, 13
Blad).
De Engelsch-Iersche besprekingen. (Bui
tenland, le Blad).
Uitsluiting in het Zweedsche hotel- en
restaurant bedrijf. (Buitenland, le Bl.)j
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Verschillende wijzigingen in de
Iuchtdrukverdeeling zullen tenge
volge hebben, dat de wind zal
gaan ruimen. Hiermede zal een
algemecne opklaring met een
sterke afkoeling en een overgang
tot het weertype met gure buien
met hagel of sneeuw gepaard
gaan.
4734
SPIRITUS THEELICHTJE
Verbruik: slechts één
vijfde cent per uur
(Ingez. Med.)
DE STORM.
Zaterdagmiddag ongeveer 4 uur is door
een hevigen rukwind een restauratiewa
gentje op het station H.S.M. alhier in be
weging gebracht, waardoor de wagen van
het perron reed. en op de rails terecht
kwam. Aan den wagen werd veel schade
aangebracht, terwijl de consumptie on
bruikbaar werd. Overigens veroorzaakte de
storm hier ter stede weinig of geen schade.
BEGIN VAN BRAND.
Hedenmorgen omstreeks 11 uur is door
oververhitting van een kachel brand ont
staan in de zoldering van het filiaal van
den schoenenhandel der firma P. in de
Maarsmanssteeg No. 15.
Winkelpersoneel bluschte het vuur met
eenige emmers water, waarna de politie-
brandweer het smeulende houtwerk ver
wijderde. De schade is niet groot.
Morgen herdenkt de heer G. Kooiman,
conducteur-bestuurder bij de Haagsche
Tramweg-Maatschappij den Haag—Wasse
naar—Leiden, den dag, dat hij vóór 25 jaar
bij genoemde Maatschappij in dienst trad.
De aannemer van den afbouw van
het Stadhuis heeft aan het schildersbedrijf
der N.V. A. J. Bleys en v.h. H. J. de Jong
alhier, een gedeelte van het schilderwerk
opgedragen.
