TOENADERINGSPOGINGEN
BINNENLAND
7«jsfe Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 15 Januari 1938
Derde Blad No. 23867
m BUITENL, WEEKOVERZICHT
Nurse Pat ij n (tot de Nederlandsche Maagd):
„Kom, geef hem zoet een handje en zeg: dag Keizer".
(UN/T INI LETTERE*
ONZEKERHEDEN AAN ALLE ZIJDEN.
Ongetwijfeld is de clou van deze afge-
loopen week het laatste gebeuren: het
aftreden van het kabinet Chaiutemps in
Frankrijk. Het opent zeer gevaarlijke
perspectieven voor dit land! Wie zeer
nauwkeurig den gang van zaken leest, kan
moeilijk ontkomen aan den indruk, dat
Chaiutemps zijn werk beu was en zelf voor
een groot deel zijn aftreden heeft ge
zocht! Maai- is dit niet te begrijpen? De
Vol'ksfront-regeering was steeds meer
onder het juk der communisten gekomen,
die, dank zij hun toelating tot de vak-
vereenigingen en dius met name in de
C.G.T.. hun eigen actie voerden naast die
van liet Volksfront, dat rekening hield
moest houden, met de werkelijkheids
Iemand, die ln waarheid verantwoordelijk
heidsgevoel heeft voor het lot van zijn
land, moest zwichten voor dien drang van
zuiver demagogschen aard met ais slot-
occoord: na ons de zondvloed!
Het is onnoodig te herinneren aan het
Heit, dat wij van het eerste moment af,
dat de Fransohe socialisten met de com
munisten een accoord aangingen, hebben
gewarschuwd, dat daarmede het paard
van Troje werd binnen gehaald, gedane
zaken nemen geen keer Het verloop van
zaken heeft ons echter wel volkomen ln
het gelijk gesteld!
Nimmer is het vertrouwen in het
Fransche betaalmiddel volledig terugge
keerd en dit zal o.i. ook nimmer gebeuren,
zoolang het Volksfront in zijn huldigen
vorm zou blijven gehandhaafd. Telkens en
telkens herhaalt zich de aanval op den
franc en van besliste afweer kan geen
sprake zijn, zoolang niet vertrouwen en
nog eens vertrouwen in optima forma kan
worden gegeven Doch wie vermag dat bij
een voortbestaan van een regeering, die
den communisten naar de oogen moet
zien? Bonnet heeft zich geweerd als een
leeuw, maar ook hij vermocht niet te
slagen! En wat wonder, gelet op de meer
dan onverantwoordelijke stakingen en
aantasting van het recht van werken
Iedere politiek heeft zich te richten
naar de mogelijkheden, niet naar de wen-
schen van extremisten, wien de werkelijk,
heid niet ter harte gaat, integendeel, die
in wezen moeten aansturen op ontwrich
ting van het huidige regiem om zoodoende
te trachten zelf de macht in handen te
krijgen
Arm land, dat aan zulke „proefnemin
gen" wordt onderworpen!
Het is nog onmogelijk te zeggen, wat
uit den chaos in Frankrijk te voorschijn
zal komen. Een „sterke man" zou daar
alleszins gewenscht zijn, maar wie ziet
deze figuur aan het politieke firmament?
Vermoedelijk zal Frankrijk nog wel in het
politieke steekspel van het oogenblik
moeten voortzeulen, hetzij dat het Volks
front wordt hersteld, hetzij dat een meer
derheid wordt gezocht onder leiding der
radicaal-socialisten met het centrum, zoo
als de Senaat over een meerderheid be.
schikt.
Van socialistische zijde lijkt men nog
lang niet geneigd om terug te keeren op
den dwaalweg, bang zoodoende iiedenke-
liik aan invloed in te boeten bij de vak
verenigingen. De C.G.T. b.v. onder lei
ding van Jouhaux wil naast zich al geen
andere vereenigingen meer dulden, erkent
feitelijk het recht van bezetting van fa
brieken en werkplaatsen, wanneer deze
bij een geschil niet worden .geneutrali
seerd" Het is duidelijk tot uiting gekomen
bü de pogingen va nChau temps om aan
de arbeidsconflicten een einde te maken
door een charter van den arbeid.
De werkgevers pasten dientengevolge
ook om zonder meer deel te nemen aan
gemeenschappelijke besprekingen.
En wat te zeggen van de beschuldigin
gen. die thans tegen de organisatie der
CS A.R werden ingebracht? Is er nog wel
een misdaad van den iongsten tijd in
Frankrijk, waarvan dit lichaam niet de
schuld krijgt? Bepaald overtuigend is die
schuld echter nog niet aangetoond, trots
alle moeite, die men zich geeft.
De periode van politieke réizen en be
sprekingen is nog lang niet beëindigd!
Zonder ophouden ziet men de ministers
door Europa reizen, met gevolg, dat de
situatie steeds minder overzichtelijk wordt!
In wezen tast men b.v. in het duister
omtrent het resultaat van de conferentie
te Boedapest van de drie onderteekenaren
van de protocollen van Rome. trots in
menig opzicht hoog opgeven omtrent het
bereikte! Het ziet er eigenlijk naar uit, dat
de as RomeBerlijn een nederlaag heeft
geleden! Weliswaar hebben Oostenrijk en
Hongarije besloten tot de erkening van
het Franco-bewirtd in Spanje, doch ove
rigens valt er voor genoemde as op weinig
succes te bogen. Uitdrukkelijk is vastge
steld. dat beide vroegere Donau-monar-
cnieën den Volkenbond niet zullen verla
ten, al zullen zij het streven naar hervor
ming steunen gelijk zoovele andere sta
ten dat zij zich niet aansluiten bij het
anti-komintern-pact. al bestrijden zij het
communisme! Zelfs schijnt Oostenrijk
meer aansluiting te zoeken tot Tsjecho-
Slowakije. hetgeen allerminst naar den zin
van Berlijn kan zijn. Oostenrijk wil zeer
duidelijk zijn politiek van zelfstandigen
staat volledig handhaven en vindt daarbij
steun bij Hongarije!
De verhoudingen van Roemenië blijven
in een zekere geheimzinnigheid gehuld, al
verzekerde Micescu bii zijn bezoeken aan
Praag en Belgrado, dat de Kleine Entente
in vollen omvang zal worden behouden. En
het bezoek van Zuid-Slavië's premier Sto-
jadinowitsj aan Berlijn, vlak nadat de
Poolsche minister van buitenlandsche za
ken Beek daar te gast is geweest, wekt
van zelf ook al weer argwaan ten aanzien
van het handhaven der Kleine Entente in
ouden vorm!
We kunnen hei halen wat we reeds eer
der opmerkten; Midden-Europa is volop ln
beweging en niet ls vast te stellen, wat
net eind-resultaat daarvan zal zijn!
Inmiddels neemt de bewapeningskoorts
steeds grooter afmetingen aan. Gaat er
viel één dag voorbij, dat men niet hoort
van bewapeningsuitbreiding van een of
ander land? Als al het geld, voor die ne
gatieve doeleinden uitgegeven, eens werd
besteed voor positieve opbouw
Koningin en prinses maakten
een wandeling.
H. M. de Koningin en H. K. H. Prinses
Juliana hebben gistermiddag een wande
ling gemaakt in het park achter het palels
Soestdijk.
Bepalingen omtrent de
ruilverkaveling.
Overleg tusschen Minister en
Kamercommissie.
Aan het verslag der Tweede Kamer over
het wetsontwerp, houdende nieuwe bepa
lingen omtrent ruilverkaveling, is het vol
gende ontleend:
De bijzondere commissie, in wier handen
dit wetsontwerp is gesteld is omtrent een
aantal punten met den minister van Eco
nomische Zaken mondeling in overleg ge
treden.
In de eerste plaats kwam bij het overleg
ter sprake de vraag, of de regeling, neer
gelegd in de artikelen 36 en 37 van het
gewijzigd ontwerp, welke mogelijk maakt,
dat in bepaalde gevallen, hetzij de Kroon,
hetzij de Minister, een ruilverkaveling kan
opleggen, niet te ver gaat. In het bijzonder
werd de vraag gesteld, of deze regeling niet
zóó dicht nadert, tót onteigening, dat
strijd met de Grondwet, die immers in ar
tikel 152 voor onteigening speciale waar
borgen eischt, zou moeten worden aange
nomen.
De Minister antwoordde, dat de Staten-
Generaal geacht moeten worden zich bij
de aanneming van de geldende wet op het
standpunt te hebben gesteld, dat ruilkave-
ling niet valt onder het begrip onteigening
integendeel naast elkander bestaande,
eigensoortige instellingen vormen.
Dit standpunt kwam den Minister het
eenige juiste voor.
In een 13-jarige ruilverkavelingspractijk
is gebleken, dat het Instituut der ruilver
kaveling den meest volledigen waarborg
biedt, dat de rechten van de eigenaars in
geen enkel opzicht worden gekrenkt.
Vervolgens werd uit de commissie ge
vraagd, of de Minister een nadere aandui
ding kon geven van de gevallen, waarin
het algemeen belang de ruilverkaveling
„dringend" (art, 36) dan wel „zeer drin
gend" (art. 37) kan vorderen. Met .alge
meen belang" moet natuurlijk iets anders
bedoeld zijn dan het belang van de geza
menlijke eigenaars en gebruikers van den
te verkavelen grond.
De Minister antwoordde hierop, dat „al
gemeen belang" Inderdaad niet hetzelfde is
als het belang van de gezamenlijke recht
hebbenden op den te verkavelen grond. Het
kan echter zijn, dat de voor den bodem
meest geschikte wijze van exploitatie niet
kan worden toegepast of elke exploitatie
abnormaal hooge kosten meebrengt. Dien
tengevolge kan een geheele streek, die bij
goede verkaveling een redelijke welvaart
zou genieten, blijvend in armoede verkee-
ren.
Men mag in zoo'n geval zeggen, dat het
algemeen belang speciaal het belang
van de streek, doch ook dat is een alge
meen belang het tot stand komen van
de ruilverkaveling dringend vordert.
Is de bestaande verkaveling echter zoo
slecht, dat zonder ruilverkaveling exploi
tatie nauwelijks meer mogelijk is, dat prac-
tisch gesproken het land braak moet blij
ven liggen, dan is het een landsbelang
daarin verbetering te brengen.
In een zoodanig geval mag men dan ook
zeggen, dat het algemeen belang de ruil
verkaveling zeer dringend vordert.
De commissie was dankbaar voor deze
uiteenzetting. Zij meende echter, dat er
alle reden, is om althans in het laatstbe
doelde geval het nemen van het besluit tot
ruilverkaveling niet over te laten aan de
Kroon, doch dit te doen nemen door den
wetgever.
Aan dezen wensch verklaarde de Minister
tegemoet te kunnen komen.
Voorts werd nogmaals ter sprake ge
bracht, of het niet nuttig en wenschelijk
zou zijn, alsnog een regeling in het wets
ontwerp op te nemen, krachtens welke het
Rijk zoo noodig een zekere kostengarantie
op zich zou kunnen nemen. De commissie
verklaarde aan zulk een garantieregeling
groote waarde te hechten.
De Minister meende dezen wensch niet te
mogen inwilligen.
Bij dit verslag is gevoegd een tweede
nota van wijzigingen.
WIE BOORDE DE „HANNAH"
IN DEN GROND?
Vragen van een Kamerlid.
De heer Donker heeft aan de ministers
van Buitenlandsche Zaken en Defensie de
volgende schriftelijke vragen gesteld:
1. Is de regeering bereid een nauwkeu
rig onderzoek te doen instellen naar de
nationaliteit van het tot dusverre onbe
kende schip, dat in de Spaansche wateren
een torpedo heeft afgeschoten op het Ne
derlandsche schip ..Hannah", ten gevolge
waarvan dit is gezonken?
2. Is de regeering bereid het resultaat
van dit onderzoek aan de Kamer mede te
deelen?
3. Wil de regeering een uiteenzetting
geven van de maatregelen, die in den loop
van den Spaanschen burgeroorlog, hetzij
ten gevolge van internationaal overleg,
hetzij van Nederlandsche zijde op eigen
initiatief zijn genomen ter bescherming
van de scheepvaart in de Middellandsche
Zee?
4. Welke van deze maatregelen waren
nog in werking ten tijde van het torpe-
deeren van de „Hannah" en in welken
omvang waren zij dat?
5. Geeft dit torpedeeren van een Neder-
landsch schip der regeering aanleiding na
te gaan op welke wijze de Nederlandsche
scheeovaart in de Middellandsche Zee
doeltreffend beschermd zou kunnen wor
den?
6. Zoo ja. hoe stelt de regeering zich
voor dit doel te bereiken?
De reorganisatie bij de
Spoorwegen.
Grootere snelheden en meer
treinen.
Zooals reeds door ons werd gemeld,
zullen door de Ned. Spoorwegen met
ingang van de Zomerdienstregeling
15 Mei as. verschillende belangrijke
wijzigingen worden gebracht in het
treinverkeer, zoowel wat de snelheid
betreft als het aantal treinen. Boven
dien werd, zooals bekend, onlangs be
sloten 148 stations en halten op te hef
fen, dit in verband met de opvoering
der snelheid.
Grootere snelheid.
Op de thans reeds met electrischë trac-
ties bereden baanvakken Amsterdam-
Haarlem-Rotterdam, Amsterdam-Alkmaar,
Amsterdam-Uitgeest etc. zal de snelheid
slechts gering verhoogd kunnen worden.
De treinen zullen in plaats van met 95
K.M. per uur worden gereden met 100
K.M. per uur.
Op het mlddennet, waarvan de electrl-
ficatle ingaande 15 Mei gereed is, zullen
de uit modern, nieuw materiaal samenge
stelde treinen worden ingelegd met een
snelheid van 120 K.M. per uur. De daar
door vrijkomende diesel-electrische trei
nen zullen worden gebruikt op de baan
vakken A'dam-Den Haag-R'dam: R'dam-
Groningen en Twente, en Dordrecht-Maas
tricht. De diesel-electrische treinen zullen
eveneens gaan rijden met een snelheid van
120 K.M. per uur. terwijl de met stoom-
tractie op de betreffende trajecten ver
voerde sneltreinen een snelheid van 100
K.M. per uur zullen bereiken.
Op het overige deel van het net worden
eveneens de snelheden opgevoerd.
Door deze maatregelen wordt b.v. op
het traject Amsterdam—Groningen door de
dieseltreinen een tijdwinst gemaakt van 1
uur. Amsterdam-Maastricht levert 46 mi
nuten winst op en Den Haag-Enschedé 75
minuten.
Zooals reeds gezegd, is de frequentie van
de sneltreinen belangrijk uitgebreid.
Zoo loopen tusschen A'dam-R'dam-Den
Haag en Groningen thans 7 paar sneltrei
nen Dit worden ingaande 15 Mei 5 paar
diesel-electrische treinen en 6 paar snelle
stoomtreinen. Tusschen Amsterdam-Rot
terdam-Den Haag zijn deze cijfers resp.
6, 5 en 6.
Het opheffen van de 148 stations en
halten maakt het noodig over te gaan tot
de uitgifte van een reisgids, welke niet
alleen de binnenlandsche dienstregeling
der Nederlandsche Spoorwegen, doch ook
de dienstregeling der trams en autobussen
tusschen de spoorwegstations en de niet
of niet meer door den spoorweg bediende
plaatsen bevat.
Wat deze nieuwe dienstregeling betreft,
kan nog worden medegedeeld, dat door de
invoering hiervan, practisch op alle lijnen
een 2-uurs-dienst zal worden gereden.
Op de baanvakken waar het aantal rei
zigers zulks wettigt wordt deze 2-uurs-
dienst over den geheelen dag of over een
gedeelte daarvan uitgebreid tot een regel-
matigen uurdienst.
EERSTE KAMER.
De Eerste Kamer zal weder bijeenkomen
op Dinsdag 18 Januari des middags half
twee. ter behandeling van de Grondwets
herziening. Tevens zal mededeeling wor
den gedaan van het besluit der Centrale
afdeeling. De voorzitter is voornemens aan
die afdeeling voor te stellen op Woensdag
19 Januari des voormiddags elf uur afdee-
lingsonderzoek te houden van eenige be-
grootingshoofdstukken en kleinere ont
werpen.
„ARTIS" TE AMSTERDAM KRIJGT
UITSTEL VAN BETALING.
In een gistermiddag gehouden vergade
ring van houders van 3 pet. hypothecaire
obligatiën der leening 1927 ten laste van
„Artis" te Amsterdam is het verzoek van
het bestuur tot uitstel van betaling ge
durende een jaar met algemeene stemmen
ingewilligd.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Het motorschip „Dempo" arriveert
Maandagochtend te 10 uur aan de Lloyd-
kade te Rotterdam.
CHR. ORATORIUM VER. „CON AMORE".
Huldiging van Louis van Tulder.
Het Bestuur van bovengenoemde ver-
eeniging deelt mede, dat het in de bedoe
ling ligt. bij de Jubileum-Uitvoering op 19
Januari a.s. in de pauze, den heer Louis
van Tulder met een korte toespraak geluk
te wenschen met zijn 25-jarig jubileum als
concertzanger en hem als zoodanig op be
scheiden wijze te huldigen. Voor vrienden
en bewonderaars van den zanger bestaat
gelegenheid, hem, na afloop van het con
cert, in de solistenkamer van de Stadsge
hoorzaal persoonlijk hun gelukwenschen
aan te bieden.
De heer van Tulder zal niet zingen op
de Generale Repetitie, die op Maandag 17
Januari werd bepaald. Hij wordt dan ver
vangen door Joh. v. d. Ploeg uit Rotterdam.
Ook mevr. v. Wickevoort Crommelin is op
de generale repetitie niet aanwezig. In haar
plaats zingt dan mevrouw Kingma
Verheij.
CONCERT LEIDSCHE KUNSTKRING
„VOOR ALLEN".
Daar het, ondanks herhaalde pogingen
niet gelukt is contact te krijgen met de
Spaansche Zangeres Conchita Badia en
haar medewerker Alexandre Vilalta, zullen
deze kunstenaars blijkbaar hun tournée,
die ze zich voorstelden door Europa te
maken wegens pasbezwaren moeten annu-
leeren.
Het Bestuur van bovengenoemde Ver-
eeniging heeft in deze moeilijkheden voor
zien door ten spoedigste den zanger Rudolf
Watzke te engageeren, die hier eenige
jaren geleden met zooveel succes optrad.
