STADSNIEUWS
Automatische verkeersregeling
een eisch van den tijd
WOENSDAG 29 DECEMBER 1937
No. 23853
Openbaar lichaam
,De Wieringermeer" op 1 Januari
in werking
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
Jan van Kan
overleden
78 ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN]
Hier ter stede wordt het
drempelsysteem
toegepast
Zij staat dan practisch op
één lijn met een
gemeente
De Maasbrug te Hedel
geopend
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 cis. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
Van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque^ en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn.:
per 3 maanden f. 2.33
per week .t.t..... t.0.11
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -t- portokoste:
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mad,!
Veiligheid en vlotte circulatie
van het verkeer worden
er door bevorderd.
Nu het al weer eenige weken geleden is
sinds de Leidsche gemeenteraad besloot tot
het invoeren van een automatische ver
keersregeling op het kruispunt nabij de
Gijselaarsbank zijn wij eens een praatje
gaan maken met den inspecteur voor het
verkeer, den heer D. W. van der Wal en
hebben hem een vraag voorgelegd, wanneer
dit besluit zou worden omgezet in een daad.
Dat hangt niet van ons af, antwoord
de de heer van der Wal, aangezien wij gee
nerlei bemoeienis hebben met den tech-
nischen aanleg, doch van het staatsbedrijf
der P.T.T. dat de geheele installatie ver
zorgt, maar op zijn beurt weer afhankelijk
is van het buitenland (Duitschland), dat
de materialen levert. Die leveringen ver-
ioopen niet zoo erg vlot, maar ik reken er
toch op, dat in Mei 1938 de installatie in
gebruik kan worden genomen.
Kunt u ons eenige technische bijzon
derheden geven, die ook voor het publiek
van belang zijn?
Zeer zeker; het verkeer is juist in de
eerste plaats een zaak voor het publiek.
Zooals u weet onderscheidt men bij de
automatische verkeersregeling twee syste
men: een volgens het zoogenaamde starre
systeem, waarbij elke verkeersrichting vol
gens een van te voren vastgestelden tijds
duur gelegenheid krijgt tot doorrijden en
een volgens het z.g.n. drempel-systeem,
waarbij het verkeer wordt vrijgegeven naar
de behoeften, welke er op dat oogenblik
bestaan.
Het verkeer regelt dus als het ware
zichzelf.
Het is duidelijk, dat aan het eerstge
noemde systeem belangrijke nadeelen ver
bonden zijn: vooral op kruispunten, waar
weinig of onregelmatig verkeer is en het dus
herhaaldelijk zal voorkomen, dat een voer
tuig door een rood sein gedwongen wordt
vóór een stopstreep te blijven staan, ter
wijl er geen kruisend verkeer is en doorrij
den derhalve, zelfs met inachtname van
scherp gestelde eischen voor de veiligheid,
geen enkel gevaar zou kunnen opleveren.
Dit is dan ook de reden, dat verschil
lende groote steden geleidelijk van
dit systeem afstappen en overgaan
□aar het drempelsysteem, dat ook hier
zal worden toegepast.
Het centrale apparaat wordt opgesteld
ln het politiebureau. Op deze centrale kun
nen maximaal negen kruispunten worden
aangesloten, doch voorloopig zal zij alleen
dienst doen voor het knooppunt nabij de
Gijselaarsbank.
Op het Rapenburg wordt bovendien een
schakelkast geplaatst, welke ook handbe
diening door een verkeersagent mogelijk
maakt, bijvoorbeeld voor het laten passee-
ren van militaire colonnes, begrafenis
sen, e.d.
Het ligt in de bedoeling om het vrij
geven van het verkeer uit de onder
scheidene richtingen te doen verloopen
volgens den gang van de wijzers der
klok, dus tegenovergesteld aan den
huidigen gang van zaken.
Beginnen we derhalve bij het verkeer uit
da Breestraat, dan komt daarna achtereen
volgens het verkeer uit de richting Rapen
burg-Oostzijde, Rapenburg-Westz.. Noord
einde en Kort Rapenburg aan de beurt. De
maximale tijdsduur voor het oprijden uit
één bepaalde richting zal ten hoogste 30
sec. bedragen. Ook al is er uit die richting
een sterke verkeersstroom, dan toch wordt
deze binnen een halve minuut even stop
gezet om het wachtende verkeer uit de
andere richting door te laten.
Hoe werken de verkeersdrempels?
De verkeersdrempels zijn gelegen in
de wegverharding en wel in het rechterge
deelte der op het kruispunt uitloopende
straten op 40 a 50 meter afstand van het
hoekpunt. Zij bestaan uit twee veerend ver
bonden stalen platen, waarvan de bovenste
iets boven het wegdek uitsteekt en reeds
wordt ingedrukt, zoodra ze met een ge
wicht van 25 k.g. wordt belast. Er wordt
dan een contact tot stand gebracht, waar
door een electrische stroom wordt inge
schakeld. Daarenboven zijn ze uitsluitend
gevoelig voor het verkeer in de richting
naar het kruispunt.
De eigenlijke automaat verzamelt en ver
werkt alle berichten, die de verschillende
drempels langs electrischen weg omtrent
het passeerende vervoer overbrengen en
zorgt ervoor, dat aan deze impulsen in de
juiste tijdsvolgorde aandacht wordt ge
schonken. Een ingenieus apparaat bewerk
stelligt, dat elk aankomend voertuig zoo
spoedig mogelijk, nadat het zich gemeld
heeft, den weg vrij krijgt.
Bij het gelijktijdig naderen van voer
tuigen uit verschillende richtingen van
het kruispunt krijgt daar in het alge
meen het sneller rijdende en zich daar
door eerder meldende voertuig den
voorrang.
De automaat houdt zoowel rekening met
het tijdstip van aankomst als met de snel
heid van elk naderend voertuig.
Is er uit een bepaalde richting geen ver
keer, blijft dus de verkeersdrempel onaan
geroerd, dan blijft voor deze richting de
roode lamp branden.
De trams oefenen op de verkeersdrem
pels geen invloed uit; zij zullen een eigen
raileontact hebben.
De verkeerslampen brengen het werk van
de automaat tot uiting. Zij worden, ten ge
tale van drie, op een paal nabij het kruis
punt ter rechterzijde van de rijbaan op
elk der toegangswegen opgesteld en wel
van boven naar beneden: rocd, geel en
green.
Wanneer de roode lamp brandt, betee-
kent dat voor het uit die richting naderend
verkeer: halt houden vóór de stopstreep;
brandt de gele lamp, dan mag alleen het
verkeer doorrijden, dat reeds de stoplijn
heeft gepasseerd, zoomede het verkeer, dat
niet meer tot stilstand is te bren
gen, bijvoorbeeld een paard en wagen.
Groen beteekent „doorrijden".
Een misverstaan dezer verkeersteekens is
uitgesloten, hetgeen bij verkeersregeling
door een agent nog wel eens voorkomt.
Wordt de automaat buiten werking ge
steld, en de regeling met de hand bediend,
dan blijft nog het voordeel, dat een deel
van den verkeersweg niet door een agent
wordt ingenomen, hetgeen bij smalle door
gangen voor lange voertuigen (trucks met
opleggers) van groot belang is.
Welke personeelsbesparing levert deze
automatische regeling op?
Totnutoe waren voor de bezetting van
dezen verkeerspost dagelijks 2 i 3 man
noodig.
Deze agenten komen thans beschikbaar
voor een intensiever verkeerstoezicht, o.a.
voor uitbreiding der motor-controle. Het
politie-corps wordt slechts met één man
verminderd, hetgeen een besparing van
ongeveer f. 2000.oplevert,
En de kosten der automatische rege
ling?
Zooals ik al zeide, wordt de automaat
gehuurd van het P.T.T.-bedrijf. dat ook
voor het onderhoud zorgt en waarvoor de
gemeente jaarlijks f. 2100.moet betalen.
De aanlegkosten zullen f.2400bedragen,
doch dat is een uitgave voor éénmaal. Voor
elk volgend kruispunt bedraagt de huursom
f. 1300.—.
Het ligt in de bedoeling de automatische
regeling te doen functionneeren van des
morgens 8 uur tot des avonds te circa half-
negen.
De groote voordeelen van dit systeem
aldus besloot inspecteur v. d. Wal
ons onderhoud zijn een grootere
verkeersveiligheid en een vlottere cir
culatie van het verkeer.
ONDERSCHEIDING VOOR BETOONDE
ACTIVITEIT.
Naar wij vernemen zal door de directie
der Ned, Spoorwegen aan den overweg-
wachter'A. de Man, dienstdoende aan den
overweg Heerenstraat een eervolle vermel
ding en gratificatie worden verleend wegens
betoonde activiteit, waardoor hij een ernstig
ongeluk heeft voorkomen.
In den avond van 9 December 1936, ter
wijl de laatste sneltrein van Leiden naar
Utrecht naderde, reed een auto door de ge
sloten overwegboomen aan de Heerenstraat
alhier, waardoor één der boomen werd af
gerukt en op de tails terecht kwam. De Man
liep toen met een rood licht den sneltrein
tegemoet, waardoor deze op 20 meter af
stand voor den afgerukten spoorboom en de
auto tot stilstand kon worden gebracht.
Het openbaar lichaam „De Wierin
germeer" treedt naar wij vernemen
op 1 Januari in werking.
De ter uitvoering van de wet noodige
algemeene maatregelen van bestuur
zullen dezer dagen in bet staatsblad
worden opgenomen. Op 1 Januari a.s.
zal derhalve het gebied van de Wierin
germeer, dat deel uitmaakt van de
randgemeenten, aan het territoir van
die gemeenten worden onttrokken.
Bij het openbaar lichaam de Wierin
germeer zal de zorg voor tweeërlei be
langen worden ondergebracht, name
lijk de rijksbelangen en de gemeente
lijke belangen. De rijksbelangen zullen
worden behartigd door een directie, be
staande uit een directeur. Deze is voor
de uitvoering van zijn taak verantwoor
delijk aan de ministers van waterstaat
en van financiën, met uitzondering van
de hem ten aanzien van de duizend
hectaren blijvende staatsexploitatie op
gedragen werkzaamheden, waarvoor
hij verantwoordelijk is aan een uit
negen leden bestaanden raad, die ook
overigens toezicht uitoefent op de han
delingen van den directeur en der
regeering desgevraagd omtrent de uit
voering van de werken van advies
dient.
Praclisch komt in de thans reeds be
staande organisatie ten aanzien van
de rijkszorg dus slechts weinig veran
dering.
Anders staat dit ten opzichte van het
gemeentelij]; bestuur. Hiervoor komt
een geheel nieuwe organisatie, zoodat
de Wieringermeer gemeentelijk met
ingang van 1 Januari a.s. een publiek
rechtelijke eenheid worden zal, wat het
publiek rechtelijk beheer betreft, prac
tisch op één lijn staande met een ge
meente.
Deze organisatie zal als overgangs
maatregel worden ingevoerd, om na
verloop van een vijftal jaren de oprich
ting van een gemeente te vergemakke
lijken. Een bestuurscommissie zal de
taak verrichten, welke onder normale
omstandigheden aan den gemeente
raad is opgedragen. Een dagelijksch be
stuur treedt in de plaats van het col
lege van B. en W., terwijl de voorzitter
van de bestuurscommissie als burge
meester optreedt. De voorzitter wordt
door de wet aangewezen. Ais zoodanig
zal optreden de directeur van de rijks-
afdeeling van het openbaar lichaam.
De leden worden benoemd door de
Kroon.
Voor 31 Mei 1942 zal een wetsontwerp
worden ingediend tot instelling van een
gemeente en alsdan zal de bevolking
ook eerst haar grondwettelijk recht
tot het kiezen van een eigen plaatselijk
bestuurs kunnen uitoefenen.
De bestuurscommissie zal uit negen
leden bestaan, waarvan er vijf een
ambtelijke functie in overheidsdienst
bekleeden en buiten den Wieringermeer
wonen. De overigen, waaronder een lid
van het dagelijksch bestuur (wethou-
derl zullen Wieringermeerbewoners
zijn. In tegenstelling tot den raad, die
zich in hoofdzaak een taak ten aanzien
van het privaatrechtelijk rijksbeheer
van den Wieringermeer ziet toebedeeld,
zal de bestuurscommissie overwegend
publiekrechtelijk terrein betreden en
zoodra de wet in werking treedt, zal zij
reeds de verantwoordelijkheid voor het
gemeentelijk beheer dragen. In den
voormiddag van 3 Januari zal zij na
mens den minister van Binnenlandsche
Zaken worden geïnstalleerd in het ver
gaderlokaal te Wieringerwerf. waarbij
ook het college van gedeputeerde sta
ten valt Noord-Holland, dat ten deele
voor het toezicht op de werkzaamheden
der bestuurscommissie is ingeschakeld,
is uitgenoodigd en waarbij ook het pu
bliek toegang heeft. In den namiddag
zal de openbare vergadering worden
voortgezet en tal van verordeningen,
welke in een gemeente niet kunnen
ontbreken, moeten worden vastgesteld.
Aan de voorbereiding wordt reeds
gc ruimen tijd gewerkt. De secretarie
zal als model-secretarie worden opgezet.
De bestuurscommissie heeft haar zetel
te Wieringerwerf, alwaar een flinke
middenstandswoning voorloopig als
raadhuis dienst doet.
Noord en Zuid weer dichter
bij elkaar.
In tegenwoordigheid van een groot
aantal autoriteiten is hedenmorgen de
nieuwe verkeersbrug over de Maas bij
Hedel door den minister van Water
staat, mr. dr. ir. van Buuren, geopend.
Noord en Zuid zijn met een nieuwe
stalen schakel aaneengeklonken.
De totale lengte van dc brug is ruim
400 meter. De lengte der hoofdover
spanning is 124 meter. De lengte van
den aan weerskanten aangelegden
nieuwen weg bedraagt te zamen 2450
meter. Buiten de wapening van het
beton is aan staal een hoeveelheid van
3.000.000 K.G. aan de brug verwerkt.
De breedte van het rijdek is 11 meter.
Aan weerszijden zijn verhoogde paden
voor wielrijders en voetgangers van 2.50
meter elk.
Met den bouw is begonnen in Fe
bruari 1936. In het eerste jaar is aan
de grondwerken en aan den onderbouw
gewerkt, in 1937 is de bovenbouw ge
reed gekomen. Met de montage van
den bovenbouw is in Februari van dit
jaar begonnen. Bij de montage is
voortdurend een opening van 30 meter
wijdte voor de scheepvaart opengehou
den.
De toegangswegen zijn zoo gebouwd,
dat kruisingen zijn vermeden. Aan den
Hedelschen kant is over den baandijk
een viaduct gebouwd. Bij de kruising
met den Kerkdrielschen weg is een
onderdoorgang voor voetgangers ge
maakt.
Voor het verslag van de officieele in
gebruikneming der brug verwijzen wij
naar de 2de pagina van dit Blad.
Mr. Bierenbroodspot bezocht
de Leidsche „Overdekte".
Naar wij vernemen hebben de onderhan
delingen tusschen de heeren Koster en mr.
Bierenbroodspot (directeur der N. V. De
Sportfondsen) nog niet tot een beslissing
geleid. Van zekere zijde verklaarde men ons,
dat zij hoogstwaarschijnlijk zonder resul
taat zullen blijven, doch intusschen heeft
de heer Bierenbroodspot hedenmorgen, in
gezelschap van den advocaat van den heer
Koster, een bezoek gebracht aan de Over
dekte hier ter stede, waar hem het bedrijf
getoond werd door den heer Van Oploo,
commissaris van de N. V. De Overdekte.
Aangezien de faam van een bekend
man hem vooruit gegaan was. wisten wij
van de komst van den heer Bierenbrood spot
iets af, doch ons verzoek om een kort
onderhoud werd door hem afgewezen. „U
weet waarvoor ik hier ben", zoo verklaarde
hij slechts, „doch ik ben het met mijzelf
nog niet eens".
Hedenmiddag zullen de heeren Koster en
Bierenbroodspot elkaar ontmoeten te Haar
lem en met het oog op de morgenavond te
houden vergadering van Leidsche Sport
fondsenspaarders zal daar dus wel een
decisie vallen zij het dan dat de spaarders
daar uiteindelijk ook nog iets over te zeggen
hebben.
ST. LIDWINA VEREENIGING.
Kerstfeestviering.
De Kerstfeestviering der St. Lidwina-ver-
eeniging, gistermiddag in de groote Burcht
zaal, was ook ditmaal weer een bron van
vreugde voor de honderden kinderen, die
daaraan mochten deelnemen. De zaal was
geheel met kleinen gevuld, die met groote
spanning de komende dingen afwachtten
en hun vreugde reeds voor den aanvang
van het feest luide te kennen gaven.
Pastoor Beukers, die zooals gewoonlijk de
kinderen met een vriendelijk woord toe
sprak. opende met gebed en vertelde den
kinderen de beteekenis van het Kerstfeest.
Een woord van hulde bracht spr. aan de
dames der St. Lidwina-vereemgiug, die zich
zooveel moeite en zorgen hebben getroost
door het maken van zooveel mooie en
warme kleeren en aan allen, die met hun
bijdragen hebben mogelijk gemaakt, dat
velen kinderen een gelukkig en blij Kerst
feest wordt bereid.
Na een tractatie volgde het vrooli.ike ge
deelte van den middag, dat ook ditmaal
weer met Devilé's poppenspel werd ver
zorgd. De nieuwe vertooning „Pinokkio de
houten harlekijn" werd met aandacht ge
volgd en luide kwam menigmaal het recht
vaardigheidsgevoel der jeugd tot uiting als
een of andere pop op oneerlijke wijze
trachtte met een andermans veeren te
pronken.
Tusschen de bedrijven doov werden de
kinderen onthaald en klonken uit honder
den keeltjes de Kerstliederen,
Dankbaar keerden allen met een Kerst-
gave huiswaarts, waar velen opgetogen van
dit heerlijke feest zullen hebben verteld.
BINNENLAND.
Het congres te Rotterdam van den Bond
van Nederl. Onderwijzers (3e Blad).
De saneering der Binnenvaart; voorloopig
verslag der Tweede Kamer (Binnen
land, 3e Blad).
De Eerste Kamer over de Grondwetsher
ziening (Binnenland, 3e Blad).
Joego-Slavisch schip op de Schelde gezon-t
ken; enkele opvarenden vermist (Ge
mengd, 3e Blad).
De teelt- en steunregeling voor akkerboom
gewassen, oogst 1938, vastgesteld Land
en Tuinbouw, 3e Blad).
BUITENLAND.
Het Japansche antwoord aan Engeland. Dit}
wordt niet aanvaard (3e en le Blad),
In Roemenië is het kabinet Tatarescu af
getreden en opgevolgd door een mini
sterie Gogo (2e Blad).
Staking bij de openbare diensten te Parijs
(Buitenland, le Blad).
Roosevelt kondigt vlootbouw aan (Buiten
land, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
In onze omgeving zal de wind
tusschen Oost en Noord blijven. De
vorst zal aanhouden en in den
nacht tot matig toenemen.
Bekend „menschenredder"
te Noordwijk-aan-Zee.
t
Wijlen Jan van Kan.
Hedenmorgen te 9 uur is in den
ouderdom van 67 jaren te Noordwijk
Zee overleden de bekende heer Jan van
Kan, die ter zee zoovele menschenlevens
gered heeft.
Jan van Kan is heengegaan tenge
volge eener longontsteking, die slechts
enkele dagen geduurd heeft, want Zater
dag zag men hem nog buiten wandelen.
Voor nadere bijzonderheden zie men
elders in dit Blad.
EERVOL ONTSLAG Dr. J. E. TULLEKEN-
Bij Kon. Besl. van 21 Decci/.ber 1S37 is
met ingang van 1 Mei 1938 aan dr. J. E.
Tulleken op zijn verzoek eervol ontslag ver
leend als scheikundige aan het Rijkszui-
velstation alhier, met dankbetuiging voor
de bewezen diensten
