De saneering van de Bouwe Louwe en Paradijssteeg VRIJDAG 7 JANUARI 1938 No. 23860 Conglomeraat van krotwoningen vervangen door complex frïsp^h^ arbeiderswoningen HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt 78sie Jaargang DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN* Een werk, dat der bouw- vereen. en den architect Bern. Buurman tot eer strekt Dit nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD verwacht LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: BD'CtsVper regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons BLad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling "Woensdags cn Zaterdags 50 ets, bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 Cts., porto te ibetalen.. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. .1 Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden f. 2.35 per week f.0.18 Franco per post - f. 2:35 per 3 maanden portokosten.' (voor binnenland f.0.89 per 3 mnd.> noemen „Grevenstraat" en ..Druckerstraat" naar de twee mannen, die zulk belangrijk werk hebben verricht, voor de verbetering van de Leidsche woningtoestanden: Prof. Foto v. Vliet, Lelden. Een deel van het nieuwe woningcomplex: de Marendorpsche dwarsstraat, waaraan den naam van wijlen prof. mr. W. van der Vlug zou De saneering van de Bouwe Louwe en de Paradijssteeg is een voldongen feit geworden. Op de plaats, waar tot voor kort honderden ellendige krotwoningen stonden, behuizingen, die, kort gezegd, spotten met elk begrip van hygiëne en modernen woningbouw, is een complex frissche arbeiderswoningen tot stand gekomen, dat zoowel de instantie welke dezen bouw tot een goed einde bracht, in casu de „Vcreeniging tot bevorde ring van den bouw van Werkmanswo ningen", als haar bouwmeester, onzen stadgenoot, den heer Bernard Buur man in alle opzichten tot groote eer strekt en dat de oprechte waardeering verdient van allen, wien de zaak der volkshuisvesting in onze stad ter harte gaat. Het Is nog maar ruim 10 jaar geleden, dat op dit grondgebied de meest ergerlijke woningtoestanden heerschten, welke men zich denken kan en die men in het te genwoordige tijdsgewricht nauwelijks voor bestaanbaar zou houden. Samenwoning van gezinnen, bestaande uit man. vrouw en 12 kinderen op een zol- dervertrek, waar gekookt, geslapen en ge leefd moest worden, onder een dak, waar in de gaten tusschen de pannen waren op gevuld met proppen krantenpapier en waarin elke vorm van toiletinrichting ont brak, behoorde allerminst tot de zeldzaam heden. De gemeente heeft hieraan een einde gemaakt, door in de voorgaande jaren dit conglomeraat van krotwoningen, die schots en scheef door en tegen elkaar hingen, op te nemen in een grootsch saneeringsplan, ze geleidelijk te onteigenen en ze aldus aan de bewoning te onttrekken. De ont eigening had over het algemeen een vlot verloop; zelfs werden groote gfedeelten in onderling overleg door de vroegere eige naren aan de gemeente overgedragen. De dienst van Gemeentewerken zorgde daar na voor het sloopen, de rioleering en den aanleg van straten, kortom droeg het ter rein bouwrijp over aan de Ver. tot bevor dering van den Bouw van Werkmanswo ningen. In totaal werden 165 perceelen onteigend waarvan 87 woningen; de overige 78 per ceelen betroffen in hoofdzaak werk- en bergplaatsen, eenige stukjes grond en reeds eercler onbewoonbaar verk' ".arde wo ningen. Van deze 87 woningen werden er 45 onbewoonbaar verklaard. De breedte der nieuwe straten varieert van 810 meter, die der oude stegen be droeg 3'h meter. Onder leiding van eenige bestuursleden dier vereeniging, haar architect, den heer Bernard Buurman en den heer F. J. Libot van den dienst van Gemeentewerken, zijn wij gisteren in de gelegenheid geweest een rondwandeling te maken over het terrein, dat in het afgeloopen jaar is vrijgekomen Hoe üe toestand vroeger was: Tientallen onbewoonbaar verklaarde woningen naast elkaar. door de slooping van deze bij uitstek arm zalige woningen der vroegere bedompte Bouwe Louwesteeg en Paradijssteeg tus schen Oude Vest en Van der Werfstraat en waarop thans een aantal nieuwe fris sche arbeidershuizen is verrezen, gelegen aan twee flinke, evenwijdig aan elkaar loopende straten met een verbindingsstraat halverwege. Deze huizen zijn in de laatste weken successievelijk in gebruik genomen. Waar nog betrekkelijk kort geleden een ellendige wijk stond met erbarmelijke wo ningtoestanden. vindt men thans een voor treffelijk geheel. Wie dit stadsgedeelte eenigen tijd niet betrad en zich het verle den herinnert, zal zijn oogen bijkans niet gelooven. Geen wonder, dat zich voor deze woningen een groot aantal gegadigden aanmeldde, n.l. ruim 300, waarvan slechts één derde gedeelte voor een woning in aanmerking kon komen. Zooals gezegd, is de wederopbouw in deze veel betere gedaante van wat eens slechts U>1 Leiden's hoon kon strekken met behulp var} Gemeente en Rijk bewerkstelligd door ..De Vereeniging tot Bevordering van den Bouw van Werkmanswoningen" volgens plannen van den heer B. Buurman, haar architect; het werk is uitgevoerd door den heer U. H. Brink te Leeuwarden, die voor dezelfde Vereeniging ook reeds achter den Haagweg een aantal woningen bouwde. De bezwaren verbonden aan den her bouw van het gesloopte waren bijzonder groot. Men kon hier niet, als aan den bui tenkant der stad, de armen vrij uitslaan en zich zijn eigen grenzen stellen, doch moest het nieuwe gedeelte inlasschen in een reeds bestaand grillig gevormd en scheefloopend geheel, waardoor men aan bepaalde lijnen gebonden was. Eenerzijds het bestuur der Bouwvereeniging gaarne verbinden. moesten zooveel mogelijk de door de sloo ping vrijgekomen belendingen aan het oog worden onttrokken, "anderzijds moesten de nieuwe huizen er zoo ver van verwijderd blijven, dat alle 101 nieuwe behuizingen, stuk voor stuk en overal in de voorruimte voldoende licht en lucht konden ontvan gen. Oude aangrenzende perceelen. die als het ware tegen elkaar in de afgebroken panden leunden en daardoor overeind ble ven. moesten blijven staan, doch den tot dusver genoten steun missen. De nieuwe huizen bleken te zullen verrijzen op hoogst ongunstigen bodem en moesten zeer diep worden gefundeerd. Kortom, er deden zich aanmerkelijke moeilijkheden voor van technischen. hygiënischen en aesthetischen aard, die soms onoplosbaar leken, waar de voor de hand liggende oplossingen met elkaar strijdig waren. Dank zij de vinding rijkheid van den bouwmeester, den heer Buurman, wien dit werk tot groote eer strekt, is men dit echter alles gelukkig te boven gekomen Op een enkel punt heeft zelfs de nieuwe buurt mede gestrekt tot verfraaiing en verbetering van de omgeving; het oude. vroeger volkomen voor het oog verborgen en deels donkere Joost Fransen van der Lindenhof is op de meest natuurlijke wijze in het plan opgenomen, heeft aan licht ge wonnen. is opengewerkt en levert thans een uiterst schilderachtig beeld op. Het nieuwe plan omvat 29 vrije hui zen met 4 slaapvertrekken, 16 bene denwoningen met 1 of 2 slaapvertrek ken, 16 benedenwoningen met 3 en 40 bovenwoningen met 5, een enkele zelfs met 7 slaapvertrekken. De huren wis selen van f. 3.70 tot f. 5.per week, met een gemiddelde van f. 4.60. De gemeente heeft de sympathieke ge dachte gehad de beide nieuwe straten te f BINNENLAND. De saneering van Bouwe Louwe- en Pa- J radijssteeg voltooid. (Stadsnieuws. Ie BI.) Vervalsching van Philipsaandeelen; in ternationale bende ontmaskerd (3e Blad)| Auto bij Nieuw Amsterdam te water ge- reden: twee dooden. (Gemengd, 4e Blad) De Utrechtsche Raad aanvaardt het Schouwburgplan-Dudok (Kunst. 3e Blad>i Wilde staking in het visscherijbedrijf te IJmuiden. (Laatste Berichten. Ie BI.) De heer Bern, Buurman. mr. Hendrik Barend Greven (21 Decem ber 18503 December 1933) en prof. mr. Hendrik Lodewijk Drucker (11 Augustus 18576 September 19171. De eerste, hoog leeraar in de staathuishoudkunde alhier en bekend door verschillende economische studie's, is voor onze stad een woningher- vormer geweest van zeer bijzondere betee- kenis. Hij behoorde in 1891 tot hen, die hun schouders zetten onder de plannen van „Eigen Haard" en hij was een der me deoprichters en de eerste voorzitter der bovengenoemde „Ver. tot Bevordering van den Bouw van Werkmanswoningen te Lei den", welk presidentschap hij is blijven waarnemen tot 1920. Wat deze stille en weinig naar buiten tredende man in deze hoedanigheid onder, vooral in den begin ne, uiterst moeilijke omstandigheden voor Leiden en zijn arbeidersbevolking heeft ge daan, laat zich in weinig regelen niet be schrijven. Naast de stichting van „Eigen Haard" en haar woningen aan dc Gerrit Doustraat moge nog in het bijzonder wor den herinnerd aan de moeizaam tot stand gekomen saneering van „een der ellen digste stadskwartieren", het complex van sloppen en poorten tusschen Zijdgracht en Geeregracht. Greven's werk op dit gebied is op voor ieder gemakkelijk toegankelijke wijze be schreven en geboekstaafd door mr. C. W. v. d. Pot in zijn bijdrage, getiteld „een zil veren jubileum" voor een bundel „Sociaal- economische opstellen", aan prof Greven in 1916 bij zijn aftreden als hoogleeraar aangeboden, waarin men kan lezen hoe o.m. de thans tot stand gekomen sanee ring reeds tijdens Greven's bewind over de vereeniging zijn aandacht had. Wie deze bijdrage leest., komt van zelf ook den naam Drucker tegen. Greven's ambtgenoot, zijn vriend en zijn trouwe hulp bij het vinden van oplossingen voor allerhande moeilijkheden van rechtskun digen. geldelijken men herinnere zich hoe de vereeniging reeds haar werk begon voor de totstandkoming der woningwet en leze er verder van de Pot's verhandeling maar eens op na en van anderen aard, waarop Greven bij zijn mooie werk stiet, moeilijkheden, die niet zelden geduchte persoonlijke, stoffelijke offers vergden bo ven die, welke belangloos gebracht werden in den vorm van noesten arbeid. Het is wel met recht, dat de gemeente besloot de herinnering aan deze beide wak kere burgers te doen voortleven door twee straten naar hen te noemen: en wel juist twee straten in een plan, gebouwd op een terrein, waar zich de zegenrijke resultaten van him edel initiatief en hun stoere voortvarendheid, blijk gevende van hun warme belangstelling voor de volkshuis vesting. op voor ieder met de oogen waar neembare wijze demonstreeren. Naast Greven en Drucker heeft Leiden BUITENLAND. De a.s. conferentie te Boedapest. (Buitenland, 3e Blad) Chautemps maant werkgevers en werk nemers aan te denken aan Frankrijk's toekomst. (Buitenland, 3e Blad) De strijd in het Verre Oosten (3e en le Blad) ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. De algemeene toestand wijst op aanhouden van het zachte weer, met af en toe stormachtige winden In deze vriendelijk uitziende huisjes woonden soms wel 15 personen in een twee tal kamers bij elkaar; de daken zien er neel wat solider uit dan zij in werkenjk- heid aren. kort voor, en in de eerste jaren na, 1900 nog een sociaal werker van den eersten rang gehad, die dikwijls met hen als derde in den bond is opgetreden, waar het ging om de verheffing in stoffelijken en gees telijken welstand hunner medeburgers en mei wien zij o.a. het Leidsche Volkshuis aan den Apothekersdijk hebben gesticht: Prof. mr. Willem van der Vlugt, hooglee raar in de rechtsencyclopaedie en de wijs begeerte des rechts alhier (12 Maart 1853— 5 November 19281. Volgaarne geven wij op deze plaats uiting aan het o.i. alleszins begrijpe lijke en gemotiveerde verlangen van het bestuur der woningbouwvereeni- ging om aan de verbinding tusschen de Greven. en de Druckerstraat. welke momenteel den naam draagt van Ma rendorpsche Dwarsstraat, den naam te verbinden van wijlen prof. van der Vlugt. Gelijk wij hierboven al schreven, omvat het bouwplan verschillende woningtypen. Hoewel, in het algemeen gesproken, dit type gestandariseerd is. heeft de bouw meester gestreefd naar een zoo groot mo gelijke variatie als binnen de grenzen van dit, wel zeer uitzonderlijke eischen stel lende project te verwezenlijken was. De heer Buurman heeft dit o.a. bereikt door een verschillende hoogte van de daklijst en door eenige afwisseling te brengen in de raamverdeeling. Wat dit laatste betreft, heeft hij ten aanzien van de benedenwo ningen wederom de raamopening-in-het- horizontale-vlak in toepassing gebracht. Inwendig heeft hij met de ruimte ge woekerd. zoodat practisch geen vierkante decimeter onbenut is gebleven en de wo ning voor de volle 100"/o dienstbaar is ge maakt aan het dagelijksch gebruik zonder dar daardoor al te groote concessies wer den gedaan aan de wetten der aesthetica. Een vermeldenswaardige bijzonderheid is voorts nog het centrale antenne-systeem, waardoor het complex niet ontsierd wordt door een mastbosch van antennepalen, ter wijl in iedere woning de mogelijkheid be staat op facultatief gestelde radio-ont vangst, hetzij op eigen toestel, hetzij via de gemeentelijke radiodistributie. Rest nog mede te deelen, dat de aamre- mingssom van den bouw circa f.210.000 heeft bedragen en dat deze, ondanks de niet te voorziene technische (de fundee ring) en financieele (de devaluatie) tegen vallers, een voor de vereeniging alleszins bevredigend verloop heeft gehad.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 1